Professionele taalvaardigheid Nederlands in het meertalige Brussel: een onderzoek naar einddoelen.
|
|
- Godelieve Lemmens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 132 Professionele taalvaardigheid Nederlands in het meertalige Brussel: een onderzoek naar einddoelen. Wim De Groof Centrum voor Taal en Migratie/Steunpunt NT2, Katholieke Universiteit Leuven, Blijde Inkomststraat 7, 3000 Leuven, 1. Inleiding Het Centrum voor Taal en Migratie (CTM) van de Katholieke Universiteit Leuven biedt al meer dan tien jaar ondersteuning aan het NT2-onderwijs in Vlaanderen, van kleuters tot en met volwassenen. Naast vorming aan NT2-docenten ontwikkelt het CTM lesmateriaal en doet het onderzoek om vorming en materiaalontwikkeling wetenschappelijk te onderbouwen. De drie werkterreinen van het CTM, vorming, materiaalontwikkeling en onderzoek, zijn sterk met elkaar verbonden. Veel van het onderzoek aan het CTM heeft dan ook een toegepast karakter en speelt in op concrete vragen uit het NT2-veld. Het CTM is al enkele jaren actief in Brussel. Het Brusselse NT2-veld heeft, omwille van de meertalige context van de stad, een eigen karakter dat op een aantal punten afwijkt van Vlaanderen. Nederlands is een minderheidstaal in Brussel en dat heeft gevolgen voor de leerbehoeften van cursisten. In 2000 kwam er een vraag vanuit het veld van private Nederlandstalige opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven voor volwassenen ¹ die ondervonden dat het Nederlands in hun organisatie een probleem was, dat oplossingen vaak ad hoc werden genomen en weinig resultaten opleverden. De samenwerking kreeg aanvankelijk bescheiden vorm in een videocoachingprojeci (Bieten 2001). In een aantal opleidingsorganisaties werden technische instructeurs begeleid om hun instructietaal te optimaliseren. Het bleek al snel dat ondersteuning op cursisten- en instructeursniveau niet zou volstaan, maar dat er ook gerichte acties op mesoniveau (beleid van de organisatie) en macroniveau (overheidsbeleid) nodig waren. De Brusselse overheide en de opleidingsorganisaties waren bereid om met het CTM een langetermijnvisie te ontwikkelen voor NT2 in de opleidings- en tewerkstel lingscontext. In dit artikel willen we verslag uitbrengen van een onderzoek dat vanuit een concrete realiteit antwoorden probeert te formuleren op praktische vragen die leven bij onderzoekers, begeleiders, organisaties, beleidsmensen, docenten en cursisten. 2. Einddoelenonderzoek 2.1 Onderzoeksvraag Het CTM is voorstander en pleitbezorger van een doelgericht NT2-onderwijs dat vertrekt vanuit de leerbehoeften van cursisten. Over het begrip 'behoefte' en het belang van behoefteonderzoek verwijzen we naar Van Avermact en Humblet in 'De tolerantie van Vlamingen ten aanzien van het Nederlands van niet-nederlandstaligen' (Van Avermact, Humblet 1995). Uitgangspunt is dat cursisten nood hebben aan Nederlands om te kunnen functioneren in maatschappelijke situaties. Zeker als het gaat om opleiding en tewerkstelling is Nederlands geen doel op zich, maar een middel om een professionele kwalificatie te verwerven en te valoriseren op de arbeidsmarkt. Met het onderzoek wilden we een antwoord krijgen op de vraag: 'Wat zijn de leerbehoeften Nederlands van anderstaligen in Brusselse Nederlandstalige opleidings- en
2 133 tewerkstellingsprojecten?'. We wilden m.a.w. nagaan wat een beginnende werknemer in het Nederlands zou moeten kunnen om te functioneren op de Brusselse arbeidsmarkt. Binnen opleidingen en de subsidiërende overheid bestond er immers veel onzekerheid over de plaats van het Nederlands. Op basis van einddoelen zouden opleidingen het Nederlands een verantwoorde plaats kunnen geven en zou de overheid een gefundeerd beleid kunnen voeren ten aanzien van deze organisaties. 2.2 Onderzoeksmethode In dit deel beschrijven we algemeen de methode die het CTM gebruikt om een doelenonderzoek uit te voeren en doelen te formuleren Materiaalverzameling Doelenonderzoek aan het CTM verloopt volgens een onderzoeksmethode waarin we uitgaan van de zeer concrete realiteit waarin taalgebruikers moeten functioneren. Pas wanneer nauwkeurig in kaart is gebracht wat de taalgebruikers moeten kunnen met Nederlands kunnen einddoelen worden geformuleerd. Op basis van interviews en observaties (bv. op de werkvloer) ontstaat een inventaris van taalgebruikssituaties, situaties waarin mensen taal moeten gebruiken. De onderzoeker registreert welke taalgebruikssituaties voorkomen, welke personen eraan te pas komen en wat ze met taal doen. Het resultaat van de interviews en observaties is een uitgebreide lijst met taalgebruikssituaties die conreet weergeeft wanneer een taalgebruiker Nederlands moet kunnen gebruiken Van taalgebruikssituaties tot taaltaken Vaak is een lijst met taalgebruikssituaties te uitgebreid om als werkinstrument te gebruiken voor lessen of op beleidsniveau. Vandaar dat een vertaalslag naar meer overkoepelende doelen zich opdringt. Per taalgebruikssituatie gaat de onderzoeker na welke talige handelingen of taaltaken een taalgebruiker moet uitvoeren. In 'Nederlands op de werkvloer' (Lanssens, Speybrouck en Vanherf 2001: 92) vinden we een mooie illustratie uit een behoefteonderzoek dat werd uitgevoerd bij Mazda. Taaltaken brigadiersvergadering Mazda - mondelinge informatie begrijpen (nl. hetgeen gebrieft wordt) - schriftelijke informatie begrijpen (nl. de schriftelijke neerslag van de agendapunten) - vragen stellen aan de warehousemanager over de mondelinge en de schriftelijke informatie die in de vergadering aangebracht wordt - eigen mening formuleren over behandelde onderwerpen op de vergadering - eigen agendapunten naar voren brengen op de vergadering De taalgebruikssituatie is 'het volgen van een brigadiersvergadering' ³. In bovenstaand kadertje zien we een opsomming van alle taaltaken waartoe deelnemers aan zo'n vergadering in staat moeten zijn. Per taalgebruikssituatie formuleert de onderzoeker taaltaken op basis van zijn observaties en interviews Van taaltaken tot typetaken Sommige taaltaken komen voor in meer dan één taalgebruikssituatie of lijken heel sterk op elkaar. Het veelvuldig terugkeren duidt op het belang ervan voor het functioneren in het bedrijf. De overlappingen tussen deze taaltaken zouden we kunnen bundelen en onder één noemer kunnen plaatsen. Het voorbeeld (lat in 'Nederlands op de werkvloer' (Lanssens, Speybrouck en Vanherf 2001: 95) wordt aangehaald, komt ook uit liet onderzoek bij Mazda.
