Jaarverslag. Bezwarencommissies. Algemene Zaken en Sociale en Maatschappelijke Zaken

Transcriptie

1 Jaarverslag Bezwarencommissies Algemene Zaken en Sociale en Maatschappelijke Zaken 2016 Uitgave: Gemeente Wageningen, Stadshuis, 6701 CZ Wageningen Afdeling: Concernafdeling Middelen, team POJ Redactie: Elly Rutgers, Lumi Tudorache, Fred Borgart Datum: maart/september 2017

2 INHOUDSOPGAVE Samenvatting. 1 Inleiding Algemeen 2 Commissie Algemene Zaken Bezwaarschriften 2.2 Adviezen 2.3 Intrekken, herroepen en nieuw primair besluit 2.4 Contraire collegevoorstellen 2.5 Bezwaarschriften per beleidstaak c.q. regelgeving 2.6 Behandeltermijn bezwaarschriften 2.7 Beroepsprocedures en voorlopige voorziening 3 Commissie Sociale en Maatschappelijke Zaken Bezwaarschriften 3.2 Adviezen 3.3 Intrekken, herroepen en nieuw primair besluit 3.4 Contraire collegevoorstellen 3.5 Behandeltermijn bezwaarschriften 3.6 Beroepsprocedures en voorlopige voorziening 4 Terugblik, aanbevelingen en ontwikkelingen Terugblik 2015 en aanbevelingen 2016, commissie AZ 4.2 Ontwikkelingen 2016, commissie AZ 4.3 Terugblik 2015 en aanbevelingen 2016, commissie SMZ 4.4 Reactie vanuit de organisatie op aanbevelingen SMZ 4.5 Ontwikkelingen 2016, commissie SMZ Bijlage I Samenstelling bezwarencommissies Bijlage II Reactie op de aanbevelingen 2016 van de commissie AZ 16 17

3 Samenvatting Commissie Algemene Zaken In 2016 is het aantal binnengekomen bezwaarschriften, ten opzichte van 2015, gelijk gebleven, terwijl het aantal beroepsprocedures toegenomen is. Waar in maal beroep bij de rechtbank was ingesteld, is dit in maal gebeurd. De adviezen van de bezwarencommissie Algemene Zaken zijn in het jaarverslag voor een groot deel door het beslissende bestuursorgaan meestal het college van burgemeester en wethouders - overgenomen. In 26 gevallen werd door het college afgeweken van het advies van de commissie. De 26 bezwaren hadden betrekking op 7 besluiten. In 2016 is 25 maal een bezwaarschrift ingetrokken en er is geen aanspraak gemaakt op de wet dwangsom en beroep. Commissie voor Sociale en Maatschappelijke Zaken Het aantal bezwaarschriften is afgenomen. Bijstandszaken blijven de grootste leverancier van bezwaarschriften. Van de in 2016 afgehandelde bezwaarschriften is 49 % ingetrokken. Daarvan is weer 42% een gevolg van een nieuw primair besluit. Onvolkomenheden in de primaire besluitvorming worden vroegtijdig opgepakt en gecorrigeerd, waardoor in die gevallen een commissieadvies niet nodig is. In 77% van de zaken is tijdig beslist op het binnengekomen bezwaarschrift. Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van het jaar In 2016 is wederom geen sprake geweest van contraire besluitvorming naar aanleiding van een ingediend bezwaarschrift. In 2016 zijn 14 zaken bij de bestuursrechter aanhangig gemaakt. Dat is een aanzienlijke afname vergeleken met het jaar In dat jaar waren er 23 procedures bij de bestuursrechter. De aanbevelingen van de commissie uit 2015 zijn overgenomen en daaraan wordt zoveel mogelijk uitvoering gegeven, maar ze blijven punt van aandacht.

4 1. INLEIDING 1.1 Algemeen Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de beide bezwarencommissies, te weten de commissie Algemene Zaken en de commissie Sociale en Maatschappelijke Zaken. U vindt in dit verslag informatie over het aantal bezwaarschriften en de uitkomst van de procedures. De bezwaarschriften worden per commissie besproken en voor zover mogelijk per regelgeving uitgesplitst. In hoofdstuk 4 kunt u de aanbevelingen van de bezwarencommissies lezen. Beide commissies hebben hun aanbevelingen aan het management voorgelegd. De reactie en voorgenomen stappen ter uitvoering staan ook in hoofdstuk 4 vermeld. Doel van het jaarverslag is om inzicht te verschaffen in de aard en omvang van de werkzaamheden van de commissie, de wijze waarop de commissie de aan haar opgedragen taak uitoefent en het geven van aanbevelingen aan de bestuursorganen. Het jaarverslag kan hiermee een hulpmiddel vormen bij de verbetering van de gemeentelijke besluitvorming, middels de signaalfunctie en de leerfunctie (heroverweging) van de bezwaarprocedure (70) 2014 (45) 2015 (127) 2016 (127) (86) 2014 (1) 2015 (88) 2016 (59) 0 Bezwaarschriften AZ 0 Bezwaarschriften SMZ Totaal aantal over 2016 ontvangen bezwaarschriften Jaarverslag

5 2. COMMISSIE ALGEMENE ZAKEN De commissie Algemene Zaken behandelt alle bezwaarschriften behalve de bezwaarschriften van personeelszaken en de bezwaarschriften vanuit de sociale regelgeving. Deze laatste worden behandeld door de bezwarencommissie voor Sociale en Maatschappelijke Zaken. 2.1 Bezwaarschriften Werkvoorraad op 1 januari 2016 Op 1 januari 2016 waren er nog 35 bezwaarschriften bij de vakafdeling en de commissie in behandeling waarin, of nog een beslissing op bezwaar moest worden genomen, of nog door de commissie moest worden geadviseerd. Nieuwe bezwaren in 2016 Van 1 januari tot en met 31 december 2016 zijn 127 bezwaarschriften ingediend bij de bezwarencommissie Algemene Zaken. In de 16 hoorzittingen, die de commissie in 2016 heeft gehouden, zijn 90 bezwaarschriften behandeld. De behandeling van de resterende 37 bezwaarschriften was op 1 januari 2017 nog niet afgerond omdat, deels de beslissing op bezwaar nog niet was genomen en deels er een aantal over het jaar heen gaat en in 2017 wordt behandeld. De 127 ingediende bezwaarschriften hebben betrekking op 62 besluiten. De tabel hieronder geeft inzicht in het aantal bezwaarschriften per onderwerp. Jaarverslag

