Implementatie leerplan Nederlands eerste graad A-stroom

Transcriptie

1 Implementatie leerplan Nederlands eerste graad A-stroom Pedagogisch begeleiders Nederlands Chinese schutter mist moeder Buschauffeur rijdt dronken schoolkinderen rond Gratis bus voor 65+ te duur Fietser aangereden door laagstaande zon Goedkope laptop breekt door Politie controleert op fietsen zonder licht Schooljaar Scenario Wie? Aan wie? In welke situatie? 1 Introductie 2 Toelichting leerplannen 3 Vragen Wat? Bedoeling? Kanaal? Waarover? Hoe? Effect? Toelichting leerplannen Geschiedenis Uitgangspunten Wat blijft, welke evoluties? Toelichting bij de 3 componenten Integratie Evaluatie Minimale materiële vereisten Verder: bibliografie, bijlagen, verklarende woordenlijst, lijst van de eindtermen Visietekst Werken in de eerste graad Geschiedenis Talenbeleidsnota > actualisering ET en OD Bao en eerste graad so: taalbeschouwing > houding inspectie 1

2 Vraag naar concreter invullen verticale en horizontale samenhang resultaatgerichte ET taalstructurele met heldere basisterminologie (eenduidig begrippenapparaat) interculturele gerichtheid Geschiedenis Overleg met betrokkenen Voor het leerplan: resonansgroepen (A- en B- stroom) formulering & gebruiksvriendelijkheid moeilijkheidsgraad & haalbaarheid Voor tijdens na Horizontaal Verticaal Inspectie Educatieve uitgeverijen Overleg met betrokkenen Uitgangspunten leerplannen Aansluiting bao so Samenstelling lpc: leraren eerste graad, pedagogisch begeleiders, docent lerarenopleiding, leerplanvoorzitter bao Start lpc A-stroom: 07-08; lpc B-stroom: Voorzitter lpc Nl so betrokken bij lp Nl bao Lp - pedagogische wenken: aandacht voor voor wat betreft doelen, termen, aanpak, ICT Gemeenschappelijke implementatie van leerplan Uitgangspunten leerplannen A Aansluiting: horizontaal overleg Overleg voorzitters lpc Nederlands, moderne vreemde talen en klassieke talen Afspraken over bv. aanpak taalbeschouwing vertrekken vanuit dezelfde principes, zoals de tweeledigheid van de zin met het onderwerp dezelfde termen -> opstap en uitnodiging voor de uitbouw van een taalen talenbeleid 2

3 Leerplan A-stroom: opbouw Leerplan A-stroom: opbouw Inleiding Algemene doelen Integratie Evaluatie Bibliografie Bijlagen Strategieën (Inter)culturele gerichtheid Vaardigheden Luisteren Spreken Taalbeschouwing Taalgebruik Taalsysteem Aanzet literaire competentie Lezen Doelen en didactische wenken Minimale materiële vereisten Verklarende woordenlijst Schrijven 3 componenten 29 Wat blijft? Welke evoluties? A Behouden Graadleerplan Visie op het vak: nadruk op communicatieve functie 3 componenten: - (taal)vaardigheid - taalbeschouwing (met 4 rubrieken) - genietend lezen Goed kunnen spreken, schrijven, luisteren en lezen bevordert ook deelname aan de samenleving (interculturele gerichtheid) 3 componenten: - (taal)vaardigheid - taalbeschouwing (taalgebruik en taalsystematiek) - aanzet tot literaire competentie via leesplezier Wat blijft? Welke evoluties? A Leerplancomponenten Behouden Brug met het basisonderwijs Pedagogischdidactische wenken Telkens overzicht van voor (beginsituatie) Taalbeleidsgedachte: ondersteuning bij schooltaal, instructietaal Transfer naar andere vakken Pedagogisch-didactische wenken ondersteunen integratiegedachte / differentiatie Taalvaardigheid Taalbeschouwing Aanzet tot literaire competentie via leesplezier 3

4 Vaardigheden Taalbeschouwing Luisteren Spreken Lezen Schrijven Taalgebruik Taalsysteem attitudes, inzichten, attitudes, inzichten, attitudes, inzichten, attitudes, inzichten, attitudes, inzichten, attitudes, inzichten, Aanzet tot literaire competentie Behouden Doelen taalvaardigheden A attitudes, inzichten, Gebaseerd op ongewijzigde eindtermen 17 doelen, doorlopend genummerd Mogelijkheid tot verdieping en uitbreiding Aandacht voor OVUR Publiek en verwerkingsniveau Taalvaardigheid: niveaus verwerkingsniveau kopiërend beschrijvend structurerend beoordelend publiek bekende leeftijdgenoot onbekende leeftijdgenoot bekende volwassene onbekende volwassene 20 4

