Klager heeft op 1 juni 2010 per aangegeven wel gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord.

Transcriptie

1 Geachte heer Von den Hoff, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen mevrouw (-) (Wbtv-nummer (-)). Verloopvandeprocedure Op 26 april 2010 is door dhr. mr. (-), hoofdadvocaat-generaal van het ressortsparket in Leeuwarden en voorzitter van de Noordelijke Tolkencommissie (NTC), (hierna: klager) een klacht ingediend over gedragingen van mw. (-) (hierna: beklaagde), tolk Nederlands? Portugees en Nederlands? Spaans. Het klaagschrift is op 27 april 2010 door de commissie ontvangen. In aanvulling op het klaagschrift heeft klager op 3 mei 2010 twee onderliggende klachten over beklaagde, die per van respectievelijk de rechtbank Groningen en de Regiopolitie Groningen afkomstig zijn, nagezonden. Per van 1 juni 2010 heeft klager ten slotte aan de commissie twee aan beklaagde geadresseerde brieven van de NTC toegezonden. Deze brieven bevatten een samenvatting van de gesprekken die door de NTC naar aanleiding van de ingekomen klachten met de beklaagde zijn gevoerd alsmede de inhoud van de afspraken die met haar zijn gemaakt. Bij brief van 18 mei 2010 zijn klager en beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 18 juni 2010 een toelichting te geven op de klacht. Deze datum is in overleg met beide partijen vastgesteld. Beklaagde heeft op 31 mei 2010 wegens een verblijf in het buitenland schriftelijk kenbaar gemaakt geen gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. Zij heeft op 20 mei 2010 een verweerschrift ingediend. Klager heeft op 1 juni 2010 per aangegeven wel gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. De klacht is op 18 juni 2010 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. R.G.A. Beaujean dhr. P. Hyams dhr. S. Kruszynski voorzitter, lid, lid. De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie, en mw. M.C.M.H. van Lierop, notulist. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage bij dit advies gevoegd. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van de klachtprocedure en van hetgeen door klager tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt. Degrondenvoordeklacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten:

2 a. Beklaagde houdt zich niet aan de gemaakte werkafspraken. Zij heeft niet letterlijk en objectief vertaald. b. Beklaagde kreeg tijdens politieverhoren van 26 januari 2010 en 4 februari 2010 regelmatig aanvaringen met de aangeefster als het volgens beklaagde niet mogelijk was wat de aangeefster vertelde. c. De taalbeheersing van beklaagde schiet tekort. Beklaagde sprak tijdens politieverhoren van 26 januari 2010 en 4 februari 2010 niet naar behoren Portugees, hetgeen een woordenwisseling tussen beklaagde en de aangeefster tot gevolg had. d. De juridische kennis van beklaagde, zowel op gebied van terminologie als procedure(s), schiet tekort. Klachtonderdeela In het klaagschrift van 26 april 2010 geeft klager aan dat twee zedenrechercheurs van de Regiopolitie Groningen bij de NTC een klacht over beklaagde hebben ingediend. De klacht heeft betrekking op de wijze waarop beklaagde in het Portugees heeft getolkt tijdens politieverhoren van de aangeefster in een zedenzaak op respectievelijk 26 januari 2010 en 4 februari Beklaagde hield zich tijdens de verhoren niet aan de met haar gemaakte werkafspraken, die meerdere keren zijn herhaald, en evenmin aan haar taak om letterlijk en objectief datgene te vertalen wat de aangeefster verklaarde. In het bijzonder heeft beklaagde zich inhoudelijk met de zaak bemoeid, hetgeen een onwerkbare situatie tot gevolg had en de aangeefster een naar gevoel gaf. Naar aanleiding van deze klacht heeft de NTC op 30 maart 2010 een gesprek gevoerd met beklaagde. De NTC heeft in dat gesprek moeten constateren dat beklaagde niet heeft begrepen waarom haar tolkhouding weerstand heeft opgeroepen bij de rechercheurs, zelfs zozeer dat zij hebben aangegeven geen gebruik meer te willen maken van haar diensten als tolk. De NTC heeft eerder ten minste één klacht van de rechtbank Groningen over beklaagde ontvangen. Naar aanleiding van deze klacht - die er kort gezegd op neerkomt dat beklaagde tijdens een verhoor door de rechter-commissaris op 4 augustus 2008 een te actieve opstelling had, op eigen initiatief vragen stelde aan de verdachte en verbeteringen wilde aanbrengen toen de rechter-commissaris de verklaring dicteerde - is al in september 2008 een eerste gesprek met beklaagde gevoerd. Met beklaagde is toen afgesproken dat zij de opleiding Gerechtstolken in Strafzaken van de Stichting Instituut Gerechtstolken en Vertalers (SIGV), en dan met name de module Tolkvaardigheden, zou volgen. Daarnaast is met haar afgesproken dat zij zittingen van andere tolken zou bijwonen om ervaring op te doen met de juiste tolkhouding. Beklaagde heeft zich niet aan deze afspraken gehouden. Beklaagde geeft in haar verweerschrift van 20 mei 2010 aan dat het haar verbaast dat de NTC de klacht doorzet. Zij beschrijft de gebeurtenissen tijdens de politieverhoren van 26 januari en 4 februari Volgens beklaagde was er sprake van een incongruentie tussen hetgeen de aangeefster verklaarde en hetgeen zij met haar lichaamstaal uitbeeldde. De aangeefster verklaarde meermalen dat een bepaalde persoon haar van links benaderde, maar wees telkens naar haar rechterzijde. Beklaagde geeft in haar verweerschrift aan dat zij de rechercheurs hierover informeerde overeenkomstig het bepaalde in artikel van de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv. Beklaagde bevestigt in haar verweerschrift dat zij in 2008 een opmerking heeft gemaakt toen de rechter-commissaris in de rechtbank Groningen een verklaring dicteerde, die de verdachte niet zo gezegd had en die zij derhalve ook niet zo had vertaald. Dat beklaagde in weerwil van de met de NTC gemaakte afspraken na september 2008 de opleiding Gerechtstolken in Strafzaken van de SIGV niet heeft gevolgd, is volgens beklaagde het gevolg van het feit zij eind september/oktober 2008 al een vakantie had geboekt die haar belette de opleiding in de periode te volgen. Daarna besloot zij de ontwikkelingen rond de inwerkingtreding van de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv) en het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) af te wachten. De afspraak met de NTC om zittingen van - 2 -

