!""#$%&'()*+,,-*.*+,/,* 012)3)#)*4()5)#6&(7)#*

Transcriptie

1 !""#$%&'()*+,,-*.*+,/,* 012)3)#)*4()5)#6&(7)#*

2 Instituut voor Functieclassificatie - Belliardstraat 20 te 1040 Brussel

3 Inhoud Inleiding 4 1. Een grondige aanpak Een goede mix van instellingen Representativiteit Methode: goed begonnen is half gewonnen Instellingen 6 2. Het functietapijt als basis voor de benchmark 8 3. Functies Aantal werknemers per geslacht Aantal werknemers per departement Aantal toegewezen functies per departement Spreiding personeel over het functietapijt en de klassen Hybride functies Ontbrekende functies Arbeidstijd Gemiddelde arbeidstijd Deeltijdse arbeid per geslacht Deeltijdse arbeid per departement Deeltijdse arbeid per functie Tijdskrediet Leeftijd en Anciënniteit Leeftijdspiramide Leeftijd per departement Dienstanciënniteit Dienstanciënniteit per departement Financiële anciënniteit Extra financiële anciënniteit Financiële anciënniteit per departement Spreiding financiële anciënniteit per functie Opleiding en diploma Opleidingsniveau Opleidingsniveau per departement Opleidingsniveau voor verzorgend en verplegend personeel Opleidingsniveau per klasse Lonen en Barema's Spreiding van de barema s per functie Loon en anciënniteit Haard- en standplaatsvergoeding Functietoeslag Extra-legale voordelen Spreiding loonmassa 71!

4 Beste lezer, Sinds 2002 werkt if.ic aan de ontwikkeling van een nieuwe functieclassificatie. Met dit sectorrapport realiseren we een belangrijke stap in dit project. Dit rapport geeft u de analyse van het loononderzoek dat we in samenwerking met 12 algemene ziekenhuizen uitvoerden. We ontvingen de gedetailleerde gegevens over de lonen en de tewerkstelling van alle medewerkers in deze instellingen. In nauw overleg met de directies en afgevaardigden werd voor elke medewerker de juiste functie binnen de if.ic classificatie aangeduid. Dit maakt een correcte vergelijking mogelijk. Deze benchmark biedt u een uniek inzicht en maakt het mogelijk om de tewerkstelling en de loonstructuur zeer nauwgezet te analyseren. Sommige cijfers bevestigen op het eerste zicht alleen maar wat we wisten. Maar wie de cijfers grondig naleest, krijgt een zeer genuanceerd beeld over welke functies we in de sector terugvinden, over arbeidstijden en deeltijds werk, over de gebruikte lonen en de toegekende barema s. Deze details zijn nodig om een aangepast beleid te ontwikkelen. Al te vaak baseren we ons daarvoor op gemiddelden. Bij gebrek aan beter. Maar gemiddelden verbergen dikwijls de diversiteit op de werkvloer. Dit rapport helpt u om een beter inzicht in de sector van de ziekenhuizen te krijgen. Rest ons de instellingen te bedanken voor hun onmisbare bijdrage in dit werk. Bel ons gerust voor meer informatie over dit rapport. Het if.ic team helpt u graag verder. Veel leesgenot, Didier Martens, coördinator Anne-Christel Pirlet, Gaëlle Troukens en Andries Nelissen, consultants "

5 1. Een grondige aanpak 1.1. Een goede mix van instellingen Een representatief staal van instellingen is belangrijk om een grondige en realistische benchmark te verkrijgen. Alle soorten ziekenhuizen komen daarom best aan bod. We hebben instellingen gezocht in verschillende categorieën. Daarbij hielden we rekening met de regionale spreiding en de grootte van de deelnemende instellingen. In totaal namen 12 algemene ziekenhuizen uit de privé-sector deel aan dit onderzoek. De openbare sector werd voorlopig niet opgenomen in de studie. We hebben geen universiaire ziekenhuizen bereid gevonden om deel te nemen aan deze loonstudie Representativiteit In totaal verzamelde if.ic voor deze studie de loon- en tewerkstellingsgegevens van werknemers. Voor een aantal categoriën in deze onderzoeksgroep werden geen loondata verzameld: Niet-actieve werknemers Bruggepensionneerden 363 Langdurig zieken ( >1 jaar) 464 Afwezig (vb. moederschapsrust) 91 Bijzondere categorieën Directieleden 90 Leerovereenkomst 0 Laten we de 918 niet-actieve werknemers en de bijzondere categorieën buiten beschouwing, dan telt onze steekproef werknemers, goed voor Voltijdse Equivalenten (VTE). #

6 1.3. Methode: goed begonnen is half gewonnen Met de benchmark willen we een duidelijk zicht krijgen op de loon- en arbeidsvoorwaarden in de sector. Daarmee kunnen de sociale partners hun beleidskeuzes voor een nieuw loonhuis goed inschatten. Dat loonhuis wordt gebouwd op de nieuwe sectorclassificatie. Daarom is het logisch dat we de verzamelde loongegevens meteen koppelen aan deze sectorclassificatie. Zo kunnen we inschatten hoe deze sectorfuncties vandaag verloond worden. Maar hoe gebeurt dat concreet? In een paritaire werkgroep wijzen directieleden en vakbondsvertegenwoordigers aan elke medewerker een sectorfunctie toe. Daarvoor gebruiken zij een nominatieve personeelslijst. Nominatief omdat er zo geen medewerker over het hoofd wordt gezien. Om aan elke medewerker een sectorfunctie toe te wijzen, vergelijkt de werkgroep de jobinhoud met de functiebeschrijving. If.ic helpt de werkgroep door de sectorfuncties toe te lichten en de verschillen aan te duiden. Daarvoor worden de beschrijvingen uitgebreid overlopen. Bovendien bezorgen de instellingen de loon- en tewerkstellingsgegevens voor alle medewerkers aan if.ic. Deze gegevens worden volledig anoniem verwerkt. Aan het einde van de rit houdt if.ic alleen de link over tussen toegewezen functie en de loongegevens. Daarmee komen we tot de analyses in dit rapport Instellingen In de tabel vindt u de namen van de ziekenhuizen die meewerkten aan deze loonstudie. Om de geografische spreiding te tonen, tonen we ze ook op een landskaart Instellingen in Vlaanderen Nr. Naam instelling Gemeente Bedden 1 AZ Damiaan Oostende AZ Sint-Lucas Gent Vzw Imelda Bonheiden Regionaal Ziekenhuis Sint-Maria Vzw Halle Sint-Franciscusziekenuis Heusden-Zolder Sint-Vincentiusziekenhuis Antwerpen 302 $

7 Instellingen in Brussel Nr. Naam instelling Gemeente Bedden 7 Magnolia Vzw Jette 8 Clinique Générale Saint Jean Brussel Instellingen in Wallonië Nr. Naam instelling Gemeente Bedden 9 Clinique Et Maternité Sainte-Elisabeth Namur Grand Hôpital de Charleroi Charleroi 11 INDC Entité Jolimontoise Haine-Saint-Paul RHMS Baudour 484 %

