EVALUATIERAPPORT PILOT SIV-4 RIJSWIJK ( )

Transcriptie

1 BRANDWEER HAAGLANDEN EVALUATIERAPPORT PILOT SIV-4 RIJSWIJK ( ) Definitieve Versie Vernieuwde Repressie 1

2 Toelichting Deze evaluatie maakt onderdeel uit van het Project Pilots Vernieuwde Repressie. Dit project is één van de projecten van het Programma Vernieuwde Repressie van de Brandweer Haaglanden. De Brandweer Haaglanden heeft als doel gesteld de manier van incidentbestrijding te blijven aanpassen aan de eisen van de samenleving. Dit gebeurt door: Het oprichten van kleinere eenheden voor basiszorg en/of noodhulp Het meer specialiseren van brandweertaken Het leveren van zorg op maat (b.v. per gebied, tijdstip of weersomstandigheden) De evaluatie van de pilots Vernieuwde Repressie kan daarom niet los worden gelezen van de andere activiteiten en projecten zoals: Materieel en Personeel Spreidings Plan scenario 4 Vergelijkingstesten pilots (medio 2013) Visie Technische Hulpverlening Visie Brandbestrijding Meer informatie is te vinden op BRITH. 2

3 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Samenvatting... 6 Hoofdstuk 1 Opzet evaluatierapport... 7 Doelstelling... 7 Doelgroep... 7 Aanpak... 7 Leeswijzer... 7 Hoofdstuk 2 De Pilot SIV Inleiding... 8 Ontstaan van de pilot... 8 Wat omvat de pilot... 8 Welk voertuig wordt er ingezet... 9 Hoofdstuk 3 Het verzorgingsgebied van de pilot Inleiding Beschrijving van het verzorgingsgebied Uitruk gegevens Conclusie omstandigheden pilot Hoofdstuk 4 Analyse van de evaluatieformulieren Inleiding Evaluatieformulieren Verkenning Opschaling Afwijkende taak chauffeur Inzet doelmatig en veilig verlopen Bieden de procedures een goede basis Op goede wijze incidenten kunnen bestrijden Hoofdstuk 5 Persoonlijke ervaringen met de Pilot SIV Inleiding Voorbereiding Voorbereiding op de pilot Oefeningen in Barneveld Voertuig

4 Alarmering en Uitruk Verkenning Inzet Terugkijkend naar de pilot Hoofdstuk 6 Conclusie Terugblik op de verzamelde gegevens De organisatie van de pilot Sterkte- Zwakte analyse Eindconclusie pilot SIV Begrippenlijst Bijlage: Grens inzetmogelijkheden SIV

5 Inleiding De Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) wil de komende jaren haar incidentbestrijding vernieuwen en aanpassen aan de huidige eisen en verwachtingen van de samenleving. Daarom worden in de periode 2012 en 2013 een aantal pilots uitgevoerd met andere vormen van voertuigbezetting ten behoeve van de basisbrandweerzorg. De pilots hebben tot doel om ervaring op te doen met andere manieren van voertuigbezetting tijdens oefeningen en in de praktijk. Er is gekozen voor pilots om de aanwezige kennis en ervaring van de operationele dienst te gebruiken. De medewerkers van de kazerne Rijswijk hebben het initiatief genomen om een plan op te stellen voor een pilot. De aanleidingen hiervoor zijn: Het korps wil de kennis en ervaring van de afgelopen jaren graag benutten en meedenken in de nieuwe ontwikkelingen. In het bijzonder de aanwezige vakinhoudelijke kennis. In het kader van het MPSP worden een aantal voertuigen uit Rijswijk verplaatst. Er is daardoor veel behoefte aan een aansprekend vakinhoudelijk project. De bestuurlijke wens van de burgemeester van Rijswijk om het korps een vernieuwende pilot te laten organiseren Het verzorgingsgebied van de kazerne Rijswijk leent zich goed voor een pilot Vernieuwde Repressie. Door de aanwezigheid van woningen, bedrijven, spoor- en snelwegen is er een brede spreiding aan objecten en risico s. 5

6 Samenvatting Het project pilots Vernieuwde Repressie is gestart om ervaring op te doen met verschillende vormen van voertuigbezetting. Bij dit project wordt de kennis en ervaring van de medewerkers benut om een zichtbare beweging te starten. De medewerkers van de kazerne Rijswijk hebben het initiatief genomen tot een pilot met een Snel Interventie Voertuig met een bemanning van vier personen. Na een periode van voorbereiding is van tot en met gewerkt met deze eenheid. De SIV-4 heeft in Rijswijk gewerkt onder de omstandigheden waar normaal de tankautospuit met 6 personen onder zou werken. Hiervoor is gekozen om te testen waar de beperkingen liggen van een ander voertuig met minder personen. De situatie waaronder de SIV-4 heeft gewerkt geeft een realistisch beeld. Uit cijfers van een jaar eerder blijkt dat dit (op brand na) redelijk gelijk is. Gedurende de pilot hebben de bevelvoerders een evaluatieformulier ingevuld na elk noemenswaardig incident. In de vier maanden dat de pilot heeft gedraaid zijn er totaal 80 evaluatieformulieren ingevuld. In ruim 80% van deze gevallen heeft de SIV-4 het incident kunnen oplossen, de incidenten die niet beheersbaar waren kwamen voornamelijk door de afwezigheid van het blusmiddel water en gereedschap. Vanuit de één op één gesprekken die zijn gevoerd met de manschappen is gebleken dat de oefeningen die hebben plaats gevonden op een oefencentrum deden bijdragen aan een groter draagvlak voor de pilot. Zoals bleek uit de evaluatieformulieren zijn veel incidenten te beheersen met 4 personen. Om nog meer incidenten beheersbaar te maken moeten er zwaardere gereedschappen en water aanwezig zijn op het voertuig. De afwezigheid hiervan leverde bij sommige incidenten een onveilig gevoel op. Op basis van de ervaringen van de medewerkers van de kazerne Rijswijk kan worden geconcludeerd dat een Snel Interventie Voertuig met vier personen een bruikbare werkwijze is om basis brandweerzorg te leveren in een gemiddeld verzorgingsgebied. Dit is naar mening van de betrokken collega s alleen mogelijk wanneer wordt gekozen voor een robuust voertuig waar voldoende gereedschappen en water op beschikbaar is. Deze pilot heeft bevestigd dat een andere voertuigbezetting hogere eisen stelt aan de bemanning op het gebied van vakbekwaamheid en zelfstandigheid. De collega s verwachten meer van elkaar; moeten meer zelfstandig kunnen optreden en er is meer behoefte aan zekerheid over iemands kwaliteiten. 6

