Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

2 Inhoud 1 Introductie 3 2 Samenstelling van onze maatschap en verdeling over de ziekenhuizen 4 3. Uitwerking van onze maatschapsvisie op regionale samenwerking 5 4. Ontwikkelingen binnen de laboratoria Automatisering 4.2 Vervanging / nieuwe apparatuur 4.3 Veranderingen / uitbreidingen in het diagnostisch pakket 4.4 Kwaliteit 5. Infectiepreventie en antibioticumbeleid Infectiepreventie 5.2 Antibioticumbeleid 5.3 Antibiotic Stewardship 6. Ondersteuning tweede lijn 10 7 Dienstverlening eerste lijn en overige externe aanvragers Contacten eerste lijn 7.2 Overige contacten GGD Travel Clinic Vivre Lyme expertteam 8 Website 14 9 Kwaliteit en Professionaliteit Opleiding tot arts-microbioloog Onderwijs Wetenschappelijk onderzoek Publicaties Activiteiten van de maatschapsleden Dhr. R.W. Bosboom, arts-microbioloog 14.2 Mw. dr. A.J. van Griethuysen, arts-microbioloog Dhr. J.M.G. Keijman, arts-microbioloog 14.4 Mw. T.T.N. Le, arts-microbioloog 14.5 Mw. dr. E.G. van Lochem, medisch immunoloog 14.6 Mw. dr. E.M. Mascini, arts-microbioloog 14.7 Dr. B. Postma, arts-microbioloog 14.8 Dr. M.A. Schouten, arts-microbioloog 14.9 Mw. dr. C.M.A. Swanink, arts-microbioloog Dr. A.A. van Zwet, arts-microbioloog 2

3 1. Introductie Voor u ligt het jaarverslag 2015 van onze Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland. De basis voor het jaar 2015 is ons meerjarenbeleidsplan De praktijk van onze maatschap omvat Ziekenhuis Rijnstate (locaties Arnhem-Noord, Velp en Zevenaar), Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem, Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, Ziekenhuis Rivierenland in Tiel evenals de poliklinieken, de huisartsen, de verloskundigen, de verpleeg- en verzorgingshuizen en de gezondheidsdiensten in de adherentie-gebieden van deze ziekenhuizen. De belangrijkste ontwikkelingen in onze praktijk in 2015 waren: In 2015 hebben de medische staven in de verschillende ziekenhuizen zich georganiseerd in een coöperatie. Om daarin te kunnen toetreden hebben alle maten een eigen BV opgericht en is ook een Maatschaps BV opgericht. De regionale samenwerking heeft zich uitgebreid met het medisch microbiologisch laboratorium van het CWZ in Nijmegen. De samenwerking met het CWZ is al voor een deel geconcretiseerd met de gezamenlijke infectie serologische analyses in ZGV. Antibiotic Stewardship is opgezet. De medisch microbiologische laboratoria in Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede en Rijnstate Arnhem zijn geaccrediteerd volgens NEN ISO norm. 3

4 2. Samenstelling van onze maatschap en verdeling over de ziekenhuizen Onze maatschap bestaat in 2015 uit 9 artsen-microbioloog en 1 medisch immunoloog (totaal 9,5 FTE). Locatie Ziekenhuis Gelderse Vallei te Ede Mw. dr. A.J. van Griethuysen, arts-microbioloog Dhr. J. Keijman, arts-microbioloog Mw. T.T.N. Le, arts-microbioloog Dr. M.A. Schouten, arts-microbioloog Mw. dr. E.G. van Lochem, medisch immunoloog Locatie Ziekenhuis Rijnstate te Arnhem, Velp en Zevenaar Dhr. R.W. Bosboom, arts-microbioloog Dhr. J. Keijman, arts-microbioloog Mw. dr. E.M. Mascini, arts-microbioloog Mw. dr. C.M.A. Swanink, arts-microbioloog Dr. A.A. van Zwet, arts-microbioloog Mw. dr. E.G. van Lochem, medisch immunoloog Locatie Slingeland Ziekenhuis te Doetinchem Dr. B. Postma, arts-microbioloog Mw. dr. C.M.A. Swanink, arts-microbioloog Dr. A.A. van Zwet, arts-microbioloog Locatie Ziekenhuis Rivierenland te Tiel Mw. T.T.N. Le, arts-microbioloog Dr. M.A. Schouten, arts-microbioloog Mw. E. de Jong is als chef-de-clinique werkzaam geweest op de locaties Gelderse Vallei en Rijnstate. Bestuur van onze Maatschap Voorzitter Penningmeester Secretaris Mw. dr. C.M.A. Swanink Dr. M.A. Schouten Dhr. J. Keijman De volgende aandachtsgebieden zijn vertegenwoordigd binnen onze maatschap: Bacteriologie Mycobacteriologie Mycologie Onderwijs en Opleiding Hygiëne & Infectiepreventie Immunologie Kwaliteit Reizigersgeneeskunde Parasitologie, tropische infectieziekten Antibiotic Stewardship Website / webmaster Virologie Serologie Moleculaire diagnostiek Eerste lijn AB formularium Wetenschappelijk onderzoek op diverse deelgebieden 4

5 3. Uitwerking van onze maatschapsvisie op regionale samenwerking Samenwerking, zowel binnen als buiten de ziekenhuizen, is de manier om kostprijzen zoveel mogelijk te reduceren en optimaal gebruik te maken van apparatuur, kennis en contacten. In het meerjarenbeleidsplan is één virtueel of regionaal laboratorium beschreven als antwoord op de toenemende concurrentie. Maandelijks wordt er vergaderd aan de hand van vaste en ingebracht agendapunten. Zaken die niet kunnen blijven liggen worden ad hoc besproken dan wel aansluitend aan het maandelijkse professionele overleg besproken. Onze maatschap heeft in 2015 twee beleidsdagen gehouden: - 11 februari in Ede een heidag over regionale samenwerking - 30 september in Oosterbeek een themaoverleg over taakdifferentiatie en invulling van formatie over de regio. Op 18 mei hebben de managementteams van de microbiologische laboratoria van Rijnstate,, Ziekenhuis Gelderse Vallei en Slingeland Ziekenhuis hun visie van één regionale laboratoriumorganisatie voor de microbiologie en immunologie gepresenteerd aan de Raden van Bestuur en de Stafbesturen van de 3 ziekenhuizen. De ziekenhuizen Gelderse Vallei en Rijnstate hebben hierop positief gereageerd en de laboratoria opdracht gegeven om dit plan nader uit te werken. Het Slingeland Ziekenhuis heeft ervoor gekozen om voorlopig niet mee te gaan in de regionale plannen en de klant-leverancier verhouding met Rijnstate te continueren. Het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis deelt onze visie van één regionale microbiologische en immunologische laboratoriumorganisatie en heeft zich aangesloten bij de Gelderse Vallei en Rijnstate om de keuze voor één van de scenario s nader uit te werken. 5

6 4. Ontwikkelingen binnen de laboratoria Op het gebied van interne ontwikkelingen hebben wij in ons meerjarenbeleidsplan uitgesproken om het analytische proces verder te automatiseren, om zo meer kosteneffectief te kunnen werken. Dit heeft in 2015 tot de nodige interne ontwikkelingen geleid, zowel op het gebied van digitalisering, lean-management als nieuwe technieken 4.1 Automatisering Werkbezoeken aan het PAMM in Veldhoven en overleggen met de firma MLS hebben inzicht gegeven in de mogelijkheden van een automatisering van de bacteriologie (Total Lab Automation: TLA). De plannen en gevolgen voor personele inzetbaarheid en organisatie zijn besproken met het management en zullen in 2016 verder worden uitgewerkt. Voor een verdere uitwerking van het papier-vrij werken met Malditof is gekozen voor sate llite software met compass software. De database wordt uitgebreid met de security library (BSL-3). Hiervoor is het oude besturingssysteem vervangen, tezamen met nieuwe hardware (WIN7). Verdere implementatie zal in 2016 plaatsvinden In het Slingeland is gestart met het inrichten en testen van een nieuwe Glims versie: Glims 9. Een automaat om indirecte immuunfluorescentie preparaten voor auto-immuunserologie automatisch in te zetten en automatisch digitaal te analyseren is in 2015 aangeschaft. Begin 2015 is definitief het traject tot automatisering van de moleculaire diagnostiek ingezet. De gekozen oplossing van de firma s Hamilton, Siemens en LabHelp liep in 2015 vast op het feit dat firma Siemens nog geen goed werkend RNA/DNA-isolatie protocol had ontwikkeld voor feces. In het eerste kwartaal van 2016 zal worden besloten of dit traject met de firma s Hamilton-Siemens- LabHelp wordt voortgezet, of dat we een alternatief (bv Roche+Lab Help) gaan uitwerken. 4.2 Vervanging / nieuwe apparatuur Een tweetal Virtuo bloedkweekapparaten (biomerieux bm) is eind 2015 op het microbiologisch en immunologisch laboratorium van Rijnstate in gebruik genomen als vervanging voor de BacTec (Becton Dickinson). In 2015 is een traject gestart waarbij naast het plaatsen van 3 extra LAF II ook de TBC afdeling (BSL-3) volgens de laatste eisen aangepast zal worden. Op het microbiologisch laboratorium van Ziekenhuis Gelderse Vallei is het apparaat voor resistentiebepaling (Phoenix) vervangen. Tevens werden er na validatie nieuwe antibioticapanels gevalideerd en in gebruik genomen. Hierdoor kan de carbapenem resistentie bepaling, volgens de huidige richtlijnen uitgevoerd worden. Door een forse toename in het aantal SOA diagnostiek aanvragen in 2015 en het ontbreken van een back-up systeem bij calamiteiten, is afgelopen jaar een tweede Abbott m2000 geplaatst. Hiermee is de capaciteit verdubbeld. Ter vervanging van de Probetec en de GeneXpert IV is in het Slingeland de GeneXpert XVI gekomen. Hiervoor moest een nieuwe koppeling aangeschaft en getest worden. Dit is in mei en juli gerealiseerd. De GO/Chlamydia PCR is toegevoegd aan het pakket dat op de GeneXpert wordt gedaan. 4.3 Veranderingen / uitbreidingen in het diagnostisch pakket Eind 2015 is op het microbiologisch laboratorium van Rijnstate een start gemaakt met de herziening van de Salmonella/Shigella kweek, met als doel toename van kweekopbrengst bij een positieve feces PCR voor Salmonella of Shigella. Het Medisch Microbiologisch Laboratorium van Slingeland Ziekenhuis is overgegaan op één afnamewat voor kweken en moleculaire diagnostiek: de Eswab. De screening van patiënten, die in een buitenlandse zorginstelling opgenomen zijn geweest, is uitgebreid met de screening op VRE. Voor de Intensive Care afdeling van Ziekenhuis Gelderse Vallei zijn SOD kweken ingevoerd. Aan het serologische testpakket werd in 2015 Hepatitis E diagnostiek toegevoegd. Deze diagnostiek wordt door het microbiologisch laboratorium in Ziekenhuis Gelderse Vallei aan alle aanvragers uit de regio aangeboden. 6

