Differentiëren, onderwijs passend maken. Schoolpsychologencongres 2017 Otto de Loor

Transcriptie

1 Differentiëren, onderwijs passend maken Schoolpsychologencongres 2017 Otto de Loor

2 Differentiëren, onderwijs passend maken Didactische, organisatorische en pedagogische kwaliteiten van leraren Differentiëren, ruimte maken voor verschillen; afstemmen op onderwijs- en begeleidingsbehoefte van leerlingen Uw perspectief, als ondersteuner van docenten in het primaire proces

3 Differentiëren, onderwijs passend maken Waar kijk je naar? Waar heb je het als leraar over met de leerling? Hoe organiseer je het in de klas? perspectieven leraar ondersteuner van de leraar

4 Het drielijnenmodel (Wal, Mooij & Wilde, 2011) Van binnen naar buiten

5 Het drielijnenmodel (Wal, Mooij & Wilde, 2011) Passend onderwijs Preventieve aanpak in de school i.p.v. curatieve aanpak Groei van speciaal onderwijs tegen gaan Van buiten naar binnen

6 vraag Neem een docent uit jouw werkpraktijk voor ogen waarvan jij zegt: hij/zij is een goeie leraar Denk even na noem een paar kenmerken van zijn/haar leraarschap

7 Basisbehoeften leerling Relatie - met docent - met medeleerlingen - met leerstof Competentie - versterken van geloof en plezier in eigen kunnen - versterken van zelfvertrouwen ik ben goed in - aanspreken op niveau Autonomie Sterk verband tussen intrinsieke motivatie en autonomie - invloed op het leerproces - keuzemogelijkheden - eigenheid inzetten Deci & Ryan; Luc Stevens

8 Over de leerling.. Weinig gemotiveerd om zelf aan de slag te gaan, verantwoordelijkheid te nemen, zich autonoom op te stellen.. Ze willen liever controlling teachers (Flink, Bogianno & Barret) Echter. Sterk verband tussen intrinsieke motivatie en autonomie

9 De (autonome) leerling Leerlingen willen gezien worden en het gevoel hebben autonome keuzes te kunnen maken. Vraagt leeractiviteiten te richten op het leerproces, talentontwikkeling en regulatieve vaardigheden Reflecteren en feedback geven

10 de pedagogische paradox

11 Waar kijk je dan naar?

12 Waar kijk je dan naar?

13 Kunnen Willen 4 3 -

14 Kunnen + Je kunt een leerling plaatsen Je kunt een 1 leraar 2 plaatsen - Je kunt jezelf plaatsen + Willen 4 3 -

15 Kunnen + Begeleiden Delegeren - pamperen laissez faire + Willen RELATIE Coachen Sturen uit contact (macht) TAAK -

16 Kunnen + Begeleiden Delegeren - pamperen laissez faire + Willen Coachen - Sturen uit contact (macht)

17

18 De 6 denk/reflectieniveaus van Dilts (Bateson) 1. Omgeving Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context.) 2. Gedrag Welk gedrag vertoon ik? (Doen.) 3. Competenties Welke competenties heb ik? (Kunnen..) 4. Opvattingen Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden ) 5. Identiteit Wat kenmerkt mij als persoon (en professional)? (Willen..) 6. Inspiratie Wat inspireert mij in mijn leven, school en werk? (Zijn )

19 zinvol betekenisvol (leren) CONTEXT reflectie Omgeving Gedrag Competenties Opvatting Identiteit Inspiratie expressie INNERLIJKE DRIVE

20 kijken naar talent Talent moet je (leren) zien (herkennen, erkennen )

21 kijken naar talent Een paar vragen in wat je doet (en laat zien): Wat geeft jou energie? Wat gaat jou moeiteloos af? Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo)

22 Luk Dewulf over talent. Wat zegt Luk DeWulf over talent?

23 Luk Dewulf over talent. Geeft energie, gaat schijnbaar moeiteloos Anderen wijzen er op ach, dat kan iedereen toch denk je zelf betrokkenheid op de persoon die jouw talent ziet Talent & authenticiteit zijn verbonden Zelfsturing, verantwoordelijkheid nemen, autonome keuze maken

24 kijken naar talent Een paar vragen in wat je doet (en laat zien): Wat geeft jou energie? Wat gaat jou moeiteloos af? Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo) wat vertellen anderen hierover aan jou?

