Sint-Michielsgestel. Onafhankelijke Commissie Rechtsbescherming

Transcriptie

1 Onafhankelijke Commissie Rechtsbescherming Sint-Michielsgestel De gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester van Sint-Michielsgestel datum : 22 mei 2017 ons kenmerk uw brief van uw kenmerk onderwerp : Jaarverslag Commissie bijlagen Rechtsbescherming 2016 behandeld door doorkiesnummer 7120/ JvdD (07) Geen Geachte heer, mevrouw, Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 4:1 van de Verordening behandeling bezwaarschriften 2012 (hierna: de verordening) brengt de Commissie Rechtsbescherming (hierna: de commissie) hierbij beknopt verslag uit over haar werkzaamheden in het voorafgaande kalenderjaar. 1. Commissie. De commissie betreft een adviescommissie, zoals bedoeld in artikel 7:1 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb). Zij werkt onafhankelijk van de bestuursorganen van de gemeente. De commissie heeft tot taak de bestuursorganen te adviseren over de te nemen beslissingen op bezwaar. Het gaat daarbij om beslissingen op bezwaarschriften die zijn ingediend tegen besluiten die de bestuursorganen hebben genomen. De bestuursorganen die de commissie adviseert, zijn de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders (hierna: het college) en de burgemeester. De commissie adviseert derhalve niet de heffingsambtenaar. Verder lag tot en met 1 december 2016 de uitvoering van de Participatiewet bij Optimisd te Veghel. Bezwaarschriften in dat kader werden ook aldaar afgehandeld. De commissie bestond in 2016 uit een voorzitter en drie leden. Verder wordt de commissie ambtelijk ondersteund door twee ambtenaren van MijnGemeenteDichtbij. De samenstelling van de commissie was als volgt: voorzitter: de heer drs. F.J.W. Baert leden: de heer mr. drs. A.H.J. de Kort de heer G.A.L. van Schijndel mevrouw mr. dr. J.A.F. Wallert ambtelijke ondersteuning: de heer J. van den Dungen (secretaris) mevrouw M. van Erp - Steenbergen De commissie hoort doorgaans tweemaal per maand. Hierop geldt een uitzondering gedurende de zomermaanden. In verband met de vakantieperiode en de daarmee samenhangende beschikbaarheid van betrokkenen (zowel intern als extern) komt de commissie gedurende de maanden juni tot en met augustus niet of in ieder geval minder bij elkaar. Meanderplein 1 Postbus BIC: BNGHNL2G 5271 GO Sint-Michielsgestel 5270 GA Sint-Michielsgestel IBAN: NL12BNGH T: (07) F: (07) I: E: qemeenteasint-michielsciestel.n1

2 De hoorzittingen vinden plaats op donderdagavond en worden gehouden in de B&W-kamer van het gemeentekantoor. Per avond worden maximaal drie zaken behandeld. Tijdens een hoorzitting, die (inclusief beraadslaging) gemiddeld drie kwartier duurt, krijgt een bezwaarmaker de gelegenheid zijn bezwaarschrift mondeling toe te lichten. Ter zitting kan hij zich laten bijstaan door derden, bijvoorbeeld een woordvoerder of een deskundige, of laten vervangen door een gemachtigde. Wanneer een bezwaarmaker gebruik wil maken van een gemachtigde, moet hij deze daarvoor voorafgaand aan de hoorzitting schriftelijk machtigen. Dat is niet nodig indien de gemachtigde een advocaat betreft. Tijdens een hoorzitting wordt ook (een vertegenwoordiger van) het bestuursorgaan in de gelegenheid gesteld om te reageren. Dat geldt tevens voor eventuele derde-belanghebbenden, bijvoorbeeld een vergunninghouder. Omdat er verder per besluit één hoorzitting wordt gehouden, worden alle betrokken partijen in elkaars aanwezigheid gehoord (principe van hoor en wederhoor). De hoorzittingen van de commissie zijn in principe openbaar. Deze zijn daarom voor een ieder toegankelijk. Belangstellenden krijgen evenwel niet de gelegenheid om op hetgeen dat gezegd wordt te reageren. Wat betreft het openbaar zijn van een hoorzitting geldt een uitzondering wanneer het gaat om hoorzittingen naar aanleiding van bezwaarschriften tegen besluiten