7 In verband met de wens om de Kinkhoest serologie in internationale Eenheden te rapporteren werd er een nieuwe test gevalideerd en geïmplementeerd. Analyse van sil-2r in het kader van interstitiële Longziekten (ILD) is in 2015 op het laboratorium in Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede opgezet waardoor deze bepaling niet langer meer naar Rotterdam hoeft te worden verstuurd. De diagnostiek voor systeemziekten is in 2015 uitgebreid met de validatie van een ENA blot. De blot kan worden ingezet bij patiënten met hoge verdenking systeemziekte waarbij geen ENA antistoffen middels EliA worden gevonden. Voor de genotypische confirmatie van VRE verdachte isolaten is een van A/vanB PCR opgezet en gevalideerd. 4.4 Kwaliteit In 2015 zijn het medisch microbiologisch laboratorium van Ziekenhuis Gelderse Vallei en het microbiologisch en immunologisch laboratorium Rijnstate beide geauditeerd door de Raad van Accreditatie en zijn beide gecertificeerd volgens NEN-ISO norm. E van Lochem is in 2015 opgeleid als beoordelingsdeskundige ISO Na verificatie zijn de glazen bloedkweekflesje, voor de Bactec, vervangen door plastic bloedkweekflesjes. Het risico van het flesje om te breken (bij een val) zou hiermee tot een minimum beperkt worden. 7

8 5. Infectiepreventie en antibioticumbeleid 5.1 Infectiepreventie In de ziekenhuizen die wij als maatschap bedienen wordt zoveel mogelijk conform een eenduidig infectiepreventiebeleid in de regio gewerkt. Hiertoe heeft in 2015 vijf maal regionaal overleg plaatsgevonden tussen deskundigen infectiepreventie en artsen-microbioloog van de afzonderlijke locaties. De volgende onderwerpen zijn onder andere behandeld: 1. beleid ten aanzien van screening op resistente micro-organismen bij vluchtelingen en langdurig opgenomen patiënten. 2. MRSA-typering door het RIVM middels MLVA. 3. problematiek met betrekking tot besmette complexe endoscopen in relatie tot complex design van de scopen en compliance ten aanzien van reiniging en desinfectie. 4. maatregelen ten aanzien van patiënten met (verdenking op) MERS. Wij beschikten als maatschap in 2015 over onvoldoende formatie van de artsen-microbioloog ten behoeve van infectiepreventie werkzaamheden. De Raden van Bestuur en de MSB s van de 4 ziekenhuizen zijn hiervan op de hoogte, er wordt gewerkt aan een passende oplossing. Resistentie monitoring Resistentie monitoring vindt retrospectief plaats aan de hand van rapportage van ISIS-AR. In de ziekenhuizen geldt een verschillend beleid ten aanzien van surveillance kweken op de IC, afhankelijk van wel of geen SOD/SDD beleid. In alle ziekenhuizen zijn voorbereidingen getroffen om periodieke BRMO statistiek te draaien, (in Rijnstate is dit al operationeel) zodat in 2016 in alle ziekenhuizen resistentie analyses kunnen worden verricht. De afdelingen Hygiëne & Infectiepreventie van de verschillende ziekenhuizen binnen onze maatschap werken met een eigen jaarverslag. 5.2 Antibioticumbeleid In 2015 is het AB formularium voor zowel Gelderse vallei als voor Rivierenland compleet herzien en omgezet naar een online formularium volgens het SWAB model. Er is één online formularium wat voor deze beide ziekenhuizen vigerend is: Slingeland en Rijnstate gebruiken hetzelfde on-line antibioticum formularium, een afgeleide van het landelijke SWAB model. De redactieraad bestaande uit een apotheker en een artsmicrobioloog kwam gedurende 2015 gemiddeld twee keer per maand bij elkaar om de landelijke updates te verwerken. Daarnaast heeft de gehele AB commissie in 2015 in Rijnstate zes keer vergaderd en in Doetinchem vier keer. 5.3 Antibiotic stewardship In alle ziekenhuizen die wij als maatschap bedienen zijn in samenwerking met interne geneeskunde en de apotheek projectplannen gemaakt voor activiteiten van het A-team. Echter in geen van de ziekenhuizen is er een financiële ondersteuning toegezegd om de benodigde formatie te ondersteunen. De benodigde ondersteuning vanuit automatisering ontbreekt nog. Hierdoor is het nog niet mogelijk om Clinical Rules te maken of consulten vanuit het A-team vast te leggen. In Rijnstate is met behulp van een leanteam onderzocht wat de benodigde formatie is om de projecten iv-orale switch en bewaking van reserve-antibiotica uit te voeren. Door de gezamenlijke coöperatiebesturen is bij de raden van Bestuur een onderhandeling gestart voor de financiering van 1 FTE infectiepreventie/a-team maatschapbreed. Er lijken in Rijnstate vorderingen te zijn om de in GLIMS geregistreerde consulten te exporteren naar het EPD. Implementatie hiervan wacht op de upgrade van de servers. In 2015 is in Rijnstate een start gemaakt met de IMPACT-studie, waarbij onderzocht wordt welke methode het meest kosteneffectief is om het huidige antibioticum gebruik te meten en te verbeteren. In samenwerking met een onderzoeker vanuit het Juliuscentrum in Utrecht werden prevalentiemetingen verricht. 8

9 Op het gebied van Antibiotic Stewardship is in de Gelderse vallei weinig vooruitgang geboekt; eerder al heeft een epidemioloog een nul meting gedaan voor de S aureus bacteriaemie en voor het gebruik van reserve antibiotica. Het EPD is ingericht om S aureus bacteriaemie door een A team te kunnen vervolgen maar bij gebrek aan toekenning formatie door de Raad van Bestuur en medische staf is er nog geen actie geweest. In Rivierenland is in het kader van het Antibiotic Stewardship het AB formularium gedigitaliseerd en is er door de ziekenhuisapotheek gewerkt aan een programma wat toeziet op de juiste indicatie bij het voorschrijven van antibiotica. Een A team is er formeel niet in Rivierenland; de internisten die voorheen wel wilden participeren hebben, wegens ontbrekende formatie, opgezegd. 9

10 6. Ondersteuning tweede lijn In 2015 is er in Ziekenhuis Gelderse Vallei door onze maatschap gestart met het terugkoppelen van aanvraagcijfers aan de vakgroepen. In Ziekenhuis Rivierenland Tiel wordt hiermee in 2016 van start gegaan. 6.1 Participatie in klinische besprekingen Onze maatschap participeerde ook in 2015 weer in verschillende (structurele) klinische besprekingen: MDO IC Rijnstate/ Gelderse Vallei / Slingeland: dagelijks MDO IC Rivierenland: wekelijks: het wekelijks tele-mdo (videoconferentie) met het ziekenhuis Rivierenland is helaas komen te vervallen omdat de intensivisten van beide ziekenhuizen dit te bewerkelijk vonden. Interne bespreking Gelderse Vallei/Slingeland/Tiel: wekelijks Kindergeneeskunde Rijnstate en Gelderse Vallei: op verzoek Hematologie Rijnstate: wekelijks Hematologie Gelderse Vallei: op verzoek. Infectieziektebespreking Rijnstate: wekelijks HIV-bepreking Rijnstate: 2-wekelijks Hepatitis bespreking Rijnstate: 6-8 keer per jaar Orthopedie infectiebespreking Rijnstate: maandelijks Orthopedie infectiebespreking Slingeland 5 keer per jaar Interstitiële longziekten bespreking: 2-maandelijks MDO Allergie Rijnstate: 2-maandelijks Reizigersgeneeskunde bespreking Gelderse Vallei: 2 maandelijks Lijninfecties en CAPD peritonitis bij dialysepatiënten Slingeland: 2 maal per jaar TBC-bespreking Rijnstate: jaarlijks TBC-bespreking Slingeland: jaarlijks 6.2 Vakgroep bezoeken In de Ziekenhuis Gelderse Vallei alsook in het Rijnstate heeft onze maatschap vakgroepbezoeken afgelegd. In het Slingeland ziekenhuis hebben geen vakgroepbezoeken plaatsgevonden. In Ziekenhuis Gelderse Vallei werden de volgende vakgroepen bezocht: Orthopedie Gynaecologie Kindergeneeskunde IC Longgeneeskunde Geriatrie Neurologie Dermatologie Cardiologie Apotheek In het Rijnstate hebben de Artsen-microbioloog samen met de accountmanager 2 e lijn in 2015 de volgende vakgroepen vakgroepen bezocht: Kindergeneeskunde Infectiologie IC Orthopedie Chirurgie Specialisten oudergeneeskunde verpleeghuis Liemerije 10

11 Tijdens deze bezoeken kwamen onder andere de volgende vaste agendapunten aan bod: o Actiepunten vorig bezoek o Feedback op aanvraaggedrag o Evaluatie herinrichting MIL-aanvraag EZIS ( De noodzakelijke veranderingen waren reeds in een eerdere fase door de accountmanager 2 e lijn doorgevoerd). 11

