Karin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën

Transcriptie

1 Karin Nijman & Inge Verstraete CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën

2

3

4 masterclass Deel I/ theorie De basis van leren (leren is-zintuigenkennishaakjes-wg-zelfregulatie & metacognitie) Regie over je eigen leerproces 21 e eeuwse vaardigheden Deel II/aan het werk Regie over je eigen leerproces in de klas

5

6 hardop denken Hardop denken is een belangrijk psychologisch instrument om in te zetten bij het leren Het is de start van metacognitie; denken over denken

7 denken hoorbaar maken Hardop met jezelf in gesprek Structureert je gedachten Anderen horen of zien wat jij denkt Anderen kunnen er op reageren Hierdoor kun je bijsturen Benutten van elkaars denkkracht

8

9

10 leren is Leren is in eerste plaats een ervaring die prikkelt en uitnodigt tot begrijpen en verder onderzoeken Hoe meer zintuigen worden geprikkeld tijdens deze ervaring, hoe dieper het leermoment

11

12 leren is Waar zit ons geheugen? Informatie wordt opgeslagen in verschillende geheugens in ons brein Theorie in de praktijk ervaren, zorgt voor diepe verankering in je geheugen Hoeveel geheugens zijn er?

13 emoties Een ervaring wordt door de amygdala emotioneel beoordeeld en zo in het geheugen opgeslagen Door het koppelen van emoties aan ervaringen wordt het geheugen versterkt

14

15

16 betekenisvol leren

17 Lesgeven in voorkeursleerstijl Visueel Auditief Kinesthetisch 10% van onze hersenen Multitasken Links-en rechtsbreinige

18 brein activeren Nieuw Emotie Alertheid Herhaling Slaap

19 leren = emotie & haakje

20 leerproces

21 werkgeheugen eenheden vasthouden (mits niet afgeleid) Concentratie /aandacht -en problemen oplossen Tijdelijke opslag & bewerking termijngeheugen

22 werkgeheugen Concentratie Onthouden Bewerken Verwerken Tips: Herhalen Niet overbelasten zelf betekenis geven stap voor stap

23

24 chunking en betekenis Leerstrategie = niet letterlijk leren of overnemen maar er zelf betekenis aangeven

25 Onderzoek wijst uit dat goed ontwikkelde zelfregulatie en metacognitie betere voorspellers zijn van leerprestaties dan intelligentie (Veenman, 2008, Wang e.a. 1990) Deze vaardigheden staan in de wandelgangen bekend als schoolse vaardigheden

26 Weerstand te bieden aan impulsen Efficiënte plannen te maken Om te gaan met verandering Actief je geheugen te gebruiken Inzicht te hebben in je eigen gedrag en houding Effectief om te gaan met emoties Smidts & Huizinga 2011

27 executieve functies = De hardware die bestaat uit vaardigheden, waarop de software van leer- en taakgedrag draait

28

29 Maar we ondersteunen onze basisschool leerlingen toch in zelfregulatie, zelfstandigheid en uitgestelde aandacht? Is dat niet voldoende?

30

31

32

33 Hoe komt dat? Denk je? Kun je dat uitleggen of verklaren? Heb je het ergens anders ook gezien? Weet je het zeker? Zou er ook een andere verklaring voor kunnen zijn? Met wat kun je het vergelijken? Wat is het verschil met..? Wat zijn de overeenkomsten..? Zou jij ook nog een andere oplossing kunnen bedenken? Want? Omdat...? Doordat...?

