Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen"

Transcriptie

1 Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden Inzichten in taalverwervingsprocessen

2 Wie zijn we? Multidisciplinair expertisecentrum rond taal, onderwijs en samenleving (verbonden aan de faculteit Letteren, KU Leuven) _ since Missie? Taal inzetten als motor voor gelijke leerkansen voor iedereen, een leven lang _ Taalrijk, kansrijk!

3 We streven naar leersucces voor iedereen door: GELETTERDHEID in onderwijs en maatschappij te verhogen TAALVERWERVING Nederlands te stimuleren bij moedertaal- én nietmoedertaalsprekers van het Nederlands TAAL BELEID EVALUATIE breed in te zetten om het (taal)leerproces te bevorderen

4 Via een unieke combinatie van: toegepast en maatschappelijk relevant ONDERZOEK ONTWIKKELING VAN DIDACTISCHE MATERIALEN Evaluatie- en taalbeleidsinstrumenten, leermethoden, digitale tools PROFESSIONALISERING VAN (LEERKRACHTEN)TEAMS Vorming en coaching van leerkrachten/schoolteams/directies/ kinderopvanginitiatieven

5 Team

6 Programma 1. Waarvan lig jij wel eens wakker? 2. State of the art: taalontwikkeling 3. Een model voor taalontwikkelend onderwijs 4. En nu concreet! 5. In de praktijk: Jill & Catherine aan het woord

7 Waarvan lig jij wel eens wakker?

8 State of the art: taalontwikkeling VS.

9 Eigen ervaringen Wat zijn jouw ervaringen met het leren van een nieuwe taal? Hoe leer jij het best een vreemde taal?

10

11 Taalleren, hoe werkt dat? 1. De krachtige leeromgeving: het model voor (taal)leren Onderzoek Machteld Verhelst Model 3 cirkels 3. Meertalige taalontwikkeling IJsberg + duur tweedetaalverwerving Grafiek Citaten van prof. Van den Branden en prof. Van Avermaet 5. Belang van productieve interactie Verschillende lesaanpakken Onderzoek Carolien Frijns 2. Het taalverwervingsproces Taalverwervingsproces (schema Joey) Cartoons 4. Taal en identiteit Talensilhouet Artikel Carolien Frijns Thuistaalonderzoek 6. Verloop taalontwikkeling Strookjes en foto s taalontwikkeling Fasen taalontwikkeling

12 Taalleren, hoe werkt dat? Opdracht Lees de info in je groepje. Welke inzichten neem je mee om aan de anderen uit te leggen hoe het taalleren van nieuwkomers verloopt? De groepjes worden herverdeeld. Welke krachtlijnen moeten we meenemen als we het hebben over het leren van taal?

13

14

15 Een model voor taalontwikkelend onderwijs Positief, veilig en rijk leerklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie

16 En nu concreet! Welke praktijken, interventies, opdrachten pas jij toe die helpen bij het leren van Nederlands? Hoe werk jij aan een krachtige taalleeromgeving? Bespreek met elkaar! Kleef de post-its van de eerste opdracht op de juiste plaats Positief, veilig en rijk klimaat Functionele, motiverende taken Ondersteuning door interactie

17

18 Positief, veilig en rijk klimaat Onderdompeling, taalniveau in moedertaal, rijk taalaanbod, met vallen en opstaan, herhaling, durven fouten maken, kansen om te spreken, taalbad met moedertaalsprekers, interesse van je medemens, luisteren/lezen, veilige omgeving, visuele ondersteuning/visualiseren, welbevinden, taal in context, trial & error, uitbeelden, input van woordenschat Betekenisvolle context Motivatie/interesse/noodzaak, televisie/films/nieuws, social media, authentieke/functionele context, vrijwilligerswerk, taal beleven, oefenen/toepassen, verliefd worden, zingen, reizen, op een actieve manier, in de winkel, interesse in land/cultuur, handelend leren/doen!/taal gebruiken, spelenderwijs, dagelijks leven, liedjes beluisteren, brede open school (sport, cultuur, crea, vrijetijdsbeleving) Ondersteuning door interactie In omgang met mensen, via ondertiteling, hulp/ondersteuning van moedertaalsprekers, spreken/schrijven, samenvatten, positieve bekrachtiging, koppeling met andere talen, interageren/conversaties, in groep, spreken en corrigeren, praten met vrienden Andere manieren van taalleren (~ huis) Grammaticale regels kennen, basis via studie, structuur leren, systematisch woordenschat en grammatica opbouwen, schriftelijke basis, basisgrammatica aangeleerd krijgen, opzeggen

