Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland

Transcriptie

1 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Inzoomen op feiten en achtergronden Jos Kuppens Henk Ferwerda

2

3 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Inzoomen op feiten en achtergronden Jos Kuppens Henk Ferwerda

4 In opdracht van Deelgemeente Hoek van Holland Met speciale dank aan A. Vreugdenhil, Veiligheidscoördinator deelgemeente Hoek van Holland W. van Oeffelt, medewerker Welzijn deelgemeente Hoek van Holland W. Schiethart, politie Rotterdam-Rijnmond P. van den Hengel, politie Rotterdam-Rijnmond Statistische analyse A. Smulders (Advies- en Onderzoeksgroep Beke) Omslagontwerp M. Grotens Jos Kuppens en Henk Ferwerda Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Inzoomen op feiten en achtergronden Advies- en Onderzoeksgroep Beke, Arnhem, 2006 ISBN-10: ISBN-13: Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. No part of this publication may be reproduced in any form by print, photo print or other means without written permission from the authors.

5 Inhoudsopgave Samenvatting 1 Achtergrond Onderzoeksmethode Leeswijzer 2 2 De enquêtes Verloop van de enquêtes Resultaten van de enquêtes Achtergrondkenmerken Uitgaanspatroon Alcoholgebruik Druggebruik Overlastbeperkende maatregelen Veiligheid Slachtofferschap Daderschap Belangrijkste bevindingen in dit hoofdstuk 16 3 De enquêtes in perspectief Een beeld van alcoholgebruik Focus op vergelijkbare onderzoeken in gemeenten Focus op jongeren Een beeld van druggebruik Focus op vergelijkbare onderzoeken in gemeenten Focus op jongeren Een visie op veiligheid Slachtofferschap in beweging Kortom 25 4 De incidentmeting Incidenten naar wijk Incidenten naar maand Inzoomen op incidenten Belangrijkste bevindingen in dit hoofdstuk 33 5 Conclusies en aanbevelingen Gecombineerde resultaten Aanbevelingen Samenwerkende partijen 39 Literatuurlijst 41 Bijlagen 43

6

7 Samenvatting Voor een onderzoek naar alcoholen druggebruik in Hoek van Holland zijn in de zomer van 2005 en 2006 twee enquêtes afgenomen onder het uitgaanspubliek. De vraagstelling hierin richt zich hoofdzakelijk op uitgaansgedrag, alcoholen druggebruik, overlastbeperkende maatregelen, veiligheidsbeleving en criminaliteit. Ook zijn de door de politie geregistreerde Hoekse incidenten van de laatste vijf jaar geanalyseerd. De enquêtes geven een gelijk beeld over beide jaren: ruim 90 procent van de uitgaanders drinkt alcohol en 28 procent heeft ooit drugs gebruikt. Deze percentages zijn in vergelijking met andere uitgaansgemeenten niet verontrustend: vooral het druggebruik ligt lager. Wel verdienen jongeren onder 18 jaar speciale aandacht. Vooral op het gebied van alcoholgebruik doen zij vaak niet onder voor andere uitgaanders. Uit het onderzoek blijkt verder dat de coffeeshop in Hoek van Holland vooral door eigen inwoners zelf wordt bezocht. Er kan ook niet gesproken worden van een aanzuigende werking van de coffeeshop vanuit andere gemeenten. Het aantal incidenten in Hoek van Holland vertoont een dalende lijn in de laatste twee jaar. De meeste incidenten vinden plaats in het uitgaansgebied en Hoek van Hollanddorp. Incidenttypen zoals vermogensgerelateerde incidenten, geweld, drugsincidenten en overlast nemen het laatste jaar ook af. Daarentegen blijft rijden onder invloed in Hoek van Holland een constant aanwezig probleem, te meer omdat de laatste jaren steeds minder alcoholcontroles worden uitgevoerd. Het onderzoek levert de volgende aanbevelingen op: alcohol in het verkeer moet worden tegengegaan door middel van alcoholcontroles en mediaaandacht; laat jongeren onder 18 jaar intensief volgen en begeleiden door diverse instanties; scherp het uitgaansbeleid in de horeca aan met een zwarte lijst en een convenant; breid de sluitingstijden van de horeca uit in een proefperiode van een jaar en evalueer dit met alle betrokkenen.

8

9 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Achtergrond Monitoring van alcoholen druggebruik kent een hoge prioriteit in het Nederlandse alcoholen drugbeleid (Cruts et al., 2004). Naast landelijke monitoring zijn veel gemeenten actief bij het inventariseren van het lokale alcoholen druggebruik. Mede op basis van een inventarisatie bepaalt iedere gemeente haar alcoholen drugbeleid. In opdracht van deelgemeente Hoek van Holland voert Advies- en Onderzoeksgroep Beke een onderzoek uit naar alcoholen druggebruik in en rond horecagelegenheden in de dorpskern van Hoek van Holland. De aanleiding voor het onderzoek is voor de deelgemeente gelegen in de invulling die op basis van het onderzoek aan het wijkveiligheidsbeleid en aan drugspreventie gegeven kan worden. Het gaat dan om het krijgen van zicht op: de aard en omvang van het alcoholen druggebruik en de veroorzaakte overlast 1 onder de eigen Hoekse Jeugd; de aard en omvang van het alcoholen druggebruik en de eventuele overlast in relatie tot de aanwezigheid van recreanten in het zomerseizoen; de aanzuigende werking van voorzieningen in Hoek van Holland (nachtzaak en coffeeshop) op jongeren uit de regio (Westland). 1.1 Onderzoeksmethode Ten behoeve van het onderzoek wordt via twee kanalen onderzoeksmateriaal verzameld. Deze zullen achtereenvolgens worden toegelicht: het afnemen van twee enquêtes onder het uitgaanspubliek in Hoek van Holland; een incidentmeting op basis van door de politie geregistreerde incidenten. De twee enquêtes In eerste instantie stonden in 2005 en 2006 drie enquêtes gepland. De reden om hiervoor te kiezen, heeft betrekking op de effecten van een nachtvergunning in Hoek van Holland in 2006, zoals verwoord in de derde onderzoeksvraag. Aangezien de nachtvergunning voor Hotel America definitief is weggevallen, 2 is besloten tot het afnemen van twee enquêtes. Hiermee vervalt deels ook het beantwoorden van de derde onderzoeksvraag. 1. Het gaat daarbij vooral om de overlast in het weekend en het zomerseizoen. 2. De tijdelijk ingetrokken nachtvergunning van Hotel America wordt definitief niet meer verleend door de burgemeester. Het etablissement is verkocht en er zal een grand café/restaurant in gehuisvest worden.