6 Handhaving; 4 Planschade ; 1 Wabo (overig); 2 Wvw; 5 Who; 1 WOB; 1 Overig; 4 APV; Hvw; 1 Wabo (ontheffingen); 40 Wabo (kap); 36 Wabo (aanlegvergunning); Wabo (bouw); 11 Wabo (monumenten); 1 Wat valt op? - De meeste bezwaren die in 2016 zijn ingediend hebben betrekking op besluiten inzake ontheffingen van het bestemmingsplan. Een belangrijke reden is dat het eenvoudiger is geworden om een ontheffing van het bestemmingsplan, of een tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan, aan te vragen. Voor beide procedures geldt nu de reguliere procedure waarbij bezwaar mogelijk is. - Het valt voorts op dat er dit jaar slechts één bezwaar tegen de beslissing op een Wob-verzoek is ingediend en ook dat er meer bezwaren zijn binnengekomen tegen de omgevingsvergunning voor het kappen van bomen. 2.2 Adviezen Het advies van de bezwaarschriftencommissie richt zich in de eerste plaats op de rechtmatigheid van het bestreden primaire besluit, waarbij de commissie beziet of inhoudelijk en procedureel het besluit op de juiste wijze tot stand is gekomen. Alvorens de commissie de gronden van het bezwaarschrift beoordeelt, zal zij zich een oordeel moeten vormen over de ontvankelijkheid. Nadat het bezwaarschrift ontvankelijk is bevonden, kan worden ingegaan op de gronden waarop het bezwaarschrift berust. In de tweede plaats richt de commissie zich op de doelmatigheid van het besluit, waarmee bedoeld wordt alle niet juridische aspecten van een besluit, zoals beleid in brede zin, maatschappelijke opvattingen, effectiviteit en efficiency. Uiteraard wordt door de commissie hier alleen aandacht aan geschonken als het gaat om niet gebonden besluiten. Jaarverslag

7 In 2016 zijn in totaal 97 commissieadviezen uitgebracht, waarvan 13 adviezen betrekking hadden op bezwaarschriften die nog in 2015 waren ingediend. In 2015 had de commissie 59 adviezen gegeven. De commissie heeft in 2016 als volgt geadviseerd: 38 bezwaarschriften gegrond, 30 gedeeltelijk gegrond, 16 ongegrond en 13 niet-ontvankelijk. Wat valt op? - In 2016 heeft de commissie veel vaker geadviseerd om bezwaren gegrond en gedeeltelijk gegrond te verklaren. Dat heeft te maken met primaire besluiten die onzorgvuldig waren voorbereid en waarbij een gedegen motivering ontbrak Ongegrond (16) Gegrond (38) Ged. Gegrond (30) Niet-ontvankelijk (13) Figuur 1 Commissieadviezen 2.3 Intrekken, herroepen en nieuw primair besluit Aantal intrekkingen (26) (11) (50) 2016 (25) 0 nieuw primair besluit Overige intrekkingen Wat valt op? - In 2016 zijn er van de 127 binnengekomen bezwaarschriften, 25 bezwaarschriften ingetrokken. Dat is slechts de helft van de in 2015 ingetrokken bezwaren, maar aangezien er in dat jaar 48 bezwaarschriften tegen één besluit waren ingediend, die later door het intrekken van het primaire besluit voor een groot deel zijn ingetrokken, is dat een logische ontwikkeling. Jaarverslag

8 - 6 bezwaarschriften zijn in 2016 ingetrokken in verband met een nieuw genomen besluit. De overige bezwaarschriften zijn ingetrokken na uitleg en/of overleg tussen bezwaarde(n) en de betreffende vakafdeling. Een aantal bezwaren is ingetrokken na de hoorzittingen bij de bezwarencommissie waarin bezwaarden en verweerders tot een bevredigende oplossing zijn gekomen. 2.4 Contraire collegevoorstellen De bevoegde bestuursorganen hebben in 2016 tweeëntachtig maal een beslissing genomen op basis van de adviezen van de commissie. Op niet alle bezwaarschriften werd conform het advies van de commissie besloten. Dat was in het verslagjaar 26 keer het geval. Het advies van de commissie is onderdeel van het collegevoorstel. Dit collegevoorstel wordt door de afdelingsmedewerker opgesteld en niet door de commissie. Het college kan het commissieadvies geheel of gedeeltelijk overnemen of contrair besluiten. In geval het college afwijkt van het advies van de commissie, zal dit, op grond van artikel 7:13 Algemene wet bestuursrecht, gemotiveerd moeten worden. Van de in 2016 door de commissie uitgebrachte adviezen (97) is 38 keer het advies gegeven het bezwaarschrift gegrond te verklaren. Door verschillende vakafdelingen, maar met name door de Omgevingsdienst de Vallei, is bij 7 zaken 26 keer ten opzichte van het commissieadvies een contrair advies uitgebracht (de betreffende 26 bezwaarschriften hadden betrekking op 7 besluiten). Dat was in 2015 slechts één keer. In alle 26 gevallen heeft het bestuur conform het advies van de vakafdeling beslist. Onderstaand worden de zaken genoemd waarbij is afgeweken van het advies van de commissie. Het betreft: - Harnjesweg 15, 5 bezwaren gericht tegen de verleende omgevingsvergunning voor de kap van zeven bomen op diverse locaties in Wageningen, waaronder een paardenkastanje aan de Harnjesweg 15. De bezwaren waren enkel gericht tegen de kap van deze monumentale kastanjeboom. De kap van de andere 6 bomen stond niet ter discussie. Door de commissie is geadviseerd de ingediende bezwaren gegrond te verklaren. Door het college is besloten om het advies van de commissie maar deels te volgen. - Haagsteeg 16, 5 bezwaren gericht tegen meerdere besluiten van de burgemeester en/of het college van burgemeester en wethouders betrekking hebbend op het café Onder de Linden. De commissie heeft geadviseerd de bezwaren gegrond te verklaren en de bestreden besluiten te herroepen wegens onzorgvuldige voorbereiding en onvoldoende belangenafweging. Door de burgemeester en/of het college is besloten om het advies van de commissie maar deels te volgen. Het betreft hier meerdere bezwaarmakers welke vertegenwoordigd waren door één persoon. - Stadsbrink 32 t/m 42, bezwaar van omwonende gericht tegen de verleende vergunning voor het wijzigen van het gebruik en het verbouwen van de ruimte tot fitnesscentrum. Door de commissie is geadviseerd de bezwaren gegrond te verklaren, het bestreden besluit te herroepen en een nieuw besluit te nemen met inachtneming van het commissieadvies. Het advies van de commissie met betrekking tot het herroepen van het bestreden besluit is niet overgenomen en het besluit is onder aanvulling en verbetering van de motivering in stand gelaten. - Lawickse Allee 80, 3 bezwaren gericht tegen het verlenen van een omgevingsvergunning voor het vestigen van een Bed & Breakfast. Door de commissie is geadviseerd een deel van de bezwaren deels gegrond te verklaren, het bestreden besluit te herroepen en een nieuw besluit te nemen met inachtneming van het commissieadvies. Het advies van de commissie met betrekking tot het herroepen van het bestreden besluit is niet overgenomen en het besluit is onder aanvulling en verbetering van de motivering in stand gelaten. - Blaauwe Kamer 7, 8 en 9, 5 bezwaren gericht tegen de omgevingsvergunning voor het bouwen van drie dakkapellen op het achterdak van de panden aan de Blaauwe Kamer 7, 8 en 9. Door de commissie is geadviseerd de bezwaren gegrond te verklaren, het bestreden besluit te herroepen en een nieuw besluit te nemen met inachtneming van het commissieadvies. Het advies van de commissie met betrekking tot het herroepen van het bestreden besluit is niet overgenomen en het besluit is onder aanvulling en verbetering van de motivering in stand gelaten. Jaarverslag

