De klacht is op 2 december 2011 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld:

Transcriptie

1 Geachte heer Van Lint, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen dhr. (-), tolk Nederlands? Arabisch, Faily, Kermanshahi en Sorani (niet ingeschreven in het Rbtv). Verloopvandeprocedure Op 1 november 2011 heeft dhr. mr. (-), advocaat te Nieuwegein, namens zijn cliënten dhr. (-), mw. (-) en dhr. (-) (hierna: klagers), bij de IND een klacht ingediend over gedragingen van voornoemde dhr. (-) (hierna: beklaagde), die zich zouden hebben voorgedaan tijdens het verrichten van tolkwerkzaamheden gedurende het artikel 1F-, aanvullend gehoor van dhr. (-) door de IND op 18 april Het klachtdossier is samen met een verweerschrift van beklaagde d.d. 30 juni 2011 op 19 oktober 2011 door de commissie ontvangen van de IND. Bij brief van 3 november 2011 zijn klager en beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 2 december 2011 een toelichting te geven op de klacht. De commissie heeft in aanvulling op het door de IND aan de commissie ter beschikking gestelde klachtdossier kennisgenomen van een brief van mr. (-) d.d. 1 november 2011, waarin de commissie wordt verzocht buiten een hoorzitting om tot een afwikkeling van de klacht te komen, alsmede van een van beklaagde d.d. 29 november 2011, een ongedateerde reactie van IND-medewerker (-) en een met bijlage van dhr. (-) d.d. 2 december De secretaris van de commissie heeft naar aanleiding van het voornoemde brief van 1 november 2011 vervatte verzoek van klagers contact opgenomen met beklaagde. Naar aanleiding van dit contact heeft de commissie besloten met instemming van beide partijen de klacht op basis van de beschikbare stukken van het klachtdossier zonder hoorzitting af te doen. De klacht is op 2 december 2011 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. R.G.A. Beaujean dhr. Ph.J.E. Hyams, M.A. dhr. S. Kruszynski mw. drs. N. Groenendijk-Feenstra voorzitter, lid, lid, beëdigd tolk/vertaler, lid, beëdigd vertaler. De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie, en mw. L. Wegewijs, notulist. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van het klachtdossier. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt.

2 Degrondenvoordeklacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten: Beklaagde heeft getolkt bij een artikel 1F-aanvullend gehoor van dhr. (-) op 18 april 2011 te Hoofddorp. Beklaagde bleek tijdens het gehoor zo slecht Arabisch te spreken en zo beroerd te vertalen vanuit het Arabisch naar het Nederlands en vice versa dat om uur een pauze werd ingelast, waarna ten volle bleek hoe beklaagde had vertaald en de voorzitter van het gehoor, dhr. (-), niet anders kon dan dit nader gehoor af te gelasten. Beklaagde zou tijdens het gehoor: a. de naam van het door klager in het Arabisch genoemde bedrijf aanvankelijk niet hebben kunnen vertalen, vervolgens hebben meegedeeld Algemeen Instituut Productie en daaraan hebben toegevoegd dat hij er niet uit kwam en er niet goed in thuis is; b. niet hebben geweten hoe hij het woord moelahez of mulahed moest vertalen. Beklaagde zou daarvan hebben gemaakt: toezichthouder, iemand die dingen noteert, terwijl de vertaling had moeten zijn: administratief medewerker ; c. een tekening hebben getoond waarop door de betrokkene een ruimte zou zijn aangewezen waarin vergaderingen plaatsvonden, terwijl de advocaat van betrokkene door beklaagde niet mede in de gelegenheid werd gesteld te zien welke ruimte zijn cliënt zou hebben aangewezen. De advocaat moest om beklaagde heen buigen; d. de functie directeur van de afdeling vanuit het Arabisch hebben vertaald als voorzitter van de afdeling ; e. de lijst met namen en rangen binnen de Baath-Partij niet bij zich hebben gedragen en daardoor niet in staat zijn geweest het woord moyaed te vertalen; f. niet hebben geweten wat de voorzitter van het aanvullend gehoor bedoelde met een aanstellingsbrief en dit vervolgens naar het Arabisch hebben vertaald als sollicitatiebrief. g. ook overigens moeite hebben gehad om bepaalde onderdelen van het gehoor te vertalen, waardoor vragen van de IND-contactambtenaar soms twee tot drie keer opnieuw moesten worden gesteld. Toelichtingenopklachtvanmw.(-) endhr.(-): Bij het gehoor van dhr. (-) waren zijn raadsman, mr. (-), alsmede mw. (-) en dhr. (-) aanwezig. In een brief van mw. (-) d.d. 8 mei 2011 beschrijft zij dat haar oom, dhr. (- ), haar had aangegeven dat de tolk niet goed was, maar dat hij niets durfde te zeggen, mede omdat hij dacht dat hij geen recht had de tolk af te wijzen. De tolk zou bijvoorbeeld niet hebben begrepen wat de functie Mulahed is. Toen zou dhr. (-) eraan hebben toegevoegd dat hij in de administratie werkte. Mw. (-) zou zelf hebben waargenomen dat IND-contactambtenaar (-) de tolk meermalen hielp met het zoeken naar het juiste Nederlandse woord. Zij geeft aan dat zij het niveau van de tolk slecht vindt, ook omdat hij bijvoorbeeld het woord aanstelling niet zou begrijpen en aan contactambtenaar (-) om een uitleg daarvan vroeg. De tolk zou tijdens het gehoor geen extra vragen hebben gesteld om erachter te komen wat haar oom bedoelde. De tolk zou ook niet alles hebben vertaald, waardoor de contactambtenaar aanvullende vragen stelde, terwijl haar oom op de eerste vraag al duidelijk antwoord had gegeven