10 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Tijdens uitgaansweekenden in de zomer van 2005 en 2006 heeft een veldwerkteam op straat en in sommige uitgaansgelegenheden jongeren en ouderen aangesproken met het verzoek om een aantal vragen te beantwoorden. De vragen hebben betrekking op een aantal achtergrondkenmerken van de ondervraagde (leeftijd, geslacht, woonplaats, wijze van vervoer), uitgaansgedrag in Hoek van Holland (frequentie, lengte, locaties) en alcoholen druggebruik (aard en mate). Daarnaast is naar meningen over sluitingstijden en andere maatregelen gevraagd en zijn vragen over het veroorzaken van overlast en criminaliteit gesteld (voor de enquête, zie bijlage 1). Binnen de onderzoeksmethode is bewust voor het uitvoeren van twee enquêtes gekozen. Twee enquêtes dragen namelijk bij aan een consistenter beeld rond het alcoholen druggebruik in Hoek van Holland. Het beeld van het gebruik is namelijk aannemelijker als dit door twee enquêtes wordt bevestigd. Daarmee wordt ook enigszins tegemoet gekomen aan de kans op onder- of overrapportage rond deze items. We bedoelen hiermee dat sommige respondenten in de enquête bewust zullen aangeven dat ze meer of juist minder alcohol en/of drugs nuttigen. We komen hier in het enquêtehoofdstuk nog op terug. De incidentmeting Naast de enquêtes vormt de incidentmeting een belangrijke bron van informatie. Het betreft een analyse van incidenten die betrekking hebben op het onderzoeksgebied en die door de regiopolitie zijn geregistreerd in haar bedrijfsprocessensysteem (X-POL). Het gaat om een zogenaamde continumeting waarbij gekeken is naar een aansluitende periode van juli 2001 tot juli Leeswijzer De bevindingen uit de twee enquêtes komen in hoofdstuk 2 aan bod. Ter introductie van dat hoofdstuk wordt het verloop van die enquêtes beschreven. Hoofdstuk 3 relateert de enquêtebevindingen aan enkele landelijke kengetallen en lokale onderzoeken op het gebied van alcoholen druggebruik. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 de incidentmeting behandeld, waarna hoofdstuk 5 afsluit met de hoofdlijnen van het onderzoek, conclusies en beleidsaanbevelingen. 3. Het is niet mogelijk gebleken om de maanden juli en augustus 2006 in dit onderzoek te verweven. Gezien de meerjarenanalyse over vijf jaar is dit ook niet noodzakelijk.

11 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland De enquêtes 2.1 Verloop van de enquêtes De eerste enquête in 2005 is door 305 personen ingevuld op een vrijdag- en zaterdag in augustus. 4 Voor en in de uitgaansgelegenheden zijn mensen benaderd voor een enquête. In alle uitgaansgelegenheden, op één na, werd toestemming verleend om binnen te enquêteren. 5 Om de vragenlijsten zo volledig mogelijk ingevuld te krijgen, is het enquêteren rond half twee s nachts stopgezet. In de voorbereiding op de enquêteavonden kwamen de in Hoek van Holland bestaande hangplekken van jongeren ter sprake. Omdat de bezoekers van deze hangplekken een interessante doelgroep zijn voor het onderzoek, is eveneens besloten de hangplekken te bezoeken. Op basis van de informatie van deelgemeente Hoek van Holland en een jongerenwerker van Stichting Dock zijn hiervoor de vijf meest actuele hangplekken geselecteerd: Watersteiger Berghaven; Zonnebankje Nieuwlandse Duin; Hoekse Brink; Wijkgebouw De Hoekstee (toegangsdeur); Perron oude NS station (Hoek van Holland Haven). Op de tweede enquêteavond in 2005 zijn alle hangplekken bezocht, waarbij het Zonnebankje in het Nieuwlandse Duin en Wijkgebouw de Hoekstee een omweg buiten het enquêtegebied vereisten. Bij geen van de hangplekken waren jongeren aanwezig. Niettemin was het voor het totaalbeeld interessant om de hangplekken, met name het Zonnebankje vanwege de geïsoleerde ligging, te bezoeken. Voor de enquête in 2006 is besloten om aan te haken bij de Horecanacht van Hoek van Holland. 6 Dit leverde 302 enquêtes op. Daarbij speelden de gunstige weersomstandigheden mee, aangezien iedereen zich tot laat in de nacht buiten op straat bevond. Gezien het ontbreken van jongeren op de hangplekken in 2005 en de drukte rond de Horecanacht is besloten in 2006 geen bezoek aan de verder afgelegen hangplekken te brengen. 4. Te weten: vrijdag 12 en zaterdag 20 augustus. De eerste datum is bewust gekozen om aan te haken bij de drukte vanwege de avondvierdaagse. De tweede datum was oorspronkelijk de uitloopdatum voor zaterdag 13 augustus die vanwege slechte weersomstandigheden werd afgelast. 5. Bij iedere uitgaansgelegenheid was vooraf toestemming gevraagd om binnen te enquêteren. 6. Deze vond op 28 juli 2006 plaats.

12 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Resultaten van de enquêtes De analyses in deze tussenrapportage hebben betrekking op de enquêtes uit 2005 en We onderscheiden hierbij de volgende deelgebieden: achtergrondkenmerken geënquêteerden; uitgaanspatroon; alcoholgebruik; druggebruik; mening over overlastbeperkende maatregelen; veiligheid; dader- en slachtofferschap Achtergrondkenmerken Voor een overzicht naar achtergrondkenmerken van de ondervraagden verwijzen we naar tabel 2.1: Tabel 2.1: achtergrondkenmerken van de ondervraagden Incidenttype Geslacht Man 53,3% 49,6% Vrouw 46,7% 50,4% Leeftijd Gemiddeld 22,6 22,6 Minimum Maximum Herkomst Hoek van Holland 70,8% 61,0% Westland 13,8% 24,9% Rotterdam en omstreken 6,9% 7,1% Elders 8,5% 7,0% Dagbesteding Werk 50,7% 53,9% Opleiding 45,6% 41,7% Werkloos 3,6% 4,3% 7. De enquêtes van 2005 en 2006 zijn identiek aan elkaar. 8. Hoewel er bij voorkeur gemikt is op deelnemers tussen de 16 en 30 jaar, stemden mensen in een groep regelmatig pas in met het invullen van een vragenlijst als iedereen van de groep, de ouderen incluis, er een zou invullen. Daarnaast zijn ook vragenlijsten uitgedeeld om de soms enigszins agressieve bejegening van enquêteurs te pareren. Een bijkomend voordeel van de opname van dertig-plussers in het onderzoek is dat wij in het uiteindelijke rapport kunnen beoordelen of deze leeftijdsgroep beduidend anders denkt over alcohol, drugs en onveiligheid in Hoek van Holland dan de jongeren.

13 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland De percentages en leeftijden ontlopen elkaar voor beide enquêtes niet veel: de lichte minderheid in ondervraagde vrouwen in 2005 is in 2006 verdwenen. De gemiddelde leeftijd is voor beide jaren exact gelijk. 9 De Hoekse herkomst van de respondenten vermindert voor 2006 enigszins ten koste van de Westlanders, maar de inwoners uit Hoek van Holland blijven in de meerderheid. Ten slotte is het aandeel werkende mensen licht gestegen in Figuur 2.1: opleiding van schoolgaande respondenten (in %) VSO ROC VMBO HAVO VWO MBO HBO Universiteit Aan beide enquêtes blijken vooral veel VMBO- en MBO-studenten meegewerkt te hebben. Het aandeel ROC-ers, HBO-ers en universitaire studenten is in 2006 sterker vertegenwoordigd dan in 2005, terwijl de HAVO- en VWO-ers relatief wat afnemen. 9. Voor de tweede enquête bleek het ook gemakkelijker om oudere personen niet te ondervragen, aangezien tijdens de Horecanacht van Hoek van Holland meer individuen op straat benaderd werden. Bij de eerste enquête waren het vooral groepen in uitgaansgelegenheden die hun medewerking alleen gezamenlijk wilden verlenen.

