Beide voorgenomen besluiten zijn ter advisering voorgelegd aan de OR. De RI&E is ter instemming aan de OR aangeboden.

Transcriptie

1 Nota voor : algemeen bestuur Datum : 30 juni 2016 Onderwerp : Definitieve vaststelling voorwaarden BT/SB4 Agendapunt : 6 Kenmerk : AB/1614 Portefeuillehouder: mevrouw.m. E. Traag Bijlagen: 1. Notitie voorwaarden BT/SB4 2. Warme RI&E Uitruk op Maat, Tinguely Xperts d.d. 8 april Advies OR d.d. 20 januari Instemming OR d.d. 22 maart 2016 Inleiding Het algemeen bestuur van de VNOG heeft op 1 juli 2015 een voorgenomen besluit genomen over de incidentenscenario s die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen. Ook heeft het bestuur een voorgenomen besluit genomen over de voorstellen waaronder een BT/SB4 de incidentscenario s mag afhandelen en heeft het de warme Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) vastgesteld. Een BT/SB4 is een vier persoonsbrandweervoertuig dat specifiek gericht is op natuurbrandbestrijding. Het voertuig is daarmee één van de varianten van variabele voertuigbezetting die binnen de VNOG formeel mogelijk wordt gemaakt. De BT/SB4 wordt door drie posten in de regio als tweedelijnsvoertuig gebruikt. Dit betekent dat het voertuig ingezet wordt naast een normale TS6. Op de post Hoog Soeren wordt de BT/SB4 al enkele jaren als eerstelijnsvoertuig gebruikt. Door middel van onderhavig voorstel wordt de situatie in Hoog Soeren geformaliseerd. Na vaststelling van de incidentscenario s worden de voorwaarden geschapen om een BT/SB4 ook op andere posten in de regio als eerstelijnsvoertuig in te zetten. Beide voorgenomen besluiten zijn ter advisering voorgelegd aan de OR. De RI&E is ter instemming aan de OR aangeboden. De OR adviseert een BT/SB4 drie incidentscenario s minder dan voorgesteld te laten afhandelen (zie bijlage). Wij stellen voor het advies van de OR te volgen en 21 incidentscenario s vast te stellen die een BR/SB4 zelfstandig mag afhandelen. De OR heeft ingestemd met de RI&E. Advies-besluit Voorgesteld wordt: 1. de 21 incidentscenario s vast te stellen die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen (bijlage 1); 2. de voorwaarden vast te stellen waaronder een BT/SB4 vastgestelde incidentscenario s mag afhandelen (bijlage 1); 3. de warme Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) vast te stellen (bijlage 2); 4. een plan van aanpak op te stellen om de in voornoemde RI&E geconstateerde knelpunten met betrekking tot invoering van de BT/SB4 op te lossen. 1

2 Beoogd effect De inzet van een BT/SB4 op een veilige manier mogelijk te maken. Argumenten 1.1 Een BT/SB4 kan minder incidentscenario s zelfstandig afhandelen dan een TS6. Het voorstel was 24 incidentscenario s vast te stellen die door een BT/SB4 veilig en zelfstandig zou kunnen worden afgehandeld. De OR adviseert om drie scenario s als gevolg van automatische gegenereerde brandmeldingen niet vast te stellen. Achtergrond van het OR-advies is dat deze scenario s door de succesvolle actie om (loze) meldingen terug te dringen vrijwel niet meer voorkomen. De constatering van de OR delen wij. Om die reden wordt voorgesteld 21 scenario s vast te stellen die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen. 1.2 De 21 incidentscenario s sluiten aan bij hetgeen de BT/SB4 te bieden heeft. De BT/SB4 is een specifiek natuurbrandbestrijdingsvoertuig. De bepakking en de beschikbare middelen wijken af van een normale TS6. De BT/SB4 handelt uitsluitend die scenario s af die met vier personen afgehandeld kunnen worden. Op deze manier wordt de veiligheid en gezondheid van het personeel gewaarborgd. 2.1 De voorwaarden borgen een verantwoorde wijze van uitrukken met de BT/SB4. Om verantwoord met een BT/SB4 uit te kunnen rukken worden voorwaarden gesteld waaraan moet worden voldaan. De voorwaarden hebben betrekking op bijscholing, materieel, inzetprocedures, opkomsttijden en slagkracht. De voorwaarden zijn samengevat in de paragrafen 4 tot en met 8 van bijlage 1 en worden uitgewerkt in de toolbox BT/SB4. De OR heeft in haar advies heeft een kanttekening geplaatst bij het feit dat de BT/SB4 de scenario s woningbrand en hulpverlening zelfstandig zou mogen afhandelen. Het betreft hier echter beschrijvingen van de werkwijze bij een gezamenlijke inzet met een TS6. Dit is inmiddels uitgelegd aan de OR die akkoord is met de beschreven procedures. 3.1 De OR heeft ingestemd met de warme RI&E Met behulp van de RI&E zijn de veiligheids- en gezondheidsrisico s van de BT/SB4 geïnventariseerd en geëvalueerd. De OR is akkoord met de uitgevoerde RI&E. 4.1 Het plan van aanpak, dat volgt uit de RI&E, is nodig om knelpunten op te lossen. In de RI&E is een aantal knelpunten vastgesteld. Een aantal van die knelpunten heeft betrekking op de VNOG in het algemeen en een aantal is specifiek gericht op de BT/SB4. Om de knelpunten behorend bij de BT/SB4 op te lossen, wordt voorgesteld een plan van aanpak op te stellen. De OR zal te zijner tijd gevraagd worden in te stemmen met het plan van aanpak. Uitvoering / communicatie / inwerkingtreding Indien de kaders waaraan invoering van de BT/SB4 moet voldoen, door het algemeen bestuur zijn vastgesteld, kan het DB besluiten dat een post daadwerkelijk met een BT/SB4 mag uitrukken. Het DB zal het AB - afhankelijk van het aantal posten dat gaat werken met een variant van variabele voertuigbezetting - minimaal 2

3 één keer per jaar melden welke posten gebruik maken van variabele voertuigbezetting. Personele consequenties Toepassing van een BT/SB4 betekent dat niet zes, maar vier personen uitrukken. De veiligheid en gezondheid van het brandweerpersoneel is daarbij geborgd. Er wordt geïnvesteerd in de vakbekwaamheid van de betreffende brandweerpersoneel, middels een bijscholingsprogramma. De belasting van de medewerkers zal gelijk of lager zijn, omdat zij gealarmeerd worden voor 21 van de totaal 52 incidentscenario s. Financiën Kosten worden gedekt binnen de huidige begroting. Bijlagen 1. Notitie voorwaarden BT/SB4 2. Warme RI&E Uitruk op Maat, Fase 1 Veiligheidschecklist, Tinguely Xperts d.d. 8 april Advies OR d.d. 24 januari Instemming OR d.d. 22 maart

