Activiteitenverslag 2009

Transcriptie

1 V o r m i n g s i n i t i a t i e f v o o r B e d i e n d e n v a n d e A n t w e r p s e M e t a a l n i j v e r h e i d Activiteitenverslag 2009

2

3 Inhoud 1 Kennismaking Sectoraal initiatief voor opleiding en loopbaanontwikkeling Missie Activiteiten 3 advies & coaching 3 opleiding 3 subsidiëring Werkingsmiddelen Doelpubliek Deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten in in vogelvlucht 7 2 Advies & coaching Aan de werkgever 8 advies omtrent opleidingen 8 advies omtrent tewerkstelling 8 advies & coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling Aan de werknemer 9 outplacement 9 loopbaanontwikkeling van werkende bedienden 11 3 Opleiding Opleidingen voor bedienden Opleidingen voor ontslagen bedienden Opleidingen voor werkzoekenden 14 4 Subsidiëring Aan de werkgever 16 externe opleiding 16 bedrijfsopleiding 17 on the job-training 18 aanwending van de opleidingsbudgetten 18 via de VDAB-kredietlijn Aan bedienden in outplacementbegeleiding 19 V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g I n h o u d 5 Uitdragen van de VIBAM-boodschap 20 Definitie risicogroepen 20 6 Wie is wie 21

4 1 Kennismaking 1.1 Sectoraal initiatief voor opleiding en loopbaanontwikkeling 1.2 Missie V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g VIBAM is het opleidingsfonds voor bedienden, werkzaam in de metaalverwerkende, elektrotechnische en kunststofverwerkende nijverheid in de provincie Antwerpen. VIBAM ontstond in 1985 op initiatief van de sectorale sociale partners, vanuit de overtuiging dat goed opgeleide medewerkers een belangrijke voorwaarde vormen voor het succes van een onderneming, en dus een zekere garantie voor de tewerkstelling bieden. Agoria Antwerpen-Limburg en de drie bediendevakbonden ACLVB, BBTK en LBC-NVK, beheren gezamenlijk dit initiatief. Alle bedrijven uit de provincie Antwerpen die behoren tot paritair comité 209 zijn bij VIBAM aangesloten en kunnen hierdoor automatisch genieten van de diverse tegemoetkomingen en activiteiten. Onze werkingsmiddelen hiervoor zijn de diverse caobijdragen voor vorming & opleiding. Van meet af aan stelde VIBAM zich als doel: het behoud en de verhoging van de tewerkstellingskansen van de bedienden bij de aangesloten bedrijven in de sector door het stimuleren, coördineren en organiseren van vormings-, opleidings- en begeleidingsactiviteiten. VIBAM wil de weerbaarheid van en in de sector verhogen, om in een concurrentiële omgeving kwaliteitsvolle en duurzame tewerkstelling te verzekeren. We richten ons tot alle spelers binnen de onderneming: we ondersteunen de werkgever in het beheer van een cruciale competentie: zijn medewerkers, om de leefbaarheid van het bedrijf te stimuleren; we ondersteunen de werknemer in zijn employability: de blijvende inzetbaarheid op de arbeidsmarkt door opleiding en loopbaanbeheer. Onze sleutels hiervoor zijn opleiding en loopbaanontwikkeling. Zo ondersteunt VIBAM de werkgever in het ontwikkelen van zijn medewerkers; de werknemer (incl. de werkzoekende = bediende in spe) in het ontwikkelen van zijn mogelijkheden binnen de arbeidsmarkt. Concreet bieden wij deze ondersteuning in volgende vormen: geven van advies en begeleiding aan werknemers en werkgevers; aanbieden van diverse opleidingsmogelijkheden; subsidiëren van opleidingsgebonden kosten.