7 Hoofdstuk 1 Opzet evaluatierapport Doelstelling De projectgroep Vernieuwde Repressie heeft een drietal doelstellingen vastgesteld: 1. Het benutten van de kennis en ervaring ( vakmanschap ) in de organisatie bij het ontwikkelen van Vernieuwde Repressie 2. Het opdoen van ervaring met verschillende vormen van variabele voertuigbezetting en daarbij behorende werkwijze, procedures etc. 3. Het creëren van een zichtbare beweging van verandering voor brandweer, burgers en bestuur 1 Doelgroep Dit evaluatierapport is geschreven naar aanleiding van de opgedane kennis en ervaringen van de medewerkers uit de operationele dienst, die met de pilot gewerkt hebben of ondersteuning aan de pilot hebben geleverd. De kennis en ervaring die hierin staat beschreven wordt gedragen door de operationele dienst. Tevens dient het evaluatierapport als overzichtsmiddel voor het management en andere geïnteresseerden. Aanpak De pilots die onder het project Vernieuwde Repressie zijn opgestart zullen geëvalueerd moeten worden. Om aan de doelstelling van het project te voldoen moeten de ervaringen en kennis beschreven worden. Naast deze kennis zal er in dit rapport ook aandacht besteed worden aan de cijfers zoals deze bekend zijn in het GMS (Geïntegreerd Meldkamer Systeem) en de evaluatieformulieren die na een incident zijn ingevuld door deelnemende bevelvoerders. Om de ervaringen van de manschappen goed te kunnen meten hebben er één op één gesprekken plaatsgevonden. Naast de gesprekken met de manschappen hebben er ook gesprekken plaatsgevonden met bevelvoerders die gewerkt hebben met de pilot. Leeswijzer In hoofdstuk 2 zal er gekeken worden naar de pilot, hoe is deze ontstaan, wat is het doel en hoe is er draagvlak gecreëerd. Hoofdstuk 3 zal betrekking hebben op de feitelijke cijfers zoals deze bekend zijn vanuit het Geïntegreerd Meldkamer Systeem. De evaluatieformulieren die door de bevelvoerders zijn ingevuld zijn geanalyseerd in hoofdstuk 4. De ervaringen van de operationele dienst over de bevindingen met betrekking tot de pilot staan samengevat in hoofdstuk 5. Het evaluatierapport wordt afgesloten met een conclusie in de vorm van een sterkte- zwakteanalyse, deze is terug te vinden in hoofdstuk 6. 1 Projectplan Pilots Vernieuwde Repressie 7

8 Hoofdstuk 2 De Pilot SIV-4 Inleiding In Rijswijk heeft men gekozen om te gaan werken met een SIV-4. Een totaal ander voertuig en ook het aantal mensen op het voertuig wijkt af van de standaard TS-6. Hoe de pilot is ontstaan en wat voor soort voertuig er is gebruikt is te lezen in dit hoofdstuk. Ontstaan van de pilot Kazerne Rijswijk wilde een rol spelen in het project Vernieuwde Repressie en bedacht hoe zij hier aan konden meewerken. Het eerste idee vanuit de kazerne was een combivoertuig, een tankautospuit (TS) en een Hoogwerker (HW) in één. Dit concept is inmiddels in Dordrecht van start gegaan, waarbij er 6 personen op het combivoertuig werken 2. Vanuit de kazerne Rijswijk is dit concept afgeketst omdat er meer interesse was naar totaal iets anders. Een ander voertuig en daarnaast een andere bezetting dan de standaard van zes personen. Hierdoor is men uitgekomen bij het Snel Interventie Voertuig met 4 personen (SIV-4). Door de manschappen goed te informeren over de veranderingen en de planning voor een pilot is draagvlak gecreëerd. Open communicatie zorgt dat de manschappen veranderingen eerder zullen accepteren. De bevelvoerders werden van tevoren geïnformeerd over de pilot maar ook over de inzetprocedures, hierdoor werden de bevelvoerder geënthousiasmeerd. Er werd tijdens vergaderingen gekeken naar het verschil tussen een TS-6 en de toekomstige SIV-4 en hier werden de inzetprocedures op aangepast. Om de buurkazernes te informeren over de pilot werden er presentaties gegeven. Wat omvat de pilot De pilot omvatte het uitrukken met een SIV-4 in plaats van een standaard TS-6. Er werd daarbij niet alleen afgeweken van het standaard voertuig maar ook van de bezetting van het voertuig. De pilot SIV-4 wordt gealarmeerd voor dezelfde meldingen als de standaard TS-6. Bij een grote brand wordt er uitgerukt met een standaard TS-6 omdat slagkracht bij deze incidenten gewenst is. Hiervoor werd gekozen omdat er bij een grote brand wordt gevraagd om meer handen en slagkracht en de SIV-4 dit niet kan bieden. 2 Veiligheidsregio Zuid Holland Zuid (2011. Februari 12) Dordrecht krijgt beschikking over combivoertuig. Opgeroepen op van: 8

