Ondernemingsklimaat Gemeente Drimmelen

Transcriptie

1 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus AE Amsterdam t f e info@tns-nipo.com Rapport Ondernemingsklimaat Gemeente Drimmelen 0-meting C5231A juni 2006 Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO beslist niet toegestaan. TNS NIPO ISO 9001 rapport nederlands.dot

2 Voorwoord Gemeenten verdiepen zich in toenemende mate in de wensen van de ondernemers als het gaat om de gemeentelijke dienstverlening. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken is een benchmarkonderzoek uitgevoerd in 30 grote Nederlandse gemeenten om nader inzicht te verkrijgen in het ondernemingsklimaat in de diverse gemeenten en een vergelijking van dit klimaat onderling mogelijk te maken. Omdat het inzicht in het ondernemingsklimaat belangrijk is voor iedere gemeente, onafhankelijk van de grootte, heeft TNS NIPO het initiatief genomen om dit benchmarkonderzoek ondernemingsklimaat ook voor andere gemeenten toegankelijk te maken. De gemeente Drimmelen heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt en heeft TNS NIPO opdracht verleend om het lokale ondernemingsklimaat te onderzoeken. Ondernemers in Drimmelen hebben in de periode van 18 november tot en met 16 december 2005 deelgenomen aan dit onderzoek. Om de ontwikkelingen van de economische situatie te monitoren is het belangrijk dit onderzoek periodiek te herhalen. In totaal zijn 101 ondernemers in de gemeente Drimmelen telefonisch ondervraagd over de mate van tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening en het beleid ten aanzien van de ondernemers in de gemeente. De ondervraagden zijn afkomstig uit diverse branches en vormen een goede afspiegeling van het lokale bedrijfsleven. De steekproef is representatief voor de gehele bedrijvenpopulatie. Deze rapportage bevat de resultaten van het benchmarkonderzoek. Het document is als volgt opgebouwd: H1 H2 H3 H4 H5 H6 Inleiding met probleemstelling, doelstelling en uitgangspunt; Binding ondernemers; Contacten met de gemeente; Algemeen oordeel ondernemingsklimaat en gemeentelijke dienstverlening en deelgebieden gemeentelijke dienstverlening; Samenvatting; Conclusies en aanbevelingen. De vragenlijst en de onderzoeksverantwoording, alsmede de extra vragen die de gemeente heeft laten stellen, zijn opgenomen in de bijlage. Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni 2006

3 Inhoud Voorwoord 2 1 Inleiding Probleemstelling Belangrijke opmerking over rapportcijfers Vergelijking Achtergrond gegevens gemeente Drimmelen 2 2 Ondernemers Drimmelen gebonden Ondernemers in het centrumgebieden minder loyaal 7 3 Contacten met de gemeente 10 4 Ondernemingsklimaat en de gemeentelijke dienstverlening Dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte en branche Achtergronden van het gemeentelijk ondernemingsklimaat Specifiek oordeel gemeentelijke dienstverlening Bereikbaarheid Ruimtelijk aanbod Fysiek ondernemersloket Dienstverlening nader onder de loep Gemeentelijke organisatie Communicatie Bestuur en beleid Personeel en arbeidsmarktbeleid Deskundigheid en empathie Veiligheid en woonomgeving 25 5 Samenvatting 27 6 Conclusies en aanbevelingen Speerpunten Prioriteitenstelling inspanningen gemeente Aanbevelingen 34 Bijlagen 38 Inhoud figuren en tabellen 1 Basisgegevens Drimmelen 3 2 Overzicht pendel gemeente Drimmelen 4 3 Wat is uw houding tegenover uw gemeente in totaliteit? 7 4 Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? 7 5 Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? 8 6 Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? 8 7 Zijn er veel of weinig goede redenen om in deze gemeente te blijven? 9 8 Aanvragen van vergunningen en overig contact 10 9 Rapportcijfer gemeentelijke dienstverlening en ondernemingsklimaat 11 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni 2006

4 10 Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar recent contact Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden naar branche Bereikbaarheidsaspecten Voldoende of onvoldoende ruimte voor bedrijfsvoering Drimmelen? Oordeel ruimteaanbod Is er een fysiek ondernemersloket? Behoefte aan ondernemersloket Deelaspecten dienstverlening Deelaspecten dienstverlening (afgezet tegen recent contact met de gemeente) Deelaspecten gemeentelijke organisatie Gepercipieerde gemeentelijke prioriteit voor ondernemersbelangen Deelaspecten gemeentelijke communicatie Informatieoverdracht via contactfunctionaris of internet Deelaspecten bestuur en beleid Deskundigheid ambtenaren en inlevingsvermogen bestuurders Deelaspecten veiligheid en woonomgeving Gevoel van veiligheid in de omgeving van het bedrijf Resultaten op hoofdindicatoren ondernemingsklimaat Resultaten op hoofdpunten Belang en oordeel aspecten gemeentelijk ondernemingsklimaat Heeft de gemeente u hulp geboden bij de start van uw bedrijf? Welke hulp heeft de gemeente geboden bij de start van uw bedrijf? Heeft uw organisatie concrete plannen om te gaan uitbreiden dan wel te verplaatsen in de komende drie jaar? Ondernemers met uitbreidings- of verhuisplannen Behoefte aan een informatiebulletin voor ondernemers Klasse werkzame personen Branche 45 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni 2006

5 1 Inleiding 1.1 Probleemstelling Het wordt voor gemeenten in toenemende mate belangrijk om zich rekenschap te geven van de beoordeling van de ondernemers als het aankomt op de dienstverlening ten aanzien van deze doelgroep. Ook voor de gemeente Drimmelen is dit van groot belang. Een vergelijking met andere (vergelijkbare) gemeenten zoals in deze analyse gebeurt geeft nog meer inzicht in de waardetoekenning van de ondernemers. De gemeente kan zo beter inzicht verkrijgen in haar sterkere en zwakkere punten op het gebied van Economische Zaken. De centrale vraag in het onderzoek is: hoe denkt de gemiddelde ondernemer over de gemeentelijke dienstverlening en andere gemeentelijke aspecten die invloed hebben op het gemeentelijk ondernemingsklimaat? 1.2 Belangrijke opmerking over rapportcijfers In dit rapport worden op veel plaatsen oordelen over aspecten van het ondernemingsklimaat uitgedrukt in rapportcijfers. Van rapportcijfers is bekend dat respondenten meestal cijfers tussen de vijf en de acht geven. Hogere of lagere cijfers komen veel minder vaak voor. Wat in theorie een tienpuntschaal is, blijkt in de praktijk als een vierpuntschaal te worden gehanteerd. In sommige gevallen (bij de tevredenheid over de algemene dienstverlening en het algemene oordeel over het ondernemingsklimaat) wordt daarom niet alleen het gemiddelde cijfer gegeven, maar tevens het percentage met een voldoende of hoger (dus hoger of gelijk aan zes). Verder betekent het dat een gemiddeld cijfer al redelijk snel relevant afwijkt van een ander cijfer (een verschil van 0,3/0,4 is al betekenisvol). Indien vergelijkingen worden gemaakt met de gemiddelden van de totale benchmark, zijn verschillen van 0,2 punt of meer relevant te noemen. In dat geval wordt het cijfer voor de gemeente Drimmelen namelijk vergeleken met het gemiddelde van vele duizenden beoordelingen. Lang niet alle ondernemers geven aan dat zij recent in contact zijn geweest met een ambtenaar van de gemeente. Desondanks hebben ondernemers in de meeste gevallen wel een beeld van de gemeentelijke dienstverlening. Beoordelingen zijn dus niet altijd op ervaringen gebaseerd, maar ook op perceptie. Ze geven het huidige imago van de gemeente weer. Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