5 1 1.3 Activiteiten Advies & coaching VIBAM biedt, doorgaans gratis, advies op het vlak van opleiding en loopbaanontwikkeling en geeft bovendien individuele begeleiding aan al dan niet ontslagen bedienden. Aan de werkgever opzoeken van opleidingsmogelijkheden bij concrete vragen; advies bij het opzetten van opleidingsactiviteiten; aanbod van kandidaat-bedienden uit opleidingsprojecten voor werkzoekenden; advies bij het invullen van knelpuntvacatures; begeleiding bij strategisch omgaan met loopbaanontwikkeling. Aan de werknemer begeleiding van werkzoekenden in VIBAM-opleidingsprojecten naar een gepaste arbeidsattitude en toe te leiden naar één van de knelpuntberoepen in de sector; begeleiding van ontslagen bedienden in de verdere ontwikkeling van hun loopbaan; begeleiding van werkende bedienden in hun functioneren en de ontwikkeling van hun loopbaan. Opleiding VIBAM organiseert openkalenderopleidingen en op vraag van bedrijven cursussen op maat. Slechts een gedeelte van de kostprijs wordt aangerekend. Sommige opleidingen zijn zelfs volledig gratis. Er is een specifiek aanbod naargelang de doelgroep: voor alle bedienden, inclusief de zogenaamde risicogroepen; voor werkzoekenden die een functie binnen de sector ambiëren; voor ontslagen bedienden. Ons opleidingsaanbod steunt op 3 peilers: algemene opleidingen: taal, software en (sociale) vaardigheidstrainingen; sectorspecifieke opleidingen; HRM-opleidingen: voornamelijk opleidingen rond opleiding en loopbaanontwikkeling. Subsidiëring VIBAM komt financieel tegemoet bij diverse opleidingsactiviteiten: Werkgevers kunnen subsidiedossiers indienen voor een: externe opleiding: een (individuele) bediende volgt een opleiding bij een opleidingsorganisatie; bedrijfsopleiding: het bedrijf organiseert intern of extern een opleiding voor een groep van bedienden, al dan niet met deelname van andere bedrijven; on the job-training: een (individuele) bediende leert op planmatige wijze zijn nieuwe functie van een collega tijdens de uitvoering van de functie. VIBAM komt tussen in de kosten zowel voor zogenaamde risicogroepen als voor de andere bedienden. Het betreft hier een tegemoetkoming in de organisatiekosten (= de opleidingskost) en in de loonkosten. Bedienden in outplacementbegeleiding openen een persoonlijk (beperkt) opleidingskrediet. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g

6 1 1.4 Werkingsmiddelen De dienstverlening van VIBAM wordt gefinancierd met diverse cao-bijdragen. In uitvoering van nationale en provinciale sectorale cao s wordt elk jaar een bepaald percentage van de loonmassa van de bedienden geïnd, om aangewend te worden voor initiatieven m.b.t. opleiding, begeleiding en tewerkstelling. Bijdragesituatie 2009 Overzicht cao-vormingsbijdragen PC 209 V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g Nationaal inning via INOM-Bedienden Opleidings-/begeleidingsinfrastructuur en/of organisatie van cursussen forfaitair omgezet naar 27,50 per bediende per jaar indirect recupereerbaar door gebruik te maken van de loopbaanbegeleiding 0,10% Opleidingsprojecten voor bedienderisicogroepen forfaitair omgezet naar 34,00 per bediende per jaar recupereerbaar voor 75% via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,10% Provinciaal inning via VIBAM Opleidingsfonds forfaitair omgezet naar 53,95 per bediende per jaar recupereerbaar voor 75% via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,15% 1.5 Doelpubliek VIBAM levert diensten aan de bedienden en de bedrijven die behoren tot het paritair comité 209 in de provincie Antwerpen. In 2009 vielen 632 bedrijven met in totaal bedienden binnen onze actieradius. Zowel het aantal bedrijven als het aantal bedienden namen toe t.o.v Een mogelijke verklaring hiervoor is het gebruik van een betere provinciale inningsmethode. Evolutie VIBAM-bedrijven en bedienden Jaar bedrijven bedienden