in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 of de Ambtenarenwet (en daaruit voortvloeiende regelingen). Deze hoorzittingen zijn nooit openbaar en vinden daarom altijd achter gesloten deuren plaats. Dit is in de verordening bepaald. Deze bepaalt tevens dat de commissie op verzoek of uit eigen beweging, als daar gewichtige redenen voor aanwezig zijn, kan besluiten een hoorzitting achter gesloten deuren plaats te laten vinden. Dat laatste gebeurt echter zelden. Voorts wordt, conform de Awb, van iedere hoorzitting een verslag gemaakt. Betrokkenen ontvangen daarvan een afschrift. Na partijen te hebben gehoord, adviseert de commissie het bestuursorgaan schriftelijk over de te nemen beslissing op bezwaar. De overige partijen krijgen van het advies een afschrift. Het bestuursorgaan neemt vervolgens met inachtneming van het advies een beslissing. Daarbij kan van het advies worden afgeweken. Dit is namelijk niet bindend. 2. Bezwaren. In 2016 heeft de gemeente 60 bezwaarschriften ontvangen. Wanneer tevens gekeken wordt naar het aantal besluiten en de verschillende programma's die deze besluiten hebben voorbereid, kan het volgende overzicht worden gemaakt. Programma's Aantal bezwaarschriften Aantal besluiten Bedrijfsvoering Dienstverlening 0 0 Fysiek 28 Sociaal Strategie, Programma's en Projecten (SPP) 0 0 Totaal Tabel 1: Aantal bezwaarschriften en besluiten per programma Omdat in een aantal gevallen twee of meer bezwaarschriften zijn ingediend tegen één besluit, komt het aantal bezwaarschriften en het aantal besluiten niet met elkaar overeen. Andersom komt echter ook voor. Zo heeft een bezwaarmaker in het voorgaande kalenderjaar één bezwaarschrift ingediend tegen twee besluiten. Wanneer naar de verschillende besluiten wordt gekeken waartegen bezwaar is gemaakt, blijken deze betrekking te hebben op de volgende onderwerpen. Immt? Bedrijfsvoering Eervol ontslag wegens reorganisatie 1 Besluiten tot sluiting op grond van de Opiumwet 2 Besluit naar aanleiding van Who-verzoek' 1 Besluit naar aanleiding van Wob-verzoek2 1 Besluit naar aanleiding van Wbp-verzoek 1 Fysiek Besluiten tot het opleggen van een last onder dwangsom Invorderingsbeschikkingen 1 2 Who staat voor Wet hergebruik van overheidsinformatie. Wob staat voor Wet openbaarheid van bestuur. Wbp staat voor Wet bescherming persoonsgegevens. 2

3 Besluiten op grond van de Wet ruimtelijke ordening (verlenen of weigeren planschade) Besluiten op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 14 (verlenen of weigeren omgevingsvergunning) Afwijzen verzoeken om handhaving 5 Sociaal Besluiten op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning Besluit op grond van de Jeugdwet 1 Besluit in het kader van HHT-regeling4 1 Subsidiebeschikking (weigeren) 1 Gehandicaptenparkeerkaart (weigeren) 1 Tabel 2: Onderwerpen besluiten per programma. Adviezen. In 2016 is de commissie 16 keer bijeen geweest. Over het jaar verspreid zijn ongeveer vier bijeenkomsten komen te vervallen. Dit laatste had vooral te maken met de werkvoorraad dan wel de planbaarheid van de bezwaarschriften op dat moment. Tijdens de bijeenkomsten zijn 5 bezwaarschriften behandeld tijdens 25 hoorzittingen. De reden dat het aantal bezwaarschriften en het aantal hoorzittingen niet met elkaar overeenkomt, is gelegen in het feit dat twee of meer bezwaarschriften tegen één besluit worden behandeld tijdens één hoorzitting. Voorts zijn vijf bezwaarschriften in raadkamer behandeld. Dat laatste wil zeggen dat partijen niet zijn gehoord. Een bezwaarschrift kan onder andere zonder hoorzitting worden afgedaan wanneer het kennelijk niet-ontvankelijk is. Daarbij wil 'kennelijk' zeggen dat er geen twijfel bestaat. De behandelde bezwaarschriften hebben tot 29 adviezen geleid. De reden dat het aantal hoorzittingen dan wel zaken in raadkamer en het aantal adviezen niet met elkaar overeenkomt, is gelegen in het feit dat één bezwaarschrift na de hoorzitting alsnog is ingetrokken. Naar aanleiding van dit bezwaarschrift heeft de commissie om die reden geen advies uit hoeven brengen. De adviezen die de commissie in 2016 heeft uitgebracht luiden als volgt. 