4 Het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland; Bijeen in de vergadering d.d. 30 juni 2016; Gelezen het voorstel van het dagelijks bestuur d.d. 7 april 2016; Besluit: 1. de 21 incidentscenario s vast te stellen die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen (bijlage 1); 2. voorwaarden vast te stellen waaronder een BT/SB4 de vastgestelde incidentscenario s mag afhandelen (bijlage 1); 3. de warme Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) vast te stellen (bijlage 2); 4. een plan van aanpak op te stellen om de in voornoemde RI&E geconstateerde knelpunten met betrekking tot invoering van de BT/SB4 op te lossen. De voorzitter De ambtelijk secretaris drs..c.g.m. Berends mr. M. Assies Apeldoorn, 30 juni

5 Voorwaarden invoering BT/SB4 22 maart Aanleiding Het Algemeen Bestuur van de VNOG heeft op 20 november 2014 besloten dat een brandweerpost, die structureel problemen heeft om tijdig uit te rukken met de standaardbezetting van zes brandweermensen, de mogelijkheid krijgt om structureel af te wijken van deze standaardbezetting. Binnen de VNOG worden vooralsnog drie soorten variabele voertuigbezetting onderscheiden: de TS4, een standaardtankautospuit die bemenst wordt door vier personen; de SIV2, een snel inzetbaar voertuig dat bemenst wordt door twee personen; de BT/SB4 natuur, een brandweervoertuig dat specifiek gericht is op natuurbrandbestrijding en bemenst wordt door vier personen. Om met aangepaste voertuigbezetting te mogen uitrukken, moeten een RCM- en een RI&Etraject worden doorlopen. Met behulp van een Classificatie Matrix (RCM) wordt bepaald welke incidentscenario s de soort variabele voertuigbezetting zelfstandig mag afhandelen Uitruk op Maat. Met de Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) worden de risico s bij repressief optreden geïnventariseerd. Dit voorstel betreft de voorwaarden waaronder met een BT/SB4 mag worden uitgerukt. Hiervoor is een RCM-traject doorlopen. In paragraaf 2 staan de incidenten vermeld die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen. Daarnaast heeft een gecertificeerde externe veiligheidskundige van Tinguely Xperts de eerste fase van de RI&E uitgevoerd. De resultaten van de RI&E zijn opgenomen in paragraaf 3. De tweede fase van de RI&E betreft een belevingsonderzoek. Geadviseerd is dit onderzoek circa een half jaar nadat de variant van variabele voertuigbezetting is ingevoerd, uit te voeren. De voorwaarden voor invoering van een BT/SB4 staan vermeld in de paragrafen 4 tot en met 8. Voor de praktische uitvoering worden deze voorwaarden verder uitgewerkt in de Toolbox BT/SB4. 2. Incidenten Op basis van de RCM zijn er 21 incidentscenario s geïdentificeerd die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen. Tabel 1: Overzicht van de 21 incidentscenario s die een BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen I. Zelfstandig af te handelen 7 S1 Brand Specifiek Nacontrole 9 S1 Brand Specifiek Brandgerucht 11 S1 Brand Buitenbrand Afval / rommel 13 S1 Brand Wegvervoer Personenauto 15 S1 Brand Buitenbrand Container 17 S1 Brand Buitenbrand Berm / Ruigte / Bossage 18 S2 Brand Buitenbrand Berm / Ruigte / Bossage 23 S1 Brand Natuurbrand Bosbrand / Heidebrand 24 S2 Brand Natuurbrand Bosbrand / Heidebrand 27 S1 Gezondheid Overige gezondheid Til-assistentie 28 S1 Dienstverlening Brandweer Liftopsluiting 29 S1 Dienstverlening Brandweer Buitensluiting 1

6 34 S1 Leefmilieu Water / weerproblemen Wateroverlast 35 S2 Leefmilieu Water / weerproblemen Wateroverlast 36 S1 Leefmilieu Water / weerproblemen Stormschade 37 S2 Leefmilieu Water / weerproblemen Stormschade 38 S1 Gezondheid Overige gezondheid Reanimatie 39 S1 Leefmilieu Stank Buiten 45 S1 Dienstverlening Uitpandig Dier te water 49 S1 Dienstverlening Brandweer Bergen object 51 S1 Ongeval Spoorvervoer Aanrijding persoon Totaal 21 scenario's Tabel 2: Overzicht van de 21 incidentscenario s die een BT/SB4 met TS6 mag afhandelen II. Af te handelen inclusief standaard opschaling TS6 1 S1 Alarm Automatisch Brand PAC Brandmelding 2 S2 Alarm Automatisch Brand PAC Brandmelding 3 S1 Alarm Automatisch Brand Sprinkler / rookmelder OMS 4 S2 Alarm Automatisch Brand Rookmelder OMS 5 S1 Alarm Automatisch Brand Handmelder OMS 6 S2 Alarm Automatisch Brand Handmelder OMS 8 S2 Brand Specifiek Nacontrole 10 S2 Brand Specifiek Brandgerucht 12 S2 Brand Buitenbrand Afval / rommel 14 S2 Brand Wegvervoer Personenauto 16 S2 Brand Buitenbrand Container 19 S1 Brand Gebouwbrand Woning 20 S2 Brand Gebouwbrand Woning 21 S1 Brand Gebouwbrand Industrie 22 S2 Brand Gebouwbrand Industrie 25 S1 Ongeval Wegvervoer Aanrijding letsel 26 S2 Ongeval Wegvervoer Aanrijding letsel / beknelling 30 S1 Dienstverlening Dieren Op hoogte 31 S2 Dienstverlening Dieren In put / Bassin / Kelder 50 S2 Dienstverlening Brandweer Bergen persoon 52 S2 Ongeval Spoorvervoer Aanrijding personenauto Totaal 21 scenario's 2

7 Tabel 3: Overzicht van de incidentscenario s die niet door BT/SB4 worden afgehandeld III. Af te handelen door andere post/eenheid 32 S1 Verkeer Wegverkeer Vervuild wegdek 33 S2 Verkeer Wegverkeer Vervuild wegdek 40 S2 Dienstverlening Brandweer Gevaarlijke stoffen 41 S1 Ongeval Inpandig Gevaarlijke stoffen 42 S2 Ongeval Uitpandig Gevaarlijke stoffen (gas) 43 S1 Dienstverlening Brandweer Gevaarlijke stoffen 44 S2 Dienstverlening Brandweer Gevaarlijke stoffen 46 S2 Ongeval Uitpandig Persoon te water 47 S1 Ongeval Wegvervoer Voertuig te water 48 S2 Ongeval Wegvervoer Voertuig te water 10 scenario's S1 : licht scenario S2: zwaar scenario 3. Uitkomsten RI&E In de RI&E wordt aangesloten op de al eerder uitgevoerde RI&E s voor TS4 en SIV2. Er zijn geen relevante extra knelpunten gesignaleerd. Wel is op enkele onderdelen een aanvulling of nuancering aangebracht. In het op te stellen Plan van Aanpak zal hier aandacht aan worden besteed. 4. Opkomsttijd Op grond van de RCM en de uitrukhistorie van de posten is de verwachting dat ongeveer 50% van de meldingen met een BT/TS4 kan worden afgehandeld (tabel 1). Bij een groot deel van de overige meldingen wordt naast de BT/SB4 tegelijkertijd ook een TS6 gealarmeerd (tabel 2). Daarnaast zijn er ook meldingen waarvoor uitsluitend een TS6 wordt gealarmeerd omdat de BT/SB4 niet over de middelen beschikt (tabel 3). De BT/SB4 telt uitsluitend mee in de opkomsttijd indien het wordt gealarmeerd ten behoeve van één van de 21 incidentscenario s die de BT/SB4 zelfstandig mag afhandelen. 5. Slagkracht In de opschaling word uitgerukt met standaardeenheden (TS6). Dit houdt in dat de BT/SB4 niet gealarmeerd wordt bij opschaling en dus ook niet meetelt in de slagkracht. Een uitzondering wordt gemaakt voor het scenario Natuurbrand. Bij dit scenario doet de BT/SB4 wel mee in de opschaling, omdat dit voertuig specifiek gericht is op natuurbrandbestrijding. 6. Materieel Een BT/SB4 is een bijzonder voertuig met een uitrusting gericht op een aantal specifieke scenario s. Extra uitrusting is niet nodig. 3

