provinsje fryslân provincie fryslîn

Transcriptie

1 provinsje fryslân provincie fryslîn v postbus hm leeuwarden iweebaksmarkt 52 telefoon; (058) telefax; (058) Provinciale Staten van Fryslan Postbus HM LEEUWARDEN provincie@fryslan.nl Leeuwarden, 10 februari 2017 Verzonden, 10 FEB 2017 Ons kenmerk : Afd./Opgave : Infrastructuur en Mobiliteit Behandeld door : S. Hofstra, of s.hofstrafryslan.frl Uw kenmerk Bijlage(n) :1. (Verslag I-SZW van 29november2016) 2. (Brief van de FNV van 30 januari 2017) 3. (Brief aan Bouwcombinatie Nije Daam van 8 februari 2017) 4. (Brief van Bouwcombinatie Nije Daam aan GS van 10 februari 2017) Onderwerp : Informatie m.b.t. verslag Inspectie SZW misstanden De Centrale As Geachte Statenleden, Naar aanleiding van de recente berichtgeving rond de vermeende misstanden bij het project De Centrale As en met het oog op de interpellatie in uw vergadering van woensdag 15 fe bruari 2016, informeren wij u nader over de stand van zaken en de acties die zijn ingezet. In onze brief van 13 december (kenmerk ) informeerden wij u over de stand van zaken van het onderzoek naar de vermeende misstanden, naar aanleiding van de melding van de FNV van 22 juni Deze brief was een vervolg op onze brief van 4 oktober (met kenmerk ). Er is sprake van diverse onderzoeken: onderzoek door de Inspectie Sociale zaken en Werkgelegenheid (I-SZW), onderzoek door de provinciale dienst en onder zoek door Bouwcombinatie Nije Daam. Deze brief gaat met name in op het onderzoek van l-szw. Verslag l-szw I-SZW heeft eigen onderzoek uitgevoerd, dit naar aanleiding van een melding van de FNV (van 12 april 2016). In het verslag, dat als bijlage aan deze brief is toegevoegd, kunt u in detail lezen wat de inspectie heeft onderzocht en wat haar bevindingen zijn. Het komt erop neer dat er met betrekking tot ijzervlechters op het werk sprake is van schijnconstructies en het niet naleven van cao-bepalingen. De I-SZW liet ons desgevraagd weten dat er nog drie andere onderzoeken (en dus ook verslagen) bestaan over het project De Centrale As. Zodra wij beschikken over deze verslagen, zullen wij uw Staten hierover informeren. - 1/5 - Ons kenmerk:

2 Ons provinsje fryslân provincie fryslân b rj Reactie Nije Daam Naar aanleiding van het openbaar worden van het verslag (van 29november2016) van de l-szw, heeft gedeputeerde Poepjes telefonisch contact gehad met de voorzitter van de raad van bestuur van de hoofdaannemer Nijedaam, de heer De Jong. In dat gesprek heeft de heer De Jong de gedeputeerde verzekerd dat hij, als hoofdaannemer van de provincie, deze d) problematiek oplost. Daarnaast heeft de provincie de hoofdaannemer Nije Daam schriftelijk en in een nader ge sprek om opheldering gevraagd (zie bijlage, de brief van de provincie aan Nije Daam). Nije Daam is zich ten volle bewust van haar verantwoordelijkheid in dit verband en vertaalt die verantwoordelijkheid ook in financiële zin. Zie ook de brief van Nije Daam aan het college van Gedeputeerde Staten, die als bijlage is toegevoegd. Dat betekent dat Nije Daam een onafhankelijke structuur creëert, waarbij de privacy van betrokken werknemers wordt ge waarborgd en de financiële compensatie zich toch kan voltrekken. Daarbij zal gewerkt wor den langs de lijnen van een van te voren vastgesteld protocol. Werkwijze I-SZW Op woensdag 1 februari 2017 kregen wij via een journalist van De Volkskrant een exemplaar van een verslag van onderzoek van de l-szw met betrekking tot De Centrale As in handen. De provincie is niet bij het onderzoek betrokken, we wisten wel dat het onderzoek plaats vond. Ook de hoofdaannemer, Bouwcombinatie Nije Daam, heeft geen exemplaar van het verslag ontvangen en was ook niet betrokken bij het onderzoek. De l-szw is belast met de controle op naleving van, kortgezegd, de arbeidswetgeving in Nederland. Zij controleert o.a. of werkgevers zich houden aan deze wet- en regelgeving. Bij controle kijkt zij welk regime van toepassing is op een arbeidsrelatie (dienstverband, uitzen ding, opdracht etc.) en of er overtredingen zijn van wet- en regelgeving. Dit gebeurt binnen de kaders van de wet en leidt tot bevindingen en conclusies welke kunnen leiden tot sancties (boetes). l-szw heeft in dit kader verregaande onderzoeks- en handhavingsbevoegdheden. Bevindingen I-SZW De l-szw heeft in dit specifieke geval onderzoek gedaan naar zowel het regime waar de ijzervlechters op het project De Centrale As onder vallen als ook de hoogte van het uurtarief. De I-SZW heeft bij haar onderzoek gesproken met personen op de bouwplaats, met verte genwoordigers van de betrokken werkgevers en onderaannemers en heeft documentatie opgevraagd (contracten, KvK-uittreksels, facturen, manurenregistraties etc.). Het onderzoek heeft zich gericht op de vraag wat de status is van de ijzervlechters: loondienst, uitzend kracht of zelfstandige (zzp er). De constatering in het verslag (blz. 29) is dat de betrokken arbeidskrachten ten onrechte werden aangemerkt als zzp-ers en dat arbeidskrachten niet conform de cao zijn uitbetaald. Het uitgangspunt is dat iedereen die hetzelfde werk doet, hetzelfde betaald krijgt, of je nu uitzendkracht of werknemer bent. Uitzondering geldt voor een zelfstandige (zzp er): daarmee mag een andere beloning worden overeengekomen. I-SZW laat ons weten dat er geen boetes zijn uitgedeeld. Rol en verantwoordelijkheden provincie Fryslân Uiteraard zijn wij geschrokken van de bevindingen van de l-szw en hebben daarom direct contact gezocht met hoofdaannemer Nije Daam. De provincie wil, als opdrachtgever, uiter aard weten wat er aan de hand is en vooral ook hoe dit dan rechtgezet kan worden. Iedereen die werkzaam is (geweest) op het project De Centrale As dient immers te krijgen waar hij/zij recht op heeft. De hoofdaannemer heeft zijn rol onmiddellijk opgepakt door aan te geven terechte loonvorderingen te willen voldoen en wel zo snel mogelijk. - 2 / 5 - kenmerk:

3 Ons provinsje fryslân provincie fryslân De provincie en de hoofdaannemer willen graag in overleg met de FNV en eventuele andere partijen om te bekijken hoe de loonvorderingen van de ijzervlechters (en mogelijke andere personen) op een voor alle partijen acceptabele wijze kunnen worden beoordeeld en afge handeld. Juridisch gezien hebben de constateringen van de I-SZW geen gevolgen voor de provincie Fryslân. Indien de betreffende ijzervlechters een loonvordering instellen bij hun werkgever (Pro.Kon), kan op grond van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) de opdrachtgever van hun werkgever (ESP, de volgende in de keten) worden aangesproken. Als de ijzervlechters na een jaar nog niet zijn betaald door een partij uit de keten, kunnen de ijzervlechters de provincie aanspreken tot betaling. Gedurende een jaar na melding kan de provincie als hoofdopdrachtgever uitzoeken wat er gebeurd is en de aannemers in de keten aansporen te betalen. Ander onderzoek Omdat wij als college alle (naast die genoemd zijn in het verslag van de l-szw) vermeende misstanden uit de brief van de FNV van 22juni 2016 willen aanpakken, is de FNV gevraagd ons een (meer gedetailleerde) lijst met bevindingen te overhandigen. Deze lijst bevat een drietal bedrijven die te maken hebben met arbeidsbemiddeling binnen De Centrale As. In onze brieven van 13 september en 4 oktober 2016 hebben we u hierover geïnformeerd. De hier bedoelde vermeende misstanden richten zich op onderbetaling van arbeidskrachten en het ten onrechte niet betalen van reiskosten. De namen van de bedrijven zijn intussen bij ons bekend, de betrokken werknemers niet. We kiezen ervoor om, lopende het onderzoek de namen van deze bedrijven niet openbaar te maken. Om in het bezit te komen van meer de tailkennis hebben we met de FNV overleg gevoerd om over te gaan tot een audit bij de hoofdopdrachtnemer. In deze audit worden we inhoudelijk ondersteund door Steens & Part ners. Sinds begin dit jaar werkende FNV en Steens & Partners aan een gezamenlijk audit protocol. Deze audit speelt zich af binnen de contractuele verhoudingen tussen opdrachtge ver (de provincie) en opdrachtnemer (Aannemerscombinatie Nije Daam). Zodra de resultaten van de audit bekend zijn zullen we de bevindingen met u delen. Wet Aanpak Schijnconstructies De overheid wil arbeidskrachten beschermen tegen misstanden zoals onderbetaling en slechte werkomstandigheden. Misstanden komen naar verhouding vaker voor in situaties waarbij arbeidskrachten niet rechtstreeks in dienst zijn bij een werkgever. De komst van de Wet Aanpak Schijnconstructie (WAS) in juni 2015, heeft ertoe geleid dat het eenvoudiger wordt op te treden tegen misstanden. Met de Wet Ketenaansprakelijkheid en de, intussen aangescherpte WAS, is ook de op drachtgever (de provincie) aan te spreken. Voor de komst van de WAS voelde de provincie ook, moreel gezien, de verantwoordelijkheid om op te treden richting misstanden. Die ver antwoordelijkheid heeft nu een wettelijke basis. Over de implementatie van de WAS wordt onder andere gesproken in IPO-verband. Wij zijn tevens betrokken bij de monitoring op de WAS door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De eerste monitoring van de WAS is in december verschenen. De huidige contracten (bij o.a. De Centrale As) zijn van voor de datum van invoering van de WAS. Mede in overleg met de FNV zijn nieuwe con tractbepalingen opgesteld om in te spelen op de WAS. Deze contractbepalingen zijn voor het eerst toegepast bij een (na invoering van de WAS) gesloten contract bij de Haak om Leeu warden. 3 /5 - kenmerk:

4 provinsje fryslân provincie fryslân b Informatie over het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de provincie Fryslân vindt u op onze website: /. Wet Allocatie Arbeidskrachten Door Intermediairs Omdat de overheid meer zicht wil hebben op het in- en uitlenen van arbeidskrachten, is er in de Wet Allocatie Arbeidskrachten Door lntermediairs (Waadi) een registratieplicht ingevoerd voor ondernemingen die arbeidskrachten uitlenen. Een ieder die op de een of andere manier tegen vergoeding arbeidskrachten uitleent, moet als zodanig geregistreerd staan in het Han delsregister van de Kamer van Koophandel. Het onderzoek van de l-szw heeft zich op de Waadi gericht. De provincie Fryslân heeft met betrekking tot De Centrale As op dit moment een contract via aanbesteding verkregen met hoofdaannemer Nije Daam en is dus zelf geen inlener in dit dossier. Dit is de reden dat de provincie niet bij het onderzoek van l-szw is be trokken. dj 1- Wet Ketenaansprakelijkheid De Wet Keten Aansprakelijkheid (WKA) is een wet die er voor zorgt, dat indien een onderaannemer geen loonbelasting of premie volksverzekering / werknemersverzekering afdraagt, de hoofdaannemer hiervoor verantwoordelijk kan worden gesteld. Ook indien er een keten van aannemers wordt gevormd, waarbij er bijvoorbeeld sprake is van doorverhuur, is elke aannemer verantwoordelijk voor alle onderliggende ketenen. Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) Met de DBA worden de verantwoordelijkheden van de opdrachtnemer en de opdrachtgever bij het beoordelen van hun arbeidsrelatie beter in balans gebracht. Door de onduidelijkheid van de gevolgen van deze wet, en van de status van de vele zzp-ers in ons land, heeft tot 1 mei 2017 de handhaving hiervan een puur voorlichtend karakter. In die periode wordt de nieuwe manier van werken met zekerheid vooraf voorbereid. Niet Verwijtbaarheid In de Wet Aanpak Schijnconstructies is ook een verantwoordelijkheid voor de opdrachtgever opgenomen. Er bestaat nog geen duidelijkheid over hoe ver de verantwoordelijkheid gaat. Dit zal van geval tot geval door een rechter (achteraf) worden beoordeeld. Naar aanleiding van de brief van FNV van 22juni 2016 zijn de diverse onderzoeken gestart. Een beroep op niet-verwijtbaarheid is aan de orde als er daadwerkelijk sprake is van onvoldoende betaald loon en de provincie daarvoor aansprakelijk wordt gesteld. Zoals hierboven beschreven rich ten de onderzoeken zich op het herstellen van misstanden. -4 / 5 - Ons kenmerk:

