Effectief Leren van Multimedia. Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Effectief Leren van Multimedia. Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit"

Transcriptie

1 Effectief Leren van Multimedia Liesbeth Kester CELSTEC Open Universiteit

2 Verbale informatie + Multimedia =?

3 Digit-span test Werkgeheugen

4 Cognitieve belastingstheorie Inhoud Intrinsieke belasting Instructie Irrelevante belasting Relevante belasting Werkgeheugen

5 Cognitieve belastingstheorie Irrelevante belasting Irrelevante belasting Intrinsieke belasting Werkgeheugen

6 Inhoud Managen intrinsieke cognitieve belasting Verlagen irrelevante cognitieve belasting

7

8

9

10 Voorbeeld Vouwen

11 Pretrainingsprincipe & Segmentatieprincipe Managen van de intrinsieke load Probleem: simultane verwerking van complex materiaal Pretrainingprincipe Oplossing: seriële verwerking van complex materiaal Resultaat: Schema constructie in verschillende stappen Segmentatieprincipe Oplossing: gepersonaliseerde verwerking van complex materiaal Resultaat: Ondersteuning organisatie en integratie van nieuwe informatie

12 Het 4 componenten instructie ontwerp (4CID) model van Merriënboer, 1997 De leertaken zijn geordend in taakklassen Deeltaakoefening wordt gebruikt om vaardigheden te automatiseren. De leertaken vormen de ruggengraat van het 4CID model De ondersteunende informatie is nodig om de leertaken te begrijpen De just-in-time informatie is nodig om de leertaken uit te voeren Leertaken bieden meer of minder ondersteuning

13

14 Modaliteitsprincipe

15 Modaliteitsprincipe Managen van de intrinsieke load Probleem: simultane verwerking van complex materiaal Oplossing: gebruik maken van de fonologische lus Resultaat: vergroting van het werkgeheugen

16 Voorbeeld 1 DWDD AI

17 Voorbeeld 2 Schoolbord Stoel Prullenbak Tafel

18 Redundantie principe Verlagen irrelevante cognitieve belasting Probleem: verwerken van overbodige informatie Oplossing: verwijderen overbodige informatie Resultaat: verlaging cognitieve belasting Expertise reversal effect

19 Platentektoniek

20 Coherentieprincipe Verlagen irrelevante cognitieve belasting Probleem: verwerken van overbodige informatie Oplossing: verwijderen overbodige informatie Resultaat: verlaging cognitieve belasting

21 Voorbeeld Oververhitte motor een&nr=1&v=hzzd5sbtjr8

22 Signaleringsprincipe Verlagen irrelevante cognitieve belasting Probleem: overbodige informatie kan niet geschrapt worden Oplossing: highlighten van informatie Resultaat: verlaging cognitieve belasting

23 Het 4 componenten instructie ontwerp (4CID) model van Merriënboer, De leertaken vormen de ruggengraat van het 4CID model. 2. De ondersteunende informatie is nodig om de leertaken te begrijpen. 3. De just-in-time informatie is nodig om de leertaken uit te voeren. 4. Deeltaakoefening wordt gebruikt om vaardigheden te automatiseren. 5. De leertaken zijn geordend in taakklassen 6. Leertaken bieden meer of minder ondersteuning

24 Het 4 componenten instructie ontwerp (4CID) model van Merriënboer, 1997 De leertaken zijn geordend in taakklassen Deeltaakoefening wordt gebruikt om vaardigheden te automatiseren. De leertaken vormen de ruggengraat van het 4CID model De ondersteunende informatie is nodig om de leertaken te begrijpen De just-in-time informatie is nodig om de leertaken uit te voeren Leertaken bieden meer of minder ondersteuning

25 Ruimtelijke split-attention principe Verlagen irrelevante cognitieve belasting Probleem: onnodige visuele zoekprocessen Oplossing: integreren plaatje en verklarende tekst Resultaat: verlaging cognitieve belasting

26

27

28 Temporeel split-attention principe Verlagen irrelevante cognitieve belasting Probleem: onnodige herhaalprocessen in het geheugen Oplossing: integreren plaatje en verklarende tekst Resultaat: verlaging cognitieve belasting

29 Discussie Kritiek Duur experimenten

30 Discussie Kanttekeningen Multimedia Multimedia & motivatie Multimedia & leerstijlen Pedagogische agenten Multimedia leeromgevingen

31 Bedankt voor uw aandacht

Visualiseren en leren met animaties. Pieter Wouters

Visualiseren en leren met animaties. Pieter Wouters Visualiseren en leren met animaties Pieter Wouters 1 Programma Multimedia en animaties Waarom animaties gebruiken? Hoe worden animaties door mensen verwerkt? Welke problemen ontstaan hierbij? Oplossingen

Nadere informatie

Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen?

Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen? Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen? Leren door te kijken, te doen en te delen Liesbeth Kester Inhoud A(udio)V(isueel) materiaal Inventarisatie parameters Ontwerpprincipes Theoretische achtergrond

Nadere informatie

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Jeroen J.G. van Merriënboer Lezing voor KU Leuven Kulak, 6 december 2012, Kortrijk Inhoud Waarom bestaat 4C/ID? 4C/ID en gebruik van ICT Hoe blended mag het

Nadere informatie

De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen

De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen De effecten van controle versus autonomie in hypermedia leeromgevingen Chantal Gorissen, Liesbeth Kester, Saskia Brand-Gruwel, Rob Martens CELSTEC, Open Universiteit Nederland Overzicht Introductie CLT

Nadere informatie

Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak

Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak Marieke van Geel & Trynke Keuning Ervaringen starters Onderwijsinspectie (2015) Beginnende leraren blikken terug. Deel 1: de pabo Van de Grift, ICALT observatieformulier

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD Hoe leer je complexe vaardigheden? Van cognitieve belastingstheorie naar het vier-componenten instructie-ontwerpmodel (4C/ID) Jeroen J.G. van Merriënboer Presentatie voor

Nadere informatie

Onderwijslogistiek. Mark Vlasblom

Onderwijslogistiek. Mark Vlasblom Onderwijslogistiek Mark Vlasblom 4CID & ICT Vier componenten bij competentiegericht opleiden Leertaken Ruggengraat van de opleiding Ondersteunende informatie Procedurele informatie Deeltaakoefening 1.

Nadere informatie

Basisworkshop 4C/ID. Doel basisworkshop. Programma. Opdracht. 4CID Wat is het? Programma

Basisworkshop 4C/ID. Doel basisworkshop. Programma. Opdracht. 4CID Wat is het? Programma Basisworkshop 4C/ID Iwan Wopereis Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) Open Universiteit Nederland 5 maart 2010, Studiecentrum OUNL, Utrecht Doel basisworkshop Na afloop van deze workshop

Nadere informatie

Betekenisvolle leertaken als ruggengraat voor het onderwijs Oriëntatie op het het 4C/ID-model

Betekenisvolle leertaken als ruggengraat voor het onderwijs Oriëntatie op het het 4C/ID-model Betekenisvolle leertaken als ruggengraat voor het onderwijs Oriëntatie op het het 4C/ID-model Inleiding Het 4C/ID-model (Vier-Componentenvoor Instuctional Design) is een ontwerpmodel voor curricula dat

Nadere informatie

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie Liesbeth Kester Inhoud Instructie Gagné s instructietheorie (hoofdstuk 10) Constructivisme (hoofdstuk 11) Leren Cognitieve informatieverwerking (hoofdstuk

Nadere informatie

TOEPASSING 4C/ID IN HET MBO. Procesverloop van grootschalig herontwerp van curriculum. Inzoomen op ervaringen met aantal aspecten van 4C/ID-model

TOEPASSING 4C/ID IN HET MBO. Procesverloop van grootschalig herontwerp van curriculum. Inzoomen op ervaringen met aantal aspecten van 4C/ID-model TOEPASSING 4C/ID ID-MODEL IN HET MBO Procesverloop van grootschalig herontwerp van curriculum Inzoomen op ervaringen met aantal aspecten van 4C/ID-model Tips: do s & dont s Neem voldoende tijd!! AANLEIDING

Nadere informatie

De effecten van autonomie ondersteuning in hypermedia leeromgevingen

De effecten van autonomie ondersteuning in hypermedia leeromgevingen De effecten van autonomie ondersteuning in hypermedia leeromgevingen ORD 2011 Thema: ICT en Onderwijs Chantal Gorissen, Liesbeth Kester, Saskia Brand-Gruwel, Rob Martens CELSTEC, Open Universiteit Nederland

Nadere informatie

Innovatief Onderwijs Ontwerpen. Jeroen van Merriënboer

Innovatief Onderwijs Ontwerpen. Jeroen van Merriënboer Innovatief Onderwijs Ontwerpen Jeroen van Merriënboer VU Amsterdam Onderwijsdag, 6 Februari 2015 Inhoud Het transferprobleem Levensechte taken en 4C/ID Zelfgestuurd leren Voorbeelden Conclusies en Vragen

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 4 oktober 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für

Nadere informatie

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden PERSPECTIEF OP POTENTIES Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden HERSTEL Herstel omvat vier componenten Functioneel herstel krijgt weinig expliciete aandacht FUNCTIONEEL HERSTEL Leerprocessen Nadruk

Nadere informatie

Centrum Blended Learning: Workshop 4C/ID-model van Jeroen van Merriënboer

Centrum Blended Learning: Workshop 4C/ID-model van Jeroen van Merriënboer 1 Fase Doel Inhoud (verloop) Stap 1: ontleden van de complexe vaardigheid Deelnemers kunnen een complexe vaardigheid analyseren en de deelvaardigheden groeperen in een vaardighedenhiërarchie. Context:

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 13 sep 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für die

Nadere informatie

4C/ID: Van eenvoudige simulatie naar serious games

4C/ID: Van eenvoudige simulatie naar serious games 4C/ID: Van eenvoudige simulatie naar serious games Jeroen van Merriënboer 4C/ID gebruikersdag, 12 april 2013, Studiecentrum Open Universiteit, Utrecht Inhoud De vier componenten Homo Ludens Eenvoudige

Nadere informatie

"Wat ga ik morgen ánders doen?"