8 7. Inzetprocedures De brandweer onderscheidt vier taakvelden: brand en technische hulpverlening, ongevallen met gevaarlijke stoffen en waterongevallen. Voor brand en technische hulpverlening zijn op basis van een maatgevend incident de inzetprocedures voor een BT/SB4 uitgewerkt. Bij deze incidenten wordt standaard een TS6 mee gealarmeerd. Voor de taakvelden ongevallen met gevaarlijke stoffen en waterongevallen zijn geen inzetprocedures gemaakt omdat de BT/SB4 hiervoor niet als eerstelijnsvoertuig gealarmeerd wordt. Brand Inzetprocedure BT/SB4 bij het maatgevende incident binnenbrand woning Uitruk Bevelvoerder Bereidt zich voor op de inzet (volgens het vijf stappenplan); Vraagt informatie aan de meldkamer; Raadpleegt eventuele beschikbare bereikbaarheidskaarten e.d.; Maakt een Taakrisicoanalyse (TRA); Informeert de manschappen over de te verwachte situatie en het voorlopig plan; Maakt op basis van de informatie de afweging om (verder) op te schalen; Hangt ademlucht om. Chauffeur, voertuigbediener Rijdt het voertuig naar de locatie van het incident. Manschappen Hangen ademlucht om; Bereiden zich voor op een inzet. Aankomst plaats incident Bevelvoerder Verzamelt informatie; Voert een verkenning uit; Toetst de TRA aan de hand van de nieuwe informatie; Besluit tot wel of geen binnen aanval. Maakt op basis van de nieuwe informatie de afweging om verder op te schalen; Schaalt indien nodig mono en of multidisciplinair op; Maakt definitief inzetplan, rekening houdend met opkomst TS6; Geeft een situatierapport. Zorgt voor een veilig werkgebied; Chauffeur, Maakt het voertuig inzet gereed; voertuigbediener Zorgt voor water op de straal (dit blijft zijn/haar hoogste prioriteit); Manschappen Treden op als aanvalsploeg (gelijk aan de zesmansbezetting (TS6)); Zie verder het kwalificatiedossier (verkenning). Inzet Bevelvoerder Geeft leiding aan, coördineert en controleert de inzetwerkzaamheden; Stelt indien nodig de plannen bij of stelt plan+ in werking; Verdeelt het incident in logische vakken; Overlegt met bijstandsverlenende eenheden (standaard 1 TS6); Informeert de Officier van Dienst en de MON; Ondersteunt de manschappen bij de redding en blussing; Geeft een situatierapport. Chauffeur, Bedient het voertuig en houdt het operationeel; voertuigbediener Verzorgt indien mogelijk de waterwinning; Hangt ademlucht om; Is gereed om in geval van nood de aanvalsploeg te hulp te schieten; Voert ondersteunende werkzaamheden uit; Geeft materiaal uit en neemt materiaal terug; Kijkt mee m.b.t. RSTV (Rook, Stroming, Temperatuur, Vuur). Hij/zij is de ogen en oren van de aanvalsploeg en de bevelvoerder. Manschappen Treden op als aanvalsploeg (gelijk aan een zesmansbezetting (TS6)). Zie verder het kwalificatiedossier (inzet brand). 4

9 Nazorg Bevelvoerder Voert een na controle uit; Coördineert de personele nazorg; Coördineert de materiele nazorg; Evalueert de inzet; Handelt het incident administratief af; Draagt het incident over aan de betrokken instantie. Chauffeur, Zie kwalificatiedossier (nazorg). voertuigbediener Manschappen Zie kwalificatiedossier (nazorg). Specifieke aandachtspunten Bevelvoerder De bevelvoerder voert geen taken uit waarvan hij/zij zich niet direct kan losmaken; De bevelvoerder geeft leiding aan de bemensing van het blusvoertuig en de bemensing van een bijzonder voertuig dat aan zijn blusvoertuig is gekoppeld. Gezien zijn bijkomende werkzaamheden geniet dit de nodige aandacht in de training (communicatie); Fysiek wordt er meer gevraagd van het personeel waardoor bijstand of aflossing tijdig geregeld moet worden. Chauffeur, voertuigbediener Bij het verlaten van het voertuig moet de chauffeur er zeker van zijn dat de bluswatervoorziening gegarandeerd is. Manschappen Moeten goed op de hoogte zijn van de (on)mogelijkheden van het blussysteem. Technische hulpverlening Inzetprocedure BT/SB 4 hulpverlening Uitruk Bevelvoerder Bereidt zich voor op de inzet (volgens het vijfstappenplan); Vraagt informatie aan de meldkamer; Maakt een TRA (Taakrisicoanalyse); Informeert de manschappen over de te verwachte situatie en het voorlopig plan; Maakt op basis van de informatie de afweging om verder op te schalen; Chauffeur, voertuigbediener Rijdt het voertuig naar de locatie van het incident. Manschappen Zie kwalificatiedossier (algemeen) Aankomst plaats incident Bevelvoerder Verzamelt informatie; Voert een verkenning uit; Toetst de TRA aan de hand van de nieuwe informatie; Maakt op basis van de nieuwe informatie de afweging om verder op te schalen; Schaalt indien nodig mono en of multidisciplinair op; Verdeelt het incident in logische vakken; Maakt definitief inzetplan, rekening houdend met opkomst TS6 ; Verzorgt tot aankomst van de Officier van Dienst de multidisciplinaire coördinatie; Vervult zijn taak in het incidentmanagement; Geeft een situatierapport. Draagt zorg voor een veilig werkgebied; Chauffeur, Maakt het voertuig en materiaal inzet gereed; voertuigbediener Zie verder kwalificatiedossier. Manschappen Zie kwalificatiedossier. Inzet Bevelvoerder Geeft leiding aan, coördineert en controleert de inzetwerkzaamheden; Stelt indien nodig de plannen bij of plan+ in werking; Overlegt met bijstandsverlenende eenheden (standaard 1 TS6); Informeert de Officier van Dienst; Ondersteunt de manschappen. 5