5 - 5 Ons provinsje fryslân provincie fryslân cr1 Zoals gezegd, zullen wij de drie andere verslagen van de l-szw met betrekking tot De Cen trale As opvragen bij de FNV en u hierover informeren. De komende maand geven wij invulling aan de afspraken die tussen de provincie en bouwcombinatie Nije Daam zijn gemaakt, om te komen tot een snelle oplossing van de geconstateerde misstanden. Daarnaast werken wij het auditprotocol in samenwerking met de FNV (verder) uit om te komen tot een audit bij Nije Daam. Wij vertrouwen erop u tot zover voldoende te hebben geïnformeerd. Gedeputeerde Staten van Fryslân, voor deze, de loco-voorzitter J.M. Leemhuis-St t, voorzitter A.J. van den Berg secretaris / 5 - kenmerk:

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

151 Frysian 01 FEB Ï017 AANTEKENEN Provincie Fryslan t.a.v. College van Gedeputeerde Staten Postbus HM LEEUWARDEN Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Betreft / Onderwerp Mededeling ex art. 7: 616b lid 4 sub b BW (aansprakelijkstelling op basis van Wet Aanpak Schijnconstructies) Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geacht college. Op 22 juni 2016 heeft de FNV u geïnformeerd over de misstanden bij de aanleg van De Centrale As. Wij hebben u toen gewezen op onderbetalingen van uitzendkrachten en schijnzelfstandigen bij de volgende uitzendbureaus: Unique B.V. m.h.o.d.n. Technicum B.V te Almere, ESP vlechtwerken te 's Gravenhage, Slager arbeidsbemiddeling te Gorredijk en Alperen B.V. te Blaricum. Wij hebben destijds aangegeven dat naar de mening van de FNV sprake is van schijnzelfstandigheid onder ijzervlechters die werkzaam zijn via ESP Vlechtwerken B.V. en Alperen B.V. Tevens hebben wij destijds gewezen op de onderbetaling van uitzendkrachten en het niet uitbetalen van reisuren van werknemers van ESP Vlechtwerken. De vordering van de twee werknemers die werkzaam waren via Technicum is snel en correct afgehandeld. Echter ten aanzien van de overige misstanden bij de ijzervlechters en betontimmermannen die werkzaam waren op De Centrale As is op dit moment nog niets opgelost. Momenteel zijn wij met de Provincie Fryslan en Steens & Partners is gesprek over mogelijke audits bij Slager Arbeidsbemiddeling, About payrolling. Ster projectenmanagement en Abiant. De eerder door de FNV geconstateerde misstanden bij deze bedrijven zijn nog niet opgelost. Tot op dit moment is er, behalve de correctie naar de werknemers van Technicum, niets gebeurd. Met deze brief richten wij ons op de ijzervlechters die namens ESP Vlechtwerken en Alperen werkzaam waren op De Centrale As. De FNV heeft u eerder geïnformeerd dat wij in april 2016 een artikel 8 WAADI verzoek hebben ingediend bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Eind november en begin december 2016 hebben wij vier rapporten van l-szw ontvangen. Wij wijzen u er nogmaals op dat wij u op 22 juni 2016 als opdrachtgever van het Project De Centrale As hebben aangeschreven en gevraagd om actie te ondernemen op de door ons Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31(0) Fax +31(0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

152 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Pagina s 2 van 6 aangekaarte misstanden in de keten van dit project. In art. 7:616b lid 4 sub b jo. sub d BW is bepaald dat de hoofdopdrachtgever na een jaar aansprakelijk kan worden gesteld als de werknemer of zijn vertegenwoordigers een schriftelijke mededeling hebben gedaan omtrent het instellen van loonvorderingen en die vorderingen nog niet zijn voldaan. Deze termijn van een jaar verstrijkt na 22 juni Hieronder zullen wij verder ingaan op de bevindingen van l-szw. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar de brieven die wij hebben gestuurd aan uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. en Alperen B.V. ten aanzien van de geconstateerde schijnzelfstandigen. Voor de onderbetaling van uitzendkrachten verwijzen wij u naar de brieven die wij hebben gestuurd naar Pro.kon/Ak. Verpakkingen B.V. en Prestatie Personeelsdiensten B.V. We doen u ook de brieven toekomen die verstuurd zijn naar Taekema IJzervlechterij B.V, immers uit alle rapporten blijkt dat Taekema IJzervlechterij B.V. leiding en regie voerde over alle ijzervlechtwerkzaamheden op het project. Eerst zullen wij de situatie beschrijven ten aanzien van de schijnzelfstandigen, vervolgens zullen wij de situatie beschrijven over de onderbetaalde uitzendkrachten. Schijnzelfstandigen uitzendbureau Pro.Kon/Ak Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. schijnzelfstandigen zijn. Uit het rapport blijkt dat er sprake is van ter beschikking stellen van arbeidskrachten door Uitzendbureau Pro.kon/Ak B.V. via ESP Vlechtwerken B.V. aan Taekema IJzervlechterij B.V. De Inspectie SZW stelt: "Voorde ijzervlechterwerkzaamheden op het project De Centrale As van deze ZZP-ers wos van enige zelfstandigheid geen sprake. Deze zogenaamde ZZP-ers waren werkzaam als schijnzelfstandigen." Tevens geeft l-szw aan dat: het werk van de door ESP Vlechtwerken B.V. ingehuurde ZZP-ers was niet afgebakend zodat zij geen enkele invloed konden hebben op de prestatie die geleverd moest worden. Taekema en de uitvoerders van de werklocatie verklaarden niet te weten of de arbeidskrachten via ESP werkzaam waren als uitzendkracht of als ZZP-er. Uitvoerderl; "Hij weet dat van de ijzervlechters er een aantal bij Taekema in dienst zijn en een aantal bij ESP. Hij niet weet of de mensen van ESP ZZP-er zijn." Uitvoerder 2: hij weet dat Taekema ijzervlechters inhuurt maar geen namen van ondernemingen weet". Deze ZZP-ers verrichten hun arbeid niet zonder gezagsverhouding met betrekking tot de keuze van de activiteit, de arbeidsomstandigheden en de beloning. Het gaat hier dus niet om ZZP-ers maar feitelijk om werknemers die via een uitzendbureau werkzaamheden verrichten bij een opdrachtgever. De gekozen constructie met een erg laag tarief voor deze 'ZZP-ers' leidt tot oneerlijke concurrentie ten opzichte van de geldende arbeidsvoorwaarden in de sector. Uit het rapport blijkt dat ESP een doorlener is. Vanuit ESP is er geen leiding en toezicht heeft op de bouwlocatie. Leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer. Taekema en ESP hebben aan l-szw verklaard dat voor de ijzervlechters de cao Bouw en Infra van toepassing is. l-szw heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 op het project De Centrale As.

153 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Pagina's 3 van 6 De beloning en de behandeling van de ijzervlechters werkzaam op De Centrale As, is in strijd met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen en met de voor de cao inlener geldende cao(bouw en Infra). Aangezien het feitelijk om werknemers gaat en niet om zelfstandigen zijn wij van mening dat deze schijnzelfstandigen verloond dienen te worden als zijnde werknemer inclusief alle afdrachten werkgeverslasten. Uitzendbureau Prokon/Ak B.V. is aangesloten bij de NBBU en dus is artikel 22 cao NBBU van toepassing. De FNV heeft geconstateerd dat ten aanzien van de schijnzelfstandigen van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak het uurloon niet klopt, reisuren niet werden betaald, werken op zaterdag niet correct is betaald, roostervrije dagen niet correct worden uitbetaald, werktijden worden overschreden en er geen pensioenpremies worden afgedragen. Doordat ook geen werkgeverspremies worden betaald, is dit wel een hele goedkope vorm van arbeid voor de werkgever en dus ook voor de opdrachtgever. Schijnzelfstandigen Alperen B.V. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters kunnen wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Alperen B.V. schijnzelfstandigen zijn. Het rapport van l-szw spreekt van uit het onderzoek is gebleken dat de arbeidskrachten ten onrechte door Alperen werden aangemerkt als ZZP-er' en 'feitelijk dienen de ingezette schijnzelfstandigen aangemerkt te worden als werknemers in loondienst van Alperen B. V. In het rapport staat de volgende conclusie: de rapporteur heeft vastgesteld dat de genoemde arbeidskrachten in dienstbetrekking werkzaam waren bij Alperen B. V. en tegen vergoeding ter beschikking werden gesteld aan en arbeid hebben verricht voor Taekema IJzervlechterij B.V." l-szw stelt in het rapport dat deze schijnzelfstandigen dienen te worden vergeleken met gelijke- of gelijkwaardige werknemers op de bouwplaats en beloond dienen te worden in de functie van ijzervlechter tenminste ijzervlechter II conform cao Bouw & Infra. Ook hierbij is sprake van dubieuze constructies. Het gaat om ijzervlechters die zonder enig schriftelijk contract werkzaam zijn als ZZP-er, voor 16,- tot 23,- per uur. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken. Ook deze ijzervlechters, de Nederlandse taal vrijwel niet machtig, reden dagelijks van Den Haag naar Burgum en retour en kregen alleen de arbeidsuren op locatie uitbetaald. Voor deze groep ijzervlechters betekent dit concreet dat zij dagelijks (soms 6 dagen per week) een reistijd hebben van 5 a 6 uur. Naast een volledige werkdag van 8 uur is deze reistijd en daarmee de werkdag onacceptabel lang. Zwartwerken Door deze dubieuze constructies met schijnzelfstandigen, kunnen we wel spreken van zwartwerken. Er worden hier geen werkgevers- en werknemerspremies afgedragen en (vrijwel) geen belastingen afgedragen aan de overheid. Dit alles op een project van de overheid te weten Provincie Fryslan. Deze constructies zijn zeer aantrekkelijk voor de inlener/opdrachtgever, want

154 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Pagina's 4 van 6 veel goedkoper dan vaste werknemers en uitzendkrachten. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken. Conclusie Schijnzelfstandigen l-szw constateert dat deze ijzervlechters ten onrechte zijn aangemerkt als ZZP-ers. Aan dit soort praktijken moet een einde komen, het leidt tot oneerlijke concurrentie, verdringing van echte banen en een race naar beneden. De FNV heeft Alperen B.V. en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. alsmede ook de inlener/directe opdrachtgever ESP Vlechtwerken B.V. en Taekema IJzervlechterij B.V. gemaand tot het betalen van het verschuldigde loon aan de ijzervlechters. Onderbetaalde uitzendkrachten Pro.Kon/Ak verpakkingen B.V. De FNV had in eerste instantie het beeld dat de ijzervlechters werkzaam op De Centrale As in Burgum werkzaam waren via ESP vlechtwerken. Uit de onderzoeken van l-szw blijkt dat de keten veel langer is en dat Taekema IJzervlechterij B.V. (KvK: ) feitelijk de opdrachtgever is. Uit het onderzoek blijkt ook dat ESP niet meer is dan een doorleenbedrijf en dat Taekema IJzervlechterij te Twijzelerheide de inlener is. De ijzervlechters van Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. waren bij De Centrale As werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli l-szw concludeert in haar rapport het volgende: "Op basis van voornoemde bevindingen is gebleken dat Uitzendbureau Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet tenminste dezelfde arbeidsvoorwaarden heeft toegekend en uitbetaald aan haar arbeidskrachten als die gelden voor werknemers werkzaam in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waar de terbeschikkingstelling plaats vond." Op basis van de rapporten van l-szw concludeert de FNV dat niet het juiste uurloon is betaald, reisuren en reiskosten niet worden uitbetaald, werktijden worden overschreden, werken op zaterdag niet correct wordt betaald, er geen pensioenpremies worden afgedragen en roostervrije dagen niet worden uitbetaald. Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. is verplicht de werknemers correct te verlonen. Uit het rapport van l-szw met verklaringen van zowel Pro.Kon/Ak. Verpakkingen B.V. als Taekema aan l-szw blijkt dat de cao Bouw en Infra van toepassing is voor de ijzervlechters die werknemers zijn via ProKon/Ak Verpakkingen B.V. Voor een uitgebreider toelichting over de misstanden verwijzen wij naar de brief aan Pro.Kon/Ak verpakkingen B.V. Onderbetaalde uitzendkrachten Prestatie Personeelsdiensten B.V. Uit het rapport van de Inspectie SZW blijkt dat de werknemers van Prestatie Personeelsdiensten B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Het betreft namelijk ijzervlechters die volgens het rapport van l-szw ervaren ijzervlechters zijn die buig- en vlechtwerkzaamheden uitvoeren en ook het sjouwwerk doen. Deze ijzervlechters hebben naast dat zij een te laag brutoloon ontvangen niet de arbeidsvoorwaarden ontvangen waar zij recht op hebben conform artikel 6 en bijlage 2 van de Cao Bouw & Infra en artikel 51 en bijlage II, artikelen 7 tot en met 16, van de cao ABU. Zoals eerder in deze brief aangegeven zijn de ijzervlechters woonachtig in Den Haag en maken zij onacceptabel lange dagen

