Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen?"

Transcriptie

1 Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen? Leren door te kijken, te doen en te delen Liesbeth Kester

2 Inhoud A(udio)V(isueel) materiaal Inventarisatie parameters Ontwerpprincipes Theoretische achtergrond

3 Wat is AV materiaal?

4

5 Inventarisatie parameters Waar letten jullie zelf op wanneer je filmpjes of ander AV materiaal kiest voor jullie lessen?

6 Designprincipes Leren en doceren met AV materiaal Mayer s Cognitive Theory of Multimedia Learning Sweller s Cognitive Load Theory Hidi en Renninger s Four phase model of interest development Merrill s Five principles of instruction Van Merriënboer s Four component instructional design model

7 De Educatieve Kijkwijzer

8 De Educatieve Kijkwijzer Kwaliteit Functies Leerarrangementen

9 Kwaliteit

10 Kwaliteit Roept het filmpje vragen op? Hidi, S. & Renninger, K. A. (2006). The four-phase model of interest development. Educational Psychologist, 41 (2),

11 Kwaliteit Roept het filmpje positieve emotie op? Konijn, E. A. (2013). The role of emotions in media use and effects. In K. E. Dill (Ed.), The Oxford Handbook of Media Psychology (pp ). New York: Oxford University Press.

12 Kwaliteit Geeft het filmpje aan waar u op moet letten?

13 Kwaliteit Gebruikt het filmpje omgangstaal? Ginns, P., Martin, A. J., & Marsh, H. W. (in press). Designing instructional text in a conversational style: A meta-analysis. Educational Psychological Review.

14 Kwaliteit Waarom zou je jezelf deze vragen stellen bij het selecteren van bijv. filmpjes?

15 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen

16 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen Woorden Beelden

17 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen Luisteren Woorden Input Lezen Beelden Input Bekijken

18 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen Luisteren Woorden selecteren Woorden Input Woorden Lezen Beelden Input Beelden Bekijken Beelden selecteren

19 Kwaliteit - Ontwerpprincipes Verrassingsprincipe Positieve Emotieprincipe Signaleringsprincipe Conversatieprincipe

20

21 Kwaliteit Is het filmpje vrij van redundante informatie? Sweller, J., van Merrienboer, J., & Paas, F. (1998). Cognitive architecture and instructional design. Educational Psychology Review, 10,

22 Kwaliteit Is het filmpje vrij van overbodige informatie? Rey, G. D. (2012). A review of research and a metaanalysis of the seductive detail effect. Educational Research Review, 7,

23 Kwaliteit Combineert het filmpje beeld en geluid? Ginns, P. (2005). Metaanalysis of the modality effect. Learning and Instruction, 4,

24 Kwaliteit Lopen beeld en geluid in het filmpje synchroon? Ginns, P. (2006). Integrating information: A meta-analysis of the spatial contiguity and temporal contiguity effects. Learning and Instruction, 16,

25 Kwaliteit Is het filmpje opgedeeld in betekenisvolle delen?

26 Kwaliteit Is het filmpje te stoppen of voor- en achteruit te spoelen?

27 Kwaliteit Waarom zou je jezelf deze vragen stellen bij het selecteren van bijv. filmpjes?

28 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen Woorden organiseren Luisteren Woorden selecteren Woorden Input Woorden Verbaal model Lezen Beelden Input Beelden Beeldmodel Bekijken Beelden selecteren Beelden organiseren

29 Omgeving Zintuigelijk geheugen Werkgeheugen Lange termijn geheugen Woorden organiseren Luisteren Woorden selecteren Woorden Input Woorden Verbaal model Integreren Lezen Voorkennis Beelden Input Beelden Beeldmodel Bekijken Beelden selecteren Beelden organiseren

30 Kwaliteit - Ontwerpprincipes Redundantieprincipe Overbodigheidsprincipe Modaliteitsprincipe Synchronisatieprincipe Segmentatieprincipe In-je-eigen-tempo principe

31

32 Functies

33 De demonstratiefunctie Hoe doe je dit? Hoe pak je dit aan? Vaardigheden NTR Thuisacademie: Breien Opvoeden doen zij zo Cognitieve vaardigheden Schooltv Beeldbank: Rekenen/ Basisvaardigheden/Delen Kijken in de ziel Topondernemers: Afl. Leiderschap Van Merriënboer, J. J. G. (1997). Training complex cognitive skills. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications.

34 De verdiepingsfunctie Wat is dit? Hoe is dit georganiseerd? Hoe werkt dit? Van Merriënboer, J. J. G. (1997). Training complex cognitive skills. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications.