10 Chauffeur, Houdt het voertuig operationeel; voertuigbediener Geeft materiaal uit en neemt materiaal terug; Voert zo nodig de werkzaamheden uit van de beveiliger en of veiligheidsman ; Zie verder het kwalificatie dossier. Manschappen Zie kwalificatiedossier. Nazorg Bevelvoerder Voert een na controle uit; Coördineert de personele nazorg; Coördineert de materiele nazorg; Evalueert de inzet; Handelt het incident administratief af; Draagt het incident over aan de betrokken instantie. Chauffeur, Zie kwalificatiedossier. voertuigbediener Manschappen Zie kwalificatie dossier. Specifieke aandachtspunten bevelvoerder De bevelvoerder voert geen taken uit waar hij of zij zichzelf mee vastzet; Fysiek wordt er meer gevraagd van het personeel waardoor bijstand of aflossing tijdig geregeld moet worden. Chauffeur, voertuigbediener Bij het verlaten van het voertuig moet de chauffeur er zeker van zijn dat het voertuig operationeel is en blijft. 8. Bijscholing Iedere manschap, chauffeur en bevelvoerder van de post die met een BT/SB4 uitrukt, dient vakbekwaam te zijn voor de betreffende kerntaken van een TS6. De bijscholing voor een BT/SB4 is daarnaast vooral gericht op veiligheids- en risicobewustzijn en op (herkenning van) brandpreventieve voorzieningen. Tabel 4: Overzicht bijscholingstraject onderdeel locatie wie vorm duur instructeur Start up Post Alle postleden Presentatie 1 dagdeel Kern Instructeur TS4 Casus training Theorie Brand-NBB-THV (WO-OGS) Theorie over brandpreventieve voorzieningen Elementaire oefeningen Post Alle postleden Carrousel / standvorm 2 dagdelen Kern instructeur TS4 Post Alle postleden Presentatie 1 dagdeel Adviseur beheersing Post, verzorgingsgebied Alle postleden Carrousel / standvorm 2 dagdelen Kern instructeur Brand Realistisch trainen Oefencentrum Alle postleden Coachend / 1 dag Kern instructeur TS4 praktijk AAR Eind inzet Verzorgingsgebied Alle postleden Toets 1 dagdeel Kern instructeur TS4 6

11 Warme RI&E Uitruk op maat Brandweer Veiligheidsregio NOG Post Hoog Soeren, BT/SB4 Fase 1 Veiligheidschecklist Aan Brandweer Veiligheidsregio Noord-Oost Gelderland Datum 8 april 2015 Versie Definitief Projectnummer Van Tinguely Xperts Hans Hoogesteger RAH RHVK arbeidshygiënist & veiligheidskundige // Postbus VB Utrecht

12 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE INLEIDING CONCLUSIE EN ADVIES BEVINDINGEN... 5 BILAGE 1: WERKWIZE BILAGE 2: VEILIGHEIDSCHECKLIST INGEVULD EN UITGEWERKT Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 1

13 1. Inleiding Aanleiding In het kader van toekomstgerichte ontwikkeling die Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland wil inzetten is in 2013 gestart met het project MOED. MOED zal resulteren in een Masterplan om te komen tot een Optimale, Effectieve, Doelmatige brandweer organisatie, gericht op haar kerntaken; incidentbestrijding en risicobeheersing. Eén van de deelprojecten onder het thema incidentbestrijding is de variabele voertuigbezetting. Daar waar brandweerposten wegens gebrek aan voldoende personeel buiten dienst gesteld dreigen te worden en de dekking niet kan worden gegarandeerd, lijkt de variabele voertuigbezetting een oplossing te bieden. Het deelproject heeft tot doel heldere regionale kaders te ontwikkelen op basis waarvan besloten kan worden tot invoering van deze variabele voertuigbezetting. Om te komen tot een selectie van scenario s waarvoor een van de standaard TS6 afwijkende bezetting verantwoord is, is een Classificatie Matrix (RCM) opgesteld. In het kader van de wettelijke RI&E-verplichting moet er van de nieuwe werkwijze een risicoinventarisatie en -evaluatie worden opgesteld door een gecertificeerde veiligheidskundige. Dit met een daarvoor geschikte methode; de Leidraad Inventarisatie veiligheidsaspecten bij repressief optreden, die in 2006 door de NVBR specifiek voor het repressieve werk van de brandweer werd ontwikkeld. Deze rapportage heeft betrekking op de uitvoering van de bedoelde RI&E, fase 1, de veiligheidschecklist. In deze fase wordt middels de checklist in kaart gebracht welke de risico s voor het brandweeroptreden zijn, ten aanzien van de organisatorische of beleidsmatige aspecten. De tweede fase, het zogenaamde belevingsonderzoek (ook onderdeel van de Leidraad ), moet op een later moment de RI&E completeren met de risico s zoals die tijdens het repressieve optreden worden ervaren. De eerste fase van de RI&E werd in de periode september /oktober 2014 uitgevoerd door Hans Hoogesteger, gecertificeerd veiligheidskundige en arbeidshygiënist bij Tinguely Xperts. Tot dat moment was de Hoog Soerense variant nog buiten beschouwing gebleven. In Hoog Soeren is een uitruk met 4 op een BT/SB4 al enkele jaren de gebruikelijke werkwijze. In januari 2015 werd deze variant alsnog betrokken in de onderzoeken die de basis moeten gaan vormen voor de beleidskeuzes van de Veiligheidsregio; er is op een zelfde wijze een Classificatie Matrix (RCM) opgesteld en een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) uitgevoerd. Deze RI&E is het onderwerp van dit rapport. Doel Doel van het onderzoek is het vaststellen van eventuele risico s waaraan brandweermedewerkers in het kader van de variabele voertuigbezetting blootstaan en het genereren van maatregelen om die zo goed mogelijk te beheersen. Voor deze eerste fase heeft dat alleen betrekking op de risico s ten aanzien van veiligheid en gezondheid, voor zover die beleidsmatig door Brandweer VNOG worden beheerst of zouden moeten worden beheerst. In deze rapportage betreft het de werkwijze bij post Hoog Soeren. Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 2

14 Opbouw rapport Na deze inleiding volgen in hoofdstuk 2 de conclusies en adviezen. In hoofdstuk 3 worden de bevindingen gepresenteerd. Hoofdstuk 4 betreft het overzicht van de risico s die in dit onderzoek werden gesignaleerd is tabelvorm (de RI&E) welke op eenvoudige wijze door Brandweer VNOG kan worden uitgewerkt tot plan van aanpak. Aan de rapportage zijn de volgende bijlagen toegevoegd: 1. Werkwijze 2. Veiligheidschecklist (ingevuld) Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 3

