Gedragsverandering in de schoolkantine

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gedragsverandering in de schoolkantine"

Transcriptie

1 Gedragsverandering in de schoolkantine Novi Mores Kirsten Ruitenburg Datum:

2 Voorstellen Novi Mores Onderzoek en Advies gericht op gedragsverandering en beleving Aanpassen omgeving Aanpassen communicatie Werkwijze evidence based 2 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

3 Gedrag, bewust of onbewust? Wanneer het gaat om gedrag wordt er vaak onderscheid gemaakt tussen twee systemen/ routes, waarbij gerefereerd wordt aan bewust en onbewust. Gedrag Bewust gedrag bewust (overdenken van kennis en informatie uit de omgeving) Reflectief systeem Onbewust gedrag op de automatische piloot (door informatie/ situatie wordt bepaald gedrag uitgelokt) Automatisch systeem 3 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

4 Bewust: spitsmijden 4 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

5 Gedragsverandering door aanpassing omgeving 5 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

6 Gedragsverandering door aanpassing omgeving 6 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

7 Gedragsverandering door aanpassing omgeving 7 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

8 Invloed van omgeving op gedrag 8 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

9 Gedragsverandering Kennis => zelden aanpassing eigen gedrag Vaak erg moeilijk om (gewoonte)gedrag te doorbreken (zelfs wanneer je graag wil), door: Conflicterende doelen Gebrekkig inzicht in eigen gedrag (!) Beperkte mogelijkheden om eigen gedrag te vergelijken met de gewenste norm Tekort aan handelingsmogelijkheden Op welke wijze kun je nu het keuzegedrag in de schoolkantine veranderen? 9 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

10 Eetgedrag Automatisch of reflectief? 10 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

11 Eetgedrag Automatisch of reflectief? 11 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

12 Eetgedrag Automatisch of reflectief? 12 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

13 Gedragsverandering in de schoolkantine Hoe zorg je er nu voor dat leerlingen gezondere producten kiezen? Of bijvoorbeeld minder vleesproducten kiezen Inspelen op reflectieve/ automatische systeem? Eerste gedachte vaak: Ongezonde keuzes weghalen Weerstand Wat dan? Verleiden tot gezondere producten! Hoe? 13 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

14 De keuze architect Kleine aanpassingen in de kantine Enorm effect op productkeuze! 14 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

15 De keuze architect meer melk Door magere melk voor te plaatsen stijgt de omzet zo n 30-40%. Let op: Het weghalen van chocomel zorgde voor: 10% minder melkdrinkers 29% van de gekochte melk werd weggegooid 7% minder gebruik schoollunch 15 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

16 De keuze architect meer fruit Fruit in een leuke/ mooie schaal => fruitverkoop stijgt 103% Mooi schaal nog extra mooi uitlichten Fruitverkoop stijgt 186% 16 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

17 De onbewuste vegetariër Beïnvloeding van productkeuze in twee thema restaurants in Burgers Zoo - Masterscriptie RU (2009) Gebruik schaarste (zolang de voorraad strekt) i.c.m. gadget - fantjemenu Gebruik autoriteit (tip van de chef) Mere exposure effect (vaker de specialiteit communiceren) Kracht van rechts (rechtsom lopen) 17 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

18 De onbewuste vegetariër Beïnvloeding van productkeuze in twee thema restaurants in Burgers Zoo - Masterscriptie RU (2009) Aankoopgedrag beïnvloed: minder vleeshoudende producten! 18 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

19 De keuze architect andere tips Krijtbord met specialiteit van de dag bij binnenkomst. Zorg dat dit een gezonde specialiteit is (niet gezond/ vegetarisch noemen). Mere-exposure/ commitment Geef de gezonde keus een leuke naam Wanneer fruit als eerste wordt gekozen geeft dit een kettingreactie aan gezondere keuzes (plaats fruit op meerdere plekken) Mensen die cash betalen eten gezonder. Haal ongezond voedsel niet weg, maar plaats het op lastigere plekken (verder lopen/ minder verlicht/ meer moeite voor doen). Oog/ handhoogte gezonde keus. Houd je aanpassingen een aantal weken vol voordat je definitief evalueert Geen DWDD maar.. WWMcD 19 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

