De klacht is op 9 november 2012 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld:

Transcriptie

1 Geachte heer Van Lint, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen de heer (-) (hierna: beklaagde), tolk Nederlands Koerdisch (Bahdini), niet geregistreerd in het Register beëdigde tolken en vertalers en evenmin vermeld op de Uitwijklijst. Verloop van de procedure Bij brief (ongedateerd, ontvangen op 9 oktober 2012) heeft de heer mr. (-) (hierna: klaagster), een klacht ingediend bij de commissie over gedragingen van beklaagde met betrekking tot het leveren van tolkdiensten tijdens het eerste gehoor op 15 augustus 2012 en het nader gehoor van klaagster door de IND op 17 augustus Bij brief van 11 oktober 2012 zijn klaagster en beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 9 november 2012 een toelichting te geven. Zowel klaagster als beklaagde hebben aangegeven gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. De commissie heeft bij de voorbereiding van de zitting op grond van art. 10 van haar reglement besloten mw. (-) (als gehoormedewerker van de IND betrokken bij het nader gehoor van klaagster op 17 augustus 2012) uit te nodigen voor de hoorzitting, teneinde haar als getuige enkele vragen te stellen over de gang van zaken tijdens het nader gehoor. De klacht is op 9 november 2012 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. R.G.A. Beaujean mw. F. Timmer dhr. Ph.J.E. Hyams, M.A. voorzitter, lid, lid. De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie, en mw. A.F. Wegewijs, notulist. Klaagster werd bij de hoorzitting bijgestaan door haar gemachtigde dhr. Mr. (-) en drs. (-), tolk Nederlands Koerdisch (Bahdini) (Wbtv nr. (-)). Mw. (-)is eveneens verschenen op de hoorzitting. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage bij dit advies gevoegd. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van het klachtdossier en van hetgeen door en namens klaagster en beklaagde tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt.

2 De gronden voor de klacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten. a. Beklaagde had tijdens het nader gehoor niet mogen worden ingezet als tolk omdat hij niet als beëdigd tolk Nederlands Bahdini in het Rbtv is ingeschreven. b. Beklaagde heeft aan het begin van het nader gehoor aangegeven dat het Kermandji van Turkije en dat van Irak erg verschillen. Hiermee heeft hij te kennen gegeven niet geschikt te zijn voor deze tolkopdracht. De commissie wordt door klaagster verzocht te onderzoeken of beklaagde de Bahdini-taal wel spreekt en voldoende beheerst. c. Beklaagde heeft niet alles vertaald wat door klaagster naar voren is gebracht. Klaagster heeft tijdens het nader gehoor meerdere malen aan beklaagde aangegeven dat zij hem wel begreep maar hij haar niet. Beklaagde heeft dat niet aan de ambtenaar doorgegeven. Klaagster had het idee dat beklaagde Sorani sprak in plaats van Bahdini. d. Beklaagde heeft veel fouten gemaakt bij het eerste en het nader gehoor. e. Beklaagde heeft geen verstand van het Yezidisch geloof hetgeen een vereiste is om goed te kunnen vertalen. Ontvankelijkheid klachtonderdeel a De commissie is enkel bevoegd klachten te behandelen over gedragingen van tolken. Aangezien klachtonderdeel a zich niet richt op een gedraging van beklaagde, maar van de IND, beschouwt de commissie dit klachtonderdeel als niet-ontvankelijk. De commissie zal zich dan ook onthouden van een advies over dit klachtonderdeel. Toelichting op de klachtonderdelen b, c, d en e Ad b: in het rapport van het nader gehoor van 17 augustus 2012 is opgenomen: Opmerking tolk. Het Kermandji en Bahdini lijken erg op elkaar. Het Kermandji van Turkije en van Irak verschillen erg van elkaar. Beide talen communiceren niet altijd goed met elkaar. Volgens klaagster heeft beklaagde met deze opmerking eigenlijk al te kennen gegeven niet geschikt te zijn voor de tolkopdracht. Beklaagde geeft in reactie op dit klachtonderdeel aan al meer dan 15 jaar als tolk te staan ingeschreven bij de IND en nooit klachten te hebben gehad. Beklaagde heeft veel ervaring als tolk Bahdini. Hij geeft aan bij tientallen zo niet honderden gehoren in het Bahdini voor Yeziden en niet Yeziden te hebben getolkt. De opmerking in het rapport dat het Kermandji van Turkije en Irak erg van elkaar verschillen heeft hij gemaakt naar aanleiding van een directe vraag van de gehoormedewerker. Dit stond los van het gehoor. Beklaagde weet niet waarom de gehoormedewerker hem hiernaar heeft gevraagd. Ad c: Klaagster geeft aan diverse malen tijdens het nader gehoor aan beklaagde te hebben aangegeven dat zij hem wel goed begreep maar hij haar niet. Beklaagde heeft verzuimd dit te vertalen richting de gehoormedewerker. Beklaagde weerspreekt dat deze opmerking door klaagster is gemaakt. Zou klaagster wel tijdens het verhoor een dergelijke opmerking hebben gemaakt, dan zou hij deze wel hebben vertaald