Wat ga ik morgen ánders doen? "Wat ga ik morgen ánders doen?" De impact van nieuwe technologie op het leren en opleiden van professionals in de gezondheidszorg Rob Koper Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) Open

Nadere informatie

Mijn naam: Sabine de Wit. Wat gaan we doen?

Mijn naam: Sabine de Wit. Wat gaan we doen? Mijn naam: Sabine de Wit Over mezelf: - PABO en aardrijkskunde tweedegraads - 13 ½ jaar basisonderwijs - Wiskunde tweedegraads - Nu voor het 5 de jaar in het VMBO (onderbouw BKT en bovenbouw BK) Wat gaan

Nadere informatie

ICT INCLUSIEF. Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden

ICT INCLUSIEF. Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden ICT INCLUSIEF Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden Jo Daems K-point, onderzoekscentrum ICT en Inclusie, K.H.Kempen Geel 16 februari 2012 1 Situering Antwoord op vraag

Nadere informatie

Perspectief op Potenties

Perspectief op Potenties Perspectief op Potenties Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Een derde meer herstel? Vereist: brede visie op herstel, inclusief focus op functioneel

Nadere informatie

Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen

Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen Voorbeeldmateriaal cursus O.23.4.1.1: Ontwerpen van onderwijs en opleidingen Cursusintroductie Inhoud van de cursus In de cursus Ontwerpen van onderwijs en opleidingen, gaat u met behulp van het door van

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 13 sep 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für die

Nadere informatie

Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld

Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld Het eect van labeling op de integratie van tekst en beeld Een oogbewegingexperiment Masterthesis Faculteit Geesteswetenschappen Opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen Specialisatie Bedrijfscommunicatie

Nadere informatie

Centrum Blended Learning

Centrum Blended Learning Centrum Blended Learning http://www.kuleuven-kulak.be/cbl Workshop: 4C/ID-model Jeroen van Merriënboer vaardighedenhiërarchie Taakklasse 1: Taakklasse 2: Taakklasse 3: Studenten krijgen een situatie waarin

Nadere informatie

FICHE 4: Gv Visuele informatieverwerking

FICHE 4: Gv Visuele informatieverwerking 2015 1 FICHE 4: Gv Visuele informatieverwerking KENMERKEN EN AANBEVELINGEN [Typ hier] UIT: Intelligentiemeting in nieuwe banen: de integratie van het CHC-model in de psychodiagnostische praktijk. Walter

Nadere informatie

DYSLEXIE IN HET VO. Terry van de Beek Ellen van Trigt Terry van de Beek 1

DYSLEXIE IN HET VO. Terry van de Beek Ellen van Trigt Terry van de Beek   1 DYSLEXIE IN HET VO 11-09- 19 Terry van de Beek Ellen van Trigt Terry van de Beek www.dyadon.nl 1 PROGRAMMA Welkom Dyslexie in het VO Begeleiding in leerjaar 1 en 2 Terry van de Beek www.dyadon.nl 2 PARELS

Nadere informatie

18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1.

18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1. Opzet presentatie Werkgeheugen en executieve functies Wat moeten we ermee in de klinische praktijk? 1. Werkgeheugen en executieve functies werkgeheugen en executieve functies 12 april 2013 Brigitte Vugs

Nadere informatie

Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student

Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student Het activeren van voorkennis afhankelijk van de expertise van de student Sandra Wetzels, Liesbeth Kester en Jeroen van Merriënboer Miniconferentie Testing effect 9 maart 2012 Het activeren van voorkennis

Nadere informatie

Na afloop van deze workshop

Na afloop van deze workshop Onderwijs in Informatievaardigheden Hoe ontwerp je dat? Iwan Wopereis Na afloop van deze workshop kunt u drie ontwerpprincipes noemen voor het ontwerpen van onderwijs voor informatievaardigheden kunt u

Nadere informatie

De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen. Paul van den Broek

De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen. Paul van den Broek De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen Paul van den Broek Lezen en Leesproblemen 1. Basisvaardigheden (letter-identificatie, fonologisch bewustzijn, etc.) 2. Begrijpend lezen,