19 In de praktijk: Jill & Catherine aan het woord Jill Goetkint Catherine Soenens basisonderwijs secundair onderwijs AN-leerkracht en pedagogisch begeleider anderstalige nieuwkomers Alberreke, Stedelijk Onderwijs, Antwerpen coördinator en directeur OKAN Katholieke Scholen, Diest

20

21

22 Contact Pandora Versteden Coördinatie vorming en onderwijsondersteuning Centrum voor Taal en Onderwijs - KU Leuven Blijde Inkomststraat 7 bus Leuven Pandora.Versteden@kuleuven.be

Centrum voor Taal en Onderwijs Pandora Versteden. (Taal)krachtige praktijken voor vluchtelingen/ nieuwkomers op school en daarbuiten

Centrum voor Taal en Onderwijs Pandora Versteden. (Taal)krachtige praktijken voor vluchtelingen/ nieuwkomers op school en daarbuiten Centrum voor Taal en Onderwijs Pandora Versteden (Taal)krachtige praktijken voor vluchtelingen/ nieuwkomers op school en daarbuiten Wie zijn we? Multidisciplinair expertisecentrum rond taal, onderwijs

Nadere informatie

Katrien Helsen (Sarah Slabbaert) Pandora Versteden. Werksessie Beleidsmatig werken op schoolniveau aan diversiteit, taal en zorg op school

Katrien Helsen (Sarah Slabbaert) Pandora Versteden. Werksessie Beleidsmatig werken op schoolniveau aan diversiteit, taal en zorg op school Katrien Helsen (Sarah Slabbaert) Pandora Versteden Werksessie Beleidsmatig werken op schoolniveau aan diversiteit, taal en zorg op school Programma 1. Korte kennismaking Wie ben ik? Wie zijn jullie? Wie

Nadere informatie

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen Zin in goed onderwijs Frans! Talige grondhouding Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid Frans Mia Vanden Waeyenbergh Pedagogisch begeleider Frans, CLIL en coördinatie MVT 1. Visie op goed taalonderwijs

Nadere informatie

Overzicht van de trajecten

Overzicht van de trajecten Pedagogische Begeleiding Regio Antwerpen Noorderlaan 108 2030 Antwerpen 03 543 97 05 www.dsko.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen Trajecten pedagogische begeleiding BaO en BuBaO 2018-2019 Voor het schooljaar

Nadere informatie

TAALBELEID BAO. Taalbeleid: een succesvol project. Martien Berben

TAALBELEID BAO. Taalbeleid: een succesvol project. Martien Berben TAALBELEID BAO Taalbeleid: een succesvol project Martien Berben www.cteno.be Taalbeleid Waarom? Hoe? TAALBELEID Voor wie? Waarover? Waarom? Attitude bij lezen Begrijpen van opdrachten Duidelijkheid bij

Nadere informatie

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Taalstimulering voor kinderen en volwassenen Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Enkele stellingen Taalontwikkeling 1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar Eentalige

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, jaar praktijkschool vso

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, jaar praktijkschool vso Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 12 16 jaar praktijkschool vso De leerlingen in Route 1 Uitstroomprofiel praktijkonderwijs, vso bereiden zich voor op instroom in het praktijkonderwijs (en soms