3 Ad d: De gemachtigde van klaagster geeft aan dat er veel fouten zijn geslopen in het eerste en het nader gehoor en verwijst naar de correcties en aanvullingen op het gehoor. Klaagster zou bijvoorbeeld nooit hebben gezegd de kleur blauw te hebben gezien bij het graf van Sheikh Adi. De kleur blauw geeft de hemel aan en dit is een heilige kleur in de traditie van de Yeziden. Beklaagde heeft deze kleur echter wel vertaald. Verder heeft klaagster spuug uit de mond van Pir, alleen in de gevallen van ziekte genoemd. Beklaagde zou dit hebben vertaald als water uit de mond van Pir. Het gedeelte alleen in gevallen van ziekte is in het geheel niet terug te vinden in het rapport van het nader gehoor. Ad e: Namens klaagster is naar voren gebracht dat beklaagde geen verstand heeft van het Yezidische geloof. Verstand van het Yezidische geloof is volgens klaagster een vereiste om een tolkopdracht als de onderhavige goed te kunnen uitvoeren. Beklaagde geeft aan voldoende verstand te hebben van het Yezidisch geloof. Beklaagde heeft ongeveer 6 maanden in Yezidisch gebied gewoond en is werkzaam geweest voor Frontex in Griekenland. Voor Frontex heeft hij onder andere informatie verzameld over het Yezidisch geloof. Voorts heeft gemachtigde in zijn verweerschrift opgemerkt dat hij bij tientallen zo niet honderden gehoren in het Bahdini voor Yeziden en niet Yeziden heeft getolkt. Slechts eenmaal heeft een Yezidische mevrouw hem gevraagd of hij van Yezidische afkomst was. Toen hij daarop ontkennend had geantwoord en zij aangaf de voorkeur te geven aan een Yezidische tolk heeft beklaagde zich onmiddellijk teruggetrokken. Beklaagde merkt op dat als het hem was opgevallen dat klaagster hem niet goed kon verstaan of dat zij liever had dat iemand anders voor haar tolkte, hij zich zou hebben teruggetrokken. De gemachtigde van klaagster verzoekt de commissie een deskundige te laten onderzoeken of beklaagde de Bahdini taal wel voldoende beheerst en als dat het geval is, of dit het Bahdini is zoals dit in Irak wordt gesproken. Beklaagde verzoekt om de correcties en aanvullingen van klaagster te laten toetsen door een deskundige en te verifiëren wie bij de correcties op het nader gehoor voor klaagster heeft getolkt. Reactie van de gehoormedewerker Mevrouw (-) geeft aan tijdens het nader gehoor niet de indruk te hebben gehad dat klaagster beklaagde niet goed begreep. Klaagster heeft voor de start van het gehoor en na afloop bevestigd dat zij de tolk goed heeft verstaan en begrepen. Tijdens het gehoor heeft zij niet gemerkt dat er communicatieproblemen waren. Dat beklaagde geen kennis zou hebben van het Yezidi-geloof doet volgens mevrouw (-) niet ter zake, omdat de tolk enkel hoeft te vertalen wat er gezegd wordt. De opmerking in het rapport van het nader gehoor, inhoudende Het Kermandji en Bahdini lijken erg op elkaar. Het Kermandji van Turkije en van Irak verschillen erg van elkaar. Beide talen communiceren niet altijd goed met elkaar, heeft mevrouw (-) in het rapport opgenomen naar aanleiding van een gesprek dat zij voorafgaand aan het gehoor met beklaagde had gevoerd. Mw. (-) heeft beklaagde zelf gevraagd naar het verschil tussen het Kermandji en het Bahdini. Mw. (-) geeft verder aan niet vanwege de in het klaagschrift naar voren gebrachte omstandigheden aan de geloofwaardigheid van het asielrelaas van klaagster getwijfeld te hebben, maar door een routebeschrijving naar Lalish die klaagster opgaf tijdens het nader gehoor