20 WWMcD What would McDonald s Do? 20 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

21 21 Novi Mores Evidence based gedragsverandering

Praktijkvoorbeeld 4. Snoeproute aanpak Veghel. Sandra Borremans Ons Buro

Praktijkvoorbeeld 4. Snoeproute aanpak Veghel. Sandra Borremans Ons Buro Praktijkvoorbeeld 4 Snoeproute aanpak Veghel Sandra Borremans Ons Buro 1 Pilot korte snoeproutes Wie wij zijn Kirsten Ruitenburg Oprichter & gedragsdeskundige Novi Mores is een onderzoeks- en adviesbureau

Nadere informatie

HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT

HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT nr. Het begint met een idee nr. Het begint met een idee ACHTERGROND Overgewicht Duurzame inzetbaarheid Vitaliteit 4 ACHTERGROND Overgewicht Duurzame inzetbaarheid Vitaliteit

Nadere informatie

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine).

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Over de invloed van school op het eetgedrag van leerlingen Workshop To Remind You, onderdeel van landelijke Inspiratiesessies georganiseerd door het

Nadere informatie

Presentatie Reiziger op 1,2,3! Datum 29 november 2018 Jeroen van Son Kirsten Ruitenburg

Presentatie Reiziger op 1,2,3! Datum 29 november 2018 Jeroen van Son Kirsten Ruitenburg Presentatie Reiziger op 1,2,3! Datum 29 november 2018 Jeroen van Son Kirsten Ruitenburg Folietoepassingen voor Openbaar vervoer Voor treinen, trams, metro's en bussen Folietoepassingen voor Gebouwen Voor

Nadere informatie

Rapport pilot snoeproutes. 02 maart 2016, Novi Mores

Rapport pilot snoeproutes. 02 maart 2016, Novi Mores maart 6, Novi Mores Informatieblad Novi Mores Pilot uitgevoerd in opdracht van: Stichting Nederland Schoon Contactpersoon: Henk Klein Teeselink HKleinteeselink@nederlandschoon.nl 7 348 Gemeente Schoon

Nadere informatie

Van betuttelen naar verleiden: Nieuwe richtingen voor gedragsbeïnvloeding. Emely de Vet Leerstoelgroep Strategische Communicatie

Van betuttelen naar verleiden: Nieuwe richtingen voor gedragsbeïnvloeding. Emely de Vet Leerstoelgroep Strategische Communicatie Van betuttelen naar verleiden: Nieuwe richtingen voor gedragsbeïnvloeding Emely de Vet Leerstoelgroep Strategische Communicatie Voeding in NL 95% eet onvoldoende groente 90-95% eet onvoldoende fruit 80%

Nadere informatie

VOEDINGSBELEID KWC VOEDINGSBELEID KWC. Koningin Wilhelmina College. dgadg

VOEDINGSBELEID KWC VOEDINGSBELEID KWC. Koningin Wilhelmina College. dgadg VOEDINGSBELEID KWC dgadg Koningin Wilhelmina College Inhoud Inleiding... 4 Uitgangspunten bij uitvoeren van het beleid... 5 Ambitie Schooljaar 2016-2017... 6 Voedingsbeleid KWC Pagina 3 Inleiding Het

Nadere informatie

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW)

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) Werkgroep Borging: Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) November 2013 Deze sheets bevatten achtergrondinformatie bij het plan Borging awareness

Nadere informatie

Jongeren blijken vaak wel te weten wat gezond is, maar het ook uitvoeren is een volgende stap. We maken namelijk de hele dag door keuzes en worden

Jongeren blijken vaak wel te weten wat gezond is, maar het ook uitvoeren is een volgende stap. We maken namelijk de hele dag door keuzes en worden Jongeren blijken vaak wel te weten wat gezond is, maar het ook uitvoeren is een volgende stap. We maken namelijk de hele dag door keuzes en worden continue verleid om iets te eten. Met wat slimme trucs

Nadere informatie

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden CASI MODEL (Pag 122) HOE KANSRIJK IS UW CAMPAGNE? Het Campagne Strategie Instrument (CASI) is een hulpmiddel om tot onderbouwde keuzes te komen voor het opzetten van een campagne. Het gaat hierbij om campagnes

Nadere informatie

Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger?

Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger? Inspiratiedag 'Uw gemeente duurzaam mobiel' Hoe breng je duurzame mobiliteit aan de man bij de burger? Inspiratiedag Duurzame mobiliteit 25/01/2012 Inhoud 1. Wat is duurzame mobiliteit? 2. Gedragsverandering

Nadere informatie

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen?

