RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC VOORTGEZET ONDERWIJS DE TULP

Transcriptie

1 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC VOORTGEZET ONDERWIJS DE TULP School : NTC voortgezet onderwijs De Tulp Plaats : OUAGADOUGOU - BURKINA FASO BRIN-nummer : 28WJ Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 19, 20 en 21 september Datum vaststelling : 12 november

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 pagina 3 van 15

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC voortgezet onderwijs De Tulp in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een document ingestuurd dat op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking heeft. Het betreft de uitkomsten van een zelfevaluatie-instrument voor NTC-scholen. Op grond van de gegevens uit dat document heeft de inspectie besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken omdat de zelfevaluatie nog vooral het karakter van een tevredenheidspeiling heeft. De zelfevaluatie van de onderwijspraktijk aan de hand van concrete doelen en voor diverse groepen (leraren, ouders, leerlingen en bestuur) moet nog verder vorm krijgen, alvorens de inspectie daarop haar oordelen kan baseren. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Lesbezoek, waarbij de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van een les Nederlandse taal. Dit lesbezoek vond plaats in een combinatieklas van havo 2 en 3. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directeur. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen en ouders. Daarnaast heeft de inspectie een gesprek gevoerd met een afgevaardigde van de Nederlandse ambassade. pagina 5 van 15

6 Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur en een vertegenwoordiging van het bestuur. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 15

7 2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC voortgezet onderwijs De Tulp Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. 2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. pagina 8 van 15

9 Naleving. N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 9 van 15

10

11 3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC voortgezet onderwijs De Tulp en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. 3.1 Uitgangssituatie De Nederlandse school te Burkina Faso, De Tulp, bestaat vijfentwintig jaar. De school wordt bezocht door zesentwintig leerlingen, inclusief de drie leerlingen voor het voortgezet onderwijs en enkele peuters. Ruim de helft van de leerlingen heeft Nederlands als tweede taal. Qua taalvaardigheid hebben zij hoogstens een achterstand van twee jaar ten opzichte van het gemiddelde niveau van leeftijdgenoten op een Nederlandse school. Meer dan een derde deel heeft Nederlands als eerste taal. Zij beheersen het Nederlands op een zodanig niveau dat zij zonder vertraging het onderwijs aan een Nederlandse school kunnen vervolgen. Bijna de helft van de leerlingen heeft een Vlaamse achtergrond. Het leerlingenaantal was in de afgelopen periode stabiel en schommelt rond de dertig. Hier zal echter verandering in komen omdat de Nederlandse ambassade in Ouagadougou medio 2013 sluit. Daardoor zal het leerlingenpotentieel krimpen. Het bestuur verwacht daarnaast dat ontwikkelingsorganisaties meer lokaal personeel aantrekken, waardoor het aantal Nederlandstalige medewerkers terugloopt. De inkomsten van de school zullen relatief sterk dalen omdat het aantal ouders dat vanwege een werkgeversbijdrage een hoger tarief betaalt, het meest achteruitgaat. Het bestuur heeft onlangs in een algemene ledenvergadering gesproken over de koers die de school wil varen en zij zal een aantal scenario's ontwikkelen. Daarbij is het uitgangspunt dat de school hoogwaardige kwaliteit wil bieden. Aan De Tulp is één bevoegde leraar/directeur verbonden. Op het moment van het inspectiebezoek was zij nog maar drie weken op de school werkzaam. De leraar/directeur die de afgelopen drie jaar op de school werkzaam was heeft elders een functie aanvaard. Hij heeft na het vorige inspectiebezoek, samen met het bestuur een stevig fundament neergezet, waarop de nieuwe medewerker kan voortbouwen. Binnen de Nederlandstalige gemeenschap zijn er verder geen personen met een bevoegdheid voor het geven van Nederlandse taal. De school kan evenmin rekenen op structurele inzet van assistenten of vrijwilligers. Dat betekent dat de school sterk afhankelijk is van één persoon en dat de continuïteit van de school een punt van zorg blijft. De school is gehuisvest in een zijvleugel van een technische school en bestaat uit twee lesruimtes en een bibliotheekruimte. De school beschikt over een internetaansluiting. Het leerstofaanbod voldoet aan de eisen van deze tijd, maar veel boeken in de bibliotheek zien er gedateerd uit. Dat is niet bevorderlijk voor het leesplezier van de leerlingen. Het verdient aanbeveling een langetermijnplanning te maken waarin de vervanging van lesmethoden, leermaterialen etc. is opgenomen, zodat de materialen actueel zijn. pagina 11 van 15