9 - Conventstraat 41, 2 bezwaren gericht tegen de omgevingsvergunning voor kamergewijze verhuur voor studenten. De commissie heeft geadviseerd de bezwaren deels gegrond te verklaren en het bestreden besluit te herroepen wegens onzorgvuldige voorbereiding en onvoldoende belangenafweging. Het college heeft in de beslissing op bezwaar besloten de bezwaren ongegrond te verklaren en het bestreden besluit in stand te laten onder aanvulling van de motivering. - Industrieweg 46, 5 bezwaren gericht tegen het besluit van het college van burgemeester en wethouders betreffende de verlening van de omgevingsvergunning voor het uitbreiden van de voorzijde van het pand Industrieweg 46. Door de commissie is geadviseerd de bezwaren gegrond te verklaren, het bestreden besluit te herroepen en een nieuw besluit te nemen met inachtneming van het commissieadvies. Het advies van de commissie met betrekking tot het herroepen van het bestreden besluit is niet overgenomen en het besluit is onder aanvulling en verbetering van de motivering in stand gelaten. 2.5 Bezwaarschriften per beleidstaak c.q. regelgeving Onderstaand wordt een beeld gegeven van het aantal ingediende bezwaarschriften per beleidstaak. De omgevingsvergunning is opnieuw uitgesplitst. Team Beleid Ruimte Oddv/ Team Vergunningen Oddv /Team Handhaving Grondgebiedzaken Ingenieursbureau Team Publiekzaken I&A Bouwen (Wabo) 11 (2015:4) Monumenten 1 (2015:0) (Wabo) Afwijken 40 (2015:14) bp/ gebruikswijziging (Wabo) Aanleggen (Wabo) (2015:3) Kappen bomen (Wabo) 36 (2015:26) Reclameontheffing 1 (2015:1) APV 3 (2015:0) Drank-en horeca 1 (2015:0) vergunning Standplaatsvergunning 1 (2015:48) Parkeervergunning 2 (2015:0) Evenementenvergunning 2 (2015:2) APV overig 1 (2015:1) Wet openbaarheid bestuur Wet hergebruik van overheidsinformatie Handhaving 4 (2015:8) Wet BAG 1 (2015:0) Verkeersbesluiten 5 (2015:1) Huisvestingswet 1 (2015:0) Planschade 1 (2015:0) Overig 4 (2015:5) 1 (2015:7) 1 (2015:0) Wat valt op? - Het aantal ingediende bezwaarschriften is in 2016 gelijk gebleven, zie ook onder hoofdstuk 2.1. Met name bij bouwen/gebruikswijzigingen en afwijkingen van het bestemmingsplan zijn Jaarverslag

10 er meer bezwaarschriften binnengekomen. Ook tegen de omgevingsvergunningen voor het kappen van bomen zijn meer bezwaarschriften ingediend. - Er zijn in 2016 geen bezwaren ingediend tegen subsidiebeslissingen. 2.6 Behandeltermijn bezwaarschriften De secretaris van de bezwarencommissie heeft slechts de bevoegdheid tot het opschorten van de afhandeltermijn wegens het onvolledig zijn van een bezwaarschrift. De eindverantwoordelijkheid voor de tijdige besluitvorming op de ingediende bezwaarschriften waarover de commissie adviseert, ligt bij de vakafdelingen. Deze vakafdelingen zijn ook verantwoordelijk voor het verzenden van verdagingsberichten. Wat valt op? - Het aantal besluiten op bezwaar dat buiten de wettelijke termijn is genomen is in 2016 ten opzichte van 2015 flink gestegen van 29% in 2015 naar 68% in De bezwaren zijn binnen de termijn door de commissie afgehandeld, maar zijn niet binnen de wettelijke termijn van 12 weken door het college afgehandeld. - Er is in het verslagjaar geen beroep gedaan op de Wet dwangsom en beroep. 80% 60% 40% % % % 80% 60% 40% % % % 20% % 20% % 0% Binnen de termijn 0% Buiten de termijn Aantal afgehandelde 134 (2015: 92) bezwaarschriften Binnen de wettelijke termijn beslist 42 (2015: 65) Buiten de wettelijke termijn beslist 92 (2015: 27) Aantal verdagingen 11 (2015: 12) Afdoening advies door de commissie Door de commissie wordt gemiddeld genomen binnen drie weken na de zitting geadviseerd. Dit advies wordt samen met het verslag en de bijbehorende stukken naar het college gestuurd, waarna het college een beslissing op bezwaar neemt. 2.7 Beroepsprocedures en voorlopige voorziening Beroep In het verslagjaar 2016 van de commissie Algemene Zaken, is er 16 maal beroep bij de rechtbank ingesteld. 1 zaak is ingetrokken, 2 zaken zijn ongegrond verklaard en in 1 zaak heeft de rechtbank een tussenuitspraak gedaan. In de rest van de zaken is nog geen uispraak bekend. Tevens is er 3 maal hoger beroep bij de Raad van State ingesteld. 1 zaak is ongegrond verklaard en die andere twee zijn nog in behandeling. Voorlopige voorziening Er is in maal een verzoek om voorlopige voorziening bij de rechtbank ingediend. 5 van deze verzoeken zijn door de voorzieningenrechter afgewezen, 2 verzoeken zijn ingetrokken, 1 is gegrond verklaard en 1 verzoek is door de rechtbank niet in behandeling genomen. Jaarverslag