7 1 Zoals steeds blijven de kleine ondernemingen de meerderheid uitmaken: bij 4/5 van de firma s (82,7%) werken minder dan 20 % van de bedienden. In het totaal stellen zij bedienden (18,75%) tewerk. Anderzijds stellen de 11 grootste bedrijven samen bijna de helft van de bedienden tewerk (48 %). VIBAM-bedrijven volgens aantal bedienden in dienst in 2009 aantal bedienden Bedrijven % ,47% ,30% ,98% ,39% ,53% ,58% ,11% ,32% ,32% Totaal % VIBAM-bedienden volgens aantal bedienden in dienst in 2009 aantal bedienden Bedrijven % ,82% ,86% ,07% ,47% ,01% ,79% ,60% ,75% ,63% Totaal % V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g

8 1 1.6 Deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten in 2009 In 2009 hebben 231 of 36,5% van de bedrijven gebruik gemaakt van één van onze diensten. Globaal gezien is de participatie hetzelfde gebleven t.o.v. vorig jaar. Deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten 2009 Aantal bedienden Aantal bedrijven Aantal bereikte bedrijven Advies & coaching Opleiding Subsidiëring V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g Opleidingsvragen Loopbaanontwikkeling & outplacement abs % abs % fl Abs Abs abs abs abs abs Abs , , , , , , , , , , Bedienden Werkzoekenden Externe opleiding Bedrijfsopleiding On the job-training , , ,11 8 3, ,32 2 0, ,32 2 0, Totaal % tov ,55% 100% 2,22% 7,2% 22,94% 6,33% 11,07% 8,07% 1,11%

9 in vogelvlucht 2009 t.o.v Doelpubliek bedrijven 632 bedienden bedrijvenparticipatie aan VIBAM-activiteiten 36,55% Advies en coaching advies opleidingsmogelijkheden bedrijven 14 vragen 86 advies en coaching van ontslagen bedienden bedrijven 46 bedienden 454 gemiddelde begeleidingsduur (in maanden) 5 advies en coaching van werkende bedienden bedrijven 4 bedienden 4 Opleiding opleidingen voor bedienden bedrijven 145 deelnemers 883 ingerichte opleidingen 228 opleidingen voor werkzoekenden aantal bedrijven die stages verleenden of tewerkstelden 40 aantal eigen projecten 7 aantal deelnemers aan eigen opleidingen 67 Subsidiëring externe opleidingen bedrijven 70 ingediende opleidingen 204 deelnemers 273 bedrijfsopleidingen bedrijven 51 > ingediende projecten 161 deelnemers on the job-trainingen bedrijven 7 > ingediende projecten 11 > deelnemers 16 V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g K e n n i s m a k i n g

10 2 Advies & coaching V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g A d v i e s & c o a c h i n g 2.1 Aan de werkgever Advies omtrent opleidingen VIBAM zoekt voor bedrijven opleidingsmogelijkheden op, zowel voor standaardvragen als voor zeer specifieke opleidingsvragen: wie, waar, wanneer, welke prijs? Hiervoor beschikken we over opleidingsdatabanken, een uitgebreid documentatiebestand, contacten met de opleidingsverantwoordelijken in grote ondernemingen en uiteraard onze ervaring met talrijke opleidingscentra. Hierdoor hebben we een beeld op ongeveer 7500 opleidingen bij een 700-tal instituten. Het aantal vragen tot opzoeking schommelt ieder jaar sterk. In 2009 is de vraag naar opleidingsmogelijkheden exponentieel gestegen t.o.v Er werd een antwoord geformuleerd op 86 verschillende vragen van 14 verschillende bedrijven. Dit is een stijging van 170% t.o.v De verklaring hiervoor vinden we terug in het gebruik van de vormingsbarometer. De doorlooptijd tussen vraag en antwoord was gemiddeld 3,4 dagen. We kregen vooral heel specifieke en technische vragen. De vraag naar algemene opleidingen is volledig weggevallen. Deze terugval is niet zozeer toe te wijzen aan vragen van bedrijven maar aan de heel geringe vraag van de bedienden in outplacement naar deze dienstverlening. Advies omtrent tewerkstelling Bedrijven met moeilijkheden om goede arbeidskrachten te vinden, richten zich vaak tot VIBAM voor een uitweg. Onze taak bestaat er hoofdzakelijk in om werkzoekenden uit onze opleidingen te begeleiden naar één van de open vacatures. In 2007 werd op de website van VIBAM een vacaturesite gecreëerd. Via de bedrijvensite kunnen bedrijven zelf hun ingediende vacatures op de VIBAM-website beheren. Daarnaast verwijzen we bedrijven ook door naar andere kanalen en mogelijkheden, zoals o.a. de mogelijkheid tot individuele beroepsopleiding (IBO). Advies en coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling VIBAM hecht veel belang aan het preventief optreden i.v.m. loopbaanontwikkeling. Bedrijven kunnen steeds bij VIBAM terecht voor informatie over een mogelijke aanpak en desgevallend voor een begeleiding bij de uitvoering van een project rond loopbaanontwikkeling.