9 Welk voertuig wordt er ingezet Het voertuig dat gebruikt is voor de pilot, is een omgebouwd waterongevallen voertuig. Het voertuig is aangepast door het inbouwen van een blussysteem en het plaatsen van diverse gereedschappen. Verder zijn in de cabine diverse aanpassingen gedaan voor laadapparatuur en is er een tablet aanwezig. Als blussysteem is gekozen voor de one-seven, dit is een blussysteem gebaseerd op schuim. Met dit blussysteem kan worden voldaan aan het doel van de pilot, een brand knockdown slaan. De medewerkers van de pilot hebben invloed gehad op de keuze van de bepakking maar niet op het voertuig zelf. Uitgangspunt was een betaalbaar concept voor de pilot. 9

10 Hoofdstuk 3 Het verzorgingsgebied van de pilot Inleiding Om een beeld te creëren waar de pilot heeft plaatsgevonden is het verzorgingsgebied van de kazerne toegevoegd aan dit rapport. De SIV-4 werd voor alle meldingen gealarmeerd waar normaal de standaard TS voor gealarmeerd zou worden. Er is dus in alarmering geen onderscheid gemaakt tussen de pilot SIV-4 en een standaard TS. Beschrijving van het verzorgingsgebied Op bovenstaande afbeelding is het verzorgingsgebied van Kazerne Rijswijk te zien. De legenda aan de zijkant geeft aan dat het roze deel het gebied is waar Rijswijk als eerste ter plaatse is. Het paarse gedeelte geeft aan waar Rijswijk als tweede ter plaatse is. Op de afbeelding zijn ook meerdere rode puntjes zichtbaar, dit zijn de kazernes die in de buurt van kazerne Rijswijk zijn gelegen. Het gebied wordt gekenmerkt door de diversiteit aan objecten; hoog- en laagbouw, bedrijven, spoor- en snelwegen. 10

11 Uitruk gegevens Om een duidelijk beeld te schetsen zijn de uitruk gegevens van de SIV-4 gesplitst in 3 fases: SIV-4 Gekoppeld in GMS Het moment dat een melding door de alarmcentrale wordt gekoppeld aan de SIV-4 en het voertuig gealarmeerd wordt. Aantal uitgerukt GMS SIV-4 Het aantal keren dat de SIV-4 daadwerkelijk is uitgerukt naar aanleiding van de koppeling vanuit het GMS. Totaal ter plaatse SIV-4 Het aantal keren dat de SIV-4 daadwerkelijk ter plaatse is gekomen naar aanleiding van de koppeling vanuit het GMS. De 3 fases zijn afgebeeld in tabellen waarbij er onderscheidt is gemaakt in het soort incident. De tabellen zijn hieronder weergegeven, de volgorde zoals deze hierboven is uitgelegd zal aangehouden worden. De tabellen van de SIV-4 hebben betrekking op de periode van t/m De tabellen met betrekking tot de TS omvatten dezelfde termijn in

12 Conclusie omstandigheden pilot We kunnen concluderen dat de omstandigheden waaronder de pilot heeft gedraaid representatief zijn. Wel is er tijdens de pilot minder gealarmeerd voor meldingen van brand. 12

13 Hoofdstuk 4 Analyse van de evaluatieformulieren Inleiding Gedurende de pilot is er aan de bevelvoerders van de pilot en de bevelvoerders van de naburige kazernes gevraagd om een evaluatieformulier in te vullen na een incident. De bevelvoerders hebben alleen een formulier ingevuld wanneer zij het een noemenswaardig incident vonden. Zo zijn er geen formulieren ingevuld voor incidenten waarbij de brandweer ter plaatse is geweest maar niet heeft gehandeld. De formulieren zijn verzameld en werden maandelijks gepresenteerd om eenieder binnen de brandweerorganisatie inzicht te geven in de pilot. Wat er is ingevuld op de evaluatieformulieren behandelen we in dit hoofdstuk. Evaluatieformulieren Zoals we in het vorige hoofdstuk hebben kunnen zien is de SIV-4 in 222 gevallen bij een incident ter plaatse geweest. De bevelvoerder vulde bij een incident waar werkzaamheden werden verricht een evaluatieformulier in. In totaal zijn er 80 evaluatieformulieren ingevuld, dat betekend dus dat 36% van de incidenten waar de SIV-4 ter plaatse is geweest, noemenswaardig waren. In het diagram hieronder is te zien onder welke categorie het incident viel. Waarbij THV (Technische Hulpverlening) de ongelukken en beknellingen aangeeft en WO staat voor Waterongeval. Evaluatieformulieren 4% 38% 58% Brand THV WO 13

