Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? Functies van taal Betekenis van taal Systeem van taal Componenten van de kennis over taal 1.2 Taalonderwijs Visies op taalonderwijs Inhouden van het taalonderwijs Didactiek van het taalonderwijs Tijd besteed aan taalonderwijs Evaluatie van het taalonderwijs 1.3 Uitgangspunten van Portaal 1.4 Keuzes maken Verdieping 2 Taalverwerving 2.1 Taalverwerving via spreken en luisteren Visies op taalverwerving Ontwikkeling van taalelementen Fasen in de taalverwerving Schema van de mondelinge taalverwerving Factoren die taalverwerving beïnvloeden 2.2 Taalverwerving via lezen en schrijven Vroeg schriftelijk taalaanbod thuis Lezen en schrijven op school Uitwerking van voorbeelden 2.3 Keuzes maken Verdieping

2 3 Mondelinge taalvaardigheid 3.1 Achtergrondkennis Luistervaardigheid Spreekvaardigheid Gespreksvaardigheid Mondelinge taalontwikkeling op school 3.2 Ontwikkelingslijnen van spreken en luisteren 3.3 Didactiek van spreken en luisteren Visies op onderwijs van mondelinge taalvaardigheid Aanpak van de leraar Onderwijs in mondelinge taalvaardigheid Methodes en materialen Evalueren en omgaan met verschillen 3.4 Keuzes maken Casus Reflectie Verdieping 4 Woordenschatonderwijs 4.1 Achtergrondkennis Vormaspecten Betekenisaspecten De relatie tussen vorm en betekenis Het mentale lexicon 4.2 Ontwikkelingslijnen van woordenschat Woordenschat binnen de verschillende domeinen 4.3 Didactiek van woordenschat Visies Wat doet de leraar? Methodes en materialen Evalueren 4.4 Keuzes maken Casus Reflectie Verdieping

3 5 Geletterdheid: lezen 5.1 Achtergrondkennis Kennis over lezen Het belang van lezen Achtergronden en tendensen bij leesonderwijs Hardop lezen 5.2 Ontwikkelingslijnen van lezen Ontluikende geletterdheid Beginnende geletterdheid in groep 1, 2 en Gevorderde geletterdheid in groep Didactiek van lezen Visies op leesonderwijs Aanpakken van de leraar bij leesonderwijs De leeromgeving Beginnende geletterdheid in groep 1, 2, en 3 Gevorderde geletterdheid in groep 4-8 Andere visies Methoden en materialen Evaluatie en omgaan met verschillen 5.4 Keuzes maken Praktijkvoorbeelden Reflectie Verdieping 6 Geletterdheid: schrijven 6.1 Achtergrondkennis Kennis over schrijven Het belang van schrijven Grondregels en spellingsvernieuwing 6.2 Ontwikkelingslijnen van schrijven Ontluikende geletterdheid Beginnende geletterdheid in groep Gevorderde geletterdheid in groep Didactiek van stellen en spelling Visies op schrijfonderwijs Aanpak door de leraar Methoden en materialen Evaluatie en omgaan met verschillen

4 6.4 Keuzes maken Casus stelonderwijs Reflectie Verdieping 7 Taalbeschouwing 7.1 Achtergrondkennis Wat is taalbeschouwing? Terreinen van taalbeschouwing 7.2 Ontwikkelingslijnen van taalbeschouwing in de basisschool Het metalinguïstisch bewustzijn Differentiatiefase en voltooiingsfase Ontwikkeling van de taalbeschouwing in relatie tot de algemene taalontwikkeling Gebruikmaken van het metalinguïstisch bewustzijn 7.3 Didactiek van taalbeschouwing Taalbeschouwingsstrategieën Traditionele grammatica Onderwerpen van taalbeschouwing Methodes en materialen Evalueren en omgaan met verschillen 7.4 Keuzes maken Casus Reflectie Verdieping 8 Jeugdliteratuur 8.1 Achtergrondkennis Kinderboeken, jeugdboeken en boeken voor volwassenen Klassieke en historische kinderboeken Wijzer worden van informatieve boeken Geloof in sprookjes Verhalende literatuur Prentenboeken Rijm of poëzie? Lezen landelijk 8.2 Ontwikkelingslijnen van jeugdliteratuur Groep 1 en Verschillende indelingen De literaire competentie

5 8.3 Didactiek van jeugdliteratuur Hoera, voorlezen! Vertellen Boekpromotie Gebruik van informatieve boeken Sprookjes in de klas Prentenboeken Methodes en materialen Omgaan met verschillen 8.4 Keuzes maken Casus Reflectie Verdieping 9 Meertaligheid en Nederlands als tweede taal 9.1 Achtergrondkennis Situatieschets 9.2 Ontwikkelingslijnen van meertaligheid Fases in de tweede-taalontwikkeling Leerstof voor tweedetaal-verwerving 9.3 Didactiek van meertaligheid Opvattingen over de rol van het onderwijs bij tweedetaalverwerving De didactische aanpak van het tweede-taalonderwijs 9.4 Keuzes maken Casussen Reflectie Verdieping 10 Taalbeleid 10.1 Achtergrondkennis Kwaliteitsimpulsen Taalbeleid in het algemene schoolbeleid Wat is taalbeleid? Analyse van taalonderwijs Opzet en uitwerking van taalbeleid 10.2 De beleidscyclus in de praktijk De Zonnewijzer (voortgezet technisch lezen) De Omgang (coöperatief leren en stelonderwijs) De Regenboog (begrijpend lezen en wereldoriëntatie)

6 10.3 De taalcoördinator Wat is een taalcoördinator? De taalcoördinator en het taalbeleid Opleiding en verdere professionalisering 10.4 Mogelijkheden tijdens stage Op schoolniveau 10.5 Keuzes maken Verdieping