Docentenhandleiding. Kijkwijzers. Mens en Werk
|
|
- Veerle van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Docentenhandleiding Kijkwijzers Mens en Werk Speurtocht voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs en leerjaar 1 van het voortgezet onderwijs Zoektocht naar de Industriële Revolutie 1 (Havo /VWO) Zoektocht naar de Industriële Revolutie 2 (VMBO T) Kijkwijzers voor leerjaar 2 en 3 van het voortgezet onderwijs Aan het werk Kijkwijzers voor leerjaar 2 en 3 voor VMBO praktijkrichting
2 Kijkwijzers Mens en Werk Kijkwijzers zijn een manier om leerlingen zelfstandig of in tweetallen naar kunstwerken te laten kijken en erover na te denken. Onder het motto dat twee meer zien dan één en dat niemand hetzelfde ziet, zullen ze elkaar stimuleren om aandachtig en kritisch te kijken. Ook kunnen de leerlingen elkaar helpen bij het zoeken naar en het formuleren van een eigen mening. Bij de tentoonstelling Mens en Werk zijn verschillende versies beschikbaar: Basisonderwijs groep 7 en 8 en voortgezet onderwijs leerjaar 1 Speurtocht voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs leerjaar 1 waarin de leerlingen kennis maken met arbeiders van vroeger en nu en hun werk. In de speurtocht staan details uit schilderijen en tekeningen met daarop een hand. Door het schilderij erbij te zoeken verzamelen de leerlingen informatie die ze nodig hebben voor het oplossen van de speurtocht. Een stukje tekst waarin een figuur uit het schilderij iets vertelt, maakt de informatie compleet. Voortgezet Onderwijs leerjaar 2 en 3 Zoektocht naar de Industriële Revolutie 1 Zoektocht naar de Industriële Revolutie 2 Kijkwijzer voor leerjaar 2 en 3 waarin zowel cultuurhistorie, kunsthistorie en kunstbeschouwing aanbod komen. Er is een Havo/ VWO (1) en een VMBO-T (2) versie van deze kijkwijzer. Aan het werk! Kijkwijzer waarin vooral de arbeid zelf aan de orde komt naast kunstbeschouwing. De kijkwijzer is vooral bedoeld voor de praktisch ingestelde VMBO- leerling. De kijkwijzers en speurtochten zijn te downloaden via de internetsite van het museum. U kunt hier uw keuze maken. De kijkwijzers worden bij aanvang van het museumbezoek aan de leerlingen verstrekt. U hoeft dus niet zelf te kopiëren. Het museumbezoek Het blijft een bijzondere ervaring om onder schooltijd en in groepsverband een tentoonstelling te bezoeken. Belangrijk is dat de sfeer goed is en blijft. U wint al veel door de leerlingen goed voor te bereiden (belangrijk is dat de leerlingen weten waar het over gaat en wat er van hen verwacht wordt). Verder vragen we u en andere begeleiders om zich mede verantwoordelijk te voelen voor uw leerlingen. Als u met de leerlingen de tentoonstelling bezoekt zijn er geen andere klassen aanwezig in de tentoonstellingsruimte. Voor het maken van de kijkwijzer ontvangt u naast de kijkwijzer zelf, een schrijfplankje en potlood. Kunstwerken zijn en blijven kwetsbaar, vooral als ze niet achter glas zitten. Wilt u de leerlingen daar nadrukkelijk op attenderen? Met name het wijzen met het potlood kan beschadigingen veroorzaken. Rugzakken, etuis, mobiele telefoons en dergelijke mogen niet mee in het museum. Daarvoor is er in de garderobe opbergplaats en eventueel kluisjes voor waardevolle spullen aanwezig. Het spreekt voor zich dat kauwgom en ander snoepgoed niet toegestaan zijn. U kunt ervoor kiezen het museumbezoek onder begeleiding van een rondleidster te laten plaatsvinden of onder uw eigen begeleiding. Kiest u voor een rondleidster dan zal zij de klas begeleiden naar de tentoonstellingsruimte. Daar zal zij een korte uitleg geven over de tentoonstelling en de kijkwijzer. Ook zal zij één of meerdere kunstwerken gezamenlijk met de klas bespreken. Afhankelijk van uw wens kan de rondleidster hier meer of minder tijd aan besteden. Ook kan het uw wens zijn om leerlingen langer zelfstandig te laten werken aan de kijkwijzer. U kunt dit in overleg met de rondleidster aangeven. Het is mogelijk dat schilderijen uit de speurtocht tijdelijk niet aanwezig zijn in de opstelling in verband met restauratie of bruikleen. In dat geval wordt er een afbeelding van het betreffende schilderij getoond. Het museumbezoek duurt 1 tot 1,5 uur en moet vooraf gereserveerd worden. Hoe u dit kunt doen en wat de kosten zijn, vindt u bij de algemene informatie. Geeft u bij uw reservering aan welke kijkwijzer u wilt, zodat ze klaarliggen als u met uw klas of groep komt.
