Y. Koster, P. van de Burgt, J. de Boer, H. Steijn, E. van Andel

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: E. van Andel Tel nr: Nummer: 17A Datum: 12 januari 2017 Team: Sociaal beleid Tekenstukken: Nee Bijlagen: 2 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.): nvt Y. Koster, P. van de Burgt, J. de Boer, H. Steijn, E. van Andel Onderwerp: Bestedingsplan Wet Educatie en Beroepsonderwijs 2017 voor de regio Utrecht-Midden en subregio Groene Hart van Utrecht. Advies: - In te stemmen met het bestedingsplan Wet Educatie en Beroepsonderwijs 2017 voor de regio Utrecht- Midden en subregio Groene Hart van Utrecht.. - In te stemmen met de inzet van het rijksbudget vanuit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs voor de subregio Groene Hart van Utrecht. Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: Portefeuillehouder: wethouder Koster

2 Inleiding: De Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) De Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) is ingegaan in 2015 en geldt voor een periode van 3 jaar, 2015 tot en met De overheid heeft per subregio een voor dit doel geoormerkt budget beschikbaar gesteld om een eigen programma Educatie Beroepsonderwijs, gericht op het versterken van de taalvaardigheid van laaggeletterden, op te stellen. De gemeente Woerden valt samen met de gemeenten Oudewater en Montfoort onder de subregio Het Groene Hart van Utrecht. De gemeente Woerden is aangewezen als contactregio en voert de overleggen met de arbeidsmarktregio Utrecht-Midden namens Montfoort, Oudewater en Woerden. In onze subregio wordt naast het rijksbudget geen aanvullend budget ingezet voor volwasseneducatie is in principe het laatste jaar dat de bestaande wet- en regelgeving van de WEB van toepassing is. Momenteel wordt de bestaande werkwijze door het ministerie geëvalueerd. Het is nog onduidelijk of de regelgeving na 2017 zal worden verlengd of dat het budget zal worden ondergebracht in het gemeentefonds. Naar verwachting neemt het ministerie hierover voor de zomer van 2017 een definitieve beslissing. Het programma Educatie Beroepsonderwijs is op 9 februari 2016 door uw college vastgesteld (zie 16R.00048). Op basis van een evaluatie van de inzet op volwasseneducatie in 2016 is het bestedingsplan van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) voor het jaar 2017 tot stand gekomen. In dit voorstel wordt uw college gevraagd in te stemmen met het bestedingsplan WEB voor het jaar 2017 voor de regio Utrecht-Midden en subregio Het Groene Hart van Utrecht. Daarnaast wordt u gevraagd in te stemmen met de inzet van het rijksbudget voor het jaar Het bestedingsplan WEB 2017 voor de regio Utrecht-Midden, inclusief het voorstel van de inzet van het rijksbudget voor de subregio Het Groen Hart van Utrecht vindt u in de bijlagen. Achtergrond van het programma Educatie Het programma Educatie betreft de aanpak van laaggeletterdheid in de regio Utrecht Midden en is een vervolg op het programma Educatie De WEB streeft naar een verbetering van taal-, reken- en digitale vaardigheden van volwassenen die deze vaardigheden onvoldoende beheersen en hierdoor problemen ervaren bij het participeren in de samenleving of in werk. Het doel van het programma Educatie is om zoveel mogelijk inwoners, die moeite hebben met lezen en schrijven, de kans te bieden hun taal- of rekenniveau te versterken. Ook het verbeteren van digitale vaardigheden ter ondersteuning van de taal vallen onder dit programma. Het rijk stimuleert hiermee het bevorderen van deze basisvaardigheden om (taal)achterstanden in het gezin, op de arbeidsmarkt en in de gezondheid(szorg) te voorkomen of te beperken. Vanuit de WEB wordt benadrukt dat het programma niet is bedoeld voor volwassenen die inburgeringsplichtig zijn; het WEB-budget mag alleen worden ingezet ten behoeve van de ondersteuning van inwoners van 18 jaar en ouder die aan hun inburgeringsplicht hebben voldaan. De taalopleiding van mensen die nog moeten inburgeren mag daarom niet worden bekostigd uit de WEB-middelen. Als gevolg van de wet inburgering moeten deze mensen zelf de kosten voor een inburgeringstraject betalen. Zij kunnen daarvoor een lening bij DUO afsluiten. Voorstel inzet WEB-middelen in 2017 In de bijlage vindt u het bestedingsplan voor het jaar 2017, waarin de regionale context, de evaluatie van de inzet in 2016 en het voorstel voor de inzet in 2017 wordt toegelicht. Het voorstel van de inzet van de WEB-middelen in 2017 ziet er als volgt uit: Formeel taalaanbod Non-formeel taalaanbod Totaal Taal+ Taalhuis Prago Reservering Inzet WEB-middelen in 2017 Het totaal beschikbare budget voor onze regio (dus de gemeenten Montfoort, Oudewater en Woerden) in