11 2 2.2 Aan de werknemer Outplacement VIBAM biedt aan ontslagen bedienden ondersteuning bij het zoeken van een (nieuwe) richting in de loopbaan, wanneer hierover een akkoord tussen het bedrijf en de syndicale afvaardiging wordt gesloten. De ontslagen bedienden doorlopen een traject van zelfdiagnose onder individuele begeleiding, voorafgegaan door de opleiding Loopbaanontwikkeling bij ontslag. Dit proces stelt hen in staat gerichte keuzes te maken m.b.t. de uitbouw van hun verdere loopbaan. Het aanreiken van methodieken betreffende de technieken en de strategie om op professionele wijze de arbeidsmarkt te benaderen vormen eveneens een onderdeel van de gespreksvoering. Het aanbod van VIBAM bestaat uit: Het aanreiken van een beheersmethodiek die een werknemer in staat stelt om de loopbaan te sturen in het verlengde van de eigen mogelijkheden en beperkingen aangevuld met de geijkte outplacementtechnieken. In de praktijk vertaalt zich dat in volgende activiteiten / ondersteuning: opleiding Loopbaanontwikkeling bij ontslag workshops: Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie Doel - methodiek en techniek van het interview Communicatie en Attitude versus Arbeidsmarktbenadering individueel advies m.b.t. resultaatgericht werken m.b.t. het verwerven van inzicht in de zelfdiagnose enerzijds en anderzijds worden technieken en strategieën voor outplacement opnieuw toegelicht en aangepast aan het persoonlijk profiel van de kandidaat coachen en adviseren in het zoeken en vinden van een nieuwe functie logistieke ondersteuning (gebruik van de werkzaal beschikbaar zonder beperking). In 2009 werden 18 opleidingen Loopbaanontwikkeling bij ontslag gegeven. Aansluitend op deze initiële opleiding werden 18 opleidingen Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie, 14 opleidingen Doel Methodiek en Techniek van het interview en 14 opleidingen Communicatie en Attitude versus arbeidsmarktbenadering georganiseerd. In het werkjaar 2009 werden 454 ontslagen werknemers opgevolgd door VIBAM, waarvan 383 kandidaten uit 2009 en 71 kandidaten overgekomen uit het vorig werkjaar (2008). Totaal aantal kandidaten voor outplacement: 454 Totaal aantal kandidaten voor loopbaanontwikkeling: 4 Totaal aantal kandidaten voor outplacement en loopbaanontwikkeling: 458 Deze werknemers komen uit 46 verschillende sectorbedrijven. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g A d v i e s & c o a c h i n g

12 2 De leeftijdscategorie jaar is het sterkst vertegenwoordigd. De verdeling volgens het laatst gevolgde onderwijsniveau toont een ander beeld. Spreiding volgens leeftijd van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling Spreiding volgens scholing van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling 3% 12% 31% 27% V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g A d v i e s & c o a c h i n g 43% < 35 jaar jaar 14% jaar > 54 jaar < HSO HSO 29% 41% Bachelor Master Spreiding volgens kanaal bij het vinden van een nieuwe betrekking van de deelnemers aan outplacement krant relaties interim spontaan zelfstandig VDAB vakblad