Nadere informatie

Ernest van Lieshout Vrije Universiteit Amsterdam

Ernest van Lieshout Vrije Universiteit Amsterdam Ernest van Lieshout Vrije Universiteit Amsterdam Realistisch Reken-wiskundeonderwijs Werkgeheugencapaciteit en rekenen Cognitieve voorspellers van rekenvaardigheid, met name schattend/benaderend rekenen

Nadere informatie

School Hogeschool Rotterdam Opleiding Master Leren en Innoveren Document Thema 1 - Analyse ontwerpmodellen Auteur Tijmen van Ravesteijn (0863451)

School Hogeschool Rotterdam Opleiding Master Leren en Innoveren Document Thema 1 - Analyse ontwerpmodellen Auteur Tijmen van Ravesteijn (0863451) School Hogeschool Rotterdam Opleiding Master Leren en Innoveren Document Thema 1 - Analyse ontwerplen Auteur Tijmen van Ravesteijn (0863451) Versie 1.0 Status Concept Versiebeheer Versie Datum Toelichting

Nadere informatie

Strategieën voor effectievere training en vorming

Strategieën voor effectievere training en vorming Inovant Boomgaardstraat 22 bus 114 2600 Berchem T 03 240 55 20 E inovant@provincieantwerpen.be www.provincieantwerpen.be Strategieën voor effectievere training en vorming Jan Van Hoof, Inovant Zelftest

Nadere informatie

Wat haal je uit deze keuzesessie?

Wat haal je uit deze keuzesessie? Johan De Wilde Wat haal je uit deze keuzesessie? Je komt te weten wat executieve functies (EF) zijn en waarom ze belangrijk zijn op korte en lange termijn. Je ontdekt welke interacties en activiteiten

Nadere informatie

KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn

KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn Programma Deel 1: Wat zijn EF? Deel 2: Zet je EF-bril op Deel 3: Discussie DEEL 1: Wat zijn executieve functies? Wat zijn executieve functies? https://www.youtube.com/watch?v=fnu48tm-170

Nadere informatie

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool

Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool 1 Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool Milou de Smet, Saskia Brand-Gruwel & Paul Kirschner Open Universiteit Goed schrijven is een belangrijke, maar complexe vaardigheid. De schrijver

Nadere informatie

Kwaliteit van leermateriaal

Kwaliteit van leermateriaal Kwaliteit van leermateriaal Hendrianne Wilkens & Arno Reints h.wilkens@clu.nl a.reints@clu.nl www.clu.nl Over het CLU Expertisecentrum Leermiddelenontwikkeling evalueren van leermiddelen maken van leermiddelen

Nadere informatie

Het creëren van een gemeenschappelijke visie m.b.t. executieve functies voor het jonge kind; handvatten voor morgen!

Het creëren van een gemeenschappelijke visie m.b.t. executieve functies voor het jonge kind; handvatten voor morgen! Opbouw workshop Korte geschiedenis Wat zijn executieve functies? Waarom zijn ze belangrijk? Hoe is het gesteld met mijn EF s? Vertalen naar de praktijk Rol van de IB-er (EF en stoornissen) Doel Hoe het

Nadere informatie

Hotel Zeldenrust : Play your way into math!

Hotel Zeldenrust : Play your way into math! Hotel Zeldenrust : Play your way into math! SYLKE VA N DERCRUYSSE & JA N ELEN i.s.m. Universiteit Utrecht en Universiteit Twente Programma Workshop Korte inleiding: Waarom een nieuw spel ontwikkelen? Hoe

Nadere informatie

Informatie over het werkgeheugen

Informatie over het werkgeheugen Informatie over het werkgeheugen Wat is het Werkgeheugen? De mogelijkheid om informatie van verschillende aard vast te houden en deze informatie te gebruiken in een denkproces waarbij nieuwe en reeds aanwezige

Nadere informatie

Zelfregulerend leren kan je leren! Marloes Broeren Conferentie Effectief Leren 7 november 2018

Zelfregulerend leren kan je leren! Marloes Broeren Conferentie Effectief Leren 7 november 2018 Zelfregulerend leren kan je leren! Marloes Broeren Conferentie Effectief Leren 7 november 2018 Marloes Broeren Avans Hogeschool, Breda Docent Communicatie PhD-kandidaat 1. Zelfregulerend leren (ZRL): Wat

Nadere informatie

Training 4C-ID methodologie

Training 4C-ID methodologie Training 4C-ID methodologie voor de vaststellers van het ROC ID College 10-12 oktober 2011, Waddinxveen en Gouda Wendy Kicken en Bert Hoogveld Aangenaam kennis te maken.. Wie ben je? Wat doe je? Waarom

Nadere informatie

Weten Wat Werkt en Waarom

Weten Wat Werkt en Waarom Weten Wat Werkt en Waarom Jaargang 2, nummer 4 december 2013 42 0 1 3 Wetenschappelijk tijdschrift over opbrengsten en werking van ict in het onderwijs Colofon 4W: Weten Wat Werkt en Waarom is een onafhankelijk