3 134 Enkele taalhandelingen of taken Mazda (tussen haakjes staan de corresponderende taalgebruikssituaties) - vragen stellen aan de warehousemanager over de mondelinge en de schriftelijke informatie aangebracht op de vergadering (volgen van een brigadiersvergadering) - vragen stellen aan de arbeiders over de gebriefte informatie (briefing van de brigadiersvergadering aan de arbeiders) - vragen stellen aan de arbeiders over hun manier van werken (correcties in het werkproces van de arbeiders aanbrengen) - vragen stellen aan de arbeiders over personeelszaken (gepast reageren op alle situaties die met personeelszaken te maken hebben) - vragen stellen aan de arbeiders over hun werkevaluatie (evaluatiegesprek voeren) - vragen stellen aan de arbeiders in de privésfeer (informeel gesprek voeren) - vragen stellen aan nieuwe arbeiders over het werkproces en praktische formaliteiten (nieuweling rondleiden) Al deze taaltaken uit verschillende taalgebruikssituaties komen neer op dezelfde vaardigheid namelijk vragen kunnen stellen. We kunnen ze daarom samenbrengen onder een overkoepelende taaltaak 'vragen stellen'. Zo'n overkoepelende taaltaak noemen we een typetaak. Als we nagaan welke typetaken geformuleerd kunnen worden op basis van de taaltaken bij taalgebruikssituaties, ontstaat een lijst die beter hanteerbaar is. Het is evenwel mogelijk dat de lijst met typetaken nog te uitgebreid is, zodat de onderzoeker een verdere selectie moet maken op basis van de criteria frequentie en belangrijkheid. Typetaken die maar uit één of enkele taaltaken zijn opgebouwd vallen af, omdat ze niet frequent genoeg voorkomen. Het kan evenwel zijn dat een typetaak die slechts een aantal keer voorkomt, toch in de lijst komt omwille van het belang dat de typetaak heeft. `Begrijpen van een evaluatiefiche (n.a.v. een jaarlijks functioneringsgesprek)' bijvoorbeeld is een mogelijke typetaak die weinig frequent is, maar die een taalgebruiker toch goed moet aankunnen als hij naar behoren wil functioneren in het bedrijf Van typetaken tot doelen Omdat doelen een bepaald taalvaardigheidsniveau omschrijven is het nodig om de moeilijkheidsgraad van typetaken te specifiëren. Een informele babbel tussen collega's bijvoorbeeld is makkelijker dan een jaarlijks functioneringsgesprek tussen arbeider en ploegbaas. Aan de hand van een aantal parameters (vaardigheid, tekst, publiek en verwerkingsniveau) kunnen we typetaken aflijnen tot hanteerbare doelen. Het zou ons hier te ver leiden om uitgebreid in te gaan op deze parameters (zie hiervoor Lanssens, Speybrouck en Vanherf 2001). 2.3 Bijkomende aandachtspunten in het Brussels onderzoek Het CTM heeft ruime ervaring met het uitvoeren van behoefte- of einddoelenonderzoek en het formuleren van einddoelen zoals hierboven beschreven. Binnen de context van het onderzoek in Brussel moest er rekening worden gehouden met een aantal bijkomende factoren. Ten eerste had de omvang van het onderzoek consequenties voor de onderzoeksmethode. Een groep van ongeveer 40 opleidings- en tewerkstellingsorganisaties uit verschillende branches van de arbeidsmarkt werd bij het onderzoek betrokken. Voor al deze organisaties moest het onderzoek einddoelen formuleren. Ten tweede moest er in het onderzoek rekening worden gehouden met de meertaligheid op de Brusselse arbeidsmarkt. De eisen die werkgevers stellen m.b.t. Nederlands zijn heel divers: binnen eenzelfde branche kan de ene werkgever een goede
4 135 beheersing van het Nederlands vragen, terwijl bij een andere werkgever alles in het Frans/Engels/... verloopt. 2.4 Concreet onderzoeksverloop Het Brussels einddoelenonderzoek verloopt in grote lijnen volgens de methode die het CTM gebruikt voor doelenonderzoek en formulering (zie 2.2). Omwille van de omvang van het onderzoek en de meertaligheid in Brussel moesten we evenwel een aantal moeilijkheden overbruggen. Hieronder beschrijven we hoe we het onderzoek uitvoerden en op welke manier we omgingen met deze bijkomende factoren Veldonderzoek a. de omvang van het onderzoek In de eerste fase van een behoefteonderzoek gaan we op zoek naar taalgebruikssituaties waarin taalgebruikers moeten functioneren. Binnen het bestek van het onderzoek was het niet mogelijk om voor elk van de bijna 40 opleidingen observaties en interviews te doen op een corresponderende werkvloer in Brussel. Toch moesten we alle opleidingen betrekken hij het onderzoek. We zochten dus een manier die dezelfde resultaten zou opleveren als interviews en observaties, maar die minder arbeidsintensief was. Een enquête die ingevuld zou kunnen worden door mensen op de werkvloer, leek ons een goede mogelijkheid. Op zo'n enquêteformulier zou een werkgever moeten kunnen aangeven in welke taalgebruikssituaties een beginnende werknemer moet kunnen functioneren, zonder dat daarvoor observaties en interviews nodig zijn. Voorwaarde was dus dat zo'n instrument de taalgebruikssituaties op een bepaalde werkvloer voldoende nauwkeurig in kaart kon brengen. Bovendien moest het instrument gebruiksvriendelijk genoeg zijn voor mensen uit het bedrijfsleven die doorgaans niet denken in termen van taalgebruikssituaties. We opteerden voor een vrij gesloten enquêteformulier. Het moest een lange opsomming van taalgebruikssituaties bevatten waarbij een werkgever kan aangeven of een beginnende werknemer er al dan niet in moet kunnen functioneren. 1-let te ontwikkelen instrument moest een breed gamma taalgebruikssituaties bevatten om heel uiteenlopende soorten werk te enquêteren. Bovendien moest een werkgever taalgebruikssituaties kunnen toevoegen die niet in het enquêteformulier waren opgenomen. De 'uitgebreide lijst niet taalgebruikssituaties', zoals we het enquête-instrument doopten, ontstond op basis van interviews en observaties bij een representatieve selectie werkgevers. Met representatief bedoelen we dat elk van de 40 opleidingen zich kon herkennen in één van de elf werkvloeren. In tabel 1 ziet u de selectie van elf onderzochte werksituaties. Uiteenlopende soorten werk en branches binnen de groep van opleidingen zijn erin vervat. I. schilder 2. monteur van pvc-ramen 3. metselaar 4. klusjesman 5. helpdeskmedewerker 6. verkoopster in confectiezaak 7. graffist in een drukkerij 8. keukenhulp 9. kinderverzorgster 10. poetsvrouw 1 1. chauffeur bij een sociale vervoerdsdienst
