Wis & Cº project. Beste schooldirectie, beste leerkracht,

Transcriptie

1 FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN CENTRUM VOOR INSTRUCTIEPSYCHOLOGIE EN TECHNOLOGIE DEKENSTRAAT 2 BUS 3773 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Wis & Cº project Beste schooldirectie, beste leerkracht, Een goede beheersing van STEM-competenties (Science Technology Engineering Mathematics) is cruciaal in onze moderne samenleving. We weten echter nog maar weinig over hoe deze competenties bij zeer jonge kinderen ontwikkelen. Dat bemoeilijkt ook een tijdige diagnostiek van problemen en een vroege stimulering van deze competenties. Via ons Wis & Cº project willen we meer inzicht krijgen in de ontwikkeling en bevordering van STEMcompetenties bij jonge kinderen. In het bijzonder willen we hun wiskundige kerncompetenties onderzoeken, en het voorbereidend en aanvankelijk STEM-onderwijs optimaliseren. Wie zijn wij? Het projectteam bestaat uit een groep van onderzoekers van de KU Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen. Meer bepaald: - coördinator Wis & Cº

2 Ons doel Een goede beheersing van wiskundige kerncompetenties - meer bepaald competenties m.b.t. structuren en patronen, schattend rekenen, verhoudingen en kansen - is belangrijk. Op dit moment weten we echter erg weinig over de ontwikkeling en optimale stimulering van deze competenties op kleuterleeftijd en bij de start van het lager onderwijs. Dit heeft grote gevolgen voor de onderwijspraktijk. Vooreerst zijn er geen materialen beschikbaar om kinderen met problemen in de ontwikkeling van deze competenties tijdig te diagnosticeren. Daarnaast zijn de middelen om de ontwikkeling van deze competenties te stimuleren, zowel bij kinderen zonder als met problemen, uitermate beperkt. Het Wis & Cº project wil een antwoord bieden op deze tekorten en streeft daarom de volgende twee doelen na: 1. Wis & Cº wil de ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties m.b.t. structuren en patronen, schattend rekenen, verhoudingen en kansen bij een grote groep 4-9-jarigen volgen (= doel 1 en fase 1 Wis & Cº). 2. Wis & Cº wil de ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties m.b.t. structuren en patronen, schattend rekenen, verhoudingen en kansen bij een grote groep 4-9-jarigen stimuleren door uitdagende nieuwe onderwijsleerpakketten te ontwikkelen in een aantal proeftuinen (= doel 2 en fase 2 Wis & Cº). Onze doelgroep In totaal hopen we voor elk doel telkens een groep van 300 kinderen, hun ouders en leerkrachten te bereiken. Uw medewerking Zowel de kinderen als hun ouders en leerkrachten nemen deel aan Wis & Cº. Het engagement verschilt evenwel per doelgroep, zoals hieronder wordt toegelicht. Kinderen Om het eerste doel te realiseren, zullen we de kinderen van uw school die in september 2016 zijn gestart in de 2 de kleuterklas gedurende vier jaar volgen in hun ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties (= fase 1 Wis & Cº). We zullen deze ontwikkeling volgen via een set van individueel en aangeboden wiskundetaken op de volgende momenten: - 2 de kleuterklas (lente 2017) - 3 de kleuterklas (herfst 2017 en lente 2018) - 1 ste leerjaar (herfst 2018 en lente 2019) - 2 de leerjaar (herfst 2019 en lente 2020) - 3 de leerjaar (herfst 2020 en lente 2021) Per moment zal elk kind maximaal gedurende 3 keer 30 minuten individueel of getest worden. De testafnames zullen uitgevoerd worden door goed opgeleide onderzoeksmedewerkers. Zij zullen voor de testafnames gebruik van maken van zowel bestaande als nieuw ontwikkelde taken. Op basis van eerdere ervaringen met sterk analoge taken kunnen we verzekeren dat deze taken motiverend zijn voor de kinderen en kansen tot unieke aanvullende leer- en ontwikkelingsmomenten bevatten. Voor de praktische organisatie van de