14 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Figuur 2.2: wijze van heen- en terugvervoer (in %) Vervoer heen Vervoer terug Bus Trein Auto (meerijden) Auto (zelf rijden) Taxi Brommer/scooter Fiets Te voet Aangezien bovenstaande percentages van beide enquêtes elkaar niet veel ontlopen (zie bijlage 2), zijn deze voor beide enquêtes gemiddeld. 10 De mensen die met de bus, trein en auto komen, gaan voor een deel terug met behulp van taxi of te voet. De fietsers en scooterrijders gaan veelal op dezelfde wijze naar huis als ze zijn gekomen Uitgaanspatroon Aan de respondenten is gevraagd in welke gelegenheden ze regelmatig uitgaan. Bij deze vraag 11 bleek het cafébezoek in beide enquêtes het meest genoemd. De resterende percentages staan in tabel 1 vermeld. Tabel 2.2: door respondenten regelmatig bezochte uitgaansgelegenheden (in %) Uitgaansgelegenheid Discotheek Nachtzaak 4 4 Café/kroeg Restaurant Snackbar/shoarmatent Culturele evenementen (concert, theater, schouwburg) Bioscoop Speelautomatenhal 1 4 Coffeeshop De reden dat mensen in Hoek van Holland uitgaan, is in 2005 voor 63 procent van de ondervraagden gelegen in het feit dat ze er wonen. Verder geeft 14 procent aan dat de sfeer hen aanstaat, dat ze verder toch niets te doen hebben (10 procent), voor een 10. Daarbij wordt de volgende formule gehanteerd: (n_2005*gemiddelde_ n_2006*gemiddelde_2006)/n_2005+n_ Het invullen van meerdere antwoorden was mogelijk bij deze vraag.

15 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland specifieke uitgaansgelegenheid te komen (7 procent), vanwege vakantie (3 procent) of omdat uitgaan in omliggende gemeenten minder leuk is (2 procent). 12 In totaal hebben in en in mensen aangegeven dat ze op vakantie waren in Hoek van Holland. Gerelateerd aan het totale aantal ondervraagden kan dus worden geconstateerd dat uitgaan in Hoek van Holland vooral een lokale bezigheid is. Omdat aan iedereen is gevraagd hoe vaak men per week uitgaat, geeft de volgende figuur de verschillen tussen de vakantieganger en de rest aan. Figuur 2.3: aantal dagen uit per week voor (niet-)vakantievierders (in %) Vakantie '05 Geen vakantie '05 Vakantie '06 Geen vakantie '06 Een opvallende uitkomst van de tweede enquête is het aandeel niet-vakantievierders dat in 2006 twee dagen per week uitgaat, hoewel dit voor 2005 ook het meest voorkomende antwoord was. Het gros van de respondenten gaat tot drie avonden per week uit (zie bijlage 3 voor een volledig percentageoverzicht). In beide enquêtes zijn de vrijdag en de zaterdag de voor de hand liggende uitgaans- dagen. Over beide enquêtes liggen de gemiddelde percentages voor deze dagen op respectievelijk 58 en 63. Ook geeft gemiddeld 24 procent aan op wisselende dagen uit te gaan. Eenderde 13 van de respondenten gaat op bepaalde tijdstippen uit, waarvan grotendeels (gemiddeld 91 procent) voor middernacht. Uitgaan blijkt veelal een gezamenlijke bezigheid. Ongeveer 5 procent van de respondenten gaat alleen stappen, de rest gaat met minimaal een persoon samen uit. Figuur 2.4 geeft meer inzicht in de groepsgrootte, zowel voor 2005 als Voor 2006 liggen deze percentages ongeveer overeenkomstig aan 2005 op respectievelijk 58, 13, 14, 5, 4 en In 2005 was dit 33 procent, in procent.

16 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Figuur 2.4: groepsgrootte uitgaanspubliek (in %) > Voor beide enquêtes wordt het uitgaan met tien personen door betrekkelijk veel mensen genoemd. In de eerste tussenrapportage werd al het zogenaamde afrondingsef- fect genoemd. Dit effect komt in onderzoeken vaker voor. Sommige respondenten zullen, in het geval er om een vraag naar aantallen gaat, onder- danwel overrapporteren. In het algemeen compenseert het aantal overrapporteurs het aantal onderrapporteurs, zodat de gehele onderzoekspopulatie een goed beeld geeft van de gevraagde situatie. Bijna de helft van de bezoekers gaat in 2005 tot rond twee uur s nachts naar huis. Hetzelfde geldt voor Tabel 2.3 specificeert de uitgaanstijden voor de meest voorkomende percentages. Tabel 2.3: tijdstip van terugkeer na uitgaan (in %) Uitgaansgelegenheid Middernacht uur s nachts uur s nachts uur s nachts uur s nachts uur s nachts uur s nachts Hierbij zijn de mensen die tot twaalf uur uitgaan (2 procent) niet meegenomen. Overigens geven ook enkele respondenten aan tot 8 uur s ochtends uit te gaan, zodat tabel 2.3 niet tot 100 procent optelt.

17 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland De Timeless is voor beide jaren de meest gefrequenteerde uitgaansgelegenheid en wordt beide keren door minimaal 43 procent van de ondervraagden genoemd. Verder zijn café Q, Prins Hendrik, coffeeshop The Comic en Back in Time genoemd, hoewel de percentages voor deze uitgaansgelegenheden altijd onder de 10 procent blijven. Hotel America, dat in 2005 nog door 4 procent van de ondervraagden genoemd wordt, wordt in 2006 door slechts 1 procent nog aangehaald. Als wordt gelet op de coffeeshop als reden om in Hoek van Holland uit te gaan, is het onderscheid tussen inwoners uit Hoek van Holland, Westlanders en elders wonenden van belang. Het blijkt dat er in 2005 sprake is van een aanzuigende werking van de coffeeshop op Westlanders, niet op mensen die uit overige gemeenten komen. 15 Hiervan is in 2006 echter geen sprake. Er kan dus geen sluitende bevestiging gevonden worden voor de derde onderzoeksvraag Alcoholgebruik De meeste ondervraagden, voor beide enquêtes meer dan 90 procent, 16 nuttigen alcohol. Het moment en de gelegenheid van alcoholgebruik in Hoek van Holland verschillen, zoals uit figuur 2.5 blijkt. Figuur 2.5: moment van nuttigen alcohol (in %) Op feestjes en in het weekend In het weekend en door de week Alleen in het weekend Alleen op feesten P= In en in procent. Het blijkt dat minimaal 90 procent van alle leeftijdsklassen wel eens alcohol gebruikt.