14 Verkenning Voor de bevelvoerder veranderd er tijdens de verkenning niet veel; hij moet het incident schouwen en tot een goed aanvalsplan komen. In onderstaand diagram staat hoe vaak dit goed is verlopen. Vanuit de evaluatieformulieren is gebleken dat de bevelvoerder één keer geen goed beeld heeft kunnen vormen. Dit kwam omdat de 111 en de 112 bezig waren de brand te blussen, de 119 ging omhangen en de brandkraan aansluiten. De bevelvoerder bleef bij de slachtoffers en kon daardoor geen verdere verkenning op een andere etage verrichten. Volledige beeldvorming 3% Ja Nee 97% Opschaling Tijdens de incidenten is er meerdere keren opgeschaald. In onderstaand schema is te zien hoe vaak dit daadwerkelijk is gebeurd. Bij 16% van de incidenten is opschaling noodzakelijk geweest. Vanuit de evaluatieformulieren is te herleiden wat de reden van opschaling is. In veel gevallen zijn het materiële aanleidingen: Geen water, alleen one-seven. Geen pomp om gebruik te maken van open water. Geen beschikking over diverse technische middelen, waardoor HV ter plaatse moet komen. Bij een beknelling loop je al snel tegen de materiële mankementen aan, daarnaast zijn er meer taken dan dat er personen zijn. Opschaling tijdens verkenning 16% 84% Ja Nee 14

15 Afwijkende taak chauffeur De taak van een chauffeur van een SIV-4 wijkt op papier af ten opzichte van die van een reguliere TS. In de onderstaande diagram is te zien dat er in 24% van de gevallen met de SIV-4 is afgeweken van de oorspronkelijk taak van de chauffeur. Vanuit de evaluatieformulieren is op te merken dat de chauffeur ingezet is voor: Tillen slachtoffer, ter ondersteuning van de ambulance; Gewondenverzorger; Helpen bij tornen van een lift; Instructeur HV; Veiligheidsman bij beknelling. Een belangrijk gevolg van het inzetten van de chauffeur is dat het voertuig in sommige gevallen onbeheerd achterblijft. Afwijkende taak chauffeur 76% 24% Ja Nee Inzet doelmatig en veilig verlopen Zoals te zien is in het diagram zijn de meeste inzetten veilig en doelmatig verlopen. In 5% is de inzet niet veilig of doelmatig ervaren. In één geval waren de juiste materialen niet aanwezig op het voertuig. In een ander geval was het de afwezigheid van water wat voor een onveilige inzet zorgde. Er was brand in een schuurtje waarin ook een gasfles stond; deze gasfles kon niet worden gekoeld. Inzet veilig en doelmatig ervaren 5% 95% Ja Nee 15

16 Bieden de procedures een goede basis Voor de pilots zijn de procedures aangepast omdat er met 4 i.p.v. 6 personen gewerkt zou gaan worden. De inzetprocedures zijn vooraf aangepast naar het werken met de SIV-4. Tijdens een oefening in Barneveld zijn deze getest en vervolgens verder ontwikkeld. Mede door het blijven ontwikkelen van de inzetprocedures bieden deze een goede basis van werken, zoals te zien in het diagram. Waar dit niet het geval was kwam dit door: Geen water bij incidenten met gas; Door tekort aan mensen; Doordat er geen inzetprocedure voor het betreffende incident was. Bieden de procedures een goede basis 9% 91% Ja Nee Op goede wijze incidenten kunnen bestrijden Onderstaand diagram geeft een overzicht welke incidenten op goede wijze zijn bestreden door de bemanning op een SIV-4. Wanneer een incident niet op de juiste wijze is bestreden is er onderscheid gemaakt of dit ligt aan mensen of middelen. Op materieel gebied speelt voornamelijk het ontbreken van water en gereedschappen een belangrijke rol. Bij sommige incidenten waren er te weinig mensen aanwezig om de taken uit te voeren. 16

17 Hoofdstuk 5 Persoonlijke ervaringen met de Pilot SIV-4 Inleiding In dit hoofdstuk volgt een uitwerking van de één op één gesprekken met de manschappen. De verwerkte gegevens in dit hoofdstuk komen voort uit de gesprekken en zijn dus gebaseerd op meningen en persoonlijke opvattingen. Niet ieder zijn mening zal vermeld staan in het hoofdstuk, doordat de meningen van de collega s uiteen liepen is er gekeken naar de rode draad in het verhaal. Voorbereiding De voorbereiding op de pilot was het eerste onderwerp dat werd besproken in de één op één gesprekken. De meningen en ervaringen van de collega s zijn hieronder puntsgewijs verwerkt. Sommige meningen liepen sterk uiteen, de ene persoon is positief over een bepaald punt terwijl de ander negatief is. Voorbereiding op de pilot Proces van voorbereiding verliep snel, er werden steeds updates verzorgd over de stand van zaken. De communicatie over de pilot was goed, zo werden de verschillende ploegen op de hoogte gehouden. Pilot kwam van hogerhand. Bij sommige collega s leefde het gevoel dat de pilot was doorgezet vanuit hogerhand. Ook al zouden ze de pilot niet willen, hij zou er toch komen. De collega s hadden de mogelijkheid om betrokken te zijn bij de pilot. Ze konden meedenken over de gereedschappen, inzetprocedures en hoe er het best geoefend kon worden. Door de betrokkenheid werd er draagvlak voor de pilot gecreëerd. De mogelijkheden en onmogelijkheden waren bij levering van het voertuig nog niet bekend. De chauffeur / pompbediende moest van de reclamezuil de pompcapaciteit aflezen. Lastig om mee te werken aan veranderingen. Sommige collega s ervaren de veranderingen als lastig. Je bent zo gewend op een bepaalde manier te werken, als er dan opeens dingen anders moeten is dat lastig. Je wilt vasthouden aan een gangbare TS met 6 personen, een ander voertuig met minder personen tast het vertrouwen aan. Een negatieve sfeer overheerste bij sommigen, dit kwam voornamelijk door de keuze van de materialen op het voertuig waardoor men een onveilig gevoel had bij de pilot. Bij naburige kazernes zijn presentaties verzorgd, hier waren veel vragen over de pilot. Op sommige vragen kon geen antwoord gegeven worden en moest dit nog blijken uit oefeningen. Dit was dan ook de vervolgstap. 17