15 2. Conclusie en advies Brandweer VNOG heeft in verband met de voorbereidingen op de gewenste invoering van de mogelijkheid tot variabele voertuigbezetting een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) laten uitvoeren op de eventueel aanwezige arbo-risico s als gevolg van organisatorische aspecten. Hiervoor is gebruik gemaakt van de veiligheidschecklist die deel uitmaakt van de Leidraad Inventarisatie veiligheidsaspecten bij repressief optreden van de NVBR. De uitvoering van dit onderzoek werd verzorgd door Hans Hoogesteger, gecertificeerd arbeidshygiënist en veiligheidskundige bij Tinguely Xperts en vond plaats in januari Conclusies Voor wat betreft de inventarisatie van arbo-risico s als gevolg van organisatorische aspecten is in de Warme RI&E Variabele Voertuigbezetting Brandweer Veiligheidsregio NOG, Fase 1 veiligheidschecklist van december 2014 reeds gebleken dat er nog veel knelpunten zijn. Voor de post Hoog Soeren zijn op dit vlak geen relevante extra knelpunten gesignaleerd, wel was er aanleiding om op enkele onderdelen een aanvulling of nuancering aan te brengen. Een belangrijk punt van zorg is de constatering dat Brandweer VNOG zich nog maar in beperkte mate heeft ontwikkeld tot een lerende organisatie. Zo is er ook maar weinig aandacht besteedt aan de afwijkende voertuigbezetting die al jaren geleden in Hoog Soeren werd geïntroduceerd, afgezien van het standaard laten uitrukken van een TS6 vanuit het nabijgelegen Apeldoorn. Er zijn geen evaluaties gehouden en er is ook geen aangepast trainingprogramma aangeboden. In het format waarin de gesignaleerde risico s zijn gerapporteerd kan Brandweer VNOG eenvoudig het bij de RI&E behorende plan van aanpak uitwerken. Dit plan moet dan nog door de onderzoeker worden beoordeeld. Advies De RCM en het overzicht van benodigde competenties zijn als solide en betrouwbaar beoordeeld. Het lijkt zo te zijn dat de manschappen van Hoog Soeren door hun ervaring nog wat meer geneigd zijn om nog wat extra scenario s met 4 man te willen benaderen. Aanbevolen wordt om bij de beleidskeuze meer waarde toe te kennen aan de uitkomst van de regio breed opgestelde RCM. De risico-inventarisatie die is uitgevoerd levert grofweg dezelfde knelpunten op als die van de regiobrede inventarisatie. Blijkens het plan van aanpak dat Brandweer VNOG daarvoor opstelde zullen de meeste knelpunten die direct betrekking hebben op de variabele voertuigbezetting inmiddels zijn aangepakt en opgelost. Aanbevolen wordt om ook nu weer het plan van aanpak in te vullen. De aanbeveling is om het plan van aanpak (volgende hoofdstuk) in te vullen en de realisatie voor de punten die direct betrekking hebben op de uitruk op maat op korte termijn in te plannen. Op een later moment moet dat ook nog plaatsvinden met de punten van algemene aard. Aanbevolen wordt om dat in de loop van 2015 op te pakken. Zorg voor een goede samenwerking met de ondernemingsraad; deze heeft instemmingrecht ten aanzien van zowel de RI&E (vaststellen van de risico s) als het plan van aanpak. Conform Arbowet artikel 14 lid 3 ontvangt de OR een afschrift van deze RI&E van de onderzoeker. Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 4

16 3. Bevindingen In dit hoofdstuk worden de bevindingen gepresenteerd van het uitgevoerde onderzoek, de RI&E, fase 1, de veiligheidschecklist voor de post Hoog Soeren. De veiligheidschecklist is tot stand gekomen door met name het groepsinterview met de postcommandant Wouter Peters en de bevelvoerders an ten Bos en Gerard Zweverink op 29 januari Omdat Hoog Soeren al jaren werkt met een aangepaste voertuigbezetting /uitruk met 4 personen, was het aantal knelpunten beperkt. Bij het invullen en bespreken van de RI&E lag de focus op de uitruk met 4 en met het specifieke voertuig, de BT/SB4. Tot dusverre wordt er bij iedere uitruk ook een TS6 vanuit Apeldoorn opgeroepen. In verband met de wens van de Veiligheidsregio om het voor bepaalde scenario s mogelijk te willen maken om die met een lagere bezetting af te doen, is er steeds ook specifiek gekeken naar de viermansinzet. De vragen in de veiligheidschecklist gaan over de organisatorische aspecten die van invloed zijn op de veiligheid en gezondheid bij het uitvoeren van repressietaken. Vaak kan zo n aspect niet worden gekwalificeerd als specifiek voor de variabele voertuigbezetting; voor de meeste aspecten geldt dat ze juist vooral betrekking hebben op de standaard bedrijfsvoering. Aspecten die wezenlijk anders uitpakken bij variabele voertuigbezetting zijn als BT/SB4 geduid, de andere vragen met Alg(emeen). Typische specialismen waarvoor variabele voertuigbezetting niet aan de orde is (duiken en OGS) zijn niet meegenomen in het onderzoek. Een hoge risicoscore is toegekend aan het volgende punt: Evaluatie van incidenten. Algemeen /TS4, BT/SB4 Met een gemiddelde risicoscore: Besturen van een brandweervoertuig. BT/SB Meerijden met een brandweervoertuig. Algemeen, BT/SB4 10 aspecten scoorden een laag risico. Hoog Soeren heeft een afwijkend voertuig, de BT/SB4. Als dat voertuig gebruikt gaat worden voor een uitruk met 4, zijn er relevante verschillen met de TS4, waarmee rekening gehouden moet worden bij de training van de manschappen en de scenario s waarop de meldkamer de post kan inzetten. Ook het rijden met de BT/SB4 op de weg is afwijkend /kent meer risico s. En het blussysteem is middeldruk en daarmee (op dit moment) anders dat op de standaard TS. Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 5

17 Tabel RI&E /PvA Het onderstaande overzicht geeft de risico s aan die in het uitgevoerde onderzoek naar voren kwamen. Een deel van de knelpunten is geïdentificeerd als een gevolg van de afwijkende (BT/SB4) voertuigbezetting, deze punten zijn in de kolom onderwerp geduid met (BT/SB4). Een aantal andere knelpunten heeft betrekking op de normale bedrijfsvoering, die punten zijn geduid met (Alg). De punten die betrekking hebben op (ook) de afwijkende voertuigbezetting zijn opgenomen in de eerste tabel. De resterende algemene punten zijn in de tweede tabel verwerkt. De risico-klasse geeft het oordeel van de veiligheidskundige weer over de ernst van het risico; laag (L), midden (M) en hoog (H). De geformuleerde adviezen kwamen tot stand op basis van het gesprek tijdens de interviewsessie. Het rechterdeel van de tabel laat ruimte voor het plan van aanpak en dient door Brandweer VNOG zelf te worden ingevuld. Omdat het onderzoek voor de post Hoog Soeren een vervolg is op een zelfde onderzoek voor de hele veiligheidsregio zijn alleen de punten die hierop betrekking hebben opgenomen en is er een vermelding gemaakt als het punt ook in de regiobrede RI&E naar voren kwam. Als voor zo n punt al een maatregel was gepland, dan is die in dit rapport overgenomen. Als er voor Hoog Soeren aanleiding was om een andere risico-klasse toe te kennen, dan is de oorspronkelijke klasse (tussen haakjes) gezet. Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen Voorbereid zijn op het uitvoeren van brandweertaken (BT/SB4). Er wordt gewerkt volgends de Leidraad oefenen die bedoeld is voor inzet met 6 manschappen. Men vindt dit in de praktijk een goede basis. Er wordt ten behoeve van de variabele voertuigbezetting gewerkt aan een opleidingsplan /toolbox. Voor half februari is een specifieke (TS4) training ingepland, zoals die inmiddels ook voor andere -Inventarisatie en Evaluatie korpsen in de regio wordt verzorgd. Er zijn echter relevante verschillen tussen TS4 en BT/SB4. klasse (M) M Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zorg ervoor dat deze trainingen in voldoende mate aansluiten bij het voertuig van Hoog Soeren (BT/SB4) en de ervaringen die de manschappen inmiddels hebben met een viermansinzet. Mogelijk dat hier en daar ook enige correctie gewenst is ten aanzien van het onderschatten van risico s. De regiobrede maatregel inzake TS4 trainingen behoeft dus aanpassing naar BT/SB4. Dit is een onderdeel van het bijscholingsprogramma. Dit programma wordt nu verder uitgewerkt en is gereed voor invoering van Variabele Voertuigbezetting. Werkgroep Variabele Voertuigbezetting (VVB) i.s.m. Vakbekwaamheid Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 6