3 De tolk zou Koerdisch zijn en heel moeilijk Arabisch praten. Hij zou aanstellingsbrief hebben vertaald naar het Arabisch als sollicitatiebrief. Mw. (-) heeft vervolgens dhr. (-) op dit alles aangesproken en hem aangegeven dat de tolk niet goed is. Dhr. (-) geeft aan dat de tolk moeite had om een door dhr. (-) geschreven tekst te vertalen. De tolk zou hebben aangegeven Algemeen Instituut Produktie maar daarbij hebben aangegeven dat hij het niet goed wist en dat hij daar niet goed in thuis was. Ook zou hij aanstellingsbrief hebben vertaald als sollicitatiebrief. Reactievanbeklaagde,dhr.(-) d.d.30juni2011: Beklaagde geeft aan dat wat de vertaling voorzitter van de afdeling in plaats van directeur van de afdeling betreft beide termen voor dezelfde benaming worden gebruikt in het betreffende Arabisch dialect. Het woord (-) is niet verkeerd vertaald. Dat de advocaat om beklaagde heen moest buigen om de aantekeningen te kunnen zien, wordt door beklaagde tegengesproken. Beklaagde zat pal voor de advocaat. Ook overigens heeft de advocaat tijdens het gehoor niet aangegeven dat hij de aantekeningen wilde zien. Mailberichtvanbeklaagde,dhr.(-) d.d.29november2011: Beklaagde vraagt zich af waarom klager het gesprek een uur lang heeft laten doorgaan als hij van mening was dat hij het Arabisch onvoldoende beheerst om goed te kunnen tolken. Hij heeft de klager diverse malen gevraagd of hij de vertolking goed heeft begrepen waarop hij bevestigend antwoordde. Voor de woorden Moaiad en Molahz zijn geen Nederlandse woorden. Beklaagde vertaalt dan zo dicht mogelijk naar het Nederlands toe. SchriftelijkereactiehoormedewerkerIND,dhr.(-): Dhr. (-) geeft aan dat hij om uur een pauze inlaste omdat het gehoor toen een uur had geduurd en hij toe was aan een rustpauze. Ook is het voor de tolk aangenaam om regelmatig een korte rustpauze te kunnen nemen. Dat de pauze zou zijn ingelast omdat de tolk slecht tolkte is niet juist. De pauze had niets van doen met de kwaliteit van de tolk. Ten aanzien van de omschrijving administratief medewerker geeft dhr. (- ) aan dat de tolk zocht naar een juiste omschrijving van het woord. Dat de tolk af en toe zocht naar de juiste woorden wil niet zeggen dat de tolk de vragen of daarop door de betrokkene gegeven antwoorden niet begreep of niet kon vertalen. Uit de gegeven vertalingen bleek daar niet van. Er is wel verwarring ontstaan over de functie voorzitter of hoofd van de afdeling. Dat ligt mogelijk aan de onjuiste context en niet zozeer aan een verkeerde vertaling. Voor zover de tolk niet een lijst met namen van rangen binnen de Baath-partij bij zich droeg, geeft dhr. (-) aan dat de tolk slechts hoeft te vertolken wat er wordt gezegd en dat dhr. (-) als senior medewerker IND bij de unit 1F wel van deze rangen op de hoogte is. Waar de tolk zou hebben gezegd Hoe moet ik het zeggen is volgens dhr. (-) geen sprake van niet kunnen vertolken. Uit het antwoord dat erop volgt, blijkt dat de tolk wel degelijk goed in staat is te vertalen. Dat de tolk het Arabisch niet zou beheersen, is niet gebleken. Dhr. (-) geeft aan niet de indruk te hebben dat er sprake is geweest van miscommunicatie tussen hem, de tolk en de betrokkene. Het gehoor is door dhr. (-) beëindigd omdat er vraagtekens werden gezet bij de kundigheid van de tolk en omdat de tolk niet geregistreerd bleek te zijn. Door de twijfel die door klager is opgeroepen over de kwaliteiten van de tolk heeft dhr. (-) gemeend er goed aan te doen het gehoor te beëindigen. Een voortdurende discussie over de gegeven vertalingen zou de voortgang van het gehoor ernstig kunnen belemmeren