155 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Pagina's 5 van 6 Voor een uitgebreider toelichting over de misstanden verwijzen wij naar de brief aan Prestatie Personeelsdiensten B.V. Conclusie onderbetaling Uitzendkrachten l-szw constateert dat deze uitzendbureaus artikel 8 WAADI niet naleven. De uitzendkrachten worden te laag ingeschaald en ontvangen niet de arbeidsvoorwaarden waarop ze volgens de inlenersbepalingen recht hebben. Het gaat hierbij om flinke bedragen die de uitzendkrachten tekort komen. Ook deze constructies leiden tot oneerlijke concurrentie, verdringing van echte banen waarbij de inlener/opdrachtgever wel vaart over de ruggen van de arbeidskrachten. Wet Aanpak Schijnconstructies U dient op basis van de WAS als hoofdopdrachtgever (vooraf en achteraf) maatregelen te nemen ter voorkoming van onderbetaling en misstanden in de keten. En als misstanden zich dan toch voordoen dient u deze voortvarend aan te pakken en op te lossen. Wij gaan er gezien de mogelijke aansprakelijkheidstellingen op grond van de WAS vanuit dat u de nodige maatregelen zult nemen die zorgen voor correcte loonbetalingen aan de werknemers. Wet DBA Tevens gaan wij Staatssecretaris Wiebes en de Belastingdienst informeren over deze schijnzelfstandigen. Wij vragen de Belastingdienst om in dit geval wel handhavend op de treden in het kader van de Wet DBA. In deze situatie blijkt overduidelijk dat er doelbewust gekozen is voor een goedkope constructie van schijnzelfstandigen dat de FNV van mening is dat de overheid hier wel op moet handhaven. Juist voor dit soort schijnconstructies waardoor een oneerlijk speelveld ontstaat is de Wet DBA bedoeld. Echte banen en de race naar beneden De lange keten van onderaanneming, de onderbetaling van uitzendkrachten en de schijnzelfstandigen die werkzaam waren op De Centrale As, geven duidelijk aan dat op dit project een wirwar aan schijnconstructies werd gebruikt om zo de geldende cao's te ontduiken. Er is gezocht naar steeds goedkopere vormen van arbeid wat leidt tot een race naar beneden. Het schrijnende is dat het hier een project betreft van een (regionale) overheid, de Provincie Fryslan. De overheid werkt met gemeenschapsgeld, heeft een voorbeeldfunctie en zou dit soort misstanden niet moeten voorkomen op hun projecten. De Provincie Fryslan heeft 300 miljoen extra geïnvesteerd in onder andere infrastructurele projecten, zoals De Centrale As, om zo de werkgelegenheid in de provincie een impuls te geven. Des te schrijnender is het dat juist deze extra miljoenen hebben geleid tot verschillende schijnconstructie waarbij werknemers worden onderbetaald, er sprake is van schijnzelfstandigheid en dit geen enkele echte baan heeft opgeleverd. Er werden geen premies afgedragen, werknemers hebben geen rechten opgebouwd, dit verdient zeker de schoonheidsprijs niet. De FNV wil welvaart, werkgelegenheid, solidariteit en vrijheid realiseren. Belangrijk daarvoor is dat mensen een Echte Baan hebben, waarbij ze weten dat ze morgen, volgende maand en volgend jaar

156 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\12 Pagina's 6 van 6 ook een inkomen hebben waarop ze een fatsoenlijk bestaan kunnen opbouwen. Het gaat daarbij om inkomen, kwaliteit en zekerheid in die baan, maar ook om een menswaardige samenleving. Als hoofdopdrachtgever bent u sinds 22 Juni 2016 op de hoogte van de onderbetaling van werknemers, de schijnzelfstandigen en schijnconstructies. Wanneer u geen gepaste maatregelen neemt, mag het duidelijk zijn dat u zich er niet op kunt beroepen dat er aan uw zijde sprake is van niet-verwijtbaarheid. De FNV heeft ESP Vlechtwerken en Taekema IJzervlechterij conform de Wet Aanpak Schijnconstructies middels een brief hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de bovengenoemde misstanden. FNV verzoekt u vriendelijk doch dringend om als hoofdopdrachtgever actie te ondernemen richting de hoofdaannemer en onderaannemers in de keten van De Centrale As en er voor te zorgen dat er sprake is van een correcte (na)betaling van het verschuldigde cao-loon aan de betrokken werknemers. De FNV gaat er vanuit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Van de vervolgstappen in dit dossier zullen we u, waar nodig, op de hoogte houden. Wij zien uw reactie graag binnen 2 weken na dagtekening tegemoet, en zijn uiteraard bereid een en ander nader toe te lichten. Mocht u prijsstellen op de rapporten van l-szw waarnaar verwezen wordt in deze brief, dan kunt u contact opnemen met ondergetekenden. Teneinde er zeker van tejijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogachtend Margreetpasmap FNV Bouw Helga Tienkamp FNV Bouw Bijlagen: Brief aan Uitzendbureau ProKon/Ak B.V. Brief aan Alperen B.V. Brief aan Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. Brief aan Prestatie Personeelsdiensten B.V. Brieven aan Taekema IJzervlechterij B.V. Brief aan Taekema betreffende uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. Brief aan Taekema betreffende Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. Brief aan Taekema betreffende Prestatie Personeelsdiensten B.V. Brieven aan ESP Vlechtwerken B.V. Brief aan ESP Vlechtwerken betreffende uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. Brief aan ESP Vlechtwerken betreffende Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. Brief aan ESP Vlechtwerken betreffende Prestatie Personeelsdiensten B.V.

157 AANTEKENEN Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. Fruitweg 25 Units 3.07 en KG 's-gravenhage KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\3 Betreft / Onderwerp loonvordering Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte directie, In de maanden april t/m juni 2016 hebben werknemers van FNV, gesproken met werknemers (ijzervlechters) die via ESP Vlechtwerken B.V. (KvK: ) en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. (KvK: ) werkzaam waren op De Centrale As (Provincie Friesland). Naar aanleiding van deze gesprekken heeft de FNV een melding artikel 8 WAADI gedaan bij de Inspectie SZW. De inspectie heeft naar aanleiding van deze melding onderzoek gedaan op deze bouwlocatie. Eind november heeft FNV de bevindingen van l-szw mogen ontvangen. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. schijnzelfstandigen zijn. Uit het rapport blijkt dat er sprake is van ter beschikking stellen van arbeidskrachten door Uitzendbureau Pro.kon/Ak B.V. via ESP Vlechtwerken B.V. aan Taekema IJzervlechterijen B.V. De Inspectie SZW stelt: 'Van enige zelfstandigheid van de ZZP-ers was geen sprake'. "Ik rapporteur, heb uit feiten en omstandigheden vastgesteld dat de arbeidskrachten werkzaam als ijzervlechters op het bouwproject Centrale As te Friesland door uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V., Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.. ter beschikking werden gesteld aan doorlener ESP Vlechtwerken B.V. die deze arbeidskrachten tegen vergoeding ter beschikking stelde aan de inlener Taekema IJzervlechterij B. V." Leiding en toezicht van de "zelfstandigen" ligt bij Taekema en deels bij de uitvoerders van Nije Daam/Burgummerdaam. Tevens zien wij een heel laag uurtarief bij deze ZZP-ers: tussen de 18,- en 22,-, daarnaast worden een aantal ZZP-ers betaald per kilogram staal 0,20 tot 0,25 per kg staal. Op basis van de NBBU cao bent u verplicht de werknemers correct te verlonen. Uit de verklaringen van zowel Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. als Taekema blijkt dat de cao Bouw en Infra van toepassing is voor de ijzervlechters die werknemers zijn via Uitzendbureau ProKon/Ak B.V. Nu er is vast gesteld dat er feitelijk sprake is van ter beschikkingstelling van arbeid en zouden deze ZZP-ers in dienst moeten zijn bij Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31(0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

158 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\3 Pagina s 2 van 5 Op basis van onderstaande punten uit het rapport van l-szw en gesprekken die FNV eerder had met de ijzervlechters concluderen wij dat er sprake is van schijnzelfstandigheid: Taekema is volledig verantwoordelijk voor het in het werk brengen van het staal. Taekema heeft deze verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk, zo blijkt uit de overeenkomsten, contractueel niet overgedragen aan ESP Vlechtwerken B.V. De arbeidskrachten die ingehuurd werden voor het ijzervlechtwerk op deze locatie werkten onder toezicht van Johannes Taekema en gedeeltelijk onder leiding en toezicht van de uitvoerders van de hoofdaannemer (Nije Daam/ Burgummerdam). De ingehuurde uitzendkrachten en ZZP-ers van ESP Vlechtwerken werken door elkaar heen. Dat hebben arbeidskrachten verklaard en blijkt ook uit de manuren registraties. De ZZP-ers hadden geen ruimte om het werk naar eigen inzicht in te richten. De ZZP-ers moesten de werktijden van de hoofdaannemer volgen. Bij ziekte mochten de ZZP-ers niet zelf zorgen voor vervanging. De ZZP-ers verrichten het werk niet zonder gezagsverhouding met betrekking tot de keuze van de activiteit, de arbeidsomstandigheden en de beloning. De ZZP-ers niet zelf hun tarief mochten bepalen. "Ersu Pala heeft bepaald dat ik 19,- per uur mag vragen." Het tarief van de ZZP-ers ligt dusdanig laag dat dit leidt tot concurrentie op arbeidsvoorwaarden. De beloning werd niet rechtstreeks door ESP Vlechtwerken aan de ZZP-ers betaald. De facturen zijn gericht aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. ESP hield geen leiding en toezicht op de bouwlocatie, leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer Burgummerdaam/Nije Daam. Opdrachten worden niet door de ZZP-ers geregeld. ESP zorgt ervoor dat ze op verschillende locaties kunnen ijzervlechten. Het gaat hier dus niet om ZZP-ers maar om werknemers die via een uitzendbureau werkzaamheden verrichten bij een opdrachtgever. De gekozen constructie met een erg laag tarief voor deze 'ZZP-ers' leidt tot directie concurrentie op de gelden arbeidsvoorwaarden in de sector. Vanuit ESP is er geen feitelijk leiding en toezicht heeft op de bouwlocatie. ESP geeft door hoeveel mensen er geregeld moeten worden voor het vlechtwerk. "Waarom leverde u voor het project zowel uitzendkrachten als ZZP-ers? (vraag aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.) Dit kregen wij door van ESP. Die regelde dit allemaal zelf Wij kregen gewoon door wie we moesten payrollen en wie er als ZZP-er moest worden behandeld." Leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer. Taekema en Uitzendbureau Pro.Kon/AK hebben aan I- SZW verklaard dat voor de ijzervlechters de cao Bouw en Infra van toepassing is. "Het bruto uurloon Is door ons (ons = Pro.Kon/Ak) vastgesteld op 12,70 later 12,90 conform functiegroep A van de cao Bouw en Infra." 'Taekema heeft verklaard dat voor de Ingeleende ijzervlechters op de bouwlocatie de cao Bouw en Infra van toepassing is." l-szw heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 op het project De Centrale As. De beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, is in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao inlener. In dit geval de cao Bouw en Infra. Aangezien het om werknemers gaat en niet om zelfstandigen zijn wij het volgende van mening. Zij dienen verloond te worden als werknemer. Uitzendbureau Prokon/Ak B.V. is aangesloten bij de NBBU en dus is artikel 22 cao NBBU van toepassing. Deze schijnzelfstandigen zouden dus beloond moeten worden conform cao. Wij wijzen op artikel 5 en 6 cao Bouw en Infra en de bijbehorende bijlage 2.