3 2017 is Woerden is contactgemeente voor deze drie gemeenten en zorgt voor afstemming met deze gemeenten. Met oog op het niet-bestede bedrag voor de geïntegreerde trajecten in 2016 en een reserve uit 2015 en 2016 is sprake van een reservering voor eventuele extra activiteiten in 2017 van Dit bedrag kan worden ingezet ten behoeve van een extra lesgroep taal- en/of rekenvaardigheden vanuit het project Taal+ van NL Educatie. Vervolg in 2018 Zoals in het voorgaande is aangegeven, is het jaar 2017 in principe het laatste jaar dat de bestaande wet- en regelgeving van toepassing is. Naar verwachting wordt het budget vanaf 2018 ondergebracht in het gemeentefonds, maar hierover is nog geen duidelijkheid. De organisaties die op dit moment in deze regio het taalaanbod verzorgen zijn hiervan op de hoogte gesteld. Het is dit jaar voor iedere gemeente daarom van belang om het aanbod in de eigen gemeente te borgen en hiervoor een plan op te stellen vanaf het jaar In de gemeente Woerden zal hiervoor afstemming worden gezocht met het gehele veld van taalaanbieders, inclusief het taalaanbod aan de doelgroep vluchtelingen en statushouders. In het voorjaar van 2017 zal een taalbeleidsplan voor volwassenen worden opgesteld en aan u worden voorgelegd. De bevoegdheid van het college komt voort uit de volgende wet - en/of regelgeving: De Wet Educatie en Beroepsonderwijs. Beoogd effect: Het vergroten van de participatie van mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, spreken en/of rekenen door het zo veel mogelijk op maat aanbieden van ondersteuning en begeleiding in hun taal- en rekenontwikkeling. Argumenten: 1. Met de inzet van een taalcursussen en taalbegeleiding op maat (via taalmaatjes) kunnen mensen die laaggeletterd zijn, of anders gezegd, mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, spreken en/of rekenen, worden begeleid in hun taalontwikkeling, opdat hun participatiemogelijkheid in werk of in het dagelijks leven wordt vergroot. 2. De Wet Educatie en Beroepsonderwijs kent als randvoorwaarde dat het rijksbudget alleen mag worden ingezet voor mensen van 18 jaar of ouder en personen die niet inburgeringsplichtig zijn. Statushouders en vluchtelingen vallen derhalve niet onder deze wet en hun taalvraag mag niet worden bekostigd uit de WEB-middelen. Afhankelijk van de landelijke evaluatie van de wet, die naar verwachting voor de zomer van 2017 gereed is, komt duidelijkheid in de wijze waarop taalondersteuning aan laaggeletterden vanaf 2018 vorm krijgt. Vooruitlopend hierop is het van belang dat de gemeente Woerden het eigen taalbeleid, gericht op de ondersteuning van alle laaggeletterden, vorm gaat geven. Het streven is hiervoor in het voorjaar van 2017 een voorstel te doen. Kanttekening: 1. Geen 2. Indien het budget dat nu via het rijksbudget geoormerkt is voor educatie aan volwassenen die 18 jaar of ouder zijn en die niet-inburgeringsplichtig zijn vanaf 2018 wordt ondergebracht in het gemeentefonds, is het van belang in 2017 een taalbeleidsplan, op te stellen, inclusief de benodigde financiële investering, om het beoogde effect, namelijk het vergroten van de participatie van mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, spreken en/of rekenen door het zo veel mogelijk op maat aanbieden van ondersteuning en begeleiding in hun taal- en rekenontwikkeling, te kunnen continueren.

4 Financiën: Formeel taalaanbod Non-formeel taalaanbod Totaal Taal+ Taalhuis Prago Reservering De rijksbijdrage voor de subregio Het Groene Hart van Utrecht bedraagt in Het restant uit de jaren 2015 en 2016 bedraagt Hiermee komt het totaal beschikbare budget voor 2017 op , afgerond Uitvoering: De uitvoering van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs is in handen van het team Sociaal Beleid, in nauwe samenwerking met betrokken taalaanbieders in de samenleving. Communicatie / Website: Nvt Ondernemingsraad: Nvt Samenhang met eerdere besluitvorming: Programma Educatie , nr 16R Bijlagen: Programma Educatie , nr. 16R Voorstel besteding W EB 2017, nr