4 Na de formele afloop van de zitting heeft dhr. (-) verduidelijkt dat het moeilijk is om voor iedereen een juiste tolk te vinden. Het komt niet slechts aan op het omzetten van woorden, maar ook om het plaatsen van woorden in de juiste context. Daarnaast kunnen woorden en begrippen bij bepaalde bevolkingsgroepen of culturen een andere lading hebben dan bij andere bevolkingsgroepen of culturen. Een tolk moet daar rekening mee houden. Het is aan de contactambtenaar om de gegeven antwoorden te vergelijken met de vragen die hij stelt. Door check-vragen kan duidelijkheid worden verkregen als antwoorden niet in het verlengde van een vraag liggen. Dhr. (-) merkt op dat uit de klacht blijkt dan men hem niet heeft begrepen. Dhr. (-) geeft ten slotte aan dat hij in de pauze heeft gebeld met de afdeling planning met de vraag of de tolk geregistreerd was. Reactievanmw.(-),BureauLand& TaalvandeIND d.d.23mei2011: Het Arabische woord Mulahedh betekent volgens het woordenboek van Wehr: director,superintendent,overseer,supervisor,foreman. Het woord komt van het werkwoord dat het meest wordt gebruikt met als betekenis opmerken. MailberichtvanIND-contactambtenaar,dhr.(-) d.d.26mei2011: In aanvulling op het bericht van mw. (-) van 23 mei 2011 heeft zij op 24 mei 2011 aangegeven dat ook haar andere woordenboek als vertaling voor mulahiz aan: observer,supervisor,superintendent,overseer,foreman,ganger. Op 26 mei 2011 zou zij hebben aangegeven dat in het Engels-Arabisch woordenboek dat zij thuis heeft geen mulahiz als vertaling wordt gegeven voor clerk. Mailberichtvanmr.(-) d.d2december2011: Als reactie op het bericht van mw. (-) van 23 mei 2011 geeft dhr. (-) aan dat mw. (-) geen beëdigd tolk of vertaler is. De juistheid van de conclusies van mw. (-) wordt door mr. (-) betwist. Beoordelingvandeklacht De commissie stelt voorop dat zij ondanks een verzoek daartoe aan klagers tot haar spijt niet de beschikking heeft gekregen over het rapport van het 1F-gehoor, zodat noch de klacht noch de overige stukken van het klachtdossier kunnen worden getoetst aan de inhoud van dat rapport. Voorts overweegt de commissie dat uit de reactie van IND-gehoormedewerker dhr. (-) anders dan in het klaagschrift (p. 10) lijkt te worden verondersteld volgt dat het gehoor is afgebroken op verzoek van mr. (-) en niet omdat dhr. (-) twijfelde aan het correct functioneren van beklaagde. Daarnaast heeft volgens dhr. (-) bij het beëindigen van het gehoor meegespeeld dat beklaagde niet in het Rbtv bleek te zijn ingeschreven als beëdigd tolk en mr. (-) tegen de inzet van beklaagde als tolk, alleen al om die reden bezwaar maakte. Dit kan beklaagde niet worden aangerekend. De commissie zal de klacht hierna met inachtneming van het vorenstaande per onderdeel bespreken. Klachtonderdeela De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond.van een tolk mag niet worden verlangd dat hij onder alle omstandigheden alles (direct) kan vertolken. In dit specifieke geval, waar het ging om de vertolking van de naam van een bedrijf, is het beklaagde niet aan te rekenen dat hij geen precieze vertaling kon geven. Door de naam van het bedrijf te vertolken als Algemeen Instituut Produktie en daarbij aan de IND-gehoormedewerker aan te geven dat beklaagde er niet goed uit kwam en er niet - 4 -