159 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\3 Pagina's 3 van 5 Uurloon Het juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en Infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Ko/Ak B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk dan is er op zaterdag een toeslag van 50% (artikel 30b Bouw en Infra). In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend vorige afdracht aan BPF Bouw dan wel na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden. Zwartwerken Door deze constructie met schijnzelfstandigen, zien we hier een vorm van zwartwerken. Er worden hier geen werkgevers en werknemerspremies afgedragen en zo ook geen belastingen afgedragen aan de overheid. Dit alles ook op een project van de overheid te weten Provincie Fryslan. Dit is een hele dubieuze constructies. Het gaat hier om een groep Turkse Bulgaren die zonder enig schriftelijk contract werkzaam zijn als ZZP-er,

160 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\3 Pagina's 4 van 5 voor 18,- tot 22,- per uur. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken. Aanzegging Het onderzoek van l-szw toont duidelijk aan dat het hier gaat om werknemers en niet om ZZP-ers. Met deze brief vragen wij uw reactie op bovenstaande bevindingen en verzoeken wij u aan te geven welke maatregelen u per direct zult nemen om de achterstallig betalingen uit het verleden alsnog te voldoen aan de betreffende werknemers en de daar bijbehorende werkgeverslasten, gedurende de periode dat de werknemers werkzaam waren op De Centrale As. Daarnaast horen wij graag van u welke stappen u gaat zetten om deze dubieuze constructies in de toekomst te voorkomen. Indien u zich niet kunt vinden in onze bevindingen, dan verzoeken wij u bewijs aan te leveren waaruit blijkt dat u niet onrechtmatig handelt of heeft gehandeld. Daarbij doelen wij specifiek op slarisspecificaties, arbeidsovereenkomsten/contracten, uren registraties/werkbriefjes etc. Bovenstaande informatie inclusief reactie zien wij graag 2 weken na dagtekening van deze brief tegemoet. Mochten wij binnen deze termijn nog niets van u hebben vernomen, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies, zowel uw directe opdrachtgever Taekema IJzervlechterij en ESP Vlechtwerken, als de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Tevens gaan wij Staatsecretaris Wiebes en de Belastingdienst informeren over deze schijnzelfstandigen. Wij vragen de Staatssecretaris om er bij de Belastingdienst op aan te dringen in dit geval wel handhavend op de treden met de Wet DBA. In deze situatie blijkt zo duidelijk dat er doelbewust gekozen is voor een goedkope schijnconstructie van schijnzelfstandigen dat de FNV van mening is dat de overheid hier wel op moet handhaven. Wij zijn tevens bereid met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. In afwachting van i^'^actie. Hoogachten«^ Margreet,Pasman FNV Boi! margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl

161 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\3 Pagina's 5 van 5 cc; ESP Vlechtwerken B.V. Taekema IJzervlechteriJ B.V. Nije Daam V.O.F./Burgummerdaam V.O.F. Provincie Fryslan

162 AANTEKENEN Alperen B.V. Booket LR BLARICUM Kvk Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\7 Betreft / Onderwerp vordering loon conform cao Bouw & Infra Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte directie, In de maanden maart t/m juni 2016 hebben werknemers van FNV, gesproken met ijzervlechters die via Alperen B.V. (KvK ) werkzaam waren op De Centrale As (Provincie Friesland). Naar aanleiding van deze gesprekken heeft de FNV een melding artikel 8 WAADI gedaan bij de Inspectie SZW. De inspectie heeft naar aanleiding van deze melding onderzoek gedaan op deze bouwlocatie. Op 9 december 2016 heeft FNV, net als u, het rapport (kenmerk: /01) van l-szw mogen ontvangen. In dit rapport wordt Alperen B.V. aangemerkt als 'niet nalever' van artikel 8 WAADI. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters kunnen wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Alperen B.V. schijnzelfstandigen zijn. Flet rapport van l-szw spreekt van "uit het onderzoek is gebleken dat de arbeidskrachten ten onrechte door Alperen werden aangemerkt als ZZP-er" en "feitelijk dienen de ingezette schijnzelfstandigen aangemerkt te worden als werknemers in loondienst van Alperen B.V. " In het rapport staat de volgende conclusie: "De rapporteur heeft vastgesteld dat de genoemde arbeidskrachten in dienstbetrekking werkzaam waren bij Alperen B.V. en tegen vergoeding ter beschikking werden gesteld aan en arbeid hebben verricht voor Taekema IJzervlechteriJ ß.V."Uit het rapport blijkt dat zij werkten op dezelfde voorwaarden en onder dezelfde omstandigheden als de ijzervlechters van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. en Prestatie Personeelsdiensten B.V. waarbij de inlenersbeloning cao Bouw & Infra werd toegepast. Flieruit volgt dat deze schijnzelfstandigen dienen te worden vergeleken met gelijke- of gelijkwaardige werknemers op de bouwplaats en beloond dienen te worden in de functie van ijzervlechter tenminste ijzervlechter II conform cao Bouw & Infra In het rapport staan onder andere de volgende bevindingen: Taekema is volledig verantwoordelijk voor het in het werk brengen van het staal. Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

163 ''.gatum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\7 Pagina's 2 van 3 Taekema heeft deze verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk, zo blijkt uit de overeenkomsten, contractueel niet overgedragen aan Alperen B.V. Alperen B.V. heeft een contract gesloten voor uit te voeren werkzaamheden, zijnde het verwerken van het betonstaal, tegen een prijs per kilo. Taekema IJzervlechterij B.V. had de leiding en voerde de regie over alle ijzervlechtwerkzaamheden op het project. Leiding en toezicht op de ijzervlechters liggen bij Taekema en deels bij de uitvoerders van Nije Daam/Burgummerdaam. Geen van de ZZP-ers heeft een aanneemovereenkomst gesloten met Alperen B.V. Zij hebben ook verklaard geen aanneemovereenkomst met elkaar te hebben gesloten. Zij maakten alleen mondelinge afspraken. De ZZP-ers werkten allemaal op urenbasis. Tevens zien wij een heel laag uurtarief bij deze ZZP-ers: tussen de 16,- en 23,-. De ZZP-ers hadden geen ruimte om het werk naar eigen inzicht in te richten. De ZZP-ers verrichten het werk niet voor eigen rekening en risico. Er is geen sprake van aanneming van werk. In de contracten die partijen met elkaar hebben gesloten staat niets over wat er nu precies is aangenomen. De verantwoordelijkheid van het werk werd door Taekema niet overgedragen aan Alperen B.V. dan wel M. Yigit. Het gaat hier dus niet om ZZP-ers maar feitelijk om werknemers die ter beschikking worden gesteld bij een opdrachtgever/inlener. De gekozen constructie met een erg laag tarief voor deze 'ZZP-ers' leidt tot directe concurrentie op de geldende arbeidsvoorwaarden in de sector. I-SZW heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 op het project De Centrale As. De beloning en de behandeling van uw ijzervlechters werkzaam op De Centrale As, is in strijd is met de cao Bouw en Infra. Aangezien het geen zelfstandigen betreft zijn wij van mening dat zij verloond dienen te worden als tenminste ijzervlechters II met alle bijbehorende arbeidsvoorwaarden conform cao Bouw & Infra Zwartwerken Door deze constructie met schijnzelfstandigen, zien we hier een vorm van zwartwerken. Er worden hier geen werkgevers en werknemerspremies afgedragen en zo ook (vrijwel) geen belastingen aan de overheid. Dit alles ook op een project van de overheid te weten Provincie Fryslan. Dit zijn dubieuze constructies. Het gaat hier om ijzervlechters die zonder enig schriftelijk contract werkzaam zijn als ZZP-er, voor 16,- tot 23,- per uur. Waarbij alleen de arbeidsuren worden betaald en niet de reisuren van 5 tot 6 uur per dag. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken. Aanzegging Het onderzoek van l-szw toont duidelijk aan dat het hier feitelijk sprake is van werknemers en niet van ZZPers. Met deze brief vragen wij uw reactie op bovenstaande bevindingen en verzoeken wij u aan te geven welke maatregelen u per direct zult nemen om de achterstallige betalingen uit het verleden alsnog te voldoen aan de betreffende ijzervlechters en de daarbij behorende werkgeverslasten, gedurende de periode dat de ijzervlechters werkzaam waren op De Centrale As. Daarnaast horen wij graag van u welke stappen u gaat zetten om deze dubieuze constructies in de toekomst te voorkomen.

164 . Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\7 Pagina s 3 van 3 Indien u zich niet kunt vinden in onze bevindingen, dan verzoeken wij u bewijs aan te leveren waaruit blijkt dat u niet onrechtmatig handeit of heeft gehandeld. Daarbij doelen wij specifiek op salarisspecificaties, arbeidsovereenkomsten/contracten, uren registraties/werk briefjes etc. Bovenstaande informatie inclusief reactie zien wij graag binnen twee weken na dagtekening van deze brief tegemoet. Indien wij binnen deze termijn niets van u hebben vernomen, dan zulien wij ons beraden op nadere stappen. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies, zowel uw directe opdrachtgever/iniener Taekema ijzervlechterij ais wei de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaand bevindingen op de hoogte zullen stellen. Als onderneming steit u arbeidskrachten ter beschikking echter, volgens het handelsregister staat u niet ais zodanig geregistreerd. U handeit hiermee in strijd met artikel 7a WAADI. Wij zullen dan ook de Inspectie SZW vragen hierop te handhaven. Tevens vragen wij Staatssecretaris Wiebes er bij de Belastingdienst op aan te dringen in dit geval wel handhavend op te treden met de Wet DBA. In deze situatie blijkt overduidelijk dat er doelbewust gekozen is voor een goedkope constructie van schijnzelfstandigen dat de FNV van mening is dat de overheid hier wel op moet handhaven. Wij zijn tevens bereid met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. In afwachting van uw reactie, Hoogachte^^ Margreet Pasman FNV Bouw margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl cc: Taekema IJzervlechtbedrijf B.V. Provincie Fryslan Burgummerdaam/Nijedaam

165 AANTEKENEN Pro.Kon/Ak. Verpakkingen B.V. Fruitweg 25 Units 3.08 en KG 'S-GRAVENHAGE KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\9 Betreft / Onderwerp loonvordering Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte directie, In de maanden april t/m juni 2016 hebben werknemers van FNV, gesproken met werknemers (ijzervlechters) die via ESP Vlechtwerken B.V. (KvK: ) en Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. (KvK: ) werkzaam waren op De Centrale As (Provincie Friesland). Naar aanleiding van deze gesprekken heeft de FNV een melding artikel 8 WAADI gedaan bij de Inspectie SZW. De inspectie heeft naar aanleiding van deze melding onderzoek gedaan op deze bouwlocatie. Eind november heeft FNV de bevindingen van l-szw mogen ontvangen (zie bijlage). Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao iniener. In dit geval de cao Bouw en Infra. De FNV had in eerste instantie het beeld dat de ijzervlechters werkzaam op De Centrale As in Burgum werkzaam via ESP vlechtwerken. Uit het onderzoek van l-szw blijkt dat Taekema IJzerviechterij B.V. (KvK: ) feitelijk de opdrachtgever is. Uit het onderzoek blijkt ook dat ESP niet meer is dan een doorleenbedrijf en dat Taekema IJzerviechterij te Twijzelerheide de iniener is. De ijzervlechters die via Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. werkzaam waren bij De Centrale As waren daar werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli l-szw concludeert in haar rapport het volgende; "Op basis van voornoemde bevindingen is gebleken dat Uitzendbureau Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet tenminste dezelfde arbeidsvoorwaarden heeft toegekend en uitbetaald aan haar arbeidskrachten als die gelden voor werknemers werkzaam in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waar de terbeschikkingstelling plaats vond.". Op basis van de rapporten van l-szw concludeert de FNV het volgende: Uurloon Het juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

166 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\9 Pagina's 2 van 3 voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. "Uit het onderzoek is gebleken dat de arbeidskrachten ten onrecht door ESP Vlechtwerken B. V. werden aangemerkt als beginnende bouwmedewerkers en daarmee werden ingedeeld in Functiegroep A van de cao Bouw en Infra" Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 iid 4 Cao Bouw & infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaai minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (inci. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaai 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk iigt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk dan is er op zaterdag een toeslag van 50% (artikel 30b cao Bouw en Infra). In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend aan de vorige afdracht aan BPF Bouw dan wei na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden. Op basis van de NBBU cao bent u verplicht de werknemers correct te verlonen. Uit de verklaringen van zowel Pro.on/Ak. Verpakkingen B.V. als Taekema aan l-szw blijkt dat de cao Bouw en Infra van toepassing is voor de ijzervlechters die werknemers zijn via ProKon/Ak Verpakkingen B.V. "Het bruto uurloon is door ons (ons = Pro. Kon/Ak) vastgesteld op 12,70 later 12,90 conform functiegroep A van de cao Bouwen Infra." "Taekema heeft verklaard dat voor de ingeleende ijzervlechters op de bouwlocatie de cao Bouw en Infra van toepassing is."