11 Wat valt op? - Vergeleken met het jaar 2015 zijn de beroepzaken in aantal toegenomen. Waren er in 2015 nog 11 beroepzaken, dat liep in 2016 op tot 16. Het aantal hoger beroepzaken is gelijk gebleven. 3. COMMISSIE SOCIALE EN MAATSCHAPPELIJKE ZAKEN Deze commissie behandelt de bezwaarschriften die worden ingediend in het kader van de Participatiewet (inclusief daaronder vallende regelingen), de Wet maatschappelijke ondersteuning, Wet inburgering en Wet schuldhulpsanering, de Jeugdwet en de besluiten inzake de kinderopvangtoeslag op basis van de Wet kinderopvang en kwaliteitseis en peuterspeelzalen. 3.1 Bezwaarschriften Van 1 januari 2016 tot en met 31 december 2016 zijn 59 bezwaarschriften ontvangen, die door de commissie SMZ zijn behandeld. Van de ontvangen zaken zijn 48 afgehandeld. In 2016 heeft de commissie SMZ op 15 donderdagen hoorzittingen gehouden. Daarop zijn 49 zaken behandeld. Het verschil tussen het aantal in 2016 afgehandelde zaken en de ter zitting behandelde zaken, komt doordat één zaak van 2015 in 2016 ter zitting is behandeld. De ontvangen bezwaarschriften zijn als volgt onder te verdelen Totaal aantal ontvangen zaken 2013 (86) 2014 (1) 2015 (88) 2016 (59) Pw (32) Wmo (5) 2016 Bijz. bijstand (16) Overig (6) 2016 Wat valt op? - Het totaal aantal bezwaarschriften is in 2016 afgenomen. Vanaf 2014 is er sprake van een jaarlijkse afname. Het is nog te vroeg om te spreken van een trend; - Ook in het jaar 2016 is het vooral de Participatiewet die bezwaarschriften genereert. Wat wel opvalt dat het aantal Participatiewet-bezwaarschriften ten opzichte van 2015 bijna is gehalveerd; - Ook het aantal bezwaarschriften in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is ten opzichte van 2015 gehalveerd. Opgemerkt dient, dat in 2015 in verband met het niet langer aanbieden van de voorziening hulp bij huishouden 1, er meer dan normaal bezwaarschriften Wmo zijn afgehandeld. Jaarverslag

12 3.2 Adviezen De adviezen richten zich in de eerste plaats op de rechtmatigheid van het bestreden besluit. Centraal staat de vraag of het besluit conform landelijke regelgeving, lokale verordeningen en gemeentelijk beleid tot stand is gekomen. Van de 49 in 2016 afgehandelde bezwaarschriften is in 25 zaken een advies uitgebracht. In 24 zaken is het bezwaar ingetrokken als gevolg waarvan een advies niet (meer) nodig was Ingetrokken (24) Ongegrond (13) Gegrond (4) Gedeelt. gegrond (1) Niet-ontvankelijk (6) 5 0 Commissie- adviezen Wat valt op? - Ook in 2016 hebben weer veel zaken geresulteerd in een intrekking. In 49% (24) van de 49 afgehandelde zaken is het bezwaar ingetrokken waardoor uiteindelijk geen commissieadvies nodig was. Van de 25 uitgebrachte adviezen is 13 ongegrond. Qua percentage is dit gelijk aan dat van 2015; - Van de adviezen is verder 5 gegrond of gedeeltelijk gegrond. Dat is procentueel minder dan in Deze zaken betroffen bijna allemaal bijstandszaken, die te maken hadden met intrekking van het recht op bijstand, terugvordering, het opleggen van maatregelen en van boetes en bijzondere bijstand; - In 6 van de uitgebrachte adviezen is tot niet-ontvankelijkheid geadviseerd. Dat is procentueel iets meer dan in Ruim de helft van de zaken kwam dit advies tot stand doordat het bezwaarschrift zonder steekhoudende reden te laat werd ingediend. Het toetsen van de tijdigheid van het inzetten van een rechtsmiddel is een voorschrift van openbare orde. Dat wordt in geval van beroep altijd door de rechter getoetst, zelfs als gemeente en burger dat zelf niet aanvoeren Intrekken, herroepen en nieuw primair besluit Aantal intrekkingen 2013 (38) 2014 (31) 2015 (40) 2016 (24) nieuw primair besluit Overige intrekkingen Jaarverslag

