Eetgedrag en Voedselverspilling. 23/11/2013 Ingrid Hofkens, studiedag Velt Te gebruiken vanaf

Transcriptie

1 Eetgedrag en Voedselverspilling

2 Vraag 1 In een ideale wereld eten we als we honger hebben en we stoppen bij verzadiging. In een ideale wereld kopen we net genoeg voedsel. We kunnen goed inschatten wanneer we voldoende gekookt hebben. Hoe is dit in de realiteit?

3 Overgewicht ±50% x3 in EU sinds 80 noxa.net 55% geeft toe soms of vaak te veel voedsel aan te kopen 30% kookt teveel prretje.wordpress.com

4 Goed inschatten? Net genoeg eten? Net genoeg kopen? Net genoeg bereiden?

5 Goede intenties voor gezonder eetgedrag, maar geprogrammeerde voorkeur zoete en vette voedingsmiddelen

6 Energie-inname in functie van energieverbruik?! hanzeblog.blogspot.com

7 Eet-, koop-en kookgedrag: meestal op automatische piloot! Gedrag voor 95% Gewoonte!

8 Strijden tegen gewoontes! Gewoonte afleren is heel moeilijk! Vergt 36 keer niet doen Gewoon worden aan nieuw gedrag, gaat veel sneller! Nieuw gedrag wordt gewoonte na 6 keer!

9 Bewust worden van eet-, koop-en kookgedrag & keuzes maken!

10 Tijd Wat hebje gegeten? Ontbijt 8u 1 croissant 1 witte pistolet met choco, 2 met kaas Watheb je gedronken? 3 tassen koffie met melk en suiker Waar en met wie? keuken, met mijn vrouw Tussend 10u 4 speculoosjes 1 tas koffie in zetel Gedachten en gevoelens lekker; rust, WE, heb ontspanning verdiend! Lunch 12u30 1 pistolet met paté, 1 met vleessla, 1 met kaas Tussendoortje Warme maaltijd 15u 5 marsepeine bolletjes 19u15 Frieten, biefstuk, mayo, sla, tomaat 1 tas tomatensoep met balletjes, 2 gl spa rood in de keuken, met vrouw en kinderen 1 tas koffie alleen in de living 2 gl cola light Keukentafel, met gezin gezellige maaltijd, ik moet stoppen, maar het is zo lekker verdorie, ik kan er weer niet afblijven goed hé, cola light! Late snack 21u mager potje pudding / voor tv probeer, maar is lastig

11 Dagboek over voedselverspilling?

12 Vraag 2 Als kind moest ik mijn bord leeg eten. Ik eet nog steeds restjes op om te voorkomen dat het wordt weggegooid. Is hier een tegenstelling of eerder een parallel te trekken tussen te veel eten en voedselverspilling?

13 De paradox van te veel eten Te veel eten -om niet te moeten weggooienis ook een vorm van verspillen!

14 Waarom eten we? Motieven voor eetgedrag Idealiteruit honger! MAAR Gewoonte; Genot; Troost; Beloning; Verveling; Traditie-& cultuurgebonden; Om niet te moeten weggooien!

15 Eetgedrag = aaneenschakeling van keuzes Verlangen om zich goed te voelen: verdorie nu voel ik me toch weer rot! Negatieve gevoelens zoals schuld- en schaamtegevoelens: had ik het maar niet gedaan Uit evenwicht door: rotdag : alles liep fout schijnrust Rationaliseren, goedpraten: dit was éénmalig, volgende keer dat ik me rot voel, ga ik sporten Prikkel : ik zie iemand frieten eten voldoening Reactie: Eetgedrag Ongewenst/ongezond Negatieve gevoelens: ik voel me gefrustreerd Verlangen om zich goed te voelen: ik krijg zin om zelf ook een groot pak friet te gaan halen, dan voel ik me vast beter Plannen en fantaseren: welk frietkot zou er open zijn, heb ik nog geld genoeg, zou ik een groot of een klein pakje nemen, en met iets bij?

16 Verschillende types eetgedrag (Tatjana Van Strien) jessevandervelde.com

17 Eten tot je verzadigd bent Signalen van verzadiging pas na 20 Luisteren naar verzadigingssignalen leren we zeer jong al af! eten tot flesje leeg is; eten tot bord leeg is; eten omdat het een psychologische behoefte vervult; eten omdat het zonde is om weg te gooien.