Nadere informatie

Innovatief onderwijs ontwerpen; via leertaken naar complexe vaardigheden

Innovatief onderwijs ontwerpen; via leertaken naar complexe vaardigheden Innovatief onderwijs ontwerpen; via leertaken naar complexe vaardigheden A.M.B. Janssen-Noordman, J.J.G. van Merriënboer, C.P.M. van der Vleuten, A.J.J.A. Scherpbier Samenvatting Voor het leren van complexe

Nadere informatie

1 Inleiding op de Casussen: Ontwerpprincipes van het 4C-ID-model

1 Inleiding op de Casussen: Ontwerpprincipes van het 4C-ID-model 1 Inleiding op de Casussen: Ontwerpprincipes van het 4C-ID-model Jeroen van Merriënboer Het vier-componenten instructieontwerpmodel (of 4C-ID, van Four-Component Instructional Design ) mag zich in een

Nadere informatie

Visuele aandachtspanne. Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam

Visuele aandachtspanne. Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam Visuele aandachtspanne Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam Programma Waarom visuele aandachtspanne (VAS)? Wat is VAS? Relatie met lezen Recente ontwikkelingen Samenvatting Vragen Dyslexie Een

Nadere informatie

Toll-net. Generiek didactisch format gebaseerd op het 4C/ID model. Datum 14/02/2011

Toll-net. Generiek didactisch format gebaseerd op het 4C/ID model. Datum 14/02/2011 Toll-net Datum 14/02/2011 Generiek didactisch format gebaseerd op het 4C/ID model Versie 1.0 Bron Basisdocument: toll_net_efro(v2).pdf van Geraldine Clarebout en Jan Elen, K.U.Leuven en KULAK. Jeroen van

Nadere informatie

FICHE 3: Gsm - Kortetermijngeheugen

FICHE 3: Gsm - Kortetermijngeheugen 2015 11 FICHE 3: Gsm - Kortetermijngeheugen KENMERKEN EN AANBEVELINGEN [Geef tekst op] UIT: Intelligentiemeting in nieuwe banen: de integratie van het CHC-model in de psychodiagnostische praktijk. Walter

Nadere informatie

Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen?

Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen? DIDACTIEK & KRACHTIGE LEEROMGEVING VIA ICT 3 & 1 Stappenplan voor het ontwerpen van multimedia leermaterialen : hoe de real-time leereffecten bij lerenden verhogen? Katrien De Westelinck Wetenschappelijk

Nadere informatie

Authentieker werken in de eigen praktijk? Deze workshop helpt je op weg.

Authentieker werken in de eigen praktijk? Deze workshop helpt je op weg. Authentieker werken in de eigen praktijk? Deze workshop helpt je op weg. Sylke Vandercruysse Tine Maes Inleiding OOF-project 2016-2017: competent voor de 21 ste eeuw 1 Inleiding OOF-project 2016-2017:

Nadere informatie

FOTO: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Lessen effectiever maken. Cognitieve belasting theorie

FOTO: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Lessen effectiever maken. Cognitieve belasting theorie FOTO: VINCENT VAN DEN HOOGEN Lessen effectiever maken Cognitieve belasting theorie 40 PROFESSIO- NALISERING Bij het leren en lesgeven moet de leerkracht rekening houden met hoe het menselijk brein informatie

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 11 oktober 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für

Nadere informatie

redundantie learner control?

redundantie learner control? Is er een interactie-effect tussen redundantie en learner control? door Philip van der Eijk 269098 Erasmus Universiteit Rotterdam 2005 Samenvatting Naar aanleiding van eerder onderzoek naar leereffecten

Nadere informatie

Intake assessment. Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA. Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010. www.noa-vu.nl

Intake assessment. Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA. Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010. www.noa-vu.nl Intake assessment Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010 Wat doet NOA? Online tests en vragenlijsten Advies en productontwikkeling Training en coaching

Nadere informatie

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met

Nadere informatie

Ontwikkeling van het brein gedurende de levensloop. Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater, Radboud Universiteit en Karakter

Ontwikkeling van het brein gedurende de levensloop. Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater, Radboud Universiteit en Karakter Ontwikkeling van het brein gedurende de levensloop Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater, Radboud Universiteit en Karakter 200.000 jaar jager-verzamelaar 12:000 landbouw industrie sinds 200 jaar Hoever

Nadere informatie

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Samenvatting presentatie Expertisebijeenkomst Executieve Functies Koers-VO; Capelle a/d IJssel; 3 december 2012

Nadere informatie

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg Bron: Ministry of education, New Zealand samenwerken presenteren informatievaardigheid Verbeteren Viewbrics : Beeldvorming van vaardigheid? Kwaliteit

Nadere informatie

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Samenvatting van het artikel van Henry L. Roediger III, Mary A. Pyc (2012), Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive pgychology