'Uitkomsten Aantal keer geadviseerd Gegrond Ongegrond 20 Gedeeltelijk gegrond/gedeeltelijk ongegrond 2 Niet-ontvankelijk 8 Tabel : Uitkomsten adviezen Dat het aantal uitkomsten hoger is dat het aantal bezwaarschriften, heeft te maken met het feit dat één advies (naast gedeeltelijke gegrond en gedeeltelijk ongegrond) meerdere uitkomsten kan hebben, bijvoorbeeld niet-ontvankelijk én ongegrond. Dit kan zich onder andere voordoen wanneer een bezwaarschrift is ingediend door twee of meer personen, waarbij in ieder geval één daarvan niet is aan te merken als belanghebbende. In het voorgaande kalenderjaar had in twee gevallen een advies meerdere uitkomsten. In beide gevallen was de uitkomst 'niet-ontvankelijk en ongegrond'. Voorts dient wat betreft de uitkomsten nog te worden opgemerkt dat de commissie in twee gevallen het bestuursorgaan heeft geadviseerd een bezwaarschrift ongegrond te verklaren, maar met daarbij wel het advies de motivering van het besluit, conform het advies, aan te vullen dan wel aan te passen. Dit in het kader van artikel :46 van de Awb. Dit artikel bepaalt dat een besluit dient te berusten op een deugdelijke motivering. Met de aanvulling dan wel aanpassing van de motivering kon de uitkomst van het besluit voor het overige in stand blijven. 4. Adviestermijn. Doorgaans wordt na afloop van de bezwaartermijn in overleg met (de vertegenwoordiger van) het bestuursorgaan getracht zo spoedig mogelijk een hoorzitting te plannen. Hoe snel dat kan, is vooral afhankelijk van het bezwaarschrift en de werkvoorraad van de commissie. Zo wordt een hoorzitting aangehouden, indien men een mogelijkheid ziet om tot een minnelijke oplossing te komen of wanneer nog iets onderzocht dient te worden. Daarnaast kan een hoorzitting niet direct worden ingepland als er al drie zaken op de agenda staan. In 2016 zijn bezwaarschriften gemiddeld binnen acht weken op zitting gepland. 4 H HT staat voor Huishoudelijke Hulp Toelage. Dit betrof een regeling van het Rijk in 2015 en 2016.

4 Na een hoorzitting (of behandeling in raadkamer) streeft de commissie er vervolgens naar om zo spoedig mogelijk en uiterlijk binnen zes weken een advies uit te brengen. Ook dit is afhankelijk van de werkvoorraad of eventueel nader onderzoek. Tevens spelen hierbij de overige werkzaamheden van de ambtelijke ondersteuning en hun beschikbaarheid (verlof, ziekte) een rol. Het voorgaande kalenderjaar heeft de commissie binnen de volgende termijnen een advies uitgebracht. Adviestermijn (in weken) Aantal adviezen Tabel 4: Adviestermijnen Het streven om in ieder geval binnen zes weken na een hoorzitting advies uit te brengen, is niet in alle gevallen gelukt. Vier adviezen lieten langer op zich wachten. In één geval had dat met een aanhouding van het advies te maken. In de overige gevallen had een termijnoverschrijding te maken met de complexiteit van de zaak dan wel met andere werkzaamheden (met name met die in het kader van de ambtelijke samenwerking). Voor de toekomst blijft het streven om na een hoorzitting zo spoedig mogelijk en in ieder geval binnen zes weken een advies uit te brengen aan het bestuursorgaan. 