3 Over de tentoonstelling Mens en Werk In de 19 e en 20 e eeuw kiezen veel kunstenaars arbeiders en hun werk als onderwerp. Vóór de uitvinding van de stoommachine gaan de schilderijen nog over kleine werkplaatsjes of over de boer werkend op het land. Na de uitvinding van de stoommachine en andere technische ontwikkelingen gaan arbeiders steeds vaker in fabrieken werken. Deze periode kennen we als de Industriële Revolutie. De veranderingen worden veelvuldig door kunstenaars getekend en geschilderd. De tentoonstelling is verdeeld over vier zalen. Iedere zaal heeft een eigen kleur die een bepaalde periode kenmerkt. De kunstwerken zijn gemaakt tussen 1870 en Vooral de vroegere werken in de eerste zaal laten beroepen zien die wij nu nauwelijks nog kennen: spinsters en wevers, ijzergieters, staaltrekkers, steenhouwers, sintelrapers, mijnwerkers en steenvormers. In de tweede zaal zien we arbeiders in een danszaal, rustende arbeiders en in de torenkamers een aantal pastels van Herman Heijenbrock die vooral de hoogovens tekende. In de 20 e eeuw kiezen veel kunstenaars ervoor om ook de slechte arbeidsomstandigheden te tekenen en te schilderen: de ellende van lange werkdagen, ongezonde werkomstandigheden, werkeloosheid, lage lonen en kinderarbeid maar ook het protest daartegen. Op de schilderijen in de derde zaal zien we daarom ook stakers en propagandakunstwerken. De laatste zaal vertegenwoordigt de 20 e eeuw waarin te zien is hoe in onze tijd veel arbeid overgenomen wordt door machines en de computer, waardoor de mens vaak alleen nog maar de controleur is. Enkele kunstenaars in de tentoonstelling Mens en Werk zijn: Pieter de Josselin de Jong, Constantin Meunier, Anthon van Rappard, Maximilien Luce, G.H Breitner, Isaac Israels, Bart van der Leck, Jan Toorop, Hans van der Meer. Voorbereiding Zoektocht naar de Industriële Revolutie 1 Zoektocht naar de Industriële Revolutie 2 Aan het werk! De kunstwerken in Mens en Werk laten het ontstaan en de gevolgen zien van de Industriële Revolutie. Enige achtergrondkennis bij de leerlingen over dit onderwerp is handig om de schilderijen in de juiste context te kunnen plaatsen. Mogelijk kunt u er bij het vak geschiedenis aandacht aan besteden. Op de website van het museum vindt u een button van de Virtuele Hangplek, een virtueel project bij de tentoonstelling Mens en Werk. Stap 1 t/m 3 van de Virtuele Hangplek kan als zelfstandig uit te voeren voorbereiding gebruikt worden. De kunstwerken in Mens en Werk laten het ontstaan en de gevolgen zien van de Industriële Revolutie. Enige achtergrondkennis bij de leerlingen over dit onderwerp is handig om de schilderijen in de juiste context te kunnen plaatsen. Mogelijk kunt u er bij het vak geschiedenis aandacht aan besteden. De handen in de speurtocht zijn van mensen die zelf aan het werk zijn of met werken te maken hebben. De handen vertellen ons een verhaal. Daarom is het goed om naar handen te leren kijken. Maar nog beter is het om als een kunstenaar zelf handen te tekenen en te schilderen. Dit is niet gemakkelijk, maar leerlingen hebben hun eigen handen altijd als voorbeeld. Hieronder staan een aantal opdrachten die u met de leerlingen kunt uitvoeren. Door de opdrachten te maken leren de leerlingen stap voor stap handen te tekenen en uiteindelijk zelf een kunstwerkje van een hand te maken. De opdrachten kunt u gedeeltelijk als voorbereiding en gedeeltelijk als verwerking uitvoeren, afhankelijk van de beschikbare tijd.