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG MASTERCLASS DRS. LIZA LUESINK ONZE MISSIE Wetenschappelijke kennis over gedrag vertalen naar innovatieve toepassingen in de praktijk VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG What s in

Nadere informatie

Verkennend onderzoek beleving eetomgeving

Verkennend onderzoek beleving eetomgeving Verkennend onderzoek beleving eetomgeving Conceptbevindingen 16 december 2015 Inhoud sheets 1. Doel van de bijeenkomst 2. Onderzoeksvragen 3. Verdeling van geïnterviewde scholen 4. Beelden op basis van

Nadere informatie

Voedingsvoorlichting en gedragsverandering

Voedingsvoorlichting en gedragsverandering 11 Voedingsvoorlichting en gedragsverandering Samenvatting Slechte voedingsgewoonten zijn moeilijk te doorbreken. De sociale omgeving speelt vaak een belangrijke rol en veel eetgedrag is min of meer onbewust.

Nadere informatie

Quickscan Voedselvaardigheid

Quickscan Voedselvaardigheid Quickscan Voedselvaardigheid Over hoeveel kennis en vaardigheden over gezond eten beschikken kinderen van 8 tot 6 jaar? Vinden ouders het belangrijk dat hun kind voedselvaardig is en dragen zij hieraan

Nadere informatie

Beleidsplan. De gezonde schoolkantine Gezonde en duurzame voeding BELEIDSPLAN DEGEZONDE SCHOOLKANTINE Kluiverboom 2018/2019

Beleidsplan. De gezonde schoolkantine Gezonde en duurzame voeding BELEIDSPLAN DEGEZONDE SCHOOLKANTINE Kluiverboom 2018/2019 Beleidsplan De gezonde schoolkantine Gezonde en duurzame voeding BELEIDSPLAN DEGEZONDE SCHOOLKANTINE Kluiverboom 2018/2019 Inhoud 1. Het vignet De Gezonde School 2. De Gezonde Schoolkantine 3. Hoe borgt

Nadere informatie

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten Gezond en duurzaam voedsel Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam voedsel in het mbo Werken aan gezondheid op school loont. Het draagt bij aan betere schoolprestaties,

Nadere informatie

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam eten in het MBO De school is dé plek om jongeren bewust te maken van gezond en duurzaam eten. Gezonde

Nadere informatie

Beleidsstuk. gezonde schoolkantine. Arte College

Beleidsstuk. gezonde schoolkantine. Arte College Beleidsstuk gezonde schoolkantine Arte College Inhoudsopgave Inleiding... 2 De kantine... 2 Waarom is een gezonde schoolkantine belangrijk?... 3 Wat is de meerwaarde van een gezonde schoolkantine op het

Nadere informatie

Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie:

Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie: Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie:.................. Gezond afvallen betekent een verandering in je levensstijl, want blijvend afvallen bereik je niet met een crashdieet. Zo

Nadere informatie

CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle

CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in ZWOLLE Een onderzoek naar het eet- en beweeggedrag van leerlingen van de 2 e klas

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille

Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille Omgeving verleidt tot gezond gedrag 18 februari 2019 Anjo Travaille Waar of niet waar? 1. Gezondheid is heel belangrijk voor ons 2. Mensen passen hun gedrag aan als ze er profijt van hebben 3. Gezond of

Nadere informatie

25 Geheimen om KILO'S A F T E V A L L E N!

25 Geheimen om KILO'S A F T E V A L L E N! 25 Geheimen om KILO'S A F T E V A L L E N! welkom! Wat enorm goed dat je bezig bent met je gezondheid! Een goede gezondheid kent veel voordelen. Je hebt meer energie, zit beter in je vel en je hebt minder

Nadere informatie

Eetgedrag en Voedselverspilling. 23/11/2013 Ingrid Hofkens, studiedag Velt Te gebruiken vanaf

Eetgedrag en Voedselverspilling. 23/11/2013 Ingrid Hofkens, studiedag Velt Te gebruiken vanaf Eetgedrag en Voedselverspilling Vraag 1 In een ideale wereld eten we als we honger hebben en we stoppen bij verzadiging. In een ideale wereld kopen we net genoeg voedsel. We kunnen goed inschatten wanneer