18 Oefeningen in Barneveld Toen het voertuig gearriveerd was zijn de ploegen naar een oefencentrum in Barneveld gegaan om de opgestelde inzetprocedures te testen. De inzetprocedures konden hierna eventueel worden aangepast. Zo kon op een goede manier gestart worden met de pilot. Tijdens de één op één gesprekken zijn de oefeningen in Barneveld als apart onderwerp behandeld. De andere oefeningen tijdens de pilot zullen later behandeld worden. De inzetprocedures aanpassen, deze werden tijdens de oefeningen in Barneveld aangepast. De vooraf opgestelde inzetprocedures werden tijdens deze oefeningen uitgebreid getest. Tijdens de oefeningen werden de grenzen van de pilot opgezocht, door de grenzen van het voertuig op te zoeken werden de beperkingen zichtbaar. Naast de beperkingen werd ook zichtbaar dat je een hoop kan doen met de SIV-4. Wanneer je niet meer kan doen moet je dus opschalen, dat zal in sommige gevallen eerder gebeuren dan met de standaard TS. Als brandweerman wil je veel doen en met de SIV-4 moet je soms accepteren dat je niet alles kan aanpakken. Hierdoor merk je dat het doel van de pilot goed voor ogen gehouden moet worden. De beperkingen van de pilot werden zichtbaar, je beschikt niet meer over water maar hebt alleen one-seven. De one-seventank is klein waardoor je inzet erg beperkt is. Daarnaast waren de gereedschappen lichter. Deze beperkingen zorgden er voor dat de grens snel bereikt was. Aspecten vanuit de opleiding werden los gelaten, zo werd er afgestapt van het feit altijd te werken in tweetallen. Tijdens de oefenscenario s bleef één lid van de aanvalsploeg met de straal bij de brandhaard. De bevelvoerder en één collega van de aanvalsploeg verkenden door, en dit gebeurde zonder slang. De oefeningen in Barneveld zorgden voor meer vertrouwen. Door de opgestelde inzetprocedures in uitvoering te zien werden dingen duidelijk. Men kreeg dan ook meer vertrouwen in de pilot. Door het testen in Barneveld konden de inzetprocedures worden aangepast. Daarnaast werden gereedschappen verplaatst zodat het beter werkzaam was. 18

19 Voertuig Voor de pilot SIV-4 Rijswijk is gebruik gemaakt van een voormalig waterongevallen voertuig (WO). Het voertuig is door BMT (Brandweer MilieuTechnieken) omgebouwd. De ervaringen van de collega s zijn hier verwerkt. De collega s konden niet meebeslissen over het voertuig, deze werd geleverd en daar moesten ze het mee doen. De door BMT geïnstalleerde materialen hingen niet allemaal op de juiste plek, dit heeft de operationele dienst zelf aangepast. De mankementen aan het voertuig bezorgden een slecht gevoel. Het voertuig had alleen de beschikking over one-seven als blusmiddel, de slagkracht was hierdoor beperkt. Dat er geen water op het voertuig aanwezig was gaf een incompleet gevoel, Brandweerman zonder water. Voertuig had geen brandweer uitstraling, de bestelbus waarmee gewerkt wordt was niet goed zichtbaar in het verkeer. Er zou meer draagvlak gecreëerd worden wanneer ze de operationele dienst hadden betrokken bij de voertuig keuze. Alarmering en Uitruk De Fase waarbij de manschappen worden gealarmeerd en het voertuig uitrukt naar het incident toe. Het voertuig was snel en wendbaar, het voertuig trok snel op wat tijdwinst opleverde. Naast de snelheid was het voertuig ook wendbaarder dan de gangbare TS. Zo kon dit voertuig gebruikmaken van fietspaden of zelfs van het trottoir. De snelheid van het voertuig moet wel in de gaten gehouden worden, met dit voertuig rijdt je snel te hard. Het voertuig viel minder op in het overige verkeer, de SIV-4 werd soms over het hoofd gezien. De taak van de chauffeur verandert, waar bij een TS de navigatie werd gedaan door 2 collega s moest hij dat nu zelf doen. De manschappen konden hem ook niet ondersteunen doordat ze geen zicht hadden op het MDT (Mobiele Data Terminal). De Aanwezigheid van Ipad gaf de bevelvoerder de mogelijkheid om met de route mee te kijken. De Ipad was verder een grote aanwinst doordat deze ook bij het incident mee uit het voertuig genomen kon worden. Zo kon er ter plaatse gekeken worden op bijvoorbeeld het CRS (Crash Recovery System). Er stonden diverse gereedschappen in de garage doordat deze niet op het voertuig pasten. Bij het zien van de melding kon er besloten worden om bepaalde gereedschappen mee te nemen. Hierdoor was je wel heel erg afhankelijk van de juistheid van de melding. Anders kon het voorkomen dat je ergens stond zonder gereedschappen. Verkenning De verkenning die uitgevoerd wordt ter plaatse bij het incident. Er wordt meer gevraagd van de aanvalsploeg, de bevelvoerder gaat niet standaard meer mee naar binnen. De aanvalsploeg moet goed communiceren met de bevelvoerder zodat hij een duidelijk beeld heeft van de binnen situatie. Doordat de bevelvoerder buiten bleef kon hij een goed beeld creëren van de buiten situatie. Het vormen van een back-up team is een bijkomende taak van de bevelvoerder. Hij vormt samen met de chauffeur een back-up team in geval van nood. Er wordt geleerd dat je als aanvalsploeg altijd samen werkt, wanneer je een brandhaard tegenkomt blijf je daarbij. In praktijk werd hier nu van afgeweken. Het kon zo zijn dat de bevelvoerder met één van de aanvalsploeg door ging verkennen zonder straal. 19