Nadere informatie

Rapportage Capaciteiten. Bea het Voorbeeld. j.lem@meurshrm.nl. Naam: Datum: 09.03.2015. Email:

Rapportage Capaciteiten. Bea het Voorbeeld. j.lem@meurshrm.nl. Naam: Datum: 09.03.2015. Email: Rapportage Capaciteiten Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 09.03.2015 Email: j.lem@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 09.03.2015 / Capaciteiten (QCB) 2 Inleiding Wat is jouw werk- en denkniveau? Hoe goed kun

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

Onderzoek Stap voor Stap.. Hans Smeele 25 maart 2017 Duaal Leren

Onderzoek Stap voor Stap.. Hans Smeele 25 maart 2017 Duaal Leren Onderzoek Stap voor Stap.. Hans Smeele 25 maart 2017 Duaal Leren 1100 leerlingen van 4 t/m 20 jaar niveau van HAVO tot IQ

Nadere informatie

Handelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen: een wetenschappelijk kader. Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U. Leuven - Orthopedagogiek

Handelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen: een wetenschappelijk kader. Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U. Leuven - Orthopedagogiek Handelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen: een wetenschappelijk kader Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U. Leuven - Orthopedagogiek Handelingsgerichte diagnostiek een proces waarbij men onderwijs- en opvoedingsproblemen

Nadere informatie

Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders

Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders Ellen Croonen, AIOS kindergeneeskunde Radboudumc Inhoudsopgave Achtergrond Doel Methode Resultaten

Nadere informatie

Informatie bij format ontwikkelingsperspectiefplan Koers VO Juli 2014

Informatie bij format ontwikkelingsperspectiefplan Koers VO Juli 2014 Informatie bij format ontwikkelingsperspectiefplan Koers VO Juli 2014 Algemene toelichting Het gebruik van een ontwikkelingsperspectiefplan is verplicht voor alle leerlingen met extra ondersteuning. Voor

Nadere informatie

Observationeel leren van videovoorbeelden

Observationeel leren van videovoorbeelden Observationeel leren van videovoorbeelden VINCENT HOOGERHEIDE, SOFIE M. M. LOYENS EN TAMARA VAN GOG Erasmus Universiteit Rotterdam Observationeel leren, dat wil zeggen, leren door te kijken naar het goede

Nadere informatie

4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april Wie zijn wij?

4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april Wie zijn wij? Welkom! 21 april 2017 De implementatie van het 4CIDmodel bij de HJO Wat werkt en wat (nog) niet? 4CID symposium 2017 Wie zijn wij? Brigitte Schallenberg-Jongen Zuyd Hogeschool, faculteit Management en

Nadere informatie

LEMO. Kenmerken van leren en motivatie in de tweede graad SO

LEMO. Kenmerken van leren en motivatie in de tweede graad SO LEMO Kenmerken van leren en motivatie in de tweede graad SO Vincent Donche Heleen Verbeke Peter Van Petegem Onderzoeksgroep EduBROn Instituut Onderwijs- en Informatiewetenschappen 1 Leerstijlen: what s

Nadere informatie

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog Leren = automatiseren Om te automatiseren is nodig: Aandacht X Geheugen Om te leren is nodig: Leer strategieën Motivatie Aantal andere aspecten die

Nadere informatie

Naam: Geslacht: Geboortedatum: Testdatum: Leeftijd:

Naam: Geslacht: Geboortedatum: Testdatum: Leeftijd: AWMA-2-NL Alloway Working Memory Assessment, Second Edition, Nederlandstalige bewerking Rapport Dr. Tracy Packiam Alloway, PhD Nederlandstalige bewerking: S.L. van Berkel en W.D. van der Zwaag, BeterBrein

Nadere informatie

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen HELP mijn kind heeft huiswerk! MRI In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen fmrt Frontaal kwab Groei rond het 12e jaar Hersenen bereiden zich voor op snelle groei in puberteit. Use it

Nadere informatie

Research Institute of Child Development and Education Over oude en nieuwe oorzaken van dyslexie

Research Institute of Child Development and Education Over oude en nieuwe oorzaken van dyslexie Research Institute of Child Development and Education Over oude en nieuwe oorzaken van dyslexie Peter F. de Jong Brussel, Juni 2014 Overzicht Belang van kennis over oorzaken Belangrijkste oorzaken Enkele

Nadere informatie

Dyslexie en Hoogbegaafdheid

Dyslexie en Hoogbegaafdheid Dyslexie en Hoogbegaafdheid Amber de Wilde in samenwerking met Evelyn Kroesbergen - Universiteit Utrecht, afdeling Orthopedagogiek - Ambulatorium Universiteit Utrecht - Pieter Span Expertisecentrum Hoogbegaafdheid