4 Opdracht 1 De gemakkelijkste manier om een hand te tekenen is door je hand plat op een vel papier te leggen en hem met potlood om te trekken. De hand is nu nog erg plat. Het zijn de contouren (de omtreklijnen) van je hand. Opdracht 2 Als je goed naar je hand kijkt zie je heel veel lijnen. Hier kun je een afdruk van maken. Bestrijk een stevig vel papier met plakkaatverf en druk je hand er stevig op. Maak er een mooie afdruk van op een tweede vel papier. Leg de twee vellen naast elkaar en laat ze goed drogen. Je hebt nu een positief en een negatief van je hand. Teken de contouren om het positief. Opdracht 3 Pak de tekening van opdracht 1: de contour van je hand. Teken nu je nagels erin. Teken daarna de huid door alles heel licht in te kleuren met de zijkant van je potlood. Teken daarna de huidplooitjes, nagelriemen, een wondje en dergelijke erbij. Kijk waar de schaduw valt en kleur de hand hier wat donkerder. Opdracht 6 Hieronder zie je een versierde hand zoals veel vrouwen bijvoorbeeld in Marokko en Turkije hebben als er een feest is. Versier je eigen hand met afwasbare verf, schmink of misschien is er wel een klasgenootje die je hand met henna kan versieren. Je kunt ook de contouren van je hand overtrekken en versieren met viltstiften. Vraag je leerkracht een foto van je hand te maken. Opdracht 4 Zoek plaatjes van handen. Niet alleen vlakke handen maar handen in allerlei houdingen. Plak ze op en schrijf erbij wat de handen doen. Opdracht 5 Leg je linkerhand (of als je linkshandig bent, je rechterhand) voor je op tafel. Geef je hand een houding: als een vuist, alsof je een pen vasthoudt, of alleen licht gebogen. Alles mag, behalve plat. Probeer je hand zo goed mogelijk na te tekenen, niet alleen met lijnen maar ook door de huid en schaduw te tekenen. Als het kan mag je je hand ook eerst tekenen en daarna inschilderen met plakkaatverf. Opdracht 7 Bedenk tot slot een kunstwerkje van je hand. Alles mag, tekenen, schilderen, boetseren, plakken en knippen. Maak er samen een mooie tentoonstelling van, want vele handen maken licht werk. Hieronder staan nog een paar tips: Heb je je hand wel eens onder een kopieerapparaat gelegd in verschillende houdingen? Met de hele klas kun je er een mooie collage van maken. Je kunt de kopieën ook inkleuren of beschilderen. Je kunt ook een voorstelling geven met silhouetten op de muur. Probeer maar eens dieren na te maken met de schaduwen. Als je je hand vlak houdt en een gezicht tekent op de binnenkant van je hand kun je het gezicht vervormen door je hand een beetje dicht te doen. Je kunt dit ook proberen met een landschap. Je landschap krijgt dan diepte. Heb je wel eens een afdruk van je hand gemaakt in klei? De afdruk kun je ook weer beschilderen.
5 Kasteelplein 1, 5701 PP Helmond Gemeentemuseum Helmond Deze uitgave mag alleen worden gereproduceerd ten behoeve van onderwijsdoeleinden.
Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk
Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker
Nadere informatieMens en Werk. Zoektocht naar de. Industriële Revolutie 1. Leerjaar 2 en 3 Havo/VWO
Mens en Werk Zoektocht naar de Industriële Revolutie Leerjaar en 3 Havo/VWO Mens en Werk havo/ vwo De tentoonstelling Mens en Werk is chronologisch opgebouwd. Dat wil zeggen dat de oudste kunstwerken als
Nadere informatieMens en Werk. Zoektocht naar de. Industriële Revolutie 2. Leerjaar 2 en 3 VMBO-T
Mens en Werk Zoektocht naar de Industriële Revolutie 2 Leerjaar 2 en 3 VMBO-T Mens en Werk VMBO-T De tentoonstelling Mens en Werk is chronologisch opgebouwd. Dat wil zeggen dat de oudste kunstwerken als
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieDocentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs
Docentenhandleiding Het leven in een kasteel Het leven in een kasteel Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Voorwoord este leerkracht, Een kasteel is meestal heel oud en er heeft zich
Nadere informatieMe, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:
Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatieWild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8
Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieWho s Afraid of Red, Amber and Green
Basisonderwijs Bovenbouw (groep 6-7-8) Lesbrief voorafgaand aan het bezoek aan de tentoonstelling Who s Afraid of Red, Amber and Green Deze lesbrief is bedoeld ter voorbereiding op de les in het museum.
Nadere informatieVOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatieWegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw
Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkings- lessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling Le Peintre de
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieSTERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING
STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken
Nadere informatieZe hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.
Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatiedoekaart: HET MUSEUM (afspraken)
doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels
Nadere informatieMuseumles Tureluurtje. Docentenhandleiding
Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles
Nadere informatie4 andere dieren bestaat. foto zo precies mogelijk na en kleur in.
Teken je fantasiedier Uit de krant Teken een dier dat uit minimaal Zoek een foto uit de krant. Teken deze 4 andere dieren bestaat. foto zo precies mogelijk na en kleur in. Bedenk ook een naam voor Zet
Nadere informatieDruk met Kunst Lesbrief ter voorbereiding op het project Druk met Kunst, groep 6.
Druk met Kunst Lesbrief ter voorbereiding op het project Druk met Kunst, groep 6. Inhoud: Voor de docent Pagina 2 - Het project druk met kunst - Voorbereiding met de klas - De leskist Museum in de klas
Nadere informatieGROEP 5/6. Fresco s in Raalte, Plaskerk
GROEP 5/6 Fresco s in Raalte, Plaskerk INHOUD Met de leerlijn komen leerlingen van groep 1 t/m 8 in het basisonderwijs structureel in aanraking met het lokale erfgoed en de bijbehorende verhalen, krijgen
Nadere informatiebeeldende vormgeving Naam:...Klas... Deze periode gaan we ons bezig houden met het menselijk lichaam en met enkele details.
beeldende vormgeving Naam:...Klas... thema 6: De mens Deze periode gaan we ons bezig houden met het menselijk lichaam en met enkele details. Zolang de mens zich bezig gehouden heeft met kunst, heeft hij
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal
Nadere informatie3-5 uur Techniek Schilderen, tekenen, collage. Beeldende aspect Voorkennis
Onderwerp 1 / 2 Deze les wordt u aangeboden door www.pro-kunst.nl Een lessendatabase voor en door kunstdocenten uit het Speciaal- en Praktijk Onderwijs. Dit is een initiatief van: Linda Batenburg, Nita
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier
Nadere informatie= verlengstuk van de klas. Museumlessen voor kinderen van de lagere school
= verlengstuk van de klas Museumlessen voor kinderen van de lagere school Waarom kiezen voor SteM? Kunst, Geschiedenis, Archeologie,Wetenschap en Techniek op één museumsite Uitgebreid educatief aanbod
Nadere informatieDocentenhandleiding. Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag. Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen
Docentenhandleiding Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting
Nadere informatieMens in actie. Zo groot ben jij!