12 7 Dienstverlening eerste lijn en overige externe aanvragers De financiële kaders en wet- en regelgeving aangaande kwaliteit van zorg bepalen de grenzen waarbinnen we bouwen aan hoogwaardige diagnostiek en beleid. En bepalen daardoor mede de ontwikkelingsinvloeden op de positie (extern en intern) van de microbiologische laboratoria in de ziekenhuizen. In analogie met hetgeen in de ziekenhuizen speelt, is in de eerste lijn ook meer aandacht voor resistentie ontwikkeling en goed gebruik van antibiotica. Onze maatschap ziet een rol in het adviseren van de eerste lijn en het samen optrekken in de implementatie van voorschriften en regelgeving. Een terugkerend thema is het doelmatig aanvragen van laboratoriumdiagnostiek. 7.1 Contacten eerste lijn Contacten door onze maatschap met de eerste lijn gaan veel in samenspraak of in gezamenlijkheid met het Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium. Binnen ziekenhuis Gelderse Vallei, alsook in het Slingeland, zijn door de maatschap de accountbezoeken in gezamenlijkheid met collega s van de Klinische Chemie afgelegd. De huisartsenvereniging in Doetinchem heeft aangegeven gesprekken met vakgroepen voortaan alleen plaats te laten vinden met een afvaardiging van de huisartsen. Deze vertegenwoordiging heeft dan van tevoren een inventarisatie gemaakt van punten die besproken dienen te worden. Vanuit Ziekenhuis Gelderse Vallei zijn er weer de nodige huisartsenpraktijken bezocht. Zoals voorheen gebeurde dit in samenwerking tussen een arts-microbioloog en een klinisch chemicus. Praktijken kregen het aanvraaggedrag gespiegeld en er is onderwijs op maat gegeven. Sinds augustus 2015 ontvangen alle huisartsen halfjaarlijks een schriftelijke terugkoppeling van hun aanvraaggedrag gespiegeld ten opzichte van het gemiddelde aanvraaggedrag van huisartsen binnen de regio. Deze data worden gezamenlijk met het KCHL verzorgt. Alle huisartsen in het verzorgingsgebied van Ziekenhuis Rivierenland Tiel waren in bezocht naar aanleiding van Diagnostisch Toets Overleggen (DTO s). In zullen nieuwe DTO s plaatsvinden waarbij het aanvraagpatroon aan de huisartsen wordt teruggekoppeld. Vanuit het Slingeland is de feedback over aanvragen die jaarlijks naar de huisartsen in de regio wordt gezonden, net als het Ziekenhuis Gelderse Vallei, voor het eerst in een gezamenlijk format van het KCHL en het MML verstuurd. Als maatschap hebben we vanuit ZiekenhuisRijnstate tijdens praktijkbezoeken aan 15 huisartsen praktijken uitleg mogen geven over het juiste gebruik van dipslides. Er is eveneens, in afstemming met de afdeling radiologie, spiegelinformatie uitgedraaid en verstrekt aan alle huisartsen. Vanuit het ziekenhuis Rijnstate zijn er totaal 4 DTO s verzorgd Ondersteuning van huisartsen bij het voorschrijven van antibiotica (Antibiotic Stewardship) kreeg meer vorm. De accountmanager eerste lijn en de arts-microbioloog hebben tijdens besprekingen op het medisch microbiologisch en immulogisch laboratorium van Rijnstate uitleg gegeven over de werkwijze hiervan. Het Eerstelijns Diagnostisch Centrum (EDC) van Rijnstate kreeg in de loop van 2015 meer vorm met de aanstelling van een manager. Uiteindelijk moet er een eigenstandige eenheid binnen Rijnstate gaan ontstaan van waaruit eerstelijns diagnostiek van alle disciplines aangeboden wordt aan de huisartsen. Feitelijke oprichting zal in de loop van 2016 gaan plaatsvinden. Werkgroepen zijn in 2015 verder gegaan met alle voorbereidingen (CRM, website, communicatie etc.). Onze maatschap heeft weer geparticipeerd in de jaarlijkse Clinic van Ziekenhuis Gelderse Vallei die gehouden wordt voor huisartsen. Voor elke Nieuwsbrief bedoeld voor doktersassistenten en voor veel Nieuws voor verwijzers heeft het medisch microbiologisch en immulogisch laboratorium een bijdrage in de vorm van een nieuwsbericht geleverd. De maatschap binnen Rijnstate heeft in februari 2015 wijzigingen in het aanvraagformulier voor de eerste lijn aangebracht. Belangrijk doel van de wijziging was om met een nieuw aanvraagformulier de mogelijkheid te bieden om individuele testen gericht aan te 12

13 vragen. Dit op verzoek van vrijwel alle ziektekostenverzekeraars. In de loop van het jaar is gebleken dat aanvragers vaak kiezen voor pakketdiagnostiek. 7.2 Overige contacten GGD Met de GGD wordt altijd gecommuniceerd over meldingsplichtige ziekten. Hierbij kunnen de afdelingen infectieziektenbestrijding voor nadere informatie terecht bij de arts-microbioloog. Ook is er overleg geweest over de bestrijding van uitbraken van resistente micro-organismen zoals MRSA en VRE in instellingen als verpleeg- en verzorgingshuizen, waar de GGD nauw bij betrokken was. In alle ziekenhuizen is er periodiek TBC overleg met de GGD. Daarnaast vindt periodiek of ad hoc overleg plaats met de GGD over de openbare gezondheidszorg. In 2015 is de VGGM voor de SOA-diagnostiek een contract aangegaan met Rijnstate waarbij de moleculaire diagnostiek door het medisch microbiologisch en immunologisch laboratorium van Rijnstate zelf verricht wordt en de serologie door het medisch microbiologisch laboratorium van Ziekenhuis Gelderse Vallei. In Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft de GGD een grote bijdrage geleverd aan de bestrijding van een uitgebreide scabies epidemie. Deze epidemie betrof zowel patiënten in het ziekenhuis als patiënten in verpleeghuizen en een hospice Travel Clinic Vivre In 2015 was er een kleine teruggang te zien in het aantal consulten reizigersgeneeskunde. Consulten in het kader van vaccinatie voor start immunosuppressieve therapie zijn onverminderd gebleven. De manager van de afdeling Reumatologie, heeft gesneden in het budget. Met als gevolg dat patiënten van de reumatologen niet meer het uitgebreide pakket aan vaccinaties krijgen aangeboden, maar een absoluut minimum. In 2015 heeft Travel Clinic Vivre wederom het ZKH certificaat behaald Lyme expertteam Wegens het ontbreken van financiering is de Lyme expertgroep helaas opgeheven. Struikelpunt was de financiering van zorg voor SOLK patiënten. 13

14 8 Website Op de website wordt informatie verstrekt over afnamematerialen, bepalingen en interpretaties van microbiologische en immunologische laboratoriumdiagnostiek voor aanvragers en patiënten evenals achtergronden over infectieziekten en immunologische aandoeningen. Onze website werd ook in 2015 weer frequent bezocht. Van januari tot en met December werd onze website maar liefst maal bezocht. Gemiddeld bracht iemand een kleine minuut door op onze website. Het overgrote deel van de bezoekers bezoekt de site via hun desktop (ruim 63%), de overige bezoekers bezochten onze website via hun mobiel of tablet. Het aantal actieve gebruikers per dag komt gemiddeld neer op 110. Opvallend is dat niemand gebruik maakt van de zoekfunctie. De meeste bezoekers komen uit Nederland maar de belangstelling is uit heel Europa. De meest bezochte onderwerpen van onze site zijn ziektebeelden- en verwekkers. En wanneer we dat verder toespitsen zijn, net als vorig jaar, Cystitis, EBV en CMV de meest bezochte onderwerpen. 14

15 9 Kwaliteit en Professionaliteit Om als maatschap medische microbiologie en immunologie te onderscheiden bieden we een zichtbare kwaliteit en professionaliteit. Alle laboratoria waar onze maatschap in werkt zijn CCKL geaccrediteerd. Kwaliteit en professionaliteit bereiken we als maatschap door korte lijnen met aanvragers en structurele binding met het ziekenhuis én het laboratorium. Alle maten doorlopen in minimaal één van de ziekenhuizen waar zij werkzaam zijn een IFMS traject. Twee maten (E van Lochem en B Postma) zijn IFMS auditor in Slingeland Ziekenhuis en Ziekenhuis Rijnstate. E van Lochem is tevens GFMS (groepsfunctioneren vakgroepen en maatschappen) auditor in Rijnstate. Collegiale intervisie binnen de microbiologie heeft dagelijks plaats tijdens het generaal rapport. Via een telefonische vergadering participeren alle maten vanuit verschillende lokaties. Bij de bespreking van casuistiek uit de dienst en naar aanleiding van dagelijkse consulten wordt aan elkaar terugkoppeling gegeven ten aanzien van de adviezen betreffende diagnostiek en behandeling. Onze maatschap is in alle ziekenhuizen vertegenwoordigd in de commissie / werkgroep Kwaliteit. We participeren in alle ziekenhuizen in de VMS-onderdelen postoperatieve wondinfecties en preventie van lijnsepsis. 9.1 Accreditatie In december 2015 zijn wij als maatschap gevisiteerd door de algemene visitatiecommissie van de NVMM. Er zijn geen voorwaarden of zwaarwegende adviezen verstrekt. Wel waren er enkele aanbevelingen ten aanzien van het inzichtelijk maken van de consulten en terugkoppeling van de resistentiecijfers in de ziekenhuizen. 15