6 1.3 Vergelijking In dit rapport worden de cijfers van Drimmelen afgezet tegen de uitkomsten van: Benchmarkgegevens van alle deelnemende kleine en middelgrote gemeenten 1 ; Top 5 en Onderste 5 score benchmark; Dit is de score van de vijf best presterende en vijf slechtst presterende gemeenten in het onderzoek; G30 cijfers 2005: uitkomsten eindmeting benchmark onder 30 grote gemeenten uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, uitgevoerd in Achtergrondgegevens gemeente Drimmelen Algemene achtergrondgegevens De gemeente Drimmelen heeft een oppervlakte van ha. In de zes kernen wonen tezamen inwoners. De gemeente is op 1 januari 1997 ontstaan door samenvoeging van de gemeenten Made en Drimmelen, Terheijden en Hooge- en Lage Zwaluwe. Made is met zijn inwoners het centrumdorp. Er zijn veel subregionale voorzieningen op het gebied van het midden- en klein bedrijf, zorgvoorzieningen en onderwijs. De overige vijf kernen zijn Hoge Zwaluwe, Lage Zwaluwe, Terheijden, Wagenberg en Drimmelen. De gemeente Drimmelen werkt aan een toekomst waarin natuur, waterrecreatie en routegebonden recreatie centraal staan. De ligging van de gemeente aan natuurgebied de Biesbosch leent zich uitstekend voor toerisme. Het streven van de gemeente is haar groenblauwe imago uit te dragen. De ambtelijke organisatie is erop toegerust en de bestuurlijk politieke wil is aanwezig deze positie te versterken en uit te bouwen. 1 Gemeenten met een inwonertal tot Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

7 In de onderstaande tabel zijn enkele basisgegevens van de gemeente Drimmelen opgenomen, met totaal gegevens van de provincie Noord-Brabant. 1 Basisgegevens Drimmelen Basisgegevens Drimmelen Provincie Noord-Brabant Bevolking Aantal inwoners Bevolkingsdichtheid (per km²) ,2 Arbeidsmarkt Aantal werkzame personen Beroepsbevolking (raming) Bruto participatiegraad 70,3% 68,6% Werkloosheidspercentage 4,8% 8,5% Werkgelegenheidsfunctie 0,6 1,0 Bedrijvigheid Aantal bedrijfsvestigingen Voorraad bedrijventerrein (ha netto) Huisvesting Woningvoorraad Woningdichtheid ,6 Gemiddelde woningbezetting 2,6 2,5 Grondoppervlak (ha) Bedrijventerreinvoorraad Reeds uitgegeven terrein 34,9 ha ,3 ha. -waarvan in het laatste jaar 0,1 ha. 67,4 ha. Uitgeefbaar aanbod 1,0 ha ,4 ha. -waarvan terstond uitgeefbaar 1,0 ha. 556,1 ha. Bron: ETIN Adviseurs, Economie in Brabant, Werkgelegenheidsfunctie Naast het relatief lage werkloosheidspercentage, kenmerkt Drimmelen zich door een lage waarde voor de werkgelegenheidsfunctie. Dit getal geeft de verhouding weer tussen de potentiële beroepsbevolking (de bevolking in de leeftijdsklasse tussen 15 en 64 jaar) en het aantal banen van meer dan 15 uur per week. Dit verhoudingsgetal wordt ook wel de werkgelegenheidsfunctie genoemd. Hoe groter het aantal banen in verhouding tot de potentiële beroepsbevolking in een gemeente hoe hoger de werkgelegenheidsfunctie van die gemeente. Een hoge waarde van deze indicator Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

8 betekent dat de betreffende gemeente een centrumfunctie heeft voor het omliggende gebied, en veel verzorgende werkgelegenheid heeft zoals detailhandel, scholen en ziekenhuizen. Een hoge waarde kan ook betekenen dat in die gemeente relatief veel stuwende werkgelegenheid is geconcentreerd, zoals industrie, groothandel of zakelijke dienstverlening. Voor Drimmelen geldt een waarde van 0,6. Dit wil zeggen dat de Drimmelense bedrijvigheid werkgelegenheid biedt voor 60% van de potentiële beroepsbevolking van de gemeente Pendelgegevens Een relatief groot deel van de inwoners van Drimmelen heeft een betrekking buiten de gemeente. Dit blijkt, behalve uit de werkgelegenheidsfunctie, tevens uit de gegevens over de inkomende en uitgaande pendel. Dit geeft weer hoeveel bewegingen er in de gemeente plaatsvinden: het aantal mensen van buiten de gemeente dat in Drimmelen komt werken en omgekeerd. In tabel 2 is weergegeven waar inwoners van Drimmelen werken en waar werknemers van Drimmelense bedrijven vandaan komen. Van de geraamde totale Drimmelense beroepsbevolking van personen zijn personen (22%) werkzaam in de eigen gemeente. Het merendeel van de Drimmelense bevolking vindt emplooi buiten de gemeentegrenzen. Vooral Breda en Oosterhout zijn gemeenten die veel Drimmelense forenzen ontvangen. Oosterhout en Breda vormen tevens de twee gemeenten waar Drimmelense ondernemers de meeste werknemers vandaan halen. In totaal vertrekken inwoners van de gemeente Drimmelen naar elders om te werken, terwijl werknemers naar Drimmelen toekomen. Per saldo reizen bijna mensen meer naar buiten de gemeente dan er binnenkomen. Al met al vormt dit een flinke belasting voor de uitvalswegen van de gemeente. 2 Overzicht pendel gemeente Drimmelen Uitgaande pendel Inkomende pendel Drimmelen Breda Oosterhout Moerdijk Geertruidenberg Overig Totaal Saldo uitgaande en inkomende pendel Bron: rpa West Brabant, Pendelen van en naar West Brabant, 2003 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