Nadere informatie

Workshop positief omgaan met meertaligheid op school

Workshop positief omgaan met meertaligheid op school Workshop positief omgaan met meertaligheid op school 25 september 2017 Sarah Slabbaert www.cteno.be Sarah Slabbaert De kracht van meertaligheid Nood aan inzicht in de kracht van meertaligheid: Meertaligheid,

Nadere informatie

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer

Nadere informatie

LEERLABO VLUCHTELINGEN 5

LEERLABO VLUCHTELINGEN 5 LEERLABO VLUCHTELINGEN 5! مرحبا Goeiedag, bonjour en Positief omgaan met meertaligheid Pandora Versteden WWW.CTENO.BE OP HET PROGRAMMA 1. Reflectie meertaligheid Wat denk jij? Hoe gaan jullie er op school

Nadere informatie

contact Messaouda Zaouali 09 267 68 11 messaouda.zaouali@odice.be www.odice.be Kinderdagverblijven en buitenschoolse werkingen weerspiegelen de samenleving: je vindt er kinderen uit allerlei gezinnen en

Nadere informatie

VOORTRAJECT TAALBELEID

VOORTRAJECT TAALBELEID VOORTRAJECT TAALBELEID Interactieve werkvormen Sophie Stroobants Wie is wie? Dienst onderwijsondersteuning Mechelen Opdrachtgever van het traject Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) Inhoudelijk vormgever

Nadere informatie

Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les. Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven

Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les. Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven NedBox.be: oefen je Nederlands online Online taalcoaching

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde

Nadere informatie

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal.

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. # STEL MEDESPELER ENKELE GESLOTEN VRAGEN EN STEL ENKELE OPEN VRAGEN. LEUKE TAALACTIVITEIT BIJ HET THEMA HATSJOE! IS...

Nadere informatie

Taalontwikkeling in een meertalige context

Taalontwikkeling in een meertalige context Taalontwikkeling in een meertalige context Informatiebrochure voor ouders Code maakt deel uit van de Groep Gezondheid & Welzijn van Lessius Proces van tweedetaalverwerving 1 Verantwoording Als expertisecentrum

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 2, jaar vmbo basis

Schets van het onderwijsprogramma Route 2, jaar vmbo basis Schets van het onderwijsprogramma Route 2, 12 16 jaar vmbo basis Bij leerlingen in route 2 uitstroomprofiel vmbo basis ligt het accent op instroom in de onderbouw van de vmbo basisberoepsgerichte leerweg.

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo 2. april 2016

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo 2. april 2016 Schets van het onderwijsprogramma De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel mbo 2 worden voorbereid op instroom in een niveau 2 opleiding op het mbo. De school moet voor deze leerlingen een veilige plek

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? 1.1.1 Functies van taal 1.1.2 Betekenis van taal 1.1.3 Systeem van taal 1.1.4 Componenten van de kennis over taal 1.2

Nadere informatie

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, jaar vmbo basis

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, jaar vmbo basis Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, 12 16 jaar vmbo basis Bij leerlingen in route 2 uitstroomprofiel vmbo basis ligt het accent op instroom in de onderbouw van de vmbo basisberoepsgerichte

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS VEILIG KLASKLIMAAT KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS Klasinrichting/ klasopstelling 1. Ik zorg ervoor dat de thuiscultuur en de thuistaal zichtbaar aanwezig zijn in de

Nadere informatie

Taalontwikkelend Lesgeven

Taalontwikkelend Lesgeven Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 16+ (begeleid) werk, inburgering

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 16+ (begeleid) werk, inburgering Schets van het onderwijsprogramma, inburgering De leerlingen in route 1 uitstroomprofiel (begeleid) werk, inburgering stromen door naar (begeleid) werk. Dat betekent dat er in het onderwijsprogramma aan

Nadere informatie

Ik zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg

Ik zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg Ronde 1 Jo Knaeps & Greet Van Mello VVKBaO Contact: Jo.knaeps@vsko.be greet.vanmello@vsko.be Ik zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg

Nadere informatie

TAALBELEID BAO. Taalbeleid: een succesvol project. Nele Decroos

TAALBELEID BAO. Taalbeleid: een succesvol project. Nele Decroos TAALBELEID BAO Taalbeleid: een succesvol project Nele Decroos www.cteno.be Een rondje Wie ben je? Voor welke school werk je? Eén associatie met taalbeleid? Taalbeleid Waarom? Voor wie? Waarover? Hoe? Waarom?