16 10 Opleiding tot arts-microbioloog Onze maatschap medische microbiologie en immunologie participeert actief in onderwijs en opleiding. In 2015 hebben 2 AIOS een deel van hun opleiding gevolgd binnen het MIL: Guido Bastiaens en Jakko van Ingen. Er werden 4 lokale opleidingsvergaderingen gehouden en twee regionale opleidingsvergaderingen. Maandelijks, met uitzondering van de vakantieperiode, vond professioneel overleg plaats, waarin ook de AIOS participeerden. Hierbij zijn in 2015 onder andere de volgende onderwerpen behandeld: Klinische relevantie van moleculaire diagnostiek Transmissie blokkade van malaria Antibiotica bij reizigersdiarree Resistentiecijfers ziekenhuis Rijnstate Bijna verdrinking Complicatiebespreking TB-meningitis Oseltamivir: to use or not to use Taakdelegatie: juridische aspecten Demonstratie ISIS Voorbereiding visitatie In 2015 hebben meerdere arts-assistenten interne, in het kader van een infectieziektenstage, meegelopen op het MIL. In 2015 waren dit: Angelique Huijbers, Germa Hazelaar en Tom Gevers. 16

17 11 Onderwijs Wij hebben ons als maatschap ook in 2015 ingespannen om onderwijs te verzorgen voor medisch specialisten (in opleiding) arts-assistenten, analisten, huisartsen en specifieke doelgroepen zoals patiëntenverenigingen. In het kader van deskundigheidsbevordering van de analisten hebben we samen met de analisten gerichte scholing en toetsing verzorgd. Samen met de afdeling wordt een eventueel leertraject afgesproken. Waar nodig zijn externe sprekers gevraagd onderwijs te verzorgen. Om te achterhalen op welke vlakken behoefte was aan verdere scholing binnen het, hebben alle analisten bacteriologie deelgenomen aan een kennistoets. Aan de hand van de resultaten hiervan zijn presentaties ingevoegd in het nascholingsprogramma. Dit sluit aan bij de eisen van competentiegericht opleiden geformuleerd in de norm NEN ISO Doelgroep Type onderwijs frequentie Analisten Lunchbespreking 2-wekelijks, 3-maandelijks of Vakinhoudelijk onderwijs volgens schema afhankelijk Arts assistenten interne geneeskunde van lokatie (2-)wekelijks of volgens schema afhankelijk van lokatie AIOS medische microbiologie Virologie onderwijs 3x per jaar Verpleegkundigen dialyse en IC ZGV Op verzoek of volgens schema Co-assistenten chirurgie, longgeneeskunde, SEH Op verzoek of volgens schema, afhankelijk van lokatie Studenten farmacie Meeloopdagen 4x per jaar voor ZGV en Rivierenland Huisartsen regio ZGV Lunchbespreking Ca. 2x per jaar Huisartsen regio Rijnstate Diagnostisch therapeutisch Ca. 6x per jaar overleg 2 e en 3 e jaarsstudenten HAN Bacteriologie blokken 14x per jaar Deskundigen infectiepreventie maandelijks Longgeneeskunde Rijnstate Immunologie onderwijs ad hoc en op verzoek (4x) Reumatologie Rijnstate Immunologie onderwijs Ad hoc Reumatologie onderwijs artsassistenten Immunologie onderwijs 2x2 lezingen per jaar interne ZGV Analisten KCHL ZGV Seminars 2x2 seminars per jaar AIOS longziekten NVALT onderwijs landelijk 2 AIOS interne geneeskunde ZGV Laboratorium stage KCHL / MML 2 dagen in

18 12 Wetenschappelijk onderzoek Wij participeerden als maatschap in 2015 in de volgende studies: Onderzoek(slijnen) Samenwerking met Onderzoeker namens maatschap Calprotectine als marker voor infectieuze diarree MDL Rijnstate - M Spanier E. van Lochem en R. Bosboom Rol IL-8 in jicht Reumatologie M Janssen en L E. van Lochem Kienhorst anti-dgp-igg test als screening MDL Rijnstate P Wahab, E van Lochem voor uitsluiten coeliakie MDL Gelderse Vallei B Witteman Eurodiagnostica Zweden S Gershagen, L Witt Immuunpathologie in IBD MDL Rijnstate C Horjus E van Lochem inflammatory bowel disease Talabur, C Smids, P Wahab, M Coligostudie; colistine i.v. gebruik (Therapeutic Drug Monitoring) Titanic studie; Bactericide coating Actelion Studie; clostridium Groenen IC Ziekenhuis Gelderse Vallei en Dr. van Kan, ziekenhuisapotheker Gelre ziekenhuis IC Ziekenhuis Gelderse Vallei en fresh light solutions R. Schouten R. Schouten R. Schouten Snelle moleculaire detectie ESBL direct op klinisch materiaal. Moleculaire detectie van azithromycine resistentie bij Mycoplasma genitalium infecties. Medische microbiologie Nijmegen CWZ- Medische microbiologie CWZ, PAMM en UMCU T. van Zwet T. van Zwet Onze promovendus Roel Nijhuis is op donderdag 19 maart 2015 gepromoveerd op het proefschrift Molecular detection to improve surveillance of multi-resistant bacteria. De maatschap beraadt zich nog of zij onze eigen onderzoekslijn Moleculaire detectie van resistentiegenen wil gaan voortzetten. 18

19 13 Publicaties Nijhuis RH, Oueslati S, Zhou K, Bosboom RW, Rossen JW, Naas T. OXY-2-15, a novel variant showing increased ceftazidime hydrolytic activity. J Antimicrob Chemother. 2015;70(5): Riat A, Rentenaar RJ, van Drongelen AM, Barras V, Bertens LC, Vlek AL, Doppenberg E, Weersink AJ, Reinders E, Vlaminckx BJ, Overbeeke N, van Burgel ND, Peterse N, Bosboom R, Boekhout T, Schrenzel J, Kusters JG. Ground steel target plates in combination with direct transfer of clinical Candida isolates improves frequencies of species-level identification by matrixassisted laser desorption ionization-time of flight mass spectrometry in comparison with polished steel target plates. J Clin Microbiol. 2015;53(6): Friesema,IH, Keijzer-Veen MG, Koppejan M, Schipper HS, van Griethuysen AJ, Heck ME, van Pelt W. Hemolytic uremic syndrome asssociated with Escherichia coli O8:H19 and Shiga toxin 2f gene. Emerg. Infect Dis Jan; 21(1):168-9 Velthuis S, Veltcamp Helbach M, Tuynman JB, Le TN, Bonjer HJ, Sietses C. Intra-abdominal bacterial contamination in TAMIS total mesorectal excision for rectal carcinoma: a prospective study. Surg Endosc Nov;29(11): Kienhorst LB, van Lochem E, Kievit W, Dalbeth N, Merriman ME, Phipps-Green A, Loof A, van Heerde W, Vermeulen S, Stamp LK, van Koolwijk E, de Graaf J, Holzinger D, Roth J, Janssens HJ, Merriman TR, Broen JC, Janssen M, Radstake TR. Gout Is a Chronic Inflammatory Disease in Which High Levels of Interleukin-8 (CXCL8), Myeloid-Related Protein 8/Myeloid-Related Protein 14 Complex, and an Altered Proteome Are Associated With Diabetes Mellitus and Cardiovascular Disease. Arthritis Rheumatol Dec;67(12): Mulkens CE, van Lochem EG, Folman CC, van der Spek E, van Leeuwen HJ Ceftriaxoneinduced immune haemolytic anaemia and multi-organ failure. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159. Smids C, Horjus Talabur Horje CS, Wahab PJ, Groenen MJ, Middendorp S, van Lochem EG. On naivety of T cells in inflammatory bowel disease: a review. Inflamm Bowel Dis Jan;21(1): Platteel TN, Leverstein-van Hall MA, Cohen Stuart JW, Thijsen SF, Mascini EM, van Hees BC, Scharringa J, Fluit AC, Bonten MJ. Predicting carriage with extended-spectrum beta-lactamaseproducing bacteria at hospital admission: a cross-sectional study. Clin MIcrobiol Infect 2015;21: Trapman M, van Ingen J, Keijman J, Swanink CM. Urinary Tract Infection Caused by a Capnophilic Proteus mirabilis Strain. J Clin Microbiol Jun;53(6): doi: /JCM Epub 2015 Apr 15. Verduin K, van Zwet AA. Het ontwikkelen van normen voor de Algemene Visitatie Commissie. Ned Tijdschr Med Microbiol 2015; 23:29-30 Nijhuis RHT, Severs TT, Van der Vegt DS, van Zwet AA, Kusters JG. High levels of macrolide resistance-associated mutations in Mycoplasma genitalium warrant antibiotic susceptibility-guided treatment. J Antimicrob Chemother 2015; 70: van Zwet AA, Nijhuis RHT. Toename van resistentie voor de macroliden vraagt om gerichte antibiotische therapie bij Mycoplasma genitalium infecties. Tijdschr Infect 2015; 10: van Zwet AA, Nijhuis RHT. Reacties op ingezonden brieven artikel Mycoplasma genitalium infecties. Tijdschr Infect 2015; 10:

20 14 Activiteiten van de maatschapsleden 14.1 Dhr. R.W. Bosboom, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Bacteriologie Mycobacteriologie Mycologie Onderwijs Nevenfuncties Lid Watercommissie Rijnstate Lid Tuberculose commissie Lid Klachtencommissie Rijnstate Lid Antibioticacommissie Lid A-team Secretaris Commissie Laboratoriumonderwijs NvMM Onderwijs Onderwijsblok: Systematische Bacteriologie ( 28 uur) Medisch microbiologisch analist 3de jaars, HAN-HLO Nijmegen Onderwijsblok AIOS Microbiologie Radboud: Tr. Digestivus November 2015 Nascholing Mycologie nascholing Velp, 21 September 2015 NVMM voorjaarsvergadering, Papendal, 14 en 15 April 2015 Carrousel workshop competenties, leervoorkeur, professionele attitude Ede 22 april 2015 ECCMID symposium Kopenhagen 28 April 2015 Huisartsendag Rijnstate, Arnhem,5 Juni 2015 Nederlandse TBC dagen, Zonnestraat Loosdrecht 18 en 19 Juni Vitek-2 users meeting Rotterdam 24 Juni MLVA en TypeNed MRSA Dr L. Schouls Velp 9 Juli Taakdelegatie in de medische praktijk Ede 10 Juli Statistische begrippen in de medische Literatuur Nijmegen Juli 11 de ISIS/AR RIVM Bilthoven 3 November Prothese infectie CWZ Nijmegen 3 December Lymeserologie Interpretatie RIVM 10 December 20