35 De verdiepingsfunctie Pavlov Focus Gouden Eeuw

36 De voorbeeldfunctie Concrete objecten, gebeurtenissen, activiteiten, artefacten zoals voorwerpen of werktuigen, processen of technische systemen

37 De voorbeeldfunctie Schooltv Beeldbank: Tandwielen, Hefbomen of Katrollen Verborgen Verleden

38 Functie Waarom zou je jezelf afvragen welke functie een bepaald filmpje heeft?

39 De demonstratiefunctie Vaardigheden Observationeel leren Bandura (1977; 1986) Cognitieve vaardigheden Leren van uitgewerkte voorbeelden Van Gog & Rummel (2010)

40 De verdiepingsfunctie Kennis Elaboratie Van Merriënboer (1997)

41 De voorbeeldfunctie Kennis Elaboratie/ Inductie Van Merriënboer (1997)

42

43 Leerarrangementen

44 5 Basisprincipes Merrill, M. D. (2002). First principles of instruction. Educational Technology Research and Development, 50(3), Bestudeer een realistisch probleem 2. Activeer je voorkennis 3. Bekijk een voorbeeld 4. Pas toe 5. Deel met anderen

45 Principe 2: Activeer voorkennis Brainstorm Prompts Sturing

46 Principe 4: Pas toe Vaardigheden Oefenen Kennis Ophalen Sturing

47 Principe 5: Deel met anderen Interesse Hidi & Renninger (2006) Vaardigheden/ kennis

48 Conclusie 1 Een filmpje van hoge kwaliteit is afgestemd op de werking van ons geheugen en daardoor effectief voor leren. Dit betekent dat een hoogwaardig filmpje: de aandacht trekt, richt en vasthoudt waardoor we in staat zijn de belangrijkste informatie te selecteren voor verdere verwerking in het werkgeheugen, het werkgeheugen niet overbelast zodat we de geselecteerde informatie onbelemmerd kunnen organiseren en integreren in bestaande kennis en, relevante voorkennis activeert en daardoor het integreren van nieuwe informatie in bestaande kennis vergemakkelijkt.

49 Conclusie 2 Leren van een filmpje staat meestal niet op zichzelf [kijken]. Zorg ervoor dat een effectief filmpje deel uitmaakt van een effectief leerarrangement [doen en delen]. Let hierbij op de functie van het filmpje.

50 Vragen?

51 52

52 53

53 54

54 55

55 56

56 Platentektoniek 57

57 Figuur 1. Per dag gebruik je 48, 5 liter water om te douchen; 33,7 liter om de wc door te spoelen; 15,4 liter om je kleding te wassen; 6,1 liter om de vaten te wassen; 5,0 liter aan de wasbak; 2,8 liter om te badderen; 1,8 liter aan de gootsteen; 1, 4 liter om te koken en 5,3 liter water aan overig. 58

58 Winterkoning De zang van de winterkoning bestaat uit een reeks schetterende klanken met een triller en een hoge toon op het eind. De zang is erg luid en het gehele jaar te horen. De vogel bevindt zich meestal laag in het struikgewas of onder andere beschutting en is vrijwel voortdurend in beweging. 59

59 M 60

60 M 61

Kwaliteit in Beeld. Leren door te kijken, te doen en te delen

Kwaliteit in Beeld. Leren door te kijken, te doen en te delen Kwaliteit in Beeld Leren door te kijken, te doen en te delen De Educatieve Kijkwijzer De Educatieve Kijkwijzer Kwaliteit Functies Extra s Kwaliteit Kwaliteit Cognitieve Theorie van Multimedia Leren Mayer,

Nadere informatie

Kwaliteit in Beeld - Leren door te kijken

Kwaliteit in Beeld - Leren door te kijken Kwaliteit in Beeld - Leren door te kijken Liesbeth Kester, Open Universiteit/ Welten-instituut Samenvatting Op het internet zijn talloze audiovisuele (AV) bronnen zoals, filmpjes, videoclips, animaties

Nadere informatie

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017 Introductie Iwan Wopereis Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down Maastricht University en Open Universiteit 1 Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down

Nadere informatie

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie Liesbeth Kester Inhoud Instructie Gagné s instructietheorie (hoofdstuk 10) Constructivisme (hoofdstuk 11) Leren Cognitieve informatieverwerking (hoofdstuk

Nadere informatie

Observationeel leren van videovoorbeelden

Observationeel leren van videovoorbeelden Observationeel leren van videovoorbeelden VINCENT HOOGERHEIDE, SOFIE M. M. LOYENS EN TAMARA VAN GOG Erasmus Universiteit Rotterdam Observationeel leren, dat wil zeggen, leren door te kijken naar het goede