25 Robbert Dijkgraaf Ambitie is één en talent is twee. Iedereen kan de potentie zien, maar. Bron: Els & Talent, november 2011, Autonomie vereist. Beheersen van executieve functies ofwel regulatieve vaardigheden

26 Definitie Peg Dawson & Richard Guare 2010 Executieve functies; hogere cognitieve functies die nodig zijn om activiteiten te plannen en te sturen, bijvoorbeeld taakinitiatie en doorzettingsvermogen, werkgeheugen, volgehouden aandacht, het monitoren van prestaties, onderdrukking van impulsen en doelgericht doorzettingsvermogen. Het fundament ontwikkelt zich gedurende de eerste 20 jaar

27 Elf executieve functies Vijf denkvaardigheden & zes om gedrag (bij) te sturen Vaardigheden om gedrag (bij) te sturen 1. Reactie-inhibitie het vermogen de directe reactie even 'af te remmen' om na te kunnen denken. 2. Emotie-regulatie 3. Volgehouden aandacht 4. Taakinitiatie 5. Flexibiliteit 6. Doelgericht doorzettingsvermogen

28 Denkvaardigheden 7. Planning 8. Organisatie 9. Timemanagement 10. Werkgeheugen 11. Metacognitie

29

30 Welk gedrag wil je ontlokken?

31 docent waarneembaar actief 1 2 leerling waarneembaar actief 3

32 docent waarneembaar actief 1 2 leerling waarneembaar actief 3

33 docent waarneembaar actief docent is verantwoordelijk vertellen, uitleggen verduidelijken demonstreren, illustreren schematiseren opdrachten geven onderwijsleergesprek 1 gedeelde verantwoordelijkheid leren zichtbaar maken checken van leren denkvragen stellen onderwijsleergesprek samenwerkingsvormen Feedback organiseren 2 leerling waarneembaar actief 3 leerling is verantwoordelijk zelfstandig werken werken met werkschema s/planners samenwerken docent begeleidt op afstand,

34 basiswerkvormen Check in duo s Denken, delen, uitwisselen Experts

35

36 Breinfoto. Wat doet interactie? leerling leest leerling luistert leerling denkt na over woorden leerling denkt en praat met anderen Bron: Rita Carter (medisch journaliste) en Chris Frith (hoogleraar neural hermeneutics) in Mapping the mind.

37 Lesstart: De vorige les heb ik jullie verteld/ hebben we het gehad over.. En toen heb ik benadrukt dat activeert het denken niet, maakt het niet zichtbaar Schrijf in stilte op wat de hoofdzaken van de vorige les waren en bedenk een voorbeeld waarbij je die kennis in de praktijk nodig hebt. Ik loop en lees. Vertel het daarna je buurman. activeert het denken wel, maakt het zichtbaar

38 docent waarneembaar actief docent is verantwoordelijk vertellen, uitleggen verduidelijken demonstreren, illustreren schematiseren opdrachten geven onderwijsleergesprek 1 gedeelde verantwoordelijkheid leren zichtbaar maken checken van leren denkvragen stellen onderwijsleergesprek samenwerkingsvormen Feedback organiseren 2 leerling waarneembaar actief 3 leerling is verantwoordelijk zelfstandig werken werken met werkschema s/planners samenwerken docent begeleidt op afstand,

39

40 B - Basispprogramma V V - Verdieping, verrijking op niveau H V - Herhaling, verrijking Keuzetaak Keuzetaak Keuzetaak VV Par. 3.1 vr. 6,7 Essay opdracht par.3.4 vr. 6,7,8 Par.4.2 Opdr C B HV week 1 week 2 week 3 week 4 week 5 week 6 par 3.1 par. 3.2 par. 3.3 par. 3.4 par. 3 5 par. 3.8 vr,1-5 vr.2,3,4 vr.1,3-5 vr. 1-3 vr.1,2,4,6 eindopdr. Keuzetaak Keuzetaak Keuzetaak Keuzetaak toets

41 Tot ziens! Otto de Loor Robert Doisneau