3 andere tolken bij te wonen, is beklaagde niet nagekomen omdat zij daarover na het gesprek van september 2008 vanuit de NTC niets meer had vernomen. Klachtonderdeelb In hun van 4 februari 2010 geven de betrokken rechercheurs aan dat beklaagde zich tijdens de politieverhoren van 26 januari en 4 februari 2010 herhaaldelijk inhoudelijk met de zaak heeft bemoeid. Beklaagde kreeg daardoor regelmatig een aanvaring met de aangeefster. Aangeefster (die ook Nederlands spreekt) gaf later ten overstaan van de rechercheurs aan dat zij het gevoel had dat de tolk haar niet geloofde, alsof zij zat te liegen. Als aangeefster een opmerking maakte over de onjuiste wijze waarop haar verklaring door beklaagde in het Nederlands werd weergegeven, voelde beklaagde zich aangevallen en ontstond er een woordenwisseling, die door de rechercheurs moest worden gesust. Beklaagde geeft in haar verweerschrift aan dat zij het tot haar taak rekende om keer op keer aan de rechercheurs te melden dat aangeefster verklaarde dat een persoon haar van links benaderde, maar daarbij naar rechts wees. Dat is zeker tien keer voorgekomen. Beklaagde heeft bevestigd dat de aangeefster hierdoor achterdochtig werd. Klachtonderdeelc De betrokken rechercheurs in het zedenonderzoek geven in hun van 4 februari 2010 aan dat beklaagde volgens aangeefster niet naar behoren Portugees sprak en niet datgene vertaalde wat zij verklaarde. Klachtonderdeeld Tijdens de hoorzitting heeft klager naar voren gebracht dat de juridische kennis van beklaagde, met name op het gebied van juridische procedures, onvoldoende is. Dat is een van de redenen geweest dat door de NTC al in september 2008 met beklaagde is afgesproken dat ze de SIGVopleiding Gerechtstolken in Strafzaken zou volgen. Beklaagde merkt in haar verweerschrift op dat zij juist vaak complimenten oogst van officieren van justitie die haar mededelen dat zij bewondering hebben voor feit dat zij zich de inhoud van ingewikkelde zaken kennelijk snel eigen maakt. Het komt regelmatig voor dat rechercheurs van de politie hun waardering uitspreken over de samenwerking met haar als tolk tijdens het verhoor. Beoordelingvandeklachtenadvies Klachtonderdelenaenb De commissie beschouwt de klachtonderdelen a en b als gegrond. Beklaagde heeft bij de uitoefening van haar tolkwerkzaamheden tijdens politieverhoren in een zedenzaak op 26 januari en 4 februari 2010 een onprofessionele houding getoond door te actief op te treden en discussies aan te gaan met de aangeefster. Artikel van de Gedragscode tolken en vertalers in het kader van de Wbtv (hierna: de Gedragscode Wbtv) schrijft voor dat tolken, voor zover mogelijk, zorgen voor een volledige en doeltreffende communicatie tussen de partijen voor wie zij werken, onder meer door zo nodig actief op te treden om al dan niet cultureel bepaalde misverstanden en onbegrip te voorkomen of op te heffen. De setting van een politieverhoor vergt echter een bijzondere terughoudendheid van de tolk. Bij een politieverhoor wordt de onafhankelijkheid van de tolk beperkt door de geldende procesnormen. Dat geldt in het bijzonder ten aanzien van verhoren in een zedenzaak en temeer als daarover van tevoren werkafspraken zijn gemaakt. Beklaagde heeft zich daaraan niet gehouden. In 2008 is eerder een klacht over beklaagde gemeld bij de NTC. De strekking van die klacht komt overeen met de klacht over haar optreden tijdens de politieverhoren op 26 januari 2010 en 4 februari 2010, te weten dat zij tijdens een verhoor te actief is opgetreden als tolk. Hoewel de - 3 -