Nadere informatie

Copyright L. Kester, 2013

Copyright L. Kester, 2013 Copyright L. Kester, 2013 All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored, in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying,

Nadere informatie

Effectief Leren van Multimedia. Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit

Effectief Leren van Multimedia. Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit Effectief Leren van Multimedia Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit Verbale informatie + Multimedia =? Digit-span test Werkgeheugen Cognitieve belastingstheorie Inhoud Intrinsieke belasting Instructie

Nadere informatie

Gebruik van Multimedia

Gebruik van Multimedia Gebruik van Multimedia Zo werkt het effectief! Mia Cools Erasmus MC Zorgacademie 1 Inhoud workshop Informatie verwerking in de hersenen Wetenschappelijke principes 6 principes van Mayer Toepassing op je

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD WAT ELKE LERAAR MOET WETEN COGNITIEVE BELASTING IN DE KLAS Tim Surma @timsurma Education is a technology that tries to make up for what the human mind is innately bad at.

Nadere informatie

Digitale toetsen: waar moet je op letten?

Digitale toetsen: waar moet je op letten? 3 Digitale toetsen: waar moet je op letten? Halszka Jarodzka & Paul Kirschner Welten-instituut, Onderzoekscentrum voor leren, doceren en technologie, Open Universiteit Technisch zijn er geen belemmeringen

Nadere informatie

- De nieuwe Schooltv - Schooltv in de aardrijkskundeles - Schooltv en de toekomst

- De nieuwe Schooltv - Schooltv in de aardrijkskundeles - Schooltv en de toekomst - De nieuwe Schooltv - Schooltv in de aardrijkskundeles - Schooltv en de toekomst Schooltv nu alleen online Schooltv nu ook voor thuis Schooltv, wat is er veranderd? - Open Net TV - TV speciaal gemaakt

Nadere informatie

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Samenvatting van het artikel van Henry L. Roediger III, Mary A. Pyc (2012), Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive pgychology

Nadere informatie

Cursushandleiding Psychologie van het leren in het VO 2014-2015 Graduate School of Teaching, September 2014 Universiteit Utrecht

Cursushandleiding Psychologie van het leren in het VO 2014-2015 Graduate School of Teaching, September 2014 Universiteit Utrecht Cursushandleiding Psychologie van het leren in het VO 2014-2015 Graduate School of Teaching, September 2014 Universiteit Utrecht Code: GSTKO01 Blok: 3 Timeslot: maandag 13:15-15:00 Studiepunten: 3,75 Niveau:

Nadere informatie

DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS

DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS 1 PROGRAMMA VOOR VANDAAG 1. Doelen en inleiding 2. Criteria voor (multi)media presentatie vaststellen 3. Wat is de theorie? 4. (Bestaand) filmmateriaal

Nadere informatie

Waarom leren leerlingen meer van animaties met pauzes?

Waarom leren leerlingen meer van animaties met pauzes? 2 Waarom leren leerlingen meer van animaties met pauzes? Ingrid Spanjers, Jimmie Leppink & Jeroen van Merriënboer School of Health Professions Education, Universiteit Maastricht Tamara van Gog Instituut

Nadere informatie

Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen?

Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen? DIDACTIEK & KRACHTIGE LEEROMGEVING VIA ICT 3 & 1 Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen? Katrien De Westelinck Wetenschappelijk

Nadere informatie

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Inleiding 00-10 Voorstellen: afhankelijk van de grote van de groep ieder persoonlijk?

Nadere informatie

Feedbacktool. Feestelijke lancering op het SOK-congres. De theorie. Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T >

Feedbacktool. Feestelijke lancering op het SOK-congres. De theorie. Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T > Feedbacktool Feestelijke lancering op het SOK-congres Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T 02 894 74 70 > www.scholierenkoepel.be De theorie > 1 Onderzoek 1: leerkrachten zijn de sleutel Invloed op schoolprestaties

Nadere informatie

Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student

Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student Sandra Wetzels, Liesbeth Kester en Jeroen van Merriënboer Miniconferentie Testing effect 9 maart 2012 Het activeren van voorkennis

Nadere informatie

Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen

Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen Cursusintroductie Inhoud van de cursus In de cursus Ontwerpen van onderwijs en opleidingen, gaat u met behulp van het door van

Nadere informatie

Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden en aanpak aan de hand van theorie

Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden en aanpak aan de hand van theorie FEEDBACK FORMULEREN & STRUCTUREREN Andries Vroegrijk 6 juni 2014 Programma Introductie Oefening feedback geven Video Overleg Feedback Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden

Nadere informatie

Basisworkshop 4C/ID. Doel basisworkshop. Programma. Opdracht. 4CID Wat is het? Programma

Basisworkshop 4C/ID. Doel basisworkshop. Programma. Opdracht. 4CID Wat is het? Programma Basisworkshop 4C/ID Iwan Wopereis Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) Open Universiteit Nederland 5 maart 2010, Studiecentrum OUNL, Utrecht Doel basisworkshop Na afloop van deze workshop

Nadere informatie

Is het waar dat het (tekst)begrip van schriftelijke toetsitems van invloed is op de leerprestaties van vmboleerlingen?

