Taalbeschouwelijke termen bao so 2010

Transcriptie

1 1 Bijlage: Vergelijking taalbeschouwelijke termen leerplannen basisonderwijs en secundair onderwijs In deze lijst vindt u in de linkerkolom een overzicht van de taalbeschouwelijke termen uit het leerplan basisonderwijs die kinderen op het einde van de basisschool actief moeten kunnen gebruiken. Al die termen behoren tot de eindtermen. Alle taalbeschouwelijke termen uit het basisonderwijs vindt u ook in het leerplan en de eindtermen van het secundair onderwijs. In de rechterkolom vindt u het overzicht van de termen die de leerlingen kennen op het einde van de eerste graad van het secundair onderwijs A-stroom. De gekleurde termen zijn in het leerplan van het secundair onderwijs toegevoegd ten aanzien van de taalbeschouwelijke termen in het basisonderwijs. De termen in het roos (en cursief) zijn toegevoegde termen vanuit de eindtermen voor de eerste graad A. De termen in het blauw (en onderstreept) behoren niet tot de eindtermen, maar zijn in het leerplan so opgenomen als basistermen. De termen in het geel (en vet) behoren ook niet tot de eindtermen eerste graad secundair onderwijs A-stroom, maar zijn opgenomen in het leerplan so als uitbreiding. (In het secundair biedt het leerplan basis- en uitbreidingsdoelen aan. Ook bij de termen zijn er basis- en uitbreidingstermen. De basis is voor iedereen. Rekening houdend met de klasgroep kan er meer of minder uitbreiding aangeboden worden.) Taalbeschouwelijke termen bao so 2010 Beleefdheidsvorm Werkwoordelijk gezegde Naamwoordelijk gezegde Bepaling Pagina Inhoudsopgave Advieslijst Uitbreiding secundair Extra basistermen secundair Secundair onderwijs Basis onderwijs Predicaat Hoofdtelwoord Rangtelwoord Register Antoniem Genus Articulatie Interpunctie Koppelwerkwoord Beeldspraak Witregel Tussenkopje Bart Masquillier en Marleen Lippens 28 Nadenken over taalgebruik spreker schrijver zender luisteraar lezer ontvanger boodschap spreker schrijver zender luisteraar lezer ontvanger boodschap

2 bedoeling situatie bedoeling situatie... kanaal... effect dialect vreemde taal Nederlands Frans Engels Duits moedertaal standaardtaal dialect vreemde taal Nederlands Frans Engels Duits moedertaal standaardtaal... Standaardnederlands... (taal)register... communicatiemodel 2 Nadenken over klanken klank mede rijm uitspraak klank mede rijm uitspraak... intonatie... tweeklank... articulatie... tempo Nadenken over woorden woord woord... grondwoord samenstelling samenstelling afleiding afleiding voorvoegsel voorvoegsel achtervoegsel achtervoegsel zelfstandig naamwoord zelfstandig naamwoord eigennaam eigennaam... getal

3 enkelvoud enkelvoud... genus mannelijk vrouwelijk onzijdig verkleinwoord lidwoord bijvoeglijk naamwoord mannelijk vrouwelijk onzijdig verkleinwoord... bijwoord werkwoord 3 lidwoord bepaald / onbepaald bijvoeglijk naamwoord werkwoord... hulpwerkwoord... koppelwerkwoord... imperatief infinitief stam uitgang enkelvoud persoon, 1 ste persoon, 2 de persoon, 3 de persoon tijd, tegenwoordige tijd, verleden tijd infinitief stam uitgang enkelvoud... toekomende tijd persoon, 1 ste persoon, 2 de persoon, 3 de persoon tijd, tegenwoordige tijd, verleden tijd... voltooid deelwoord... onvoltooide tijd... voltooide tijd... voornaamwoord... persoonlijk voornaamwoord als ond / lv / mv... bezittelijk voornaamwoord... aanwijzend voornaamwoord... vragend voornaamwoord... wederkerend voornaamwoord... beleefdheidsvorm... voorzetsel... telwoord... hoofdtelwoord... rangtelwoord

4 Nadenken over zinnen zin onderwerp woordgroep zinsdeel zin onderwerp woordgroep zinsdeel... predicaat... werkwoordelijk gezegde 4... andere delen van werkwoordelijk gezegde: afgescheiden deel van de pv. voltooid deelwoord infinitief werkwoordelijke uitdrukking wederkerend voornaamwoord... naamwoordelijk gezegde... delen van het naamwoordelijk gezegde: de werkwoorden (zie werkwoordelijk gezegde) naamwoordelijk deel van het gezegde... voorwerpen: lijdend voorwerp meewerkend voorwerp... bepaling... vragende zin... zinnen met inversie: mededelende zin: bevestigende zin ontkennende zin... enkelvoudige zin... samengestelde zin Nadenken over teksten tekst tekst... tekstsoort... teksttype... tekstdoel fictie fictie non-fictie non-fictie feit feit mening mening inleiding inleiding midden midden

5 slot slot... signaalwoord titel kopje bladzijde titel 5 kopje / tussentitel / tussenkopje bladzijde / pagina... inhoudsopgave / inhoud... context regel hoofdstuk alinea regel hoofdstuk alinea... witregel cursief vetjes lay-out cursief vetjes lay-out Nadenken over betekenissen synoniem synoniem... antoniem... homoniem... letterlijk... figuurlijk uitdrukking uitdrukking... spreekwoord... beeldspraak eerste graad A- stroom Nadenken over spellingvormen letter letter mede mede kleine letter kleine letter hoofdletter hoofdletter eindletter eindletter... tussenletter / tussenklank alfabet alfabet koppelteken koppelteken apostrof apostrof

6 trema accent trema accent... interpunctie punt uitroepteken vraagteken komma dubbele punt punt uitroepteken vraagteken komma dubbele punt... kommapunt... beletselteken leesteken aanhalingsteken spatie afkorting leesteken aanhalingsteken spatie afkorting 6