Nadere informatie

SPLIT ATTENTION OF OVERBELASTING

SPLIT ATTENTION OF OVERBELASTING SPLIT ATTENTION OF OVERBELASTING onderzoek naar verklaringen voor het modaliteitseffect UNIVERSITEIT VAN TILBURG FACULTEIT COMMUNICATIE EN CULTUUR BEDRIJFSCOMMUNICATIE EN DIGITALE MEDIA Scriptiebegeleider:

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 22 november 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für

Nadere informatie

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 1 Individuele ondersteuning voor peuters en hun pedagogisch medewerkers op peutercentra en speelleergroepen

Nadere informatie

TAALONTWIKKELING 2. Activiteiten bij leren. Inspiratie:

TAALONTWIKKELING 2. Activiteiten bij leren. Inspiratie: TAALONTWIKKELING 2 Boek: Activiteiten bij leren Inspiratie: Blz. 15 Blz. 18 Blz. 39 Taalactiviteiten bij een boek Leergebieden in samenhang (kerndoelen) linken naar Taalactiviteiten rond een boek Voor

Nadere informatie

Cognitieve verklaringsmodellen van dyslexie: een overzicht van recente wetenschappelijke bevindingen

Cognitieve verklaringsmodellen van dyslexie: een overzicht van recente wetenschappelijke bevindingen Cognitieve verklaringsmodellen van dyslexie: een overzicht van recente wetenschappelijke bevindingen Prof. Dr. Pol Ghesquière Gezins- en Orthopedagogiek Wat is dyslexie? Specifiek probleem met het leren

Nadere informatie

Het ontwerpen en effectief gebruiken van een ontwikkelingsportfolio Hoe doe je dat? Wendy Kicken Onderwijskundig onderzoeker

Het ontwerpen en effectief gebruiken van een ontwikkelingsportfolio Hoe doe je dat? Wendy Kicken Onderwijskundig onderzoeker Het ontwerpen en effectief gebruiken van een ontwikkelingsportfolio Hoe doe je dat? Wendy Kicken Onderwijskundig onderzoeker Met welk doel tekende u in op deze workshop? Wat was uw (leer)doel? Na deze

Nadere informatie

Hoe leerlingen (niet) leren?! Workshop Berseba 3 oktober 2018

Hoe leerlingen (niet) leren?! Workshop Berseba 3 oktober 2018 Hoe leerlingen (niet) leren?! Workshop Berseba 3 oktober 2018 Doelstellingen workshop Deelnemers kennen verschillende benaderingen over de wijze waarop leerlingen leren Deelnemers zijn zich ervan bewust

Nadere informatie

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar Naam: School: Klas: CL in maanden: Onderzoeksdatum: Geboortedatum: CL: CL*: Gf: Vloeiende intelligentie

Nadere informatie

Rapportage Capaciteiten. Bea Voorbeeld. Naam: Datum:

Rapportage Capaciteiten. Bea Voorbeeld. Naam: Datum: Rapportage Capaciteiten Naam: Bea Voorbeeld Datum: 07.07.2016 Email: b.voorbeeld@meurshrm.nl Bea Voorbeeld / 07.07.2016 / Capaciteiten (QCM) 2 Inleiding Wat is jouw werk- en denkniveau? Hoe goed kun je

Nadere informatie

Naar herziening van het dyslexie typerende profiel. Peter F. de Jong Universiteit van Amsterdam

Naar herziening van het dyslexie typerende profiel. Peter F. de Jong Universiteit van Amsterdam Naar herziening van het dyslexie typerende profiel Peter F. de Jong Universiteit van Amsterdam Het huidige dyslexie typerende profiel (DTP) Argumenten voor het gebruik van het DTP Wisseling van perspectief

Nadere informatie

Differentiëren ontrafeld

Differentiëren ontrafeld Differentiëren ontrafeld vijf principes voor het optimaal omgaan met verschillen Trynke Keuning & Marieke van Geel Je wilt natuurlijk je onderwijs optimaal inrichten voor al deze leerlingen Dat noemen

Nadere informatie

Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad?

Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad? Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad? Nationale Dyslexie Conferentie, 18 januari 2012 Sebastián Aravena IWAL Instituten voor Dyslexie Universiteit van Amsterdam Vragen Wat zijn de

Nadere informatie

ICT & Beginnende geletterdheid: Richtlijnen voor het pabo-curriculum

ICT & Beginnende geletterdheid: Richtlijnen voor het pabo-curriculum ICT & Beginnende geletterdheid: Richtlijnen voor het pabo-curriculum Nelleke Belo, Susan McKenney & Joke Voogt 08/01/15 VELON Conferentie 11-03-2014 1 ICT & Onderwijs Trends en discussies in Nederland

Nadere informatie

Weten Wat Werkt en Waarom

Weten Wat Werkt en Waarom Weten Wat Werkt en Waarom Jaargang 2, nummer 4 december 2013 42 0 1 3 Wetenschappelijk tijdschrift over opbrengsten en werking van ict in het onderwijs Colofon 4W: Weten Wat Werkt en Waarom is een onafhankelijk

Nadere informatie

CURRICULAIR SPINNENWEB. Het Spinnenweb-model is een onderwijs invloed-model wat bestaat uit 10 verschillende componenten.