Is het waar dat het (tekst)begrip van schriftelijke toetsitems van invloed is op de leerprestaties van vmboleerlingen? Opgesteld door: José van der Hoeven (kennismakelaar Kennisrotonde) Vraagsteller: docent vmbo Geraadpleegde expert: dr. Jacqueline Evers (Universiteit Utrecht) Referentie: Kennisrotonde. (2018). Is het

Nadere informatie

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? De plaats van e-learning dr. Wiebe de Vries Aanpak Waarom Onderwijsmethode Educatie items Evidence based Nadelen Treatment recommendation. Instruction

Nadere informatie

Leertaken ontwerpen voor het leren van informatievaardigheden in het hoger onderwijs

Leertaken ontwerpen voor het leren van informatievaardigheden in het hoger onderwijs Leertaken ontwerpen voor het leren van informatievaardigheden in het hoger onderwijs Workshop 15 oktober 2010 Iwan Wopereis, CELSTEC, Open University of the Netherlands Opzet Workshop Inleiding 10 min

Nadere informatie

Zes Strategieën voor Effectief Leren

Zes Strategieën voor Effectief Leren CONCRETE VOORBEELDEN SPACED PRACTICE Zes Strategieën voor Effectief Leren www.learningscientists.org In deze serie, geven wij informatie over hoe leerlingen kunnen leren te studeren door.. ELABORATIE RETRIEVAL

Nadere informatie

Leren met multipele representaties in computergebaseerde

Leren met multipele representaties in computergebaseerde Leren met multipele representaties in computergebaseerde leeromgevingen T. de Jong, T. H. S. Eysink en J. van Merriënboer 1 Inleiding Multimediale toepassingen hebben de mogelijkheden om leermateriaal

Nadere informatie

DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum

DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum DENKVAARDIGHEDEN bron: The Parallel Curriculum In 'The Parallel Curriculum' van Tomlinson et al. (2009) worden de 'Habits of Mind' van mensen die intelligent handelen beschreven, op basis van onderzoek

Nadere informatie

Mijn naam: Sabine de Wit. Wat gaan we doen?

Mijn naam: Sabine de Wit. Wat gaan we doen? Mijn naam: Sabine de Wit Over mezelf: - PABO en aardrijkskunde tweedegraads - 13 ½ jaar basisonderwijs - Wiskunde tweedegraads - Nu voor het 5 de jaar in het VMBO (onderbouw BKT en bovenbouw BK) Wat gaan

Nadere informatie

De E-module Driehoek. Een nieuw model voor het maken van motiverende e-learning PRAXIS

De E-module Driehoek. Een nieuw model voor het maken van motiverende e-learning PRAXIS trends Tim Lansink Een nieuw model voor het maken van motiverende e-learning De E-module Driehoek De e-learning module is niet meer weg te denken uit het huidige aanbod van leeractiviteiten. Hoewel e-learning

Nadere informatie

De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen

De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen Chantal Gorissen, Liesbeth Kester, Saskia Brand-Gruwel, Rob Martens CELSTEC, Open Universiteit Nederland Overzicht Introductie CLT

Nadere informatie

Visualiseren en leren met animaties. Pieter Wouters

Visualiseren en leren met animaties. Pieter Wouters Visualiseren en leren met animaties Pieter Wouters 1 Programma Multimedia en animaties Waarom animaties gebruiken? Hoe worden animaties door mensen verwerkt? Welke problemen ontstaan hierbij? Oplossingen

Nadere informatie

Workshop Aan de slag met een persoonlijk ontwikkeldoel door het brein te prikkelen. Simone Schenk www.simoneschenk.nl

Workshop Aan de slag met een persoonlijk ontwikkeldoel door het brein te prikkelen. Simone Schenk www.simoneschenk.nl Workshop Aan de slag met een persoonlijk ontwikkeldoel door het brein te prikkelen Simone Schenk www.simoneschenk.nl 2 Denk na over een onderwerp Jullie gaan een gesprek voeren Onderwerp eigen gedrag Samenwerken

Nadere informatie

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober 9 oktober 2017 Welkom! Peer feedback in online onderwijs Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Bijdrage seminar peer feedback en peer assessment in online onderwijs SURF Utrecht Dominique