13 2 Nieuwe arbeidsmarktpositie Voor 282 van de 454 kandidaten werden de coaching en advisering in 2009 afgerond. Van die 282 personen vonden er 200 een nieuwe betrekking, De overigen beslisten te stoppen met werken (brugpensioen), te stoppen met hun coaching, antwoordden niet meer op briefwisseling of vatten een studie aan met een duurtijd van minstens één jaar (6 personen!). 175 kandidaten zijn overgestapt naar Zoekperiode De gemiddelde zoekperiode naar het vinden van een oplossing bedroeg in maanden. Dat is een halve maand langer dan het jaar ervoor. Via welk kanaal vonden de deelnemers nieuw werk? Het zoeken en vinden van een nieuwe betrekking werd per kanaal geteld. Al beantwoordde niet iedereen deze vraag, toch geven de antwoorden een duidelijk beeld. De top 3 van 2008 (relaties, interim en spontane sollicaties) verschuift in 2009 naar de krant, relatienetwerk en interim. Veranderingen door het nieuwe werk Het aantal kandidaten dat kiest voor een wijziging in de loopbaan is goed voor 20% (11 van de 61 deelnemers die antwoordden op deze vraag). De overige kandidaten hebben een nieuwe betrekking gezocht en gevonden die ligt in het verlengde van de vorige beroepsloopbaan. Loopbaanontwikkeling van werkende bedienden Naast outplacement biedt VIBAM sinds 2000 ook de mogelijkheid aan bedienden met minstens 5 jaar anciënniteit, om tijdens hun actieve loopbaan - aan de hand van de methodiek van zelfdiagnose inzicht te krijgen in de eigen mogelijkheden en beperkingen met als doel de loopbaan te leren beheren in het verlengde van specifieke vaardigheden, talenten en motivaties. Het optimaliseren en het deskundig uitbouwen van de eigen functie in de bestaande bedrijfscontext vormt een wezenlijk onderdeel van de loopbaanontwikkeling. Ter informatie: aan deze dienstverlening werd tot op heden in de sector slechts een beperkte bekendheid gegeven. Er zijn twee instapregelingen uitgewerkt: loopbaanontwikkeling op vraag van de werkgever. In deze regeling volgden 3 werknemers uit 3 bedrijven het programma loopbaanontwikkeling op initiatief van de werknemer. 1 werknemer deed hiervoor een beroep op VIBAM. Ten slotte vielen ons enkele evoluties op: een toenemend verkeer tussen adviseur en exkandidaat outplacement na de start nieuwe loopbaan (e-coaching), de nood aan specifieke aandacht voor de groep van de ervaren werknemers. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g A d v i e s & c o a c h i n g Sector 20 kandidaten zochten en vonden een functie in de metaalsector. De andere kandidaten kiezen voor handel en distributie of andere industriële sectoren. Salarisniveau De antwoorden van de kandidaten tonen aan dat het merendeel een salaris verdient dat minstens overeenstemt met het vorige salaris. Deze trend is al jaren aanwezig en wordt opnieuw bevestigd. Ook nu weer is de groep die minder verdient dan in de vorige functie het kleinst.