Nadere informatie

Lessenserie gericht op gezonde leefstijl

Lessenserie gericht op gezonde leefstijl Lessenserie gericht op gezonde leefstijl Femke van Nassau Onderzoeker, VU medisch centrum Themastudiedag KVLO Bruggen Slaan Zwolle, 11 februari 2011 Workshop DOiT-programma Aan de slag op school Stelling

Nadere informatie

Gezondere maatschappij met meer inzet en lef

Gezondere maatschappij met meer inzet en lef Gezondere maatschappij met meer inzet en lef Overijsselse Sportontmoeting 4 november 2011 Marjan Boos projectbureau voor gezonde leefstijl en voeding Overgewicht Ca. helft Nederlandse volwassenen, BMI

Nadere informatie

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Hoe krijg ik de patiënt in beweging? Wie ben ik? praktijk voor lichaamsgerichte therapie en coaching info@vanbinnenin beweging.eu En jullie? PROGRAMMA Wat

Nadere informatie

GEZOND ETEN EN DRINKEN. Voedingsbeleidsplan EBS de Fontein

GEZOND ETEN EN DRINKEN. Voedingsbeleidsplan EBS de Fontein GEZOND ETEN EN DRINKEN Voedingsbeleidsplan EBS de Fontein Maart 2018 Inleiding Het aantal kinderen met overgewicht, en ook het aantal volwassenen, stijgt de laatste jaren onrustbarend o.a. als gevolg van

Nadere informatie

Multi Angle Klantinzicht

Multi Angle Klantinzicht Multi Angle Klantinzicht Joris Groen Creative Director/Partner Buyerminds joris@buyerminds.nl Inhoud Introductie Persuasive Design Klantinzicht methoden Rol van neuro Tips Vragen/discussie Digital design

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken Klik om de stijl te bewerken Foodwatch Naamsbekendheidonderzoek 2018 Rapportage Foodwatch btw op groente en fruit Datum: 21 december 2018 Vraagstelling Toelichting: Om mensen te stimuleren gezonder te

Nadere informatie

Brengt de Kantinescan aanbod en uitstraling goed in kaart?

Brengt de Kantinescan aanbod en uitstraling goed in kaart? Brengt de Kantinescan aanbod en uitstraling goed in kaart? Met de Kantinescan kan het uitgestalde aanbod in schoolkantines goed in kaart worden gebracht. Het meten van het aanbod in de automaten en de

Nadere informatie

Gezond Gewicht activiteiten voor het voortgezet onderwijs

Gezond Gewicht activiteiten voor het voortgezet onderwijs Gezond Gewicht activiteiten voor het voortgezet onderwijs Politiek, onderwijs en ouders zijn het er allemaal over eens; het voedingsaanbod moet gezonder. Dit valt of staat met een schoolgezondheidsbeleid.

Nadere informatie

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering

Nadere informatie

Menu-engineering in restaurants

Menu-engineering in restaurants Menu-engineering in restaurants Machiel Reinders, Wageningen University & Research Joris Heijnen & Erik van Bommel, Variatie in de Keuken Marlijn Huitink & Coosje Dijkstra, Vrije Universiteit Amsterdam

Nadere informatie

Texel is goed bezig! OSGLekker. Foto Annette van Ruitenburg

Texel is goed bezig! OSGLekker. Foto Annette van Ruitenburg Texel is goed bezig! OSGLekker Foto Annette van Ruitenburg Gezonde schoolkantines In 2009 heeft de Tweede Kamer de motie Alle schoolkantines gezond in 2015 aangenomen. In deze motie, ingediend door Kees

Nadere informatie

Verleiden tot gezond gedrag. 22 juni 2017 Anjo Travaille. Utrecht

Verleiden tot gezond gedrag. 22 juni 2017 Anjo Travaille. Utrecht Verleiden tot gezond gedrag 22 juni 2017 Anjo Travaille Utrecht Waar of niet waar? 1. Gezondheid is heel belangrijk voor ons 2. Mensen passen hun gedrag aan als ze er profijt van hebben 3. Gezond of ongezond,

Nadere informatie

LEEFSTIJLCOACH LEEFSTIJLCOACH

LEEFSTIJLCOACH LEEFSTIJLCOACH ERKENDE REGISTER POST-HBO OPLEIDING OPLEIDING POST-HBO LEEFSTIJLCOACH LEEFSTIJLCOACH MOTIVERENDE TEKST Geaccrediteerd door: WELKOM BIJ DE LEEFSTIJLCOACH ACADEMY Wil je mensen helpen bij het maken van gezonde