13 (52%) 2014 (49%) 2015 (51%) 2016 (49%) 47 Percentage intrekkingen van afgehandelde zaken Wanneer door verweerder in het primair besluit een onvolkomenheid wordt geconstateerd, wordt de korte route gekozen door het nemen van een nieuw primair besluit, dat meestal volledig tegemoetkomend is. Dat besluit komt in de plaats van het eerdere besluit. In het grootste deel van de gevallen is bezwaarde daar tevreden mee en trekt vervolgens het bezwaarschrift in. Door een nieuw primair besluit te nemen wordt de bezwaarschriftprocedure aanzienlijk verkort. De fouten in de besluitvorming worden niet alleen vroegtijdig gesignaleerd maar ook snel opgelost. Daar is het hoog aantal intrekkingen een gevolg van. Een aantal bezwaarschriften wordt ingetrokken zonder dat een nieuw primair besluit daaraan ten grondslag ligt. Niet duidelijk is dan wat de reden van intrekking is. Op het daarvoor bestemde intrekkingsformulier wordt niet gevraagd naar de reden van intrekking. Een mogelijke reden kan zijn dat belanghebbende na een gesprek met de consulent of verweerder tot de conclusie komt dat het voortzetten van de bezwaarprocedure niet zinvol is. 3.4 Contraire collegevoorstellen Het college neemt een besluit op basis van het advies van de commissie. Het advies is onderdeel van het collegevoorstel, dat wordt opgesteld door een medewerker van de betrokken vakafdeling. In de afgelopen jaren is telkens conform het advies besloten. Dat was ook in 2016 het geval. 3.5 Behandeltermijn bezwaarschriften Met betrekking tot de termijnen heeft de secretaris de bevoegdheid tot opschorting van de beslistermijn in het geval dat een bezwaarschrift niet voldoet aan de voorwaarden van artikel 6:5 Algemene wet bestuursrecht. Dit betreft de criteria waar een bezwaarschrift aan moet voldoen. De eindverantwoordelijkheid voor de tijdige besluitvorming op de ingediende bezwaarschriften, waarover deze commissie adviseert, ligt bij de verschillende teams (de teams OS en CON). De vakafdeling is tevens verantwoordelijk voor het verzenden van verdagingsberichten. Jaarverslag 2016

14 0% 50% 80% 60% 40% 2013 (85%) 2014 (85%) 2015 (57%) 40% 30% 20% 2013 (15%) 2014 (15%) (43%) 20% 2016 ( 77%) % 2016 ( 23%) 0% Binnen de termijn 0% Buiten de termijn Wat valt op? - Het percentage tijdig afgehandelde bezwaarschriften is ten opzichte van 2015 gestegen van 57% naar zo n 77%. In 23% van de afgehandelde zaken is te laat beslist; - Bij de buiten de termijn afgehandelde zaken is in 2016 beter verdaagd dan in 2015; - Bij de te laat afgehandelde zaken is het financieel risico daarbij tot nu toe uitgebleven. Er zijn in 2016 naar aanleiding van bezwaarschriften geen ingebrekestellingen geweest. Er zijn geen dwangsommen toegekend als gevolg van te laat genomen besluit op bezwaar; - Het blijft echter in een goede communicatie naar de burger en ter voorkoming van betaling van dwangsommen in de toekomst van belang meer aandacht te besteden aan de verdaging waardoor het percentage buiten de termijn afgehandelde zaken wederom kan dalen. 3.6 Beroepsprocedures en voorlopige voorziening Beroep en hoger beroep In 2016 zijn 11 beroepsprocedures gevoerd (17 in 2015). Van deze beroepsprocedure zijn er 2 gegrond verklaard en 3 niet ontvankelijk. De overige zaken lopen nog. In 2016 is in 3 zaken hoger beroep aanhangig gemaakt bij de Centrale Raad van Beroep. Dit waren 2 zaken in 2015 Daarvan is tot op heden nog geen enkele zaak afgehandeld. Voorlopige voorziening In 2016 zijn er bij de voorzieningenrechter geen zaken voor een voorlopige voorziening aanhangig gemaakt (in 2015 was dat 3). Jaarverslag

15 Beroep Hoger Beroep Voorlopige voorzieningen Wat valt op? - Het aantal beroepszaken is in 2016 minder dan ten opzichte van het jaar De meeste zaken hebben betrekking op intrekkingen van het recht op bijstand en daaraan gekoppelde terugvorderingen en boetes. - Bij de hoger beroepszaken is er sprake van een kleine stijging ten opzichte van het jaar TERUGBLIK, AANBEVELINGEN EN ONTWIKKELINGEN 4.1 Terugblik 2016, aanbevelingen 2017 commissie AZ en reactie vanuit de organisatie. De commissie AZ heeft geconstateerd dat een deel van haar aanbevelingen is overgenomen. Team Publiekszaken Omgevingsvergunning voor het kappen van bomen De commissie heeft geconstateerd dat de onderbouwing van de kapvergunningen verbeterd is en is nu over het algemeen tevreden over de onderbouwing. De commissie wil wel het belang van een zorgvuldige voorbereiding van deze besluiten, zoals de burgers tijdig betrekken, benadrukken. Standplaatsen- en ventbeleid Het standplaatsen- en ventbeleid (APV 20) zou in het bestemmingsplan worden opgenomen. De commissie heeft echter vernomen dat het college van burgemeester en wethouders gekozen heeft om in plaats van een bestemmingsplan, in te zetten op een pilot Omgevingsplan Binnenstad. In het omgevingsplan worden bestemmingsplannen, beheersverordeningen en de omgevingsrechtelijke delen van andere verordeningen logisch en in samenhang gebundeld. Het standplaatsen- en ventbeleid zal in het nog op te stellen Omgevingsplan Binnenstad worden opgenomen. De commissie blijft hier aandacht voor vragen. Team Ingenieursbureau Richtlijnen m.b.t. het plaatsen van verkeersborden bij evenementen In het jaarverslag van 2013, 2014 en 2015 is door de commissie gevraagd of er richtlijnen kunnen komen met betrekking tot het plaatsen van verkeersborden bij evenementen. Alhoewel de reactie hierop vanuit de organisatie in 2015 positief was en er toegezegd is dat er beleid zal worden opgesteld, heeft de commissie helaas moeten constateren dat dit nog steeds niet geregeld is. Naar aanleiding van de bezwaren die in 2016 door de commissie zijn behandeld, wordt door de commissie opgemerkt dat een terugkerende knelpunt in de werkwijze van de gemeente is dat het verkeersbesluit i.v.m. de afsluiting van wegen, weggedeelten en parkeerterreinen rond 4 en 5 mei niet consequent (jaarlijks) wordt genomen en op gepubliceerd. Zonder een verkeersbesluit kunnen geen verkeersborden of onderborden met parkeerverboden worden geplaatst en dus geen auto s worden weggesleept. Dit heeft als gevolg dat de bezwaren inzake wegsleep gegrond moeten worden verklaard (in gevallen). De commissie raadt een meerjarig verkeersbesluit af, omdat de situatie op 4 en 5 mei ieder jaar anders is. De commissie is voorts van mening dat een duidelijk beleid van wezenlijk belang is, omdat dit kan resulteren in een Jaarverslag