14 3 Opleiding 3.1 Opleidingen voor bedienden V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g O p l e i d i n g Openkalenderaanbod VIBAM organiseert een aanbod aan openkalenderopleidingen, waaraan elke bediende uit onze sector kan deelnemen. Tevens worden geregeld specifieke opleidingen opgezet op vraag van bedrijven. Dit doen we wanneer op de opleidingsmarkt geen afdoend aanbod bestaat of wanneer we vermoeden of constateren dat er binnen de sector ruimere interesse bestaat in het desbetreffende onderwerp. Wanneer we geen volledige groep kunnen samenstellen, kunnen we desgevallend individuele bedienden tegen VIBAM-voorwaarden laten deelnemen aan openkalendertrainingen van verschillende opleidingsinstituten. Om de drempel naar opleiding zo laag mogelijk te houden, bieden we onze opleidingen steeds aan tegen kostprijs. KMO s met minder dan 50 bedienden betalen slechts de helft van de prijs. Opleidingen die het leren binnen het bedrijf stimuleren zijn gratis. De prijs van een opleiding wordt sinds 2000 steeds verrekend op één van de twee bedrijfsbudgetten, die ontstaan door de betaling van de jaarlijkse bijdrage voor respectievelijk alle bedienden en de specifieke risicogroepen. Door het uitbreken van de economische crisis heeft VIBAM in 2009 extra financiële middelen ontvangen van de Vlaamse regering. Het was de bedoeling om bedrijven in deze moeilijke tijden ook te blijven ondersteunen bij hun vormings- en opleidingsbeleid. Door deze maatregel was het voor VIBAM mogelijk om vanaf 1 april 2009 het volledige opleidingsaanbod gratis aan te bieden aan onze bedrijven. Hierdoor kregen de bedrijven de kans om zonder financiële inspanningen toch te blijven investeren in hun menselijk kapitaal. In grafiek B zien we het effect van deze maatregel. Situeert het deelnameniveau van het eerste kwartaal van 2009 zich bijna op het laagtse peil sinds 2004, dan zien we vanaf het tweede kwartaal een grote stijging. Het succes van de maatregel om het open opleidingsaanbod gratis aan te bieden, deed de vraag rijzen of deze stijging ten koste zou gaan van de subsidiedossiers (zie hoofdstuk 4). Grafiek B leert dat dit inderdaad zo is voor de externe subsidiedossiers. Die namen van 2008 naar 2009 af met zo n 170 cursisten (van 439 deelnemers in 2008 naar 273 deelnemers in 2009), terwijl in diezelfde periode het aantal deelnemers in het open aanbod steeg met ongeveer 120 eenheden (van 662 naar 883). Via verschillende samenwerkingsverbanden tracht VIBAM zo flexibel mogelijk in te spelen op de opleidingsbehoeften binnen de bedrijven. Daarnaast organiseerde VIBAM in 2009 toch nog 34 opleidingen in eigen beheer. Hieraan participeerden 93 bedienden van 27 bedrijven. In totaal volgden deze mensen 3025 manlesuren. Intersectorale opleidingen Sedert het najaar van 2004 werkt VIBAM voor de algemene opleidingen samen met andere sectoren zoals IPV, IVOC en Cobot Bedienden. Ieder fonds kampte in het verleden met de moeilijkheid om de aangeboden openkalenderopleidingen succesvol te kunnen laten doorgaan. Door één gezamenlijk aanbod te lanceren binnen deze 4 sectoren beogen we een win-winsituatie zowel voor de bedrijven als voor de sectorale vormingsfondsen. De actieradius vergroot en de kans dat we opleidingen moeten annuleren verkleint. In 2009 hebben 424 bedienden uit 88 verschillende bedrijven deelgenomen aan 128 opleidingen. Dit is goed voor zo n 7044 manlesuren. Hier registreren we een stijging van het aantal deelnemers van bijna 600%! Lastminuteboekingen Aangezien VIBAM geen eigen aanbod meer heeft inzake PC-trainingen, worden alle vragen hieromtrent rechtstreeks doorgegeven aan de opleidingsinstituten waarmee VIBAM samenwerkt. Zo kan aan een acute