Handvaardigheid klas 2H/V februari 2015 Mens in actie Op de foto hiernaast is een bronzen beeld van een schaatser te zien, aangebracht aan de muur van het stadhuis van Haastrecht. Het beeld is gemaakt
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieInleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5
Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding
Nadere informatieRIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL!
2017 RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL! DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE + BEELDPAKKET VOORBEREIDENDE LES + VERWERKING Beste leerkracht, Voorafgaand aan het museumbezoek bij de tentoonstelling Rietvelds
Nadere informatieDocentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele
Docentenhandleiding Cultuurmenules Haags Historisch Museum Help de grote Den Haag Man Groennie Gele 1 Beste Leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 3 het Haags Historisch Museum. De
Nadere informatieLesmateriaal bovenbouw
Lesmateriaal bovenbouw Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Bouw je eigen telescoop Benieuwd naar het oppervlak van de maan? Of de ringen van Saturnus? Deze dingen staan te ver
Nadere informatieDocentenhandleiding Buitenspel
Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U
Nadere informatieDoe-het-zelfpakket: geschiedenis
Zelfstandig bezoek groep 3-4 Kunnen de leerlingen de overeenkomsten en verschillen ontdekken met het heden? Wat is er zo bijzonder dat het voor altijd in het museum moet worden bewaard? En wat vinden de
Nadere informatieSpiegelen en symmetrie
Spiegelen en symmetrie Bedoeling: De leerlingen komen doormiddel van verschillende activiteiten te weten wat spiegelen (en spiegelas) en symmetrie is. Doelen: De leerlingen kunnen - in eigen woorden verwoorden
Nadere informatieEen les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.
TITEL: Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Cardboardles - kartonbeest (lesformat) Een les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. 90 Minuten.
Nadere informatie1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.
Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje
Nadere informatiePaulo op bezoek in de klas
Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten
Nadere informatieCultuurontmoeting : Schilder in de klas
Cultuurontmoeting : Schilder in de klas Wat: Tekenles met als thema : de jaren 50-60; kleuren, emoties Wie: Wijk Zuid groepen 1/2 DEEL 1: Uitleg in de kring Wie ben ik? Ik ben Gertie van Nuenen. Ik ben
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis te Parijs Lamme, Ary Johannes 1851 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieWat je moet doen: Zoek een afbeelding van een landschap op de websites van musea.
Opdrachtenkaart 1 Een verhaal schrijven bij een schilderij Papier en schrijfgerief. Je zoekt op de website van landschappen een schilderij. Hierna schrijf je een verhaal bij je keuze. Plaats je verhaal
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik?
Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie
Nadere informatieOpdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie
Nadere informatieLesbrief. Uitgeverij Leopold, in samenwerking met het Mauritshuis. Groep 1, 2, 3 en 4
Lesbrief www.leopold.nl Uitgeverij Leopold, in samenwerking met het Mauritshuis Groep 1, 2, 3 en 4 Doelgroep: Groep 1, 2, 3 en 4 Benodigdheden: kroontjespen, inkt, vellen papier, kleurpotloden, kleine
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieMaak samen met Kobe een museum
Docentenhandleiding Maak samen met Kobe een museum Groep 3/4 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Maak samen met
Nadere informatieHandleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Handleiding Naam opdracht De horizon in je eigen omgeving Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen Pen en papier Opdrachtbladen
Nadere informatieMAAK JE EIGEN PLEK. Jongeren uit Parkwijk bij Utrecht maken kunst. Wanneer je vanuit Utrecht naar Leidse Rijn verhuist, is dat geen kleinigheid.