Nadere informatie

OPTIMALISEREN VAN GASTBELEVING

OPTIMALISEREN VAN GASTBELEVING OPTIMALISEREN VAN GASTBELEVING Wilfred van der Meer is oprichter en eigenaar van Klantexperience. Hij is 365 dagen per jaar, 24 uur per dag bezig met klantbeleving en gastvrijheid. Hoe maak je nu het verschil

Nadere informatie

Voedingsbeleid volgens de Richtlijnen Gezondere Kantines

Voedingsbeleid volgens de Richtlijnen Gezondere Kantines Voedingsbeleid volgens de Richtlijnen Gezondere Kantines Het Zone college Enschede heeft een omgeving waar gezond eten gemakkelijk is, omdat dit bijdraagt aan de ontwikkeling en leefstijl van onze leerlingen/studenten.

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015

Duurzaamheidk. Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015 Duurzaamheidk mpas Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015 Er is markt voor verkoop van gezonde producten bij attracties Gezond eten

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met agrarische producten in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een

Nadere informatie

www.viktorvitamientje.nl

www.viktorvitamientje.nl Stichting Viktor Vitamientje vindt dat elk kind in Nederland gezond groot moet kunnen worden.daarom geven we wekelijks een groente- en fruittas aan gezinnen in geldnood die graag gezond willen eten. www.viktorvitamientje.nl

Nadere informatie

Schalen voor Gezonde Schoolkantine slaan aan

Schalen voor Gezonde Schoolkantine slaan aan Schalen voor Gezonde Schoolkantine slaan aan Vijftien jaar geleden startte het Voedingscentrum met het programma Gezonde Schoolkantine voor het VO, waaraan in 2010 ook het MBO werd toegevoegd. In 2009

Nadere informatie

Openbaar vervoer in verkeerseducatie

Openbaar vervoer in verkeerseducatie Vlaams Congres Verkeersveiligheid - Leuven Openbaar vervoer in verkeerseducatie Leo Bekker, regiomanager Veilig Verkeer Nederland Leuven, 17 maart 2015 Vervoersmix in de verkeerseducatie Hoe leren kinderen?

Nadere informatie

Closed settings: Gezondere keuzes op mbo-scholen

Closed settings: Gezondere keuzes op mbo-scholen Closed settings: Gezondere keuzes op mbo-scholen Begeleidingscommissie; Bespreking eerste resultaten 14 december 2011; Marleen Onwezen, Anima Ruissen, Eveline van Mil en Machiel Reinders Context Jongeren

Nadere informatie

Consumenten, hun keuzes en dierenwelzijn. Machiel Reinders, LEI Wageningen UR

Consumenten, hun keuzes en dierenwelzijn. Machiel Reinders, LEI Wageningen UR Consumenten, hun keuzes en dierenwelzijn Machiel Reinders, LEI Wageningen UR De consument vindt dierenwelzijn belangrijk... ... maar koopt nog steeds plofkip en kiloknaller! Wat is er aan de hand? De meat-paradox

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

VEDABELEIDSPLANDEGEZONDESCHOOLKANTINE

VEDABELEIDSPLANDEGEZONDESCHOOLKANTINE Beleidsplan De gezonde schoolkantine Gezonde en duurzame voeding 20160901VEDABELEIDSPLANDEGEZONDESCHOOLKANTINE Inhoud 1. Het vignet De Gezonde School... 3 2. De Gezonde Schoolkantine... 3 3. Hoe borgt

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Naam Saskia Glorie Student nr. 500643719 SLB-er Yvonne Wijdeven Stageplaats Brijder verslavingszorg Den Helder Stagebegeleider Karin Vos Periode 04 september 2013 01 februari

Nadere informatie

Gedragsbeïnvloeding op snoeproutes

Gedragsbeïnvloeding op snoeproutes Gedragsbeïnvloeding op snoeproutes Hoe worden leerlingen gestimuleerd om hun afval in de afvalbak te gooien? Novi Mores Documentnummer: NLSCA30 Datum: 11 december 2014 Informatieblad Document voor: Stichting

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Cellulaire geneeskunde beter en goedkoper dan medicijnen farmaceutische industrie Cellulaire geneeskunde, een goede of slechte gezondheid wordt bepaald op het niveau van de vele miljoenen cellen waaruit

Nadere informatie

Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet!

Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet! Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet! drs. Hilde Jans psycholoog Iedereen heeft een ander perspectief! Oefening in tweetallen Stap 1 Draai je gezicht

Nadere informatie

Helpt Nudgen bij een gezonde en duurzame keuze?

Helpt Nudgen bij een gezonde en duurzame keuze? Helpt Nudgen bij een gezonde en duurzame keuze? zes nudges en de keuze voor duurzaam of gezond voedsel Wat is een nudge? In 2008 hebben de auteurs ichard haler en Cas Sunstein in hun boek Nudge: Improving

Nadere informatie

Jochem Nauw - Specialisatie Concept. Hoe word jij tijdens je supermarktaankopen beïnvloed?

Jochem Nauw - Specialisatie Concept. Hoe word jij tijdens je supermarktaankopen beïnvloed? Jochem Nauw - Specialisatie Concept Hoe word jij tijdens je supermarktaankopen beïnvloed? Hoofdvraag Welke psychologische methodes worden er gebruikt voor het beïnvloeden van het aankoopgedrag van consumenten

Nadere informatie

Gezonde Voeding Tips

Gezonde Voeding Tips Gezonde Voeding Tips Waarom is een gezond dieet zo belangrijk? A) Voorkom risico s op aandoeningen Weet je dat de meeste aandoeningen kunnen worden voorkomen? Voorbeelden hiervan zijn:» Hartaandoeningen»

Nadere informatie

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding 3 november 2016 Anjo Travaille Waar of niet waar? Duurzaamheid is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor duurzaam gedrag Bedrijfsmatige

Nadere informatie

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor docenten in het voortgezet onderwijs

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor docenten in het voortgezet onderwijs Gezond en duurzaam voedsel Een folder ter inspiratie voor docenten in het voortgezet onderwijs Aan de slag met gezond en duurzaam voedsel in het voortgezet onderwijs Werken aan gezondheid op jouw school

Nadere informatie

Voedings beleid Voedingsbeleid Basisschool Scharn Schooljaar

Voedings beleid Voedingsbeleid Basisschool Scharn Schooljaar Voedings beleid Voedingsbeleid Basisschool Scharn Schooljaar 2018-2019 Introductie We willen gezond eten op school stimuleren en voor iedereen toegankelijk maken, om zo bij te dragen aan een goede ontwikkeling

Nadere informatie

In het Delen Achter de Duinen rapport wordt benadrukt dat een aanzienlijke groep kinderen uit veelal arme gezinnen zonder ontbijt naar school gaat.

In het Delen Achter de Duinen rapport wordt benadrukt dat een aanzienlijke groep kinderen uit veelal arme gezinnen zonder ontbijt naar school gaat. Typ teksttyp teksttyp tekst Rabin S. Baldewsingh Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport 060 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving

Nadere informatie

WAAROM EEN GEZONDERE SPORTKANTINE

WAAROM EEN GEZONDERE SPORTKANTINE WAAROM DOEN WE DIT? WAAROM EEN GEZONDERE SPORTKANTINE 1 op de 8 kinderen is te zwaar Obesitas en diabetes neemt enorm toe Ongezonde voeding heeft effect op de ontwikkeling en prestaties van kinderen en

Nadere informatie

Veilig werken via gedragsverandering

Veilig werken via gedragsverandering Veilig werken via gedragsverandering Veilig en gezond werken is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Werkgevers en werknemers hebben elkaar dan ook nodig. Die gezamenlijke

Nadere informatie

"Gezonde" tussendoortjes

Gezonde tussendoortjes "Gezonde" tussendoortjes In de supermarkt zijn tegenwoordig erg veel tussendoortjes te vinden, maar waar laat je de keuze van afhangen; calorieën, of juist het aandeel aan vet. DNO nieuws is daarom de

Nadere informatie

http://www.thetasteoflife.eu VET Yrkesakademin i Österbotten (FI) http://www.duurzaammbo.nl Alles heeft twee kanten. Visie Stellingen Het is goed dat men roken heeft verboden in openbare gebouwen /