9 1.4.4 Bedrijventerreinen in Drimmelen De gemeente Drimmelen beschikt over een viertal bedrijventerreinen van verschillende grootte. Daarnaast zijn er op vele plaatsen buiten deze locaties bedrijven gevestigd. Bij de toekenning van de percelen hanteerde de gemeente een voorkeursbeleid voor ondernemingen die reeds in Drimmelen gevestigd waren, en voor startende bedrijven uit één van de zes dorpskernen. De hoeveelheid nog uit te geven grond is zeer beperkt (1,0 ha.) Brieltjenspolder (Made): Direct aan de A59 ligt bedrijventerrein Brieltjenspolder. Brieltjenspolder is het laatst ontwikkelde bedrijventerrein in Made. De gronduitgifte is voltooid in Stuivezand (Made): Er zijn plannen dit verouderde bedrijventerrein in Made te revitaliseren. Deze revitalisatie is een samenwerking tussen de op het terrein gevestigde bedrijven en de gemeente Drimmelen. 't Spijck (Terheijden): Een kleinschalig bedrijventerrein gelegen aan de zuidkant van Terheijden. De Zwingel (Lage Zwaluwe): Dit kleinschalige bedrijventerrein in Lage Zwaluwe is eind jaren 80 van de 20ste eeuw ontwikkeld voor opvang van bedrijven uit Lage Zwaluwe. Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

10 2 Ondernemers Drimmelen gebonden Alvorens in te gaan op het ondernemingklimaat en de tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening behandelen wij in dit tweede hoofdstuk de mate van binding van bedrijven met de gemeente. Met binding wordt hier bedoeld: hoe loyaal zijn de ondernemers ten opzichte van de gemeente waarin zij zijn gevestigd? Voor de gemeente is het van belang om te weten of haar ondernemers meer of minder gebonden zijn. Een ondernemer die redelijk tot sterk gebonden is aan de eigen gemeente zal minder snel geneigd zijn naar elders te verhuizen dan een niet zo gebonden ondernemer. Aan de hand van de binding kan toekomstig gedrag beter worden verklaard dan door het meten van pure tevredenheid. Zo zullen ontevreden ondernemers niet altijd verhuizen en tevreden ondernemers soms wel. Daarom geeft het meten van de loyaliteit aan de gemeente een goede kijk op toekomstige gedragingen van ondernemers. Vragen waardoor de mate van binding van de bedrijven wordt bepaald, zijn: hoe belangrijk was de beslissing om zich in de desbetreffende gemeente te vestigen? hoe waardeert de ondernemer de huidige relatie met de gemeente? wat is de houding van de ondernemer tegenover de gemeente in haar totaliteit? zijn er meer of minder redenen om als ondernemer in de gemeente te blijven dan om van gemeente te veranderen? Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

11 2.1 Ondernemers in de centrumgebieden minder loyaal Aan de ondernemers in Drimmelen is gevraagd hoe zij hun relatie met de gemeente beoordelen. In de onderstaande tabel is naast het oordeel van alle ondervraagden ook een uitsplitsing gemaakt naar ondernemers die wel en ondernemers die geen contact hebben gehad met de gemeente gedurende het afgelopen jaar. Van alle ondernemers heeft 14% een (enigszins tot zeer) negatieve houding tegenover de gemeente. Het blijken met name de ondernemers te zijn die in de afgelopen 12 maanden op enigerlei wijze contact hebben gehad met de gemeente die negatief oordelen. 3 Wat is uw houding tegenover uw gemeente in totaliteit? Totaal Drimmelen Wel recent contact Geen recent contact % % % (Zeer) positief Enigszins positief Niet positief, niet negatief Enigszins negatief (Zeer) negatief Totaal De relatie met de gemeente Drimmelen is door de ondernemers ook in een rapportcijfer uitgedrukt. Over het algemeen zijn de bedrijven redelijk tevreden, maar opnieuw blijkt een opmerkelijk verschil te bestaan tussen ondernemers die wel en ondernemers die geen contact hebben gehad met de gemeente. Ondernemers die geen contact hebben gehad blijken positiever over de relatie met de gemeente. Het imago van de gemeentelijke dienstverlening lijkt beter dan de ervaring met de gemeente. 4 Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? Totaal Drimmelen Wel recent contact Geen recent contact Cijfer 6,2 5,9 6,4 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

12 Het relatiebeheer met ondernemers die zijn gevestigd op bedrijventerreinen lijkt redelijk in orde te zijn: hier oordeelt men gemiddeld het meest enthousiast over de relatie met de gemeente(6,7). Ondernemers in de centrumgebieden van de gemeente beoordelen de relatie benedengemiddeld (5,9). Het gemiddelde cijfer bedraagt een 6,2. 5 Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? Totaal Drimmelen Centrum Woonwijk Bedrijventerrein Elders Cijfer 6,2 5,9 6,4 6,7 6,2 Voor meer dan de helft van de ondernemers in Drimmelen was de beslissing om zich in deze gemeente te vestigen een belangrijke beslissing (52%). Met name de ondernemers in het centrum (76%) en van bedrijventerreinen (68%) hechten veel belang aan de keuze van de vestigingslocatie, zo blijkt uit de onderstaande tabel. 6 Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? Totaal Centrum Woonwijk Bedrijventerrein Elders Drimmelen % % % % % (Zeer) belangrijk Niet belangrijk, niet onbelangrijk (Zeer) onbelangrijk Weet niet Totaal Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

13 Een goede indicator van de binding met de gemeente is de afweging tussen het aantal redenen om te blijven of om te vertrekken. Ongeveer de helft van de ondernemers (46%) meent dat er geen aanleidingen zijn om een vertrek uit Drimmelen te overwegen. Een vergelijkbaar deel van de bedrijven (47%) is meer genuanceerd over de loyaliteit aan de gemeente. Tenslotte meent 7% van de ondernemers dat hun vestiging in Drimmelen weinig positieve aspecten heeft. 7 Zijn er veel of weinig goede redenen om in deze gemeente te blijven? Veel goede redenen om te blijven, geen reden om te veranderen Veel goede redenen om te blijven, ook veel goede redenen om te veranderen Weinig goede redenen om te blijven, veel goede redenen om te veranderen Totaal Centrum Woonwijk Bedrijventerrein Elders Drimmelen % % % % % Weet niet Totaal Met name de ondernemers in het centrum menen dat er redenen zijn om de gemeente de rug toe te keren (tezamen 70%). Gecombineerd met het lagere tevredenheidscijfer in tabel 5, leidt dit ertoe dat wij kunnen stellen dat de centrumgebieden van de gemeente Drimmelen minder gebonden zijn aan de gemeente dan andere ondernemers. Wij raden de gemeente aan in contact te treden met winkeliers, bedrijven en instellingen die in de centrumgebieden van de gemeente gevestigd zijn. Een vervolgonderzoek of een bijeenkomst met (een vertegenwoordigend lichaam van) ondernemers in het centrum kan licht werpen op de exacte reden dat men in dit gebied minder gebonden is aan de gemeente. Mogelijke redenen zijn: ruimtegebrek, parkeergelegenheid rondom de bedrijfslocatie, bewegwijzering, veiligheid, onderhoud van de buitenruimte. Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