5 Bestedingsplan WEB 2017 Regio Utrecht-Midden Begin 2016 is het Regionaal Programma Educatie in de colleges in de Arbeidsmarktregio vastgesteld. Hierin is aangekondigd dat voor 2017 een separaat bestedingsplan zal worden opgesteld. In dit document is het bestedingsplan opgenomen en compact per subregio beschreven. Context 2017 is in principe het laatste jaar dat de bestaande wet- en regelgeving van toepassing is. Momenteel wordt de bestaande werkwijze door het ministerie geëvalueerd. Het is onduidelijk of de regelgeving zal worden verlengd of dat het budget zal worden ondergebracht in het gemeentefonds. Naar verwachting neemt het ministerie hierover voor de zomer een definitieve beslissing. Regionale opdrachten formeel taalonderwijs Dit vraagt om een flexibele aanpak van de opdracht aan Taak. In principe is de regionale opdracht aan het project Taak (NLeducatie) opgesteld met een looptijd tot Hierin is een mogelijkheid tot verlenging opgenomen. Medio 2017 zal hierover een besluit genomen moeten worden. De afbouw van de activiteiten van de Participatieopleidingen van het ROC MN gaat in 2017 de laatste fase in. In de nog resterende subregio's (Zuidoost, Lekstroom en Utrecht) zullen in 2017 de groepen worden afgebouwd of worden overgedragen aan Taak. Het is prettig te constateren dat de afbouw van ROC MN en de opbouw van de activiteiten Taak in een goede samenwerking plaatsvindt, zodat deelnemers daar zo weinig mogelijk 'last' van hebben. Lokale activiteiten Naast de opdrachten formeel taalonderwijs worden diverse lokale activiteiten uit het WEB-budget gefinancierd in de verschillende subregio's. Het gaat daarbij zowel om de verdere opbouw van de Taalhuizen en Taalpunten en daarnaast enkele subsidies aan Prago, Volksuniversiteit of geïntegreerde trajecten. Per subregio is een korte beschrijving opgenomen. Implementatie Taalmodule In januari zijn de meeste Taalhuizen aangesloten op de registratie via de Taalmodule, die ook wordt gebruikt door Prago en Taak. Gefaseerd zal het aantal gebruikers worden uitgebreid zodat een totaalbeeld ontstaat van bereik en resultaten van de inzet van de WEB-middelen. Borging kwaliteit Taalvrijwilligers In de begrotingen van de Taalhuizen is rekening gehouden met de financiering van zowel de basistraining voor nieuwe taalvrijwilligers, als modules en workshops die jaarlijks aangeboden worden. Voor de uitvoering kan men de keuze maken om (tegen vergoeding) gebruik te maken van het trainingsaanbod in Utrecht, danwel hiervoor een eigen training op te zetten. 1

6 Bestedingsplan WEB Utrecht-Midden Schatting Bedragen per subregio deelnemers 2017 Utrecht Zuidoost - ROC Midden Nederland Taal+ taallessen Taal+ digitale/rekenvaardigheden Taalhuizen Taalcomponent werkgelegenheidsproject Nader te bepalen Rijksbijdrage + restant '15/M6: Lekstroom - ROC Midden Nederland Taal Prago Taalhuis Informeel NT1-traject IJsselstein Trajecten Leesbevordering Lopik Nader te bepalen Beschikbaar: Rijksbijdrage + uit restant '1 5/'16: Groene Hart van Utrecht - Taal Pilot Prago-Ferm Werk - Futura Taalhuis Reservering extra activiteiten Beschikbaar: Rijksbijdrage + restant '1 5/' Stichtse Vecht - Taal Geïntegreerde trajecten ROC Prago Volksuniversiteit Taalhuis Reservering extra activiteiten Beschikbaar: Rijksbijdrage + restant '15/M6: Utrecht - ROC Midden Nederland Taal Rijksbijdrage Totaal Arbeidsmarktregio Utrecht Circa 1965 Rijksbijdrage deelnemers

7 Korte toelichting per subregio Zuidoost De regio Zuidoost zet het grootste gedeelte van het budget in voor het formele taalaanbod, ook met aandacht voor digitale en rekenvaardigheden. Deze cursus vormt vaak een opstap naar een formele taalcursus. Daarnaast investeren 3 gemeenten WEB gelden in de trajecten van de Taalhuizen. De gemeente Utrechtse Heuvelrug start in 2017 ook met een Taalhuis. Lekstroom In Lekstroom worden er in 2017 nog vier lokale Taalpunten geopend in de gemeenten Nieuwegein, IJsselstein, Lopik en Houten. Daarom reserveren we eenmalig een hoger bedrag dan in 2016 voor de activiteiten van het Taalhuis Lekstroom. We verwachten door de komst van deze Taalpunten veel laaggeletterden te kunnen bereiken die we verwijzen naar de formele educatie bij Taak. De taaltrajecten bij het ROC MN bouwen we in 2017 volledig af. Daarnaast reserveren we een bedrag voor nieuwe activiteiten. In IJsselstein en Lopik zijn reeds lokale taal-initiatieven ontstaan die we financieren uit het WEB-budget. Stichtse Vecht De gemeente Stichtse Vecht wil een gespreid en divers aanbod voor de doelgroep laaggeletterden, zodat zij zo goed mogelijk bediend kunnen worden. Het betreft een formeel en informeel aanbod. Het formele aanbod wordt gehandhaafd, waarbij middels een reservering rekening wordt gehouden met een uitbreiding van het aanbod indien de vraag naar formele trajecten groeit. Hiervoor wordt het restant van het budget uit 2016 gereserveerd. Het informele aanbod wordt uitgebreid om lokale, laagdrempelige educatie te versterken en aan te bieden aan de doelgroep. Utrecht Zoals voorgaande jaren wordt in Utrecht het volledig beschikbare WEB-budget ingezet voor het formele taalaanbod. Er is veel vraag naar deze vorm van onderwijs, ook van de doelgroep die is geslaagd voor een Inburgeringsexamen. Zij willen graag hun vaardigheden verder uitbreiden en zo de kansen te vergroten om goed mee te kunnen doen. Er dreigt een grotere vraag dan het aanbod aankan, mede vanwege de vermindering van het WEB-budget voor Utrecht met 17% in de periode Subsidie aan de Taalhuizen, Prago en de Volksuniversiteit wordt gefinancierd uit het gemeentelijk budget Laaggeletterdheid. Dat geldt ook voor 30 geïntegreerde trajecten bij het ROC MN. Groene Hart In de gemeenten Montfoort, Oudewater en Woerden in het Groene Hart worden via het formele en het non-formele traject inspanningen verricht om de doelgroep laaggeletterden te bereiken. Voor het non-formele traject zetten we het Taalhuis en Prago in. In 2015 is een Taalhuis geopend en er zijn inmiddels taal coördinatoren in Montfoort, Oudewater en Woerden actief. Er worden door de inzet van het Taalhuis veel laaggeletterden bereikt en onder begeleiding van vrijwilligers, de taalmaatjes, werken zij aan het verbeteren van hun geletterdheid op het gebied van lezen, schrijven en spreken. Het aanbod door het Taalhuis wordt gecontinueerd, waarbij rekening wordt gehouden met de kwaliteitsborging van vrijwilligers en de inzet van de Taalmodule. Daarnaast worden de 3