Nadere informatie

ELWO 2010. towards an agenda for a new learning environment. Wilco te Winkel Docent Onderwijspsychologie

ELWO 2010. towards an agenda for a new learning environment. Wilco te Winkel Docent Onderwijspsychologie ELWO 2010 towards an agenda for a new learning environment Wilco te Winkel Docent Onderwijspsychologie Waar zit u niet? SURF conferentie: Over de grenzen van de ELO III, 27 september 2007 Tijdens de derde

Nadere informatie

LEER STUDEREN MET Spaced Practice SPREID JE STUDEERMOMENTEN IN DE TIJD

LEER STUDEREN MET Spaced Practice SPREID JE STUDEERMOMENTEN IN DE TIJD Spaced Practice SPREID JE STUDEERMOMENTEN IN DE TIJD Start je planning voor je toetsen vroeg genoeg en maak hiervoor dagelijks een beetje tijd vrij. 5 uren verspreid over 2 weken is beter dan 5 uur aan

Nadere informatie

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven.

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven. Fabel of feit? Auteurs: Annelies de Hoop & Johannes Noordstar Goed zo! Kinderen leren leesbaar schrijven door positieve feedback. Kerndoel van het schrijfonderwijs is dat leerlingen gedurende de basisschool

Nadere informatie

De complexe wereld van toetsing

De complexe wereld van toetsing maar boeiende! De complexe wereld van toetsing Bijdrage SLO 19 maart 2012 Dominique Sluijsmans Vooraf.. Als ik nadenk over toetsen en beoordelen binnen Fontys is mijn wens dat... Dit heb ik te bieden om

Nadere informatie

Tussentijds toetsen. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A.

Tussentijds toetsen. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Tussentijds toetsen Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Overzicht Wel: Wat is het doel van tussentijds toetsen? Welke vormen van tussentijds toetsen? 4 studies die tussentijds toetsen (testing

Nadere informatie

De koekbeurt Martine Brunt Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen

De koekbeurt Martine Brunt Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen De koekbeurt Een instructieontwerp van een praktische voor leerlingen met een meervoudige handicap in het voortgezet speciaal onderwijs volgens het system approach model 24-2-2010 Martine Brunt Methoden

Nadere informatie

OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR

OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR TEST JE PSYCHOLOGISCHE KENNIS! Door te (nep)lachen voel je je gelukkiger WAAR NIET WAAR TEST JE PSYCHOLOGISCHE KENNIS! Bij een ongeluk is iemand het

Nadere informatie

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg Bron: Ministry of education, New Zealand samenwerken presenteren informatievaardigheid Verbeteren Viewbrics : Beeldvorming van vaardigheid? Kwaliteit

Nadere informatie

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?.

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Kwaliteit van feedback Auteur: Pepijn Dousi Digitale leermiddelen hebben een grote toegevoegde waarde in het basisonderwijs. Kinderen vinden

Nadere informatie

Cognitieve leerpsychologie als basis voor effectieve instructie

Cognitieve leerpsychologie als basis voor effectieve instructie leerpsychologie als basis voor effectieve instructie Deel 1 - Leren informatieverwerkingstheorie Liesbeth Kester leerpsychologie als basis voor effectief instructie 3 Inhoud Deel 1 - Leren informatieverwerking

Nadere informatie

Haal meer uit je training

Haal meer uit je training Karin de Galan & Peter Baggen Haal meer uit je training Voor een opleiding die ik geef, moeten de studenten een boek doornemen. Ik merk dat veel van hen moeite hebben met de wetenschappelijke taal. Ik

Nadere informatie

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen?

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Dr. Mary Dankbaar programma manager e-learning, Erasmus MC Inhoud Ontwikkelen en beoordelen kennis Ontwikkelen en beoordelen van vaardigheden

Nadere informatie

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Feedback geven en krijgen Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Overzicht Wat is feedback? Feedback van leraar aan leerlingen Hét model van Hattie & Timperley (2007) Zelf aan de slag Uitwisselen

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

Ouderen en Internet: Wat werkt op het web?