Nadere informatie

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar vmbo kader/gl/tl

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar vmbo kader/gl/tl Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde

Nadere informatie

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 MEERTALIGHEID: EEN TROEF! { MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 Oefening: mijn gevoelens over taal! Wat roept een bepaalde taal bij jou op? Welke invloed heeft ze op jou? Hecht je er een emotionele

Nadere informatie

Anderstalige nieuwkomers

Anderstalige nieuwkomers Anderstalige nieuwkomers Zijn overal aanwezig..soms even niet en dan weer wel Ze moeten zoveel leren: onze taal, onze gewoontes? Wat doen we ermee? Hoe beginnen we eraan? Hoe breng ik taal aan? Wat met

Nadere informatie

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Piet Van Avermaet Inhoud Voorstelling SDL Kennismaking Stellingen Taal, taal leren, talige

Nadere informatie

Schets onderwijsprogramma en lessentabel. Route 2, 16+ mbo 2. april 2016

Schets onderwijsprogramma en lessentabel. Route 2, 16+ mbo 2. april 2016 Schets onderwijsprogramma en lessentabel De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel mbo 2 worden voorbereid op instroom in een niveau 2 opleiding op het mbo. De school moet voor deze leerlingen een veilige

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen

Nadere informatie

INSPIRATIESESSIE ALFA EN UITDAGENDE DOELGROEPEN. Centrum voor Taal en Onderwijs

INSPIRATIESESSIE ALFA EN UITDAGENDE DOELGROEPEN. Centrum voor Taal en Onderwijs INSPIRATIESESSIE ALFA EN UITDAGENDE DOELGROEPEN Centrum voor Taal en Onderwijs WIE ZIJN WE? www.cteno.be (PRAKTIJKVOORBEELD)/VISIE CTO: HET ALFABETISERINGSPROCES: EEN KADER Belangrijke verschuiving: Technisch

Nadere informatie

Onderzoek Zuid-Afrika

Onderzoek Zuid-Afrika Onderzoek Zuid-Afrika Tweede taalverwerving en tweede taalonderwijs Engels als tweede taal in het basisonderwijs Naam: Kimberly Vermeulen Studentnummer: S1077859 Klas: PLV3B Datum: 20-04-2015 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016 Schets van het onderwijsprogramma De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel entreeopleiding worden voorbereid op instroom in de entreeopleiding in het mbo. De entreeopleiding is drempelloos en duurt een

Nadere informatie

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden:

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden: Missie en visie Basisschool met de Bijbel Bij de Bron is één van de tien scholen uitgaande van de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs te Putten.

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING. Kleuterklas

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING. Kleuterklas KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING Kleuterklas Naar: Bultynck, K., Sierens, S., Slembrouck, S., Van Avermaet, P. & M. Verhelst (2008), Vooronderzoek m.b.t. de plaats van de thuistalen

Nadere informatie

Kwaliteitsvolle Interacties

Kwaliteitsvolle Interacties Kwaliteitsvolle Interacties Rijke taal! Hefboom taalontwikkelende interactievaardigheden Taal is kapitaal, cultureel en symbolisch. Wanneer kinderen uitgedaagd worden om in één of zelfs meerdere talen

Nadere informatie

VAARDIGHEIDSTRAINING 3

VAARDIGHEIDSTRAINING 3 VAARDIGHEIDSTRAINING 3 Taalbeleid, meer dan het plan Sophie Stroobants Programma 1. Acties uitwerken Een blik op de inhoudelijke en praktische aanpak Het belang van samen leren Ondersteuning door partners

Nadere informatie

IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches

IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches Jozefien Loman Pandora Versteden Caroline Moons Promotor: Koen Van Gorp IEDEREEN

Nadere informatie

Wij gaan met plezier naar school.