18 Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen Evaluatie van incidenten (Alg /TS4 en BT/SB4). Brandweer VNOG manifesteert zich (nog) niet -Inventarisatie en Evaluatie optimaal op het vlak van een lerende organisatie. Het delen van kennis en ervaringen is nog geen gemeen goed. Ten behoeve van de variabele voertuigbezetting zal er wel worden voorzien in systematische evaluatie, maar omdat de huidige praktijk nog niet optimaal is, vraagt dit wel om extra aandacht. De afwijkende bezetting zoals die in Hoog Soeren aan de orde is, is na introductie nooit zorgvuldig geëvalueerd. klasse H Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zorg in zijn algemeenheid voor een goede verwerking van informatie die van belang kan zijn voor veilig en gezond werken. Voor een deel zal dit gaan om het informeren van manschappen en voor een ander deel om het aanpassen van instructie en training. Zorg voor een strakke en systematische evaluatie van de eerste ervaringen met variabele voertuiginzet. Het lijkt verstandig om hierbij (centraal) de /een preventiemedewerker (arbo) of een arbo-commissie een rol te geven. Ook voor Hoog Soeren is dit ondanks de reeds bestaande ervaring met een 4-mans inzet belangrijk, omdat voor de nader te bepalen scenario s er geen tweede voertuig meer zal mee uitrukken. In de toolbox is een systematiek opgenomen voor evaluatie. Afdeling Incidentbestrijding (postcdt.) is verantwoordelijk dat dit wordt uitgevoerd conform de Toolbox In de huidige organisatie is dit nog niet bij alle clusters goed geregeld. Bij de inrichting van de nieuwe organisatie zal ook dit onderwerp een centrale aansturing krijgen. Gezien de duur van het besluitvormingstraject en het bijscholingstraject is de verwachting dat er voor de kanteling van de organisatie geen evaluatietrajecten lopen. Mocht dit wel zo zijn, dan zal dit door Incidentbestrijding worden gedaan. Incidentbestrijding Incidentbestrijding t.z.t. t.z.t. Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 7

19 Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen Opschalen (Alg /TS4 en BT/SB4) De variabele voertuigbezetting moet niet worden ingezet voor te zware incidenten. Op basis van de RCM worden scenario s geselecteerd die in aanmerking komen. Fouten bij de melding en aanname kunnen resulteren is een onterechte inzet van variabele voertuigbezetting. In de praktijk is een 100 % juiste melding minder kritisch omdat er veel mogelijkheden zijn om middels opschaling snel voldoende manschappen ter plaatse te krijgen. In het geval van TB/SB4 is het echter wel van belang dat de centralist rekening houdt met de beperkte inzetmogelijkheden van de BT/SB Fysieke gesteldheid (Alg /TS4 en BT/SB4) Het gaat bij dit punt om de inzetbaarheid van manschappen. In de praktijk is er maar weinig -Inventarisatie en Evaluatie aandacht voor de fysieke gesteldheid anders dan dat het een eis is bij de medische keuring. Voor de traditionele inzet levert dit een verhoogd risico op en voor de variabele voertuigbezetting nog meer. In Hoog Soeren zijn de meeste manschappen actief met sporten en lichaamsbeweging. /conditie. klasse (L) M M Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zorg voor bijscholing van de centralisten op de TS4 en BT/SB4 inzet; werk aan de bewustwording over wat dit betekent. Zorg ervoor dat de fysieke gesteldheid een belangrijk onderwerp wordt. Verwerk bijvoorbeeld eenvoudige conditietests in het trainingsprogramma. Maak een Brandweer VNOG brede keuze voor het al dan niet faciliteren van sportprogramma s om de conditie op peil te houden. Bij invoering van dit systeem zullen de centralisten worden ingelicht en voorgelicht over de opzet en de mogelijke gevolgen bij inzet van deze eenheden. In de regio wordt PPMO ingevoerd, dit geeft een beeld van de fysieke gesteldheid onder realistische omstandigheden. Wordt meegenomen in de besluitvorming rondom de werkkostenregeling. MON / OV P&O P&O Eind Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 8

20 Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen Besturen brandweer voertuig (BT/SB4) Door de korte wielbasis en grote wielen rijdt het voertuig beslist anders als een personen- of vrachtwagen. Het wat schokkerige /zwabberige weggedrag brengt een verhoogd risico op verkeersongevallen met zich mee Meerijden (BT/SB4) Vaak worden de veiligheidsgordels niet gedragen. Er is over dit onderwerp onduidelijkheid, omdat er geluiden zijn over een vrijstelling voor de brandweer. Men geeft bovendien aan dat de gordels op het voertuig niet geschikt zijn Activiteiten rondom het incident (verkenning) (TS4 en BT/SB4). Er is nog geen specifieke instructie voor de variabele voertuigbezetting. De verkenning is een -Inventarisatie en Evaluatie cruciaal beslismoment voor de inzet en eventuele opschaling. Dit element is uitdrukkelijk aanwezig in de nieuwe (TS4 /SIV2) trainingen waarvoor Hoog Soeren ook is ingepland (half februari 2015). Omdat Hoog Soeren al met 4 man uitrukt is het risico als Laag geclassificeerd. klasse M M (M) L Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zorg voor een gerichte training van de brandweerchauffeurs op dit voertuig bij het rijden op de weg en het rijden in open terrein. Zorg voor een regelmatige check en bijscholing. Het dragen van gordels is een algemeen punt. Specifiek: ga na of de gordels op het voertuig van Hoog Soeren aanpassing behoeven. Zie punt 1 van deze RI&E (1.1.2); ontwikkeling toolbox en training. Uit het interview kwam naar voren dat bekendheid met functiecodes die bij opschaling gebruikt moeten worden nog niet optimaal zou zijn. Werkgroep VVB i.s.m. Is een onderdeel van het bijscholingsprogramma. Vakbekwaamheid Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 9