20 Inzet Het daadwerkelijk inzetten van manschappen om het incident te stabiliseren / bestrijden. Doel van de pilot SIV-4 voor ogen houden, tijdens inzetten moet het doel goed voor ogen gehouden worden. De SIV-4 komt voor een snelle redding of een snelle stabilisatie. Wanneer dit niet voldoende is zullen andere gealarmeerde eenheden ondersteuning beiden. Doordat er maar één ploeg op de SIV-4 zit ben je altijd betrokken bij de inzet, bij de TS was het wel eens het geval dat je bij een inzet niks stond te doen. De grotere mate van betrokkenheid is als positief ervaren. Bij technische hulpverlening (THV) merkte je dat je mensen tekort had. Wanneer je met een TS aankwam hadden alle 6 de personen een eigen taak. Dit is lastig op te vangen wanneer je maar met 4 man bent. Daarnaast was het gereedschap op het voertuig te licht om zo n incident te doen. Het voertuig blijft alleen achter, in de inzetprocedures was aangegeven dat de chauffeur samen met de bevelvoerder een back-up team vormt. Maar wanneer de chauffeur wordt ingezet is er niemand meer bij het voertuig. Wanneer de pomp van het voertuig uitvalt zitten ze binnen zonder blusstof. Het optreden verandert, je hebt 4 man en zult dus goed moeten nadenken hoe je deze personen inzet. Er was een incident waarbij er een brand was en 2 slachtoffers. De aanvalsploeg stond bij de brand en de slachtoffers waren in de tuin. Achteraf gezien had men dit incident anders aangepakt. Je moet incidenten dus anders benaderen dan je gewend bent. Verdeelde meningen over het blussysteem. Het one-seven blussysteem riep wat verdeelde meningen op. Zo kon je met one-seven een brand vaak goed knock-down slaan, maar zijn auto- en containerbranden slecht te beheersen. Of rookgassen gekoeld kunnen worden daar zijn de meningen over verdeeld. Geen gezichtsverlies leiden, het is voorgekomen dat we een autobrand niet konden blussen. Naast het feit dat het heel vervelend is dat je dat niet kan doen leid je als brandweer ook gezichtsverlies. De burger verwacht tenslotte dat wanneer de brandweer komt zij het ook oplossen. Slagen hangt af van het personeel, je bent afhankelijk van de vakbekwaamheid van het personeel of deze pilot slaagt. Sommige collega s hebben desinteresse of zijn onvoldoende vakbekwaam. Niet iedereen kan met de verantwoordelijkheid omgaan. Voor de aanvalsploeg verandert het nodige, de manschappen moeten hier wel mee om kunnen gaan. 20

21 Terugkijkend naar de pilot Terugkijkend op de pilot zijn er tijdens de één op één gesprekken concluderende uitspraken gedaan door de geïnterviewden. Hieronder staat een overzicht van concluderende uitspraken. Achteraf kunnen we zeggen dat de SIV-4 voor 80% - 90% werkt. Door het doen van aanpassingen aan het voertuig zal een groter percentage beheersbaar zijn. Water is in ieder geval erg belangrijk, met one-seven krijgen we niet alles uit en kunnen we ook geen rookgas koelen. Het doel van de pilot moet duidelijk zijn, diverse incidenten waren niet te beheersen met de SIV-4. We kunnen wel veel veranderingen aanbrengen aan het voertuig, maar streeft dat het doel van de pilot niet voorbij? Bij grote incidenten zal het voertuig tekort schieten, moet je dit accepteren? Het is als brandweer vervelend om tegen beperkingen aan te lopen, zo leidt je als brandweer gezichtsverlies. De pilot neigt naar een specialisme, vooral van de manschappen wordt er meer gevraagd. Wanneer een manschap niet voldoende vakbekwaam is zal zijn collega zich minder veilig kunnen voelen. Met name ervaren brandweermannen zullen kunnen werken op de SIV-4. Dat de organisatie van de pilot op de werkvloer lag is erg positief. Door nog meer mensen uit verschillende ploegen te betrekken zal het draagvlak toenemen. De beperkingen zaten niet in de 4-persoons bemanning maar in de materialen en het voertuig. Het was een goede pilot, alleen het gebruikte voertuig was minder goed. Het zou goed zijn wanneer de aanvalsploeg kan meekijken op de MDT tijdens het aanrijden. Wanneer de aanvalsploeg klaar is met omhangen kunnen ze de chauffeur ondersteunen. De meeste collega s staan open voor veranderingen. 21