5 goed in thuis was, heeft beklaagde correct gehandeld. Daardoor wordt de gehoormedewerker in staat gesteld om aan de hand van controlevragen om verduidelijking te vragen. Klachtonderdeelb De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond.uit de stukken van het klachtdossier komt naar voren dat het woord moelahez of mulahed verschillende betekenissen heeft en kennelijk in combinatie met andere woorden wordt gebruikt. De betekenis van het woord hangt af van de context waarbinnen het wordt gebezigd. Niet is komen vast te staan dat de door beklaagde gegeven vertolking van het woord onjuist is. Daarbij neemt de commissie mede in aanmerking dat zij de betekenis van het woord niet heeft kunnen toetsen aan de context omdat de commissie bij de beoordeling van de klacht, zoals eerder overwogen, niet de beschikking heeft gekregen over het rapport van het 1F-gehoor. Klachtonderdeelc De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond. Beklaagde heeft weersproken dat mr. (-) om hem heen heeft moeten buigen om te kunnen zien welke ruimte volgens beklaagde door zijn cliënt was aangewezen op een tekening. Als daar al sprake van was, lag het op de weg van mr. (-) om tijdens het gehoor aan de gehoormedewerker van de IND kenbaar te maken dat hij een en ander niet heeft kunnen waarnemen, zodat de gehoormedewerker die immers de regie voert over het gehoor hem alsnog in de gelegenheid had kunnen stellen daarvan kennis te nemen. Klachtonderdeeld De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond. Niet is gebleken dat de betekenis die beklaagde in dit verband heeft gegeven aan het door klager tijdens het gehoor gebezigde begrip onjuist is. Wel kan deze betekenis verschillen, afhankelijk van de context waarin het woord wordt gebruikt. Nu die context pas later tijdens het gehoor door controlevragen van dhr. (-) - duidelijk werd, kan het beklaagde niet worden aangerekend dat hij aan het woord een andere betekenis heeft toegekend dan door klager was voorgestaan. De commissie ziet ook overigens niet in hoe hierdoor de belangen van klager hierdoor zijn geschaad. Klachtonderdeele De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond. De INDgehoormedewerker heeft klager volgens het klaagschrift gevraagd welke functie een bepaald persoon had binnen de Baath-partij. Uit het klaagschrift volgt dat beklaagde het antwoord van klager op deze vraag heeft vertolkt als: Hij was Moayed. Met die vertolking kon beklaagde naar het oordeel van de commissie hier volstaan, temeer nu namen en rangen binnen de Baath-partij zoals ook volgt uit de reactie van dhr. (-) - bij de IND bekend zijn en het alleen al om die reden van belang is de aanduiding daarvan in de brontaal over te brengen op de gehoormedewerker. Als dat desondanks tot onduidelijkheden leidt, is het aan de gehoormedewerker om verduidelijking te vragen. Dat van dergelijke onduidelijkheden tijdens het gehoor sprake is geweest, blijkt niet uit het klachtdossier. In dit verband overweegt de commissie ten overvloede dat een tolk niet mag worden verweten dat hij bij een gehoor als het onderhavige niet een lijst met namen en rangen binnen de Baath-partij bij zich draagt. Dat beklaagde een dergelijke lijst nietbij zich droeg is overigens niet weersproken, maar is evenmin komen vast te staan

6 Klachtonderdeelf De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond. Voor zover beklaagde het Nederlandse woord aanstellingsbrief niet begreep, heeft hij correct gehandeld door de gehoormedewerker van de IND om verduidelijking te vragen. Naar het oordeel van de commissie is uit de stukken van het beschikbare klachtdossier niet komen vast te staan dat beklaagde dit woord vervolgens naar het Arabisch heeft vertolkt als sollicitatiebrief. In ieder geval is het de commissie uit het klaagschrift opgevallen dat kennelijk voorafgaand aan het verzoek van beklaagde om verduidelijking tijdens het gehoor kennelijk al met klager is gesproken over een aanstellingsbrief en dat naar aanleiding daarvan door de IND-gehoormedewerker aan klager is gevraagd om na een onderbreking van het gehoor zo n aanstellingsbrief te schrijven. Niet blijkt dat er ook toen al bij beklaagde verwarring bestond over het begrip en dat dat tot miscommunicatie heeft geleid. Klachtonderdeelg De commissie beschouwt dit klachtonderdeel als ongegrond. Voor zover tijdens het gehoor door het herhalen van vragen door IND-gehoormedewerker, dhr. (-), de indruk zou zijn ontstaan dat beklaagde als tolk niet goed functioneerde, heeft dhr. (-) dit weersproken door op te merken dat het stellen van dergelijke controlevragen behoort tot de standaard werkwijze van de IND. Niet is komen vast te staan dat het herhalen van vragen in dit specifieke gehoor noodzakelijk was vanwege een gebrekkig tolken door beklaagde. Ook overigens is onvoldoende komen vast te staan dat de beheersing van beklaagde van het Arabisch en/of het Nederlands zodanig tekortschoot dat hij daardoor zijn werkzaamheden als tolk voor de IND niet naar behoren zou kunnen verrichten of dat klager anderszins door de gedragingen van beklaagde in zijn belangen is geschaad. De commissie beschouwt de klacht daarom ook in meer algemene zin ongegrond. Advies De commissie adviseert de IND om de klacht ongegrondte verklaren. Totslot Klaagster en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door de IND is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. R.G.A. Beaujean voorzitter - 6 -