8 cursussen van Prago, waar leerlingen groepsgewijs op een laagdrempelige wijze worden begeleid in hun taalontwikkeling, gecontinueerd. Met het aanbod van het project Taak zetten we in op het formele taalaanbod. De doorverwijzing via het Taalhuis komt op gang en mensen weten Taak steeds beter te bereiken. Dit aanbod continueren we voor 3 groepen van ieder 12 leerlingen, waarbij we een bedrag reserveren om dit in 2017 nog te kunnen uitbreiden naar extra inzet op groepen taal en/of rekenvaardigheden. 4

9 Voorstel besteding WEB 2017 in subregio Het Groene Hart van Utrecht De verdeling van de WEB-middelen in onze subregio was in 2016 als volgt: Formeel taalaanbod Non-formeel taalaanbod Totaal TOOİ+ Geintegr. trajecten Taalhuis Prago extra act. C C C C C C C C Tabel 1: Verdeling WEB-middelen in 2016 Formeel taalaanbod NLEducatie - Taah Het formeel aanbod van taalvaardigheden voor mensen die niet-inburgeringsplichtig zijn en 18 jaar of ouder zijn, werd in 2016 in onze regio verzorgd door de organisatie NLEducatie via het project Taak. Met formeel taalaanbod wordt bedoeld taalcursussen of -lessen die leiden tot een diploma of een certificaat. Evaluatie 2016: De cursussen van het project Taak van de organisatie NLEducatie worden verzorgd in een cursuslokaal bij Ferm Werk. De cursisten volgen gedurende 12 tot 16 maanden 2 keer per week hun lessen. Een les duurt 2,5 uur. Na deze periode stromen ze uit met een diploma. Indien er geen diploma wordt behaald is er een herkansing. Na de herkansing wordt de cursus niet voortgezet. De ervaring een slagingspercentage van tussen de 60% en 75% (afhankelijk van het type cursus). In Woerden hebben op dit moment nog geen examen gedaan. In 2016 hebben in het eerste en tweede kwartaal 28 cursisten in 2 groepen taalles gevolgd en de verwachting is dat tegen het eind van 2016 een derde groep gestart kan worden. Er zijn 2 rekengroepen gestart in het derde kwartaal. Taal+ is inmiddels goed bekend bij het Taalhuis en neemt deel aan de werkoverleggen van het Taalhuis (waarbij ook de andere taalaanbieders in de drie gemeenten aansluiten). Taal+ zet in op een bescheiden groei en wil voor 2017 inzetten op 5 taalgroepen van in totaal 60 cursisten. Men wil hierbij focussen op de doelgroep van Ferm Werk en werknemers van bedrijven. Hiertoe zullen bedrijven worden benaderd met het aanbod werknemers die moeite hebben met lezen en schrijven te begeleiden in hun taalvaardigheden. Taal + Verzoek '16 Tussenrap '16 Realisatie '16 verwacht Verzoek '17 Voorstel '17 Subsidie C C C Groepen taal Cursisten taal Groepen rekenen Cursisten rekenen Tabel 2: Overzicht taalaanbod Taa^ 2016 en voorstel voor 2017 Voorstel voor 2017: Met oog op het resultaat dat is behaald in 2016 wordt voor 2017 voorgesteld in te zetten op in eerste instantie handhaving van het aantal taalgroepen. De kosten voor een taalgroep bedragen C euro; dit betekent een inzet voor formeel taalaanbod in 2017 betekent van C Mocht in de loop van 2017 kan eventueel een beroep worden gedaan op de voor 2017 begrote reservering (zie pagina 8). 5