21 Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen Binnentreden van een gebouw met adembescherming (TS4 en BT/SB4) De specifieke instructies voor een variabele voertuigbezetting worden nog uitgewerkt (punt 1 van deze RI&E). Hoog Soeren heeft al veel ervaring met een uitruk met 4; risico Laag Warmtebeeldcamera (BT/SB4) Hoog Soeren heeft geen warmtebeeldcamera. -Inventarisatie en Evaluatie Men weet er wel mee om te gaan, er wordt geoefend, onder andere omdat men met een TS6 gewoon meedoet met brandweerwedstrijden. Men is nu afhankelijk van het vanuit Apeldoorn volgende voertuig Gebouwen (BT/SB4) Hoog Soeren was op het moment van deze RI&E nog bezig met het RCM traject, aan de hand waarvan zal worden vastgesteld welke scenario s geschikt zijn voor een viermansinzet. Doordat men al langer met vier man uitrukt lijken er meer scenario s geschikt. Het is echter de vraag of er geen sprake is van risicoonderschatting. Dat geldt uiteraard niet voor het specialisme bos- en heidebranden. klasse (M) L M Pm Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zie punt 1 van deze RI&E (1.1.2); ontwikkeling toolbox en training. Besteed bij de trainingen ook aandacht aan het afwijkende blussysteem op de BT/SB4 (middeldruk in plaats van hoge druk) Voorzie Hoog Soeren ook van een warmtebeeldcamera, zodat de manschappen die net als bij de overige variabele inzet kunnen inzetten bij de verkenning. Overweeg om een zelfde beleid te voeren inzake scenario s die voor variabele voertuigbezetting in aanmerking komen. Door het ontbreken van HVgereedschap is de BT/SB4 niet (als eerste) inzetbaar bij verkeersongevallen. Ten aanzien van bos- en heidebranden, zal de BT/SB4 in afwijking van de TS4 juist wel ingezet kunnen worden. Werkgroep VVB i.s.m. Is een onderdeel van het bijscholingsprogramma. Vakbekwaamheid Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 10

22 Tabel 1 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), januari Zaken die betrekking hebben op BT/SB4 Nr. Onderwerp en bevindingen bos- en heidebanden (BT/SB4) Realistisch oefenen zou niet goed mogelijk zijn. Er zit wel veel ervaring in het korps. Rijden met het voertuig in open terrein is wel een punt van aandacht, ondanks de training zandhaas nieuwe stijl Gebruik HV-gereedschap (BT/SB4) Op het voertuig van Hoog Soeren zijn geen HVgereedschappen aanwezig (behalve zagen en een lier). Er wordt wel geoefend met de standaard gereedschappen om bij opschaling (en wedstrijden) deze taken te kunnen uitoefenen Waarnemen van dampen (BT/SB4) Het korps wordt wel eens geconfronteerd met munitie en ander oorlogstuig (fosforbom) uit WO II. -Inventarisatie en Evaluatie klasse L Pm Pm Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Zie de punt 1, 2 en 5 van deze RI&E. Zorg ervoor dat deze afwijking ten opzichte van de TS4 goed bekend is bij de centralisten. Evalueer dergelijke voorvallen en stel vast of er protocollen voor moeten worden uitgewerkt. Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 11

23 Voor het korps Hoog Soeren gelden de volgende algemene knelpunten die eerder ook werden gerapporteerd in het rapport Warme RI&E Variabele Voertuigbezetting Brandweer Veiligheidsregio NOG, Fase 1 Veiligheidschecklist van 15 december Er zijn voor deze onderdelen geen aanvullende knelpunten geconstateerd. Bij punt (14) is een aanvullend advies voor Hoog Soeren opgenomen. Voor punt (15) is een specifiek punt geformuleerd in tabel 1, dat geldt ook voor punt (16). Tabel 2 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), oktober Knelpunten van algemene aard. Nr. Onderwerp en bevindingen Naar de kazerne begeven na een melding (Alg). Het zich met spoed naar de kazerne begeven -Inventarisatie en Evaluatie brengt in zijn algemeenheid risico s met zich mee op verkeersongevallen. Er is betrekkelijk weinig aandacht voor deze risico s vanuit de brandweerorganisatie en clusters handelen niet uniform ten aanzien van de op te roepen aantallen en het aanspreken op roekeloos gedrag in dezen. klasse M Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Beoordeel periodiek of het zich naar de kazerne begeven voldoende veilig plaatsvindt. Bespreek de bevindingen en neem zonodig maatregelen. Overweeg om niet meer manschappen dan nodig op te roepen. Voor Hoog Soeren zou het voor het hoogseizoen /de vakantieperiode handig zijn als bepaalde manschappen zich op een (elektrische) brommer over de druk befietste wegen naar de kazerne zou kunnen begeven (idee vanuit Haarlem). Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 12

24 Tabel 2 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), oktober Knelpunten van algemene aard. Nr. Onderwerp en bevindingen Besturen van een brandweervoertuig (Alg). Statistieken wijzen uit dat er op de rit met een brandweerauto naar het incident een 30x grotere kans bestaat op een verkeersongeval dan met een gewone (vracht) wagen en 3x groter bij de terugrit naar de kazerne. In geval van variabele voertuigbezetting zullen dezelfde chauffeurs rijden op het zelfde materieel Meerijden met een brandweervoertuig (Alg). Over het algemeen worden er geen veiligheidsgordels gedragen. -Inventarisatie en Evaluatie klasse L M Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Besteed bij herhaling aandacht aan de risico s bij het rijden op een brandweervoertuig, met name bij prio 1. Zie voor Hoog Soeren ook punt 5 van tabel 1. Stel het dragen van gordels verplicht en handhaaf deze regel. De uitzondering voor de brandweer geldt alleen als er een conflict zou ontstaan met betrekking tot het uitoefenen van de brandweer taak. Door deze uitzondering mag men onder het rijden de ademlucht omhangen. Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 13

25 Tabel 2 Brandweer VNOG, Fase 1 Warme RI&E Variabele voertuigbezetting (veiligheidschecklist), oktober Knelpunten van algemene aard. Nr. Onderwerp en bevindingen Tillen en verslepen (Alg). In zijn algemeenheid is er (in de oefeningen) weinig aandacht voor het gezond /ergonomisch verantwoord verplaatsen van zware lasten. Cluster BWAO heeft inmiddels al wel een tilcursus in haar programma opgenomen. -Inventarisatie en Evaluatie klasse L Plan van Aanpak Ons advies Maatregel Brandweer VNOG Wie Einddatum Verwerk oefeningen in het verplaatsen van lasten in het trainingsprogramma. Het PPMO (Periodiek Preventief Medisch Onderzoek) dat in 2015 bij Brandweer VNOG zal worden ingevoerd besteedt ook aandacht aan dit onderwerp in de vorm van een test. De test biedt gelegenheid tot correctie op verkeerd gedrag ten aanzien van de fysieke belasting. Afgerond a /nee Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 14