14 3 Contacten met de gemeente Lang niet alle bedrijven hebben in het afgelopen jaar contact gehad met de gemeente. Het blijkt dat in het jaar voorafgaand aan het onderzoek ruim een derde van de bedrijven (36%) contact heeft gehad met de gemeente Drimmelen. Dit kunnen alle vormen van contact zijn over alle verschillende onderwerpen: de meest brede definitie van het begrip derhalve. Opvallend is het relatief grote aandeel van overige contacten, dat wil zeggen: contacten die niet met bouw-, milieu- of parkeervergunning te maken hebben. Nadere analyse leert dat het dan vooral om overige vergunningen gaat. Verder betreft het een grote diversiteit van gebeurtenissen, waarvan bezwaarschriften en klachten, algemene informatieaanvragen en bestemmingsplannen de belangrijkste zijn. Vergeleken met de cijfers van de benchmark blijkt dat relatief weinig ondernemers in de gemeente Drimmelen contact gehad hebben met de gemeente (36% versus 46%). Eén van de redenen hiervoor kan zijn dat de gemeente veel minder aanvragen voor parkeervergunningen ontvangt. 8 Aanvragen van vergunningen en overig contact Drimmelen Gem. Benchmark % % Bouwvergunning 6 13 Milieuvergunning 4 10 Parkeervergunning 1 7 Ander contact Totaal contact Geen contact Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

15 4 Ondernemingsklimaat en de gemeentelijke dienstverlening Dit onderzoek gaat zoals de titel van dit rapport al zegt over het gemeentelijk ondernemingsklimaat: alle aspecten die van invloed zijn op het gevoel dat een ondernemer heeft ten aanzien van zijn gemeente als economische vestigingsplaats. De gemeentelijke dienstverlening is één van de pijlers die uiteindelijk het oordeel over het ondernemingsklimaat bepaalt. Dit klimaat valt uiteen in veel deelaspecten die in dit rapport aan de orde komen. Dit hoofdstuk gaat over twee zeer belangrijke algemene oordelen: Het rapportcijfer voor de gemeentelijke dienstverlening in het algemeen Het rapportcijfer voor het gemeentelijk ondernemingsklimaat in het algemeen Vervolgens wordt nagegaan of de grootte van het bedrijf of de bedrijfssector van invloed is op de beoordeling. Verschillende deelaspecten van het gemeentelijke ondernemingsklimaat worden behandeld, zodat de gemeente een overzichtelijk beeld krijgt van de sterkere en de zwakkere punten van haar aantrekkingskracht op bedrijven. Het totaaloordeel De dienstverlening door de gemeente wordt beoordeeld met een gemiddeld rapportcijfer van 5,9. Hiermee scoort de gemeente Drimmelen precies gemiddeld ten opzichte van de overige benchmark gemeenten, en iets hoger dan het gemiddelde in de 30 grote gemeenten. De ondernemers van de gemeente Drimmelen geven een 6,5 voor het gemeentelijk ondernemingsklimaat. Hiermee ligt de beoordeling nagenoeg gelijk aan het gemiddelde rapportcijfer dat de deelnemende gemeenten en de G30 gemeenten krijgen (6,6 resp.6,5). 9 Rapportcijfer gemeentelijke dienstverlening en ondernemingsklimaat Dienstverlening en Ondernemingsklimaat Cijfer dienstverlening Cijfer ondernemingsklimaat Gem. cijfer % 6 of hoger Gem. cijfer % 6 of hoger Drimmelen (2006) 5,9 70 6,5 86 Gemiddelde Benchmark ( ) 5,9 70 6,6 88 Gemiddelde G30 gemeenten (2005) 5,8-6,5 - Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

16 4.1 Dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte en branche De bedrijfsgrootte blijkt in de gemeente Drimmelen niet van invloed te zijn op het oordeel over de dienstverlening, maar wel op de cijfertoekenning van het ondernemingsklimaat. De éénmanszaken zijn meer te spreken over het ondernemen in Drimmelen (6,9) dan de grotere bedrijven (6,1). Ook zijn de eenpitters in geringe mate tevredener over de gemeentelijke dienstverlening (6,1 tegen 5,9 gemiddeld). Aangezien het effect van de grotere bedrijven op de werkgelegenheid en de economische situatie 10 Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche Totaal 1 persoons 2-4 persoons 5+ persoons Dienstverlening 5,9 6,1 5,6 5,9 Ondernemingsklimaat 6,5 6,9 6,4 6,1 Wat ook van invloed kan zijn op beide beoordelingen, is de branche waarin de ondernemers vertegenwoordigd zijn. Zo blijkt vooral de zakelijke dienstverlening en de landbouwsector een lager rapportcijfer te geven voor de gemeentelijke dienstverlening (5,5) en is ook de groothandel/ transportsector hier minder positief (5,7) dan de gemiddelde ondernemer in Drimmelen (5,9). De verschillen zijn echter gering. Wat betreft het ondernemingsklimaat, kan gesteld worden dat de aard van het bedrijf nauwelijks van invloed is op de beoordeling. De gevonden verschillen zijn minimaal en statistisch niet significant. Onder overige bedrijven worden bedrijven verstaan die actief zijn in de zakelijke dienstverlening, het bank- en verzekeringswezen en de landbouw. 11 Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche Totaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overige bouw transport Horeca Dienstverlening 5,9 6,2 5,7 5,9 5,5 Ondernemingsklimaat 6,5 6,6 6,6 6,5 6,3 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