22 Hoofdstuk 6 Conclusie In dit hoofdstuk wordt teruggekeken op de gegevens van de pilot en worden conclusies getrokken over de organisatie van de pilot en de eenheid van de pilot, de SIV-4. De eenheid zal worden bekeken aan de hand van een sterkte- zwakte analyse. Terugblik op de verzamelde gegevens Het beeld uit de evaluatieformulieren en de gesprekken met de collega s komt grotendeels overeen. De evaluatieformulieren zijn ingevuld door de bevelvoerder en richten zich op het operationele proces. De persoonlijke ervaringen zijn verzameld aan de hand van individuele gesprekken met een doorsnede van de ploegen op Rijswijk. Het beeld van de ervaringen van de collega s komt goed overeen met die uit de evaluatieformulieren. De mening van de collega s is vanzelfsprekend meer gevarieerd waarbij een duidelijke hoofdlijn is te onderscheiden op het gebied van materieel, vakbekwaamheid en de doelstelling van de pilot. Er waren slechts enkele evaluatieformulieren van omliggende kazernes beschikbaar. Dit is mede verklaarbaar door het relatief lage aantal incidenten waarbij andere eenheden zijn ingezet. De organisatie van de pilot Het initiatief voor deze pilot is genomen door medewerkers van de operationele dienst. De projectorganisatie heeft de initiatiefnemers ondersteund tijdens de voorbereiding. Dit is als positief ervaren. Gezamenlijk werd er gekeken naar de inzetprocedures. Deze werden vervolgens getest op een oefencentrum. De inzetprocedures konden aangepast worden. Door het oefenen werden de inzetprocedures en het functioneren van de pilot SIV-4 zichtbaar. Er was veel aandacht voor de communicatie tussen de verschillende ploegen op de kazerne, zo kon een ieder die het wilde op de hoogte blijven. De goede manier van communiceren en de betrokkenheid bij de pilot heeft voor veel draagvlak gezorgd. Het feit dat het voertuig voorafgaande aan de pilot al is gekozen wordt als negatief ervaren. Tijdens de pilot raakte het doel van de pilot voor sommige medewerkers buiten beeld. Een meer intensiever communicatie voor en tijdens de pilot kan dit ongetwijfeld verminderen. 22

23 Sterkte- Zwakte analyse Voordelen SIV-4 Rijswijk Tijdens de pilot is ervaren dat 82% van de incidenten met een SIV-4 kan worden afgehandeld. De SIV-4 blijkt goed aan te kunnen sluiten bij andere eenheden. De procedures voor een SIV-4 leiden tot meer flexibiliteit van de bemanning. De verschillende taken worden makkelijk uitgewisseld. Een SIV-4 is snel en wendbaar in het verkeer. Het werken op een SIV-4 leidt tot meer betrokkenheid van de bemanning bij de klus. Nadelen SIV-4 Rijswijk De bepakking en bluscapaciteit van het voertuig zijn onvoldoende. De manschappen kunnen de chauffeur weinig ondersteunen door het ontbreken van navigatie achterin. Een kleinere bemanning en andere inzet van de bemanning vergroot de kans dat het voertuig onbeheerd staat bij een incident. Kansen voor een SIV-4 De SIV-4 is een concept dat kan worden ingezet in gebieden met een gevarieerd maar gemiddeld risico. Het introduceren van nieuwe eenheden kan medewerkers meer uitdaging en betrokkenheid bieden. Het werken in kleinere eenheden geeft meer mogelijkheden voor de bevelvoerder om inhoudelijke aansturing te geven aan de eenheid. Het werken met kleinere eenheden vergroot de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van medewerkers bij de eigen vakbekwaamheid. Bedreigingen voor een SIV-4 Het concept van een SIV-4 kan niet worden ingevoerd zonder een voertuig met een stevige slagkracht en bepakking. Als de slagkracht van een SIV-4 niet duidelijk is zullen mensen zich onveilig voelen. Zonder duidelijke eisen aan de vakbekwaamheid van medewerkers zal een SIV-4 leiden tot onzekerheid over de kwaliteit van teams. Eindconclusie pilot SIV-4 Op basis van de ervaringen van de medewerkers van de kazerne Rijswijk kan worden geconcludeerd dat een Snel Interventie Voertuig met vier personen een bruikbare werkwijze is om basis brandweerzorg te leveren in een gemiddeld verzorgingsgebied. Dit is naar mening van de betrokken collega s alleen mogelijk wanneer wordt gekozen voor een robuust voertuig waar voldoende gereedschappen en water op beschikbaar zijn. Daarnaast kan worden geconcludeerd dat het werken met een andere voertuigbezetting hogere eisen stelt op het gebied van vakbekwaamheid en zelfstandigheid. De collega s verwachten meer van elkaar, moeten meer zelfstandig kunnen optreden en er is meer behoefte aan zekerheid over iemands kwaliteit. Deze conclusie ligt geheel in lijn met het rapport MPSP scenario 4 deel 2 3. In dit rapport zijn de randvoorwaarden voor vernieuwing van de incidentbestrijding in beeld gebracht waaronder vakbekwaamheid. 3 Rapport MPSP scenario 4 deel 2 Je kan dit doen als (2012) 23