Ouderen en Internet: Wat werkt op het web? Ouderen en Internet: Wat werkt op het web? Julia van Weert Kennismarkt AMC/VUmc. Amsterdam, 5 juni 2012 Ouder worden en cognitie Z-scores 1,2 0,8 0,4 0-0,4-0,8 Working Memory Long-term memory Speed of

Nadere informatie

Creatief met curriculum

Creatief met curriculum CURRICULUMONTWERP Creatief met curriculum Auteurs Patricia Brouwer & Rozemarijn van Toly, Expertisecentrum Beroepsonderwijs september 2016 Creativiteit in gebondenheid, zou je het kunnen noemen. Want teams

Nadere informatie

BKO cursus. Leertheorieën en didactiek. 20 februari 2012 (Virtuele cursus BKO) Olga Firssova, CELSTEC, Open University of the Netherlands

BKO cursus. Leertheorieën en didactiek. 20 februari 2012 (Virtuele cursus BKO) Olga Firssova, CELSTEC, Open University of the Netherlands BKO cursus Leertheorieën en didactiek Olga Firssova, CELSTEC, Open University of the Netherlands 20 februari 2012 (Virtuele cursus BKO) BKO Leertheorieën en didactiek online 20 februari 9.00-10.30 - Even

Nadere informatie

Differentiëren ontrafeld

Differentiëren ontrafeld Differentiëren ontrafeld vijf principes voor het optimaal omgaan met verschillen Trynke Keuning & Marieke van Geel Je wilt natuurlijk je onderwijs optimaal inrichten voor al deze leerlingen Dat noemen

Nadere informatie

MIND THE. leren. beeld. Krachtige. te brengen TOMMY OPGENHAFFEN. Van mindmapping tot wordclouds. login tot leeromgeving

MIND THE. leren. beeld. Krachtige. te brengen TOMMY OPGENHAFFEN. Van mindmapping tot wordclouds. login tot leeromgeving TOMMY OPGENHAFFEN MIND THE MAPtools Van mindmapping tot wordclouds Krachtige leren beeld in om te brengen login tot leeromgeving 4 D/2015/45/552 ISBN 978 94 014 1851 5 NUR 840 Vormgeving binnenwerk en

Nadere informatie

Audio e-module Ontwerpen van een e-learning

Audio e-module Ontwerpen van een e-learning Audio e-module Ontwerpen van een e-learning Fragment 001.mp3 002.mp3 Tekst Welkom bij deze e-module. Test je geluid en stel het juiste volume in! De e-module bestaat uit twee delen: Deel 1: de theoretische

Nadere informatie

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken Rekenen: ook in de andere vmbo vakken verdiepingsconferenties Freudenthal Instituut Korte inhoud werkgroep Het onderhouden en uitbreiden van rekenvaardigheden is een belangrijk thema in klas 3 en 4 van

Nadere informatie

Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal. Guido Wiemer

Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal. Guido Wiemer Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal Guido Wiemer Wat gaan we doen? Wat is Virtual Reality? Waarom Virtual Reality? Hardware & Software: Diverse Apps Voorbeeld m.b.v. Google Street View Zelf aan

Nadere informatie

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6 Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations

Nadere informatie

Communicatie op maat voor ouderen met kanker:

Communicatie op maat voor ouderen met kanker: Communicatie op maat voor ouderen met kanker: Het nut van oude en nieuwe media Julia van Weert De oudere patiënt met kanker: op weg naar behandeling op maat. Veldhoven, 14 maart 2013 Kennis van de patiënt

Nadere informatie

Werkvormen. Werkvormen. Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken:

Werkvormen. Werkvormen. Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken: Werkvormen Werkvormen Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken: 1) Presentatie georiënteerde werkvormen 2) Conversatie georiënteerde werkvormen 3) Samenwerking georiënteerde

Nadere informatie

Comprehending Process Diagrams in Biology Education M. Kragten

Comprehending Process Diagrams in Biology Education M. Kragten Comprehending Process Diagrams in Biology Education M. Kragten SUMMARY (DUTCH) Studenten hebben moeilijkheden met het begrijpen van diagrammen. Procesdiagrammen vertegenwoordigen een belangrijk type diagram

Nadere informatie

Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven

Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven Training Leiderschap Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven Als leidinggevende komt er veel op je af. Je moet doelen halen, maar je wilt ook je medewerkers motiveren. Hoe houd je dat in balans?

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD Hoe leer je complexe vaardigheden? Van cognitieve belastingstheorie naar het vier-componenten instructie-ontwerpmodel (4C/ID) Jeroen J.G. van Merriënboer Presentatie voor

Nadere informatie

Marktstrategie vereist interne strategie

Marktstrategie vereist interne strategie Marktstrategie vereist interne strategie over zintuigen en het centraal zenuwstelsel René Joor, EDP The Message Company B.V. The message company 10-4-2016 1 Over the message company De toename van de hoeveelheid

Nadere informatie

Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking

Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking dr. M.C. Coppens Inhoud Vaststellen van het begrip (hoog)begaafdheid. Informatieverwerking Sensorische prikkelverwerking Leerbehoeften van hoogbegaafde kinderen en

Nadere informatie

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool 1 Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool Milou de Smet, Saskia Brand-Gruwel & Paul Kirschner Open Universiteit Goed schrijven is een belangrijke, maar complexe vaardigheid. De schrijver

Nadere informatie

Essay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding:

Essay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding: Essay Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Naam: Studentnummer: 0235938 Opleiding: CMD Docent: Rob van Willigen Modulecode: MEDM0201D Modulenaam: Is multimedia als leermiddel

Nadere informatie

Zelf-regulatie in probleemgestuurd onderwijs: Hoe bereiden studenten zich voor?