3 testafnames is het belangrijk dat er minstens één apart lokaal beschikbaar is op school waar de taken in rust en stilte aan de kinderen kunnen aangeboden worden. Om het tweede doel te realiseren hopen we, één tot drie jaar na de start van de eerste fase, een nieuwe groep van kinderen van uw school een nieuw en uitdagend onderwijsleerpakket aan te bieden (= fase 2 Wis & Cº) met het oog op de bevordering van één van bovenstaande wiskundige kerncompetenties. Deze nieuwe groep van kinderen zal in de derde kleuterklas of in het tweede leerjaar gedurende maximum één schooljaar deelnemen aan de proeftuin. Om de ontwikkeling van de wiskundige kerncompetenties gedurende dat schooljaar op te volgen, zullen deze kinderen voor, tijdens en na het aanbod van het onderwijsleerpakket in de proeftuin dat schooljaar dezelfde set van taken aangeboden krijgen als de groep kinderen uit fase 1. Ook voor deze testafnames is er minstens één apart lokaal nodig om de taken in rust en stilte aan te bieden aan de kinderen. Ouders We zullen aan de ouders van de kinderen die deelnemen aan fase 1 van Wis & Cº (waarvan we de ontwikkeling volgen van de 2 de kleuterklas tot en met het 3 de leerjaar) eenmalig vragen om schriftelijk een korte vragenlijst over de thuisomgeving in te vullen. Deze vragenlijst zullen we bij de start van de derde kleuterklas met de ouders meegeven. Zij zullen ongeveer een week de tijd krijgen om de vragenlijst terug te bezorgen aan de juf of meester van de klas. Indien gewenst, zal een onderzoeksmedewerker een ouderbijeenkomst organiseren om samen met de ouders de vragenlijst in te vullen. Leerkrachten Aansluitend bij het eerste doel, het volgen van de ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties bij 4-9-jarigen, zullen we aan de leerkrachten van de kinderen die deelnemen aan fase 1 van Wis & Cº eenmalig een korte vragenlijst over de ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties bij hun kinderen aanbieden. De leerkrachten zullen deze vragenlijst enkel aangeboden krijgen in het schooljaar dat de kinderen in hun klas zitten (vragenlijst dus slechts één keer in te vullen). Deze vragenlijst zullen we telkens in de lente van het schooljaar met de leerkrachten meegeven. De leerkrachten zullen ongeveer een week de tijd krijgen om deze vragenlijst terug te bezorgen aan de onderzoeksmedewerkers. Aansluitend bij het tweede doel, het stimuleren van wiskundige kerncompetenties bij 4-9-jarigen, zullen we de leerkrachten die op het moment van de proeftuin les geven aan de beoogde leeftijdsgroep (derde kleuterklas of tweede leerjaar), een nieuw en uitdagend onderwijsleerpakket aanbieden (proeftuinen). Dit aanbod zal gepaard gaan met vorming vooraf en tijdens de implementatie van dit onderwijsleerpakket in hun klas. De realisatie van deze proeftuin, inclusief het vormingsaanbod, zal maximaal één schooljaar vragen. Wij streven daarbij naar een optimale begeleiding van de leerkrachten en (aldus) minimale extra taaklast voor de betrokken leerkrachten. Ons engagement Toestemming ouders In de maand januari 2017 zullen wij via een brief officieel toestemming vragen aan de ouders voor deelname aan fase 1 van Wis & Cº (eerste doel, volgen van ontwikkeling wiskundige kerncompetenties 4-9-jarigen). Van zodra de concrete timing van de proeftuin in uw school bekend is, zullen we aan de (nieuwe groep van) ouders ook toestemming vragen voor deelname aan fase 2 van Wis & Cº (tweede doel, stimuleren van ontwikkeling van wiskundige kerncompetenties in proeftuin).