167 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\9 Pagina's 3 van 3 Aanzegging Met deze brief vragen wij uw reactie op bovenstaande bevindingen en verzoeken wij u aan te geven welke maatregelen u per direct zult nemen om de achterstallige betalingen uit het verleden alsnog te voldoen aan de betreffende werknemers en toekomstige onderbetalingen te voorkomen. Indien u zich niet kunt vinden in onze bevindingen, dan verzoeken wij u bewijs aan te leveren waaruit blijkt dat u niet onrechtmatig handelt of heeft gehandeld. Daarbij doelen wij specifiek op slarisspecificaties, arbeidsovereenkomsten/contracten, uren registraties/werkbriefjes etc. Bovenstaande informatie inclusief reactie zien wij graag uiterlijk 2 weken na dagtekening van deze brief tegemoet. Mochten wij binnen die termijn nog niets van u hebben vernomen, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies, zowel uw directe opdrachtgever Taekema IJzervlechterij B.V. en ESP Vlechtwerken B.V., als de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Wij zijn tevens bereid met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. In afwachting van uw rea hoogachtend, Margreet Pasman FNV Bouw margreet.pasma'n'^jfnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl cc: ESP Vlechtwerken B.V. Taekema IJzervlechtbedrijf b.v. Nije Daam V.O.F./Burgummerdaam V.O.F. Provincie Fryslan

168 AANTEKENEN Prestatie Personeelsdiensten B.V. Jan van der Heijdenstraat EP 'S-GRAVENHAGE KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\4 Betreft/Onderwerp loonvordering Uw Kenmerk Dossiernummer Geachte directie, In de maanden april t/m juni 2016 hebben werknemers van FNV, gesproken met werknemers (ijzervlechters) die via ESP Vlechtwerken B.V. (KvK: ) en Uitzendbureau Prestatie Personeelsdiensten B.V.( KvK: ) werkzaam zijn geweest op De Centrale As (Provincie Friesland). Op basis van deze gesprekken heeft de FNV een melding artikel 8 WAADI gedaan bij de Inspectie SZW. De inspectie heeft naar aanleiding van deze melding onderzoek gedaan op deze bouwlocatie. Op 1 december 2016 heeft FNV, net als u, het rapport (kenmerk /02) van de Inspectie aangaande het onderzoek bij Prestatie Personeelsdiensten ontvangen. In dit rapport wordt Prestatie Personeelsdiensten aangemerkt als 'niet nalever' van artikel 8 WAADI. Uit het rapport van de Inspectie SZW blijkt dat de werknemers van Prestatie Personeelsdiensten B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Het betreft namelijk ijzervlechters die volgens het rapport van l-szw ervaren ijzervlechters zijn die buig- en vlechtwerkzaamheden uitvoeren en ook het sjouwwerk doen. Deze ijzervlechters zijn onterecht ingedeeld in functiegroep A van de cao Bouw & Infra. Zij dienen tenminste aangemerkt te worden als ijzervlechter II, functiegroep B. Naast een te laag brutoloon ontvingen deze ijzervlechters niet de arbeidsvoorwaarden waar zij recht op hebben conform artikel 6 en bijlage 2 van de Cao Bouw & Infra en artikel 51 en bijlage II, artikelen 7 tot en met 16, van de cao ABU. Taekema heeft verklaard (waarbij wij verwijzen naar het rapport van l-szw) dat voor de ingeleende ijzervlechters de cao Bouw en Infra van toepassing is. l-szw heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 op het project De Centrale As. Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

169 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\4 Pagina's 2 van 3 Uurloon Volgens het rapport van l-szw dienen de ijzervlechters minimaal een uurloon conform ijzervlechter II, functiegroep B zijnde 13,65 per uur (per 1 januari 2016) te ontvangen. Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Prestatie Personeelsdiensten B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Uit het rapport van de Inspectie blijkt dat alleen al in de onderzoeksperiode er twee werkweken bij zijn van 6 dagen. Totaal van 78 uur per week, dat is in strijd met wet- en regelgeving. Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Prestatie Personeelsdiensten B.V. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Pensioen Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of er dient aansluitend vorige baan, dan wel na een jaar werkzaam in de bouw, afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden. Aanzegging Met deze brief vragen wij uw reactie op bovenstaande bevindingen en verzoeken wij u aan te geven welke maatregelen u per direct zult nemen om deze misstanden op te lossen en uw werknemers correct na te betalen. Indien u zich niet kunt vinden in onze bevindingen, dan verzoeken wij u bewijs aan te leveren waaruit blijkt dat u niet onrechtmatig handelt of heeft gehandeld. Daarbij doelen wij specifiek op slarisspecificaties, arbeidsovereenkomsten/contracten, uren registraties/werkbriefjes etc. Bovenstaande informatie inclusief reactie zien wij graag binnen twee weken na dagtekening van deze brief tegemoet. Indien wij binnen deze termijn niets van u hebben vernomen, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies (WAS), zowel uw directe opdrachtgever ESP Vlechtwerken alswel Taekema IJzervlechterij hoofdelijk aansprakelijk stellen voor voldoening van het verschuldigde loon. Wij zullen ook de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaande bevindingen op de hoogte brengen en verzoeken de nodige stappen te zetten om in het kader van de WAS hun verantwoordelijkheid te nemen zodat genoemde misstanden voortvarend worden opgepakt en opgelost.

170 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\4 Pagina's 3 van 3 Wij zijn bereid met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post.,/) In afwachting van uw reactie, / Hoogachtend Margreet Pasman / FNV Bouw Helga Tienkamp FNV Bouw cc: Esp Vlechtwerken B.V. Taekema IJzervlechtbedrijf b.v. Burgummerdaam V.O.F. Nije Daam V.O.F. Provincie Fryslan

171 AANTEKENEN Taekema IJzervlechterij B.V. Bjirkewei LA TWIJZELERHEIDE KvK; Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\l Betreft/Onderwerp Wet Aanpak Schijnconstructies Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte heer, mevrouw, Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en cao-afspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden gesteld voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogelijkheden om achterstallige loon te innen. In art. 7:616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. U heeft werknemers ZZP-ers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. te 's Gravenhage (KvK; ) ingeleend en daarmee bent u opdrachtgever in de zin van artikel 7:616a BW. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. schijnzelfstandigen zijn. Uit het rapport blijkt dat er sprake is van ter beschikking stellen van arbeidskrachten door Uitzendbureau Pro.kon/Ak B.V. via ESP Vlechtwerken B.V. aan Taekema IJzervlechterij B.V. Van enige zelfstandigheid van de ZZP-ers was geen sprake". "Ik rapporteur, heb uit feiten en omstandigheden vastgesteld dat de arbeidskrachten werkzaam als ijzervlechters op het bouwproject Centrale As te Friesland door uitzendbureau Pro.Kon/Ak B. V., Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B. V. en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B. V.. ter beschikking werden gesteld aan doorlener ESP Vlechtwerken B.V. die deze arbeidskrachten tegen vergoeding ter beschikking stelde aan de inlener Taekema IJzervlechterij B.V." Nu er is vast gesteld dat er feitelijk sprake is van ter beschikkingstelling van arbeid en zouden deze ZZP-ers in dienst moeten zijn bij Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Teiefoon +31 (0) Fax +31(0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

172 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\l Pagina's 2 van 4 Op basis van onderstaande punten uit het rapport van l-szw en gesprekken die FNV eerder had met de ijzervlechters concluderen wij dat er sprake is van schijnzelfstandigheid: Taekema is volledig verantwoordelijk voor het in het werk brengen van het staai. Taekema heeft deze verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk, zo blijkt uit de overeenkomsten, contractueel niet overgedragen aan ESP Vlechtwerken B.V. De arbeidskrachten die ingehuurd werden voor het ijzervlechtwerk op deze locatie werkten onder toezicht van Johannes Taekema en gedeeltelijk onder leiding en toezicht van de uitvoerders van de hoofdaannemer (Nije Daam/ Burgummerdam). De ingehuurde uitzendkrachten en ZZP-ers van ESP Vlechtwerken werken door elkaar heen. Dat hebben arbeidskrachten verklaard en blijkt ook uit de manuren registraties. De ZZP-ers hadden geen ruimte om het werk naar eigen inzicht in te richten. De ZZP-ers moesten de werktijden van de hoofdaannemer volgen. Bij ziekte mochten de ZZP-ers niet zelf zorgen voor vervanging. De ZZP-ers verrichten het werk niet zonder gezagsverhouding met betrekking tot de keuze van de activiteit, de arbeidsomstandigheden en de beloning. De ZZP-ers niet zelf hun tarief mochten bepalen. "Ersu Po/a heeft bepaald dat ik 19,- per uur mag vragen." Het tarief van de ZZP-ers ligt dusdanig laag dat dit leidt tot concurrentie op arbeidsvoorwaarden. De beloning werd niet rechtstreeks door ESP Vlechtwerken aan de ZZP-ers betaald. De fakturen zijn gericht aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. ESP hield geen leiding en toezicht op de bouwlocatie, ieiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer Burgummerdaam/Nije Daam. Opdrachten worden niet door de ZZP-ers geregeld. ESP zorgt ervoor dat ze op verschillende locaties kunnen ijzervlechten. Het gaat hier dus niet om ZZP-ers maar om werknemers die via een uitzendbureau werkzaamheden verrichten bij een opdrachtgever. De gekozen constructie met een erg laag tarief voor deze 'ZZP-ers' leidt tot directie concurrentie op de geiden arbeidsvoorwaarden in de sector. Vanuit ESP is er geen feiteiijk ieiding en toezicht heeft op de bouwlocatie. ESP geeft door hoeveel mensen er geregeld moeten worden voor het vlechtwerk "Waarom leverde u voor het project zowel uitzendkrachten als ZZP-ers? (vraag aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B. V.) Dit kregen wij door van ESP. Die regelde dit allemaal zelf Wij kregen gewoon door wie we moesten payrollen en wie er als ZZP-er moest worden behandeld." Leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer. Taekema en ESP hebben aan l-szw verklaard dat voor de ijzervlechters de cao Bouw en Infra van toepassing is.. "Het bruto uurloon is door ons (ons = Pro.Kon/Ak) vastgesteld op 12,70 later 12,90 conform functiegroep A van de cao Bouw en Infra." "Taekema heeft verklaard dat voor de ingeleende ijzervlechters op de bouwlocatie de cao Bouw en Infra van toepassing is." l-szw heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 op het project De Centrale As. De beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, is in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao inlener. In dit geval de cao Bouw en Infra. Aangezien het om werknemers gaat en niet om zelfstandigen zijn wij het volgende van mening. Zij dienen verloond te worden als werknemer. Uitzendbureau Prokon/Ak B.V. is aangesloten bij de NBBU en dus is artikel 22 cao NBBU van toepassing. Deze schijnzelfstandigen zouden dus beloond moeten worden conform cao. Wij wijzen op artikel 5 en 6 cao Bouw en Infra en de bijbehorende bijlage 2.

173 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\l Pagina's 3 van 4 Uurloon Het Juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en Infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk dan is er op zaterdag een toeslag van 50% (artikel 30b Bouw en Infra). In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend vorige afdracht aan BPF Bouw dan wel na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden. Zwartwerken Door deze constructie met schijnzelfstandigen, zien we hier een vorm van zwartwerken. Er worden hier geen werkgevers en werknemerspremies afgedragen en zo ook geen belastingen afgedragen aan de overheid. Dit alles ook op een project van de overheid te weten Provincie Fryslan. Dit is een hele dubieuze constructies. Het gaat hier om een groep Turkse Bulgaren die zonder enig schriftelijk contract werkzaam zijn als ZZP-er, voor 18,- tot 22,- per uur. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken.

174 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\l Pagina s 4 van 4 Inmiddels hebben wij de Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. aangeschreven (zie bijlage). Bij deze laten wij u weten dat als Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. niet binnen 2 weken reageert, wij u, Taekema IJzervlechterij B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen op grond van art. 7:616a BW. FNV verzoekt u vriendelijk om binnen twee weken na dagtekening van deze brief de nodige maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat er alsnog correcte loonbetalingen plaatsvinden aan de werknemers. Mocht u dit nalaten, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. U dient er rekening mee te houden dat wij u dan aansprakelijk zullen stellen op grond van artikel 7:616a lid 1 BW. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslén van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Tevens gaan wij Staatsecretaris Wiebes en de Belastingdienst informeren over deze schijnzelfstandigen. Wij vragen de Staatssecretaris om er bij de Belastingdienst op aan te dringen in dit geval wel handhavend op de treden met de Wet DBA. In deze situatie blijkt zo duidelijk dat er doelbewust gekozen is voor een goedkope schijnconstructie van schijnzelfstandigen dat de FNV van mening is dat de overheid hier wel op moet handhaven. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen, een en ander op grond van artikel 3:305a BW. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Uw reactie ontvangen wij graag binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogachtend, Margreet Pasmac FNV Bouw margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl CC: Nije Daam V.O.F./Burgummerdaam Provincie Fryslan bijlage: brief FNV aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. d.d. 30 januari 2017

175 AANTEKENEN Taekema IJzervlechterij B.V. Bjirkewei LA TWIJZELERHEIDE KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\ll Betreft / Onderwerp Wet Aanpak Schijnconstructies Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte heer, mevrouw. Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en cao-afspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden gesteld voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogelijkheden om achterstallige loon te innen. In art. 7:616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. U heeft werknemers van Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. te 's Gravenhage ingeleend en daarmee bent u opdrachtgever in de zin van artikel 7:616a BW. Wij hebben geconstateerd dat de werknemers van ProKon/Ak Verpakkingen B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Zie in de bijlage ons schrijven aan Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. Het betreft namelijk een groep ijzervlechters die via Pro.Kon/Ak Verpakking B.V. in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 werkzaam waren bij de aanleg van De Centrale As. In maart 2016 heeft FNV een artikel 8 WAADI verzoek ingediend bij de inspectie SZW. In november 2016 heeft de FNV de rapporten van l-szw mogen ontvangen, zie bijlage. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao inlener. In dit geval de cao Bouw en Infra. l-szw concludeert in haar rapport het volgende; "Op basis van voornoemde bevindingen is gebleken dat Uitzendbureau Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet tenminste Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31(0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

176 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\ll Pagina's 2 van 3 dezelfde arbeidsvoorwaarden heeft toegekend en uitbetaald aan haar arbeidskrachten als die gelden voor werknemers werkzaam in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waarde terbeschikkingstelling plaats vond.". Op basis van de rapporten van l-szw concludeert de FNV het volgende: Uurloon Het juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en Infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. "Uit het onderzoek is gebleken dat de arbeidskrachten ten onrecht door ESP Vlechtwerken B. V. werden aangemerkt als beginnende bouwmedewerkers en daarmee werden ingedeeld in Functiegroep A van de cao Bouw en Infra" Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk op zaterdag dan hebben werknemers recht op een toeslag van 50%. In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend aan de vorige afdracht aan BPF Bouw dan wel na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden.