4 Wet beëdigde tolken en vertalers noch de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv in 2008 rechtskracht hadden, gold ook toen al op grond van bestpractices, onder meer vastgelegd in de erecode van het Nederlands Genootschap van Tolken en Vertalers (het NGTV), dat bepaalde minimumeisen aan (gerechts)tolken mogen worden gesteld. Hoewel beklaagde bekend was met deze eerdere klacht, heeft deze haar er niet van weerhouden zich in de setting van een verhoor opnieuw te actief op te stellen. Beklaagde heeft naar aanleiding van de eerdere melding in september 2008 met de NTC afspraken gemaakt om de SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken te volgen en zittingen van andere tolken bij te wonen teneinde ervaring op te doen met de juiste tolkhouding. Uit de gegevens van de Uitwijklijst en ook overigens uit de aan de commissie ter beschikking gestelde informatie blijkt niet dat beklaagde er zorg voor heeft gedragen dat zij met het oog op de goede uitoefening van haar beroep haar vakkennis en bekwaamheid op peil houdt door middel van deskundigheidsbevorderende activiteiten (art. 2.2 Gedragscode Wbtv). In het bijzonder heeft zij in weerwil van de eerder in september 2008 gemaakte afspraken met de NTC niet de SIGVopleiding Gerechtstolken in Strafzaken gevolgd. Evenmin heeft zij zittingen van andere tolken bijgewoond om ervaring op te doen met de juiste tolkhouding. Dat zij geen actie heeft ondernomen in verband met de onzekerheid over haar inschrijving in het nieuwe Rbtv na de inwerkingtreding van de Wbtv ontslaat haar niet van haar zorgplicht om aan haar kwaliteit als gerechtstolk te werken en evenmin het feit dat de NTC na september 2008 heeft nagelaten haar te benaderen teneinde zittingen van andere tolken bij te wonen. Beklaagde had ook zelf initiatief kunnen en moeten nemen om die zittingen bij te wonen of opleidingen te volgen. Klachtonderdeelc De commissie beschouwt klachtonderdeel c als ongegrond. Beklaagde heeft een studie Spaanse taal- en letterkunde met als bijvak Portugese taal- en letterkunde met goed gevolg afgerond en heeft de bevoegdheid tot het geven van onderwijs in de Spaanse taal- en letterkunde. Uit de stukken van het klachtdossier en het verhandelde ter hoorzitting is niet aannemelijk geworden dat beklaagde de Portugese en/of Spaanse taal onvoldoende beheerst voor een goede uitoefening van haar werkzaamheden als tolk. Klachtonderdeeld De commissie beschouwt klachtonderdeel d als gegrond. Uit de stukken van het klachtdossier en het verhandelde ter hoorzitting is aannemelijk geworden dat de juridische kennis van beklaagde, met name op het gebied van juridische procedures, dermate tekort schiet dat zij onvoldoende in staat moet worden geacht haar werkzaamheden als tolk voor justitieafnemers naar behoren uit te voeren. Bij de inschrijving in het Rbtv of de Uitwijklijst wordt van een tolk niet verlangd dat deze kennis heeft van juridische terminologie, ervaring heeft met het vertalen van juridische stukken of het tolken tijdens verhoren. De Wet beëdigde tolken en vertalers stelt die eis evenmin. De commissie stelt echter vast dat de beklaagde bij haar vermelding op de Uitwijklijst uitdrukkelijk heeft aangegeven zich beschikbaar te stellen voor afnameplichtigen (justitieafnemers die op grond van de Wbtv verplicht zijn tolken en vertalers in te schakelen die in het Rbtv zijn ingeschreven). De commissie is van oordeel dat ten aanzien van een tolk die aangeeft zich voor afnameplichtigen beschikbaar te stellen en die bovendien opdrachten van afnameplichtigen ook daadwerkelijk aanvaardt, mag worden verondersteld dat hij of zij beschikt over voldoende kennis van het juridisch domein. Dit omvat zowel kennis van juridische terminologie als kennis van juridische procedures. Als een tolk zich niet in staat acht om een dergelijke opdracht naar behoren te volbrengen, zal hij of zij die opdracht in ieder geval niet mogen aanvaarden. Advies De commissie concludeert uit het voorgaande in onderling verband en samenhang bezien dat er sprake is van een ernstige tekortkoming in de vakbekwaamheid van beklaagde in haar hoedanigheid als tolk. In het bijzonder is sprake van schending van de artikelen 1.3, 2.1, 2.2 en van de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv. De commissie - 4 -