21 14.2 Mw. dr. A.J. van Griethuysen, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Specialist manager Ziekenhuis Gelderse Vallei Bacteriologie Nevenfuncties Kernstaflid Ziekenhuis Gelderse Vallei Bestuurslid Stichting ISISweb Nascholing april Voorjaarsvergadering NVMM, Papendal 22 april Modernisering Medische Vervolgopleidingen; carousel competenties, feedback op professioneel gedrag en begeleiden op leervoorkeuren, Ede 28 mei Management development collectief innovatie, Ede 1 oktober Reanimatie onderwijs ZGV, Ede 7 oktober Taakdelegatie in de medische praktijk 9-12 oktober Trends in Medical Mycology 2015, Lissabon 2 november NWKV/WAMM-bijeenkomst, Nieuwegein 2 november WAMM minisymposium "Regionale BRMO-bestrijding, Nieuwegein 10 december Symposium Lyme Diagnostiek Interpretatie, RIVM, Bilthoven 21

22 14.3 Dhr. J.M.G. Keijman, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Bacteriologie, m.n. resistentiebepaling Hygiëne & Infectiepreventie Nevenfuncties Secretaris maatschap Waarnemend penningmeester juni t/m augustus Lid infectiecommissie Ziekenhuis Gelderse Vallei Lid infectiecommissie Ziekenhuis Rijnstate Waarnemend lid watercommissie Ziekenhuis Gelderse Vallei Lid VMS werkgroep lijnsepsis Rijnstate Voorzitter regio-overleg infectiepreventie Reizigersgeneeskundige Travel Clinic Vivre ZGV Lid NVMM werkgroep Hygiëne en Infectiepreventie Presentaties Diverse keren kweek van de week in ZGV/Rijnstate (kort, actueel onderwerp) Workshop urineweginfecties Workshop SOA Nascholing MMM Reizigersgeneeskunde, 27 januari NVAMM symposium, 12 februari Voorjaarsvergadering NVMM, 14 april SWAB symposium, 25 juni 22

23 14.4 Mw. T.T.N. Le, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Infectiepreventie Specialist manager Ziekenhuis Rivierenland Nevenfuncties Voorzitter infectiecommissie Tiel Lid TBC commissie Tiel Voorzitter antibioticumcommissie Tiel Voorzitter infectiecommissie Ede Lid TBC commissie Ede Lid antibioticumcommissie Ede Lid Watercommissie Ede Lid NVMM werkgroep Hygiëne en Infectiepreventie Kernstaflid ziekenhuis Rivierenland Tiel Vakgroepcoördinator ziekenhuis Rivierenland Tiel Presentaties/Onderwijs Regionale refereeravond intensivisten: Microbiologische aspecten bij vedrinking 16 juni Onderwijs klinische chemie ZRT: Lyme 30 juli Onderwijs klinische chemie ZRT: Helicobacter pylori 27 augustus Professioneel overleg: Oseltamivir 2 september Staf ZRT: presentatie antibiotica resistentie en A-team 8 oktober Nascholing Boerhaave infectieziekten nascholing 12 t/m 14 maart NVMM voorjaarsvergadering 14 en 15 april. MLVA en TypeNed MRSA Dr L. Schouls Velp 9 Juli Taakdelegatie in de medische praktijk Ede 10 Juli Bijzonderheden Zwangerschapsverlof: 12 oktober 2015 t/m 31 januari

24 14.5 Mw. dr. E.G. van Lochem, medisch immunoloog Aandachtsgebieden Immunologie Kwaliteit Website Nevenfuncties Bestuurslid College Medisch Immunologen ISO auditor voor de Raad van Accreditatie (RvA) Voorzitter BAL werkgroep Nederland IFMS/GFMS auditor Rijnstate Lid Kwaliteitscommissie Rijnstate Lid CWC Rijnstate Lid ILD care team ZGV Intern auditor MIL Presentaties A highly sensitive screening test for excluding Celiac disease in non high risk patients, Dresden symposium on Autoantibodies, Dresden, 26 september Immunologische parameters in de diagnostiek en follow-up van sarcoidose (longlokalisatie). Symposium voor Apothekers, Klinisch Chemici en Medisch Immunologie in opleiding, Veenendaal, 24 november Nascholing MMM symposium reizigersgeneeskunde en vaccinatie, Ede 27 januari SKML congres, Ede 9 juni CIDA symposium, Amsterdam, 10 juni Workshop taakdelegatie in de medische praktijk, Ede, 4 oktober EWIMID congres, Amsterdam 2-4 september NVC congres/skml-icd, Zwolle, novemeber Bijscholing ISO auditor, Utrecht 10 december Bijzonderheid Opleiding ISO auditor RvA, januari Organisatie Congres MMM reizigersgeneeskunde (2015) 24

25 14.6 Mw. dr. E.M. Mascini, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Hygiëne & Infectiepreventie Management Kwaliteit Nevenfuncties Voorzitter Infectiecommissie Rijnstate Lid Kwaliteitscommissie Rijnstate Lid Stuurgroep EDC Rijnstate Lid NVMM werkgroep Hygiëne en Infectiepreventie Lid NVMM werkgroep Richtlijn Detectie van BRMO-VRE Lid NVMM werkgroep Richtlijn Microbiologische controle van complexe flexibele endoscopen Voorzitter Regieraad Werkgroep Infectiepreventie (WIP) Waarnemend medisch directeur Bureau WIP Lid Werkgroep Richtlijnen van het programma Antimicrobiele Resistentie (VWS) Lid Expertteam opleiding Deskundige Infectiepreventie UMC Utrecht Presentaties Kweken van ERCP endoscopen. SFERD Symposium, Veenendaal, 16 september Kweken van ERCP endoscopen. i-prevent symposium, Nijmegen, 1 oktober Nascholing Voorjaarsvergadering NVMM, Papendal, 15 april Juridische aspecten van taakdelegatie, Ede, 7 oktober WOGIZ symposium Infecties bij kinderen, Nieuwegein, 2 november WAMM symposium BRMO, Nieuwegein, 2 november Toepassingen van ISIS-AR, Ede, 4 november Werkgroep HIP, Utrecht, 25 november Bijzonderheid Organisatie en voorzitter sessie Vancomycin-resistant enterokococci: how to survive in the lab and in the hospital, voorjaarsvergadering NVMM, Papendal, 15 april. 25

26 14.7 Dr. B. Postma, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Hygiëne & Infectiepreventie Management (specialist manager) Kwaliteit Reizigersgeneeskunde Nevenfuncties Voorzitter infectiecommissie Lid antibioticumcommissie / A team Lid stuurgroep kwaliteit Lid werkgroep VMS POWI Lid werkgroep VMS lijnsepsis Lid watercommissie Lid commissie acute zorg Lid IC commissie Vertrouwenspersoon medische staf Mandataris medische staf Appraisor appraisal & assessment medische staf Reizigersgeneeskundige Travel Clinic VIVRE Presentaties GeneXpert real time PCR, analisten medische laboratoria SZ, 13 en 21 april Peri-operatieve profylaxe, Raad van Mandatarissen SZ, 24 juni Peri-operatieve profylaxe, kwaliteit en veiligheid medische staf SZ, 7 oktober Lyme diagnostiek, met de neus op de feiten, Klinische conferentie SZ, 14 oktober Nascholing Scientific Spring Meeting KNVM & NVMM april Basics management en beleid, academie medisch specialisten, 17 sep, 1 en 15 okt Cursus overtuigen, academie medisch specialisten, 8 en 9 okt, 20 nov 26

27 14.8 Dr. M.A. Schouten, arts-microbioloog Aandachtsgebieden: Serologie Parasitologie, tropische infectieziekten Reizigersgeneeskunde Antibiotic Stewardship Website / webmaster Nevenfuncties: Voorzitter antibioticum commissie ZGV Voorzitter A team ZGV Penningmeester maatschap Reizigersgeneeskundige Travel Clinic Vivre Lid algemene visitatiecommissie NVMM ad hoc Presentaties: 6 oktober nascholing analisten lues 7 oktober idem 7 oktober: scholing aa interne: nieuwe ontwikkelingen in de medische microbiologie Nascholing: MMM congres Reizigersgeneeskunde, Ede, 27 januari 2015 Symposium Travel Clinic Oost, Arnhem, 16 maart 2015 NVMM voorjaarsvergadering, 14 en 15 april 2015 Modernisering Medische Vervolgopleidingen; carousel competenties, feedback op professioneel gedrag en begeleiden op leervoorkeuren, Ede ISTM, Quebec mei 2015 MMM congres Infectieuze bedreigingen GCP-WMO (examen behaald ) Symposium Lyme Diagnostiek Interpretatie, RIVM, Bijzonderheden: Sabattical leave gehad in mei + juni + juli In februari week werkzaam geweest in Bawku Hospital, Bawku, Ghana. Vakinhoudelijk: scholing verzorgd over Ebola, ward rounds gemaakt waarbij advisering over infectieproblematiek. Overig: geassisteerd op OK. Organisatie Congres MMM infectieuze bedreigingen (2015) Organisatie Congres MMM reizigersgeneeskunde (2015) Organisatie Nationaal Congres Antibiotic Stewardship ( ) Organisatie Congres Optimale Toepassing van Antibiotische Therapie ( ) 27