17 Een andere interessante invalshoek is de vraag of het contact dat de ondernemer met de gemeente heeft gehad van invloed is op zijn beoordeling van de gemeentelijke dienstverlening of op het cijfer voor het ondernemingsklimaat. In totaal heeft 36 % van de ondernemers sinds 1 januari 2005 op enigerlei wijze contact gehad met de gemeente Drimmelen. Omdat de aanleidingen van het contact met de gemeente heel divers zijn uiteenlopend van een informatieaanvraag tot het indienen van een klacht of bezwaarschrift kan niet worden gesteld of er werkelijk sprake is van een beïnvloeding van het totaaloordeel. Een ondernemer kan bovendien al voor het contact met de gemeente ontevreden zijn geweest, en misschien wel ontevredener voor dan na het contact met de gemeente. Er moet dus enige voorzichtigheid worden betracht bij het interpreteren van de uitkomsten. De verschillen die kunnen worden afgelezen uit tabel 12 zijn opvallend. Ondernemers die gedurende het jaar 2005 contact hebben gehad met de gemeente zijn negatiever over de gemeentelijke dienstverlening, en pessimistischer over het gemeentelijke ondernemingsklimaat. De ervaring met de gemeente lijkt achter te blijven bij de verwachting of het imago van de gemeentelijke dienstverlening. Meer zekerheid over de relatie tussen recent contact met de gemeente en het oordeel over de gemeentelijke dienstverlening kan worden verkregen wanneer de gemeente over enkele jaren een herhalingsmeting (1-meting) zou laten uitvoeren. 12 Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar recent contact Totaal Wel recent contact Geen recent contact Dienstverlening 5,9 5,4 6,1 Ondernemingsklimaat 6,5 6,0 6,8 Naast het eerder opgemerkte feit dat hier geen sprake hoeft te zijn van een oorzakelijk verband, dient tevens te worden vermeld dat de gemeente Drimmelen in dit opzicht niet afwijkt van de overige benchmark gemeenten. In veel gemeenten zijn ondernemers die geen contact hebben gehad positiever over de gemeentelijke dienstverlening. Het lijkt erop dat de perceptie of het imago van de gemeente onder de bedrijven positiever is dan de ervaring met de gemeente. De gemeente zal kritisch moeten zoeken naar verklaringen voor het feit dat de tevredenheid over de ervaring met de gemeente achter blijft ten opzichte van de verwachting. Hoe lopen de contacten met de gemeente: via één contactpersoon (bedrijvencontactfunctionaris) of via meerdere afdelingen en contactpersonen? Zorgt de gemeente voor een integrale afhandeling van de klantvraag, of stuurt men de ondernemer langs verschillende loketten? Hoe goed worden de verwachtingen van de klant gemanaged : wordt duidelijk gemaakt hoeveel tijd een verzoek of aanvraag in beslag neemt en waarom dat zo is? Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

18 Wordt bij overschrijding van afgesproken levertijden contact opgenomen? Is de inhoud van de communicatie naar de klant duidelijk en klantvriendelijk? 4.2 Achtergronden van het gemeentelijk ondernemingsklimaat Het gemeentelijk ondernemingsklimaat is geen objectief meetbaar gegeven, zoals temperatuur of luchtdruk. Het economisch klimaat in de gemeente wordt door vele deelaspecten beïnvloed. Sommige daarvan hebben weinig invloed, andere indicatoren spelen een wezenlijke rol bij de beoordeling van het klimaat in de gemeente. Voor sommige onderdelen die het ondernemingsklimaat bepalen, geldt dat de gemeente hier weinig invloed op kan uitoefenen, voor andere aspecten is het gemeentelijk beleid van groot belang. Het gaat er om de deelgebieden te onderscheiden die voor ondernemers van wezenlijk belang zijn voor de beoordeling van het lokale ondernemingsklimaat, en die bovendien door de gemeente kunnen worden beïnvloed. In dit onderzoek is de ondernemers de mogelijkheid geboden om twee onderwerpen te benoemen die volgens hen het zwaarst wegen bij het bepalen van het algemene oordeel over het ondernemingsklimaat. Het totaal in tabel 13 telt daarom op tot 200 %. Deze vraag over de belangrijkste beoordelingselementen geeft geen aanwijzing of deze factoren positief of negatief meewegen in de uiteindelijke waardering. Dit zal in de volgende paragrafen nader worden uitgewerkt. Op de vraag welke zaken het zwaarst meetellen in de cijfertoekenning voor het ondernemingsklimaat in de gemeente, noemen de ondervraagde ondernemers van de gemeente Drimmelen vooral woonklimaat (26 %), dienstverlening en vergunningverlening (20 %) en verkeersbeleid en parkeren (19 %). 13 Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden Drimmelen Gemiddelde Benchmark % % Woonklimaat Dienstverlening en vergunningverlening Verkeersbeleid en parkeren Aanbod recreatieve voorzieningen Ruimtelijk beleid Communicatie door gemeente Lokale lasten Startersbeleid 11 7 Bestuurlijke organisatie economisch beleid 8 15 Aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, 8 9 onderwijs, etc.) Bedrijvenacquisitiebeleid 6 8 Arbeidsmarktbeleid 4 8 Overige antwoorden Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

19 Wanneer wij bekijken welke onderwerpen het meest als eerste antwoord worden genoemd, dan is de top 4 in Drimmelen als volgt: 1. Woonklimaat (18 %) 2. Ruimtelijk beleid (11 %) 3. Dienstverlening en vergunningsverlening (11 %) 4. Verkeersbeleid en parkeren (11 %) Het is voor de gemeente Drimmelen belangrijk om erop toe te zien dat bij de bepaling van het beleid op deze onderdelen het oordeel van de lokale ondernemers niet wordt vergeten. Wij adviseren de gemeente om bij besluitvorming rondom het beleid op de bovengenoemde punten te goed te luisteren naar de wensen van de ondernemers. Indien de gemeente het economische beleid specifiek wil richten op bepaalde sectoren van het lokale bedrijfsleven, is het interessant om te zien welke deelaspecten binnen deze branches van belang worden geacht. Deze informatie kan ook nuttig zijn bij acquisitie van nieuwe bedrijven. Zo kan de gemeente haar specifieke pluspunten voor diverse doelgroepen benadrukken. Overigens zijn de percentages wegens de geringe hoeveelheid respondenten per categorie, indicatief. De top drie van belangrijkste aspecten per branche is weergegeven door een vetgedrukt getal. 14 Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden naar branche Totaal Industrie/ bouw Groothandel / transport Detailhandel/ reparatie/ horeca Overig (o.a. bank/ verzekerin landbouw % % % % % Woonklimaat Dienstverlening en vergunningverlening Verkeersbeleid en parkeren Aanbod recreatieve voorzieningen Ruimtelijk beleid Communicatie door gemeente Lokale lasten Startersbeleid Bestuurlijke organisatie economisch beleid Aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, onderwijs, etc.) Bedrijvenacquisitiebeleid Arbeidsmarktbeleid Overige antwoorden gen/ Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