34 Hoe komt die schaduw hier? Waardoor is het hier donkerder dan daar? Was die schaduw hier gisteren ook al? Zijn die schaduwen hier altijd? Zou die schaduw vanmiddag ook weer op deze plek zijn? Waardoor denk je dat? Is deze schaduw altijd zo lang als vandaag? Waardoor denk je dat? Kan jij je eigen schaduw te snel af zijn? Kan je over je schaduw heen springen? Heb je binnen ook schaduwen? Zou de maan ook schaduw geven? Zouden schaduwen overal op de wereld er hetzelfde uitzien? Leg dat eens uit! Dolf ~Janson

35 Dr. Derek Cabrera how thinking works TedX

36

37

38

39

40

41 Welke zelfregulerende vaardigheden heb je ingezet? Denken en aansturen van gedrag Emotieregulatie (leeremotie) Vraag welke metacognitieve vaardigheden heb je ingezet? Oriënteren/plannen aanpak bepalen Strategie inzetten Doen Checken of het goed gaat en of je je aan de instructie houdt. Strategie aanpassen doorzetten

42 Metacognitie = denken over denken Eigen leergedrag sturen, plannen, monitoren, controleren en evalueren Tijdens het leren vanuit helicopterview op je eigen leerproces reflecteren

43 metacognitieve vaardigheden Taak analyse Wat wordt er van mij verwacht? Voorkennisactivatie Wat weet ik al? Doelen stellen Wat moet ik bereiken? Plannen Hoe ga ik mijn taak aanpakken? Monitoren van een taak Hoe verloopt mijn taak?

44 metacognitieve vaardigheden Evalueren van een taak Is het doel bereikt? Reflecteren op het eigen handelen Hoe heb ik het volbracht? Controleren van een taak Is het gelukt en heb ik het goed gedaan? Bijsturen van het leerproces Wat moet ik anders doen om mijn taak te volbrengen?

45

46 buurman & buurman strategie Hardop mee laten denken tijdens het filmpje. Wat zou jij doen? Hoe pak jij het aan? Hoe pakken jullie het aan? Vertel eens? Heb je een tip voor buurman en buurman?

47 Kaat Timmerman

48 monitoren tijdens de actie Lukt de aanpak volgens mijn plan? Is mijn aanpak handig? Werk ik nog steeds netjes? Begrijp ik wat ik moet doen? Klopt de aanpak die ik heb bedacht? Of moet ik een andere aanpak kiezen? Heb ik hulp nodig? Wie kan mij dan helpen? Bijtijds bijsturen

49 leerstrategieën inzetten? Beschikken over de juiste voorkennis Over de juiste vaardigheden beschikken Een leerstrategie bewust kunnen toepassen

50 PISA ranglijst Programme for International Student Assessment

51 Kennis heeft een beperkte houdbaarheidsdatum in onze kennismaatschappij Het (leer)proces is belangrijker dan kennis op zich of het product

52 zelf kunnen nadenken

53 grootouder-metafoor Welke vragen nodigen uit om na te denken over het eigen leerproces? Hoe doe je dat? Leg eens uit? Hoe heb je dat voor elkaar gekregen Laat dat nog eens zien? Lukt het ook als je het andersom doet? Sugata Mitra

54 leren inzichtelijk maken

55

56

57 Masterclass Deel II/aan het werk Regie over je eigen leerproces in de klas Opdrachten: 1. Praten over leerstrategieën 2. Vragend onderzoeken 3. Foutenanalyse

58 1. Praten over leerstrategieën Hoe kun je leerlingen meer activeren om na te denken over het leerproces? Denk met je team 1 werkvorm uit en schrijf dit op Opbrengst: 10x vormen om denken te activeren Kort plenair Verzamelen en sturen na

59 2. Vragend onderzoeken Het enige dat ik zeker weet, is dat ik niets zeker weet- Socrates Op je handen zitten (2)deelnemers Vragensteller: Wat vind je zelf lastig in je eigen leerproces? Wat wil je nog ontwikkelen? Coach metacognitief doorvragen

60 3. Foutenanalyse Hoe kun je leerlingen leren om van hun fouten te leren? Welke vorm zou je daarvoor kiezen? In welke fase van het leerproces zet je dat in? Bespreek in een groep wat je al inzet en wat er nog meer mogelijk is? Zet de opbrengst van de groep op een A3.