177 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\ll Pagina's 3 van 3 Inmiddels hebben wij de Pro.Kon/Ak Verpakkingen b.v. gesommeerd het achterstallige loon van de werknemers te voldoen (zie bijlage). Bij deze laten wij u weten dat als Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet binnen 2 weken de vordering voldoet, wij u, namens onze leden ESP vlechtwerken B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen op grond van art. 7;616a BW. FNV verzoekt u vriendelijk om binnen twee weken na dagtekening van deze briefde nodige maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat er alsnog correcte loonbetalingen plaatsvinden aan de werknemers. Mocht u dit nalaten, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. U dient er rekening mee te houden dat wij u dan aansprakelijk zullen stellen op grond van artikel 7;616a lid 1 BW. Deze brief hebben wij ook gestuurd aan ESP Vlechtwerken. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslên van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen, een en ander op grond van artikel 3:305a BW. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Uw reactie ontvangen wij graag binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief. Teneinde er zekerj^an te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogachtend, Margréet Pasmaf FNV margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl cc: Provincie Fryslan Nije Daam V.O.F./Burgummerdaam V.O.F. bijlage: brief FNV aan Pro.Kon/Ak verpakkingen B.V. d.d

178 AANTEKENEN Taekema IJzervlechterij B.V. Bjirkewei LA TWIJZELERHEIDE Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\6 Betreft / Onderwerp Wet Aanpak Schijnconstructies Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.ni Geachte heer, mevrouw, Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en caoafspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogelijkheden om achterstallige loon te innen. In art. 7:616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. Prestatie Personeelsdiensten Opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk FNV heeft naar aanleiding van de bezoeken in het voorjaar van 2016 en de gesprekken die zij heeft gevoerd op de bouwlocatie De Centrale AS (Midden 2 ) te Friesland een gegrond vermoeden dat de ijzervlechters in dienst bij Prestatie Personeelsdiensten, doorgeleend via ESP Vlechtwerken B.V. en ingeleend door u, Taekema IJzervlechterij B.V., niet conform de inleenbepalingen van de geldende en afgesproken cao's verloond worden. FNV heeft daarop in april 2016 een melding bij Inspectie Regiokantoor Noord Postbus 11025,9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

179 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\6 Pagina's 2 van 3 SZW gedaan in het kader van artikel 8 WAADI. De melding was voor de Inspectie aanleiding tot het instellen van een nader onderzoek. Op 1 december 2016 heeft FNV het rapport van de inspectie aangaande het onderzoek bij Prestatie Personeelsdiensten ontvangen. In dit rapport wordt Prestatie Personeelsdiensten aangemerkt als 'niet nalever' van artikel 8 WAADI. Nu uit het rapport van ISZW blijkt dat Prestatie Personeelsdiensten een payroll functie voor ESP vervult meent FNV dat met ESP als alleen doorlener, een schijnconstructie is gecreëerd en dat Taekema IJzervlechterij ook gezien kan worden als opdrachtgever in de zin van artikel 7:616a BW. Uit het rapport blijkt dat u, Taekema, zelf ook van mening bent inlener dan wel opdrachtgever te zijn, " Taekema er van uit gaat dat alle werknemers die ESP laat werken ook bij ESP in loondienst zijn". Daarnaast blijkt onomstotelijk uit het rapport dat leiding en toezicht over de uitzendkrachten van Prestatie Personeelsdiensten volledig bij Taekema ligt. Wij hebben geconstateerd dat de werknemers van Prestatie Personeelsdiensten B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Het betreft namelijk ijzervlechters welke volgens het rapport van ISZW ervaren ijzervlechters zijn die buig- en vlechtwerkzaamheden uitvoeren en ook het sjouwwerk doen. Deze ijzervlechters zijn onterecht ingedeeld in functiegroep A van de cao Bouw & Infra. Zij dienen tenminste aangemerkt te worden als ijzervlechter II, functiegroep B. Naast dat zij een te laag brutoloon ontvingen hebben deze ijzervlechters niet de arbeidsvoorwaarden ontvangen waar zij recht op hebben conform artikel 6 en bijlage 2 van de Cao Bouw & Infra en artikel 51 en bijlage II, artikelen 7 tot en met 16, van de cao ABU. Zoals reisuren, overuren, roostervrije dagen en pensioenafdracht etc.. Als bijlage doen wij u onze brief aan Prestatie Personeelsdiensten toekomen. Op basis van art. 7:616a lid 1 BW kunnen wij u hoofdelijk aansprakelijk stellen voor het loon dat te weinig aan de werknemers is uitbetaald. Bij deze laten wij u weten dat als Prestatie Personeelsdiensten B.V. niet binnen 2 weken reageert, wij u, Taekema IJzervlechterij B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen. De FNV gaat er echter vanuit dat het niet nodig zal zijn u aansprakelijk te stellen. U dient immers op basis van de WAS als opdrachtgever (vooraf en achteraf) maatregelen te nemen ter voorkoming van onderbetaling en misstanden. Wij gaan er gezien de mogelijke aansprakelijkheidstellingen op grond van de WAS vanuit dat u de nodige maatregelen zult nemen die zorgen voor correcte loonbetalingen aan de werknemers. FNV verzoekt u vriendelijk doch dringend om als opdrachtgever actie te ondernemen richting uw opdrachtnemer om er voor te zorgen dat er sprake is van een correcte (na)betaling van het verschuldigde cao-loon aan de betrokken werknemers. De FNV gaat er vanuit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Van de vervolgstappen in dit dossier zullen we u, waar nodig, op de hoogte houden. Wij zien uw reactie graag binnen 2 weken na dagtekening tegemoet, en zijn uiteraard bereid een en ander nader toe te lichten. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen een en ander op grond van artikel 3:305a BW.

180 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\6 Pagina s 3 van 3 Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogacht^ Margreet Pa^ar^ ^ FNV Bouw Helga Tienkamp FNV Bouw cc: Burgummerdaam V.O.F. Nije Daam V.O.F. Provincie Fryslan Bijlage: brief aan Prestatie Personeelsdiensten d.d

181 AANTEKENEN ESP Vlechtwerken B.V. Fruitweg KG 's-gravenhage KvK; Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\2 Betreft/Onderwerp Wet Aanpak Schijnconstructies Uw Kenmerk Dossiernummer Geachte heer, mevrouw, Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en cao-afspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden gesteld voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogeiijkheden om achterstaliige ioon te innen. In art. 7;616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. U heeft werknemers ZZP-ers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. te 's Gravenhage (KvK: ) ingeleend en daarmee bent u opdrachtgever in de zin van artikel 7;616a BW. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. schijnzelfstandigen zijn. Uit het rapport blijkt dat er sprake is van ter beschikking stellen van arbeidskrachten door Uitzendbureau Pro.kon/Ak B.V. via ESP Vlechtwerken B.V. aan Taekema IJzervlechterij B.V. "Van enige zelfstandigheid van de ZZP-ers was geen sprake". "Ik rapporteur, heb uit feiten en omstandigheden vastgesteld dat de arbeidskrachten werkzaam ais ijzerviechters op het bouwproject Centrale As te Friesland door uitzendbureau Pro.Kon/Ak B. V., Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.. ter beschikking werden gesteld aan doorlener ESP Vlechtwerken B.V. die deze arbeidskrachten tegen vergoeding ter beschikking steide aan de inlener Taekema IJzervlechterij B.V." Nu er is vast gesteld dat er feitelijk sprake is van ter beschikkingstelling van arbeid en zouden deze ZZP-ers in dienst moeten zijn bij Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springeriaan 23, Groningen Teiefoon +31(0) Fax +31(0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

182 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\2 Pagina's 2 van 4 Op basis van onderstaande punten uit het rapport van l-szw en gesprekken die FNV eerder had met de ijzervlechters concluderen wij dat er sprake is van schijnzelfstandigheid: Taekema is volledig verantwoordeiijk voor het in het werk brengen van het staal. Taekema heeft deze verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk, zo blijkt uit de overeenkomsten, contractueei niet overgedragen aan ESP Vlechtwerken B.V. De arbeidskrachten die ingehuurd werden voor het ijzervlechtwerk op deze locatie werkten onder toezicht van Johannes Taekema en gedeeltelijk onder leiding en toezicht van de uitvoerders van de hoofdaannemer (Nije Daam/ Burgummerdam). De ingehuurde uitzendkrachten en ZZP-ers van ESP Vlechtwerken werken door elkaar heen. Dat hebben arbeidskrachten verkiaard en blijkt ook uit de manuren registraties. De ZZP-ers hadden geen ruimte om het werk naar eigen inzicht in te richten. De ZZP-ers moesten de werktijden van de hoofdaannemer volgen. Bij ziekte mochten de ZZP-ers niet zelf zorgen voor vervanging. De ZZP-ers verrichten het werk niet zonder gezagsverhouding met betrekking tot de keuze van de activiteit, de arbeidsomstandigheden en de beloning. De ZZP-ers niet zelf hun tarief mochten bepalen. "Ersu Pala heeft bepaald dat ik 19,- per uur mag vragen." Het tarief van de ZZP-ers ligt dusdanig laag dat dit leidt tot concurrentie op arbeidsvoorwaarden. De beloning werd niet rechtstreeks door ESP Vlechtwerken aan de ZZP-ers betaald. De facturen zijn gericht aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak. B.V. ESP hield geen leiding en toezicht op de bouwlocatie, leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer Burgummerdaam/Nije Daam. Opdrachten worden niet door de ZZP-ers geregeld. ESP zorgt ervoor dat ze op verschillende locaties kunnen ijzervlechten. Het gaat hier dus niet om ZZP-ers maar om werknemers die via een uitzendbureau werkzaamheden verrichten bij een opdrachtgever. De gekozen constructie met een erg laag tarief voor deze 'ZZP-ers' leidt tot directie concurrentie op de gelden arbeidsvoorwaarden in de sector. Vanuit ESP is er geen feitelijk leiding en toezicht heeft op de bouwlocatie. ESP geeft door hoeveel mensen er geregeld moeten worden voor het vlechtwerk "Waarom leverde u voor het project zowel uitzendkrachten als ZZP-ers? (vraag aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B. V.) Dit kregen wij door van ESP. Die regelde dit allemaal zelf. Wij kregen gewoon door wie we moesten payrollen en wie er als ZZP-er moest worden behandeld." Leiding en toezicht ligt bij Taekema en de uitvoerders van de hoofdaannemer. Taekema en ESP hebben aan i-szw verklaard dat voor de ijzervlechters de cao Bouw en Infra van toepassing is. "Het bruto uurloon is door ons (ons = Pro.Kon/Ak) vastgesteld op 12,70 later 12,90 conform functiegroep A van de cao Bouwen Infra." "Taekema heeft verklaard dat voor de ingeleende ijzervlechters op de bouwlocatie de cao Bouw en Infra van toepassing is." l-szw heeft zich in haar onderzoek gericht op de periode van week 9 t/m week Naar aanleiding van onze bezoeken aan de bouwlocatie en de gesprekken met werknemers waren deze ijzervlechters werkzaam in de periode oktober 2015 t/m juii 2016 op het project De Centrale As. De beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, is in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao inlener. In dit geval de cao Bouw en Infra. Aangezien het om werknemers gaat en niet om zelfstandigen zijn wij het volgende van mening. Zij dienen verloond te worden als werknemer. Uitzendbureau Prokon/Ak B.V. is aangesloten bij de NBBU en dus is artikel 22 cao NBBU van toepassing. Deze schijnzelfstandigen zouden dus beloond moeten worden conform cao. Wij wijzen op artikel 5 en 6 cao Bouw en Infra en de bijbehorende bijlage 2.

183 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\2 Pagina's 3 van 4 Uurloon Het juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en Infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V.. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk dan is er op zaterdag een toeslag van 50% (artikel 30b Bouw en Infra). In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een half jaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend vorige afdracht aan BPF Bouw dan wel na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden. Zwartwerken Door deze constructie met schijnzelfstandigen, zien we hier een vorm van zwartwerken. Er worden hier geen werkgevers en werknemerspremies afgedragen en zo ook geen belastingen afgedragen aan de overheid. Dit alles ook op een project van de overheid te weten Provincie Fryslan. Dit is een hele dubieuze constructies. Het gaat hier om een groep Turkse Bulgaren die zonder enig schriftelijk contract werkzaam zijn als ZZP-er, voor 18,- tot 22,- per uur. Overeenkomsten van opdracht of contracten zijn er niet, alles wordt mondeling afgesproken.