Wij gaan met plezier naar school. www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen

Nadere informatie

BaLO welkom

BaLO welkom BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden

Nadere informatie

Wis & Cº project. Beste schooldirectie, beste leerkracht,

Wis & Cº project. Beste schooldirectie, beste leerkracht, FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN CENTRUM VOOR INSTRUCTIEPSYCHOLOGIE EN TECHNOLOGIE DEKENSTRAAT 2 BUS 3773 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Wis & Cº project Beste schooldirectie,

Nadere informatie

TAALDREMPELS OP SCHOOL

TAALDREMPELS OP SCHOOL REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiekonderwijs.vlaanderen TAALDREMPELS OP SCHOOL Themagroep taal voor leraren zaak- en praktijkvakken, leraren talen, coördinatoren,

Nadere informatie

ANders in de klas. Zorgtweedaagse Januari Iris Philips Katleen Koopmans

ANders in de klas. Zorgtweedaagse Januari Iris Philips Katleen Koopmans ANders in de klas Zorgtweedaagse Januari 2018 Iris Philips Katleen Koopmans 2 For the birds Planning Regelgeving Onthaal van AN Taalontwikkeling Taken en differentiatiemogelijkheden 3 Regelgeving LS AN

Nadere informatie

Doelen KENNEN & KUNNEN LEERLIJN OVERLADENHEID EIGEN RUIMTE BALANS

Doelen KENNEN & KUNNEN LEERLIJN OVERLADENHEID EIGEN RUIMTE BALANS Doelen KENNEN & KUNNEN SAMENHANG DOORLOPENDE LEERLIJN OVERLADENHEID EIGEN RUIMTE BALANS Leergebieden Ontwikkelteam 125 18 9 ONTWIKKELTEAMS 84 ONTWIKKELSCHOLEN Geven input en feedback op tussenopbrengsten

Nadere informatie

De Zill! Leerplansite verkennen.

De Zill! Leerplansite verkennen. De Zill! Leerplansite verkennen. De waarde van de Zill! leerplansite wordt soms wel eens onderschat. Je kan er alle informatie vinden rond visie, het waarom, het waar Er wordt haarfijn uitgelegd wat Zill!

Nadere informatie

Doeltaal is voertaal. Engels geven in het Engels. Whitepaper. Doeltaal is voertaal Marion Ooijevaar, 30 januari Introductie

Doeltaal is voertaal. Engels geven in het Engels. Whitepaper. Doeltaal is voertaal Marion Ooijevaar, 30 januari Introductie Engels geven in het Engels Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten

Nadere informatie

Ronde van Vlaanderen 2008 Hasselt Oostende - Schaarbeek. Taalvaardigheidsonderwijs

Ronde van Vlaanderen 2008 Hasselt Oostende - Schaarbeek. Taalvaardigheidsonderwijs Ronde van Vlaanderen 2008 Hasselt Oostende - Schaarbeek Taalvaardigheidsonderwijs Programma Algemene inleiding (voormiddag) Taalvaardigheid omschrijving (stellingen) Taalvaardigheid praktijk (casus) Afsluiting

Nadere informatie

Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004

Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Integratie van AN in secundair onderwijs Tom Verheyen Filip Paelman Overzicht Omzendbrief Tasan Vervolgonderzoek Referentiekader Een

Nadere informatie

Collaboratieve zorg voor vluchtelingenkinderen op school: een pilootproject 14/02/2019. Lore Baeyens (SOM Leuven)