5 Taalvaardigheid - wenken Differentiatie Strategisch: OVUR Receptieve en productieve taalvaardigheden: - schematisch voor (OV) tijdens (U / R) na (R) - literair lezen en luisteren naar ontspannende teksten = aanzet tot literaire competentie Ideeën voor criteria en ondersteunende vragen TBS Nadenken over taalgebruik - communicatieve situatie Verbeteren taalvaardigheid > taalbeschouwing Tempo Evaluatie (sticordi) Differentiatie Aanbod Wie? Wie? zender (spreker, schrijver) Wat? Hoe? boodschap Waarover? In welke omstandigheden? relatie boodschap werkelijkheid Werkvormen Vragen en opdrachten Wat? Aan wie? Bedoeling? Weg en Hoe? middelen? ontvanger bedoeling (luisteraar, lezer) Ondersteuning Waarover? In welke omstandigheden.? Aan Weg wie? en middelen? Effect? Effect? situatie kanaal effect Bart Masquillier en Marleen Lippens 28 Doelen taalbeschouwing A 15 doelen Basis en uitbreiding bij doel 15 Taalgebruik en taalsysteem Spelling ook als ondersteunende bij schrijfvaardigheid Terminologie gebaseerd op ET en op advieslijst taalbeschouwelijke termen

6 Persoon en getal Frans Nederlands Frans Nederlands Genus / geslacht Waarvoor is reflecteren op taalgebruik en taalsysteem zinvol? 1 alert maken voor en respect tonen voor eigen en andermans taalgebruik 2 verbeteren eigen taalvaardigheid 3 elementair inzicht in de structuur van taal die leerlingen gebruiken 4 in functie van (werkwoord)spelling 5 hulp bij aanleren van moderne vreemde talen 6 cultureel en intercultureel belang Kabouter Wesley Wanneer ben je goed in taal? Functies taalbeschouwingsonderwijs Ondersteuning taalvaardigheid Hulp bij aanleren vreemde talen Hulp bij spelling Bijbrengen denk- en redeneerwijzen Interculturele component Ondersteuning taalvaardigheid Bv. doel 8 TG leerlingen zien in dat er verschillende registers zijn Bv. doel 14 TS leerlingen kunnen nadenken over teksten: tekstsoorten, teksttypes, tekstopbouw en de structuuraanduiders in een tekst Voor de moderne vreemde talen Voor de moderne vreemde talen Een persoonlijke bedenking Lang leve het Nederlands! 1 ste p enk 2 de p enk 3 de p enk 1 ste p mv 2 de p mv 3 de p mv Je parle Tu parles Il/elle parle Nous parlons Vous parlez Ils/ elles parlent Ik praat Jij praat Hij/zij praat Wij praten Jullie praten Zij praten MON MA MES TON TA TES SON SA SES MIJN JOUW (JE) ZIJN EN HAAR C est son vélo Het is zijn fiets. Het is haar fiets. C est sa copine Het is zijn vriendin Het is haar vriendin 6

7 In functie van de (werkwoord)spelling In functie van de (werkwoord)spelling 2 de -3 de leerjaar 4 de leerjaar 5 de leerjaar 6 de leerjaar Handeling Vormen Regelmaat Herkennen Werkwoord Stam Uitgang Infinitief Persoonsvorm Enkelvoud Meervoud Tijd Tegenwoordige tijd Verleden tijd Stam Uitgang Infinitief Persoonsvorm Enkelvoud Meervoud Tijd Tegenwoordige tijd Verleden tijd Persoon 1 ste persoon 2 de persoon 3 de persoon Klankverandering tt Tegenw oordige tijd vt Verleden tijd alle Andere w erkw oordvormen dan pv In functie van (inter)culturele gerichtheid Concepten belangrijker dan termen Termen Bao 2000 onderw erp Termen Bao 2010 onderw erp Termen SO 2010 onderw erp Bv. Beleefdheidsvorm persoonsvorm gezegde w erkw oordelijk naamw oordelijk gezegde persoonsvorm persoonsvorm predicaat w erkw oordelijk naamw oordelijk gezegde lijdend voorw erp voorw erpen meew erkend voorw erp bepalingen bepaling Heldere terminologie Koppelteken (vroeger ook liggend streepje) Trema (vroeger ook deelteken) Infinitief (vroeger ook noemvorm) Predicaat: alles wat over het onderwerp gezegd wordt (vroeger gezegde) Nwg, wwg, naamwoordelijk deel van het gezegde -> Invulling gezegde is veranderd! 45 7