5 136 tabel 1: werk dat met observaties en interviews in kaart werd gebracht. De taalgebruikssituaties die naar voren kwamen uit de interviews en observaties in deze elf werksituaties vormden de basis voor de 'uitgebreide lijst van taalgebruikssituaties', het enquêteformulier waarmee we de overige werksituaties in kaart wilden brengen. Om er zeker van te zijn dat het enquêteformulier naar behoren ingevuld werd, namen we zelf de enquêtes af bij de werkgevers. Bovendien konden we zo taaleisen (taalgebruikssituaties) die niet in het formulier waren opgenomen nagaan. b. meertaligheid Naast de omvang van het onderzoek, stelde ook de meertaligheid van de Brusselse arbeidsmarkt ons voor een uitdaging. 4 Een bepaalde werkgever kan voor hetzelfde werk immers een goede beheersing van het Nederlands vragen, terwijl voor een andere Nederlands veel minder belangrijk is. Als we een meer Franstalig georiënteerde werkgever zouden enquêteren, zou dat heel andere resultaten opleveren dan voor een vergelijkbare werkgever die meer Nederlands vraagt. Er is weinig onderzoek verricht naar taalverhoudingen op de Brusselse arbeidsmarkt. In het beperkte kader van liet behoefteonderzoek kon dergelijk uitgebreid onderzoek niet plaatsvinden. Bijgevolg beschikten we niet over bruikbare gegevens m.b.t. de hoeveelheid Nederlands die wordt gesproken in bijvoorbeeld de Brusselse kinderopvangsector. Toch is de meertalige situatie op de arbeidsmarkt een realiteit waar het einddoelenonderzock rekening mee moest houden. We konden de meertaligheid inpassen in ons onderzoek door gebruik te maken van de expertise van opleidingen. Opleidingsorganisaties hebben veel knowhow over de hoeveelheid Nederlands die in hun branche nodig is vanuit de ervaringen van instructeurs, maar ook vanuit hun contacten met werkgevers. Als we dus een opleiding informatie bieden over een werkgever die veel Nederlands verlangt én een werkgever die weinig Nederlands verlangt, kan deze vervolgens zelf aangeven hoeveel Nederlands men nodig acht met het oog op een goede doorstroming van cursisten. Voor elke soort van werk enquêteerden we taalgebruikssituaties hij twee werkgevers (één die veel Nederlands vraagt en één die geen of heel weinig Nederlands vraagt). Op basis van de verwachtingen van de twee werkgevers konden opleidingen aangeven hoeveel Nederlands ze nodig vonden voor hun cursisten. Opleidingen kregen op deze manier niet alleen de gelegenheid om hun zeg te doen over meertaligheid, ze bepaalden bovendien welke eisen Nederlands realistisch zijn voor hun doelgroep. In het proces van einddoelenbepaling is het belangrijk dat de verschillende betrokken partijen inspraak hebben. 3. Resultaten: vijf taalvaardigheidsprofielen Op basis van de taalvaardigheidseisen die uit het onderzoek bleken, konden we vijf taalvaardigheidsprofielen onderscheiden voor Nederlandstalige Brusselse opleidingen en tewerkstellingsprojecten. Die profielen vallen in grote lijnen samen met branches of sectoren (zie tabel 2). Het onderscheid tussen profielen is niet zo zeer een verschil in taalvaardigheidsniveau al liggen de einddoelen voor het ene profiel hoger dan het andere maar ligt vooral in de verschillende vaardigheden die vereist zijn voor verschillende soorten werk. Het ene profiel vraagt bijvoorbeeld meer of andere schriftelijke vaardigheden, terwijl het andere een grotere spreekvaardigheid veronderstelt. De vaardigheden worden per profiel ook ingevuld met andere einddoelen. Een profiel beschrijft wat een beginnende werknemer
6 137 moet kunnen om in Brussel zijn/haar kansen op werk in een bepaalde branche te verhogen. Het zijn functionele beschrijvingen van verschillende vormen van beroepstaal. 1. profiel secundaire sector en horecasector 2. profiel IT-sector 3. profiel social profil 4. profiel tertiaire sector en kinderopvang 5. profiel lage eisen tabel 2: taalvaardigheidsprofielen die naar voor komen uit het einddoelenonderzoek in Brussel In wat volgt belichten we de eigenheid van elk profiel. 3.1 Profiel 'secundaire sector en horecasector' Onder de 'secundaire sector' verstaat men in Vlaanderen (en Nederlandstalig Brussel) beroepen in de bouw en industriële beroepen. De horecasector omvat beroepen in de wereld van hotels, restaurants en cafés. Het gaat om jobs met een uitvoerend karakter. Als we de einddoelen van dit profiel naast het Common European Framework of Reference (CEFR) leggen, komen ze in de huurt van het Breakthrough niveau (A 1) en bijgevolg het Vlaamse Basisniveau Nederlands dat zich op dat niveau situeert. Het Basisniveau is het absolute minimum taalvaardigheidsniveau om te functioneren in een Nederlandstalige omgeving. Een taalgebruiker met zo'n niveau kan "met zeer beperkte talige middelen communiceren om tegemoet te komen aan concrete behoeften in zijn onmiddellijke omgeving", lezen we in het 'Opleidingsprofiel Moderne Talen' van de Vlaamse Dienst Voor Onderwijsontwikkeling (DVO, 2001: 15). Dit basisniveau is in Vlaanderen per decreet vastgesteld en is het niveau waar in een aanvangscursus naar wordt gestreefd. Het profiel 'secundair en horeca' verschilt van Breakthrough en het Basisniveau omdat niet alle einddoelen van Breakthrough en het Basisniveau er in vervat zitten. Daarnaast omschrijft het profiel een functioneren in de context van de secundaire sector en de horeca, terwijl Breakthrough en het Basisniveau gevarieerde contexten voor ogen hebben. 3.2 Profiel 'IT-sector' Dit profiel omschrijft een taalvaardigheid die vereist is voor werk in de Brusselse IT-sector. Het algemene taalvaardigheidsniveau is een heel stuk hoger dan in het profiel secundair en horeca. Niet alleen de mondelinge, maar zeker ook de schriftelijke taalvaardigheid is belangrijk voor werk als helpdeskmedewerker, pc-technicus of webdesigner. 3.3 Profiel `social profit Uit de lijst van geïnventariseerde taaltaken is gebleken dat er een apart taalvaardigheidsprofiel voor werk in de social profit of verzorgingssector kan worden afgelijnd. Het niveau van taalvaardigheid dat dit profiel beschrijft, is een heel stuk hoger dan het Basisniveau, maar minder hoog dan het profiel tertiaire en kinderopvang (3.4). Het verschil met het IT-profiel bijvoorbeeld is dat er minder schrijfvaardigheid wordt verondersteld. 3.4 Profiel 'tertiaire sector en kinderopvang' Met de tertiaire sector bedoelt men in Vlaanderen (en Brussel) de bediendensector. De taalvaardigheid die nodig is voor bediendenwerk is de hoogste die we in het kader van het einddoelenonderzock hebben omschreven. Niet alleen heeft dit profiel de meeste einddoelen, ook het niveau waarop de doelen moeten worden beheerst, is het hoogste van de vijf. Dit