20 Het valt op dat de sector industrie en bouw hier afwijkt. Voor deze sector lijkt te gelden dat de gemeentelijke communicatie en lokale lasten zwaar wegen bij het oordeel over het lokale ondernemingsklimaat. In de overige branches bestaat de top drie uit dezelfde indicatoren: woonklimaat, dienstverlening en vergunningverlening en verkeersbeleid en parkeren. Uit tabel 11 kan worden afgelezen dat de sector industrie en bouw relatief positief oordeelt over de gemeente Drimmelen als dienstverlener en als vestigingslocatie. Een daling van de lokale lasten of een verbetering van de gemeentelijke communicatie zal in deze branche het meeste effect op de beoordeling van het lokale ondernemingsklimaat. 4.3 Specifiek oordeel gemeentelijke dienstverlening In de vorige paragraaf kwamen de generieke oordelen over de gemeentelijke dienstverlening en het gemeentelijk ondernemingsklimaat aan de orde. In de rest van het rapport wordt ingegaan op specifieke aspecten van dienstverlening en ondernemingsklimaat Bereikbaarheid Door de toenemende mobiliteit in Nederland, en de daarmee gepaard gaande groei van de verkeersstromen, is bereikbaarheid een van de bottlenecks van de Nederlandse economie. Het gemeentelijk beleid is vaak gericht op het terugdringen van het autoverkeer uit het centrumgebied van de gemeente, omdat de centra van de dorpskernen vaak niet zijn ontworpen om grote hoeveelheden auto s te verwerken. Voor de economische ontwikkeling van de gemeente is het echter van belang om te zorgen voor een goede bereikbaarheid en voor voldoende parkeergelegenheid, met name in de kernen van de gemeente. De resultaten van de bereikbaarheidsvragen zijn weergegeven in tabel 15. Het totaaloordeel over de bereikbaarheid (parkeren, bereikbaarheid per auto, bereikbaarheid per openbaar vervoer, bewegwijzering en ontsluiting) komt neer op een rapportcijfer van 6,4. Hiermee ligt de score van Drimmelen beneden gemiddeld ten opzichte van de benchmark (6,6). Dit is een belangrijke constatering, temeer omdat de ondernemers van Drimmelen (net als de meeste ondernemers her en der in Nederland) de bereikbaarheid van de bedrijfsomgeving als één van de prioriteiten hebben voor hun bedrijvigheid. Vooral als het gaat om de mogelijkheid om in Drimmelen te parkeren, is de score rapportcijfer 6,0 matig. De problemen doen zich voornamelijk voor op de centrumlocaties (5,2) en bij de bedrijven die gesitueerd zijn in woonwijken (6,0). Op de bedrijfsterreinen is de score een stuk positiever met een gemiddelde van 6,5. Het gemiddelde in de dertig grote gemeenten is een 6,2. Het verbeteren van de parkeergelegenheid in de centrumgebieden van de gemeente verdient een hoge prioriteit. Aan de bereikbaarheid van Drimmelen ligt het niet: de ondernemers waarderen de bereikbaarheid van hun bedrijfslocatie per auto gemiddeld met een 7,4. Dit cijfer is gelijk Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

21 aan het gemiddelde van de overige benchmark gemeenten en aanzienlijk hoger dan de score van de G30-gemeenten: cijfer 6,9. Ook met betrekking tot de ontsluiting van gemeente Drimmelen, zijn de ondernemers bijna net zo tevreden als de benchmark gemeenten en de G30 gemeenten. Men moet zich afvragen of de gemeente hiermee tevreden moet zijn. De situering van Drimmelen ten opzichte van diverse autosnelwegen (A59, A16, A27) kan uitstekend genoemd worden. Mogelijk is de filegevoeligheid van deze wegen de oorzaak van het gemiddelde oordeel. Als het gaat om de bereikbaarheid met het openbaar vervoer, dan doet Drimmelen het matig. Het rapportcijfer van 6,0 is iets lager dan gemiddeld voor de benchmark gemeenten, maar beduidend lager dan de score van de G30. Dat laatste is verklaarbaar, omdat de grotere gemeenten per spoor worden ontsloten en bovendien een uitgebreidere busverbinding hebben. Overigens verschillen de meningen binnen de gemeente Drimmelen sterk. Ondernemers die zijn gevestigd in het centrum van de gemeente geven een ruime voldoende (6,8), terwijl bedrijven die zijn gelegen in een woonwijk of elders in de gemeente een onvoldoende uitdelen (5,6 respectievelijk 5,4). De bewegwijzering in de nabijheid van het bedrijfspand wordt gewaardeerd met een 6,3. Dit lijkt een redelijke score, maar wanneer deze wordt afgezet tegen de gemiddelden van de overige gemeenten dan blijkt Drimmelen hiermee in de achterhoede te verkeren: de gemeente bevindt zich tussen de onderste 5 van de benchmark gemeenten. Een verbetering lijkt noodzakelijk. 15 Bereikbaarheidsaspecten Drimmelen Gem. Top 5 Onderste 5 Gem. G Benchmark Parkeermogelijkheden 6,0 6,5 7,1 5,9 6,2 Bereikbaarheid met auto 7,4 7,4 7,9 6,7 6,9 Bereikbaarheid met OV 6,0 6,1 6,7 5,4 6,7 Bewegwijzering 6,3 6,6 7,0 6,3 6,5 Ontsluiting 6,5 6,6 7,1 6,0 6,8 Totaal 6,3 6,6 7,1 6,1 6,6 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

22 4.3.2 Ruimtelijk aanbod Het merendeel van de bedrijven in Drimmelen beschikt op het moment dat het onderzoek plaatsvindt over voldoende ruimte (83%). Er zijn geen significante verschillen in de waardering van de ruimte naar de locatie van de bedrijven, al lijkt de situatie op de bedrijventerreinen iets minder gunstig. Mogelijk heeft dit te maken met de geringe hoeveelheid uit te geven grond (zie tabel 1). Een tweede mogelijke verklaring is dat de ondernemers op bedrijventerreinen hogere eisen stellen aan de ruimte. 16 Voldoende of onvoldoende ruimte voor bedrijfsvoering Drimmelen? Totaal Drimmelen Centrum Woonwijk Bedrijfslocatie Elders Gem. Benchmark % % % % % % Voldoende ruimte Onvoldoende ruimte Totaal De ondernemers in de gemeente Drimmelen geven een lager cijfer dan gemiddeld voor de initiatieven in de gemeente op het gebied van de ontwikkeling en herstructurering van nieuwe bedrijfslocaties (5,5 versus 6,0 van de benchmark). Een economische opleving in de nabije toekomst zou ervoor kunnen zorgen dat de tevredenheid over de aanwezige ruimte verder in het gedrang komt. De score voor de beschikbaarheid van bedrijfslocaties is op dit moment eveneens matig (5,6 ten opzichte van 6,1 van de benchmark). Gebrek aan geschikte bedrijfsruimte kan ondernemers er uiteindelijk toe dwingen om te verplaatsen naar andere gemeenten. 17 Oordeel ruimteaanbod Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Beschikbaarheid geschikte 5,6 6,1 6,6 5,3 6,4 bedrijfslocatie Ontwikkeling en herstructurering 5,5 6,0 6,6 5,2 6,0 bedrijfslocaties Totaal 5,6 6,1 6,6 5,3 6,2 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