10 De bezetting van de rekengroepen, de budgetcursus 'Uitkomen met je inkomen' bleek moeizaam te realiseren. In overleg met de collega's van Schuldhulpverlening en NL Educatie wordt gezocht naar een aanpak om deze budgetcursus beter onder de aandacht te brengen van de doelgroep en in 2017 te continueren. De kosten per rekengroep bedragen C Ook hiervoor kan, een deel van, de reservering (zie pagina 8) worden ingezet. Geïntegreerde trajecten Evaluatie 2016: Geïntegreerde trajecten zijn gericht op extra begeleiding en taallessen voor jongeren met een taalachterstand die een MBO-opleiding volgen. Vanwege de voorwaarden van de WEB, nietinburgeringsplichtig en 18 jaar of ouder, is het in 2016 niet gelukt jongeren via geïntegreerde trajecten taalondersteuning te bieden. De jongeren die dat wel hebben gedaan zijn of jonger dan 18 jaar of nog inburgeringsplichtig en vallen derhalve niet onder de WEB-voorwaarden. Voorstel voor 2017: Het WEB-budget wordt in 2017 niet ingezet voor de geïntegreerde trajecten, omdat de deelnemers aan geïntegreerde trajecten niet voldoen aan de WEB-voorwaarden. Geïntegreerde trajecten worden in Woerden gefinancierd vanuit het participatiebudget. Non-formeel taalaanbod Prago Evaluatie 2016: De doelgroep van Prago in deze regio Groene Hart bestaat uit mensen vanaf 18 jaar, al dan niet in Nederland geboren:» die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie (geen diploma MBO niveau 2 of hoger)» met leerbeperkingen (licht verstandelijke beperking en/of licht psychiatrische aandoening)» met leerachterstanden (laaggeletterden) die zich willen ontwikkelen op het gebied van lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden en die niet terecht kunnen bij het reguliere onderwijs,» woonachtig zijn in Montfoort, Oudewater of Woerden. In 2015 waren er in totaal gedurende het jaar 26 cursisten en 7 vrijwilligers. Per 31 december 2015 waren er 19 cursisten die hun cursus in 2016 voortzetten. De tussenrapportage van 2016 laat zien dat er 2 groepen zijn van in totaal 23 cursisten. Er is een continue verloop en aanwas van cursisten; het is dus niet zo dat een vaste groep start en gelijktijdig stopt. Er wordt 1 keer per week in Woerden op het Futura College en 1 keer per week in de bibliotheek in Oudewater les gegeven. Prago Verzoek '16 Tussenrap '16 Realisatie '16 Verzoek '17 Voorstel '17 Subsidie C C C Groepen Cursisten Vrijwilligers 6 6 Tabel 3: Overzicht taalaanbod Prago in 2016 en voorstel voor 2017 Voorstel voor 2017: Prago bereikt met haar aanbod een specifieke doelgroep van mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Het aantal cursisten dat Prago zich ten doel heeft gesteld is niet gehaald (van de 30 cursisten volgen nu 23 cursisten les). Omdat het aanbod in Woerden gestaag groeit en het aanbod in Oudewater net gestart is, kan dit in de komende maanden uitbreiden. Het voorstel is daarom om de doelstelling van 30 cursisten en het daaraan gekoppelde budget van C ,- te handhaven in

11 Taalhuis Evaluatie 2016 Het Taalhuis is een samenwerkingsverband tussen de Bibliotheek Het Groene Hart, Stadsteam Oudewater, Welzijn Woerden, Ferm Werk, Prago, Vluchtelingensteunpunt Groene Hart, Stichting Welzijnsondersteuning Montfoort en de Stichting Lezen en Schrijven. Ook de formele aanbieder, Taak van NLEducatie is betrokken bij het Taalhuis. Daarnaast sluiten nieuwe aanbieders van taal zich aan bij het Taalhuis, zoals de Stichting Ontmoeting. Het Taalhuis mag vanuit de randvoorwaarde van de WEB alleen mensen begeleiden die niet-inburgeringsplichtig zijn en ouder zijn dan 18 jaar. Wel is er contact met de organisatie van 'Wijzijn Woerden', die zich richt op een andere doelgroep, namelijk nieuwkomers die nog moeten inburgeren. De coördinatie van de samenwerking in het Taalhuis ligt bij de Bibliotheek, hier worden de matches gemaakt tussen taalvrager en taalaanbieder. Taalaanbieders kunnen taalvragers naar elkaar doorverwijzen indien een ander taalaanbod voor iemand beter passend is. Het Taalhuis zorgt ervoor dat vrijwilligers bij de landelijke organisatie Stichting Lezen en Schrijven worden getraind om hun rol als taalmaatje goed en op een verantwoordelijke wijze te vervullen. In 2016 zijn 47 vrijwilligers opgeleid tot taalmaatje en zijn via het Taalhuis 75 trajecten gevolgd, dat wil zeggen dat er 75 mensen begeleid zijn door taalmaatje. In het kader van de kwaliteitsborging van vrijwilligers heeft op de dag van de alfabetisering een taallunch voor vrijwilligers plaatsgevonden, waarbij vrijwilligers op interactieve wijze begeleiding hebben ontvangen in hun taak als taalmaatje. Een taalspecialist is 3 tot 8 uur per week beschikbaar voor vragen van de taalmaatjes, voor het doen van intakes van nieuwe taalvragers en voor het maken van de matches tussen de taalvrager en taalaanbieder. Zij werkt vanuit Woerden, maar heeft nauw contact met de twee taalcoördinatoren die vanuit het Taalhuis actief zijn in Oudewater en in Montfoort. Voor het meten van de vooruitgang in het taalniveau is in 2016 de P-ladder geïnstalleerd. Dit is een invoermodule die kan worden ingezet voor het verbeteren van het taalniveau van cursisten. Het werkt als volgt: Taalvrijwilligers of -coördinatoren vullen bij het eerste gesprek met de taaldeelnemer de invoermodule Participatieladder in. Vervolgens doen zij dit ook na ieder half jaar én bij beëindiging van de taal-begeleiding. Hierdoor wordt zichtbaar in welke mate een deelnemer vooruitgang boekt met lezen, schrijven, luisteren & spreken, rekenen of digitale vaardigheden. Daarnaast wordt duidelijk of de participatie van laaggeletterden door deze taalactiviteiten toeneemt. Maken ze bijvoorbeeld makkelijker contact met andere moeders op het schoolplein of gaan ze vrijwilligerswerk doen? Taalhuis Verzoek '16 Tussenrap '16 Realisatie '16 Verzoek '17 Trajecten C C * C C Kwaliteitsborging C C C vrijwilligers Participatieladder C Totaal 2017 C Aantal taalvragers Aantal vrijwilligers Tabel 4: Overzicht taalaanbod Taalhuis in 2016 en voorstel voor 2017 *in 2016 waren deze kosten vergeleken met 2017 relatief hoog vanwege de opstart van het Taalhuis. Voorstel voor 2017: Het Taalhuis verwacht dat 100 mensen in het jaar 2017 te kunnen begeleiden in een traject en vraagt hiervoor C De kosten per traject zijn C 300,-. Met oog op enerzijds de ambitie van het Taalhuis en anderzijds het beschikbare budget wordt voorgesteld het Taalhuis te vragen om 80 trajecten à C 300,- te realiseren. Dit komt neer op C in