Collaboratieve zorg voor vluchtelingenkinderen op school: een pilootproject 14/02/2019. Lore Baeyens (SOM Leuven) Collaboratieve zorg voor vluchtelingenkinderen op school: een pilootproject 14/02/2019 Lore Baeyens (SOM Leuven) Leerlingen met een vluchtverleden bij jouw op school/in jouw praktijk/omgeving Hoe voelt

Nadere informatie

Meertaligheid: een troef! Intro: film Sint-Salvator

Meertaligheid: een troef! Intro: film Sint-Salvator Meertaligheid: een troef! Intro: film Sint-Salvator Doel taalonderwijs Taalvaardigheid is van belang voor het succes dat kinderen in het onderwijs zullen hebben. Kinderen dienen hun taalvaardigheid te

Nadere informatie

WORKSHOP. Zegt een Poolse koe ook boe? Talensensibilisering

WORKSHOP. Zegt een Poolse koe ook boe? Talensensibilisering Welkom! WELKOM in de sessie Talensensibilisering! 1. Kies -los van je schoolgenoten- een tafel uit om aan te gaan zitten. 2. Stel jezelf/je school voor aan je tafelgenoten. 1 WORKSHOP Zegt een Poolse koe

Nadere informatie

CENTRUM VOOR TAAL EN ONDERWIJS:

CENTRUM VOOR TAAL EN ONDERWIJS: CENTRUM VOOR TAAL EN ONDERWIJS: TAALRIJK, KANSRIJK! Goedele Vandommele et al. Hoe het begon. Het Steunpunt NT2 In de jaren negentig van de vorige eeuw stelde de Vlaamse regering vast dat kinderen en volwassenen

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

Vormingen. Aanbod in West-Vlaanderen

Vormingen. Aanbod in West-Vlaanderen Vormingen Aanbod in West-Vlaanderen 1 JANUARI 2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Het Agentschap Integratie

Nadere informatie

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Taal in de blender Succesrecepten Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Digitale (onderwijs)revolutie (?) In welke mate kunnen online taken het taalleerproces van anderstalige werknemers versterken? Welke functionele,

Nadere informatie

Waarom? Doel. Verloop 26/02/2015. Talensensibilisering in de kleuterklas TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS

Waarom? Doel. Verloop 26/02/2015. Talensensibilisering in de kleuterklas TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS TALENSENSIBILISERING IN DE KLEUTERKLAS Begeleidingsprogramma voor kleuterleerkrachten en ouders van meertalige kinderen Ellen Vandewalle 26-02-2015 http://www.tolkinfo.nl/tolk2.php Waarom? Waarom? Doel

Nadere informatie

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht

Nadere informatie

Workshop Oriëntatie op Nederlands voor taalvrijwilligers

Workshop Oriëntatie op Nederlands voor taalvrijwilligers Workshop Oriëntatie op Nederlands voor taalvrijwilligers 12 januari 2016 Lidy Zijlmans Senior medewerker Nederlands voor anderstaligen https://www.doneereenlesboek.nl/ Programma workshop 1. Inventarisatie

Nadere informatie

HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?

HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? INSPIRATIE OP BASIS VAN DE LEERGEMEENSCHAP STEM VOOR DE BASIS EN STEM+ VLOR-Studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

De Schoolwerkplaats school van nu

De Schoolwerkplaats school van nu 2015 De Schoolwerkplaats school van nu Visie en uitgangspunten Manon van der Linde Ilse Overzier Marjan van Baekel- Kan 1. Waar de Schoolwerkplaats voor staat Missie Wat we willen is dat alle kinderen

Nadere informatie

GESPREKS- EN DOELEN VANDAAG 6/1/2016 SPREEKVAARDIGHEID IN DE ISK ONDERWIJSACTIVITEITEN. Hoe zeg je dat?