4 Beoordeling van de klacht De commissie beschouwt de klachtonderdelen b, c, d en e als ongegrond en licht dat als volgt toe. De opmerking van beklaagde in het rapport van nader gehoor dat het Kermandji van Turkije en van Irak erg van elkaar verschillen, is uit zijn context gehaald, zo blijkt uit de verklaring van beklaagde die wordt ondersteund door de verklaring van INDgehoormedewerker mw. (-). Hieruit is volgens de commissie dan ook niet te concluderen dat beklaagde twijfels had over zijn eigen taalvaardigheid in de betreffende talencombinatie. Ook uit de aard en het aantal correcties, zoals door de gemachtigde van klaagster beschreven in de correcties en aanvullingen op het eerste en nader gehoor, volgt naar het oordeel van de commissie niet dat beklaagde het Koerdisch (Bahdini) onvoldoende beheerst. De commissie heeft ook overigens geen redenen om te twijfelen aan beklaagdes taalvaardigheden in het Bahdini. De commissie heeft de fragmenten van het eerste en het nader gehoor van klaagster bekeken en deze vergeleken met de correcties en aanvullingen, zoals ingediend door de gemachtigde van klaagster. De commissie stelt voorop dat aan de complexiteit van de verklaringen tijdens het nader gehoor, de dynamiek van het tolkproces en de vluchtigheid van het gesproken woord inherent is dat zich bij het tolken onvolkomenheden voordoen, waardoor het getolkte kan afwijken van de oorspronkelijke verklaring. Een tolk kan slechts een verwijt worden gemaakt als de aard en/of het aantal van de onjuistheden en onvolkomenheden van dien aard zijn dat moet worden geconcludeerd dat sprake is van ernstige aan de tolk toerekenbare tekortkomingen. De correcties hebben in het onderhavige geval betrekking op details. Voor het overige is sprake van een coherent verhaal dat inhoudelijk niet door klaagster is betwist. Het aantal en de ernst van de onvolkomenheden zijn in het onderhavige geval niet van zodanige aard dat de commissie daaraan consequenties wenst te verbinden. In dit geval had naar het oordeel van de commissie kunnen worden volstaan met het volgen van de gebruikelijke procedure voor het aanbrengen van correcties en aanvullingen op het rapport van het nader gehoor. Die procedure is ook door de advocaat van klaagster gevolgd. De commissie heeft niet kunnen vaststellen dat door beklaagde niet alles vertaald is wat door klaagster tijdens het nader gehoor naar voren is gebracht, zodat ook dat klachtonderdeel faalt. Ten slotte heeft de commissie niet kunnen vaststellen dat beklaagde onvoldoende kennis heeft van het Yezidische geloof om de tolkopdracht naar behoren te kunnen vervullen. De commissie stelt voorop dat het belangrijk is dat tolken over enige kennis beschikken van de cultuur van degene aan wie zij tolkbijstand verlenen, teneinde culturele misverstanden te kunnen voorkomen. Naar het oordeel van de commissie is niet komen vast te staan dat beklaagde vertaalfouten heeft gemaakt die zijn te wijten aan een gebrekkige kennis van het Yezidische geloof. De commissie merkt ten overvloede op dat ter hoorzitting uitdrukkelijk door INDgehoormedewerker mw. (-) naar voren is gebracht dat niet de onderdelen ( vertaalfouten ) die in de klacht zijn beschreven haar aanleiding hebben gegeven om te twijfelen aan de geloofwaardigheid van het asielrelaas van klaagster, maar een door klaagster tijdens het nader gehoor beschreven route naar Lalish. Noch in het klaagschrift noch ter hoorzitting is geklaagd dat beklaagde bij het vertalen van deze routebeschrijving (vertaal)fouten zou hebben gemaakt. De commissie acht zich voldoende voorgelicht om tot na te melden advies te komen. Derhalve acht zij het niet noodzakelijk om gevolg te geven aan de door en namens klaagster en beklaagde gedane verzoeken tot nader onderzoek

5 Advies De commissie adviseert de IND om de klacht ongegrond te verklaren. Tot slot Klaagster en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door het de IND is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. R.G.A. Beaujean voorzitter - 5 -