7 wekt geen verbazing als we er rekening mee houden dat een bediende mondeling en schriftelijk zijn/haar mannetje moeten kunnen staan op de werkvloer en dat soms een grote mate van vormcorrectheid wordt vereist. Uit het onderzoek is bovendien gebleken dat werk in de Brusselse Nederlandstalige kinderopvang een vergelijkbaar taalvaardigheidsniveau veronderstelt als bediendewerk. Ook dit is niet verwonderlijk als we er rekening mee houden dat veel anderstalige kinderen naar de Nederlandstalige opvang komen o.a. om er Nederlands te leren van de kinderverzorgsters. Qua schrijfvaardigheid is de kinderopvang minder veeleisend dan bediendenwerk. 3.5 Profiel 'lage eisen' In a hebben we al aangehaald dat de inschatting van opleidingen beslissend is geweest in het bepalen van einddoelen. Een aantal opleiding- en tewerkstellingsprojecten stelt qua Nederlands heel lage verwachtingen aan hun cursisten. De eisen zijn zo laag dat het taalniveau dat de eindoelen omschrijven onder het Basisniveau (profiel 'secundaire sector en horeca') ligt. Het gaat om een viertal opleidingen, de meeste uit de secundaire sector. 3.6 Frans en andere talen Meertaligheid is hoe langer hoe meer een vereiste op de Brusselse arbeidsmarkt. Niet alleen Frans, maar ook Nederlands, Engels,... zijn onmisbaar voor een heel aantal jobs in de Europese hoofdstad. De functionele doelen en profielen die het CTM voor opleidingen heeft uitgetekend brengen enkel in kaart wat voor Nederlands werknemers moeten gebruiken. De leerbehoeften wat andere talen betreft, moeten door opleidingen even goed worden onderkend en ingepast in het curriculum. 4. Gebruik van de resultaten Het einddoelenonderzoek en de vijf beroepsprofielen die eruit naar voren komen, bieden een duidelijke structuur en zijn ijkpunten die houvast bieden voor NT2 in het veld van Nederlandstalige inschakelingsacties in Brussel. Niet alleen op cursisten- en instructeursniveau was er onzekerheid over het Nederlands, ook de coördinatie van opleidingen en de subsidiërende overheid stelden zich vragen over de plaats van het Nederlands in opleidings- en tewerkstellingsprojecten. Het einddoelenonderzoek.biedt argumenten om op deze verschillende niveaus verantwoorde keuzes te maken. 4.1 Einddoelen op de opleidingsvloer Het taalvaardigheidsprofiel waartoe een bepaalde opleiding kan worden gerekend bevat een reeks einddoelen die indien ze worden geconcretiseerd lesdoelen zijn voor lessen Nederlands. De einddoelen zijn ijkpunten waarnaar een taallesgever en technische instructeur met cursisten kunnen streven. Ze maken duidelijk wat cursisten moeten kunnen met Nederlands, net zoals het duidelijk is welke technische vaardigheden cursisten moeten beheersen aan het einde van een opleiding. Een taallesgever (of instructeur) die bewust met de einddoelen omgaat, creëert een rijke leeromgeving waarin cursisten veel gelegenheid hebben om aan deze einddoelen te werken. 4.2 Einddoelen op organisatieniveau Het taalvaardigheidsprofiel dat het einddoelenonderzoek aan een opleiding toekent, is een aanzet om binnen de organisatie te werken aan een uitgebalanceerd taalbeleid en te komen tot een concreet taalbeleidsplan. Een opleiding die ervoor kiest om haar trajecten te richten op bepaalde einddoelen Nederlands moet de concrete invulling (het programma) en de duur van
8 139 de trajecten hierop afstemmen. De organisatie moet ook de instructeur en de taallesgever voldoende armslag geven om aan de einddoelen te kunnen werken. 4.3 Einddoelen op beleidsniveau Een opleiding die haar taalbeleid wil afstemmen op de einddoelen kan dit niet enkel op basis van de goodwill van haar personeel. Een taalbeleid uitvoeren vergt voldoende middelen en omkadering vanuit de coördinerende en subsidiërende overheid: nieuwe trajecten opzetten, taallesgevers inzetten, in begeleiding voorzien, informeren en trainen van personeel, bijkomend onderzoek enz. kost nu eenmaal geld. De overheid kan op basis van de resultaten van het einddoelenonderzoek de beschikbare gelden gericht aanwenden en gemotiveerde beleidsbeslissingen nemen. Aan de andere kant kan zij er als subsidiegever op toezien dat organisaties een gefundeerd taalbeleid voeren en dat de financiële middelen goed worden aangewend. Deze inspanningen zullen in de toekomst nog verdergezet moeten worden om de resultaten van het einddoelenonderzoek maximaal te kunnen benutten en in de praktijk om te zetten. Ook andere domeinen als de socio-culturele sector en liet volwassenenonderwijs in Brussel, die buiten het bereik van dit einddoelenonderzoek vielen, zijn nog nauwelijks ontgonnen gebied dat in de nabije toekomst meer aandacht verdient. Noten Het gaat om opleidingen die werkzoekenden aan werk willen helpen door hen een opleiding of werkervaring aan te bieden. Het OOTB (Overleg Opleidings - en Tewerkstellingsinitiatieven Brussel) vertegenwoordigt en ondersteunt deze organisaties. 2 In Brussel is de 'Vlaamse Gemeenschapscommissie' bevoegd voor onder meer beroepsopleidingen. 3 Een 'brigadier' is te vergelijken met een ploegbaas. 4 Brussel is officieel tweetalig Nederlands - Frans. Niet alleen economisch, maar ook politiek en cultureel heeft het Nederlands zijn belang. Literatuurlijst Bieten, L. (2001), Eindrapport Videocoaching-project 'Op de vloer', Leuven: Centrum voor Taal en Migratie. Council of Europe (2001), Common European Framework of Reference for Languages, Straatsburg. DVO (2001), Opleidingsprofielen Moderne Talen. Voorbeeldmateriaal hij de specifieke eindtermen, Brussel: Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Lanssens, A. Speybrouck S. & Vanherf A. (2001), Nederlands op de werkvloer. Een handleiding voor organisatoren en lesgevers Nederlands op de Werkvloer in Vlaanderen, Leuven - Apeldoorn: Garant. Van Avermaet, P & I. Humblet (1995), De tolerantie van Vlamingen ten aanzien van het Nederlands van niet-nederlandstaligen, in E. Huls & J. Klatter - Folmer (red), Artikelen van de Tweede Sociolinguïstische Conferentie: 1-20, Delft: Eburon.
TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE
TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE Voor de periode van 2011 tot 2014 1. Voorstelling van de opleiding begeleider in de kinderopvang en polyvalent verzorgende Het CVO biedt volwassenen met
Nadere informatie3. De CNaVT-profielen
3. De CNaVT-profielen 3.1. Welke profielen zijn er? In een eerste fase werd bij studenten Nederlands als Vreemde Taal en hun docenten via een schriftelijke vragenlijst gepeild naar de behoeften en motieven
Nadere informatieSTERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1
STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder
Nadere informatieProfiel Professionele Taalvaardigheid
Profiel Professionele Taalvaardigheid PPT Het Profiel Professionele Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om professioneel in het Nederlands te functioneren en is in de eerste plaats gericht
Nadere informatieTien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject
Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject Inhoud 1. Bekendheid van de opleiding 2. Algemene tevredenheid over
Nadere informatieAdvies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie
4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 21 maart 2006 RLLL/PCA/ADV/007 Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000
Nadere informatieVDAB aanbod NT2 NT2 SCHAKKETTEN. VDAB Aanbod NT2. 1) NT2 + Mijn Loopbaanatelier 2) Sectorspecifiek Nederlands 3) Sector-overschrijdend Nederlands
1 VDAB aanbod Turnhout, 12/12/2018 VDAB Aanbod 2 1) + Mijn Loopbaanatelier 2) Sectorspecifiek Nederlands 3) Sector-overschrijdend Nederlands 1 VDAB Aanbod 3 1) + MIJN LOOPBAAN@TELIER Mijnloopbaan@telier
Nadere informatieMeertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven
Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke
Nadere informatieTAALCOACHING OP Z'N BRUSSELS CENTRUM BASISEDUCATIE BRUSSELLEER
-1- TAALCOACHING OP Z'N BRUSSELS CENTRUM BASISEDUCATIE BRUSSELLEER -2- INHOUDSTAFEL WAT IS TAALCOACHING OP Z'N BRUSSELS? p.3 ~ HOE IS TAALCOACHING ONTSTAAN? p.4 ~ HOE START EEN TAALCOACHING? p.6 ~ WAT
Nadere informatieGerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I
taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen
Nadere informatieTaalstages: STAP voor STAP
Taalstages: STAP voor STAP Praktijkdag Werkplekleren - donderdag 26/10/2017 door Stefany Tan (teamcoach GTB) & Karen Vanuytrecht (NT2-instructeur VDAB) 1 Wat vooraf ging: STAP 1 & STAP 2 STAP 1? Experiment
Nadere informatieKlare taal rendeert. Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties
Klare taal rendeert Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties Taalbeleid: geen overbodige luxe Duidelijk en transparant taalgebruik vermijdt misverstanden, verbetert de samenwerking
Nadere informatieGroot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004
Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Integratie van AN in secundair onderwijs Tom Verheyen Filip Paelman Overzicht Omzendbrief Tasan Vervolgonderzoek Referentiekader Een
Nadere informatieOpleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent
BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent Projectomschrijving Het project wordt opgenomen binnen volgende strategische en
Nadere informatieAdvies ten gronde over certificaatsupplementen
ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen
Nadere informatieHet abc van een leerlijn taalvaardigheid. Prof. Dr. Herbert De Vriese Guido Cajot, Wim De Beuckelaer, Mit Leuridan
Het abc van een leerlijn taalvaardigheid Prof. Dr. Herbert De Vriese Guido Cajot, Wim De Beuckelaer, Mit Leuridan 1. Het abc van een leerlijn taalvaardigheid 2. Een praktijkvoorbeeld uit de opleiding wijsbegeerte
Nadere informatieBIJLAGE. Bijlage nr. 1. Fiches SD 3 OD 5. Titel initiatief : Opleiding en tewerkstelling schoolinterventieteam
BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches SD 3 OD 5 Titel initiatief : Opleiding en tewerkstelling schoolinterventieteam Initiatiefnemer: vzw Schoolinterventieteam Projectomschrijving De specifieke bijdrage van de
Nadere informatieAdvies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie
ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 4 november 2008 RLLL/MDR /ADV/003 Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie VLAAMSE
Nadere informatieEen nieuwkomer onder de toetsen
Een nieuwkomer onder de toetsen Ricardo is een anderstalige nieuwkomer die in september op school is aangekomen. Hij kwam recht uit Colombia, sprak enkel Spaans, maar bleek al snel een vrij pientere leerling
Nadere informatieWHITEPAPER. Waarom taalkennis veiligheid en productiviteit verhoogt
WHITEPAPER Gebrekkige taalkennis is gevaarlijk en contraproductief Het kunnen spreken van goed Nederlands is voor veel mensen een vanzelfsprekendheid. Men gaat er dan ook vaak van uit dat iedereen probleemloos
Nadere informatieOnderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up
Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving BEO-studiedag 16 maart 212 - Rudi Janssens Inhoud Stad en onderwijs Politiek-institutionele context Pedagogische context Demografisch-geografische context
Nadere informatieRonde 3. Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding. 2. Context
. Nederlands als tweede taal Ronde 3 Hellmuth Van Berlo Taaluniecentrum NVT, Brussel Contact: hvanberlo@taaluniecentrum-nvt.org Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding Is de hele discussie over de vermeende
Nadere informatiec) Hoe evalueert de minister deze taalopleidingen? Hoe loopt de geïntegreerde aanpak?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 370 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 17 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT VDAB - Sluitend taalbeleid De lage werkzaamheid van
Nadere informatieBruggen bouwen tussen de sociale en de reguliere economie
Bruggen bouwen tussen de sociale en de reguliere economie Onze mission statement Door dienstverlenende projecten rond fietsmobiliteit biedt Velo vzw opleidingskansen, werkervaring en tewerkstelling aan
Nadere informatieEindrapport OPTIMALISERING VAN TAALTRAJECTEN NEDERLANDS. Een geïntegreerd VOORTRAJECT VOOR EEN BOUWOPLEIDING.