GESPREKS- EN DOELEN VANDAAG 6/1/2016 SPREEKVAARDIGHEID IN DE ISK ONDERWIJSACTIVITEITEN. Hoe zeg je dat? GESPREKS- EN SPREEKVAARDIGHEID IN DE ISK Hoe zeg je dat? 1 Lies Alons 31 mei 2016 AZC Dronten DOELEN VANDAAG 2 1. Je weet welke onderdelen van belang zijn in het spreekproces in een 2 e taal. 2. Je ontwikkelt

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Respecteer de stille periode van kinderen. Geef kinderen die het nodig hebben, meer tijd om een luisteropdracht

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING Lager onderwijs VEILIG Specifiek toegespitst op Doe ik dit al? Leerkrachten- KLASKLIMAAT Voorbeelden/specificaties thuistaal/thuiscultuur (Evt. andere

Nadere informatie

Onderzoek Zuid-Afrika

Onderzoek Zuid-Afrika Onderzoek Zuid-Afrika Tweede taalverwerving en tweede taalonderwijs Engels als tweede taal in het basisonderwijs Naam: Kimberly Vermeulen Studentnummer: S1077859 Klas: PLV3B Minor: Internationalisering

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING Lager onderwijs VEILIG KLASKLIMAAT Voorbeelden/specificaties Specifiek toegespitst op thuistaal/thuiscultuur Klasinrichting / Opstelling 1. Wat hangt

Nadere informatie

Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs

Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs Januari 2011 1. Inleiding De voorbije jaren hebben de verschillende Vlaamse ministers van Onderwijs veel inspanningen gedaan

Nadere informatie

Meertaligheid op het werk

Meertaligheid op het werk Meertaligheid op het werk Een blessing in disguise? Mariet Schiepers Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven Het begrip meertaligheid in een Europese context: een blessing! EU als promotor van meertaligheid

Nadere informatie

Ik ben pedagogisch medewerker op een VVE locatie van TintelTuin

Ik ben pedagogisch medewerker op een VVE locatie van TintelTuin Ik ben pedagogisch medewerker op een VVE locatie van TintelTuin De pedagogisch medewerkers aan het woord over de pedagogische kwaliteit van TintelTuin 1 VEILIGHEID + UITDAGING = GROEI Waarom kiezen ouders

Nadere informatie

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke

Nadere informatie

Vormingskalender Samen bouwen aan kinderkansen

Vormingskalender Samen bouwen aan kinderkansen Vormingskalender Samen bouwen aan kinderkansen 2015 Vorming Klare taal - duidelijk gesproken & geschreven taal Klare taal - duidelijk gesproken taal Datum (telkens dezelfde vorming op Doelgroep Locatie

Nadere informatie

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal!

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! 17 november 2009 Daniëlle DANIELS Geletterde peuters en kleuters? Positief, veilig klasklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie (andere

Nadere informatie

(O)Kans voor een versterkt onthaalonderwijs

(O)Kans voor een versterkt onthaalonderwijs (O)Kans voor een versterkt onthaalonderwijs Reflectiesessie 4 Naar flexibele en meer geïntegreerde leertrajecten in het secundair onderwijs Enkele bevindingen uit het onderzoek Grote diversiteit aan onthaalonderwijs

Nadere informatie

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

Heikamperweg AZ Asten-Heusden Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht

Nadere informatie

TAALLEREN IN INTERACTIE

TAALLEREN IN INTERACTIE TAALLEREN IN INTERACTIE alleen voor cluster 2? Ciska Heertjes-Groen Logopediste Taalbrug SO Begeleidster TII SBO INHOUD Video opname TOS klas op de Taalbrug SO Wat zie je? Wat is taalleren in interactie?

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Samen leren, samen spelen, op mijn maat!