18 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Het blijkt dat vooral jongeren in de jongste leeftijdsklasse (tot 18 jaar) alcohol voornamelijk op feesten en in het weekend nuttigen. 17 Verder verschilt het aantal glazen alcohol dat genuttigd wordt sterk, maar het gemiddeld aantal glazen alcohol over beide enquêtejaren bedraagt 9,5; voor 2006 is dit 9,2 en voor ,7 glazen, voor indrinken bedraagt dit vijf glazen alcohol. 18 Het blijkt dat het gemiddeld alcoholgebruik tijdens het uitgaan elkaar niet veel ontloopt als gekeken wordt naar leeftijdscategorieen: 19 Tabel 2.4: gemiddeld aantal glazen per uitgaansavond naar leeftijd (in aantallen) Leeftijd ,0 10, ,4 8, ,4 35 en ouder 11,4 11,8 Voor 2006 heeft de jongste leeftijdscategorie het op een na hoogste gemiddelde, wat opvallend genoemd mag worden. Bovendien ontlopen de gemiddelden van alle leeftijdsklassen elkaar niet veel. Ten slotte is er bij het gemiddeld aantal van vijf indrinkglazen sprake van een leeftijdseffect; vooral jongeren van jaar en jaar geven aan meestal of altijd in te drinken voordat ze uitgaan Mensen in de leeftijdsklassen 18 tot 24 jaar en 25 tot 34 jaar drinken beduidend (p (2005)=.041 en p (2006)=.021) vaker door de week. 18. In een enkel geval is door respondenten het gebruik van 40, 50 en 60 glazen alcohol ingevuld, waardoor de gemiddelden op 11 tegenover 6 uitkwamen. De aantallen hoger dan dertig glazen zijn echter gehercodeerd naar 30 glazen. Het blijkt dat 75 procent van de respondenten in 2006 maximaal 10 glazen alcohol drinkt. In 2005 is dit 77 procent. 19. Voor een overzicht van gemiddeld alcoholgebruik voor de jongste twee leeftijdscategorieën: zie bijlage De verschillen zijn significant: p (2005)=.000 en p (2006)=.027.

19 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland In onderstaande figuur staat aangegeven wat de mensen zelf denken over de frequentie van dronkenschap. Figuur 2.6: frequentie van dronkenschap (in %) Tenminste één keer per week Enkele keren per maand Eén keer per maand Zelden Nooit De enquêteresultaten zijn eensluidend voor beide jaren. Het grootste deel van de respondenten is zelden tot nooit dronken. Voor beide jaren is gemiddeld 40 procent mi- eens per maand dronken. Indien we controleren op leeftijd, dan blijkt er geen nimaal sprake van oververtegenwoordiging van een bepaalde leeftijdscategorie. Met andere woorden: de verschillende frequenties van dronkenschap komt in alle leeftijdscategorieën voor, dus ook bij de jongste categorie Druggebruik De antwoorden op de vraag naar druggebruik zijn voor beide enquêtes consistent: in 2005 geeft 27 procent aan ooit drugs te hebben gebruikt, tegenover 28 procent in In de volgende tabel staat dit nader gespecificeerd naar drugssoorten: Tabel 2.5: drugs gebruikt (in % van de totale populatie per jaar) Soort drug Hasj/wiet Cocaïne/LSD/speed/amfetaminen 15 9 XTC Smartdrugs/paddo s Lachgas 6 13 Heroïne 2 2 Lijm (om te snuiven) 1 3

20 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Uit bovenstaande figuur blijkt dat drugs in eenderde van de gevallen buiten het legale circuit om worden aangeschaft. Mogelijk gebeurt dit ook in Hoek van Holland, maar gezien het aandeel mensen dat drugs buiten Hoek van Holland koopt, kan dit niet met zekerheid gesteld worden. Voor 2005 geven jongeren onder 18 jaar aan dat ze drugs merendeels in een coffeeshop kopen. Ook hier is niet inzichtelijk of dit binnen danwel buiten Hoek van Holland gebeurt. In 2006 is de straataankoop voor deze groep even groot als de aankoop in coffeeshops. Drugs worden meestal t huis, op straat of, in min- Als we deze vraag specificeren naar leeftijdscategorieën, dan blijkt er geen enkele leeftijdsklasse oververtegenwoordigd te zijn bij het gebruik van de meest gebruikte drugs. 21 Dit betekent dat ook de jongste leeftijdscategorie, de jongeren tot 18 jaar, geregeld heeft aangegeven verschillende drugs te gebruiken. Hierbij gaat het in de jongste leeftijdscategorie vaak om cannabis. Cocaïne, LSD, speed en amfetamine blijkt vooral een zaak van de leeftijdsklassen van 18 tot en met 24 jaar en 25 tot en met 34 jaar. Ter indicatie staan in bijlage 5 het percentage druggebruikers naar leeftijdscategorie voor de meest voorkomende drugssoorten. Rond tweederde van de mensen 22 die drugs gebruiken, doet dit wel eens in combinatie met alcohol en koopt de drugs zelf. Gemiddeld koopt 59 procent de drugs binnen Hoek van Holland en 36 procent daarbuiten. De rest (5 procent) wisselt Hoek van Holland als koopplek af met een andere plaats. 23 Figuur 2.7: plaats van drugsaankoop (in gemiddeld % over 2005 en 2006) Op straat In een coffeeshop In een woonhuis In de uitgaansgelegenheid Anders Er komen te weinig druggebruikers van lachgas, heroïne en lijm voor om uitspraken te doen. 22. In 2005 combineert 66 procent en in procent drugs met alcohol. Minimaal 68 procent koopt drugs zelf. 23. Er ontstaat een diffuus beeld als het gaat om het gebruiksmoment van drugs. Dit kan zowel in het weekend of door de week zijn, op feesten, maar ook daarbuiten.