184 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\2 Pagina's 4 van 4 Inmiddels hebben wij de Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. aangeschreven (zie bijlage). Bij deze laten wij u weten dat als Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. niet binnen 2 weken reageert, wij u, ESP Vlechtwerken B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen op grond van art. 7;616a BW. FNV verzoekt u vriendelijk om 14 dagen na dagtekening van deze briefde nodige maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat er alsnog correcte loonbetalingen plaatsvinden aan de werknemers. Mocht u dit nalaten, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. U dient er rekening mee te houden dat wij u dan aansprakelijk zullen stellen op grond van artikel 7:616a lid 1 BW. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Tevens gaan wij Staatsecretaris Wiebes en de Belastingdienst informeren over deze schijnzelfstandigen. Wij vragen de Staatssecretaris om er bij de Belastingdienst op aan te dringen in dit geval wel handhavend op de treden met de Wet DBA. In deze situatie blijkt zo duidelijk dat er doelbewust gekozen is voor een goedkope schijnconstructie van schijnzelfstandigen dat de FNV van mening is dat de overheid hier wel op moet handhaven. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen, een en ander op grond van artikel 3:305a BW. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Uw reactie ontvangen wij graag binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief. Teneinde er zeker vanjte lljn/dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogachtend; Margreet Pasr FNV Bouw margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl cc: Provincie Fryslan Burgummerdaam V.O.F./Nije Daam V.O.F. bijlage: brief FNV aan Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. d.d. 30 januari 2017

185 AANTEKENEN ESP Vlechtwerken Fruitweg KG 'S-GRAVENHAGE KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\10 Betreft / Onderwerp Wet Aanpak Schijnconstructies Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte heer, mevrouw. Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en cao-afspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden gesteld voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogelijkheden om achterstallige loon te innen. In art. 7:616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. U heeft werknemers van Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. te 's Gravenhage ingeleend en daarmee bent u opdrachtgever in de zin van artikel 7:616a BW. Wij hebben geconstateerd dat de werknemers van ProKon/Ak Verpakkingen B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Zie in de bijlage ons schrijven aan Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. Het betreft namelijk een groep ijzervlechters die via Pro.Kon/Ak Verpakking B.V. in de periode oktober 2015 t/m juli 2016 werkzaam waren bij de aanleg van De Centrale As. In maart 2016 heeft FNV een artikel 8 WAADI verzoek ingediend bij de inspectie SZW. In november 2016 heeft de FNV de rapporten van l-szw mogen ontvangen, zie bijlage. Op basis van het onderzoek van l-szw en de eerdere gesprekken die FNV heeft gehad met ijzervlechters moeten wij concluderen dat de beloning en de behandeling van uw werknemers werkzaam op De Centrale As, in strijd is met de cao NBBU artikel 22 gelijk loon en vergoedingen met de cao inlener. In dit geval de cao Bouw en Infra. l-szw concludeert in haar rapport het volgende; "Op basis van voornoemde bevindingen is gebleken dat Uitzendbureau Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet tenminste Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31(0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

186 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\10 Pagina s 2 van 3 dezelfde arbeidsvoorwaarden heeft toegekend en uitbetaald aan haar arbeidskrachten als die gelden voor werknemers werkzaam in geiijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waarde terbeschikkingstelling plaats vond.". Op basis van de rapporten van l-szw concludeert de FNV het volgende: Uurloon Het juiste uurloon voor een ijzervlechter II, functiegroep B is 13,65 per uur (per 1 januari 2016). Uit het rapport van l-szw blijkt dat er onder de groep ijzervlechters er ook voormannen zijn, die optreden als voorman van een ploeg ijzervlechters en daardoor aangemerkt moeten worden als ijzervlechter I, functiegroep D 15,51 per uur (per 1 januari 2016). Cao Bouw en Infra artikel 41a en bijlage 9 en 10. "Uit het onderzoek is gebleken dat de arbeidskrachten ten onrecht door ESP Vlechtwerken B.V. werden aangemerkt als beginnende bouwmedewerkers en daarmee werden ingedeeld in Functiegroep A van de cao Bouw en Infra" Reisuren en reiskosten De ijzervlechters werkzaam via Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. zijn afkomstig uit Den Haag, en hebben 5 a 6 reisuren per dag gemaakt die niet uitbetaald zijn. Op de loonstroken (zie rapport l-szw) staan ook geen reisuren vermeld. Zij horen de werkelijke reistijd (art. 51 lid 4 Cao Bouw & Infra) vergoed te krijgen. Uitzendkrachten hebben recht op 0,19 per km, wanneer men met eigen auto rijdt. Werktijden en reisuren Door de combinatie van werkdagen van 8 arbeidsuren, pauze van 45 minuten en een reistijd van 5 tot 6 uur per dag (totaal minimaal uur per dag), wordt de arbeidsduur (incl. reistijd, pauze, arbeidsuren) van maximaal 12 uur per dag ruimschoots overschreden. Bij overwerk ligt de grens op 13 uur per dag. De werkgever dient de werktijd dan in te korten en de reisuren als arbeidstijd uit te betalen (art. 29 lid 2 cao Bouw & Infra). Dit is zover wij hebben kunnen vaststellen niet gebeurd, een werkdag is uitbetaald als 8 arbeidsuren. Er dient derhalve een nabetaling plaats te vinden van minimaal 4 reisuren per dag en één overwerkuur(uurloon + toeslag 25%) per dag. Betaling werken op zaterdag Werknemers van Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. hebben ook gewerkt op zaterdagen. Werknemers die werken op zaterdag hebben recht op toeslag van 35% (artikel 30a cao Bouw en Infra), wanneer er sprake is van overwerk op zaterdag dan hebben werknemers recht op een toeslag van 50%. In week 9 en week 13 is er op zaterdag gewerkt. Roostervrije dagen De ijzervlechters werkzaam voor Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. hebben recht op 20 doorbetaalde roostervrije dagen per jaar (artikel 36a Cao Bouw & Infra). Tien dagen zijn vrij opneembaar en de andere tien dagen worden door de werkgever vastgesteld. Uit niets blijkt dat deze dagen zijn opgenomen, vastgesteld dan wel doorbetaald. Pensioen Doordat er sprake is van schijnzelfstandigen is er ook geen pensioenpremie afgedragen. Wij verzoeken u met terugwerkende kracht ook de pensioenpremie af te dragen. Er dient ofwel pensioenpremie te worden afgedragen aan Stipp, na een halfjaar werkzaam te zijn voor het uitzendbureau. Of indien aansluitend aan de vorige afdracht aan BPF Bouw dan wel na een jaar werkzaam in de bouw dient er afdracht aan BPF Bouw plaats te vinden.

187 Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\10 Pagina's 3 van 3 Inmiddels hebben wij de Pro.Kon/Ak Verpakkingen b.v. gesommeerd het achterstallige loon van de werknemers te voldoen (zie bijlage). Bij deze laten wij u weten dat als Pro.Kon/Ak Verpakkingen B.V. niet binnen 2 weken de vordering voldoet, wij u, namens onze leden ESP vlechtwerken B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen op grond van art. 7:616a BW. FNV verzoekt u vriendelijk om binnen twee weken na dagtekening van deze brief de nodige maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat er alsnog correcte loonbetalingen plaatsvinden aan de werknemers. Mocht u dit nalaten, dan zullen wij ons beraden op nadere stappen. U dient er rekening mee te houden dat wij u dan aansprakelijk zullen stellen op grond van artikel 7:616a lid 1 BW. Deze brief hebben wij ook gestuurd aan Taekema IJzervlechterij. Tevens maken wij u erop attent dat FNV in het kader van de Wet Aanpak schijnconstructies de hoofdopdrachtgever Provincie Fryslan van bovenstaand bevindingen op de hoogte zal stellen. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen, een en ander op grond van artikel 3:305a BW. Wij stellen voor om binnen een termijn van twee weken na dagtekening van deze brief bijeen te komen. Uw reactie ontvangen wij graag binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief. Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend als per gewone post. Hoogachtend, Margreet Pasm/n FNV Bouw margreet.pasman@fnv.nl Helga Tienkamp FNV Bouw helga.tienkamp@fnv.nl cc: Nije Daam V./O.F./Burgummerdaam V.O.F. Provincie Fryslan bijlage: brief FNV aan Pro.Kon/Ak verpakkingen B.V. d.d

188 AANTEKENEN ESP Vlechtwerken B.V. Fruitweg KG 'S-GRAVENHAGE KvK: Datum 30 januari 2017 Ons Kenmerk NRD\TIH\hea\5 Betreft / Onderwerp Aansprakelijkheid opdrachtgever Prestatie Personeelsdiensten Uw Kenmerk Dossiernummer rknoord@fnv.nl Geachte heer, mevrouw. Deze brief ontvangt u in het kader van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). De WAS is bedoeld om constructies aan te pakken die door werkgevers zijn opgezet om regels en caoafspraken te omzeilen en om de naleving en handhaving van arbeidsrechtelijke regelgeving te verbeteren. Deze wet regelt onder andere dat naast de directe werkgever ook (hoofd)opdrachtgevers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de uitbetaling van het verschuldigde loon. Deze ketenaansprakelijkheid is van toepassing wanneer in een keten waarin een werknemer arbeid verricht, sprake is van één (of meer) overeenkomst(en) van opdracht of aanneming van werk. Onderbetaalde werknemers en hun vertegenwoordigers krijgen op deze manier meer mogelijkheden om achterstallige loon te innen. In art. 7;616a BW is de hoofdelijke aansprakelijkheid geregeld. Dit houdt in dat de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk is voor het verschuldigde loon als er arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk. Prestatie Personeelsdiensten Opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk FNV heeft naar aanleiding van de bezoeken in het voorjaar van 2016 en de gesprekken die zij heeft gevoerd op de bouwlocatie De Centrale AS (Midden 2 ) te Friesland een gegrond vermoeden dat de ijzervlechters in dienst bij Prestatie Personeelsdiensten, doorgeleend via ESP Vlechtwerken B.V. en ingeleend door Taekema IJzervlechterij B.V., niet conform de inleenbepalingen van de geldende en afgesproken cao's verloond worden. FNV heeft daarop in april 2016 een melding bij Inspectie SZW gedaan in het kader van artikel 8 WAADI. De melding was voor de Inspectie aanleiding tot het instellen van een nader onderzoek. Op 1 december 2016 heeft FNV het rapport van de Inspectie Regiokantoor Noord Postbus 11025, 9700 CA Groningen Leonard Springerlaan 23, Groningen Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Internet fnv.nl IBAN NL21RAB

189 n - Datum Kenmerk 30 januari 2017 NRD\TlH\hea\5 Pagina's 2 van 3 aangaande het onderzoek bij Prestatie Personeelsdiensten ontvangen. In dit rapport wordt Prestatie Personeelsdiensten aangemerkt als 'niet nalever' van artikel 8 WAADI. Nu uit het rapport van ISZW blijkt dat Prestatie Personeelsdiensten een payroll functie voor ESP vervult meent FNV dat met ESP als alleen doorlener, een schijnconstructie is gecreëerd en dat naast ESP, Taekema IJzervlechterij ook gezien kan worden als opdrachtgever in de zin van artikel 7;616a BW. Wij hebben geconstateerd dat de werknemers van Prestatie Personeelsdiensten B.V. geheel of gedeeltelijk hun (cao-)loon niet uitbetaald krijgen. Het betreft namelijk ijzervlechters welke volgens het rapport van l-szw ervaren ijzervlechters zijn die buig- en vlechtwerkzaamheden uitvoeren en ook het sjouwwerk doen. Deze ijzervlechters zijn onterecht ingedeeld in functiegroep A van de cao Bouw & Infra. Zij dienen tenminste aangemerkt te worden als ijzervlechter II, functiegroep B. Naast dat zij een te laag brutoloon ontvingen hebben deze ijzervlechters niet de arbeidsvoorwaarden ontvangen waar zij recht op hebben conform artikel 6 en bijlage 2 van de Cao Bouw & Infra en artikel 51 en bijlage II, artikelen 7 tot en met 16, van de cao ABU. Het betreft hier onder meerreisuren, overuren, roostervrije dagen en pensioenafdrächt Als bijlage doen wij u onze brief aan Prestatie Personeelsdiensten toekomen. Op basis van art. 7;616a lid 1 BW kunnen wij u hoofdelijk aansprakelijk stellen voor het loon dat te weinig aan de werknemers is uitbetaald. Bij deze laten wij u weten dat als Prestatie Personeel B.V. niet binnen 2 weken reageert, wij u, ESP Vlechtwerken B.V. hoofdelijk aansprakelijk zullen stellen. De FNV gaat er echter vanuit dat het niet nodig zal zijn u aansprakelijk te stellen. U dient immers op basis van de WAS als opdrachtgever (vooraf en achteraf) maatregelen te nemen ter voorkoming van onderbetaling en misstanden. Wij gaan er gezien de mogelijke aansprakelijkheidstellingen op grond van de WAS vanuit dat u de nodige maatregelen zult nemen die zorgen voor correcte loonbetalingen aan de werknemers. FNV verzoekt u vriendelijk doch dringend om als opdrachtgever actie te ondernemen richting uw opdrachtnemer om er voor te zorgen dat er sprake is van een correcte (na)betaling van het verschuldigde cao-loon aan de betrokken werknemers. De FNV gaat er vanuit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Van de vervolgstappen in dit dossier zullen we u, waar nodig, op de hoogte houden. Wil zien uw reactie graag binnen 2 weken na dagtekening tegemoet, en zijn uiteraard bereid een en ander nader toe te lichten. Wij zijn tevens bereid om met u in overleg te treden om tot een oplossing te komen een en ander op grond van artikel 3:305a BW.