8 2. Het functietapijt als basis voor de benchmark Met de benchmark verzamelt if.ic lonen en tewerkstellingsgegevens in de sector. Om dat op een nauwkeurige manier te doen, vertrekken we steeds van dezelfde basis : het functietapijt. Dat is de verzameling van alle sectorfuncties. Omdat er maar liefst 205 sectorfuncties zijn, hebben we ze onderverdeeld in een functietapijt. Dat bestaat uit drie elementen : Departementen Families Klassen Het funcietapijt telt zes departementen, die elk een eigen kleur krijgen. Een departement omvat heel wat verschillende functies. Daarom verdelen we ze verder onder in families. Een familie is een groep van functies die samenhoren, zoals bijvoorbeeld de personeelsdienst of de keuken. Het functietapijt telt 14 families. Elke familie heeft een eigen icoon. Daarmee verhogen we de herkenbaarheid. De organisatie van een instelling hoeft natuurlijk niet helemaal gelijk te lopen met dit functietapijt. We hebben tijdens de loonstudie gemerkt dat functies soms anders onderverdeeld zijn. Dat heeft te maken met de organisatie van elke instelling. Deze verschillen doen er eigenlijk niet toe. Het functietapijt geeft alleen maar een overzicht van de sectorfuncties. Alle functies zitten tenslotte in een klasse. Dat is het resultaat van een grondige analyse en weging. Het functietapijt toont voor elke functie ook de klasse. Maar voor de toewijzing van functies in de instellingen waren de klassen minder relevant. Het zijn immers de taken en de jobinhoud van de medewerkers die de toewijzing bepalen. Om dit rapport zo duidelijk mogelijk te maken, werken we in alle tabellen en grafieken met de kleuren en iconen van de fuctiedepartementen en families. Dit overzicht is daarom een handig instrument om het rapport te lezen. In bijlage vindt u het functietapijt met de indeling van alle functies in detail. &

9 0'3(#($%89:)* ;"%)1'()#$%)#* <)'($=6. 4"82* '

10 3. Functies In dit hoofdstuk analyseren we hoe vaak de functies op het terrein voorkomen. We bepalen daarmee het soortelijk gewicht van elke functie. We staan ook stil bij de hybride functies en de meest frequente ontbrekende functies Aantal werknemers per geslacht *+,-.+/+,012+, % 16% Man Vrouw De ziekenhuissector is overduidelijk een sector met vrouwelijke tewerkstelling. Maar liefst 84% van alle medewerkers zijn vrouwen. Er is anno 2010 geen enkele zinvolle verklaring waarom deze sector enkel voor vrouwelijke tewerkstelling geschikt zou zijn. We kunnen enkel besluiten dat de sector zwaar onder-'bemand' is. Wil men genoeg werknemers vinden om de vergrijzing op te vangen, dan zal men jongeren - in het bijzonder mannen - ervan moeten overtuigen dat deze sector volwaardig werk en uitstekende loopbaanmogelijkheden biedt. In de zorgfuncties zijn de vrouwen nog meer oververtegenwoordigd (87 %). 87 % van de verpleegkundigen zijn vrouwen. Bij de hoofdverpleegkundigen zijn de vrouwen met 73 % nog ruim in de meerderheid. Bij de verpleegkundigen-diensthoofden (middenkader) zijn er echter slechts 35 % vrouwen. In een beperkt aantal functies zijn de mannen ruimschoots in de meerderheid. Chauffeur (if-ic 2075) en Bewaker (if-ic 2272) zijn 'echte' mannenberoepen. In de technische dienst vinden we minder dan 3 % vrouwelijke medewerkers. Ook bij de 90 directeurs tellen we 63 % mannen. ()

11 3.2. Aantal werknemers per departement 9: ,1;+25,8/+.81 <=>12+,1;+25,8/+.81 3,35%! 14,24%! 17,40%! 3,45%! 14,47%! 16,21%! 50,82%! 9,06%! 51,37%! 9,57%! 3,19%! 1,93%! 3,10%! 1,84%! 0'3(#($%89:)* ;"%)1'()#$%)#* B)8C1)2(#2*D*B)87"82(#2* E#%F8)5)#')*G&#=:)$* Omdat elke functie is ingedeeld in een departement, is het gemakkelijk te bepalen hoe de verdeling van het personeel er in de praktijk uit ziet. Iets meer dan 50 % van het personeel is tewerkgesteld in de zorg. Zorg is duidelijk de kerntaak van de ziekenhuizen. Een ziekenhuis is echter veel meer dan zorg. Eén op de zes werknemers (17,40 %) werkt in de ondersteunende diensten (Hoteldiensten, Logistiek en technische Dienst). In zowat alle ziekenhuizen uit onze steekproef worden deze diensten in eigen beheer uitgebaat. In één instelling wordt de keuken uitbesteed. Een ander ziekenhuis heeft het onderhoud uitbesteed. De administratieve diensten zijn op hun beurt ook goed voor 14,24 % van de totale tewerkstelling in de ziekenhuizen. ((

12 3.3. Aantal toegewezen functies per departement Niet elke functie die door if-ic werd beschreven komt ook in elk ziekenhuis voor. In alle ziekenhuizen samen werden in totaal 162 verschillende functies toegewezen. Per ziekenhuis onderscheiden we gemiddeld 91 functies I,* +H* +,* /H* /,* H*,* Het gemiddelde van 91 verschillende functies per instelling ligt erg hoog. Dit duidt op de complexiteit van de organisaties. Een patiënt krijgt bij een opname of een consultatie maximaal te maken met een tiental verschillende functies. Achter de schermen zijn er nog 8 keer zo veel medewerkers in andere functies bezig om het verblijf en de zorg mogelijk te maken. De grootste diversiteit aan functies vinden we in de Administratie en de Hoteldiensten. Gemiddeld worden daar respectievelijk 24 en 22 verschillende functies aangeduid. In het Zorgdepartement onderscheiden de ziekenhuizen gemiddeld 22 verschillende verpleegkundige en verzorgende functies. Ter vergelijking : in de CAO die de huidige classificatie omvat, vinden we voor heel dit departement slechts 8 functiegraden. (?