12 Voor de kwaliteitsborging doet het Taalhuis een verzoek voor een bijdrage van C3.000, gelijk aan Het voorstel is dit verzoek te handhaven. Voor de werkzaamheden voor de participatieladder (invoeren, monitoren, effectmeting) bedragen de kosten per traject C 50,-. Dit komt voor 80 trajecten neer op een bedrag van C In totaal komt de bijdrage voor het Taalhuis voor 2017 hiermee op C Voorstel inzet WEB-middelen in 2017 Het totaaloverzicht van de inzet van de WEB-middelen in 2017 ziet er als volgt uit: Formeel taalaanbod Non-formeel taalaanbod Totaal Taah Taalhuis Prago Reservering C C C C C C C C Tabel 5: Voorstel verdeling WEB-middelen in 2017 Het totaal beschikbare budget voor onze regio (dus de gemeenten Montfoort, Oudewater en Woerden) in 2017 is C Woerden is contactgemeente voor deze drie gemeenten en zorgt voor afstemming met deze gemeenten. Met oog op het niet-bestede bedrag voor de geïntegreerde trajecten in 2016 en een reserve uit 2015 en 2016 is sprake van een reservering voor eventuele extra activiteiten in 2017 van C Dit bedrag kan worden ingezet ten behoeve van een extra lesgroep door Taal+, mits daar behoefte aan blijkt. Ook voor eventuele andere aanvullende activiteiten door Prago of het Taalhuis kan in 2017 een beroep worden gedaan op deze reservering. Doorkijkje naar 2018 Zoals in het voorgaande is aangegeven, is het jaar 2017 in principe het laatste jaar dat de bestaande wet- en regelgeving van toepassing is. Naar verwachting wordt het budget vanaf 2018 ondergebracht in het gemeentefonds, maar hierover is nog geen duidelijkheid. De organisaties die op dit moment in deze regio het taalaanbod verzorgen zullen hierover worden geïnformeerd. Voor iedere gemeente apart is het van belang om het aanbod in de eigen gemeente te borgen en hiervoor een plan op te stellen vanaf het jaar In de gemeente Woerden zal hiervoor afstemming worden gezocht met het gehele veld van taalaanbod, inclusief het taalaanbod voor de doelgroep vluchtelingen en statushouders. We streven er naar hierover in het voorjaar van 2018 een voorstel te kunnen doen. 8

13 RAADSINFORMATIEBRIEF 16R ^^^^^^ gemeente WOERDEN Van college van burgemeester en wethouders Datum 9 februari 2016 Portefeuillehouder(s) : wethouder Koster Portefeuille(s) : Volwasseneducatie Contactpersoon : E. van Andel Tel.nr. : adres : andel.e@woerden.nl 16R Onderwerp: Programma Educatie Regio Utrecht Midden betreffende volwasseneducatie. Kennisnemen van: Het collegebesluit om in te stemmen met het Programma Educatie Regio Utrecht Midden betreffende volwasseneducatie (18+) en met de inzet van het rijksbudget vanuit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs voor de subregio Groene Hart van Utrecht. Inleiding: Aanleiding Het programma Educatie omvat de aanpak van laaggeletterdheid in de regio Utrecht Midden en is een vervolg op het programma Educatie De aanleiding voor dit regionale programma is de wijziging van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB), die op 1 januari 2015 van kracht is geworden. Deze gewijzigde wet schrijft voor dat de gemeenten die samenwerken in een arbeidsmarktregio een gezamenlijk programma opstellen voor de besteding van het budget volwasseneducatie en de bestrijding van laaggeletterdheid. In 2015 hebben alle deelnemende gemeenten voor de jaren het convenant met het juridisch kader voor deze samenwerking bestuurlijk vastgesteld. De arbeidsmarktregio Utrecht Midden bestaat uit 15 gemeenten, ondergebracht in vijf subregio's met de gemeente Utrecht als contactgemeente. De gemeente Woerden vormt samen met de gemeenten Oudewater en Montfoort de subregio 'Groene Hart van Utrecht'. Woerden is aangewezen als vertegenwoordiger van deze subregio. De overheid stelt per subregio een voor dit doel geoormerkt budget beschikbaar om een eigen programma op te stellen. In onze regio wordt het beschikbare rijksbudget volledig ingezet; er is geen aanvullend gemeentelijk budget benodigd. De WEB geldt voor een periode van 3 jaar, 2015 tot en met In 2017 zal een landelijke evaluatie plaatsvinden en zal worden besloten tot handhaving van de wet en het geoormerkt budget, danwel tot overheveling van dit budget naar het gemeentefonds. Vanuit de WEB wordt benadrukt dat het programma niet is bedoeld voor mensen die inburgeringsplichtig zijn; het WEB-budget mag alleen worden ingezet ten behoeve van de ondersteuning van inwoners van 18 jaar en ouder die niet (meer) hoeven in te burgeren. Als gevolg van de wet inburgering moeten nieuwkomers zelf de kosten voor een inburgeringstraject betalen. Hun taaiopleiding (een belangrijk onderdeel van het inburgeringstraject) mag niet worden bekostigd uit de WEB-middelen. Zij kunnen voor de bekostiging van hun inburgeringstraject een lening bij DUO afsluiten.