26 Bijlage 1: Werkwijze Bij Brandweer VNOG is in verband met de voorbereidingen op de gewenste invoering van de mogelijkheid tot variabele voertuigbezetting een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) uitgevoerd. Om de invoering van variabele voertuigbezetting mogelijk te maken is in 2013 gestart met het project MOED. Dit project zal resulteren in een Masterplan voor een Optimale, Effectieve, Doelmatige brandweer organisatie, gericht op haar kerntaken; incidentbestrijding en risicobeheersing. Het deelproject variabele voertuigbezetting werkte aan het definiëren van de kaders waarbinnen de van de standaardbezetting afwijkende inzet mogelijk zou moeten zijn. Om de veiligheid- en gezondheidrisico s die mogelijk ontstaan door variabele voertuigbezetting is een risico classificatie matrix (RCM) opgesteld van de mogelijke inzet scenario s. Met deze matrix wordt de basis gelegd voor de keuze die gemaakt zal worden voor scenario s die met een van de standaard inzet met 6 manschappen afwijkende bezetting kunnen worden benaderd, zonder dat dit leidt tot relevante veiligheid- en gezondheidrisico s. De veiligheidskundige die deze RI&E heeft opgesteld is bekend met het proces van totstandkoming van deze RCM en kon beschikken over de uitkomsten voor Hoog Soeren. Begin januari 2015 werd de veiligheidschecklist die deel uitmaakt van de Leidraad Inventarisatie veiligheidsaspecten bij repressief optreden van de NVBR globaal ingevuld dor de postcommandant. De veiligheidschecklist brengt de risico s in kaart ten aanzien van organisatorische aspecten die direct betrekking hebben op het repressieve optreden. De lijst is enigszins aangepast om haar nog wat meer toe te spitsen op risico s die mogelijk ontstaan bij een van de standaard inzet afwijkende uitruk. Er zijn geen vragen weggelaten, maar wel is er maar zeer beperkt aandacht besteedt aan de specialismen die sowieso geen deel zullen uitmaken van de variabele bezetting, zoals duiken en OGS. Op 29 januari 2015 werd door de onderzoeker de hele veiligheidschecklist doorgenomen met de postcommandant Wouter Peters en twee bevelvoerders, an ten Bos en Gerard Zweverink. Op verzoek van de postcommandant was ook Mark Brilhuis van Brandweer VNOG aanwezig. De OR was uitgenodigd om bij de sessie aanwezig te zijn, maar maakte hiervan geen gebruik. De uitvoerder maakte tijdens het interview aantekeningen in het overzicht en werkte die aansluitend uit. Het concept werd naar de postcommandant en Mark Brilhuis gezonden voor commentaar. Door de commandant werden enkele kleine correcties doorgegeven die door de onderzoeker werden verwerkt. Het overzicht dat voor het interview werd gebruikt is opgenomen als bijlage 2 van dit rapport, met dien verstande dat in de versie in de bijlage reeds de resultaten van het gesprek zijn verwerkt. Het interview /het uitgewerkte overzicht resulteerde in een conceptrapport dat op 2 april 2015 werd besproken met de trekker van het deelproject variabele voertuigbezetting, Gerrit van der Heide. Hierbij waren ook Gerry Zandvliet, Wilger Geurts, Mark Brilhuis en Ronald Kraan (OR) aanwezig. Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 15

27 Bijlage 2: Veiligheidschecklist ingevuld en uitgewerkt Hfdst. Activiteit Gevaarsaspecten in Beheersmaatregelen NVT ()a Nog niet u (N)ee optimaal Wat is er bijzonder aan Hoog Soeren, BT/SB4? Het korps en de middelen zijn specifiek gericht op bos- en heidebranden. De afspraak was dat dit korps leading zijn in de regio op deze inzet in de regio, maar in de praktijk is dat toch niet het geval. Onder de recente inzetten zijn ook: technische hulp, stormschade, schoorsteenbrand, autobrand, een zelfmoord. In het verleden ook ooit een neergestort vliegtuigje. Algemeen; slechts enkele vragen beantwoord, waarom? Er lijkt plotseling erg aan het korps te worden getrokken en het moet voor brandweerbegrippen (ervaring met andere trajecten) onder grote tijdsdruk. Met het hele korps zijn net de RCM-sessies doorlopen, dat koste veel energie, maar leverde wel een positief gevoel. Het vertrouwen in veiligheidsregio NOG is niet erg groot; drie jaar geleden zou de post opgeheven moeten worden, na protest mocht ze blijven. Daarna is er een nieuw voertuig gekomen, maar de beloofde inspraak door het korps kreeg uiteindelijk niet goed vorm. Al met al was er niet veel animo om nu aan dit onderzoek deel te nemen. Op 29 januari 2015 zijn de vragen doorgenomen met en beantwoordt door Wouter Peters (korpscommandant), an ten Bos en Gerard Zweverink (beide bevelvoerder), in aanwezigheid van Mark Brilhuis. 1 Algemeen 1.1 Organisatorische aspecten die in directe relatie staan tot het repressieve optreden Aannamebeleid Door personen die geen of onvoldoende angst kennen, wordt de kans op ongevallen verhoogd Voorbereid zijn op de uit te voeren brandweertaken. (opleiden, oefenen en bijscholen) Door onvoldoende opleiding, bijscholing en oefening loopt men een verhoogd risico. (Worden nader benoemd bij specifiek omschreven activiteiten) Bijscholing instructeurs Bij onvoldoende bijscholing zal dit negatieve invloed hebben op de veiligheid van de manschappen en anderen. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg & Rampenbestrijding O Is er binnen het korps bij werving van nieuw brandweerpersoneel een selectiecriterium om personen, die geen of onvoldoende angst kennen, te weren? O Wordt op alle niveaus realistisch geoefend? (brandwacht, chauffeur, bevelvoerder, OVD en OGS) (in het bijzonder ten aanzien van de BT/SB4) O Worden de instructeurs structureel bijgeschoold, met name op het gebied van nieuwe ontwikkelingen en risicoherkenning/ bewustwording? Is de instructeur specifiek geschoold voor de BT/SB4? Iets toelichten over de selectie van nieuwe korpsleden, criteria die dan worden aangehouden (1.1.1). Niks bijzonders, kennen de mensen in het dorp natuurlijk wel. Er is juist geen sprake van 'oude jongens krentenbrood'. Wat ontbreekt er nog aan de voorbereiding op de uit te voeren brandweertaken (1.1.2)? (nb de regio heeft opleidingsprogramma TS4 zo ongeveer af) Het bijzondere voertuig brengt met zich mee dat algemene brandweertaken soms wat meer theoretisch worden geoefend. Het korps doet wel mee met wedstrijden en gebruikt dan een standaard TS6. De brandweeropleiding is ook steeds nog gericht op een inzet met 6. Inmiddels is er overigens ook voor Hoog Soeren een realistische oefening gepland voor inzet met 4 op het eigen voertuig; dat vindt plaats in week 6. Naar verwachting zal dan 'nog niet optimaal' opgelost kunnen zijn. Werkzaamheden met BT/SB4 zijn afwijkend van standaard. Op welke wijze wordt voorzien in specifieke training van de manschappen (1.1.3)? Zie hiervoor. In de regio wordt nu voorzien in specifieke TS4 trainingen (en SIV2). De instructeurs zijn betrokken bij de ontwikkeling; voor korps Hoog Soeren inderdaad. X L/M/H L Toelichting Wouter Peters // an ten Bos // Gerard Zweverink hier zijn 4 voertuigen van. Warme RI&E Uitruk op maat, Post Hoog Soeren, BT/SB4, Fase 1 Veiligheidschecklist 16