Centrum voor Taal en Migratie Steunpunt Nederlands als Tweede Taal Eindrapport OPTIMALISERING VAN TAALTRAJECTEN NEDERLANDS. Een geïntegreerd VOORTRAJECT VOOR EEN BOUWOPLEIDING. ACTIVITEITEN Voorgelegd
Nadere informatieCommissie Hoger Onderwijs Vlaanderen
Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur
Nadere informatie3.4. De profielbeschrijvingen Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid
3.4. De profielbeschrijvgen Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid PTIT Het Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om sociaal te functioneren
Nadere informatieEINDRAPPORT 'NEVENTRAJECTEXPERIMENT' JANUARI DECEMBER 2002
Steunpunt Nederlands als Tweede Taal EINDRAPPORT 'NEVENTRAJECTEXPERIMENT' JANUARI DECEMBER 2002 Voorgelegd aan Vlaamse Gemeenschapscommissie Collegelid Guy Vanhengel, Onderwijs, Beroepsopleiding en Begroting
Nadere informatieUitgegeven: 3 februari 2010. 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN
Uitgegeven: 3 februari 2010 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN BELEIDSREGEL voor het verkrijgen van een partiële ontheffing voor het vak Fries in het primair en voortgezet onderwijs in de provincie
Nadere informatieLevenslang en samen leren omgaan met diversiteit
Levenslang en samen leren omgaan met diversiteit Maart 2017 20-tal ingekantelde organisaties Van 20-tal organisaties naar één Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering 2015: installeren 2016: organiseren
Nadere informatieToll-net: samenwerken aan e-leren en gecombineerd leren voor volwassenen
AFSTANDSLEREN EN ICT GECOMBINEERD ONDERWIJS 4 1 Toll-net: samenwerken aan e-leren en gecombineerd leren voor volwassenen Steven De Pauw Coördinator Toll-net Steven Verjans Universitair docent Open Universiteit
Nadere informatieOpleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg Aksent
BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg Aksent beroepsopleiding in functie van een betere doorstroom naar tewerkstelling in het algemeen en naar knelpuntfuncties in
Nadere informatieVIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording
VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording december 2018 Werkveld NT1: verantwoording en begrippen Vooraf Als we willen bepalen hoe vrijwilligers ingezet kunnen worden in volwasseneneducatie voor
Nadere informatieStart to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC
Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 101 01.09.2016 Start to ICT Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: KAPPER-
Nadere informatieResonans geletterdheidsmodules
Resonans geletterdheidsmodules Provinciaal Onderwijs Vlaanderen 8 mei 2014 Inhoud 1. Wat 2. Ontwikkeling 3. Stand van zaken 4. Mogelijkheden en beperkingen 5. Organisatie 6. Vragenronde 7. Inhoudelijke
Nadere informatieProjectomschrijving Doelgroep Werkzoekende Brusselaars, met prioriteit voor kansengroepen (kortgeschoolden) en jongeren
Vlaamse Gemeenschapscommissie Collegebesluit nr. 20152016-0172 26-11-2015 BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiche Geïntegreerde opleiding wegenbouw vzw Groep Intro Werkzoekende Brusselaars, met prioriteit voor kansengroepen
Nadere informatieADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017
ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017 Advies over modulaire opleidingen in de studiegebieden Talen en NT2 van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs
Nadere informatieAdvies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs
Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 november 2014 RLLL-RLLL-ADV-1415-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus
Nadere informatieHet nieuwe Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) Examenontwikkeling gebaseerd op taalgebruiksbehoeften
561 Het nieuwe Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) Examenontwikkeling gebaseerd op taalgebruiksbehoeften Lies Wijnants & An Lanssens Centrum voor Taal & Migratie, Blijde Inkomststraat 7, B-3000
Nadere informatieNT2-docent, man/vrouw met missie
NT2docent, man/vrouw met missie Resultaten van de bevraging bij NT2docenten Door Lies Houben, CTOmedewerker Brede evaluatie, differentiatie, behoeftegericht werken, De NT2docent wordt geconfronteerd met
Nadere informatievolwassenen met een tekort aan basiscompetenties op het vlak van taal, wiskunde, ICT en sociale kennis en vaardigheden.
Leerpunt ZOVL geeft reeds meer dan 20 jaar opleidingen aan volwassenen met een tekort aan basiscompetenties op het vlak van taal, wiskunde, ICT en sociale kennis en vaardigheden. Er is een gevarieerd open
Nadere informatieKinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder
Open oproep Pionieren in samenwerking Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder INLEIDING Vlaams minister Jo Vandeurzen streeft naar een sterkere samenwerking
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieRonde 2. Taalsgrift: wei make cheen vaute! 1. Inleiding. 2. Taalbeleid op het Alfrink College 1
Ronde Ellen Koemans & Anne-Marie van der Meer Alfrink College, Zoetermeer Contact: kom@alfrink.nl mea@alfrink.nl Taalsgrift: wei make cheen vaute! 1. Inleiding Wei make cheen vaute, zeiden de leerlingen.
Nadere informatieVoor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen.
FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN NAAMSESTRAAT 69 BUS 3500 3000 LEUVEN, BELGIË m Stageproject bijlage 1: Leidraad bij het functioneringsgesprek Naam stagiair(e):.. Studentennummer:. Huidige opleiding
Nadere informatieOpleidingen tot vertrouwenspersoon in het onderwijs - Stand van zaken
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 500 van VERA CELIS datum: 23 mei 2017 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Opleidingen tot vertrouwenspersoon in het onderwijs
Nadere informatieWerkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012
Werkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012 Workshop werkplekleren: opbouw Wat is werkplekleren? Uitgangspunt Waarom werkplekleren? Getuigenissen Wedstrijd Toekomst werkplekleren? Advies SERV
Nadere informatieTaalbeleid in uw organisatie. Studiedag OCMW Halle november 2012
Taalbeleid in uw organisatie Studiedag OCMW Halle november 2012 Programma Taalbeleid: Waarom? stellingen en vragen Taalbeleid: Wat en hoe? stappenplan taalbeleid Voorwaarden voor een succesvol taalbeleid
Nadere informatieGroot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004
Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Praktijklessen als kansrijke leeromgevingen voor vak én taal: een aanzet tot geïntegreerde scholing Goedele Vandommele Heidi De Niel
Nadere informatieHeeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen?
Heeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen? 1. Hoe is het taalbeleid van de school? Infodossier van de school I 1.3.1 Nascholing/vakgericht I 1.3.2 Nascholing/algemeen pedagogisch
Nadere informatieLeren. Werkervaring & Werkplekleren. 27 november 2012 29-5-2013. Wat is werkplekleren?
Werkervaring & Werkplekleren 27 november 2012 Wat is werkplekleren? Leren Op de werkplek (productieomgeving) Gestructureerd en systematisch (met opleidingsplan) Situatiegebonden maar leidt naar overdraagbare
Nadere informatieLeuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei Brussel RVOL/PCA/ADV/006
Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei 2003 1000 Brussel RVOL/PCA/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingsprofielen basiseducatie voor de opleidingen Nederlands
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieCentrum voor Taal en Migratie Werkgroep Anderstalige Nieuwkomers
REFERENTIEKADER ONTWIKKELINGSDOELEN TAALVAARDIGHEID ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS SECUNDAIR ONDERWIJS HANDLEIDING COMPUTERPROGRAMMA Centrum voor Taal en Migratie Werkgroep Anderstalige Nieuwkomers Deze website
Nadere informatieDuits A1/A2 in het beroepsonderwijs
Keuzedeel mbo Duits A1/A2 in het beroepsonderwijs gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0959 Penvoerder: Sectorkamer voedsel, groen en gastvrijheid Gevalideerd door: Sectorkamer Voedsel,
Nadere informatieSTROOMSTERKTE. Privésector en sociale economie slaan de handen in elkaar!
STROOMSTERKTE Privésector en sociale economie slaan de handen in elkaar! DOORSTROOMTRAJECT Start reguliere tewerkstelling Voortraject Jobmatching Stage Nazorg Informeren, sensibiliseren Wensen, competenties
Nadere informatieEINDRAPPORT HANDVATTEN VOOR TAALBELEID APRIL 2001 SEPTEMBER 2001
Steunpunt Nederlands als Tweede Taal EINDRAPPORT HANDVATTEN VOOR TAALBELEID APRIL 2001 SEPTEMBER 2001 Voorgelegd aan Vlaamse Gemeenschapscommissie Collegelid Guy Vanhengel Onderwijs, Beroepsopleiding en
Nadere informatieCommissie Hoger Onderwijs Vlaanderen
Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur
Nadere informatieToegepaste Taalkunde Academisch Nederlands
Academisch Nederlands Toegepaste Taalkunde (TTK) Dr. Uus (Eugenia) Knops Probleem Toenemende kloof mbt taalvaardigheid (vooral schrijfvaardigheid) Nederlands tussen instroom - uitstroom / markteisen Gebrek
Nadere informatieCommissie Hoger Onderwijs Vlaanderen
Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur
Nadere informatiePERSBERICHT. 250 bezoekers en veel motivatie op zorgbeurs regio Asse-Dilbeek-Ternat
PERSBERICHT 250 bezoekers en veel motivatie op zorgbeurs regio Asse-Dilbeek-Ternat De lokale besturen Asse, Dilbeek en Ternat organiseerden gisteren, maandag 20 mei, samen met VDAB en partners een job-
Nadere informatieMuRe. Multilingual Research Unit. Piet Van de Craen & Evy Ceuleers. Van taalbeleid naar. taalvaardigheid
Van taalbeleid naar taalvaardigheid Piet Van de Craen & Evy Ceuleers Wat is taalbeleid? Taalbeleid is de weloverwogen manier waarop instellingen met talen omgaan in het licht van maatschappelijke ontwikkelingen
Nadere informatieTaaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs
Ronde 7 Jan Lecocq & Nadja Gilissen GO!Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Contact: Jan.lecocq@g-o.be Nadja.gilissen@g-o.be Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht
Nadere informatieRapport over de screening van ontwerpcertificaatsupplementen
EINDDOCUMENT Algemene Raad 23 april 2009 AR/VB/KST/END/001 Rapport over de screening van ontwerpcertificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Rapport over de
Nadere informatieTOETSTIP 1 JANUARI 2006 TIP 1: HOE ONTWIKKEL IK EEN VALIDE TOETS?
TOETSTIP 1 JANUARI 2006 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouwbaarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 1: HOE ONTWIKKEL IK EEN VALIDE TOETS? Bij het ontwikkelen van
Nadere informatieProfiel Academische Taalvaardigheid PAT
Het Profiel Academische Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om op academisch niveau het Nederlands te functioneren en is de eerste plaats gericht op formele communicatie. Dit profiel
Nadere informatieWaar klinkt het beste startschot: bij de taaltest of bij de behoefteanalyse? 1
7.Taalbeleid hoger onderwijs Noten 1 De eerste fase van een universitaire studie of een studie aan een hogeschool, waarin vooral algemene en inleidende vakken worden gegeven, ter voorbereiding op de latere,
Nadere informatieWegwijs in de social profit
8/10/2015 Trefdag Gent Wegwijs in de social profit SPREKER: Tine Winnelinckx - VIVO Wegwijs in de social profit Even kennismaken? ONDERWIJS ARBEIS- MARKT LEVENSLANG LEREN DIVERSITEIT FOSEN SAINCTELETTESQUARE
Nadere informatieCombinatiefunctie Wijkwerk-coach (Wijkwerken Zuid-West-Vlaanderen) & Trajectbegeleider Anzegem/Deerlijk Functiebeschrijving en competentieprofiel
Combinatiefunctie Wijkwerk-coach (Wijkwerken Zuid-West-Vlaanderen) & Trajectbegeleider Anzegem/Deerlijk Functiebeschrijving en competentieprofiel 1. Identificatiegegevens Functietitel Juridische werkgever
Nadere informatieMinisterie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED NT2. Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R2 AO NT 010
STUDIEGEBIED NT2 Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R2 AO NT 010 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 9 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1
Nadere informatieOntwerp van decreet. betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Amendementen ( ) Nr. 7 7 mei 2013 ( )
stuk ingediend op 1867 (2012-2013) Nr. 7 7 mei 2013 (2012-2013) Ontwerp van decreet betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid Amendementen Stukken in het dossier: 1867 (2012-2013) Nr. 1:
Nadere informatieCommissie Hoger Onderwijs Vlaanderen
Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur
Nadere informatieConferentie Met Recht Geletterd 29 november 2010. De g-factor in uw bedrijf of organisatie
Conferentie Met Recht Geletterd 29 november 2010 De g-factor in uw bedrijf of organisatie Achtergrond G-factor Kadert in toenemende aandacht voor laaggeletterdheid op de werkvloer: Pact van Vilvoorde (2001)
Nadere informatieTAALBELEID ZAVENTEM. Waarom een taalbeleid? Taalvisie (SC 8/2/2016) Infobundel voor het personeel oktober 2017
TAALBELEID ZAVENTEM Infobundel voor het personeel oktober 2017 Waarom een taalbeleid? - De diensten van de gemeente Zaventem worden dagdagelijks geconfronteerd met mensen die de Nederlandse taal onvoldoende
Nadere informatieHOE NEEM IK OP EEN GOEDE MANIER EEN TOETS AF?