14 Doel van het programma Het landelijk percentage laaggeletterden van 18 jaar en ouder is circa ICC/o van de bevolking. Dit betekent dat ook in Woerden een aanzienlijke groep inwoners moeite heeft met lezen en schrijven, wat hen beperkt in het dagelijks leven. Dit betreft niet alleen migranten, maar ook een groot aantal autochtonen die een (te) grote achterstand hebben in taal en rekenen. De Wet Educatie en Beroepsonderwijs streeft naar een verbetering van taal-, reken- en digitale vaardigheden van volwassenen die deze vaardigheden onvoldoende beheersen en hierdoor problemen ervaren bij het participeren in de samenleving of in hun werk. Het doel van het programma Educatie is om zoveel mogelijk inwoners, die moeite hebben met lezen en schrijven, de kans te bieden hun taal- of rekenniveau te verbeteren. Ook het verbeteren van digitale vaardigheden ter ondersteuning van de taal valt onder dit programma. Het rijk stimuleert hiermee het bevorderen van deze basisvaardigheden om (taal)achterstanden in het gezin, op de arbeidsmarkt en in de gezondheid(szorg) te voorkomen of beperken. Daarnaast is in de WEB vastgelegd de verplichte winkelnering van de ROC's stapsgewijs af te bouwen. Dit betekent dat per arbeidsmarktregio in 2015 nog 75 0 A van het beschikbare rijksbudget moest worden besteed bij ROC Midden Nederland, in 2016 nog 50Vo en in 2017 nog 25V 0. Vanaf 2018 is het budget vrij besteedbaar. Op deze manier wordt het gemeenten mogelijk gemaakt meer maatwerk te bieden in het aanbod van activiteiten gericht op het terugdringen van laaggeletterdheid. Maatwerk Door de grote verscheidenheid van de groep laaggeletterden in leeftijd, leefsituatie, herkomst, opleidingsniveau en leerwensen en -eisen is de vraag naar taalaanbod zeer divers. Met het bieden van maatwerk biedt het programma mensen de kans te werken aan taal- en rekenvaardigheden op een wijze die bij hen past; de een heeft behoefte aan een of enkele jaren klassikaal onderwijs om de taal te beheersen terwijl de ander voldoende heeft aan een korter, individueel traject met een taaimaatje. Een belangrijk uitgangspunt is daarbij taalactiviteiten laagdrempelig te houden en waar mogelijk dicht bij huis aan te bieden. De verwachting is dat deze aanpak uiteindelijk het meest effect oplevert. Uitvoering van het programma In het programma wordt onderscheid gemaakt tussen formeel aanbod (gericht op het halen van een diploma) en non-formeel aanbod (leidt niet op tot een diploma). Bij formeel aanbod gaat het vooral om burgers die op grond van de wet Taaleis een diploma op niveau 1F moeten halen of migranten die verder willen studeren en daarvoor een staatsexamen moeten behalen. Bij non-formeel aanbod gaat het om het bevorderen van de eigen kracht en zelfredzaamheid in de samenleving, een verbetering van de sociale participatie, zonder dat het opleidt voor een diploma. Gelet op de afbouw van het aanbod van ROC per arbeidsmarktregio zou in 2016 nog o verplicht moeten worden afgenomen bij het ROC. Omdat in de (kleinste) regio's Groene Hart van Utrecht en Stichtse Vecht relatief weinig vraag is naar het aanbod van ROC is besloten dat deze regio's al vanaf 2016 de gelden vanuit de WEB vrij mogen besteden. De andere subregio's besteden relatief iets meer dan 50"7o aan het ROC-aanbod. Wel is de gemeente verplicht een formeel aanbod gericht op een diploma aan inwoners te blijven aanbieden. Via een openbaar aanbestedingstraject, dat in 2015 is uitgevoerd door de contactgemeente Utrecht, is voor onze arbeidsregio een nieuwe aanbieder voor het formeel taalaanbod geselecteerd, te weten NLeducatie. Deze partij voert in onze arbeidsmarktregio het project Taak' uit. Wij zullen in onze subregio daarom vanaf 2016 reeds gebruik maken van het aanbod van NLeducatie ( Regionaal programma Groene Hart van Utrecht Beschikbaar budget Het totale rijksbudget dat de subregio Groene Hart van Utrecht in 2016 ontvangt is C ,-. In het jaar 2015 is een bedrag van C ,- niet besteed, omdat het bedrag in 2015 niet geheel werd ingezet voor de activiteiten van Prago (Praktisch gericht onderwijs) en nog niet kon worden ingezet voor het Taaihuis (er konden immers nog geen trajecten door laaggeletterden worden afgerond). De wet staat toe dit bedrag over te hevelen naar het volgende jaar. In het jaar 2016 is derhalve een totaal budget beschikbaar van C ,-. In onderstaand overzicht wordt het voor 2016 beschikbaar WEB-budget weergegeven. Beschikbaar WEB-budget in 2016 restant 2015 C C C