28 14.9 Mw. dr. C.M.A. Swanink, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Virologie Serologie Opleiding Nevenfuncties Opleider Secretaris Concilium Medico Microbiologicum Voorzitter maatschap MMMIG Lid Antibioticumcommissie Voorzitter Commissie Medisch Onderwijs en Kwaliteit Lid Centrale Opleidingscommissie Lid NVMM werkgroep Klinische Virologie Lid A-team Rijnstate en Slingeland Lid ICT-Klankbordgroep Presentaties NVALT-onderwijs. Diagnostische mogelijkheden en beperkingen in de microbiologie, Utrecht, 9 Januari FTO-Lyme Zevenaar, 29 april Onderwijs longartsen Rijnstate: verwekkers van pneumonie en hoe zit het met resistentie? 18 mei Nascholing Individualisering medisch specialistische vervolgopleiding 27 januari Arnhem NVAMM-symposium, Utrecht 12 februari Nascholing infectieziekten (Boerhaave),12-15 maart NVMM voorjaarsvergadering, Papendal april Opleidingscarroussel Ede (leervoorkeuren,professionele attitusde, algemene competentie) 22 april NWKV/WMDI bijeenkomst PAMM, 9 juni SWAB symposium Utrecht, 25 juni Opleidersdag, Utrecht 28 september Taakdelegatie, juridische aspecten, Ede 7 oktober Opleidingscarroussel (feedback op professioneel gedrag, IOP, algemene competentie) 8 oktober Borrelia een (s)teekhoudend verhaal, Doetinchem 14 oktober Lymediagnostiek Bilthoven, 10 december Symposium global fight against HCV, HBV, HIV, TB and tropical diseases Masterclass ICT, 7 december Arnhem 28

29 14.10 Dr. A.A. van Zwet, arts-microbioloog Aandachtsgebieden Moleculaire diagnostiek Eerste lijn AB formularium Nevenfuncties Redactielid Antibioticacommissie Rijnstate Voorzitter van de Algemene Visitatie Commissie van de NVMM Lid van de Werkgroep Moleculaire Diagnostiek Infectieziekten van de NVMM Presentaties van Zwet AA 5 november Mycoplasma genitalium Presentatie voor epidemiologen van het RIVM van Zwet AA. 19 november. Mycoplasma genitalium Presentatie voor bijeenkomst landelijke GGD SOA artsen. Nascholing april Voorjaarsvergadering NVMM, Papendal april ECCMID Kopenhagen 19 november Landelijke SOA dag GGD Utrecht 29

Jaarverslag 2016 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag 2016 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2016 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland 1 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Samenstelling van onze maatschap en verdeling over de ziekenhuizen... 4 3. Regionale samenwerking

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag 2014. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2014 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie 3 Samenstelling van de maatschap 4 Uitwerking van de maatschapsvisie op regionale samenwerking 5 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag 2013. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2013 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie 3 Samenstelling van de maatschap 4 Ontwikkelingen intern 5 o Bacteriologie o Virologie / Serologie o Immunologie

Nadere informatie

Jaarverslag 2009. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag 2009. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2009 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie 3 Samenstelling van de maatschap 4 Praktijk 5 Omvang Afstemming beleid Aanvragers Travel Clinic Vivre Verrichtingenpakket

Nadere informatie

Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2011 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie Samenstelling van de maatschap Praktijk Omvang Afstemming beleid Aanvragers Travel Clinic Vivre Verrichtingenpakket

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag 2010. Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2010 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie 3 Samenstelling van de maatschap 4 Praktijk 5 Omvang Afstemming beleid Aanvragers Travel Clinic Vivre Verrichtingenpakket

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Samenwerking bij Antibiotic stewardship

Samenwerking bij Antibiotic stewardship Samenwerking bij Antibiotic stewardship 21 juni 2013 Dr. Merel F. M. Langelaar Coördinerend specialistisch senior inspecteur IGZ Antibiotica resistentie: een wereldwijd probleem Drie kerntaken De bestrijding

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling - Dientamoeba fragilis

Nadere informatie

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen in verpleeghuizen - SNIV 2012 -, De Reehorst, Driebergen Dr. Ine Frénay, arts-microbioloog RLM Dordrecht- Gorinchem 1 Indeling

Nadere informatie

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Gecoordineerde interventies om antimicrobiele therapie te optimaliseren wat betreft het selecteren van antibioticum,

Nadere informatie

Situatieschets. Bron: ZonMw, 2012, Verstandig kiezen: kostenbesparing door bepaalde interventies niet of minder te doen

Situatieschets. Bron: ZonMw, 2012, Verstandig kiezen: kostenbesparing door bepaalde interventies niet of minder te doen Situatieschets Zorgkosten groeien (tot recentelijk) exponentieel Vanuit politiek en samenleving een roep om doelmatiger geneeskunde te bedrijven, toename gezondheidswinst is daarbij essentieel De focus

Nadere informatie

Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland

Jaarverslag Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Jaarverslag 2008 Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland Inhoud Introductie 3 Samenstelling van de maatschap 4 Praktijk 5 Omvang Afstemming beleid Aanvragers Travel Clinic Vivre Verrichtingenpakket

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief September 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief September 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief September 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: ALLERGIERAPPORTAGE; DETECTIEGRENS VERLAAGD ANTISTOFFEN BIJ DIABETES

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: Inleiding Express-info Vitamine B6 intoxicatie Het correcte urinepotje

Nadere informatie

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO)

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 EEN TOENEMEND PROBLEEM? OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 INTRODUCTIE Doel rapportage Het doel van deze rapportage

Nadere informatie

St. aureus en Klebsiella ontwikkelen mee met de VHIG. Marijke Bilkert Senior inspecteur

St. aureus en Klebsiella ontwikkelen mee met de VHIG. Marijke Bilkert Senior inspecteur St. aureus en Klebsiella ontwikkelen mee met de VHIG Marijke Bilkert Senior inspecteur St. aureus en Klebsiella ontwikkelen mee met de VHIG 1973-2013 Feiten en beschouwingen vanuit persoonlijk perspectief

Nadere informatie

Achtergrond (1) Patiënten met een zeldzame ziekte hebben vaak te maken met: Kennis bundelen en zichtbaar maken

Achtergrond (1) Patiënten met een zeldzame ziekte hebben vaak te maken met: Kennis bundelen en zichtbaar maken = Achtergrond (1) Patiënten met een zeldzame ziekte hebben vaak te maken met: een late diagnose een gebrek aan kennis (expertise) bij specialisten en zorgverleners onvoldoende aandacht voor wetenschappelijk

Nadere informatie

VERTROUWEN IN PROFESSIONALS

VERTROUWEN IN PROFESSIONALS VERTROUWEN IN PROFESSIONALS drannemarie van t Veen MBA Arts microbioloog UMCUtrecht/ Saltro Lid Adviespanel belanghebbenden RVA ISO 15189 auditor annemarievantveen@gmail.com Kwaliteit Medische Laboratoria

Nadere informatie

De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie

De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Infectiepreventie in de ouderenzorg. donderdag 6 oktober :30 17:00 uur. Locatie: Auditorium Radboudumc Nijmegen

Infectiepreventie in de ouderenzorg. donderdag 6 oktober :30 17:00 uur. Locatie: Auditorium Radboudumc Nijmegen Infectiepreventie in de ouderenzorg donderdag 6 oktober 2016 12:30 17:00 uur Locatie: Auditorium Radboudumc Nijmegen Toelichting Rezon/iPrevent en SNIV organiseren op donderdag 6 oktober 2016 een symposium

Nadere informatie

Nieuwsbrief voor doktersassistenten en praktijkondersteuners. Jaargang 2, nummer 1, februari 2015. ZorgDomein

Nieuwsbrief voor doktersassistenten en praktijkondersteuners. Jaargang 2, nummer 1, februari 2015. ZorgDomein Nieuwsbrief voor doktersassistenten en praktijkondersteuners Maak kennis met het Klant Contact Centrum van Rijnstate Het Klant Contact Centrum (KCC) verzorgt de eerste telefonische opvang voor een groot

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief December 2015 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief December 2015 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief December 2015 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Laboratorium aanvraagformulier huisartsen - Mededeling referentiewaarden

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: Express-info Inleiding Bereikbaarheid laboratoria / specialisten Ziekenhuis

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2

NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2 Medische Microbiologie & Infectiepreventie NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2 Onderzoek / Research Patiëntenzorg en diagnostiek Medische Microbiologie Onderwijs en opleiding Algemene informatie Grensoverschrijdende

Nadere informatie

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019 PUM-AMR Project Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries Edmée Bowles 12 februari 2019 Nederland: gidsland mbt antibiotica resistentie Antimicrobial

Nadere informatie

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA

Nadere informatie

IZORE CONCEPT. 1 REGIONAAL DICHTBIJ snel en goed bereikbaar persoonlijk contact met aanvragers regionale patiëntinformatie

IZORE CONCEPT. 1 REGIONAAL DICHTBIJ snel en goed bereikbaar persoonlijk contact met aanvragers regionale patiëntinformatie 2016 IZORE CONCEPT Wat drijft ons? We doen alleen zinvolle diagnostiek We geven antwoord op diagnostische vragen en behandeladvies op maat Een regionaal laboratorium bevordert betere zorgverlening in de

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 De onderstaande tarievenlijst geeft een zo goed mogelijk beeld van de kosten van de meest aangevraagde onderzoeken. Afwijkingen kunnen voorkomen. Het kan zijn dat

Nadere informatie

Titel: Onderzoeksduur Comicro

Titel: Onderzoeksduur Comicro Titel: Onderzoeksduur Comicro Publicatiedatum Apr-2017 Inhoud Onderzoeksduur Comicro In onderstaande tabel treft u informatie over de onderzoeksduur (gebaseerd op de mediaan) van onderzoeken bij Comicro.