5 adviseert het Bureau Wbtv, gelet op art. 9, eerste lid, Wbtv, de inschrijving van beklaagde als tolk Nederlands? Portugees en Nederlands? Spaans op de Uitwijklijst door te halen. De commissie acht het wenselijk dat beklaagde alvorens zij zich opnieuw inschrijft een tolkopleiding volgt (bijv. de SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken van de Stichting Instituut Gerechtstolken en Vertalers). In art. 9, tweede lid, Wbtv wordt voorgeschreven dat bij de beschikking tot doorhaling van de inschrijving in het Rbtv wordt bepaald binnen welke periode geen nieuw verzoek tot inschrijving in het register kan worden gedaan. De commissie acht deze bepaling van overeenkomstige toepassing op de inschrijving in de Uitwijklijst. Beklaagde komt in aanmerking voor de opleiding Gerechtstolken in Strafzaken Die opleiding zal zij niet eerder dan medio 2011 kunnen voltooien. De commissie adviseert het Bureau Wbtv daarom te bepalen dat beklaagde binnen één jaar na de doorhaling van haar inschrijving in de Uitwijklijst geen nieuw verzoek tot inschrijving in het Rbtv of de Uitwijklijst kan doen. Beklaagde kan na die periode een verzoek tot inschrijving bij het Bureau Wbtv indienen. De commissie adviseert het Bureau Wbtv dat verzoek uitsluitend in behandeling te nemen op voorwaarde dat door beklaagde een tolkopleiding op minimaal bachelor niveau is afgerond dan wel de SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken door haar met succes is afgerond. In afwachting van een definitieve beslissing op de klacht adviseert de commissie het Bureau Wbtv ten slotte de inschrijving van beklaagde in de Uitwijklijst op grond van art. 9, derde lid, Wbtv tijdelijk door te halen. Totslot Klager en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door Bureau Wbtv is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. R.G.A. Beaujean voorzitter - 5 -

6 BijlagebijhetadviesvandeKlachtencommissieW btv(klachtnr ) ToepasselijkeartikelenvandeGedragscodevoortolkenenvertalersinhetkadervandeWbtv 1.3.Onpartijdigheidenonafhankelijkheid Tolken en vertalers zorgen ervoor dat hun vrijheid, onafhankelijkheid en onpartijdigheid bij de uitoefening van hun beroep niet in gevaar kunnen komen. In de uitoefening van hun beroep onthouden zij zich van het tot uitdrukking brengen van een persoonlijke mening. Voor hun diensten ontvangen zij uitsluitend de met hun opdrachtgever overeengekomen beloning. 2.1.Competentie Tolken en vertalers nemen uitsluitend opdrachten aan waarvoor zij de vereiste (taal-)kennis en bekwaamheid bezitten. 2.2.Permanenteeducatie Tolken en vertalers zorgen ervoor dat zij met het oog op de goede uitoefening van hun beroep hun vakkennis en bekwaamheid op peil houden door middel van deskundigheidsbevorderende activiteiten en dat zij op de hoogte blijven van de ontwikkelingen binnen hun beroep en van de voor hen relevante (technische) hulpmiddelen Tolken Tolken zorgen tijdens het tolken, voor zover redelijkerwijs mogelijk, voor een volledige en doeltreffende communicatie tussen de partijen voor wie zij werken, onder meer door zo nodig actief op te treden om al dan niet cultureel bepaalde misverstanden en onbegrip te voorkomen of op te heffen. Tolken getuigen van respect jegens personen met wie ze beroepsmatig omgaan en onthouden zich daarbij met name van iedere vorm van ongewenste fysieke en verbale intimiteiten. Tolken melden iedere poging tot benadering door derden strekkende tot beïnvloeding van hun optreden onverwijld bij hun opdrachtgever. Tolken voeren geen voorafgaand dan wel opeenvolgend overleg met anderstalige derden