23 4.3.3 Fysiek ondernemersloket In Drimmelen weet 66% van de ondernemers niet of de gemeente een ondernemersloket heeft. Zelfs meer dan de helft van de ondernemers die in het afgelopen jaar contact hebben gehad met de gemeente durven niet te zeggen of Drimmelen een fysiek ondernemersloket heeft ingericht. Een ondernemersloket is hier gedefinieerd als: een fysiek loket om de ondernemer te kunnen helpen bij het beantwoorden van vragen die voor het bedrijf van belang kunnen zijn. De vraag over de aanwezigheid van dit ondernemersloket werd door 18% van de ondernemers in Drimmelen positief beantwoord en 17% gaf een negatief antwoord. 18 Is er een fysiek ondernemersloket? Totaal Wel recent contact Geen recent contact % % % Ja Nee Weet niet Op de vraag of het bedrijfshoofd behoefte heeft aan een ondernemersloket bij de gemeente, geeft 38% aan er zeker wel of waarschijnlijk wel behoefte aan te hebben. Een meerderheid van de ondernemers in Drimmelen geeft aan een loket (waarschijnlijk) niet nodig te achten (61%). De mening van de ondernemers in Drimmelen aangaande een ondernemersloket wijkt nauwelijks af van de mening in de overige kleine en middelgrote gemeenten. Met andere woorden: Drimmelen doet er verstandig aan niet teveel tijd en geld te steken in het ontwikkelen of propageren van een fysiek ondernemersloket. 19 Behoefte aan ondernemersloket Drimmelen Gem. benchmark % % Zeker wel Waarschijnlijk wel Waarschijnlijk niet Zeker niet Weet niet Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

24 4.3.4 Dienstverlening nader onder de loep Al eerder in het rapport is vermeld dat het totale cijfer voor de gemeentelijke dienstverlening voor de gemeente Drimmelen een 5,9 is. Niet alleen is de ondernemers gevraagd een algeheel oordeel te vellen over de dienstverlening, maar tevens is gevraagd om de gemeente op een aantal deelaspecten te beoordelen. De bedrijfshoofden uit Drimmelen zijn op drie van de vier aspecten gemiddeld tevreden. Als het gaat om de openingstijden, zijn de ondernemers bovengemiddeld tevreden (6,5 versus 6,3 van het gemiddelde). 20 Deelaspecten dienstverlening Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Openingstijden 6,5 6,3 6,8 5,8 6,1 Nakomen afspraken 6,2 6,3 6,7 5,7 6,2 Klachtenregeling 5,8 5,9 6,3 5,4 5,7 Snelheid afhandeling verzoeken 5,4 5,4 5,8 4,8 5,3 Totaal 6,0 6,0 6,4 5,4 5,8 Vanaf nu wordt in het hele rapport het samengestelde cijfer voor dienstverlening voor Drimmelen aangehouden van 6,0. Overigens kan worden opgemerkt dat het samengestelde cijfer vrijwel gelijk is aan het totaaloordeel (5,9). De ondernemers in Drimmelen zijn consequent in hun waardering van de gemeentelijke dienstverlening. In sommige gemeenten zijn de ondernemers die wel recent contact hebben gehad met de gemeente positiever over de deelprestaties van dienstverlening dan de ondernemers die wel recent contact hebben gehad. Voor iedere gemeente zou dit een streven moeten zijn: de ondernemers zouden positief verrast moeten zijn door de kennis en de ondersteuning van de lokale overheid. De ervaring overtreft in die gevallen de perceptie. In Drimmelen is het andersom. De ervaringen blijven achter bij de verwachtingen. Reden temeer om verbetering te bewerkstelligen. 21 Deelaspecten dienstverlening (afgezet tegen recent contact met de gemeente) Drimmelen Drimmelen Drimmelen (wel recent contact) (geen recent contact) (totaal) Openingstijden 6,3 6,6 6,5 Nakomen afspraken 5,9 6,4 6,2 Klachtenregeling 5,5 6,1 5,8 Snelheid beantwoording verzoeken 5,1 5,6 5,4 Totaal 5,7 6,2 6,0 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

25 4.3.5 Gemeentelijke organisatie Op alle deelaspecten van de gemeentelijke organisatie scoren de kleine en de middelgrote gemeenten van de benchmark gemiddeld hoger dan de grote gemeenten (G30). Zo blijkt een ondernemer in de benchmark gemeenten bijvoorbeeld eenvoudiger in contact te kunnen komen met een bestuurder dan een ondernemer in een G30 gemeente (6,1 versus 5,5) en hetzelfde geldt voor het contact met ambtenaren (6,3 versus 5,9). Over het geheel genomen blijkt de gemeentelijke organisatie voor de onderneming in de kleinere gemeenten duidelijker (6,0 tegen 5,8 in de G30 benchmark). De gemeente Drimmelen scoort op de deelaspecten van de gemeentelijke organisatie vrijwel gemiddeld in vergelijking met de benchmark van de kleine en middelgrote gemeenten. De totaalbeoordeling van Drimmelen komt neer op 6,2 versus een 6,3 voor de benchmark, ofwel 0,1 beneden het gemiddelde. Een dergelijke score is acceptabel. 22 Deelaspecten gemeentelijke organisatie Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Vindbaarheid juiste loket 6,7 6,8 7,1 6,3 6,2 Duidelijkheid organisatie 5,8 6,0 6,3 5,5 5,8 Mogelijkheden voor contact met ambtenaren 6,3 6,3 6,5 5,9 5,9 Mogelijkheden voor contact met bestuurders 6,0 6,1 6,4 5,6 5,5 Totaal 6,2 6,3 6,6 5,8 5,8 Uit de rapportcijfers van de deelbeoordelingen kan tevens worden afgeleid in welke mate de ondernemers zich serieus genomen voelen door de gemeente. Hieronder is aangegeven hoe goed het belang van de ondernemers in het gemeentehuis doorklinkt. De bedrijfshoofden in de gemeente oordelen dat hun belangen onvoldoende worden behartigd door bestuurlijk Drimmelen. De matige scores tonen aan dat naar de mening van de ondernemers, meer aandacht zou moeten zijn voor hun situatie en belangen. 23 Gepercipieerde gemeentelijke prioriteit voor ondernemersbelangen Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Inlevingsvermogen van bestuurders 5,2 5,5 5,8 5,0 5,3 Snelheid beantwoording verzoeken 5,4 5,4 5,8 4,8 5,3 Aandacht voor verbetering 5,3 5,7 6,2 5,1 5,6 ondernemingsklimaat Totaal 5,3 5,5 5,9 5,0 5,4 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