Nadere informatie

De Nieuwe WIP Richtlijn Tuberculose

De Nieuwe WIP Richtlijn Tuberculose Disclosure belangen spreker Maarten Scholing, arts-microbioloog De Nieuwe WIP Richtlijn Tuberculose (potentiële) belangenverstrengeling Geen Herziening landelijke WIP richtlijn Tuberculose: preventie Voor

Nadere informatie

De preventie van insleep begint aan de poort van het ziekenhuis. Dr. Merel F.M. Langelaar Coördinerend specialistisch inspecteur, IGZ

De preventie van insleep begint aan de poort van het ziekenhuis. Dr. Merel F.M. Langelaar Coördinerend specialistisch inspecteur, IGZ De preventie van insleep begint aan de poort van het ziekenhuis Dr. Merel F.M. Langelaar Coördinerend specialistisch inspecteur, IGZ De Inspectie voor de Gezondheidszorg Doel: Goede, veilige zorg Toezien

Nadere informatie

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans Twee jaar na Maasstad - Hoe staan op de kaart? Daan Notermans Centrum Infectieziekteonderzoek, diagnostiek en screening (IDS) Div. Bacteriologie en Parasitologie 1 Symposium van infectieziektensurveillance

Nadere informatie

Artikelen Surveillance intensiveren en zorgnetwerken opzetten

Artikelen Surveillance intensiveren en zorgnetwerken opzetten Artikelen Surveillance intensiveren en zorgnetwerken opzetten A. Schreijer, K. Damen,A. Reusken, C. Laurent, J. van der Gaag, S. de Greeff, M. van der Lubben, M. Mennen, M. Bonten Steeds meer bacteriën

Nadere informatie

14 NOVEMBER SYMPOSIUM ANTIBIOTICARESISTENTIE EN OUDERENZORG

14 NOVEMBER SYMPOSIUM ANTIBIOTICARESISTENTIE EN OUDERENZORG 14 NOVEMBER SYMPOSIUM ANTIBIOTICARESISTENTIE EN OUDERENZORG Op dinsdag 14 november organiseren het ministerie van VWS en het RIVM in samenwerking met Vilans het symposium Antibioticaresistentie en ouderenzorg.

Nadere informatie

Resultaten Ambities Plannen

Resultaten Ambities Plannen Resultaten Ambities Plannen van het RZN ABR Utrecht Marc Bonten Voorzitter Regionaal Coördinatie Team 21 januari 2019 Missie RZN ABR Utrecht Vermijdbare schade aan en sterfte van patiënten door infecties

Nadere informatie

Consultverlening. Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede

Consultverlening. Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede Consultverlening Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede 1 2 3 4 5 6 C n a V 7 M r a a n Onder consultverlening door de laboratoriumspecialist wordt hier verstaan:

Nadere informatie

Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014

Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014 Tarieven Streeklab - Eerstelijns diagnostiek 2014 bij tarieven Het Streeklaboratorium Haarlem gebruikt de standaard NZa s om de diagnostiek bij de zorgverzekeraar te declareren. Dit zijn de landelijke

Nadere informatie

WETEN is METEN. Objectief en gestandaardiseerd meten van infectiepreventiebeleid. UITNODIGING SYMPOSIUM Vrijdag 16 november :00 17:00

WETEN is METEN. Objectief en gestandaardiseerd meten van infectiepreventiebeleid. UITNODIGING SYMPOSIUM Vrijdag 16 november :00 17:00 WETEN is METEN Objectief en gestandaardiseerd meten van infectiepreventiebeleid UITNODIGING SYMPOSIUM Vrijdag 16 november 2018 9:00 17:00 Introductie Infectiepreventie in Nederland heeft door de jaren

Nadere informatie

WIP richtlijnen, wat moet ik er mee? Paula van Gelderen Deskundige infectiepreventie Werkgroep Infectie Preventie 25 april 2013

WIP richtlijnen, wat moet ik er mee? Paula van Gelderen Deskundige infectiepreventie Werkgroep Infectie Preventie 25 april 2013 WIP richtlijnen, wat moet ik er mee? Paula van Gelderen Deskundige infectiepreventie Werkgroep Infectie Preventie 25 april 2013 Inhoud WIP doelstelling en organisatie WIP-richtlijnen, ontwikkeling en revisie

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Tabel 2 Wijziging Toevoeging: Voor het verzenden van de materialen geldt dat de het transportmedium goed moet worden gesloten

Nadere informatie

Antibiotic stewardship in Tergooi. Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog

Antibiotic stewardship in Tergooi. Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog Antibiotic stewardship in Tergooi Dr. P.D van der Linden, ziekenhuisapotheker-klinisch epidemioloog Inhoud Tergooi Samenstelling A-team Activiteiten Conclusie Take home message Tergooi Perifeer ziekenhuis,

Nadere informatie

Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1

Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1 Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1 Id Naam Plaats Eindspecialisatie InstroomPersonen 1101001 Universitair Medisch Centrum Groningen Groningen Anesthesiologie 16 1101001 Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. Voorzitter Postbus AD Middelharnas

Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. Voorzitter Postbus AD Middelharnas > Retouradres 3521 AZ Utrecht Postbus 2680 3500 GR Utrecht Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. Voorzitter Postbus 153 3240 AD Middelharnas Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2680

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Flevoland

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Flevoland Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Flevoland Bezoekdatum: 16 juni 2016 Utrecht juli 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen. Dr. J.M. Prins

SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen. Dr. J.M. Prins SWAB en Nederlandse Antibiotica-richtlijnen Dr. J.M. Prins Activiteiten SWAB Surveillance Resistentie Antibioticagebruik Richtlijnen Educatie SWAB symposium SWAB geaffilieerd onderzoek Ned Tijdschr Geneeskd

Nadere informatie

Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten

Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten Het Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten (EPI) bewaakt en analyseert de staat van infectieziekten voor de publieke gezondheid.

Nadere informatie

Plan van aanpak ISIS (korte termijn)

Plan van aanpak ISIS (korte termijn) Plan van aanpak ISIS (korte termijn) Doelstellingen ISIS korte termijn (medio 2007- eind 2009) Het verzamelen en analyseren van resistentiedata van klinische relevante pathogenen t.b.v. : Monitoren van

Nadere informatie

9 e Post-O.N.S. Meeting

9 e Post-O.N.S. Meeting 9 e Post-O.N.S. Meeting Neutropenie & Antibiotica resistentie Heleen Klein Wolterink Research verpleegkundige Medische Oncologie UMC Utrecht Schiphol introductie Neutropenie: Definitie Symptomen MASSC

Nadere informatie

Doel MUIZ: regionale transparantie uitbraken infectieziekten en BRMO preventieve maatregelen verspreiding voorkomen

Doel MUIZ: regionale transparantie uitbraken infectieziekten en BRMO preventieve maatregelen verspreiding voorkomen Doel MUIZ: regionale transparantie uitbraken infectieziekten en BRMO preventieve maatregelen verspreiding voorkomen Ziekenhuizen, laboratoria, VVT inclusief revalidatiecentra Aangesloten op MUIZ (maart

Nadere informatie

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019 Consultenstage Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Consultenstage 3 Aanleiding 3 Begripsbepaling van de consultenstage 3 Leermiddelen 4 Eisen te stellen aan supervisie 4 Eisen te stellen

Nadere informatie

Utrecht, oktober 2015

Utrecht, oktober 2015 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Rode Kruis Ziekenhuis op 8 september 2015 te Beverwijk Utrecht, oktober 2015 Rapport naar aanleiding

Nadere informatie

ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vragenlijst voorbeeld

ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vragenlijst voorbeeld Vragenlijst voorbeeld Nederlandse Vereniging Voor Pathologie ADAS Visitatie B.V. ADAS Visitatie B.V.Vragenlijst voorbeeld Pagina 1 ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vrije vragenlijst 1 - Cytohistodiagnostiek

Nadere informatie

Nieuwsbrief SNIV Nieuwe opzet SNIV Uitreiking certificaten Adviescommissie

Nieuwsbrief SNIV Nieuwe opzet SNIV Uitreiking certificaten Adviescommissie In dit nummer 1. Nieuwe opzet SNIV Uitreiking certificaten Adviescommissie. Incidentiemeting Prevalentiemeting SNIV Symposium 31 oktober 13 Kerstgroet 3. Resultaten incidentiemeting t/m week 7 13 Figuur

Nadere informatie

MES-6 / 2 14. Informatie voor en over Coassistenten

MES-6 / 2 14. Informatie voor en over Coassistenten MES-6 / 2 14 A6 A6 Informatie voor en over Coassistenten A5 A5 A4 A4 Informatie voor en over Coassistenten Medisch Spectrum Twente Medisch Spectrum Twente (MST) behoort tot de grootste niet-academische

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014)

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van de

Nadere informatie

TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT

TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT TUBERCULOSEDAG 24 JANUARI 2019 JAARBEURS UTRECHT MEETING PROSPECTUS BESCHRIJVING BIJEENKOMST ACHTERGROND De Tuberculosedag 2019 is een unieke bijeenkomst waarbij Tuberculose uitgebreid besproken wordt.

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO)

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) 2 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager

Nadere informatie

Jaargang 4 nummer 3 september In dit nummer. Het doel van SNIV. SNIV staat voor Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen.

Jaargang 4 nummer 3 september In dit nummer. Het doel van SNIV. SNIV staat voor Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen. In dit nummer Actiz bericht over surveillance Congressen SNIV op het V&VN VS congres 1..1 SNIV op Verensocongres 3..1 3 Onderzoeken SATURN Clostridium difficile infecties in verpleeghuizen: een interventie

Nadere informatie

Antibiotica profylaxis in de orthopedie. Apr. Eva Van de Putte

Antibiotica profylaxis in de orthopedie. Apr. Eva Van de Putte Apr. Eva Van de Putte 5 10-2013 Casus (2010 ) vanuit ZH - Apotheek Patiënt werd opgenomen op onze dienst orthopedie voor de plaatsing van een nieuwe knieprothese. Patiënt met een gekende penicilline allergie

Nadere informatie

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe Bezoekdatum: 21 juli 2016 Utrecht Augustus 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 4 SNIV. Jaargang 6, december Afscheid Herbert van de Sande. 2. Interview met de nieuwe voorzitter van de SNIV adviescommissie

Nieuwsbrief 4 SNIV. Jaargang 6, december Afscheid Herbert van de Sande. 2. Interview met de nieuwe voorzitter van de SNIV adviescommissie Nieuwsbrief SNV Jaargang, december 1 n dit nummer o.a. 1. Afscheid Herbert van de Sande. nterview met de nieuwe voorzitter van de SNV adviescommissie 3. Veranderingen 15. revalentie meting november 1 5.