Zelf-regulatie in probleemgestuurd onderwijs: Hoe bereiden studenten zich voor? Zelf-regulatie in probleemgestuurd onderwijs: Hoe bereiden studenten zich voor? Sanne Rovers, Renée Stalmeijer, Jeroen van Merriënboer, Hans Savelberg, & Anique de Bruin Conferentie Effectief Leren, 7

Nadere informatie

Werk in uitvoering op de atletiekbaan

Werk in uitvoering op de atletiekbaan Werk in uitvoering op de atletiekbaan Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam Verantwoording Keynote op Dag van de Atletiek, Papendal, Arnhem, 23 maart 2019 Achtergrond. Deze hand-out is gemaakt voor

Nadere informatie

Mijn visie; mijn manier van handelen en

Mijn visie; mijn manier van handelen en Mijn visie; mijn manier van handelen en ideeën over hoe kinderen ontwikkelen, leren en zouden moeten leren op school. Mariska Gerritsen, Docent beeldende vorming Fontys Tilburg Onderwijs Mijn visie op

Nadere informatie

Effectieve maatregelen

Effectieve maatregelen Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie

Nadere informatie

Nieuwe media. Ander onderwijs?

Nieuwe media. Ander onderwijs? Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven

Nadere informatie

Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld

Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld Een oogbewegingexperiment Masterthesis Faculteit Geesteswetenschappen Opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen Specialisatie Bedrijfscommunicatie

Nadere informatie

Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte

Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte Theoretische achtergrond De invloed van cultuur en embodiment op quantityspace mapping bij peuters Strategiegebruik bij quantity-space

Nadere informatie

Begrijpend lezen van hypermedia

Begrijpend lezen van hypermedia 21 Begrijpend lezen van hypermedia Begrijpend lezen van hypermedia Auteur: Eliane Segers Kinderen lezen tegenwoordig meer dan alleen maar lineaire teksten. Terwijl op school nog steeds veel gewerkt wordt

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

De kenniswerker. Prof. Dr. Joseph Kessels. Leuven 31 mei 2010

De kenniswerker. Prof. Dr. Joseph Kessels. Leuven 31 mei 2010 De kenniswerker Prof. Dr. Joseph Kessels Leuven 31 mei 2010 Is werken in de 21 ste eeuw een vorm van leren? Het karakter van het werk verandert: Van routine naar probleemoplossing Van volgend naar anticiperend

Nadere informatie

Welke rol speelt gamen bij het passief leren van Engelse taalvaardigheden?

Welke rol speelt gamen bij het passief leren van Engelse taalvaardigheden? Probleemstelling Het spelen van video-games wordt gezien als een vorm van vrijetijdsbesteding, maar is het zo dat je er niks van leert? Is het mogelijk dat gamende middelbare scholieren onbewust door gamen

Nadere informatie

VOORBEELDIG LEREN. Milou van Harsel. Promovendus Universiteit Utrecht Lectoraat Brein & Leren Avans Hogeschool

VOORBEELDIG LEREN. Milou van Harsel. Promovendus Universiteit Utrecht Lectoraat Brein & Leren Avans Hogeschool VOORBEELDIG LEREN Milou van Harsel Promovendus Universiteit Utrecht Lectoraat Brein & Leren Avans Hogeschool Onderwijskundig adviseur Leer- en Innovatiecentrum Avans Hogeschool m.vanharsel@avans.nl Reflectie:

Nadere informatie

Na afloop van deze workshop

Na afloop van deze workshop Onderwijs in Informatievaardigheden Hoe ontwerp je dat? Iwan Wopereis Na afloop van deze workshop kunt u drie ontwerpprincipes noemen voor het ontwerpen van onderwijs voor informatievaardigheden kunt u

Nadere informatie

Karin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën

Karin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën Karin Nijman & Inge Verstraete CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën masterclass Deel I/ theorie De basis van leren (leren is-zintuigenkennishaakjes-wg-zelfregulatie & metacognitie) Regie

Nadere informatie

Geen losse woorden oefenen Geen losse woorden bespreken

Geen losse woorden oefenen Geen losse woorden bespreken Anneke Smits Geen losse woorden oefenen Geen losse woorden bespreken Woorden maken deel uit van associatief kennisnetwerk Actuele verbindingen bepalen betekenis, niet definities Kintsch & Kintsch, 2005;

Nadere informatie

Hoe kun je interdisciplinair onderwijs verbeteren?