12 De school onderhoudt goede contacten met de Nederlandse ambassade. De ambassade is vooral belangrijk door de praktische hulp die zij biedt. 3.2 Algemeen beeld Dit rapport beschrijft het voortgezet onderwijs. Over het primair onderwijs brengt de inspectie een afzonderlijk rapport uit. In 2006 heeft de inspectie de school voor voortgezet onderwijs voor het laatst bezocht en de inspectie had destijds voldoende vertrouwen in de ontwikkeling van de school. Toen de inspectie in 2008 de basisschool opnieuw bezocht had De Tulp geen afdeling voortgezet onderwijs meer. Deze is twee jaar geleden opnieuw gestart. De inspectie is van oordeel dat de afdeling voortgezet onderwijs van De Tulp voldoende basiskwaliteit biedt. Het leerstofaanbod is op orde en de school heeft voldoende onderwijstijd gepland. Het pedagogisch en didactisch handelen van de leraar zijn sterke punten van de school. Hoewel de leraar nog maar enkele weken aan de school verbonden is, heerst er een prettige sfeer en er wordt hard gewerkt. Ook in de voorgaande periode was dat het geval, volgens ouders en leerlingen. De zorg en begeleiding dienen nog verder vorm te krijgen maar in vergelijking met het vorige schoolbezoek is er een duidelijke verbetering te zien. Dat geldt onder meer voor de wijze waarop de school de prestaties en ontwikkeling van de leerlingen volgt. Hoewel de inspectie over de resultaten van het onderwijs nog geen betrouwbare uitspraak kan doen kent zij een basisarrangement aan de school toe. Hiermee spreekt zij haar vertrouwen uit in de verdere ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs op de school. 3.3 Toelichting Opbrengsten De school houdt de vorderingen van de leerlingen nauwgezet bij aan de hand van de methodegebonden toetsen en de school verantwoordt zich hierover in het onderwijskundig jaarverslag. Uit de informatie van de school blijkt dat in de afgelopen periode vijf leerlingen de lessen hebben gevolgd en dat de resultaten van de richting-1 leerlingen op het te verwachten niveau liggen. Dat is een positief gegeven. Voor de inspectie is het aantal gegevens echter te gering om een betrouwbare uitspraak te kunnen doen. Onderwijspraktijk Vrijwel alle indicatoren die betrekking hebben op de onderwijspraktijk beoordeelt de inspectie positief. Kenmerkend voor de lessen zijn de taakgerichtheid en de betrokkenheid van de leerlingen en de respectvolle omgang tussen leraren en leerlingen en tussen de leerlingen onderling. In de groepen lopen de leeftijd van de leerlingen en het niveau waarop zij de Nederlandse taal beheersen uiteen. Van de leraar vraagt dit een sterk analytisch vermogen en organisatietalent. Door een nauwgezette voorbereiding van de lessen en sterk klassenmanagement slaagt zij er goed in aan te sluiten op de onderlinge verschillen tussen de leerlingen. Het leerstofaanbod is op orde en de school heeft voldoende onderwijstijd gepland. Daarnaast krijgen de leerlingen opdrachten mee die zij thuis maken en de school organiseert enkele culturele activiteiten. Op het gebied van zorg en begeleiding heeft de school zich goed ontwikkeld in die zin dat de dagelijkse vorderingen van leerlingen nu goed zijn vastgelegd en gedocumenteerd. Ook de methodeonafhankelijke toetsen worden nu systematisch afgenomen en zo nodig past de leraar het handelen in de groep aan of zij stelt individuele handelingsplannen op. pagina 12 van 15