16 vermindering van het aantal zaken dat door de commissie wordt afgedaan. De commissie vraagt daarom opnieuw aandacht hiervoor. Omgevingsdienst De Vallei (hierna: OddV) Benoemen wetgeving in verweerschrift De commissie vraagt opnieuw aandacht voor het in het verweerschrift bijvoegen of verwijzen naar de gebruikte wetgeving. Het benoemen van relevante wetgeving en het ingaan op de ingediende bezwaren is in een aantal gevallen onvoldoende geweest. De commissie richt zich hier vooral op de verweerders van de OddV. Verweer tijdens hoorzittingen De commissie heeft geconstateerd dat de houding van de OddV-verweerders tijdens de hoorzittingen heel anders is dan die van de verweerders van de gemeente. De OddV-verweerders staan duidelijk op afstand. Motivering besluiten Ook wordt de commissie te vaak geconfronteerd met door de OddV genomen primaire besluiten waarin een gedegen motivering ontbreekt. De commissie adviseert te vaak om de bezwaren gegrond te verklaren en dit betekent dat de besluiten niet deugden. Vaak komen delen van het besluit pas in de beslissing op bezwaar aan bod. Een deugdelijk gemotiveerd besluit is niet enkel noodzakelijk omdat zulks wordt voorgeschreven in de Algemene wet bestuursrecht, maar voorkomt ook onnodig bezwaar. De commissie vraagt opnieuw aandacht van het bestuursorgaan voor de kwaliteit van besluiten. Voorbereiding van besluiten De commissie wordt te vaak geconfronteerd met primaire besluiten van de omgevingsdienst waarin niet inzichtelijk is gemaakt welke belangen zijn gewogen en waarom bepaalde belangen zwaarder hebben gewogen dan andere. De commissie begrijpt dat de neiging bestaat om in beslissingen waarbij verzoeken worden ingewilligd de gemaakte belangenafweging slechts kort weer te geven, omdat de aanvrager hierbij nauwelijks belang heeft, maar in die gevallen waarin te verwachten is dat derden tegen de verleende vergunning bezwaar hebben, leidt deze neiging echter tot frustraties en bezwaren. De bezwaarschriftenprocedure wordt dan gebruikt om inzicht te verkrijgen in de belangenafweging. Een dergelijke wijze van besluitvorming kan gevoelens van onvrede oproepen of versterken, vooral in die zin dat belanghebbenden zich niet gehoord voelen c.q. niet gekend weten bij de afweging van belangen zoals die van een zorgvuldig bestuursorgaan mag worden verwacht. Dit is bijvoorbeeld een terugkerend verschijnsel bij de besluitvorming inzake kamergewijze verhuur voor studenten. De commissie is van mening dat bij de voorbereiding van ingrijpende besluiten met een grote impact op de Wageningse bevolking (zoals de verleende omgevingsvergunning voor een parkeerplaats t.b.v. Ouwehands Dierenpark), de inwoners tijdig geïnformeerd en gehoord dienen te worden om draagvlag te creëren. De gemeente zou bij zulke besluiten bij voorkeur de uitgebreide voorbereidingsprocedure kunnen toepassen of in elk geval een informatieavond moeten organiseren om de burgers tijdig bij te betrekken en te informeren. De commissie vraagt opnieuw aandacht van het bestuursorgaan voor de voorbereiding van besluiten. Team Personeel, Organisatie en Juridische zaken Wob verzoeken De commissie geeft het college in overweging om, net als bij andere gemeenten gebruikelijk is, één persoon vanuit de ambtelijke organisatie aan te wijzen voor de ontvankelijkheidsbeoordeling van de op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) ingediende verzoeken. Voor de reactie van het college van burgemeester en wethouders op de aanbevelingen van de commissie AZ wordt verwezen naar Bijlage II. Jaarverslag

17 4.2 Ontwikkelingen 2017, commissie AZ Informele aanpak Algemene Zaken Al sinds een aantal jaren loopt er binnen de gemeente een pilot met betrekking tot de informele aanpak van bezwaarschriften. De gemeente nodigt de bezwaarmaker dan uit voor een persoonlijk, informeel gesprek waarbij naar een gezamenlijke oplossing wordt gezocht. Er zijn hierdoor al meerdere zaken opgelost voordat het tot een zitting bij de commissie kwam. Dit is ook terug te zien in het aantal ingetrokken bezwaarschriften. Wetswijziging Vanaf 1 januari 2017 is de nieuwe Wet natuurbescherming van kracht. Deze wet vervangt 3 wetten: de Natuurbeschermingswet 1998, de Boswet en de Flora- en faunawet. Verder is er voor zover bekend geen nieuwe wetgeving die van invloed is op het aantal bezwaarschriften. Aandacht wordt wel gevraagd voor de nieuwe Omgevingswet die naar verwachting in 2019 in werking zal treden (niet langer geldt 2018 als invoeringsjaar van de Omgevingswet, maar 2019). 4.3 Terugblik 2016 en aanbevelingen 2017, commissie SMZ. De commissie SMZ heeft geconstateerd dat een deel van haar aanbevelingen is overgenomen. Hieronder worden de signalen en aanbevelingen voor 2017 van de bezwarencommissie weergegeven. Deze zijn door de commissie besproken met het management. De reactie van de organisatie op deze signalen en aanbevelingen staan eronder vermeld. Terugkijkend op het jaar 2016 zijn er geen grote structurele ontwikkelingen te zien binnen de rechtsbescherming op het sociaal domein. Wel is een behoorlijke teruggang van het aantal bezwaren te constateren. Zowel voor de Pw als voor de Wmo geldt dat het aantal binnengekomen bezwaren met de helft is teruggelopen. Het percentage gegrond verklaarde bezwaren en het percentage ingetrokken bezwaren is ongeveer gelijk gebleven in vergelijking tot In het jaarverslag over 2015 heeft de commissie via aanbevelingen aandacht gevraagd voor een aantal punten waarvoor verbetering wenselijk werd geacht. Vanuit het betrokken management is daarop in mei 2015 vlak voor de presentatie van het jaarverslag gereageerd. In februari 2016 is in een overleg tussen de commissie en het management gekeken of en hoe aan de aanbevelingen over 2015 uitvoering is gegeven. De bezwarencommissie constateert dat de aanbevelingen over 2015 zijn overgenomen. In de betrokken teams is getracht daaraan zoveel mogelijk uitvoering te geven. Hieronder volgt per onderdeel of en hoe aan de verbeterpunten uitvoering is gegeven. Jaarverslag