Hoe kun je interdisciplinair onderwijs verbeteren? Hoe kun je interdisciplinair onderwijs verbeteren? Bijdrage aan workshop Interdisciplinariteit KU Leuven Dr. ir. Elsbeth Spelt Wageningen Universiteit Februari, 2016 Inhoud van deze bijdrage Het onderwijzen

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

1. Ken jezelf 2. Ken de leerling 3. Ken de context

1. Ken jezelf 2. Ken de leerling 3. Ken de context In een veranderende tijd door technologie en digitalisering moet een school aanpassingen doen in zijn onderwijs. Kinderen in de huidige maatschappij zullen zich vaardigheden moeten eigen maken die passen

Nadere informatie

Beweging van a naar b Beweging van groot naar klein.

Beweging van a naar b Beweging van groot naar klein. 1 2 2014 Algemeen. In de film wordt veel gebruik gemaakt van animatie.er wordt bijna geen film meer gemaakt zonder special effects en animatie. Soms is het een bescheiden onderdeel en soms staat een film

Nadere informatie

Effectief leren van multimediale leerbronnen

Effectief leren van multimediale leerbronnen 2 Effectief leren van multimediale leerbronnen Liesbeth Kester Center for Learning Sciences and Technologies, Open Universiteit Jeroen van Merriënboer School of Health Professions Education, Universiteit

Nadere informatie

Start 22 mei of 19 juni

Start 22 mei of 19 juni WWW.NEWLIFEUNIVERSITY.COM Start 22 mei of 19 juni Excellence Program Get a better life. New Life University Je eigen waarheid Goed en niet goed FINISHED FILES ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTIFIC STUDY

Nadere informatie

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6 Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134

Nadere informatie

Toptennis. Jan Siemerink

Toptennis. Jan Siemerink Toptennis Jan Siemerink Meerjaren Opleidingsplan Tennis & TennisLife Wat is het MOT? Hulpmiddel voor tennisleraren/-trainers om jeugdopleiding te verbeteren en talentontwikkeling te stimuleren Hoe kan

Nadere informatie

SOL. SOL self-organised learning

SOL. SOL self-organised learning SOL self-organised learning SOL is een didactisch concept waarin verschillende moderne methoden op een nieuwe manier gebruikt worden. Essentieel is dat SOL het leren combineert met doceren met als achterliggende

Nadere informatie

Educatief arrangeren rond LOB

Educatief arrangeren rond LOB Educatief arrangeren rond LOB Vorige week Contact met de docent deze week NAW-gegevens via CF Afspraken met begeleider Maken van het Werkplan Voorbereiden van het interview Vragen naar aanleiding van vorig

Nadere informatie

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN EEN VOORBEELD Mira, 14 jaar. Derde klas van de middelbare school. Vanaf baby snel boos. Nu zo vlug kwaad dat ouders het niet meer weten. DRIE MOGELIJKE

Nadere informatie

Effectief leren door formatief toetsen

Effectief leren door formatief toetsen Effectief leren door formatief toetsen Dr. Kim Dirkx In samenwerking met Dr. Desiree Joosten-ten Brinke en Dr. Gino Camp Welten Instituut Open Universiteit Heerlen NRO Reviewstudie 405.17710.057 Programma

Nadere informatie

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog Leren = automatiseren Om te automatiseren is nodig: Aandacht X Geheugen Om te leren is nodig: Leer strategieën Motivatie Aantal andere aspecten die

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat?

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 1. Inleving en verbeelding Inhoud 2. Blind zijn en toch alles kunnen 3. Blind en slechtziend 4. Hulpmiddelen 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 6. Blind zijn en de herinnering 7. Blind zijn en de verbeelding

Nadere informatie

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Helder &Wijzer Mijn opdrachten In een kort, blended programma In het kort Voor wie docenten/trainers die blended opdrachten willen leren ontwerpen en ontwikkelen

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Docent Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en leerlingen

Nadere informatie

elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren

elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren Martin Valcke Department Educational Studies Ghent University Martin.Valcke@UGent.be http://users.ugent.be/~mvalcke/cv_2012/ Structuur Een

Nadere informatie

Stap 2 Leeractiviteiten ontwerpen

Stap 2 Leeractiviteiten ontwerpen Stap 2 Leeractiviteiten ontwerpen Bij het ontwerpen van een leeractiviteit is het belangrijk dat je vertrekt vanuit het doel dat je ermee hebt. Het overzicht leeractiviteit organiseren geeft een aantal

Nadere informatie