190 ^ Datum 30 januari 2017 Kenmerk NRD\TIH\hea\5 Pagina s 3 van 3 Teneinde er zeker van te zijn, dat onze brief u bereikt, zenden wij u deze zowel aangetekend ais per gewone post. Hoogachtej^A' Margree L t(pasman FNV Bouw Helga Tienkamp FNV Bouw cc: Burgummerdaam V.O.F. Nije Daam V.O.F. Provincie Fryslan Bijlage: brief aan Prestatie Personeelsdiensten d.d

191 PDïrtnir^ Port Betaald Port Payé Pays-Bas ïi?, postnl AANTEKENEN Provincie Fryslan t.a.v. College van Gedeputeerde Staten Postbus HM LEEUWARDEN Aangetekend G-A-1 Port BetaaW Port Payé Pays-Bas 1 3SRRC

192 centi foarût sen, foariit kemme provinsje fryslân provincie fryslân b postbus hm leeuwarden tweebaksmarkt 52 telefoon: (058) telefax: (058) t: Combinatie Mobiles-Van Gelder (Nije Daam) T.a.v. de voorzitter Raad van Bestuur de heer ir. J. de Jong Landdrostlaan GM APELDOORN wwwfryslan.nl provincie@fryslan.nl I Leeuwarden, 8 februari 2017 Verzonden, g FEB 2017 Ons kenmerk Afdeling Behandeld door Uw kenmerk Bij lage( n) Complexe Infra Projecten S. Hilarides /( ) of s.p.hilarides@fryslan.nl Onderwerp Publicatie l-szw-verslag van 29 november 2016 Geachte heer De Jong, Vorige week werden we, als provincie Fryslân, verrast door de publicatie via de Volkskrant, van een verslag van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (I-SZW) met de datum van 29 november Dit verslag heeft betrekking op de inzet en gelijke behande ling van werknemers, van bedrijven in de keten, op deelcontract Midden 2 van de Centrale As. Van dit contract bent u de hoofdaannemer. Het gaat hier om het niet naleven van cao-bepalingen en schijnconstructies. Het moge duidelijk zijn dat de provincie Fryslân op geen enkele wijze hiermee wil worden geassocieerd. De l-szw, Directie AMF heeft onderzoek gedaan naar de uitvoering van de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs (WAADI). Daarbij is geconstateerd, dat volgens artikel 8 van de WAADI, arbeidskrachten van ESP Vlechtwerken B.V. en Uitzendbureau Pro.Kon/Ak B.V. ten onrechte zijn aangemerkt als ZZP-er. Gelet op de bepalingen in de Wet Aanpak Schijnconstructie (WAS) vergen wij van u, als hoofdopdrachtnemer, om al datgene te doen wat nodig is om deze misstanden op te lossen. Wij verzoeken u derhalve dringend om ons zo spoedig mogelijk hieromtrent te informeren. Wij vragen van u om uiterlijk a.s. vrijdag 10 februari 2017 ons hieromtrent schriftelijk te informeren. Uw schriftelijke reactie zullen wij als bijlage meesturen bij een informerende brief van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten inzake deze problematiek. Projectbureau De Centrale As telefoon Postbus 213/9250 AE Burgum info@deeentraleas.nl -1/2 Ons kenmerk

193 provinsje frys1n provincie fryslân b Voorts delen u mede dat in de vergadering van Provinciale Staten van Fryslân van 15 februari a.s. hieromtrent mondelinge vragen zullen worden gesteld. Namens het college van Gedeputeerde Staten, dhr. S.P. ilari s projectma ager e Centrale As -212 Ons kenmerk;

194 Minute Registratienummer : Primair nummer Soort stuk Opgesteld door Afdeling Telefoon : : : M Complexe nfra Projecten (058) Korte samenvatting van het besluit: Publicatie I-SZW-verslag van 29november2016 Aantekeningen: Persbericht Nee Aantal pagina s :3 Aantal bijlagen Meesturen Afschrift aan P (/i S, JifrI

195 niobins TW infra College van Gedeputeerde Staten Provincie Fryslân Postbus HM LEEUWARDEN Combinatie Mobilis van Gelder v.o.f. Bestaande uit: Mobilis BV. Aannemingsmij. Van Gelder 8.V. Landdrostlaan GM Apeldoorn Postbus HD Apeldoorn Telefoon Fax uw Kenmerk Geacht College, Wij bevestigen hierbij de ontvangst van uw schrijven van 8 februari 2016 met als onderwerpsduiding Publicatie l-szw verslag 29 november Mede namens onze onderaannemers V.O.F. Nije Daam en V,O.F. Burgummerdaam vragen wij als uw opdrachtnemer in reactie daarop uw aandacht voor het volgende. Eind vorige week hebben ook wij uit de landelijke en regionale pers moeten vernemen dat de Inspectie SZW ( Inspectie ) het eerder door haar naar aanleiding van een melding van de FNV ingesteld onderzoek naar mogelijke schijnconstructies en onderbetaling op het project Centrale As ( het Project ) al eind november 2016 had afgerond en haar onderzoeksresultaten had vastgelegd in het eindrapport d.d. 29november2016, met kenmerk /01. Datum Referentie BR_746 Project Centrale as Midden 2 Behandeld door P.M. van Krimpen Blad 1 van 3 In het rapport constateert de Inspectie klaarblijkelijk dat: (i) de op het Project ingeleende arbeidskrachten (lees: ijzervlechters) ten onrechte door ESP Vlechtwerken B.V. ( ESP ) en door Uitzendbureau Prokon/AK BV. ( Prokon ) als ZZP er zijn aangemerkt; (ii) Prokon niet tenminste dezelfde arbeidsvoorwaarden heeft toegekend en uitbetaald aan haar arbeidskrachten als die gelden voor werknemers, die werkzaam zijn in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waar de terbeschikkingstelling plaatsvond, te weten: Taekema ljzervlechtenj B.V. ( Taekema ). Deze constateringen van de Inspectie hebben ons verbaasd omdat wij op basis van onze opdrachtverleningen en eisen aan ingeschakelde onderaannemers er van uit waren gegaan dat onze contracten zo waren ingericht dat zij voldoende zekerheden boden dat er géén sprake is of kan zijn van schijnconstructies en/of van onderbetaling. Wij realiseren ons echter terdege dat onze verantwoordelijkheid verder reikt dan het aan de voorkant op papier goed geregeld hebben. Het gaat er natuurlijk om dat er in de praktijk géén schijnconstructies en géén gevallen van onderbetaling voorkomen. Weest u ervan overtuigd dat wij als hoofdaannemer op het project er alles aan zullen doen om deze door de Inspectie geconstateerde misstanden op de kortst mogelijke termijn te corrigeren en dat wij waar nodig de aldus benadeelde arbeidskrachten financieel zullen compenseren. Daartoe hebben wij reeds binnen de keten het voortouw genomen. In het hiernavolgende willen wij u op hoofdlijnen schetsen welke aanpak wij voorstaan en hoe wij nadere en praktische invulling willen geven aan onze verantwoordelijkheid in dezen.

196 moblis TBI kfra Datum 1OO22O17 Referentie BR_746 Blad 2 van 3 De snelheid waarmee de gevolgen van de geconstateerde onderbetalingen en schijnconstructies kunnen worden weggenomen, wordt enigszins bemoeilijkt door het feit dat uit het rapport van de Inspectie niet valt op te maken wat de aard, omvang en frequentie is van de door haar geconstateerde misstanden. Voor de goede orde: bedoelde misstanden blijken niet uit onze eigen gegevens. De informatie, die beschikbaar is bij de Inspectie, alsmede bij de FNV, wordt om diverse redenen niet met ons gedeeld, zodat wij er eerst zelf binnen onze contractuele mogelijkheden in de keten voor zorg dienen te dragen dat de verlangde duidelijkheid zo spoedig mogelijk wordt verkregen. Wij merken daarbij op dat bij ons géén individuele klachten van benadeelde arbeidskrachten bekend zijn of waren. Inmiddels hebben wij in de contractuele keten reeds de nodige acties uitgezet om op de kortst mogelijke termijn duidelijk te krijgen wie van de ingeleende arbeidskrachten onderbetaald zijn, op welk onderdeel van de overeengekomen vergoedingen er sprake is van onderbetaling en in welke mate en over welke tijdsperiode zij onderbetaald zijn. U kunt er van op aan dat wij alle middelen, die ons rechtens ter beschikking staan, zullen inzetten, indien en voor zover dat redelijkerwijs mogelijk en betamelijk is. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat wij eind volgende week de verlangde feitelijke duidelijkheid zullen hebben gekregen en op basis daarvan kunnen vaststellen wie en in welke mate er onderbetaald is. Vervolgens zullen wij de vastgestelde onderbetalingen op individuele basis per omgaande (laten) corrigeren. Wij staan in ieder geval in voor een volledige compensatie van hetgeen de individuele arbeidskracht te weinig is uitgekeerd. Indien evenwel binnen genoemde termijn de verlangde duidelijkheid niet wordt verkregen en het dus ook niet mogelijk blijkt om uit de diverse administraties en/of registraties in de keten de benodigde informatie boven tafel te krijgen zijn wij voornemens om alsdan in landelijke en/of regionale dagbladen een oproep (zowel in de Nederlandse als in de Turkse taal) te plaatsen, waarin wij alle medewerkers die via de uitzendbureaus Prokon, Prokon/Ak Verpakkingen B.V. of Prestatie Personeelsdiensten B.V dan wel via ESP ten behoeve van V.O.F. Burgummerdaam op het project Centrale As zijn ingezet om ijzervlechtwerk te verrichten zich bij ons of in geval de betreffende medewerker uit vrees voor nadelige gevolgen anoniem zou willen blijven zich bij een mede door ons ingeschakeld onafhankelijk en deskundig accountantskantoor te melden en de benodigde informatie te verschaffen teneinde de aard en de omvang van de gestelde onderbetaling te kunnen vaststellen en uiteraard om de vastgestelde onderbetalingen zo spoedig mogelijk ongedaan te kunnen maken. Het eventueel plaatsen van advertenties en het aanstellen van een onafhankelijk accountantskantoor zal wel met de nodige zorgvuldigheid moeten gebeuren. Daar is op dit moment nog geen reëel tijdspad voor te geven. Het is evenwel ons uitdrukkelijk streven om het kader, waarin de betreffende arbeidskrachten zich bij ons dan wel in geval de arbeidskracht zijn identiteit niet aan ons en niet aan onze onderaannemers/opdrachtnemers kenbaar wil maken bij een onafhankelijk accountantskantoor kunnen melden om op individuele basis de onderbetalingen te kunnen inventariseren en vast te kunnen stellen, uiterlijk eind maart 2017 definitief ingericht te hebben. Wij hopen aldus het juiste kader te scheppen en de juiste maatregelen te treffen opdat de individuele arbeidskracht alsnog zo spoedig betaald krijgt hetgeen hem (of haar) toekomt.

197 Datum rnobllis TW nfra Referentie BR746 Blad 3 van 3 Voorts zullen wij de lessons-learned van dit voorval aangrijpen om tezamen met onze brancheverenigingen en bij voorkeur ook in overleg met de uitzendbranche te bezien hoe wij deze uitwassen in het vervolg kunnen voorkomen en uitbannen. Klaarblijkelijk brengt de certificering van het uitzendbureau nog niet de verlangde garantie van bona fides. Uiteraard zijn wij ook graag bereid om daarover nader met u te overleggen. Wij gaan er van uit u hiermee vooralsnog naar behoren te hebben geïnformeerd. Indien u naar aanleiding van dit schrijven nog vragen en/of opmerkingen mocht hebben, schroomt u dan niet om met ondergetekende nader (telefonisch) contact op te nemen. Met vriendelijke groet, V.O F. Combinatie Mobilis-Van Gelder Voor dezen, ir. J. d liong t