18 Verdaging Een positieve ontwikkeling is de stijging van het aantal bezwaren dat binnen de wettelijke termijn is afgehandeld van 20% ten opzichte van het jaar Het tijdig verdagen blijft een punt van aandacht. Ook dit jaar zijn er echter geen financiële consequenties geweest omdat er geen dwangsommen uitbetaald hoefde te worden. Communicatie/voorlichting Een goede communicatie blijft een doorlopend aandachtspunt. In 2016 zijn er geen structurele zaken aan het licht gekomen in de bezwaarprocedures die het gevolg zijn een minder goede voorlichting aan- of communicatie met burgers. Dossiervorming, zorgvuldigheid en motivering De aanbevelingen uit het vorig jaarverslag met betrekking tot zorgvuldigheid, dossiervorming en motivering van besluiten zijn ter harte genomen. De commissie blijft deze onderwerpen, voor zover betrekking hebbend op bezwaren binnen het sociaal domein ook in 2016 en verder volgen. Boete De uitspraken van de Centrale Raad van Beroep hebben geleid tot een aanpassing van het boetebeleid van de gemeente Wageningen, conform de aanbeveling van de commissie. Dit heeft niet tot een toename van het aantal bezwaarschriften over dit onderwerp beleid. In tegendeel: het totale aantal bezwaarschriften op het terrein van de Pw is met de helft gedaald ten opzichte van Reactie vanuit de organisatie op de aanbevelingen van de commissie SZ De aanbevelingen voor 2017 zijn door de commissie besproken met het management. De reactie en voorgenomen stappen ter uitvoering staan vermeld hieronder. Voor wat betreft de geconstateerde daling van het aantal ingediende bezwaarschriften is bekend dat er wel een toename is van het aantal complexere gevallen zoals terugvordering als gevolg van schending inlichtingenplicht (fraude), waarbij altijd een advocaat is betrokken. Een daling van het aantal bezwaarschriften kan verschillende oorzaken hebben: - Er worden teveel gunstige besluiten genomen; - De kwaliteit van de besluiten is beter geworden; - Er wordt meer gedaan aan pre-mediation. 4.5 Ontwikkelingen 2017, commissie SMZ In 2017 worden geen grote wijzigingen in landelijke wetgeving verwacht, al is het uiteraard nog niet duidelijk wat de plannen van het nieuw te vormen kabinet zijn. Wat wel te verwachten is zijn 2 wijzigingen in de regelgeving in Uitvoeringsbesluit en regeling van de Wmo Deze wijzigingen hebben met name consequenties voor de werkwijze van de SVB en de wijze van declareren en op kwaliteitseisen van in te kopen zorg. De verwachting is niet dat deze wijzigingen tot een toename van het aantal bezwaarschriften zullen leiden. maart 2017, namens de bezwaarschriftencommissies, mw. mr. M. Dirkzwager voorzitter bezwarencommissie AZ dhr. drs. P.F.A.M. van Diemen voorzitter bezwarencommissie SMZ Jaarverslag

19 BIJLAGE I Samenstelling bezwarencommissie Algemene Zaken mevrouw mr. M. Dirkzwager, de heer ir. Th. Theijse, voorzitter plv. voorzitter mevrouw mr. K.E. Vlaar-Zijderveld, lid mevrouw mr. J.J.M.C. Voncken, de heer mr. P.B.A. Klaassens, mevrouw mr. J.M. Brandsma, lid lid lid Samenstelling bezwarencommissie Sociale en Maatschappelijke Zaken de heer drs. P.F.A.M. van Diemen, de heer drs. A.J.M. Schakenraad, de heer mr. dr. I. Sewandono, de heer H.A. Sonius, mevrouw mr. E. Heij, mevrouw S. Klein Wolterink, voorzitter plv. voorzitter lid lid lid lid Jaarverslag