21 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland dere mate, in een uitgaansgelegenheid gebruikt. Van de mensen die drugs gebruiken, geeft gemiddeld 14 procent aan ook in drugs te handelen Overlastbeperkende maatregelen De mensen zijn verdeeld over de overlastbeperkende maatregelen, want deze leveren zowel sterke voor- als tegenstanders op. Dit resulteert regelmatig in zeer veel 1- ofwel 10-scores. Tabel 2.6: cijfermatig oordeel over overlastbeperkende maatregelen Maatregel Gemiddeld cijfer Gemiddeld cijfer 2006 Vroegere sluitingstijden 3,0 3,0 Latere sluitingstijden 7,2 7,5 Geen verplichte sluitingstijden 6,4 6,9 Legitimatie bij bestellen alcohol 6,1 6,0 Geen alcohol schenken aan dronken mensen 7,0 6,9 Alcoholinformatie in uitgaansgelegenheden 4,7 4,5 Pendelbus naar huis 6,3 7,1 Barpersoneel belt taxi bij dronkenschap 7,4 7,5 Alcoholblaascontroles na sluitingstijd 4,9 4,9 Legitimeren bij binnenkomst 5,7 6,0 Metaaldetectors in uitgaansgelegenheden 6,9 6,9 Preventief fouilleren bij binnenkomst 5,5 6,4 Preventief fouilleren op straat 4,3 4,8 Meer politie in uniform op straat 5,9 5,8 Zwaarder straffen van crimineel gedrag 7,6 7,3 Cameratoezicht 6,1 6,2 Meer portiers bij ingangen uitgaansgelegenheden 5,9 5,8 Frisdrank goedkoper dan alcohol 6,6 6,7 Toch hebben enkele maatregelen duidelijk de voorkeur boven anderen. Met name latende re sluitingstijden wordt door het uitgaanspubliek als een adequate overlastbeperke maatregel gezien, vroegere sluitingstijden daarentegen niet. Ook wordt de rol van het barpersoneel onderkend: zij dienen hun klanten bij voorkeur in een taxi te zetten als ze dronken zijn. Interessant is ook dat het zwaarder straffen van crimineel gedrag als een goede maatregel wordt beschouwd Veiligheid Gemiddeld geven de ondervraagden een 7,4 26 als het gaat om de beleving van veiligheid in en rond het uitgaanscentrum van Hoek van Holland. Daarbij ontloopt het oordeel over de veiligheid bij mannen en vrouwen elkaar nagenoeg niet. 27 Liefst In 2005 zijn dit tien en in 2006 elf personen. 25. De schaal loopt van 1 tot en met De schaal loopt van 1 tot en met Een nadere blik op de onderzoeksjaren afzonderlijk levert niet-significante verschillen tussen mannen en vrouwen in veiligheidsbeoordeling op.

22 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland procent van de ondervraagden geeft in 2005 aan veiligheid tijdens het uitgaan (heel of redelijk) belangrijk te vinden. Voor 2006 ligt dit percentage op 86. Voor beide onderzoeksjaren voelt driekwart zich zelden of nooit onveilig in Hoek van Holland. Dat betekent dat toch nog een kwart van de mensen zich altijd (gemiddeld 3 procent), vaak (gemiddeld 5 procent) of soms (gemiddeld 16 procent) onveilig voelt. 28 Als we daarin specificeren naar geslacht, dan blijken vooral vrouwen zich beduidend minder vaak veilig te voelen dan mannen. 29 Ruim eenderde van de ondervraagden vindt dan ook dat de veiligheid in Hoek van Holland verbeterd moet worden. Hierin bestaat alleen geen verschil tussen mannen en vrouwen. De meest gefrequenteerde uitgaansgelegenheden worden in 2005 niet genoemd onder de uitgaansgelegenheden die een deel (14 procen t) van de mensen mijdt vanwege onveiligheid. Deze mensen noemen voornamelijk (55 procent) Hotel America als de te vermijden uitgaansgelegenheid. Verder geeft eenzesde deel van de mensen aan dat zij bepaalde plekken in Hoek van Holland mijden. Daarbij worden voo ral het bos en donkere steegjes genoemd. In 2006 wordt Hotel America nog maar in een enkel geen Prins Hendrik in 42 procent van de geval- val genoemd, terwijl Timeless, The Comic len wordt aangehaald. Een uitspraak van een cafébezoeker tijdens de Horecanacht bevestigt deze verschuiving: De laatste tijd zie je dat gasten die vroeger in The Chevy Bar en Hotel America zaten nu richting Timeless trekken. Daar wordt dan openlijk drugs gebruikt en ontstaan de nodige problemen met dat volk. Een enkeling (gemiddeld 5 procent) gaat op een bepaalde tijd naar huis vanwege onveiligheidsgevoelens, waarbij gemiddeld 26 procent binnen deze kleine groep dit al voor twaalf uur s nachts doet. Gemiddeld 91 procent van de ondervraagden draagt nooit een wapen bij zich, 4 procent zelden, 3 procent soms, 1 procent vaak en 1 procent altijd. Vaak (50 procent) handelt het om een steekwapen, maar ook om een slagwapen (20 procent), een vuurwapen (16 procent) of pepperspray (30 procent) Mensen die zich altijd onveilig voelen geven de veiligheid in Hoek van Holland het cijfer 3,5. Voor mensen die vaak onveilig, soms onveilig, zelden onveilig en nooit onveilig hebben ingevuld bedraagt het cijfer respectievelijk 5,4, 6,6, 7,4 en 8,1. De waardering voor veiligheid in Hoek van Holland neemt dus toe naarmate mensen zich veiliger voelen. 29. P=.000. Daarentegen voelen jongeren in de leeftijdsklasse 18 tot en met 24 jaar zich in 2005 aanmerkelijk minder onveilig. 30. Het zijn bijna allemaal mannen die steek-, slag- en vuurwapens dragen. Van de in totaal elf pepperspraygebruikers in 2005 en 2006 gaat het om zes vrouwen.

23 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Slachtofferschap De laatste drie maanden voor het moment dat de enquête in 2005 werd afgenomen, is een kwart van de ondervraagden slachtoffer geweest van één of meerdere incidenten. In 2006 is slechts eenzesde slachtoffer geworden. In beide jaren zijn fietsendiefstal, vernielingen van eigendommen, openbaar urineren, gevaarlijk verkeersgedrag, wegwerpen van rommel, openbare dronkenschap en bedreigingen de meest genoemde incidentsoorten. In de volgende tabel staan de incidentsoorten uitgesplitst: Tabel 2.7: slachtoffer in de laatste drie maanden (in %) Incident % 2005 % 2006 Fietsendiefstal Bromfietsendiefstal 6 14 Autodiefstal 1 7 Diefstal uit auto door openbreken 7 14 Diefstal van dingen aan buitenkant auto 3 2 Inbraak Vernielingen eigendommen Bedreigingen Lichte mishandeling, bijvoorbeeld een vechtpartij 9 36 Zware mishandeling, bijvoorbeeld een steekpartij 3 5 Seksuele intimidatie, bijvoorbeeld ongewenste betasting 7 12 Geluidsoverlast Openbare dronkenschap Openbaar urineren Wegwerpen van rommel Bedreiging/intimidatie Rijden onder invloed Gevaarlijk verkeersgedrag Hoewel 2006 dus beduidend minder slachtoffers van incidenten oplevert, geven de slachtoffers wel meerdere incidentsoorten aan. Daardoor zijn bijna alle incidentsoorten vaker genoemd door slachtoffers. Daarbij springen vooral bromfietsen- en autodiefstal, lichte mishandeling, geluidsoverlast, het wegwerpen van rommel en gevaarlijk verkeersgedrag eruit. Daarentegen neemt het percentage bedreigden in 2006 af Daderschap Het aandeel daders is voor het enquêtejaar 2005 groter dan het aandeel slachtoffers. Voor 2006 is het juist andersom. In 2005 bedraagt het percentage daders de laatste drie maanden voorafgaand aan de enquête 27, in Net zoals de daling in slachtofferschap lijkt dit op het eerste gezicht een gunstige ontwikkeling. Daderschap ligt voor beide jaren vooral op het terrein van openbaar urineren, wegwerpen van rommel, openbare dronkenschap, rijden onder invloed, geluidsoverlast, lichte mishandeling en gevaarlijk verkeersgedrag.