15 A B Aantal deelnemers per kwartaal van 2004 tot 2009 Aantal deelnemers per kwartaal van 2004 tot OPEN SUBSIDIES Q4 Q3 Q2 Q1 open opleidingen bedrijfsdossier extern dossier opleidingsnood van één enkele bediende op een snelle en effectieve wijze worden tegemoetgekomen door een lastminute-inschrijving. Concreet betekent dit dat een bedrijf via VIBAM zijn bedienden kan laten deelnemen aan de openkalendertrainingen van 2 instituten. Voor klassikale trainingen verwijzen wij de bedienden door naar Bit by Bit en voor projecten rond begeleide zelfstudie werken wij samen met GIVI. Soms gebeurt het ook dat bedienden deelnemen aan opleidingen die georganiseerd worden door FTMA. Het gaat hier voornamelijk over sociale vaardigheden met een specifieke link naar de werkvloer. Deze opleidingen worden ook geregistreerd onder de rubriek lastminuteboekingen. In 2009 maakten 166 bedienden uit 52 bedrijven gebruik van deze mogelijkheid, verspreid over 91 cursussen. In totaal spreken we over 2425 manlesuren. Samenwerking met INOM-Bedienden Naast het eigen aanbod biedt VIBAM ook opleidingen aan die door het Vlaamse sectorfonds INOM-Bedienden zijn ingericht. Dankzij Europese financiering kunnen we deze opleidingen gratis aanbieden. De bedoeling van INOM is om pilootprojecten op te zetten die dan later door de sectorfondsen kunnen overgenomen worden. Daarom rekenen we de 30 INOM-opleidingen van 2009 ook in ons aanbod mee. Hieraan namen 119 bedienden van 40 verschillende bedrijven uit de provincie Antwerpen deel. Het aanbod van INOM bestond uit een e-learningproject rond de MS Office-pakketten. Er waren in verschillende instapmomenten. Samenwerking met INOM-Arbeiders Sedert 2008 biedt VIBAM ook de mogelijkheid aan de bedrijven om hun bedienden mee te laten participeren aan het LIMTEC / ANTTEC aanbod dat opgemaakt is in samenwerking met INOM-Arbeiders. Door deze samenwerking kunnen we ook een ganse waaier aan technische opleidingen gratis aanbieden. In totaal hebben 81 bedienden van 32 verschillende deelgenomen aan 36 opleidingen. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g O p l e i d i n g Opleidingen voor bedienden (VIBAM + Intersector + INOM + Opengestelde bedrijfsopleidingen) Opleidingen ingerichte cursussen Uren opleidingsuren , manlesuren deelnemers Deelnemende bedrijven exclusief last minute boekingen 2 inclusief last minute boekingen

16 C 3 De evolutie van deelname aan de opleidingen per samenwerkingsverband permanente vorming LMB inom open bedrijfsopleidingen intersectoraal anttec Grafiek C toont dat het aantal deelnemers aan de opleidingsvormen Permanente Vorming en INOM in 2009 daalde, terwijl de rest toenam. De intersectorale opleidingen namen met factor 7 toe. De ANTTEC-opleidingen kenden een verdubbeling. die een voor beide partijen vrijblijvende en daardoor interessante aanloop is naar een vaste betrekking. VIBAM biedt hiermee aan werkzoekenden de kans zich te heroriënteren, en zich inpasbaar te maken in de arbeidsmarkt. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g O p l e i d i n g 3.2 Opleidingen voor ontslagen bedienden Bedienden die bij VIBAM in begeleiding zijn omwille van een ontslagsituatie worden aangemoedigd om aan vorming en opleiding de nodige aandacht te schenken. Zo kunnen zij in de periode van begeleiding deelnemen aan het opleidingsaanbod van VIBAM of extern een opleiding volgen. 21 kandidaten hebben in 2009 deelgenomen aan 34 verschillende opleidingen die door VIBAM georganiseerd werden. 3.3 Opleidingen voor werkzoekenden Traditiegetrouw was er weer grote interesse van werkzoekenden in onze opleidingsprojecten. Er werden dan ook verschillende selectiedagen georganiseerd om iedere geïnteresseerde werkzoekende de kans te geven zich kandidaat te stellen voor een opleiding. De selectieprocedure bestond uit deelname aan technische testen, deelname aan een motivatiegesprek en tenslotte het doorlopen van een persoonlijkheidstest. Tijdens de opleiding zorgt een individuele begeleiding voor een sterke persoonlijke ontwikkeling. Een volledig opleidingstraject begint met een uitgebreide informatie- en selectieronde, en eindigt normaliter met een bedrijfsstage in één van onze bedrijven, Industrieel tekenaar In 2009 werd opnieuw gestart met een opleiding Industrieel tekenaar en werd het lopende project afgerond. Deze opleiding wordt door VIBAM zelf georganiseerd in samenwerking met andere partners. In 2009 eindigde de 14de sessie van deze opleiding bij VDAB Antwerpen & VDAB Brugge, in samenwerking met OBMB, Vormetal en andere externe partners. Van de 20 gestarte kandidaten hebben er 17 de opleiding volledig doorlopen. 9 hiervan hebben een betrekking binnen paritair comité 209. De uitstroom in 2010 bij VDAB Antwerpen bedroeg 8 cursisten; bij VDAB Brugge bereikten 3 personen de eindstreep. Op de vraag naar stageplaatsen hebben 28 Antwerpse bedrijven positief gereageerd. Elektrotechnisch tekenaar In 2009 werd een nieuw project Elektrotechnisch tekenaar opgestart in samenwerking met VDAB Vilvoorde. Deze opleiding is een pilootproject van OBMB en werd mee ondersteund door LIMOB, VIBAM en Vormetal. We selecteerden 7 gemotiveerde cursisten waarvan er in de eindstreep bereikten. Op de vraag naar stageplaatsen hebben 2 Antwerpse bedrijven positief gereageerd.