13 3.4. Spreiding personeel over het functietapijt en de klassen Deze tabel toont de spreiding van het personeel over het functietapijt. De cijfers worden uitgedrukt in percentages die het aantal voltijds equivalenten weergeven. Klassen ADMINISTRATIE HOTEL, LOGISTIEK & TECHNIEK MEDISCH - TECHNISCH & APOTHEEK PARAMEDISCH PSYCHO- SOCIAAL VERPLEGING - VERZORGING Eindtotaal 20 0,00% 0,00% 0,08% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 19 0,03% 0,01% 0,25% 0,00% 0,00% 0,24% 0,53% 18 0,05% 0,04% 0,35% 0,00% 0,00% 0,13% 0,57% 17 0,24% 0,16% 0,00% 0,00% 0,04% 2,47% 2,91% 16 0,58% 0,20% 0,34% 0,18% 0,75% 1,06% 3,10% 15 0,59% 0,18% 0,05% 0,00% 0,23% 9,98% 11,03% 14 1,05% 0,61% 5,83% 2,87% 0,87% 30,45% 41,67% 13 1,12% 0,09% 0,13% 0,00% 0,02% 0,00% 1,37% 12 4,87% 0,52% 0,03% 0,16% 0,00% 0,00% 5,59% 11 3,19% 0,43% 2,49% 0,00% 0,00% 5,57% 11,68% 10 1,18% 1,28% 0,07% 0,00% 0,00% 0,05% 2,58% 9 0,38% 0,07% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,45% 8 1,12% 0,23% 0,00% 0,00% 0,00% 3,30% 4,66% 7 0,05% 1,01% 0,22% 0,00% 0,00% 0,00% 1,27% 6 0,44% 1,13% 0,01% 0,00% 0,00% 0,00% 1,59% 5 0,00% 1,42% 0,06% 0,00% 0,00% 0,00% 1,49% 4 0,11% 9,41% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 9,51% Dit overzicht duidt het zwaartepunt van de organisaties aan. In de ziekenhuizen ligt dat duidelijk in klasse 14 van het Verplegend en Verzorgend departement. Daar vinden we maar liefst 30,45 % van al het personeel terug. Nog in het Verpleegkundig en Verzorgend departement vinden we in klasse 15 de tweede grootste groep ( 9,98 %); hier gaat het om de verzameling van een reeks 'gespecialiseerde' verpleegkundige functies. De lijst hieronder toont het overzicht van de twintig meest voorkomende functies. Samen vertegenwoordigen ze 71,5 % van alle werknemers in de ziekenhuizen. 1. Verpleegkundige Klasse 14 22,14 % 2. Schoonmaker Klasse 4 8,15 % 3. Zorgkundige Klasse 11 5,05 % 4. Verpleegkundige De Intensieve top 20 van Zorgen de meest voorkomende functies Klasse in de 15 sector: 4,14 % 5. Verpleegkundige Operatiekwartier Klasse 14 3,35 % 6. Medisch Secretaris Klasse 12 2,81 % 7. Technoloog Medisch Laboratorium Klasse 14 2,76 % 8. Logistiek Medewerker in verpleeg- of verblijfseenheid Klasse 8 2,57 % 9. Technoloog Medisch Technische Dienst Klasse 14 2,56 % 10. Vroedkundige Klasse 15 2,54 % 11. Keukenhulp Klasse 4 2,08 % 12. Administratief Bediende Consultatie Klasse 11 1,93 % 13. Spoedverpleegkundige Klasse 15 1,78 % 14. Hoofdverpleegkundige Klasse 17 1,77 % 15. Verpleegkundige in een Consultatieafdeling Klasse 14 1,58 % 16. Verpleegkundige in een Psychiatrische Eenheid Klasse 14 1,48 % 17. Medewerker Opname Klasse 11 1,33 % 18. Kinesitherapeut Klasse 14 1,22 % 19. Administratief Bediende Klasse 10 1,16 % 20. Centrale Sterilisatie-Assistent Klasse 11 1,10 % (!

14 3.5. Hybride functies Als een functiehouder twee of zelfs drie verschillende functies uitoefent, dan kunnen verschillende if.ic functies toegewezen worden. Zo'n combinatie van functies noemen we een hybride functie. 5,5 % van alle toewijzingen in de algemene ziekenhuizen in onze steekproef zijn hybride functies. 94,6 % van deze hybride functies is een combinatie van 2 functies. De hybride toepassingen die bestaan uit 3 functies komen relatief zelden voor. De tabel hieronder toont de 20 hybride functies die het meest voorkomen in de steekproef. Code 1 Functie 1 Code 2 Functie 2 Code 3 Functie 3 aantal Medisch Secretaris 1085 Administratief Bediende Consultatie Spoedverpleegkundige 6167 MUG Verpleegkundige Hulpkok 2691 Keukenhulp Verpleegkundige Operatiekwartier Technoloog Medisch Technische Dienst 6170 Verpleegkundige Ziekenhuis Technoloog Medisch Laboratorium 3272 Prikker Bediende Facturatie 1293 Hulp Facturatie Verpleegkundige Operatiekwartier 6170 Verpleegkundige Ziekenhuis Administratief Medewerker Onthaal / 1077 Medewerker Opname 1085 Bediende Receptie / Telefonie Consultatie Medewerker Onthaal / Receptie / Telefonie 6179 Bediende Mortuarium Medewerker Opname 1085 Administratief Bediende Consultatie Naaier 2074 Medewerker Wasserij Keukenhulp 2672 Medewerker Restaurant/Cafetaria Bediende Facturatie 1272 Medewerker Klachtendienst Analist 1476 Programmeur Hulpkok 2671 Kok Medewerker Ontvangst 1073 Secretaris op een Dienst of Stalen en Verdeling Secretaris op een Dienst of Departement Medewerker Onthaal / Receptie / Telefonie Administratief Bediende 1085 Departement Administratief Bediende Consultatie 1077 Medewerker Opname 8 Administratief Bediende Consultatie De meest frequente combinaties in dit overzicht komen voor in de Administratie en in de Verpleging. We lichten de belangrijkste eruit: ("

15 - Medisch Secretaris (1076) / Administratief Bediende Consultatie: De hoofdtaken van de medisch secretaris zijn het ontvangen van patiënten, het maken van afspraken en ook verschillende administratieve taken waaronder het beheer van de patiëntiendossiers en het uittypen van de protocols. Het is niet uitzonderlijk dat deze functiehouders ook taken uitoefenen die verbonden zijn aan de consultatie zoals de voorbereiding van bepaalde documenten (bv. vignetten) of de opvolging van consultaties (bv. ontvangen van betalingen, invoeren van de prestaties). In dat geval werden de 2 functies toegewezen. De combinatie van administratieve functies is niet uitzonderlijk: maar liefst 10 van de 20 hybride functies zitten in het administratief departement. - Spoedverpleegkundige (6164) / MUG Verpleegkundige (6167) Deze 2 functies zijn afzonderlijk beschreven. Doorgaans oefent de MUG Verpleegkundige ook de taken uit van een Spoedverpleegkundige. Het omgekeerde is echter niet waar : niet alle Spoedverpleegkundigen gaan mee met de MUG. Daarom werden deze 2 functies apart beschreven. - De vierde meest voorkomende hybride functie is een combinatie van de functie Verpleegkundige Operatiekwartier (6168) met een ontbrekende functie. Het gaat hier om de functie van instrumentist die momenteel nog niet bestaat in de classificatie van if-ic. Het is belangrijk op te merken dat bepaalde functies in meerdere instellingen voorkomen, hoewel ze minder werknemers vertegenwoordigen. Het gaat hier onder andere over de volgende hybride functies: - Referentieverpleegkundige (6161) / Verpleegkundige Ziekenhuis (6170) De Referentieverpleegkundige heeft als hoofdtaken de omkadering van collega's (ondersteuning en interne opleiding), de optimalisatie van de zorgverlening binnen het vakdomein en ook het informeren van patiënten met een bepaald syndroom. Deze beschrijving bevat geen verpleegkundige handelingen. In instellingen waar de Referentieverpleegkundige ook verpleegkundige handelingen uitvoert, worden beide functies daarom gecombineerd. - Begeleider Verpleegkundige Intreders, Herintreders en Stagiaires (6073) / Verpleegkundige Ziekenhuis (6170) De kerntaak van de Begeleider Verpleegkundige Intreders, Herintreders en Stagiaires is het onthaal en de omkadering van nieuwe medewerkers, de organisatie van stages binnen de instelling en de optimalisatie van deze domeinen. De beschrijving bevat geen verpleegkundige taken. In instellingen waar de Begeleider Verpleegkundige Intreders, Herintreders en Stagiaires ook verpleegkundige handelingen uitvoert, worden beide functies daarom gecombineerd. (#