Wanneer je vanuit Utrecht naar Leidse Rijn verhuist, is dat geen kleinigheid. Jongeren uit dynamische Utrechtse wijken als Lombok, Zuilen en Hoograven kwamen opeens in een nieuwbouwwijk terecht. Sommigen
Nadere informatieChina. Landschapsschildering. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten
China Landschapsschildering Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten China Pagina 1 Colofon Chinese landschapsschildering Les voor groep 7/8 60 minuten Tekenen - Landschapsschildering - Leerkracht
Nadere informatiewerkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst
tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet
Nadere informatieWat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie
Museumles groep 1-2 Overgisteren De leerkracht heeft een koffer gevonden, zomaar op straat. Ze besluiten de koffer open te maken om te kijken wat er in zit. Samen komen ze er achter dat de koffer van een
Nadere informatieFlevolandse Verhalen. Lesvorm: onderwijs-leergesprek en creatieve opdracht. Duur: gemiddeld zo n 2 uur per opdracht.
Flevolandse Verhalen Lesbrief met twee verwerkingslessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling SITUATIES / Laboratorium Flevoland in Museum De Paviljoens in Almere. Basisonderwijs bovenbouw groep 5-8
Nadere informatieLesbrief. beeldende opdracht. Voor groep 5/6
Lesbrief beeldende opdracht Voor groep 5/6 De leerlingen gaan een drieluik maken, geïnspireerd op De Hooiwagen van Jeroen Bosch. Hun versie van het drieluik draait om de tijd waarin we nu leven: waar maken
Nadere informatieBijlage 1. Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4,
Bijlage 1 Brief aan de ouders Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4, De komende periode gaan wij aan de slag met het thema feesten. We bespreken allerlei feestelijke momenten in het jaar
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en
Nadere informatieSTOOM, MACHINES EN ARBEIDERS
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieVormen van een raket Raketten
Vormen van een raket Raketten Vgroep 1-2 17 tijdsduur 65 minuten kerndoelen 1, 23, 32, 44, 45 en 54 lesdoelen De leerling: herkent een aantal wiskundige vormen: een cirkel, een driehoek, een rechthoek
Nadere informatieVooraf Voorafgaand hebben alle leerlingen van groep 8 de KunstKabinetles 8.14 Onderweg in groepjes of klassikaal uitgevoerd.
Met een kunstenaarsblik Groep 8 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben alle leerlingen van groep 8 de KunstKabinet 8.14 Onderweg in groepjes of klassikaal uitgevoerd. Ze hebben daarbij o.a. kennis
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieBrug van papier. Lesblad voor de leerling. Materiaal dat nodig is 200 velletjes papier (A4, 80 grams) Plakband Meetlat of meetlint
Groep 3 en 4 Brug van papier 2 tot 4 kinderen Lesblad voor de leerling Materiaal dat nodig is 200 velletjes papier (A4, 80 grams) Plakband Meetlat of meetlint En verder nog Plaatjes met voorbeelden van
Nadere informatieStudieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de
Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer
Nadere informatieTaak Wie ben ik? Groep Zwaarte Vakgebied Voorbereiding Rol leerkracht Kerndoelen Code ariq,
Taak Wie ben ik? Groep 7 Zwaarte Vakgebied - Sociaal emotionele ontwikkeling - Creatieve ontwikkeling - Taalvaardigheid Voorbereiding - Computer met internet - Papier, verf en kwasten Rol leerkracht -
Nadere informatieDruk met Kunst Lesbrief ter voorbereiding op het project Druk met Kunst, groep 6.
Druk met Kunst Lesbrief ter voorbereiding op het project Druk met Kunst, groep 6. Inhoud: Voor de docent Pagina 2 - Museum in de klas - Bezoek aan de drukwerkplaats - De leskist Voorbereiding met de klas
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieaartenbak tekenen Tekenlessen met: Kleurpotlood Ideeën verzameld door Demy van der Ham
aartenbak tekenen Tekenlessen met: Kleurpotlood Ideeën verzameld door Demy van der Ham Bron: www.lesidee.nl FANTASIEDIER Opdracht voor groep 3 tot 5 Benodigdheden: - Wit papier op A4 formaat - Kleurpotloden
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Succes! Zee van Geschiedenis
grijs potlood (voor iedereen één) zwarte fineliner (voor iedereen één) kleurpotloden wit vel A4- tekenpapier (voor iedereen één) stripboeken (zoals bijvoorbeeld de stripboeken van Van 0 tot nu ) Een historiestuk
Nadere informatieOpdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.