24 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Tabel 2.8: dader in de laatste drie maanden (in %) Incident % 2005 % 2006 Fietsendiefstal Bromfietsendiefstal 5 14 Autodiefstal 3 11 Diefstal uit auto door openbreken 3 8 Diefstal van dingen aan buitenkant auto 1 3 Inbraak 5 11 Vernielingen eigendommen Bedreigingen 7 11 Lichte mishandeling, bijvoorbeeld een vechtpartij Zware mishandeling, bijvoorbeeld een steekpartij 3 5 Seksuele intimidatie, bijvoorbeeld ongewenste betasting 5 6 Geluidsoverlast Openbare dronkenschap Openbaar urineren Wegwerpen van rommel Bedreiging/intimidatie 4 14 Rijden onder invloed Gevaarlijk verkeersgedrag Behalve voor fietsendiefstal geldt dezelfde conclusie als bij de incidentsoorten van slachtoffers: hoewel er in 2006 minder daders van incidenten voorkomen dan in 2005, zeggen meer daders verantwoordelijk te zijn voor bepaalde incidenten. Enkele belangwekkende stijgers zijn bromfietsen- en autodiefstal, lichte mishandeling, het wegwerpen van rommel, rijden onder invloed en gevaarlijk verkeersgedrag. 2.3 Belangrijkste bevindingen in dit hoofdstuk De enquêtes uit 2005 en 2006 zijn consistent: slechts weinig onderzoeksgegevens in de enquêtes wijken van elkaar af. Dit geldt zowel voor de achtergrondkenmerken van de ondervraagden als hun mening over diverse onderwerpen. Er kan dus geconcludeerd worden dat de enquêtevragen beide jaren ongeveer even serieus zijn ingevuld door het uitgaanspubliek. Ook is er sprake van eenzelfde patroon in over- en onderrapportages als het gaat om bijvoorbeeld alcoholconsumptie. Aan het eind van dit hoofdstuk vatten we kort samen welke onderzoeksresultaten de twee enquêtes hebben opgeleverd. De chronologie van het hoofdstuk wordt daarbij zoveel mogelijk gevolgd: zowel de inwoners uit Hoek van Holland als de vakantievierders gaan regelmatig uit in Hoek van Holland, hoewel uitgaan vooral een lokale bezigheid van de bewoners zelf is. Eén of twee avonden uit per week heeft de voorkeur. De vrijdag en zaterdag zijn daarbij de voor de hand liggende dagen; een enkeling gaat alleen uit, maar stappen gaat veelal samen met anderen; de meeste mensen gaan rond twee uur s nachts naar huis. Ongeveer 40 procent van de ondervraagden maakt het later dan twee uur;

25 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland feeshop The Comic en Back in Time volgen op afstand; voor 2005 is er hooguit sprake van een aanzuigende werking van coffeeshop The Comic op Westlanders. Voor mensen uit overige delen van Nederland en voor 2006 geldt dit niet; gemiddeld worden negen à tien glazen alcohol tijdens een uitgaansavond gedronken. Er bestaat daarbij geen aanmerkelijk verschil in leeftijdscategorieën, dus het alcoholgebruik van jongeren is vergelijkbaar met dat van de ouderen; de Timeless wordt het meest genoemd als uitgaansgelegenheid. Café Q, Prins Hendrik, cof- jongeren tot 18 jaar drinken alcohol veelal op feesten en in het weekend, niet door de week; gemiddeld worden vijf glazen alcoholhoudende drank voorafgaand aan het uitgaan gedronken. Di t indrinken is vooral een bezigheid van jongeren tot 25 jaar; de frequentie van dronkenschap is niet te koppelen aan één leeftijdscategorie. Minimaal 40 procent van de ondervraagden is minstens één keer per maand dronken; in totaal geeft 28 procent van de ondervraagden aan ooit drugs te hebben gebruikt; hasj en wiet zijn de meest gebruikte drugs; drugs worden door jongeren in alle leeftijdscategorieën geb ruikt; bijna zes op de tien mensen koopt drugs in Hoek van Holland zelf. Het gaat dan in tweederde van de gevallen om aankopen in een coffeeshop, m aar jongeren onder 18 jaar kopen drugs in 2006 ook op straat; latere sluitingstijden en barpersoneel dat een taxi belt voor dronken klanten zijn populaire overlastbeperkende maatregelen, vroegere sluitingstijden de minst popu laire maatregel; veiligheid krijgt in Hoek van Holland van de bezoekers het ci jfer 7,4. Veilig uitgaan wordt door bijna iedereen belangrijk geacht. Driekwart van de bezoekers voelt zich in Hoek van Holland zelden of nooit onveilig, maar vrouwen voelen zich vaker onveilig. Eenderde van alle ondervraagden vindt dat de veiligheid in Hoek van Holland verbeterd kan worden; er lijkt sprake van een verplaatsingseffect van uitgaansgelegenheden die mensen vanwege een onveiligheidsgevoel mijden; 91 procent van de ondervraagden draagt tijdens het uitgaan geen wapen bij zich. De mensen die dit wel doen, bezitten in de helft van de gevallen een steekwapen; in vergelijking met 2005 geven minder mensen in 2006 aan slachtoffer van een incident te zijn geworden. Veelgenoemde incidentsoorten zijn fietsendiefstal, vernielingen van eigen- gevaarlijk verkeersgedrag. Daders zijn in 2006 dommen, openbaar urineren, gevaarlijk verkeersgedrag, wegwerpen van rommel, openbare dronkenschap en bedreigingen. In 2006 zijn de slachtoffers de dupe van meerdere incidenten, waarbij vooral lichte mishandeling, geluidsoverlast, openbaar urineren en het wegwerpen van rommel toenemen. in 2006 daalt het aantal daders ten opzichte van Veelgenoemde incidentsoorten zijn openbaar urineren, wegwerpen van rommel, openbare dronkenschap, rijden onder invloed, geluidsoverlast, lichte mishandeling en verantwoordelijk voor meer incidenten. Met name zijn de incidentsoorten wegwerpen van rommel, rijden onder invloed, auto- en bromfietsendiefstal en bedreiging meer genoemd.