16 3.6. Ontbrekende functies Hoewel er al 205 functies beschreven zijn, bestaan er nog een aantal hiaten in de if.ic classificatie. Functies die we in een instelling opmerken maar die (nog) niet beschreven zijn, worden als ontbrekende functie opgenomen. Hieronder vindt u een lijst van deze ontbrekende functies. In totaal gaat het om 95 functies die uitgeoefend worden door 486 personen. Dat komt overeen met 3,32 % van het totale werknemersbestand in de steekproef. Tijdens een eerdere testfase was dat nog 6,5 %. Door het opmaken van aangepaste en bijkomende beschrijvingen werd dus de helft van alle hiaten weggewerkt. De sectorclassificatie kan nu op bijna 97 % van het personeel worden toegepast. Het zou een illusie zijn om te denken dat de sectorclassificatie op alle werknemers kan toegepast worden. In de eerste plaats zien we in elke instelling een aantal unieke functies : functies die specifiek zijn voor de instelling en in de rest van de sector niet voorkomen. Dikwijls zijn die unieke functies ontstaan uit een historische context. Daarnaast zijn er een aantal ontbrekende functies die zijn opgenomen in de sectorclassificatie, maar die in de instelling niet worden toegewezen omdat er één of meerdere essentiële verschilpunten waren met de reële functie. Bij het onderhoud van de classificatie moet hieraan de nodige aandacht worden besteed. Als we die functies uit de lijst filteren, loopt het aantal ontbrekende functies terug tot 41 functies die samen uitgevoerd worden door 250 personen. Dat is amper 1,7 % van het totale werknemersbestand. Het is wel belangrijk deze ontbrekende functies goed op te volgen. Ze geven een indicatie over de evoluties in de sector. Waar nodig zullen bijkomende functiebeschrijvingen moeten opgemaakt worden Departement administratie Functie Toelichting Koppen Ploegverantwoordelijke Allround administratieve bediende Opleidingsverstrekker ICTtoepassingen Projectverantwoordelijke ICT Datamanager Coördinator opnamebeleid Is verantwoordelijk voor de planning en de taken van een administratieve eenheid of een ploeg binnen ICT, zoals het directiesecretariaat, medisch secretariaat, consultatie, Verricht administratieve taken zonder contact met patiënten (dossiers aanvullen, documenten klaarmaken, bestelbonnen afdrukken of invoeren, ). Deze functie komt voor in verschillende diensten: consultatie, keuken, technische dienst, Geeft opleiding an ondersteuning aan gebruikers van ICT-toepassingen in de instelling Beheert projecten (informatisering medisch dossier, ), maakt lastenboek op, leidt gebruikers op, geeft in het kader van het project leiding aan collega's binnen ICT. Stafmedewerker die statistische gevens over de ziekenhuisactiviteit bijhoudt, anaylseert en erover adviseert - onderzoekt ook (boekhoudkundig) de rentabiliteit en efficiëntie van bvb. aankopen en materialen. Staat in voor de inhoudelijke coördinatie van het opnamebeleid: bepaalt ondermeer welke kamer/bed een type patiënt toegewezen krijgt, regelt de planning, onderhoudt contacten met artsen en verpleegkundigen. Verantwoordelijke VG-MZG Staat in voor de correcte registratie van de VG-MZG ($

17 Webmaster Stafmedewerker directie Stafmedewerker personeelsdienst Adjunct-dienstverantwoordelijke personeelsadministratie Verantwoordelijke administratieve diensten Is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het onderhoud van de website. Geeft ondersteuning aan (een lid van) de directie in de uitvoering van het beleid Verricht beleidsondersteunende taken in de personeelsdienst: volgt personeelsbudget en cao-besprekingen op, wetgeving rond brugpensioenstelsels, Adjunct van de dienstverantwoordelijke 1 Is verantwoordelijk voor meerdere administratieve diensten maar niet voor het volledig departement Hotel, Logistiek & Techniek Functie Toelichting Koppen Medewerker menu Noteert de bestellingen de voorkeuren voor de maaltijden van de patiënten Technisch tekenaar Verricht voorbereidend werk voor de ingenieurs 3 Ploegverantwoordelijke schoonmaak Functiehouder is verantwoordelijk voor een ploeg van ong. 70 schoonmakers maar werkt niet zelf mee Dienstverantwoordelijke transport Geeft leiding aan de dienst transport 1 Verantwoordelijke hoteldiensten Verantwoordelijke wasserij Verantwoordelijke keuken, wasserij en huishoudelijke dienst - geen departementsverantwoordelijke (ific-2010) Is verantwoordelijk voor het beheer van de wasserij en geeft leiding aan de medewerkers in de wasserij Voorman veiligheid Ploegverantwoordelijke van de bewakers : schrijft procedures uit Medisch-Technisch departement Functie Toelichting Koppen Hulp-technicus medisch-technische dienst Kwaliteitscoördinator labo Helpt bij de uitvoering van medisch-technische onderzoeken of behandelingen maar heeft minder verantwoordelijkheden dan de technicus (3472). Beperkte hoeveelheid technische handelingen. Wettelijke functie: is verantwoordelijk voor procedures mbt kwaliteit en hygiëne in het labo. Bioloog Moleculair bioloog in het labo 3 Adjunct-dienstverantwoordelijke sterilisatie Coördinator apotheekassistenten Ploegverantwoordelijke technici medisch-technische dienst Verpleegkundige die de dienst sterilisatie mee superviseert 3 Plant de taken van de apotheekassistenten en is aanspreekpunt bij praktische problemen (geen apotheker) Ploegverantwoordelijke voor technici in de medisch-technische dienst (vb. EKG) (%

18 Paramedisch departement Functie Toelichting Koppen Adjunct-dienstverantwoordelijke kinesitherapie Adjunct diensthoofd van een afdeling kinesitherapie Psycho-sociaal departement Functie Toelichting Koppen Verantwoordelijke psycho-sociaal departement Is verantwoordelijk voor de sociale en pastorale dienst, interculturele bemiddeling, mortuarium en de vrijwilligerswerking Departement Verpleging-Verzorging Functie Toelichting Koppen Verpleegkundige dialyse Dialyseverpleegkundige in afdeling nefrologie, low-care, 42 Instrumentist Deze verpleegkundige werkt in het OK samen met de omloopverpleegkundige en staat in voor het instrumenteren. 39 Zorgkundige in een 'zorgtechnische' Zorgkundige die ondersteuning biedt op een afdeling consultatie of in afdeling een OK (klaarmaken OK, checklists overlopen) Voert gegevens in voor klinische studies en analyseert de resultaten. 24 Datamanager klinische studies Niet noodzakelijk binnen verpleging, kan ook in paramedische 9 diensten. Verpleegkundige-educator Diabeteseducator aan huis bij patiënten of intern in het ziekenhuis 8 Verpleegkundige eerste verantwoordelijke loopwaak Coördinator zorgpad Logistieke hulp in een 'zorgtechnische' afdeling Perfusionist cf. De Verpleegkundige Eerste Verantwoordelijke (6050) voor de loopwaak Staat in voor begeleiding van patiënten en coördinatie van een specifieke eenheid (vb. obesitas-kliniek, borstkliniek). Is niet noodzakelijk een verpleegkudnige (kan ook diëtist zijn). Verricht logistieke taken maar niet in een zorgafdeling 2 Specifieke functie eigen aan hartchirurgie : waakt over de extracorporale circulatie van de patiënt Verpleegkundige oncologie Verpleegkundige in een afdeling oncologie 1 Vroedkundige-eerste verantwoordelijke Verantwoordelijke mobiele équipe Dienstverantwoordelijke ambulanciers cf. De Verpleegkundige Eerste Verantwoordelijke (ific-6050) 2 Staat in voor de planning en het beheer van de mobiele équipe zonder hiërarchische bevoegdheden. Voert geen verpleegkundige taken uit. Verantwoordelijke voor de ambulanciers (planning, uurroosters,..) Bij de ontbrekende functies kunnen we enkele grote groepen onderscheiden : (&

