De hut en zijn arbeiders. Tekeningen, objecten en glas Herman Heijenbrock. mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Bert van Voordenfonds

Transcriptie

1 De hut en zijn arbeiders Tekeningen, objecten en glas Herman Heijenbrock mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Bert van Voordenfonds

2 Lesbrief bij de tentoonstelling over de pasteltekeningen van Herman Heijenbrock, de glasmachines en het glas in De Kunstplaats Leerdam. Deze tentoonstelling gaat over het leven van de arbeider in de Glasfabriek tijdens de jaren Je ziet het vuur, de warmte en het zwoegen van de mensen op de werkvloer. Herman was een kunstenaar die zich druk maakte over de erbarmelijke omstandigheden waarin mannen, vrouwen maar ook kinderen in fabrieken moesten werken. Hij was er van overtuigd dat door het gebruik van machines het werk van deze mensen een stuk makkelijker zou worden. Werkende arbeiders bij het vuur

3 In de jaren dertig van vorige eeuw was het heel normaal dat ook de kinderen meehielpen met werken omdat er anders te weinig geld werd verdiend om te kunnen rondkomen. De mensen die in de fabriek werkten werden niet erg oud omdat het zwaar werk was maar ook ongezond. Niet te vergelijken met zoals het nu in een fabriek er aan toe gaat. Kinderen waren goedkope arbeidskrachten. Fabriekseigenaren hadden ze daarom graag als personeel. Naarmate het aantal fabrieken toenam, groeide ook het verzet tegen kinderarbeid. In 1874 verbood het Kinderwetje van Van Houten kinderarbeid tot twaalf jaar. Vanaf 1900 moesten alle kinderen van zeven tot twaalf jaar naar school. Vader en zoon aan het werk

4 Wat vind je van kinderarbeid? Is er nog sprake van kinderarbeid en zo ja, waar vindt dat dan plaats? Pasteltekening: arbeiders aan een glasmachine

5 Hoe denk jij dat het werken in de Glasfabriek in die tijd was? Kun je omschrijven wat je op de tekening hiernaast ziet? Zoek de tekening aan de muur op. Dit is een machine uit de Glasfabriek, wat werd hiermee gemaakt?

6 Pasteltekening op zwart papier, verschillende stadia van glasblazen Glasblazen was werken in een extreem warme omgeving door al dat vuur. De arbeiders moesten dus wel voldoende drinken om te kunnen blijven werken. Maar schoon drinkwater was schaars. In plaats van water kregen ze bier om voldoende vocht binnen te krijgen. Zou bier drinken op je werk tijdens warm weer nu nog mogen en waarom denk je dat?

7 Pasteltekening op zwart papier Op deze tekening zie je iedereen aan het werk. Wat zie je hier allemaal gebeuren en wie werken hier allemaal?

8 Pasteltekening op zwart papier Wat zou de reden zijn geweest dat de kunstenaar Herman Heijenbrock zijn tekeningen gemaakt heeft met pastelkrijt?

9 Hier zie je een zogenaamde C machine, door hoeveel mensen moest zo n machine bediend worden? Welke taak had iedere persoon bij deze machine?

10 Dit is een heel oud cola flesje dat in Leerdam gemaakt is. Eerst werd de cola in het flesje gedaan en vervolgens werd het koolzuur er in gespoten. Omdat er een balletje in de fles zit werd door het koolzuur het balletje omhoog geduwd tegen de opening aan. Nu was het flesje afgesloten. De vraag is nu, hoe kun je zo een flesje leegschenken?

11 Werkende meisjes in de Glasfabriek. Wat zijn ze hier aan het doen?

12 Hoe zou een fles eruit zien als jij deze mag ontwerpen? Tekening ontwikkeld door T. van Campenhout Kunstplaats Leerdam