CURRICULAIR SPINNENWEB. Het Spinnenweb-model is een onderwijs invloed-model wat bestaat uit 10 verschillende componenten. DANAI FUENGSHUNUT - 0470244@hrnl - LA2 - Modellen Analyse AFKORTING SA 4C/ID - 4MAT ARCS ONTWERPER D Dick, LM Carey & JO Carey J Van Merriënboer, O Jelsma & F Paas JJH van den Akker B McCarthy J Keller

Nadere informatie

Cognitieve Belasting door Multimediale Leermiddelen

Cognitieve Belasting door Multimediale Leermiddelen Cognitieve Belasting door Multimediale Leermiddelen Onderzoek onder aanstaande leerkrachten E. (Eline) Werkman (4290593) Masterthesis Onderwijskundig Ontwerp en Advisering Universiteit Utrecht Juni 2015

Nadere informatie

Gebruik van Multimedia

Gebruik van Multimedia Gebruik van Multimedia Zo werkt het effectief! Mia Cools Erasmus MC Zorgacademie 1 Inhoud workshop Informatie verwerking in de hersenen Wetenschappelijke principes 6 principes van Mayer Toepassing op je

Nadere informatie

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionals in de jeugdzorg Jo Hermanns Met de professionaliteit van de werkers in de jeugdzorg is weinig mis Hoog opleidingsniveau Aanvullende trainingen Werkbegeleiding/supervisie

Nadere informatie

Henny van der Meijden i.s.m. Mariëtte Tesselhof Adriaan Banken

Henny van der Meijden i.s.m. Mariëtte Tesselhof Adriaan Banken Henny van der Meijden i.s.m. Mariëtte Tesselhof Adriaan Banken h.vandermeijden@pwo.ru.nl 1 Opzet presentatie - Stukje geschiedenis - Recent uitgevoerde onderzoeken - Wat betekent blind typen? - Focus op

Nadere informatie

Hoe ziet een systeem eruit dat klassiek slagwerkles computationeel kan ondersteunen?

Hoe ziet een systeem eruit dat klassiek slagwerkles computationeel kan ondersteunen? Radboud Universiteit Nijmegen Bachelorscriptie Hoe ziet een systeem eruit dat klassiek slagwerkles computationeel kan ondersteunen? Rik Janssen Versie 1.2-28 Januari 2010 1 Inhoudsopgave: 1. Inleiding

Nadere informatie

Visie op leren. M.11i.0417

Visie op leren. M.11i.0417 M.11i.0417 Visie op leren In de algemene notitie over de onderwijsvisie is aangegeven dat we binnen een aantal uitspraken, uitgangspunten en criteria een onderwijsvisie opbouwen. Daarbinnen is het noodzakelijk

Nadere informatie

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU 11 november 2009 Volkshogeschool Breda 1 Enorme kosten zijn gemoeid met de consequenties van verkeerd kiezen 2 Nodig: kennis, structuur, inspiratie 3 4 De

Nadere informatie

Workshop Talentenkracht. Vanavond. Talentenkracht. TK team de Westhoek. 20 april 2015. Handout bij Workshop Talentenkracht op De Westhoek

Workshop Talentenkracht. Vanavond. Talentenkracht. TK team de Westhoek. 20 april 2015. Handout bij Workshop Talentenkracht op De Westhoek Workshop Talentenkracht Als je goed kijkt naar jonge kinderen, zie je verbazingwekkende talenten. Hoe kan je exploratie, denkkracht en sociale competentie helpen ontwikkelen bij je kind? TK Centrum Leiden

Nadere informatie

. In een notendop. Over de auteur

. In een notendop. Over de auteur Boek : DCD-hulpgids voor leerkrachten. Achtergrond en adviezen bij de motorische coördinatiestoornis. Auteur : Eelke van Haeften 2009, Pica ISBN: 9789077671276 Bespreker : Sofie Bruyneel Datum : april

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 INAUGURALE REDE. Het Ontwerpen van Leertaken binnen de Wetenschappen: Four-Components. Instructional Design als Generatief Ontwerpmodel

HOOFDSTUK 1 INAUGURALE REDE. Het Ontwerpen van Leertaken binnen de Wetenschappen: Four-Components. Instructional Design als Generatief Ontwerpmodel HOOFDSTUK 1 INAUGURALE REDE Het Ontwerpen van Leertaken binnen de Wetenschappen: Four-Components Instructional Design als Generatief Ontwerpmodel Jeroen J. G. van Merriënboer Open Universiteit Nederland

Nadere informatie