19 Functies binnen de ICT : omdat de informatica erg snel evolueert, is het niet vreemd dat we hier verschillende ontbrekende functies terugvinden. De functie van datamanager bijvoorbeeld (op het terrein ook wel business analist of datawarehouse analist genoemd) komt in steeds meer ziekenhuizen voor. Staff-functies : Net zoals tijdens de testfase blijkt uit de loonstudie opnieuw de noodzaak om functies op niveau van stafmedewerker te beschrijven. We vinden stafmedewerkers personeelsbeleid, zorgontwikkeling (coördinator zorgpaden) en ook algemene stafmedewerkers voor de directie. Gespecialiseerde verpleegkundige functies: de nood aan differentiatie in de verpleegkundige functies is niet nieuw. Na de testfase werden er maar liefst vijftien extra verpleegkundige functies beschreven. Uit de loonstudie blijkt dat instellingen niet alle verpleegkundigen in de classificatie van if.ic terugvinden. De discussie rond een verdere differentiatie moet door de sociale partners onverminderd doorgezet worden. Hiërarchische functies : heel wat functies op een leidinggevend niveau werden niet toegewezen omdat ze niet volledig overeenkwamen met het niveau zoals beschreven in de classificatie. ('

20 4. Arbeidstijd De 38-uren week is voor het loon- en tewerkstellingsbeleid nog steeds het uitgangspunt. In de nonprofit is deeltijdse arbeid echter eerder de regel dan de uitzondering. In dit hoofdstuk bekijken we het profiel van de arbeidstijd in de ziekenhuizen Gemiddelde arbeidstijd Een werknemer in de ziekenhuissector werkt gemiddeld 31 uren per week. Daarmee wordt slechts 82 % van het effectieve tewerkstellingsvolume ingevuld. Vrouwen werken gemiddeld 30 uren per week (79 %). Mannen werken gemiddeld 35,5 uren (93 %) per week. Deeltijdse arbeid is de norm in de sector. De veelheid aan deeltijdse arbeid maakt de organisatie complexer. Anderzijds is deeltijds werk een absolute noodzaak om te verzekeren dat het personeel - vooral de vrouwen - aan het werk blijven. Als deeltijds werken niet mogelijk was, zouden veel werknemers de sector volledig verlaten. Toch blijft er bij de deeltijds werkenden een groot arbeidsreserve onbenut. Het activeren van dit potentieel blijft voor de sector een uitdaging. In het zorgdepartement presteren de deeltijds werkende vrouwen gemiddeld 25,5 uren. Als dat naar 28 uren/week kan evolueren, komen er in de 12 ziekenhuizen uit de steekproef maar liefst 220 VTE extra bij.?)

21 4.2. Deeltijdse arbeid per 18,74% 5,44% 44,99% 28,73% 2,09% <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u <,:DA1 G5.1 1,61% 38,83% 21,12% 6,15% 5,97% 13,26% 0,99% 31,61% 78,17% 2,30% Eén op de vier werknemers in de ziekenhuissector werkt minder dan 26 uur per week. Deeltijdse arbeid is vooral een vrouwenzaak. De belangrijkste verklaring hiervoor is wellicht de combinatie werk - gezin : de zorg om de kinderen ligt vooral bij de vrouwen. In elk geval werkt 61 % van de vrouwen deeltijds. Bij de mannen is dat slechts 22 %.?(

22 4.3. Deeltijdse arbeid per L,J* H,J* K,J* I,J* +,J* /,J*,J* M+,&* +,&*.*M+L&* +L&*.*MI+&* I+&*.*MIN&* IN&* Deeltijdse arbeid komt in alle departementen voor. Enkel in het Medisch-Technische departement werkt meer dan 50 % van het personeel voltijds. Binnen de Hoteldiensten ligt het aantal halftijdsen bijna even hoog als het aantal voltijdsen. Halftijdse arbeid is vooral populair bij de iets oudere werknemers. Binnen deze groep is 40 % van de werknemers 50 jaar of ouder. De populariteit van het halftijds tijdskrediet (zie verder) speelt hierin zeker mee.??

23 4.4. Deeltijdse arbeid per functie Deze tabellen geven per functie en per familie een overzicht van de spreiding van de arbeidstijd. De tabel met de basis- verpleegkundigen (code 6170 Verpleegkundige Ziekenhuis) toont bijvoorbeeld aan dat 18 % in deze functiegroep minder dan 20 u per week werkt en 44 % voltijds. Let wel op : in dit overzicht wordt elke functie als een apart gegeven beschouwd. Werknemers die een hybride functie uitoefenen, worden hier twee keer als een deeltijdse werknemer opgenomen. Dit kan het beeld in beperkte mate vertekenen Departement administratie Administratie CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 1010 Departementsverantwoordelijke Administratie en Financiën 19 14% 86% 1040 Juridisch Stafmedewerker 18 5% 27% 23% 45% 1041 Kwaliteitscoördinator 17 9% 72% 19% 1020 Dienstverantwoordelijke Administratie 16 2% 13% 85% 1043 Stafmedewerker Communicatie 16 19% 32% 48% 1030 Adjunct-Dienstverantwoordelijke Administratie 15 11% 15% 74% 1070 Directiesecretaris 14 9% 7% 20% 2% 61% 1071 Bediende MPG/VG-MZG 13 17% 4% 30% 4% 45% 1072 Medewerker Kwaliteit Bloedtransfusiecentrum % 1073 Secretaris op een Dienst of Departement 12 25% 7% 35% 33% 1076 Medisch Secretaris 12 21% 9% 23% 11% 36% 1077 Medewerker Opname 11 33% 8% 31% 1% 27% 1085 Administratief Bediende Consultatie 11 39% 7% 24% 6% 25% 1079 Administratief Bediende 10 27% 6% 34% 4% 29% 1075 Medewerker Onthaal / Receptie / Telefonie 8 38% 6% 26% 9% 21% 1080 Administratief Medewerker Archief 6 25% 2% 29% 3% 41% 1081 Administratieve Hulp Secretariaat 4 42% 0% 26% 0% 32% Financiële dienst CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 1220 Hoofdboekhouder 17 14% 14% 71% 1240 Stafmedewerker Budgetbeheer 17 20% 80% 1221 Dienstverantwoordelijke Facturatie 16 7% 13% 80% 1222 Dienstverantwoordelijke Klachtendienst % 1230 Adjunct-Hoofdboekhouder 15 20% 40% 40% 1231 Adjunct-Dienstverantwoordelijke Facturatie 15 50% 50% 1270 Boekhouder 13 7% 2% 21% 2% 67% 1272 Medewerker Klachtendienst 12 31% 5% 13% 9% 42% 1273 Bediende Facturatie 12 33% 2% 30% 1% 34% 1271 Kassier % 1290 Hulp Boekhouder 9 26% 2% 23% 4% 44% 1293 Hulp Facturatie 8 43% 4% 22% 4% 27%?!

24 Informatica CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 1420 Dienstverantwoordelijke Informatica % 1465 Systeembeheerder 16 17% 5% 9% 69% 1470 Analist 15 18% 7% 6% 70% 1450 Ploegverantwoordelijke PC Support 14 20% 80% 1471 Netwerkbeheerder 14 17% 8% 76% 1476 Programmeur 13 42% 10% 47% 1472 Operator 11 23% 32% 45% 1473 Medewerker PC Support % 1474 Onderhoudsmedewerker PC % Personeelsdienst CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 1610 Verantwoordelijke Personeelsdienst % 1620 Dienstverantwoordelijke HR Ontwikkeling % 1621 Dienstverantwoordelijke Personeelsadministratie 16 10% 33% 58% 1640 Stafmedewerker Vorming 16 41% 59% 1660 Gespecialiseerd Medewerker HR Ontwikkeling 14 40% 60% 1661 Gespecialiseerd Medewerker Personeelsadministratie 14 1% 2% 25% 2% 70% 1670 Medewerker HR Ontwikkeling 13 9% 30% 61% 1671 Medewerker Personeelsadministratie 12 10% 0% 10% 0% 80%?"