26 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland

27 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland De enquêtes in perspectief Het vorige hoofdstuk is ingegaan op de resultaten van de twee enquêtes uit 2005 en Mede door de consistentie tussen de twee enquêtes is er een beeld geschetst van de situatie rond alcoholen druggebruik in Hoek van Holland. De vraag is alleen, hoe dit beeld zich verhoudt tot algemene kengetallen rond alcoholen druggebruik. Door enkele van deze kengetallen te beschrijven, zetten we het Hoekse alcoholen druggebruik in perspectief. Daarbij schenken we tevens aandacht aan het veiligheids- in Hoek van gevoel en het slachtofferschap Holland. 3.1 Een beeld van alcoholgebruik Landelijke cijfers geven aan dat ruim 80 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder wel eens alcohol drinkt. Dat cijfer verandert de laatste jaren niet. Onder de drinkers zijn meer mannen dan v rouwen. Van 12 tot en met 17 jaar neemt het percentage drinkers toe van 10 tot bijna 90. Pas bij zestigplussers neemt dit cijfer geleidelijk af tot ongeveer 70 procent bij 75-plussers. 31 Vanaf eind jaren negentig daalt het aandeel zware drinkers onder jonge mannen. Onder jongens van 12 tot en met 17 jaar is de daling sterker dan onder mannen van 18 tot en met 24 jaar. Onder jongeren van jaar is ongeveer een op de twintig een zware drinker. Dat er grote verschillen in deze leeftijdscategorie zitten, blijkt wel uit onderzoek van Van Laar et al. (2006); 29 procent van de 16-jarige drinkende jon- van de 16-jarige meisjes drinkt op een weekenddag gemiddeld meer dan tien gens en 9 procent glazen. 32 Ook is bijna veertig procent van de mannen in de leeftijd van 18 tot en met 24 jaar een zware drinker. Gemiddeld drinken de mannen in deze leeftijdsgroep bijna veertien glazen alcohol per week. Ruim zeventig procent hiervan nuttigen zij in het weekend. Het aandeel zware drinkers onder vrouwen ligt in 2003/2004 alleen onder de 18- tot en met 24-jarigen lager dan in voorgaande jaren. Deze leeftijdscategorie is ook bij de vrouwen de grootste groep zware drinkers, te weten een op de tien vrouwen. Gemiddrinken zij vijf glazen per week, waarvan tachtig procent in het weekend gebruikt deld wordt. In de andere leeftijdsgroepen onder vrouwen is geen sprake van een daling van het aantal zware drinkers. 31. Bron: Volgens het CBS is er sprake van zwaar drinken' zodra één of meer dagen per week minstens zes glazen alcohol worden gedronken.

28 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland In 2004 dronk de Nederlander gemiddeld 7,7 glazen alcohol per week. In 2001 lag het gemiddelde nog op 8,3 glazen. Deze cijfers zijn niet direct vergelijkbaar met onderhavig onderzoek in Hoek van Holland, aangezien we ons specifiek richten op uitgaanspubliek. Regelmatig wordt in gemeenten in Nederland onderzoek naar alcoholen druggebruik tijdens het uitgaan uitgevoerd. Alleen loopt de vraagstelling vaak uiteen of is het onderzoek kwalitatief van aard, waardoor vergelijken lastig is. Zo zijn er nietvergelijkbare onderzoeken geweest naar alcoholen druggebruik in Edam-Volendam (Stoele et al., 2004) en Delft (Van Gelder et al., 2005). Anderzijds zijn enkele onderzoeken uitgevoerd die, net zoals dit onderzoek, zicht geven op het alcoholen druggebruik tijdens het uitgaan in een gemeente. Ter vergelijking maken we gebruik van onderzoeken in de gemeenten Den Haag, Nijmegen, Amsterdam en Katwijk Focus op vergelijkbare onderzoeken in gemeenten Uit het veertiende Antenneonderzoek, dat in 2005 is uitgevoerd onder cafébezoekers in Amsterdam, komen goed vergelijkbare cijfers naar voren (Nabben et al., 2005). Er blijkt geen enkele cafébezoeker te zijn ondervraagd die nog nooit alcohol heeft gedronken. De meesten zijn rond 14 jaar begonnen met drinken. Een cafébezoeker gaat gemiddeld 7 keer per maand naar het café. Bijna eenderde drinkt gemiddeld 2,5 glas alcohol voor het uitgaan. In de uitgaansgelegenheid worden gemiddeld 7 glazen gedronken. Kijk je naar de hele uitgaansavond, dan worden 8 glazen op een avond gedronken. 34 Het onderzoek naar alcoholgebruik in Nijmegen (Roomer en Akouele, 2006) is vergelijkbaar met het onderzoek in Amsterdam. Ook in Nijmegen komt de gemiddelde alcoholconsumptie op 8 glazen, terwijl 91 procent ooit alcohol heeft gedronken. Onder de uitgaande jongeren in Den Haag is alcoholgebruik eveneens alom vertegenwoordigd (Van Gelder et al., 2004). Van alle deelnemers aan een schriftelijke enquête heeft 91% de maand daarvoor alcohol gedronken, terwijl 96% ooit in zijn of haar leven alcohol dronk. Ter vergelijking: in een onderzoek naar het alcoholgebruik onder uitgaanders in Katwijk (Van der Vorm en Tielen, 2003) blijkt het gemiddeld aantal glazen op een dag in het weekend op maar liefst 11,7 glazen te liggen. 35 Het onder- 33. Deze onderzoeken zijn op basis van toevalligheid via internet geselecteerd. Uit de internetsearch is tevens gebleken dat gemeenten rapportages over alcoholen druggebruik niet altijd openbaar maken, wat de zoektocht bemoeilijkte. 34. Bron: In het Katwijkse onderzoek zijn de aantallen hoger dan 20 op 20 gesteld. Als we deze hercodering voor ons onderzoek gevolgd hadden, was het gemiddelde lager dan 9,5 glazen alcohol uitgekomen.

29 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland zoek legt de nadruk op excessieve drinkers, personen die meer dan 10 glazen alcohol op een avond drinken. In Katwijk gaat het dan om 37 procent van de uitgaanders. De Hoekse onderzoeksresultaten liggen wat gemiddeld alcoholgebruik betreft enerzijds tussen Nijmegen en Amsterdam en anderzijds Katwijk in, hoewel gesteld kan worden dat de hoeveelheden in Katwijk erg hoog lijken te liggen. Hoek van Holland steekt gunstig af bij de Amsterdamse cafébezoekers, die allemaal ooit alcohol hebben genuttigd. Gezien het Nijmeegse percentage (91 procent) lijkt het alcoholgebruik bij uitgaanders in Hoek van Holland niet bovengemiddeld. 36 Ook ligt het aandeel excessieve drinkers in Katwijk hoger dan in Hoek van Holland, met percentages voor 2005 en 2006 van respectievelijk 23 en Focus op jongeren Ondanks de stabilisatie in het alcoholgebruik is het drinken van alcohol onder jongeren de laatste jaren sterk toegenomen. In een onderzoek naar druggebruik onder de Hoekse jeugd (Ferwerda en Beke, 1993), werd al opgemerkt dat alcoholgebruik een nagenoeg volledig geaccepteerd verschijnsel is. Uit de recente Beleidsbrief Alcohol en Jongeren en de Preventienota blijkt dat de huidi- ge zorg bij de overheid daarom vooral ook betrekking heeft op de toename van het alcoholgebruik bij jongeren. Jongeren beginnen op steeds jongere leeftijd met regelmatig alcohol drinken. Veel alcohol drinken wordt ook voor meisjes steeds normaler. 37 De oorzaak van de toename van drankgebruik onder jongeren is een combinatie van diverse factoren. Zo wordt onder andere gewezen op het hogere bestedingsbudget van jongeren, de ruimere beschikbaarheid van drank en de steeds slimmere marketing die speciaal gericht is op de jeugd (zoals de introductie van zoete mixdrankjes). Daarnaast wordt een verklaring gevonden in de behoefte van de jeugd aan timeoutsituaties waarbij de regels die het gedrag in het normale leven bepalen, even niet gelden. De structurele verplichtingen tegenover school en ouders worden ingeruild voor directe bevrediging van individuele behoeften en situationele invloeden van dat moment. Drinken met vrienden tijdens uitgaan of vakantie is hiervan een goed voorbeeld. De risico s van alcoholgebruik door jongeren hangen sterk samen met het incidenteel gebruik van overmatig alcohol in een zeer korte tijd ( binge-drinking ) en door drinken in situaties waarin men helemaal geen alcohol zou moeten drinken (zoals in het verkeer). 36. In 2005 en 2006 liggen de percentages in Hoek van Holland van de mensen die ooit alcohol hebben gedronken op respectievelijk 94 en 92 procent. 37. Zo blijkt uit informatie op de website van Stichting Alcoholpreventie:

