Workshop Oriëntatie op Nederlands voor taalvrijwilligers

Transcriptie

1 Workshop Oriëntatie op Nederlands voor taalvrijwilligers 12 januari 2016 Lidy Zijlmans Senior medewerker Nederlands voor anderstaligen

2

3 Programma workshop 1. Inventarisatie 2. Een korte les ervaren. 3. Taalverwerving: enkele basisbegrippen 4. Doen / niet doen: woordenschat en spreken 5. Zelf een les geven 6. Doen/ niet doen: grammatica en cultuur 7. Praktische zaken/vragen/ uitwisseling

4 Kennismaking U krijgt een aantal vragen. Ga staan als het antwoord op u van toepassing is. Blijf zitten als het antwoord niet op u van toepassing is.

5 Les Chinees U ziet een korte les Chinees. De kinderen voeren de instructies uit.

6 Les Chinees -Wat heb je gezien, wat gebeurde er -Wat heb je onthouden, waarom heb je het onthouden. -Kun je het reproduceren -Functie van fonetisch opschrijven -Les 1 woord voor woord -

7 Taalverwerving Optie 1: Gebruikt u een steuntaal? Wat zijn de voordelen/nadelen? Optie 2: Gebruikt u alleen Nederlands? Hoe doe je dat, waar let je op? Filmpje: Het ontbijt

8 Doen en niet doen Youtube: het ontbijt 1. Input: spreken op het niveau van de cursisten 2. Woordenschat aanschouwelijk maken 3. Niet te veel zelf praten, zorg voor interactie 4. Communicatie centraal, niet de regels.

9 Overdenking Bespreek in kleine groepjes Hoe ga je te werk om de cursisten zoveel mogelijk te laten begrijpen?

10 Inventarisatie Voorkennis activeren Herhalen Visuele ondersteuning Uitspraak Tempo Uitbreiden Voorbeelden Synoniemen Omschrijven

11 Doen: spreken op het niveau van de cursisten Met behulp van - Gebaren - Eenvoudige zinnen (geen kindertaal) - Aangepast Tempo - Doseren - Herhalen en herformuleren

12 Niet doen -Niet krompraten -Niet uitleggend corrigeren -WEL: - Zorg voor korte en complete zinnen Wie doet wat (O PV R) -Geef het goede voorbeeld: herhaal duidelijk de verbeterde uiting van de 'cursist. Laat de cursist herhalen.

13 Classroom Dutch Doen: interactie - Aandacht voor instructietaal van u - Aandacht voor instructietaal in boek (vul in, omcirkel etc.) - Geef hun zinnen zoals: ik begrijp het niet e.d. - Check begrip, ga niet verder - Stel open vragen

14 Vragen stellen Niet te veel ja/nee-vragen Ben je met de bus gegaan? Ja. Duurde het lang? Nee. Liever meerkeuzevragen Ben je met de bus of met de fiets gegaan? Met de bus. Of open vragen Hoe ben je naar de stad gegaan?

15 Zelf een les geven Wie geeft al taallessen? Wat zijn jullie ervaringen? Hoe pak je het aan? Wat zijn de opbrengsten?

16 Aandachtspunten Zelf een les geven Kies een thematische aanpak/afgeronde delen - denk in concrete situaties; - werk van deel naar geheel; Zorg voor een opbouw in de les Van receptief naar productief Werk doelgericht Zorg voor continuïteit en herhaling (indien mogelijk) Opdracht: welke thema s/ situaties kies je?

17 Leer ze nuttige dingen: - Tellen, - Klok kijken (basaal: niet: 10 voor half... maar 20 over...), - Hun eigen naam goed en duidelijk uitspreken en spellen (niet het hele alfabet), - Zinnetjes in een winkel, openbaar vervoer - Zinnen om de communicatie te reguleren zoals: ik begrijp het niet, kunt u dat herhalen, alstublieft en dank u wel - Beleefdheid

18 Opbouw van een les Variatie (woorden, luisteren, spreken) Verschillende werkvormen Zorg voor een kop en een staart. Formuleer een haalbaar doel. Selectie: hoeveel kun je doen?

19 Theorie: woordenschat -Wat is een woord kennen: - Uitspraak, klemtoon, woordbeeld - Zelfstandige naamwoorden: de of het - Vervoegen of verbuigen - Laten zien (plaatjes) uitbeelden voorbeeldzinnen - Relaties met andere woorden - Thematisch maar niet uitputtend

20 Opdracht woordenschat Bekijk p. 15 van Taalcompleet A1 Hoeveel woorden biedt u ineens aan? Hoe maakt u de betekenis duidelijk? Wat laat u de cursisten met de woorden doen? volgende dia Welk huiswerk geeft u ze? Conclusie: werk vanuit een thema, zoek daar geschikte woordenschatpagina s bij.