25 Hotel, Logistiek & Techniek Hoteldienst CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 2020 Dienstverantwoordelijke Huishoudelijk Onderhoud 15 5% 95% 2030 Adjunct-Dienstverantwoordelijke Huishoudelijk Onderhoud 13 7% 8% 12% 73% 2070 Chauffeur Patiëntenvervoer 9 100% 2051 Voorwerker 8 37% 7% 29% 27% 2075 Chauffeur 7 4% 34% 2% 61% 2071 Kapper 6 100% 2073 Naaier 6 26% 41% 18% 16% 2074 Medewerker Wasserij 5 41% 3% 24% 33% 2072 Schoonmaker 4 38% 12% 30% 2% 18% Technische dienst CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 2210 Verantwoordelijke Technisch Departement % 2221 Preventieadviseur - Dienstverantwoordelijke 18 14% 86% 2240 Stafmedewerker Gebouwenbeheer 17 2% 34% 64% 2220 Dienstverantwoordelijke Technische Dienst 16 6% 7% 87% 2230 Preventieadviseur - Adjunct-Dienstverantwoordelijke 15 47% 53% 2250 Ploegverantwoordelijke Technische Dienst 14 1% 11% 88% 2261 Biotechnicus 14 4% 3% 6% 87% 2260 Gespecialiseerd Vakman 12 4% 1% 24% 70% 2270 Vakman 10 4% 3% 18% 1% 73% 2271 Polyvalent Medewerker Technisch Onderhoud 10 16% 11% 42% 32% 2272 Bewaker 7 7% 9% 13% 71% 2273 Tuinman 6 25% 75% 2290 Hulpvakman 6 14% 38% 49% 2291 Onderhoudsmedewerker 5 22% 7% 71%?#

26 Magazijn & Aankoop CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 2420 Dienstverantwoordelijke Aankoop 17 26% 74% 2470 Aankoper 15 3% 8% 13% 77% 2422 Dienstverantwoordelijke Magazijn 14 58% 42% 2432 Adjunct-Dienstverantwoordelijke Magazijn 13 50% 50% 2471 Administratief Medewerker Aankoop 10 30% 7% 22% 40% 2472 Magazijnier 10 19% 11% 70% 2473 Medewerker Economaat 9 59% 14% 14% 14% 2492 Hulpmagazijnier 5 18% 5% 27% 50% Keuken CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 2620 Dienstverantwoordelijke Voeding 16 20% 80% 2621 Chef-Kok 14 4% 32% 64% 2671 Kok 11 24% 2% 21% 53% 2690 Hulpkok 6 46% 5% 29% 1% 19% 2672 Medewerker Restaurant/Cafetaria 5 34% 13% 30% 23% 2691 Keukenhulp 4 43% 4% 29% 2% 22%?$

27 Departement Medisch-Technisch & Apotheek Apotheek CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 3010 Hoofdapotheker % 3030 Adjunct-Hoofdapotheker 19 17% 83% 3070 Apotheker 18 7% 2% 17% 7% 66% 3072 Apotheek Assistent 11 16% 6% 27% 4% 46% 3071 Magazijnier Apotheek 10 7% 14% 38% 42% 3090 Hulp in de Apotheek 6 13% 87% 3073 Medewerker Distributie Apotheek 5 13% 8% 13% 13% 53% Laboratorium CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 3220 Hoofdtechnoloog Medisch Laboratorium 16 10% 10% 18% 61% 3230 Adjunct-Hoofdtechnoloog Medisch Laboratorium 15 33% 67% 3270 Technoloog Medisch Laboratorium 14 11% 2% 26% 7% 54% 3272 Prikker 13 48% 4% 30% 17% 3271 Medewerker Ontvangst Stalen en Verdeling 7 27% 10% 28% 3% 31% Medisch-Technische diensten CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 3421 Diensthoofd Fysici % 3470 Fysicus 19 7% 4% 9% 80% 3420 Dienstverantwoordelijke Medisch Technische Dienst 16 2% 15% 83% 3423 Diensthoofd Centrale Sterilisatie Afdeling % 3471 Technoloog Medisch Technische Dienst 14 12% 7% 26% 1% 54% 3472 Technicus Medisch Technische Dienst 11 29% 30% 1% 39% 3473 Centrale Sterilisatie-Assistent 11 19% 6% 37% 7% 32%?%

28 Paramedisch departement Paramedische diensten CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 4040 Therapeutisch Coördinator % 4020 Dienstverantwoordelijke Paramedische Diensten % 4021 Dienstverantwoordelijke Kinesitherapie 16 13% 88% 4022 Dienstverantwoordelijke Ergotherapie 16 50% 50% 4024 Dienstverantwoordelijke Logopedie % 4025 Dienstverantwoordelijke Diëtiek 16 33% 13% 53% 4026 Dienstverantwoordelijke Animatie % 4071 Kinesitherapeut 14 25% 11% 18% 3% 42% 4072 Ergotherapeut 14 20% 4% 21% 7% 48% 4073 Ergotherapeut in een Psychiatrische Eenheid 14 60% 20% 20% 4074 Logopedist 14 55% 6% 10% 29% 4075 Diëtist 14 18% 4% 33% 9% 36% 4080 Bewegingstherapeut 14 67% 33% 4081 Audioloog 14 20% 30% 10% 10% 30% 4076 Animator 12 41% 24% 34% 4077 Activiteitenbegeleider 12 67% 33% Psycho-Sociaal departement Psycho-Sociale diensten CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 5020 Dienstverantwoordelijke Psychologische Dienst 17 40% 40% 20% 5022 Dienstverantwoordelijke Spirituele Begeleiding % 5023 Dienstverantwoordelijke Sociale Dienst 16 14% 14% 71% 5070 Psycholoog 16 35% 11% 16% 1% 37% 5030 Adjunct-Dienstverantwoordelijke Sociale Dienst % 5072 Spiritueel Begeleider 15 56% 7% 4% 4% 30% 5078 Bemiddelaar 15 33% 20% 12% 35% 5073 Medewerker Sociale Dienst 14 14% 4% 35% 4% 43% 5076 Medewerker Sociale Dienst in een Psychiatrische Eenheid 14 36% 64% 5079 Intercultureel Bemiddelaar 14 62% 29% 10% 5082 Verantwoordelijke Vrijwilligers %?&