26 4.3.6 Communicatie Communicatie is een belangrijk wapen voor de gemeente bij het beïnvloeden van de tevredenheid van ondernemers. Uit onze studies blijkt dat de mate waarin en de manier waarop informatie over de afhandeling van een verzoek of een vergunningsaanvraag wordt verstrekt, sterk samenhangt met de tevredenheid over de aanvraag. De telefonische bereikbaarheid van de gemeente is goed, zo blijkt uit tabel 24. De totaalscore van 6,1 is ten opzichte van de benchmark gemeenten iets hoger dan gemiddeld. 24 Deelaspecten gemeentelijke communicatie Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Telefonische bereikbaarheid 6,5 6,3 6,7 5,9 5,8 Informatie over beleid en regelgeving 5,7 5,7 6,1 5,3 5,8 Totaal 6,1 6,0 6,4 5,6 5,8 De bedrijven in de gemeente worden door de gemeente op de hoogte gehouden van gemeentelijke zaken die voor hen van belang zijn. Aan de ondernemers is gevraagd hoe zij deze informatie willen ontvangen: via direct contact met een gemeentefunctionaris of via internet? Relatief weinig ondernemers van de gemeente Drimmelen geven aan enkel direct contact te willen met de gemeente (31%) of enkel informatie via het internet te kunnen ophalen (17%). Een combinatie van beide mogelijkheden geniet bij de helft van de ondernemers de voorkeur (48%). Hiermee wijkt Drimmelen duidelijk af van het gemiddelde van de benchmark, waar sec het directe contact met de gemeente de voorkeur van de grootste groep heeft. 25 Informatieoverdracht via contactfunctionaris of internet Drimmelen Gem. Benchmark % % Direct contact gemeente Informatie internet Allebei goed Geen van beide 3 1 Geen mening - 0 Totaal Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

27 4.3.7 Bestuur en beleid Eerder is uiteengezet dat de kleine en middelgrote gemeenten beter scoren dan de G30 gemeenten op het gebied van de gemeentelijke organisatie, wanneer gekeken wordt naar de toegankelijkheid (zie tabel 22). In tegenstelling tot deze deelaspecten van de gemeentelijke organisatie, blijken de G30 gemeenten beter te scoren op de deelaspecten van bestuur en beleid dan de kleine en middelgrote gemeenten. Een uitzondering hierop zijn de items duidelijkheid beleid en regelgeving en samenwerking andere gemeenten waarop de benchmarkgemeenten beter scoren dan de G30 gemeenten. Gelet op de totaalscore voor het onderdeel bestuur en beleid scoort de gemeente Drimmelen benedengemiddeld ten opzichte van de benchmark (5,9 versus 6,1). Op een drietal uitzonderingen na is de score van Drimmelen op alle deelaspecten van bestuur en beleid lager dan het gemiddelde van de benchmark. Alleen over de sluitingstijden van de horeca en de koopzondagen zijn de Drimmelense ondernemers aanzienlijk meer tevreden, het toeristische beleid van de gemeente scoort modaal. Vooral als het gaat om het verbeteren van het ondernemingsklimaat is het vertrouwen van de ondernemers in de gemeente laag (0,4 lager dan de benchmark). Deze score is temeer opvallend, omdat het algemene oordeel over het ondernemingsklimaat van Drimmelen gemiddeld is (6,5 versus landelijk een 6,6). Op dit aspect scoort de gemeente duidelijk onder het landelijk gemiddelde: Drimmelen moet volgens de ondernemers het verbeteren van het ondernemingsklimaat meer tot prioriteit maken. Met andere woorden: Drimmelen scoort nagenoeg conform het landelijk gemiddelde, maar ondernemers hebben er weinig vertrouwen in dat er voldoende aandacht wordt geschonken aan het verbeteren van het ondernemingsklimaat. Dat gebrek aan vertrouwen is ook in paragraaf naar voren gekomen. Een verbetering van de communicatie richting ondernemers kan dit vertrouwen wellicht herstellen. De gemeente moet laten zien wat zij voor haar ondernemers doet. 26 Deelaspecten bestuur en beleid Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Duidelijkheid beleid en regelgeving 5,4 5,8 6,1 5,3 5,6 Aandacht voor verbeteren 5,3 5,7 6,2 5,1 5,6 ondernemingsklimaat Promotie en acquisitiebeleid voor 5,7 5,9 6,5 5,1 5,9 bedrijven Startersbeleid 5,3 5,6 6,2 5,0 6,1 Toeristisch beleid 6,2 6,2 7,0 5,2 6,3 Arbeidsmarktbeleid 5,9 6,1 6,6 5,4 6,1 Samenwerking andere gemeenten 6,1 6,3 6,7 5,8 5,9 Sluitingstijden horeca 6,9 6,7 7,1 6,0 6,6 Koopzondagen 6,6 6,2 6,9 5,5 6,6 Totaal 5,9 6,1 6,6 5,4 6,1 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni

28 Uit de voorkeuren voor contact met de gemeente is naar voren gekomen dat ondernemers in Drimmelen zowel via direct contact, als via internet geïnformeerd willen worden. Het zou voorkeur verdienen om op de gemeentelijke internetsite meer informatie voor ondernemers aan te bieden. Ook de vindbaarheid van de pagina s voor ondernemers kan worden verbeterd. Mogelijke digitale communicatiemiddelen zijn: een informatiebulletin per mail of als downloadable via de site. Eventueel kan de mailing ook via de contacten met lokale ondernemersverenigingen worden verspreid. Het is niet alleen van belang om de externe communicatie te verbeteren: ook intern dient men op de hoogte te zijn van de activiteiten van de afdeling Economische Zaken. De bedrijvencontactfunctionaris dient ook door collega s te worden ingeschakeld, wanneer men met ondernemers communiceert Personeel en arbeidsmarktbeleid In het kader van het arbeidsmarktbeleid is aan de ondernemers gevraagd in hoeverre zij personeelstekorten ervaren. De beschikbaarheid van personeel kan mede bepalend zijn voor de tevredenheid van de ondernemer in het gebied. In dit onderzoek is geïnformeerd naar de eventuele tekorten aan gekwalificeerd personeel. Uit het onderzoek blijkt dat het personeelstekort bij 6% van de Drimmelense ondernemingen in meerdere of mindere mate aan de orde is. Dit cijfer past bij de huidige economische conjunctuur. Volgens gegevens van Etin (Economie in Brabant, 2005) bedraagt de werkloosheid in Drimmelen 4,8%. De werkloosheid lijkt (deels) van kwalitatieve en structurele aard Deskundigheid en empathie De gemiddelde score voor Drimmelen voor het kennisniveau van de ambtenaren (6,2) is net boven het gemiddelde van de benchmark (6,1), terwijl het inlevingsvermogen van de gemeentelijke bestuurders (5,2) iets onder gemiddeld (benchmark: 5,5) wordt beoordeeld. Het totaaloordeel is derhalve vrijwel overeenkomstig de landelijke gemiddelden. 27 Deskundigheid ambtenaren en inlevingsvermogen bestuurders Drimmelen Gem. benchmark Top 5 Onderste 5 Gem. G Kennisniveau ambtenaren 6,2 6,1 6,5 5,7 5,9 Inlevingsvermogen bestuurders 5,2 5,5 5,8 5,0 5,3 Totaal 5,7 5,8 6,2 5,4 5,6 Ondernemingsklimaat gemeente Drimmelen C5231A TNS NIPO juni