D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede
Nadere informatieVlinder maken met een koffiefilter
Kinderactiemodel klimaatcampagne 2011 Knutseltips vlinders maken Maak een vlinder-knutselhoek waar kinderen allerlei vlinders kunnen knutselen. Hierna geven we een overzicht van enkele concrete voorbeelden
Nadere informatieDrukte bij de molen groep 5/6
Verhalend ontwerp over Olie- en Koren Woldzigt in Roderwolde Drukte bij de groep 5/6 Episode 1: Mensen rond 1900 De leerkracht laat een oud kistje of blikje zien. Daarin zitten allemaal kaartjes. Op die
Nadere informatieWerkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS:
Werkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS: Inhoudsopgave Gegevens van het talent, de school en het leerbedrijf... 1 Belangrijke regels... 3 Wat wordt er van je verwacht als je stageloopt?... 4 Verslagonderdeel A...
Nadere informatieArcheologen logboek Namen:....
Archeologen logboek Namen:... Bladzijde 1 De antwoorden op deze vragen kun je vinden bij de internetsites die bij opdracht 1 op de WebQuest staan. Vul de antwoorden in de piramide in. De letters in de
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer Secundair Onderwijs
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer Secundair Onderwijs Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een oase van
Nadere informatieAccent op materiaal. onderdeel: schimmenspel. Titel les/thema Schaduwbeelden Graad: 2. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven
onderdeel: schimmenspel Titel les/thema Schaduwbeelden Graad: 2 Accent op materiaal Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel
Nadere informatieDe laatste wens van Maarten Ouwehand
De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieMet Vincent aan het werk
Met Vincent aan het werk Ceciel de Bie Met illustraties van Georgien Overwater Van Gogh Museum Publicaties 4 Inhoud 1 Ontdekken door te doen 9 2 Heb je tekenspullen in huis? 10 3 Tekenen, tekenen en nog
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieLesideeën groep 3 en 4
Lesideeën groep 3 en 4 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandheelkundige praktijk eruitziet en wie er werken. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe hun gebit eruitziet,
Nadere informatieDoelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap.
Activiteit: Impliciete Associatietest Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Materialen Computer met internettoegang Werkmethodes De IAT
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieDe lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.
De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk
Nadere informatieLESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE Naam student (klas): Laila Verryt Stageschool: Stageklas: 3 de leerjaar Aantal lln.: 16 Datum nazicht: Nagekeken door: aanpassen - herwerken goedgekeurd Bachelor Leraar
Nadere informatieThe Yes Men. Out-Smarting Capitalism 13.07.14-30.11.14
The Yes Men Out-Smarting Capitalism Kapittelstraat 6 Postbus 230 NL-6130 AE Sittard 13.07.14-30.11.14 Tel : +31 46 451 3460 Fax : +31 46 452 9111 HAVO/VWO-versie CKV Kijkwijzer voor leerlingen van het
Nadere informatieLesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek
Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze
Nadere informatieGROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften
GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Ik zie, ik zie... Wat ga je leren? Je leert waarom foto's en plaatjes belangrijk zijn voor een tijdschrift. Hoelang ben
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieLesbrief/informatie. Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5
Lesbrief/informatie Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5 Organisatie Cultuurmenu: Cultuurwijzer Nieuwstraat 379 7311 BR Apeldoorn 055-5213967 www.cultuurwijzerapeldoorn.nl De projecten zijn ontwikkeld
Nadere informatieOnderbouwWiskundeDag 2012
OnderbouwWiskundeDag 2012 Je werkt de hele dag in een groepje van 3 of 4 leerlingen aan een groot open probleem. De bedoeling is dat er aan het eind van de dag een prachtig werkstuk ligt met het resultaat
Nadere informatieVooraf Voorafgaand aan deze museumles hebben de leerlingen de KunstKabinetles 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd.
Verzamelingen Groep 4 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand aan deze museum hebben de leerlingen de KunstKabinet 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd. Leerlingen hebben geleerd over
Nadere informatie