20 Bijlage II Reactie vanuit het college van burgemeester en wethouders op de aanbevelingen van de commissie AZ Algemeen Alvorens op uw aanbevelingen in te gaan willen wij u allereerst aangeven dat wij uw inzet zeer waarderen en zeer tevreden zijn over de zorgvuldige wijze waarop u de gemeente adviseert met betrekking tot de bezwaren die aan uw commissie worden voorgelegd. Uw aanbevelingen betreffen zowel de zorgvuldige voorbereiding (belangenafweging) als de juridische onderbouwing/motivering van de besluitvorming. Daarnaast vraagt u aandacht voor de voorbereiding van het verweer in verband met de hoorzitting. Tenslotte geeft u aan dat onderliggende regelgeving/beleid op bepaalde taakgebieden niet up-to-date is. In onze reactie gaan wij niet punt voor punt op uw aanbevelingen per team in, maar reageren wij integraal op de vier hoofdpunten uit uw rapport. Tevens lichten wij toe vanuit welke uitgangspunten wij handelen, onze bestuursstijl. Wij realiseren ons dat deze soms schuurt met een wat striktere juridische benadering van vraagstukken. Het is voor ons steeds een uitdaging hierin een goede weg en balans te vinden. Zorgvuldige voorbereiding van de besluitvorming Uw commissie constateert dat in de door u aangehaalde gevallen de belangenafweging voorafgaande aan de besluitvorming onvoldoende heeft plaatsgevonden en de burgers op een eerder moment bij de besluitvorming hadden moeten worden betrokken. In ons bestuursakkoord hebben wij als uitgangspunt opgenomen dat wij inwoners in het beginstadium van onze besluitvorming al betrekken bij de totstandkoming daarvan (burgerparticipatie) en dat wij hen open en helder benaderen. Bij het nadenken over maatschappelijke vraagstukken gaan wij vanaf het begin uit van participatie van inwoners en professionals in de beleidsontwikkeling en uitvoering. Bij de besluitvorming die ter beoordeling aan uw commissie is voorgelegd, bleek in een aantal gevallen dat de voorbereiding van de besluitvorming in de praktijk helaas niet voldeed aan voornoemde uitgangspunten uit het bestuursakkoord. Wij hebben, zoals aangegeven tijdens ons overleg van 29 juni jl., uw aanbeveling dan ook zeker ter harte genomen door zowel binnen onze organisatie als bij de Omgevingsdienst de Vallei (OddV) de bewustwording van dit belangrijke onderdeel van het besluitvormingsproces nog meer onder de aandacht te brengen. Dit zodat alle belangen, zowel van de aanvragers van bv. een vergunning als van andere belanghebbenden goed in beeld zijn en in voldoende mate mee worden gewogen alvorens er een besluit wordt genomen. Wij willen hierbij wel de aantekening maken dat het zonder daarbij afbreuk te doen aan de juridisch kaders maatwerk is en blijft óf en in welke mate de omwonenden en andere belanghebbenden bij de voorbereiding van onze besluitvorming worden betrokken. Bij verzoeken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) adviseert uw commissie om de ontvankelijkheidstoets centraal te laten plaatsvinden. Wij hebben deze aanbeveling in de praktijk reeds ingevuld: de ontvankelijkheid van Wob-verzoeken wordt getoetst door het team Juridische Zaken. Conclusie/actiepunt Zoals tijdens ons overleg van 29 juni reeds aangegeven hebben wij onlangs intern een overleg gestart met de OddV om de onderlinge afstemming en kwaliteit van de dienstverlening op alle onderdelen te verbeteren, en dus ook waar het gaat om de participatie van inwoners bij besluitvorming. Ons uitgangspunt van het participeren van onze inwoners bij onze besluitvorming zullen wij binnen onze eigen organisatie ook nogmaals extra onder de aandacht brengen en houden. Juridische onderbouwing/motivering van de besluitvorming Het is ons streven om goed gemotiveerde en onderbouwde besluiten te nemen en tegelijkertijd ons niet alleen door regels en wetgeving te laten regeren. We zoeken naar een weg om in onze stad mensen in gesprek te laten zijn over de ontwikkelingen in de stad en eventuele geschillen hierover met elkaar of de gemeente in samenspraak op te lossen. We willen daarbij niet meteen in een juridische reflex schieten maar kijken wat in samenspraak kan, zoeken naar gezamenlijke belangen Jaarverslag

21 en de bedoelingen achter de regels. In onze aanpak werken we vanuit een ja-mits houding. Bij initiatieven van inwoners kijken we samen naar mogelijkheden en kansen. We werken aan maatwerk. We zijn bereid verschil te maken omdat we bijvoorbeeld initiatieven willen belonen, we gemerkt hebben dat er vanuit intiatieven een stimulerende werking naar anderen uitgaat en innovatie een kans krijgt. We kijken wat kan en zoeken hierin ook de (juridische) grenzen op. We realiseren ons dat het werken binnen dit gegeven, kan botsen met een meer strikte juridische onderbouwing. Overigens willen wij ten aanzien van de besluiten zoals deze namens ons college door de OddV worden nog opmerken dat de besluiten die aan uw commissie worden voorgelegd slechts een klein deel betreft van de besluiten die namens ons college door de OddV worden genomen. Tegen het merendeel daarvan wordt geen bezwaar ingediend. Conclusie/actiepunt Wij blijven actief zoeken naar een balans tussen de goede motivering van de besluitvorming en het wegblijven uit die juridische reflex. We entameren de discussie hierover in onze eigen organisatie en met de OddV. We zoeken hierin de scherpte met elkaar op. Voorbereiding verweer Wij maken uit dit aandachtspunt op dat de commissie er behoefte aan heeft om een uitgebreidere juridische onderbouwing van het verweer waarbij alle bezwaren in voldoende mate worden besproken. Verzocht wordt om de relevante wetgeving of jurisprudentie in het verweer te benoemen en/of als bijlage bij het verweerschrift te voegen. Dit signaal geeft uw commissie met name af aan de verweerders van de OddV. Daarnaast ervaart u afstand tijdens de hoorzitting bij met name de verweerders van de OddV. Conclusie/actiepunt: Wij hebben uw aanbeveling om het verweer beter te onderbouwen reeds opgepakt en gemeld in het overleg over de werkwijze van en samenwerking met de OddV dat wij onlangs hebben gestart. Daarnaast betreuren wij het dat u afstand voelt van de vertegenwoordigers van de gemeente tijdens de hoorzitting en dan met name van de OddV. Dit is uiteraard niet de bedoeling en is eveneens door ons onder de aandacht gebracht bij de OddV. Onderliggende regelgeving/besluitvorming niet up-to-date U constateert dat, ondanks dat dit al eerder door u onder de aandacht van de gemeente is gebracht, bepaalde regelgeving/besluitvorming nog niet is opgesteld of aangepast. Het gaat om het standplaatsen- en ventbeleid, en de verkeersbesluiten tijdens evenementen. Deze constatering is juist. Het opnemen van het standplaatsen- en ventbeleid in een bestemmingsplan zal door ons worden afgewogen tegen het licht van de ontwikkelingen in verband met de nieuwe Omgevingswet. Ten aanzien van de verkeersbesluiten tijdens evenementen is een uitvoeringslijn in voorbereiding, waarbij per situatie de afweging van rechtszekerheid versus pragmatiek uitgangspunt is. In de gevallen waarin de rechtszekerheid gebiedt om een verkeersbesluit te nemen zullen wij hier zeker uitvoering aan geven. Conclusie/actiepunt Wij zullen zowel het huidige standplaatsen- en ventbeleid als de verkeersbesluitvorming bij evenementen kritisch tegen het licht houden en daarbij onderzoeken hoe wij een en ander - uit oogpunt van rechtszekerheid voor onze inwoners zo correct mogelijk kunnen vastleggen. Jaarverslag