21 Actieve opdrachten om woorden te leren Memoryspel Kaarten (plaatje aan de ene kant, woord aan de andere kant) Zoek bij elkaar: horen de woorden bij het lichaam of niet? Zie ook verderop in het boek voor ideeën voor oefeningen. (p van Taalcompleet A1.)

22 Een thema uitwerken bij thema 1.3 op p. 111 van Taalcompleet A1 Opdracht: Bekijk het thema. - Wat leren de deelnemers hier? - wat biedt het boek aan? Wat selecteert u voor uw les? Hoe zorgt u voor actieve verwerking?

23 Een thema uitwerken Wat leren de deelnemers hier? zich voorstellen Wat biedt het boek aan? plaatjes met zinnen vervoeging hebben en zijn 3 oefeningen Wat selecteert u voor uw les? p. 11, dan foto s + zinnen, dan rijtjes hebben/zijn, dan oefeningen Hoe zorgt u voor actieve verwerking? 28 eerst voordoen, dan 2 aan 2

24 Nota bene bij 1.3 Wie ben je? - De voorbeeldzinnen in het schema hebben bevatten een paar moeilijke woorden. Begin simpel: ik heb een boek, jij hebt een boek, hij heeft een boek. - Schrijf de blauwe woorden op in de woordenlijst: leer cursisten zelf een woordenlijst/woordenschrift aan te leggen. - Bij oefening 28: familie kán een pijnlijk onderwerp zijn. Bedenk eventueel alternatieven voor de vragen 4-5-6

25 Opdracht Eten en drinken Werk vanuit een thema. Formuleer voor uzelf een (beperkt) doel. Bedenk goed welke kennis (grammatica en woorden) nodig zijn voor het thema en herhaal die. Zoek de woorden in de eerste hoofdstukken. Bedenk opdrachten om te oefenen. Zorg eventueel voor aanvullend materiaal: Station Nederlands, Woord voor woord, Spreektaal

26 Lesmateriaal Woord voor woord, video s op youtube Gratis te downloaden: Boekje met transcripties (zie voorbeeld) Thema s (plm. 11) zoals - Hoe heet jij? - Hoe gaat het? - Waar is.? - Wil je koffie of thee?

27 Niet/wel doen: grammatica - Uitleggen, veel te veel metataal nodig. - Grammaticaboek voor Nederlanders grammatica voor anderstaligen - Veel voorbeelden - Zien = snappen, werk bijv. met kleuren

28 Doen -Houd het concreet en simpel, hier en nu: - Ik drink thee. - Jij drinkt koffie. - Hij drinkt melk. - Wij drinken water. -Drink ik koffie? -Drink jij thee? -Wat drink jij, koffie of thee? -Check vaak begrip, oefen, voordat u iets nieuws aansnijdt

29 Bedenk: -Mogelijk gevoelige onderwerpen: woordenschat mbt familie lijkt leuk, maar kan wonden open maken; -Plaatjes: cultureel bepaald, kan cultuurschok veroorzaken, of ze worden heel anders geïnterpreteerd. Anderzijds kunnen eenvoudige foto's goed helpen om woorden uit te leggen; - Gebaren: cultureel bepaald. - Geen maatschappelijk werker: houd afstand. - Kinderboeken zijn voor kinderen.

30 Extra material downloaden ederlands/ mages/pdf/wvwtranscripties.pdf Youtube: learn Dutch in 3 minutes

31 Doen: cultuur - Oogcontact bij begroeting - Hand geven - Hoe dichtbij staan mensen - Leg uit wat je hier niet doet: hello! How are you? My friend! - Bespreek volume (indien afwijkend): te hard/te zacht praten

32 Waar kunt u terecht? Vragen en ervaringen Vrijwilligers OoN Heumensoord / Facebookgroep waar vrijwilligers hun ervaringen kunnen delen. Wij begeleiden deze groep.

33 Ruimtes Waar kunt u terecht? Het is op beperkte schaal mogelijk om ruimtes van de universiteit te gebruiken. Computers zijn niet beschikbaar. - Global lounge (achterin de boekwinkel) - Sportcafé - Refter

34 Boeken Waar kunt u terecht? Bij Radboud In to Languages Erasmusgebouw, kamer 0.25 kunt u voor uzelf een exemplaar van TaalCompleet halen. Als u een groepje vluchtelingen hebt, kunt u ook voor hen boeken komen halen. Bij het boek is ook een elektronische leeromgeving. We hebben daarvoor geen licentie. Er is wel een werkboek met extra opdrachten.

35 Uitwisseling/vragen Vrijwilligers die al lesgeven: hun ervaringen. Wat kun je verwachten? Instap 1.2