29 Verpleging & verzorging Verpleging & verzorging CODE FUNCTIE KLASSE <20u 20u - <26u 26u - <32u 32u - <38u 38u 6010 Verpleegkundige - Diensthoofd 19 2% 98% 6111 Hoofdverpleegkundige - Coördinator 18 8% 92% 6221 Coördinator Beschut Wonen 18 17% 83% 6120 Hoofdverpleegkundige Ziekenhuis 17 12% 88% 6121 Hoofdvroedkundige 17 14% 86% 6162 Verpleegkundige Ziekenhuishygiënist 17 13% 27% 60% 6220 Hoofdverpleegkundige in een Psychiatrische Eenheid 17 27% 7% 67% 6040 Stafmedewerker Zorgbeleid 16 9% 18% 73% 6122 Hoofdverpleegkundige Ziekenhuis (kleine afdeling) 16 17% 50% 33% 6130 Adjunct-Hoofdverpleegkundige Ziekenhuis 16 30% 5% 65% 6131 Adjunct-Hoofdvroedkundige 16 33% 67% 6161 Referentieverpleegkundige 16 20% 8% 31% 2% 39% 6050 Verpleegkundige Eerste Verantwoordelijke 15 6% 25% 4% 65% 6163 Studieverpleegkundige 15 13% 13% 75% 6164 Spoedverpleegkundige 15 15% 6% 26% 9% 45% 6165 Verpleegkundige Intensieve Zorgen 15 10% 3% 29% 1% 57% 6166 Referentieverpleegkundige binnen dienst/afdeling 15 11% 67% 22% 6167 MUG Verpleegkundige 15 41% 2% 23% 6% 27% 6171 Vroedkundige 15 18% 7% 32% 1% 42% 6073 Begeleider Verpleegkundige Intreders, Herintreders en Stagiaires 6124 Verantwoordelijke Intern Patiëntentransport % 14 24% 31% 45% 6168 Verpleegkundige Operatiekwartier 14 16% 5% 25% 1% 53% 6170 Verpleegkundige Ziekenhuis 14 19% 5% 29% 1% 45% 6176 Vroedkundige Postpartum 14 12% 8% 40% 4% 36% 6177 Verpleegkundige in een Consultatieafdeling 14 26% 12% 34% 3% 25% 6180 Gipsverpleegkundige 14 28% 16% 28% 9% 19% 6270 Verpleegkundige in een Psychiatrische Eenheid 14 20% 5% 32% 3% 39% 6273 Opvoeder / Begeleider in een Psychiatrische Eenheid 14 33% 31% 36% 6470 Verpleegkundige Thuisverpleging 14 19% 26% 55% 6172 Zorgkundige Ziekenhuis 11 21% 6% 41% 2% 30% 6178 Kinderverzorgende 11 35% 7% 35% 22% 6272 Zorgkundige in een Psychiatrische Eenheid 11 32% 4% 32% 32% 6173 Ambulancier % 6071 Logistiek Medewerker in een verpleeg- of verblijfseenheid 8 22% 7% 51% 21% 6072 Medewerker Intern Patiëntenvervoer 8 31% 8% 26% 35% 6179 Bediende Mortuarium 8 78% 10% 5% 6%?'

30 4.5. Tijdskrediet =HK;0-,+;H+81 85,80% 14,20% 8,33% 4,66% 1,21% Voltijds Tijdskrediet Halftijds Tijdskrediet 4/5 Tijdskrediet Tijdskrediet is erg populair in de ziekenhuizen. Bijna één op de zes werknemers gebruikt een vorm van tijdskrediet. Het meest voorkomend is het 1/5e tijdskrediet. Dat is opmerkelijk, want deze vorm van tijdskrediet kan men slechts opnemen als men voordien voltijds aan de slag was. In tegenstelling tot het deeltijds werk wordt tijdskrediet zowel door vrouwen als door mannen gebruikt. 10 % van alle mannen en 15 % van de vrouwen neemt tijdskrediet op. Er is een fundamenteel verschil tussen beide groepen. Mannen gebruiken het tijdskrediet als een formule om op het einde van de loopbaan minder te werken. Meer dan 60 % van de mannen die tijdskrediet gebruiken, is ouder dan 50 jaar. Vrouwen gebruiken tijdskrediet veel vroeger in de loopbaan, wellicht meer in functie van de kinderopvang.!)

31 5. Leeftijd en Anciënniteit De anciënniteit van de werknemers is een cruciale parameter voor het personeelsbeleid in de sector. Leeftijd en anciënniteit vertellen ons iets over de duurzaamheid van de tewerkstelling. De impact van de anciënniteit op de barema s bepaalt bovendien ook de kostprijs van het personeel. Redenen genoeg om deze elementen grondig te analyseren Leeftijdspiramide PLHO* L,*.*MLHO* HH*.*ML,O* H,*.*MHHO* KH*.*MH,O* K,*.*MKHO* IH*.*MK,O* I,*.*MIHO* +H*.*MI,O* +,*.*M+HO* M+,O* L++MHK;02H,5/H;+12+, <9#* B8"&Q* KJ* /J* LJ* //J* /LJ* De gemiddelde leeftijd van de werknemer in de privé ziekenhuizen is 41,2 jaar. Het meest opvallende aan deze grafiek is het feit dat ze een omgekeerde leeftijdspiramide laat zien. Het personeel in de ziekenhuizen wordt stelselmatig ouder. Daar is een logische verklaring voor. De professionalisering van de sector vond vooral plaats tijdens de jaren 70 van de vorige eeuw. De eerste generaties die met die professionalisering instroomden in de sector, evolueren nu naar de pensioenleeftijd. Het zijn ook de eerste generaties die een volledige loopbaan doorlopen hebben in de sector. De omgekeerde leeftijdspiramide is dan wel verklaarbaar, ze baart ook zorgen. De overgrote meerderheid van de werknemers stopt met werken vóór ze zestig jaar oud zijn. Als dit niet verandert, moet binnen de eerstkomende tien jaren bijna één op de vier (25 %) werknemers vervangen worden. Oudere werknemers langer laten werken kan slechts tijdelijk en gedeeltelijk soelaas bieden. Om deze leeftijdspiramide opnieuw gezond te maken, zal de sector in de komende jaren niet alleen werk moeten maken van een grondig aantrekkingsbeleid maar ook van een goede retentiepolitiek.!(

32 5.2. Leeftijd per departement L++MHK;02H,5/H;+12+,1;+25,8+/+.81 0'3(#($%89:)* /LJ* +HJ* I/J* +LJ* +J* ;"%)1'()#$%)#* /KJ* +,J* ILJ* +NJ* +J* M+,O* <)'($=6.>)=6#($=6* /NJ* +IJ* +LJ* I,J* +J* +,O*.*MI,O* I,O*.*MK,O*?9893)'($=6* +HJ* +NJ* /-J* +IJ* KJ* K,O*.*MH,O* +RJ* I+J* ++J* /LJ* IJ* SL,O* B)8C1)2(#2*D*B)87"82(#2* +,J* +LJ* +NJ* +IJ* /J*,J* /,J* +,J* I,J* K,J* H,J* L,J* R,J* N,J* -,J*/,,J* De leeftijdsspreiding van de werknemers toont aan dat we het grootste aantal oudere werknemers terugvinden in de Hoteldiensten. De gemiddelde leeftijd in dit departement bedraagt 43 jaar. Het Psycho-sociale (gemiddeld 38 jaar) en het Paramedische departement hebben dan weer de jongste personeelsgroep. Bij het Verplegend en Verzorgend departement is er slechts één procent werknemers ouder dan 60 jaar.!?