Nadere informatie

W H I T E P A P E R. De noodzaak van pesuasive design in de e-health

W H I T E P A P E R. De noodzaak van pesuasive design in de e-health W H I T E P A P E R De noodzaak van pesuasive design in de e-health Inleiding INHOUD wat is persuasive design Robert Caildini Drie adviezen Temstem Bronnenlijst INLEIDING Als je wil afvallen ga je naar

Nadere informatie

Lunchles groep 3 t/m 5 G R O E P

Lunchles groep 3 t/m 5 G R O E P G R O E P 3 4 5 1 Over de les In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs wat er wel en niet in een gezonde lunchtrommel thuishoort. Ook gaan ze aan de slag met een werkblad waarop zij hun

Nadere informatie

Dienstverlenende werkzaamheden Les 7

Dienstverlenende werkzaamheden Les 7 Dienstverlenende werkzaamheden Les 7 voedingsadvies Julie hebben in les 1 al een voedingsdagboek moeten invullen en in les drie heb je als het goed is geleerd hoe de schijf van vijf werkt. Met deze kennis

Nadere informatie

EEN EI HOORT ERBIJ. Literatuuronderzoek NLT

EEN EI HOORT ERBIJ. Literatuuronderzoek NLT EEN EI HOORT ERBIJ Literatuuronderzoek NLT Voedingsdeskundigen Roshano Dewnarain, Lisa Hamminga, Ruben Bouwsma, Sarah Falcone V4b Natuur Leven en Techniek Begeleider: M.Wijnhold 1 Inhoudsopgave Inleiding...

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft

Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft Fors deel van Nederland is chronische ziek Fors deel van Nederland is chronische ziek 16,6m 17,5m 32% 5,3m 7m 40% 1,2 miljoen mensen hebben diabetes en per week

Nadere informatie

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Erkend Fit!vak opleidingscentrum www.start2move.nl Lesinhoud Evaluatie vragen hoofdstuk 1 en 3. Hoofdstuk 2 Gedragsverandering. Gedragsverandering -> Actiontype

Nadere informatie

Voeding en vertering: Gezond eten

Voeding en vertering: Gezond eten Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres David van Ettinger 21 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68297 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Caspar Chorus 11-6-2014 TU Delft Delft University of Technology Challenge the future Achtergrond Onderzoeksinteresse: keuzegedrag en het modelleren

Nadere informatie

Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN?

Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN? Tips& Tricks HOE KOOP JE ÉCHT DUURZAAM IN? Op zoek naar een nieuwe cateraar? En je vindt duurzaamheid belangrijk? Vergeet niet de juiste balans te vinden tussen duurzame, gezonde en gewenste voeding. Alleen

Nadere informatie

Enquête. 262 teruggekregen. Het koekjesabonnement (kleuter)

Enquête. 262 teruggekregen. Het koekjesabonnement (kleuter) Enquête 262 teruggekregen Het koekjesabonnement (kleuter) a Ik mijn kind niet wil benadelen omdat andere kinderen het wel hebben 66 b Ik er niet altijd zou aan denken om een koek mee te geven 46 c Ik de

Nadere informatie

duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff

duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff Voeding in 2020 Gezond en duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff 1 Inleiding 2 Resultaten 3 Samenvatting 1 Inleiding Achtergrond en opzet onderzoek Aanleiding: het Voedingscentrum

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 2: : Thema 2 1. Introles De leerling benoemt gerechten voor een gezonde warme lunch. 2. Doeles De leerling bereidt met behulp

Nadere informatie

Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding

Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding Pieter Raymaekers Symposium Hoe maak je gezonde voeding vanzelfsprekend op de werkvloer? 23/11/2018 Structuur workshop 1. Oorsprong: vanwaar komt

Nadere informatie

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september Milieu Centraal Wereld Toerisme Event, 27 september 2018 Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur mariken.stolk@milieucentraal.nl Hoe motiveer je Nederlanders om een klimaatvriendelijke vakantie te kiezen?