15 In 2017 is volgens een eerste raming vanuit het Rijk een budget beschikbaar van C ,-. Omdat de budgetten voor de verschillende regio's jaarlijks worden vastgesteld op basis van actuele gegevens, is nog niet exact aan te geven hoe hoog het budget in 2017, en daarna, zal zijn. Per subregio zal, naar aanleiding van een evaluatie van de inzet van het rijksbudget in onze subregio in 2016, de verdeling van het budget in 2017 worden bepaald. Formeel aanbod Het formeel aanbod in onze subregio wordt in 2016 verzorgd door NLeducatie met het project Taak. De cursuslocatie is Ferm Werk. Het geplande formeel aanbod betreft 3 groepen taalvaardigheden (36 deelnemers) en 2 groepen rekenvaardigheden (24 deelnemers). Het beschikbaar budget voor deze cursussen is C ,-. Daarnaast wordt in 2016 gekozen voor de inzet in geïntegreerde trajecten MBO. Geïntegreerde trajecten zijn gericht op extra begeleiding en taallessen en kunnen worden gevolgd door jongeren die nog een taalachterstand hebben gedurende hun reguliere MBO opleiding. Hiervoor is een bedrag beschikbaar van C ,-. Het totaal budget dat beschikbaar wordt gesteld voor het formeel aanbod in 2016 is C ,-. Non-formeel aanbod Het non-formeel aanbod in onze regio wordt in 2016 verzorgd door het Taaihuis en door Prago. Het beschikbaar budget voor het Taaihuis is C ,-. Voor dit bedrag zullen zij 75 trajecten begeleiden, wat betekent dat zij 75 mensen begeleiden bij het verbeteren van hun taal-, reken- en/of digitale vaardigheden. Daarnaast is C 3.000,- gereserveerd voorde kwaliteitsboring van vrijwilligers van het Taaihuis, wat het totaal budget voor het Taaihuis brengt op ë ,-. Het beschikbaar budget voor Prago is C ,-. Prago richt zich op mensen met een licht verstandelijke beperking of een leerbeperking en werkt nauw samen met Ferm Werk en het Futura College. In 2016 gaat Prago twee groepen van in totaal 30 deelnemers bedienen. In 2016 is het totaal budget dat in onze regio wordt ingezet voor het non-formeel aanbod C ,-. Er is nog (afgerond) C 3.500,- beschikbaar voor eventuele extra activiteiten, wat betekent dat het totaal budget dat wordt ingezet voor het non-formeel aanbod C ,- betreft. De verdeling van de WEB-gelden over het formeel en het non-formeel aanbod ziet er als volgt uit: Formeel taalaanbod Non-formeel taalaanbod Totaal TOO/+ Geintegr. trajecten Taaihuis Prago extra act. C C C C C C C C Kernboodschap: Het doel van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) is het terugdringen van de laaggeletterdheid in Nederland. Hiervoor stelt het Rijk een budget beschikbaar om inwoners een aanbod te doen om hun taaien rekenvaardigheden en (aan taal gerelateerde) digitale vaardigheden te verbeteren. In het Programma Educatie is in de regio Utrecht Midden een gezamenlijk plan opgesteld voor de besteding van het budget volwasseneducatie en de bestrijding van laaggeletterdheid. Voor onze subregio is een keuze gemaakt in een combinatie van formeel aanbod dat bestaat uit een aanbod van NLEducatie en de geïntegreerde trajecten (GIT-trajecten) en non-formeel aanbod via het Taaihuis en Prago. De WEB bepaalt dat het rijksgeld alleen mag worden ingezet voor aanbod aan inwoners van 18 jaar en ouder die bovendien niet meer hoeven te inburgeren. Het budget is dus alleen bedoeld voor inwoners die niet-inburgeringsplichtig zijn. Het aanbod in onze subregio wordt geheel betaald vanuit het rijksgeld en er worden dan ook geen gemeentelijke financiële middelen ingezet.

16 Vervolg: Na instemming van de vijf subregio's wordt het programma Educatie definitief. Bijlagen: Programma Educatie regio Utrecht-Midden (nr ) De secretaris De burgeme VJ oer