30 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland De cijfers tonen dat jongeren op steeds vroegere leeftijd alcohol gaan drinken en in steeds grotere hoeveelheden. Uit een onderzoek naar alcoholgebruik onder jongeren (Monshouwer et al., 2004) blijkt dat 31 procent van de 12-jarigen en 43 procent van de 13-jarigen alcohol nuttigt. Op 14-jarige leeftijd heeft 62 procent recent gedronken en op 15-jarige leeftijd 70 procent. Als gekeken wordt naar het wekelijks alcoholgebruik, dan liggen de percentages voor de 12-, 13-, 14- en 15-jarigen op respectievelijk, 7, 16, 31 en 52. Vanaf 15 jaar verloopt het drinkproces vaak in grotere hoeveelheden. Tot die leeftijd gaat het vaak om twee tot vier glazen alcohol, maar bijna één op de vijf jongens en één op de tien meisjes van 15 jaar drinkt meer dan tien glazen. Ook stijgt het aandeel dronken jongeren sterk met de jaren. Van de 12- jarigen is 16 procent ooit dronken geweest, 29 procent van de 13-jarigen, via 49 procent van de 14-jarigen naar 63 procent van de 15-jarigen (Monshouwer et al., 2004). De analyse op basis van de enquêtes in Hoek van Holland heeft opgeleverd dat het alcoholgebruik van jongeren qua gemiddelde niet onderdoet voor dat van de oudere leeftijdscategorieën. Op basis van de onderzoekresultaten kan geconcludeerd worden dat jongeren vanaf 15 jaar in Hoek van Holland inderdaad volop overgaan tot het consumeren van alcohol. 3.2 Een beeld van druggebruik Het CBS geeft aan dat een kwart van de jongeren ooit marihuana of hasj heeft gebruikt (CBS, 2006). Ongeveer 8 procent heeft ooit XTC gebruikt en 6 procent paddo s. Heroïnegebruik wordt door jongeren nauwelijks gemeld. Meer jonge mannen dan vrouwen hebben ooit drugs gebruikt. Ruim 30 procent van de mannen heeft ooit marihuana of hasj gebruikt tegen 18 procent van de vrouwen. XTC en geestverruimende paddestoelen zijn ooit gebruikt door 5 en 9 procent van de mannen. Bij vrouwen is dit 6 en 3 procent Focus op vergelijkbare onderzoeken in gemeenten Korf et al. (2006) geven een vergelijking tussen drie verschillende groepen: scholieren tot 18 jaar, de totale bevolking ouder dan 12 jaar en trendy uitgaanders in Amsterdam. Tabel 3.1: ooit drugs gebruikt (in %) Cannabis Cocaïne XTC Amfetamine Scholieren jaar (2003) 18,7 2,2 2,9 2,2 Totale bevolking 12+ jaar (2001) 17,0 2,9 2,9 2,6 Trendy uitgaanders Amsterdam (2003) 82,2 39,4 39,4 6,7 Bronnen: Monshouwer et al. (2004), Abraham et al. (2002) en Korf et al. (2004)

31 Alcohol- en druggebruik in Hoek van Holland Zoals uit de tabel blijkt, zijn de percentages voor scholieren en de totale bevolking vergelijkbaar. Voor de trendy uitgaanders liggen de percentages beduidend hoger. Het veertiende Antenneonderzoek onder Amsterdamse cafébezoekers in 2005 biedt ook zicht op druggebruik van uitgaanders (Nabben et al., 2005). Driekwart heeft wel eens cannabis gebruikt, een derde XTC en een kwart cocaïne. In vergelijking met 2000, toen de cafébezoekers ook zijn ondervraagd, zijn er vrijwel geen verschillen in het druggebruik. Het onderzoek in Nijmegen (Roomer en Akouele, 2006) resulteert in een beduidend lager cannabisgebruik dan in Amsterdam: 44 procent van de ondervraagden heeft dit ooit gedaan. Daarnaast zegt minder dan een kwart ooit een andere drug gebruikt te hebben, waarbij XTC dan het meest gebruikte middel is. Zowel amfetamine als cocaïne zijn vervolgens door een op de tien ondervraagden ooit gebruikt. Daarentegen lijkt het cannabisgebruik bij de Haagse uitgaanders (Van Gelder et al., 2004) weer vergelijkbaar met dat van Amsterdam: de resultaten geven aan dat driekwart van de uitgaanders ooit gebruikte. Wat het aandeel XTC en cocaïne betreft, ligt het percentage ooitgebruikers op respectievelijk 46 en 33. Het beeld rond druggebruik in Hoek van Holland lijkt in vergelijking met bovenstaande onderzoeken niet verontrustend: hooguit 28 procent van de bezoekers in Hoek van Holland geeft aan ooit drugs te hebben gebruikt. Uitgesplitst naar soorten drugs blijft het gebruik van cannabis in Hoek van Holland ook achter bij andere gemeenten. Amfetamine en cocaïne zijn in dit onderzoek bij elkaar gezet, dus een exacte vergelijking is niet mogelijk. Toch is het gebruik hiervan in Hoek van Holland hooguit vergelijkbaar met het druggebruik in Nijmegen, dat eveneens niet buitensporig is Focus op jongeren Volgens de Nationale Drug Monitor (Van Laar et al., 2006) neemt het gebruik van cannabis toe met de leeftijd. Maar weinig (2 procent) 12-jarigen hebben in 2003 ervaring met cannabis. Op 16-jarige leeftijd heeft eenderde van de jongeren ooit wel eens cannabis gebruikt. Tussen 1996 en 2003 is de startleeftijd van cannabisgebruik gelijk gebleven, deze ligt op ongeveer 12 jaar. Jongeren van 18 betrekken hun cannabis meestal (80 procent van de mannen, 56 procent van de vrouwen) via de coffeeshops. Opmerkelijk is dat de 12- tot en met 15-jarigen (22 procent, zowel jongens als meis- en de 16- en 17-jarigen (57 procent van de jongens, 37 procent van de meisjes) jes) dit ook doen, ondanks het wettelijke verbod hierop. Overigens betrekken jongeren onder de 18 jaar hun cannabis veelal van vrienden.

Nog meer weergeven