33 5.3. Dienstanciënniteit NH HO..H8+H812+, <9#* B8"&Q* SIHO* I,O*.*MIHO* +HO*.*MI,O* +,O*.*M+HO* /HO*.*M+,O* /,O*.*M/HO* HO*.*M/,O* /O*.*MHO* M/O* 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20% 22% De grafiek met de dienstanciënniteit vertelt ons hoe lang de werknemers in dienst zijn in de instelling. Het beeld verschilt hier grondig van de leeftijdspiramide. De categorie met een dienstanciënniteit tussen 1 en 5 jaar is de belangrijkste groep. Maar liefst 1/3e van de werknemers is minder dan vijf jaar in dienst van de instelling. De gemiddelde dienstanciënniteit bedraagt 11,8 jaar. Dat de dienstanciënniteit eerder laag is, lijkt in tegenspraak met de omgekeerde leeftijdspiramide. Die tegenspraak kan echter ook betekenen dat we te veel jongeren verliezen. De cruciale vraag is dan ook of die jongere werknemers veranderen van instelling of helemaal verdwijnen uit de sector? Hoe dan ook is het retentiebeleid cruciaal voor de ziekenhuissector.!!

34 5.4. Dienstanciënniteit per departement NH HO..H8+H812+,1;+25,8+/+.81 0'3(#($%89:)* NJ* +IJ* /-J* /IJ* NJ* //J* LJ* RJ* M/O* ;"%)1'()#$%)#* /IJ* +HJ* /RJ* /KJ* -J* -J* KJ* HJ* /O*.*MHO* HO*.*M/,O* <)'($=6.>)=6#($=6* -J* +IJ* /RJ* /IJ* NJ* -J* RJ* //J* /,O*.*M/HO* /HO*.*M+,O*?9893)'($=6* /+J* +LJ* /HJ* /IJ* NJ* RJ* RJ* -J* +,J* +HJ* /-J* /LJ* RJ* LJ* +J* +HO*.*MI,O* I,O*.*MIHO* B)8C1)2(#2*D*B)87"82(#2* /,J* +HJ* /NJ* /+J* -J* -J* RJ* RJ* SIHO*,J* /,J* +,J* I,J* K,J* H,J* L,J* R,J* N,J* -,J*/,,J* De analyse van de dienstanciënniteit in de verschillende de departementen toont enkele nuances: De hoogste dienstanciënniteit vinden we terug in het Medisch-Technisch departement. Binnen het Psycho-Sociaal departement ligt de dienstanciënniteit het laagst. Meer dan 60 % van de medewerkers heeft een anciënniteit van minder dan 10 jaar. Binnen de Verpleging en Verzorging is 35 % van de medewerkers minder dan 5 jaar in dienst van de instelling.!"

35 5.5. Financiële anciënniteit De financiële anciënniteit duidt aan volgens welke anciënniteit de werknemer wordt betaald. Deze is meestal hoger dan de dienstanciënniteit. De relevante ervaring die de werknemer in andere instellingen heeft opgedaan, wordt hierin (gedeeltelijk) overgenomen. Ook kan het gebeuren dat de instelling zelf bijkomende anciënniteit toekent, vooral bij functies die schaars zijn op de arbeidsmarkt. Het verschil tussen de dienstanciënniteit en de financiële anciënniteit omschrijven we als de extra financiële anciënniteit. PH.5.6HO4+15.6HO..H8+H81 <9#* B8"&Q*!35j 30j - <35j 25j - <30j 20j - <25j 15j - <20j 10j - <15j 5j - <10j 1j - <5j <1j 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% De gemiddelde financiële anciënniteit in de privé ziekenhuizen bedraagt 14,8 jaar. Het volstaat echter geenszins om berekeningen en ramingen op een gemiddeld barema van 14,8 jaar te baseren. Daarvoor moet rekenening gehouden worden met de werkelijke spreiding. In bovenstaande tabel zien we vb. dat 25 % van het personeel een financiële anciënniteit heeft van meer dan 25 jaar. De financiële anciënniteit ligt gemiddeld 3 jaar hoger dan de dienstanciënniteit. Dat betekent dat er voor het loon gemiddeld 3 jaar extra anciënniteit wordt toegekend. Dit gebeurt in alle departementen.!#

36 5.6. Extra financiële anciënniteit +H* R+/H;;+4;+1L::2J55.1 +,* Q55,1 /H* /,* H*,* 0#=(T##(%)(%*(#*')*(#$%)11(#2* UV%89*G(#9#=(T1)*0#=(T##(%)(%* UV%)8#)*"W*E#')8F8"5)#*!""CF99#* In bovenstaande grafiek zetten we alle anciënniteitsgegevens samen. De werknemer is gemiddeld 41,2 jaar oud. Dat betekent dat die werknemer al een loopbaan van bijna 21 jaar achter de rug heeft, waarvan 11,8 in hetzelfde ziekenhuis. De overige 9 jaar heeft de werknemer elders gepresteerd of niet gewerkt. Daarvan wordt gemiddeld 3 jaar ervaring overgenomen als extra financiële anciënniteit. Meer dan de helft van alle werknemers heeft geen extra financiële anciënniteit. Hun financiële anciënniteit is gelijk aan hun aantal dienstjaren of ligt zelfs lager. 40 % van het personeel heeft wél extra financiële anciënniteit. Bij 23 % van de werknemers ligt de financiële anciënniteit lager dan de dienstanciënniteit. Twee mogelijke verklaringen:! Een groep van werknemers heeft de loopbaan gedurende enkele jaren onderbroken.! Een andere groep van werknemers heeft een barema waarin de dienstanciënniteit pas na twee jaren werd meegeteld voor de financiële anciënniteit. Deze wachttijd werd inmiddels geschrapt uit de CAO s maar blijft wel gehandhaafd voor een grote groep werknemers. Het effect van die wachttijd ook voor deze groep van werknemers wegwerken zal uiteraard een belangrijke impact hebben op de extra financiële anciënniteit en een extra loonkost veroorzaken.!$

37 /LJ* /HJ* /KJ* /IJ* /+J* //J* /,J* -J* NJ* RJ* LJ* HJ* KJ* IJ* +J* /J*,J* I+^,H*J* >S8,51T.5.6HO4+15.6HO..H8+H81 IR^,K*J* K,^-N*J*./,*.-*.N*.R*.L*.H*.K*.I*.+*./*,* /* +* I* K* H* L* R* N* -* /,* //* /+* /I* /K* /H* /L* /R* /N* /-* +,* 09#%91*O98)#*)V%89*G(#9#=(T1)*0#=(T##(%)(%* 4"825&#'(2)* X)'(C1"3))8'Y2)F8)Z)[))8'Y0+* \9=6)1"8YX89'&99%Y;E]>Y0/* In de tabel zien we het aantal jaren extra financiële anciënniteit dat aan het verzorgend en het verpleegkundig personeel is toegekend. De negatieve getallen op de x-as duiden aan bij hoeveel werknemers de financiële anciënniteit lager is dan de dienstanciënniteit. Hier lezen we het effect van (volledige) loopbaanonderbreking en -vooral - van de wachttijd die in een aantal barema's werd toegepast. Bij de gegradueerde verpleegkundigen speelt erg duidelijk de negatieve impact van de wachttijd. Meer dan 20 % van de A-1 verpleegkundigen heeft een negatieve financiële anciënniteit van 1 of 2 jaar. Slechts 32 % van alle gegradueerde verpleegkundigen heeft evenveel financiële als dienstanciënniteit. Iets minder dan de helft van alle gegradueerde verpleegkundigen heeft bijkomende financiële anciënniteit verworven. Die loopt in het meest extreme geval op tot 39 jaar. Bij de gebrevetteerde verpleegkundigen zien we dat 37 % evenveel dienst- als financiële anciënniteit heeft verworven. 20 % van de gebrevetteerde verpleegkundigen heeft een negatieve financiële anciënniteit. Het aantal A-2 verpleegkundigen met een extra financiële anciënniteit is bijna even hoog als bij de gegradueerden.!%