Nadere informatie

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE HIV MASTERCLASS UTRECHT SEPTEMBER 2018 - JUNE 2019 MEETING PROSPECTUS www.virology-education.nl www.expertmedicalevents.com INTRODUCTIE Charles Boucher Sven Danner Met trots kondigen wij de HIV Masterclass

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Ikazia ziekenhuis op 28 mei 2015 te Rotterdam

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Ikazia ziekenhuis op 28 mei 2015 te Rotterdam Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Ikazia ziekenhuis op 28 mei 2015 te Rotterdam Utrecht, juli 2015 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Aanleiding

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht)

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Nationale aanpak ABR 1 schakel ontbreekt ISIS-AR 3 10%

Nadere informatie

Waterland ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. dhr Postbus AG Purmerend. Datum 26 juli 2016 Onderwerp Definitief rapport TIP.

Waterland ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. dhr Postbus AG Purmerend. Datum 26 juli 2016 Onderwerp Definitief rapport TIP. > Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen Waterland ziekenhuis Raad van Bestuur T.a.v. dhr Postbus 250 1440 AG Purmerend Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 5000 F 088-120

Nadere informatie

Medische Diagnostiek. Meer antwoord op uw vraag

Medische Diagnostiek. Meer antwoord op uw vraag Medische Diagnostiek Meer antwoord op uw vraag Unieke expertise brengt u verder Máxima Medisch Centrum Medische Diagnostiek is een vooraanstaand regionaal expertisecentrum voor een uitgebreid palet aan

Nadere informatie

Nationale surveillance antibioticaresistentie

Nationale surveillance antibioticaresistentie Nationale surveillance antibioticaresistentie Prof. Dr. Rutger Jan van der Gaag Dr. Annelot Schoffelen Dr. Ir. Sabine de Greeff Netwerken ABR-surveillance 31 oktober 2017 (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding Aanleiding en belang Onderzoeksvragen Onderzoeksmethode en periode Toetsingskader 5.

Inhoud. 1 Inleiding Aanleiding en belang Onderzoeksvragen Onderzoeksmethode en periode Toetsingskader 5. Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Maasstad ziekenhuis op 19 mei 2017 te Rotterdam Utrecht, juli 2017 Ziekenhuis 19 mei 2017 te Rotterdam

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het UMCG op 13 juli 2015 te Groningen

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het UMCG op 13 juli 2015 te Groningen Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het UMCG op 13 juli 2015 te Groningen Utrecht, september 2015 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Aanleiding en

Nadere informatie

Surveillance van ABR. 17 sept 2015

Surveillance van ABR. 17 sept 2015 Surveillance van ABR 17 sept 2015 1 2 Advies carbapenemresistentie gedeeld met Tweede kamer dataverzameling is relatief langzaam, versnipperd niet toekomstbestendig onopgemerkte verspreiding tussen zorginstellingen

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene informatie

Nadere informatie

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek academische ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek academische ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek academische ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 Academische ziekenhuizen Jaarcijfers PO 2016 Versie: 2.0 Pagina 1 van 12 2 Inhoudsopgave Rapportage

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Wijziging Bij Verzenden van patiëntenmateriaal paragraaf toegevoegd m.b.t. het wettelijk verplicht versturen van materiaal

Nadere informatie

Specialist. De chemie van geneeskunde. demedisch. Federatiepartner NVKC in beeld. TAAKHERSCHIKKING Vertrouwen speelt een sleutelrol

Specialist. De chemie van geneeskunde. demedisch. Federatiepartner NVKC in beeld. TAAKHERSCHIKKING Vertrouwen speelt een sleutelrol TAAKHERSCHIKKING Vertrouwen speelt een sleutelrol MSB EN VMSD Hoe samenwerking meer oplevert 3 OPLEIDEN IS VOORUITZIEN Investeren in de toekomst demedisch Specialist OKTOBER 2015 UITGAVE VAN DE FEDERATIE

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden Bezoekdatum: 1 juni 2016 Utrecht juli 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

AvI (aandachtsvelder Infectiepreventie) in het

AvI (aandachtsvelder Infectiepreventie) in het AvI (aandachtsvelder Infectiepreventie) in het 26-04-2012 Fontys Er was eens een collega in opleiding beleidsplan diploma en klaar??? Infectie Preventie Commissie Raad van Bestuur .en toen Contact Fontys

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Westfriesgasthuis te Hoorn op 12 mei 2015

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Westfriesgasthuis te Hoorn op 12 mei 2015 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek in het kader van het toezicht infectiepreventie aan het Westfriesgasthuis te Hoorn op 12 mei 2015 Utrecht, juli 2015 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Aanleiding

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF ABR. Nr oktober. Inhoud. Aanpak antibioticaresistentie door Zorgnetwerk Holland West

NIEUWSBRIEF ABR. Nr oktober. Inhoud. Aanpak antibioticaresistentie door Zorgnetwerk Holland West Een uitgave van Zorgnetwerk Holland West Inhoud Nr 1 2018 oktober Aanpak antibioticaresistentie door Zorgnetwerk Holland West en nieuwsbrief Drie goede redenen voor regionale ABR-samenwerking Inventarisatie

Nadere informatie

Antonius in NOP en op Urk

Antonius in NOP en op Urk Antonius in NOP en op Urk Presentatie voor gemeenten Dr. W.J. van der Kam, voorzitter Raad van Bestuur Overzicht Historie Het ziekenhuis van de toekomst Wat gaan we concreet doen? Historie De pioniers

Nadere informatie

STIP BESTAAT 12 JAAR!!!

STIP BESTAAT 12 JAAR!!! STIP BESTAAT 12 JAAR!!! STIP www.infectiepreventieopleidingen.nl 1 2 Bedankt namens het STIP bestuur STIP www.infectiepreventieopleidingen.nl 3 STIP = / Non Profit organisatie Doel = kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Paul Geels, arts-adviseur 24 januari 2018 Disclosure relevante belangen Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief Februari 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief Februari 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief Februari 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: Inleiding Voor u ligt de nieuwe digitale uitgave van nieuwsbrief

Nadere informatie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging. TB PCR urine toegevoegd. Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie

Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie. Wijziging. TB PCR urine toegevoegd. Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie Titel document Afnamematerialen overzicht microbiologie Wijzigingen Paragraaf Wijziging TB PCR urine toegevoegd Doel Beschrijven afnamematerialen microbiologie Toepassingsgebied Medische microbiologie

Nadere informatie

Hoe manage ik een incident / recall

Hoe manage ik een incident / recall Hoe manage ik een incident / recall 17 september 2014 Jan Hazelhof DSMH+E Diaconessenhuis Meppel Incident op de poli urologie 23 december 2013, Diaconessenhuis Meppel Dienst Medische Techniek Constateert

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Rotterdam-Rijnmond

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Rotterdam-Rijnmond Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Rotterdam-Rijnmond Bezoekdatum: 7 juli 2016 Utrecht augustus 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)( )

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)( ) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014-2015) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Informatie en handelingsperspectief

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Informatie en handelingsperspectief Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Informatie en handelingsperspectief Inhoud Waarom dit boekje? 5 Je kunt hier als instelling je voordeel mee doen 6 Interview

Nadere informatie

Lyme Centrum Apeldoorn STZ Expertise centrum

Lyme Centrum Apeldoorn STZ Expertise centrum Lyme Centrum Apeldoorn STZ Expertise centrum U bent gebeten door een teek of er is het vermoeden dat dit is gebeurd. Op deze website kunt u lezen wat het Lyme centrum Apeldoorn (LCA) voor u kan doen. Een

Nadere informatie

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 e Jaarcijfers PO 2016 Versie: 2.0 Pagina 1 van 12 2 Inhoudsopgave Rapportage PREZIES Prevalentiestudie

Nadere informatie

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst CENTRAAL COLLEGE MEDISCHE SPECIALISMEN BESLUIT CCMS no. 5-2000 OPLEIDINGSEISEN PATHOLOGIE 1 Het Centraal College Medische Specialismen,

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Kwaliteit bevorderen van IC zorg in de regio: leren van elkaar een interactieve verdiepingssessie Woensdag 28 november

Nadere informatie

SWAB richtlijn Community Acquired Pneumonie (CAP)

SWAB richtlijn Community Acquired Pneumonie (CAP) SWAB richtlijn Community Acquired Pneumonie (CAP) Concept versie 30 oktober 2018 Auteurs: Dr. C. van Nieuwkoop, internist-infectioloog-acuut geneeskundige Drs. L. el Bouazzoui, longarts Drs. T. Pletting,

Nadere informatie

(Ree, Melanie de (Sittard-Geleen)) (Ree, Melanie de (Sittard-Geleen))

(Ree, Melanie de (Sittard-Geleen)) (Ree, Melanie de (Sittard-Geleen)) H & I Isolatie-indicaties (V&V/JGZ/Thuiszorg 8021) v. 3, te gebruiken tot 24 uur na 28-11-2016 Map: Zuyderland\Care\Zuyderland Care (V&V/JGZ/Thuiszorg) Titel: H & I Isolatie-indicaties (V&V/JGZ/Thuiszorg

Nadere informatie

ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online. Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven

ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online. Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven Gezamenlijk initiatief ISIS-AR team (EPI-CIb): Maurine Leverstein van Hall Nienke van de Sande Jan Muilwijk/Ineke

Nadere informatie

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Onderdelen Hoe in aanraking gekomen met de AOA? Beelden van de AOA Eigenschappen van de AOA in vraag

Nadere informatie

Resultaten klanttevredenheidsonderzoek

Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Tilburg, jul i 201 9 Beste huisarts, verloskundige, Voor u liggen de resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek van DB. Dit onderzoek is in april 201 9 uitgevoerd

Nadere informatie

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld ABR Netwerk, 5 september Vucht Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld dr Ina (LE) Willemsen Consultant Infectiepreventie Amphia ziekenhuis Breda Werkpakket verantwoordelijke IRIS Amphia ziekenhuis

Nadere informatie