67 HOE NEEM IK OP EEN GOEDE MANIER EEN TOETS AF? 68 Doorheen deze handleiding geven we regelmatig tips over hoe u een toets op een goede manier kan afnemen. Voor de duidelijkheid zetten we hier de belangrijkste
Nadere informatieVlaamse Regering. Addendum. bij het. Protocol van samenwerking
Vlaamse Regering Addendum bij het Protocol van samenwerking In het kader van het economisch impulsplan herstel het vertrouwen van de Vlaamse regering goedgekeurd op 14 november 2008 Tussen de Vlaamse Regering
Nadere informatieAdvies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie
ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 26 april 2005 RVOL/MDR/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD,
Nadere informatieFunctiebeschrijving: Deskundige (m/v)
Functiebeschrijving: Deskundige (m/v) Graad Deskundige (m/v) Functietitel Bedrijfseconomisch Deskundige (m/v) Doelstelling van de functie Als bedrijfseconomisch deskundige geeft u mee dagelijkse leiding
Nadere informatieSocioprofessionele reïntegratie. Conny Daens, GTB
Socioprofessionele reïntegratie Conny Daens, GTB GTB - dienst, vzw die vanuit de werkwinkels heel nauw samenwerkt met VDAB binnen een samenwerkingsakkoord voor personen met een werkvraag. - Onderscheidt
Nadere informatieVAK EN TAAL, EEN GEÏNTEGREERD VERHAAL. Met steun van het Europees Integratiefonds
VAK EN TAAL, EEN GEÏNTEGREERD VERHAAL INTRODUCTIE TAALBELEID OPBOUW 1.Introductie 2.Resultaten taalomgevingsanalyse 3.Tweedetaalverwerving 4.Introductie taalontwikkelend lesgeven / taalbeleid 5.Taalacties
Nadere informatieCommissie Onderwijs, Personeel en FM
Commissie Onderwijs, Personeel en FM Mondelinge vraag OPSCHRIFT Vergadering van 8 februari 2017 Nummer: 2017_MV_00046 Onderwerp: Mondelinge vraag van raadslid Mieke Bouve: Vlaamse scholen op zoek naar
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke
Nadere informatiekleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek
1 kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en ontwikkelingsdoelen techniek 2 Ontwikkelingsdoelen techniek Kleuteronderwijs De kleuters kunnen 2.1
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieMeertaligheid Als Realiteit op School (MARS)
Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Commissie Onderwijs Vlaams Parlement 2 juni 2016 Promotoren: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck
Nadere informatie2. Hoe kan je de strijd tegen discriminatie aangaan?
2. Hoe kan je de strijd tegen discriminatie aangaan? Om de strijd tegen discriminatie op de werkvloer aan te gaan, kan je als militant beroep doen op een breed wettelijk kader. Je vindt hieronder de belangrijkste
Nadere informatieAdvies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement
Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieBEHOEFTEONDERZOEK BUURTSPORTPROJECT CENTRUM VOOR SOCIALE STADSONTWIKKELING AUGUSTUS 2000
BEHOEFTEONDERZOEK BUURTSPORTPROJECT CENTRUM VOOR SOCIALE STADSONTWIKKELING AUGUSTUS 2000 Inleiding: Behoeften als uitgangspunt voor een taaltraject Historiek Vanuit het Centrum voor Sociale Stadsontwikkeling
Nadere informatieDe kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht
Ellen Bauwens VVKBaO Contact: ellen.bauwens@vsko.be De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht 1. Inleiding In april
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieWat? ESF project 1 sept aug dec 2019 VDAB, OCMW, In-Gent, Stad Gent en GSIW vzw
Wat? ESF project 1 sept 2016 31 aug 2018 31 dec 2019 VDAB, OCMW, In-Gent, Stad Gent en GSIW vzw Sneller en op maat toeleiden naar arbeidsmarkt Inburgerings- en activeringstraject afstemmen Werkgevers actief
Nadere informatieWie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA
Wie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA Het ervaringsverhaal Start met vragen aan u, kort SITA algemeen Laaggeletterdheid bij SITA Afronding met vragen aan u 2 Vraag 1 Heeft u medewerkers
Nadere informatieA D V I E S Nr. 1.747 ----------------------------- Zitting van woensdag 13 oktober 2010 -------------------------------------------------
A D V I E S Nr. 1.747 ----------------------------- Zitting van woensdag 13 oktober 2010 ------------------------------------------------- Outplacement - werknemers van beschutte en sociale werkplaatsen
Nadere informatieZijn de aantal te begeleiden werkzoekenden per locatie al bekend? Kunnen we ervan uitgaan dat het om de centrumsteden zal gaan?
Volgnr Datum ontvangst vraag Onderwerp Vraag Antwoord 1 8/06/2016 1.5. Beschrijving van de percelen Zijn de aantal te begeleiden werkzoekenden per locatie al bekend? Kunnen we ervan uitgaan dat het om
Nadere informatieVreemde talen in Brusselse bedrijven
Samenvatting van het onderzoeksrapport: Vreemde talen in Brusselse bedrijven Dit onderzoek had als voornaamste doelstellingen: (1) het intern en extern taalgebruik van de Brusselse bedrijven en de daaruit
Nadere informatieTon Koet & Willy Weijdema. Inleiding. In dit artikel doen de auteurs verslag van een onderzoek naar het gebruik van Europese taalvaardigheidsniveaus
Het gebruik van Europese taalvaardigheidsniveaus voor het beoordelen van taalvaardigheid in Nederlandse en Vlaamse lerarenopleidingen en universitaire taalopleidingen Ton Koet & Willy Weijdema In dit artikel
Nadere informatieTaaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën
1 Bijlage 3. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de tweede graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN met
Nadere informatieCommissie Hoger Onderwijs Vlaanderen
Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur
Nadere informatieSamenwerken over sectoren heen
Samenwerken over sectoren heen Inhoud In deze workshop wordt de betekenis en de meerwaarde van samenwerken tussen verschillende organisaties uitgewerkt. We schetsen hoe zo n samenwerking kan evolueren,
Nadere informatie