24 Begrippenlijst Geïntegreerd Meldkamer Systeem(GMS): Met het GMS kunnen de centralisten op de meldkamer de hulpvraag van de burger administreren, de inzet van hulpverleners bepalen en vanuit daar de hulpverleners coördineren. Om de hulpvraag van de burger zo goed mogelijk af te handelen is GMS voorzien van koppelingen naar andere systemen. Voorbeelden hiervan zijn C2000 voor radiocommunicatie en Geografisch Informatie Systemen voor positiebepaling. Materieel en Personeel Spreidingsplan (MPSP): Vanuit de gehele regio Haaglanden bekeken op welke plekken het beste het materieel kan staan. Al het materieel is verspreid over heel de regio, zodat alle aanrijtijden gedekt worden. Nummering personeel (110, 111, 112 e.d.): Binnen de operationele dienst wordt er gewerkt met nummers. De officier van dienst (OVD) is 100, de eerst ter plaatse gekomen bevelvoerder is de 110, zijn aanvalsploeg de 111 en 112, zijn waterploeg de , en de chauffeur / pompbediende de 119. Wanneer er nog een tankautospuit ter plaatse komt is dat de 120 e.d. Ongeval Gevaarlijke Stoffen (OGS): Ongeval waarbij gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen, de bestrijding hiervan is een specialisme bij de brandweer. Operationele dienst: De collega s binnen de brandweer die ingezet kunnen worden tijdens het incident. Deze collega s hebben dienst en zijn dus operationeel inzetbaar. Tanksautospuit (TS-4): Een andere manier van het voorzien in de repressie, een kleiner voertuig waar anders dan de gangbare 6 personen maar 4 personen op uitrukken. Tankautospuit (TS / TS-6): De gangbare autospuit met 6 personen, dit is het standaard brandweervoertuig binnen de regio Haaglanden. Technische Hulpverlening (THV): Technische hulpverlening heeft als doel het lokaliseren van slachtoffers, het stabiliseren van de directe werkomgeving van hulpverleners en het verschaffen van toegang tot slachtoffers. Hierbij gaat het om scenario s van een voet bekneld in een fietswiel tot zware en complexe verkeersongevallen en ingestorte gebouwen. Variabele voertuigbezetting: Het afwijkend aantal personen op een brandweervoertuig dan de standaard. Veiligheidsregio Haaglanden (VRH): Sinds 2009 het samenwerkingsverband tussen de verschillende deelnemende gemeenten. De Veiligheidsregio Haaglanden is het orgaan voor fysieke veiligheid, rampenbestrijding en crisisbeheersing in de regio Haaglanden. Deze organisatie omvat brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de gemeenschappelijke meldkamer. Vernieuwde Repressie: Een van de speerpunten voor de nieuwe brandweerorganisatie, waar op andere manieren gekeken wordt naar inzetten en specialismen. Verzorgingsgebied / Dekkingsgebied: Het gebied waar een kazerne dekking aan geeft, als er een incident in betreffend gebied plaats vindt zal deze kazerne ter plaatse gaan. 24

25 Bijlage: Grens inzetmogelijkheden SIV-4 Kerntaak brandbestrijding Wel mogelijk Toegang verschaffen Verkennen Zoeken en redden, mits Eerste blussing, mits Eén klus tegelijk in volgorde van belangrijkheid Buitenbranden indien brandkraan beschikbaar Kerntaak technische hulpverlening (THV) Wel mogelijk Niet mogelijk Rookgaskoeling Stijgleiding vullen Voeden redvoertuig Afblussen Twee klussen tegelijk Buitenbranden indien geen brandkraan beschikbaar Niet mogelijk Verkennen Verwijderen dak 4 Stabiliseren Toegang verschaffen door verwijderen deur Eenvoudige snelle redding Eén klus tegelijk in volgorde van belangrijkheid Kerntaak waterongevallen Wel mogelijk Eerste zoekslag / redding in waadpak Voorbereiden inzet duikers Kerntaak ongevalsbestrijding gevaarlijke stoffen (OGS) Wel mogelijk Verkenning Redding, mits Complexe bevrijdingen Niet mogelijk Combinatie van optreden in waadpak en voorbereiden inzet WO Niet mogelijk Stabilisatie Bronbestrijding Opmerkingen 1. In het huidige concept SIV-4 heeft de bezetting de beschikking over één blusmiddel. In algemene zin is dit als een belangrijke beperking ervaren. Wanneer naast Oneseven ook water beschikbaar zou zijn kan een deel van de onmogelijkheden worden weggenomen. 2. Met betrekking tot waterongevallen is vanuit één van de duikkazernes een evaluatieformulier ontvangen waarop is vermeld dat de WO niet ondersteund kon worden bij een waterongeval. Dit omdat vanuit de SIV-4 een inzet met waadpak was gestart. De verwachting van een aantal betrokkenen is dat het wel mogelijk is om beide taken te 4 Met het gereedschap op het voertuig is dit niet mogelijk. 25

26 combineren. Door de chauffeur nadrukkelijk bij de inzet te betrekken. Door het organiseren van een aantal gerichte oefeningen zal worden onderzocht of dit daadwerkelijk mogelijk is. 3. Meldingen voor kleine hulpverlening / dienstverlening kunnen over het algemeen goed worden afgehandeld. Voor een aantal incidenten moet extra gereedschap worden meegenomen. Dit is in aparte kratten beschikbaar bij het voertuig. 26