Nadere informatie

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen:

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen: Samenvatting door B. 739 woorden 29 november 2016 6,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende dingen af: je voorkeur voor eten

Nadere informatie

Fit met gezonde voeding

Fit met gezonde voeding lekker in je lijf Fit met gezonde voeding Jij bent druk met huiswerk, een bijbaantje en je vrienden. Maar ondertussen is je lijf druk in de weer met groeien en sterk worden. Zo help je een handje. Gezonde

Nadere informatie

VOEDINGSLESSEN BASISSCHOOL DE REGENBOOG LEKKER GEZOND ETEN

VOEDINGSLESSEN BASISSCHOOL DE REGENBOOG LEKKER GEZOND ETEN VOEDINGSLESSEN BASISSCHOOL DE REGENBOOG LEKKER GEZOND ETEN VOEDINGSLESSEN BASISSCHOOL DE REGENBOOG Brede ontwikkeling is een van de uitgangspunten van het onderwijs op basisschool de Regenboog. Voorlichting

Nadere informatie

Praktische tips. Voor in je winkel

Praktische tips. Voor in je winkel Praktische tips Voor in je winkel Vraag je klanten om advies Dat zorgt er namelijk voor dat je klanten zich meer betrokken voelen bij je winkel. Dat versterkt de band. Laat je klanten suggesties geven

Nadere informatie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.

Nadere informatie

09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg. Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes

09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg. Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes 09u30-10u30 Motivatie bij chronische zorg Ingrid Luyckx, zorgexpert diabetes Oefening 1.Ik eet elke dag bruin brood. 2.Ik eet elke dag 2 à 3 stukken fruit. 3.Ik eet elke dag 300gr groenten. 4.Ik rook

Nadere informatie

Online Basistraining Eten naar Behoefte. ande schriftelijke toestemming van de auteur

Online Basistraining Eten naar Behoefte. ande schriftelijke toestemming van de auteur Online Basistraining Eten naar Behoefte ande schriftelijke toestemming van de auteur Waanzin is altijd hetzelfde blijven doen en toch een ander resultaat verwachten. ( Einstein) Inhoudsopgave Inhoudsopgave

Nadere informatie

MELK WAT IS SKOELT!?

MELK WAT IS SKOELT!? Gezond overblijven MELK WAT IS SKOELT!? Skoelt is het gezonde alternatief voor pauze- en overblijfpakketten voor basisschoolleerlingen. Via Skoelt worden leerlingen dagelijks voorzien van schoolmelk, gezonde

Nadere informatie

Gezond eten en drinken voor je kind van 13 tot 18 jaar

Gezond eten en drinken voor je kind van 13 tot 18 jaar Gezond eten en drinken voor je kind van 13 tot 18 jaar Als je kind op de middelbare school zit, speel je als ouder nog steeds een belangrijke rol bij wat hij eet en drinkt. Met de tips in deze folder zorg

Nadere informatie

Voedselverspilling in huis

Voedselverspilling in huis Voedselverspilling in huis 13 november 2014 Karin Bemelmans Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze 1942 2014 Rapport Gezondheidsraad,

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde

Het Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde Het Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde www.ohnw.nl/congres Gedragsverandering belangrijker dan faciliteiten HNW bij de bank de gewoonste zaak van de wereld Hoe is het veranderproces

Nadere informatie

Gezond eten in de nacht

Gezond eten in de nacht Gezond eten in de nacht Marjolein van Kleef 28 oktober 2016 Over Marjolein van Kleef Voedingsdeskundige ploegendienst Organisatieadviseur Bedrijfsdiëtist Voorlichter Trainer Enerjoy Enerjoy motiveert medewerkers

Nadere informatie

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit

Nadere informatie

LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN

LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN Je hebt het vast wel eens gehoord: veel snacken is ongezond. Je krijgt te veel verkeerde vetten binnen als je veel hamburgers en friet eet. Daarom proberen de meeste fastfoodrestaurants

Nadere informatie

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage. Examen VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 2 maandag 17 juni 13.30-15.30 uur Nederlands CSE GL en TL Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de

Nadere informatie

Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E

Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E Hoe kan je doormiddel van Persuasive Design je webshop optimaliseren? Tania van Diest MS303E WAT IS PERSUASIVE DESIGN? Persuasive design is een term uit de mediapsychologie en staat voor overtuigend design.

Nadere informatie

Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn

Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn Lesdoelen De kinderen zijn zich bewust van het belang van gezond eten. De kinderen ervaren het belang van regelmatig bewegen. De kinderen krijgen inzicht in

Nadere informatie

Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst

Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Volop uit de Schijf van Vijf Veel groente en fruit Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Gezond eten: Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas

Nadere informatie

Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen. Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc

Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen. Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc Relevante aspecten Strategie: de goede dingen doen Past de communicatie bij het type te beïnvloeden gedrag? Uitvoering:

Nadere informatie