8 Vroeger en nu A Vroeger en nu A Taalbeschouwing Leerplan 1997 Leerplan 2010 Klassiek grammaticaonderwijs Nadruk op vorm. Onderwijs in taalbeschouwing Nadruk op betekenis, communicatie. Taalgebruik en tekst Taalgebruik en taalsysteem Gedecontextualiseerd d.w.z. losse zinnen worden ontleed. Reflectie op natuurlijke contexten. Woordenschat Er wordt op een abstract niveau met taal omgegaan. Leerlingen gaan aan de slag met concrete authentieke taalmaterialen. Spelling Schrijven Gebaseerd op de klassieke Latijnse grammatica. Communicatieve aanpak. Grammatica Kennis van termen is een belangrijke doelstelling. Begrippen en termen worden samen aangeleerd. Nu A Taalbeschouwing - wenken Taalbeschouwing vandaag Aanpak taalgebruik en taalsysteem Aandacht voor woordenschatdidactiek: voorbewerken, semantiseren, consolideren, controleren. Waar komt het in taalbeschouwing op aan? De aanpak Doel: nadenken over de manier waarop we met taal situaties aanpakken. Dus: op de eerste plaats reflecteren op TAALGEBRUIK! Taalbeschouwing - wenken Aanzet tot literaire competentie via leesplezier 6 doelen - leerlijn Reflecteren op taalgebruik Wie? Wat? Waarover? Aan wie? Met welke bedoeling? Hoe? In welke omstandigheden? Langs welke weg en met welke middelen? Effect? Reactie? Reflecteren op de systematiek van taal Klanken Woorden Zinnen Tekst Betekenissen Spellingvormen Literaire competentie ontwikkeling Eerste graad Tekstervarend lezen Tweede graad Tekstervarend + tekstbestuderend Derde graad Tekstervarend + tekstbestuderend + - interpreterend Doelstelling Aanzet tot literaire competentie via leesplezier Leesplezier bewuster maken via een begrippenapparaat Culturele geletterdheid en literaire competentie ontwikkelen Betekenisgeving Inwijding in een cultuur Esthetische vorming Persoonlijke ontplooiing Waardeoordeel Wijze van verwerking in de klas Praten over de leesbeleving Activiteiten over Praten over de leesbeleving en die preciezer benoemen Activiteiten over Uitspreken, maken met het literaire bedrijf, spreken over de leesbeleving, de tekstervaring toetsen aan die van een andere lezer (de leraar, een recensent ) Voorwerp van de verwerking Belevingswereld van de jonge lezer Belevingswereld van de jongere, de adolescent Belevingswereld van de jonge volwassene Tekstkeuze Tekstaanbod Kinder- en jeugdliteratuur Jeugdliteratuur Adolescentenliteratuur Literatuur voor volwassenen Adolescentenliteratuur Literatuur voor volwassenen (ET ASO/KSO/TSO 26) 8

9 Integratie A Evaluatie Integratie Integratie van vaardigheden Integratie van taalbeschouwing ICT-integratie Evaluatie: een nieuwe visie op onderwijs vereist een nieuwe visie op evaluatie Voorwaarden voor goede evaluatie - valide - betrouwbaar - efficiënt - objectief - transparant - normering Evaluatie Zelfevaluatie Peerevaluatie Co-evaluatie Kenmerken alternatieve evaluatie - aangepast aan de leerlingen - integratie van evaluatie met onderwijzen en leren - betrokkenheid van leerlingen - constructie i.p.v. reproductie - levensechtheid Minimale materiële vereisten Krachtige leeromgeving nodig! Klaslokalen met verplaatsbaar meubilair Woordenboek, cd-speler, video of dvd-speler, pc met internetaansluiting Multimedialokalen Ruimtes om individueel en/of in groep te werken

10 Verder in het leerplan Bibliografie Bijlagen Verklarende woordenlijst Lijst van de eindtermen Vragen?