13 Volgens een vaste cyclus voert de leraar aan het begin van ieder schooljaar een intakegesprek met de ouders om de verwachtingen over het onderwijs op elkaar af te stemmen en in de loop van het schooljaar volgen voortgangsgesprekken over de vorderingen, aan de hand van de rapporten van de leerlingen. Een sterk punt is ook dat de school leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften opvangt. Wat de handelingsplannen betreft signaleert de inspectie de doelen die hierin zijn opgenomen nog specifieker en in meetbare termen kunnen worden benoemd. Hoewel op het terrein van het zorgbeleid veel is verbeterd en geformaliseerd, dient dit nog meer vorm te krijgen. Aandachtspunten zijn bijvoorbeeld de criteria voor toelating en de positie van de richting-3 leerlingen. Een ander punt is de vraag hoe een leerling van richting-1 in een richting-2 leerling kan veranderen en omgekeerd. Ook kan de school duidelijker omschrijven wat zij onder een zorgleerling verstaat en welke maatregelen zij neemt, wanneer zij constateert dat een leerling extra aandacht nodig heeft. Uit het gesprek dat de inspectie met enkele ouders voerde komt naar voren dat zij veel waardering hebben voor de school. Alleen al het feit dat hun kinderen Nederlandse les kunnen volgen beschouwen zij als een positief gegeven. Zij hebben bovendien veel waardering voor de inzet van het bestuur en de huidige en de vorige leraar. De school draagt bij aan de saamhorigheid in de Nederlandse gemeenschap en ook het feit dat de school het Weer Samen Naar School-gedachtegoed in de praktijk brengt oogst lof. Hoewel de school de ouders goed informeert over de vorderingen van hun kinderen zouden ze graag weten hoe zij het doen in vergelijking met leeftijdgenoten in Nederland. Daarnaast hebben de ouders behoefte aan informatie over de mogelijkheden voor diplomering en certificering. De ouders zien daarnaast graag dat de school meer aandacht besteedt aan de Vlaamse cultuur. Daarnaast hebben de ouders enige zorgen over het aannamebeleid van de school, het schoolgeld, de leslocatie en de salariëring van de leraar. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is in grote lijnen op orde. Evenals in 2008 stelt de inspectie vast dat de school de kwaliteit van leren en onderwijzen regelmatig evalueert, onder meer door gebruik te maken van de zelfevaluatie-instrumenten van de stichting NOB. Daarnaast werkt zij voldoende planmatig aan verbetering. Destijds merkte de inspectie op dat de school de leerresultaten op schoolniveau in beeld zou moeten brengen om te kunnen vaststellen of wijzigingen in beleid gewenst zijn. Inmiddels maakt de school sinds enkele jaren bijzonder informatieve onderwijskundige jaarverslagen. Daarin verantwoordt zij zich onder meer over de onderwijstijd, de inhoud van de lessen en de leerresultaten. Dit geeft een goed beeld van de resultaten die de school op het niveau van de leerling genereert, waarbij de school onderscheid maakt naar richting-1 en -2 leerlingen. Voor een zinvolle evaluatie is het echter van belang dat de school zichzelf realistische doelen stelt om vervolgens te kunnen bepalen of deze zijn gerealiseerd. Dergelijke doelen heeft de school nog niet geformuleerd, zodat zij haar resultaten nog onvoldoende kan evalueren. Naast het feit dat de inspectie veel waardering heeft voor de wijze waarop de school zich in het onderwijskundig jaarverslag verantwoordt, heeft zij waardering voor de wijze waarop de werkwijze en procedures van de school zijn vastgelegd, waardoor de nieuwe directeur de werkzaamheden geruisloos kon overnemen. pagina 13 van 15

14

15 4 Vervolg van het toezicht Bij dit KO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Wel dienen de gegevens van de vertrouwensinspecteur opnieuw te worden geactualiseerd. De bevindingen van dit KO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de school in de steekproef vallen van de jaarlijkse bevraging van de examenresultaten. pagina 15 van 15