4 Vertrouwelijke behandeling van gegevens Alle gegevens die we verzamelen bij de kinderen, hun ouders en de leerkrachten van uw school zullen strikt vertrouwelijk behandeld worden. Dit houdt in dat de onderzoeksmedewerkers alle originele documenten en databestanden zullen bijhouden en bewaren op een laptop die enkel toegankelijk is voor het onderzoeksteam. Deze laptop zal achter slot en grendel worden bewaard. Daarnaast krijgen alle deelnemende scholen, leerkrachten en kinderen aan de start van het onderzoek een unieke code toegekend. Gedurende het volledige onderzoek (behalve tijdens de omgang met de kinderen, ouders en leerkrachten) zullen we met deze unieke codes werken (bv. voor data-input en -analyse). Ten slotte zullen we alle resultaten volledig anoniem rapporteren. Rechtstreekse benefit voor uw school Met uw deelname aan Wis & Cº zal uw school een belangrijke bijdrage leveren aan het wetenschappelijk onderzoek rond de ontwikkeling en stimulering van wiskundige kerncompetenties bij 4-9-jarigen én de optimalisering van het STEM-onderwijs in het kleuteronderwijs en bij de start van het lager onderwijs. Deelname aan Wis & Cº zal echter ook rechtstreeks nuttig zijn voor uw school: 1. U krijgt na elk meetmoment alle gegevens die we hebben verzameld in uw school tijdig en duidelijk gecommuniceerd. We zullen deze gegevens met u delen op basis van een uitgebreid schriftelijk rapport per klas en daarbij aansluitende mondelinge toelichting. Deze mondelinge toelichting zal gebeuren tijdens individuele contactmomenten met u en de betrokken leerkracht(en), indien gewenst, bijeenkomsten met een deel van of het hele leerkrachtenteam. 2. U krijgt als proeftuinschool een nieuw en uitdagend onderwijsleerpakket ter bevordering van wiskundige kerncompetenties in uw bezit. 3. U krijgt als proeftuinschool een op maat gesneden vormingsaanbod voor uw leerkrachten om dit onderwijsleerpakket effectief te gebruiken. 4. U krijgt na afloop van het Wis & Cº project alle resultaten en de belangrijkste conclusies in een uitgebreid schriftelijk rapport, en indien gewenst ook in de vorm van een vormingsdag of een personeelsvergadering. Wij hopen dat u bereid bent om mee te werken aan Wis & Cº en als school / leerkracht ook uw toestemming geeft om deel te nemen aan dit project. Indien u bijkomende informatie wenst of vragen hebt over Wis & Cº, aarzel dan niet om ons te contacteren via joke.torbeyns@kuleuven.be, of

5 FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN CENTRUM VOOR INSTRUCTIEPSYCHOLOGIE EN TECHNOLOGIE DEKENSTRAAT 2 BUS 3773 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Wanneer komen wij langs om taken / vragenlijsten / materialen aan te bieden aan de kinderen, ouders en leerkrachten? Fase 1 / doel 1 Wis & Cº: volgen van ontwikkeling wiskundige kerncompetenties 4-9-jarigen Wie/ wanneer? 2 de kleuterklas de kleuterklas ste leerjaar de leerjaar de leerjaar Lente Herfst Lente Herfst Lente Herfst Lente Herfst Lente Kinderen in kleine groep in kleine groep in kleine groep Ouders Vragenlijst Leerkrachten Vragenlijst Vragenlijst Vragenlijst Vragenlijst Vragenlijst - coördinator Wis & Cº

6 Fase 2 / doel 2 Wis & Cº: stimuleren van ontwikkeling wiskundige kerncompetenties 4-9-jarigen Wie/wanneer? Schooljaar x (3 de kleuterklas of 2 de leerjaar) Herfst Winter Lente Kinderen in kleine groep in kleine groep Leerkrachten Vorming onderwijsleerpakket Implementatie onderwijsleerpakket