18 Dilemma: restjes opeten of weggooien? ik ben geen gediplomeerde vuilnisbak Restjes Bewaren of verwerken nl.dreamstime.com

19 Voedselverspilling = aaneenschakeling van keuzes Prikkel: restjes in de frigo, of nog wat overschot in de pan? voedselverspilling

20 Verschillende types voedselverspillers? Kijken naar redenen waarom mensen voedsel verspillen om gerichter en doeltreffender gedrag te kunnen veranderen!

21 Vraag 3 Is deze bewering juist: Onze maatschappij is erop ingesteld dat we keuze hebben. We worden verleid en kopen vaak teveel eten. We hamsteren uit angst om tekort te komen en/of omdat we niet aan de verleiding konden weerstaan.

22 Redenen voor te veel kopen Impact van promotieaanbiedingen; Angst om te weinig te hebben (50%); Geen kleine verpakkingen; Drang naar diversiteit in producten; Niet goed plannen wegens tijdgebrek (geen boodschappenlijstje); Minder vaak gaan winkelen.

23 Realiteit Fooddesign Studie vooraleer een product op markt komt Marketting Studie van (persoonlijk) consumptiegedrag

24 Reclame Gerichte verleiding: gepersonaliseerde reclame (framing) Expliciete & impliciete verleidingstechnieken (priming, nudging) Zeer gevarieerd en groot aanbod & relatief lage kost van voedsel 13% van consumentenbesteding

25 Aankoopgedrag: Bewuste keuzes tegen de verleiding, MAAR volkomen ongelijke strijd! siliconangle.com

26 Vraag 4 Als je een vers gemaakte schotel op tafel zet, dan lijkt die goud waard. Een restje van die lekkere schoten blijft staan in de koelkast. Het past niet bij het nieuw bereide gerecht of er is de angst dat het is slecht geworden. Waarom denken we daar zo over?

27 Waarde van voedsel is variabel! Verlies van kwaliteit van het voedsel en angst voor gezondheid; Angst om te proeven door kans op misselijkheid! (kans op ontwikkeling van voedselaversie) Eten bewaren en verwerken kost extra werk en tijd; Niet in verhouding tot overvloed en lage kostprijs

28 Waarom weggooien? Wie offert zich op om de restjes te eten? versus eten is erbij horen; Onderwaardering door vervreemding van het natuurproduct? Voedsel als vijand in de strijd tegen overgewicht

29 Vraag 5 Wat maakt dat we gemotiveerd worden om ons gedrag te veranderen en dus minder voedsel te verspillen? Zijn doorschijnende afvalbakken een hulp om minder weg te gooien?

30 Gedragsverandering: nieuwe gewoontes leren! Net genoeg aankopen Net genoeg bereiden Net genoeg eten Bewaren/verwerken Milieubewust omgaan met voedsel

31 Nieuwe gewoonte aanleren lukt best n.a.v. disruptieve situatie wanneer mensen het belangrijk vinden om het nieuwe gedrag te leren wanneer mensen inschatten dat hen zal lukken Voldoende kennis en creativi-tijd!

32 Nieuwe gewoonte aanleren lukt best wanneer het nieuwe gedrag voordelenbiedt aan het individu zelf! Goed gevoel, genot, plezier Voordeel op korte termijn geeft het sterkste effect! Gedrag wordt herhaald als we er een voordeel uit halen!

33

34 Anders denken en voelen Cognitieve herstructurering: opwaardering van restjes Als grondstof voor nieuwe maaltijd, Als oplossing voor tijdgebrek, Als manier om geld te besparen, Vanuit behoefte aan ecologisch zelfbeeld Positieve boodschap: Duurzaam is cool!

35 Belang van de sociale norm De meeste mensen zijn liever niet anders dan de anderen! Zich conformeren is belangrijker dan de vraag of die norm zelf positief is of negatief. Taak voor overheid! BEPAAL DE INJUNCTIEVE NORM! Maak duidelijk hoe het zou moeten!

36 crisisrecepten.plazilla.com landentuinbouw.spinazieacademie.nl

37 Conclusie Voedselverspilling aanpakken is een haalbare uitdaging! Begint bij anders denken en voelen over voedsel en restjes Eindigt in anders doen!

38 Goede voornemens omzetten in actie Schrijf gedurende 1 week (in detail) op wat je weggooit aan voedsel Kook eens 1 week enkel met de voorraad Maak een originele maaltijd met restjes!

39 Veel succes!