5. Beslissing op bezwaar. De commissie heeft, naar aanleiding van de bezwaarschriften die in 2016 zijn behandeld, kennis genomen van 1 beslissingen op bezwaar. Ook hierbij dient te worden opgemerkt dat een bezwaarschrift kan leiden tot meerdere uitkomsten. Dat laatste was in twee situaties het geval. In beide gevallen was de uitkomst conform het advies 'niet-ontvankelijk en ongegrond'. Uitkomsten Gegrond Aantal keer besloten Ongegrond 18 Gedeeltelijk gegrond/gedeeltelijk ongegrond 4 Niet-ontvankelijk 8 Nog geen beslissing op bezwaar genomen b Tabel 5: Uitkomsten beslissingen op bezwaar Voorts kan worden opgemerkt dat in beide gevallen, waarbij de commissie heeft geadviseerd de motivering aan te vullen dan wel deze aan te passen, dit bij de beslissing op bezwaar conform het advies is gebeurd. Daarmee kon de uitkomst van het besluit in stand blijven. Dan in het kader van de beslissingen op bezwaar nog het volgende. Zoals gezegd is een advies van de commissie niet bindend. Een bestuursorgaan kan daar derhalve bij de beslissing op bezwaar van afwijken. Als een bestuursorgaan besluit dat te doen, dient dat op grond van de Awb in de beslissing op bezwaar te worden gemotiveerd. Het voorgaande kalenderjaar hebben de bestuursorganen in drie gevallen besloten om het advies van de commissie niet te volgen. Awb-1777 Wegens een ondeugdelijke motivering van het besluit was de commissie van mening dat dit niet (ongewijzigd) in stand kon blijven. Het college was het daar niet mee eens en heeft met de beslissing op bezwaar het bezwaarschrift ongegrond verklaard en het besluit in stand gelaten. Deze zaak had betrekking op de hoogte van het persoonsgebonden budget voor hulp in het huishouden indien de cliënt iemand uit het sociaal netwerk inschakelt. De discussie in deze zaak kan zich overigens thans niet meer voordoen. Dit in verband met gewijzigde regelgeving. De cliënt die iemand uit het sociaal netwerk inschakelt ontvangt tegenwoordig dezelfde vergoeding als de cliënt die kiest voor een zzp'er. Awb-1795 In dit geval vond de commissie het besluit eveneens ondeugdelijk gemotiveerd. Het college is dan ook geadviseerd het bezwaarschrift gegrond te verklaren en het besluit bij de beslissing op bezwaar te herzien. Daartoe heeft het college bij de beslissing op bezwaar slechts gedeeltelijk besloten. Het college heeft het bezwaarschrift namelijk gedeeltelijk gegrond en gedeeltelijk ongegrond verklaard. 5 De beslissingen op bezwaar worden in samenspraak met de bezwaarmakers aangehouden in afwachting van verdere ontwikkelingen. 4

5 Hierbij heeft het college zich gebaseerd op informatie die ten tijde van de hoorzitting niet aanwezig was dan wel door de vertegenwoordiger niet gegeven kon worden. Was dat wel het geval geweest, dan had mogelijk het advies van de commissie ook anders geklonken. Deze zaak had betrekking op een individuele voorziening op grond van de Jeugdwet. Awb-1820 De commissie heeft het college geadviseerd het bezwaarschrift gegrond te verklaren en het besluit, met inachtneming van het advies, te herzien. Volgens de commissie werd er namelijk niet aan alle voorwaarden voldaan. Ook had er geen volledige toetsing plaatsgevonden. Bij de beslissing op bezwaar heeft het college besloten het bezwaarschrift gedeeltelijk gegrond en gedeeltelijk ongegrond te verklaren en de uitkomst van het besluit in stand te laten. Hierbij heeft het college zich met name gebaseerd op stukken en informatie die ten tijde van het advies van de commissie nog niet beschikbaar waren. Derde-belanghebbende heeft deze stukken/informatie namelijk pas naar aanleiding van het advies ingediend. Van een zuivere afwijking acht de commissie in dit geval dan ook geen sprake. Mogelijk had de commissie op basis van de stukken/informatie anders geadviseerd. Deze zaak had betrekking op het vestigen van een bed & breakfast in een bijgebouw. 