Samen leren, samen spelen, op mijn maat! Pedagogisch project BuBaO Sint-Lodewijk BuBaO Sint-Lodewijk stelt zich als Katholieke dialoogschool gastvrij op voor iedereen, ongeacht de levensbeschouwelijke of religieuze achtergrond. We nodigen jou

Nadere informatie

Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen

Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod 3. Werken aan een stimulerend

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin VLOR studiedag 3 februari 2012 Taal = hot item Arme peuters ook taalarm (16/03/2009) Steeds minder baby s met Nederlands als thuistaal geboren (4/12/2010)

Nadere informatie

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven kijkwijzer hoger onderwijs taalontwikkelend lesgeven de docent 1. Is het taalaanbod van de docent rijk, verzorgd en afgestemd op de studenten? Zijn de formuleringen op het niveau van studenten? Drukt de

Nadere informatie

Deel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos. 2 Stappen bij het opstellen van een behandelplan 29

Deel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos. 2 Stappen bij het opstellen van een behandelplan 29 Inhoud Inleiding 15 Deel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos 1 Het computerprogramma 23 1.1 Inleiding 23 1.2 Doel van het computerprogramma Behandeldoelen tos 23 1.3 Doelgroep en gebruikers

Nadere informatie

Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap

Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap Actie onderzoek naar invloedrijke factoren en interventies Voorstellen Voorzitter: Prof. dr. Elly de Bruijn Lector Beroepsonderwijs Faculteit Educatie Hogeschool

Nadere informatie

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart 2013 Magda Deckers TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS: Eenzelfde begrippenkader: - vaststellingen die leidden tot TVO - conclusies voor het onderwijs - TVO: conceptueel kader

Nadere informatie

Terugveren en opveren

Terugveren en opveren Terugveren en opveren Streven naar een positieve identiteit bij jongeren Met financiële steun van het ISF fonds van de Europese Prevention of and Fight against Crime Programme of the European Union European

Nadere informatie

Taal zonder een lees- en taalmethode, kan dat eigenlijk wel?

Taal zonder een lees- en taalmethode, kan dat eigenlijk wel? Taal zonder een lees- en taalmethode, kan dat eigenlijk wel? Gerri Koster MA SEN De Activiteit, Alkmaar/ s-hertogenbosch Landelijk Centrum voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs g.koster@de-activiteit.nl

Nadere informatie

Engels als Aanvullende Taal

Engels als Aanvullende Taal International School of Amsterdam Engels als Aanvullende Taal Richtlijnen voor Ouders English as an Additional Language (EAL) Dutch Het doel van het EAL programma is om kinderen zelfstandig en zelfverzekerd

Nadere informatie

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1 STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder

Nadere informatie

TAAL- COMPETENTIE 16/10/2014. Overzicht. Pourquoi? Beleidskeuze 1

TAAL- COMPETENTIE 16/10/2014. Overzicht. Pourquoi? Beleidskeuze 1 1 Taalbeleid Mentorendag 07/10/2014 Ann Steverlynck ann.steverlynck@arteveldehs.be Overzicht 1. Waarom een taalbeleid? Waarom aandacht voor taalstimulering en taalontwikkeling binnen nieuw decreet? Mijn

Nadere informatie

Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld

Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Een onderzoek in kader van de opleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs Departement Onderwijs en Pedagogie Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Kenniscentrum Urban Coaching

Nadere informatie

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen: HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies

Nadere informatie

Taalstimulering en brede ontwikkeling voor kinderen van 0 tot 4 jaar

Taalstimulering en brede ontwikkeling voor kinderen van 0 tot 4 jaar Taalstimulering en brede ontwikkeling voor kinderen van 0 tot 4 jaar op kinderdagverblijven Volg het kind, beleef de dag Hoe werkt Ben ik in Beeld? Ben ik in Beeld is speciaal ontwikkeld voor kinderdagverblijven.

Nadere informatie

ENGELS als Tweede Taal

ENGELS als Tweede Taal ENGELS als Tweede Taal o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org Inhoudsopgave Inhoud: 1. Inleiding 2. Keuze voor de Engelse taal (Why English?) 3. Vroeg vreemde talenonderwijs

Nadere informatie