6. Beslistermiiri. Na afloop van de bezwaartermijn vangt de beslistermijn aan. Omdat de bestuursorganen zich laten adviseren door een adviescommissie, bedraagt de beslistermijn twaalf weken. Wanneer het niet lukt om binnen deze termijn een beslissing op bezwaar te nemen, dan kan de beslistermijn met maximaal zes weken worden verdaagd. Als voor een verdaging wordt gekozen, dan dient dat schriftelijk en tijdig aan de bezwaarmaker bekend te worden gemaakt. Tijdig wil daarbij zeggen: voor het einde van de beslistermijn. Een eventuele verdaging hoeft overigens niet gemotiveerd te worden. Verder uitstel is slechts mogelijk met instemming van partijen dan wel in verband met de naleving van wettelijke procedurevoorschriften. Als een bestuursorgaan niet binnen maximaal achttien weken na het verstrijken van de bezwaartermijn een beslissing op bezwaar neemt, loopt hij het risico in gebreke te worden gesteld. Dit kan resulteren in het verbeuren van een dwangsom (maximaal 1.260,00) of direct beroep bij de rechtbank wegens niet tijdig beslissen. Het in gebreke stellen van een bestuursorgaan dient schriftelijk te gebeuren. Als een schriftelijke ingebrekestelling is ontvangen, heeft het bestuursorgaan twee weken om alsnog een beslissing te nemen. Dit wil in bezwaar zeggen dat, als het bestuursorgaan direct na afloop van de verdaagde beslistermijn een ingebrekestelling ontvangt, dit geen consequenties heeft als er uiterlijk twintig weken na de start van de beslistermijn een beslissing op bezwaar wordt genomen. Met betrekking tot de beslissingen op bezwaar is er binnen de volgende termijnen beslist. Beslistermijn (in weken) ~ Aantal beslissingen op bezwaar Tabel 6: Beslistermijnen Wat betreft elf bezwaarschriften is er buiten de termijn beslist. In vier gevallen is echter alsnog binnen twee weken een besluit genomen. Die zaken zouden zodoende nimmer tot een dwangsom of direct beroep bij de rechtbank hebben kunnen leiden. Dat geldt wel voor de overige zeven gevallen. Daarbij was er voor zover de commissie dat kan beoordelen in vier gevallen iets bijzonders aan de hand en wel het volgende. In één geval was er naar aanleiding van de hoorzitting nader onderzoek gewenst van een externe partij. Dit onderzoek is uitgevoerd alvorens het bezwaarschrift verder af te handelen (adviseren/beslissen). In een dergelijk geval is het nagenoeg onmogelijk om dit binnen de beslistermijn voor elkaar te krijgen. In een ander geval kon het bezwaarschrift pas buiten de termijn van twaalf weken op zitting worden gepland. Ook dan wordt tijdig beslissen een lastige opgave. Dit speelde ook bij een ander bezwaarschrift. Hierbij ging het bovendien om een complexe zaak. In het laatste geval was er naar aanleiding van het advies (gegrond) nader onderzoek gewenst. Om die reden heeft de beslissing op het bezwaarschrift meer tijd en inspanning dan normaal gekost en is de beslistermijn om die reden overschreden. In situaties zoals hierboven beschreven is er overigens doorgaans contact met een bezwaarmaker en weet hij ook dat een beslissing op bezwaar langer op zich laat wachten en wat daarvoor de reden is. 5

6 Behalve dat twee van de drie overige bezwaarschriften waren gericht tegen één besluit, is de commissie niet bekend met een bijzondere situatie. Andere (reguliere) omstandigheden kunnen evenwel een rol spelen bij een termijnoverschrijding. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan overige werkzaamheden (het afgelopen jaar bijvoorbeeld in het kader van de ambtelijke samenwerking) dan wel de beschikbaarheid van de betrokken medewerker(s). In verband met het stellen van prioriteiten of door afwezigheid (verlof, ziekte) kan de afhandeling van een bezwaarschrift somtijds meer tijd vergen dan daar formeel voor staat. Dat is niet wenselijk, maar kan niet in alle gevallen voorkomen worden. Wat daar evenwel ook van zij, er dient te allen tijde naar gestreefd te worden een beslissing op bezwaar binnen de beslistermijn van maximaal achttien weken bekend te maken. Om ervoor te zorgen dat dit in (nagenoeg) alle gevallen lukt, blijft termijnbewaking een belangrijk aandachtspunt. 7. Informatie. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Mocht u nog vragen hebben over dit jaarverslag of de bezwaarprocedure in zijn algemeenheid, dan kunt u contact opnemen met de secretaris van de commissie. Hoogachtend, De onafhankelijke Commissie Rechtsbescherming, de voorzitter, de secretaris, ), 1- LcA"- (drs..j.w. Baert).A.M. van den Dungen) 6