17 3 Technisch bediende / CAD tekenaar Samen met ATEL (het Antwerps telecommunicatiecentrum) hebben we in 2009 voor de 2de keer het project KANS gerealiseerd. Hiermee geven we hoger opgeleide allochtone mannen en vrouwen, met een technisch diploma uit hun land van herkomst, via een praktijkgerichte en technische opleiding de mogelijkheid te solliciteren op een vacature van een Antwerps PC209 bedrijf. Voor deze dagopleiding van 12 weken hebben we 8 gemotiveerde cursisten geselecteerd. Zij behaalden allemaal de eindstreep. Na de stage ondertekenden 2 personen onmiddellijk een contract binnen PC209. Binnen de provincie Antwerpen waren er 5 bedrijven die een stageplaats hebben aangeboden. De andere stageplaatsen vonden we binnen PC 209 maar buiten de provincie Antwerpen. 1 jaar na de opleiding hebben 5 cursisten werk gevonden; de 3 overige personen zijn nog steeds werkloos. Bedrijfsinformaticus Reeds enkele jaren organiseert Cevora een aantal keer per jaar een opleiding bedrijfsinformaticus. Deze opleiding heeft als doel de cursist een zo breed mogelijke basis aan PC- en informaticakennis mee te geven. Dit houdt in : een grondige kennis van PC- en netwerktechnologie, van randapparatuur, internettoepassingen, data- en telecommunicatie en een introductie in programmeren. Hierdoor kan de cursist als polyvalente bedrijfsinformaticus verschillende informaticataken binnen het bedrijf op zich nemen. In 2009 heeft VIBAM meegewerkt aan de 2de editie van deze opleiding samen met Cevora, ATEL en VDAB Antwerpen. We selecteerden 12 kandidaten in 2008, 11 van hen bereikten de eindstreep in In 2009 zijn er geen stages doorgegaan in bedrijven PC209 in de provincie Antwerpen. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g O p l e i d i n g Werkzoekendenopleidingen Jaar waarin opleiding eindigt aantal projecten aantal deelnemers bij de start aantal contracten in PC 209 na opleiding aantal contracten buiten PC aantal niet-werkenden na opleiding Het aantal niet-werkenden wordt nadelig beïnvloed door 1 persoon in opleiding; 1 dame in bevallingsrust en 2 personen die de opleiding hebben stopgezet. 2 Cijfers van de meest actuele meting: onmiddellijk na de opleiding in 2008.

18 4 Subsidiëring 4.1 Aan de werkgever V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g S u b s i d i ë r i n g De werkgever kan de kosten die hij heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden opleiding volgen, gedeeltelijk recupereren van VIBAM. Op deze wijze kan een werkgever de volgende voor opleiding bestemde bijdragen voor 75% terugvorderen: de provinciale bijdrage die in 2008 betaald werd; dit geldt niet voor de 5 grote bedrijven die op basis van hun opleidingsplan en -budget én in ruil voor een daadwerkelijke medewerking aan (één van) de VIBAM-activiteiten aan de Raad van Bestuur een vrijstelling vroegen van hun bijdragebetaling; de nationale bijdrage voor risicogroepen die in 2008 werd betaald VIBAM kan tussenkomen in de volgende kosten: de organisatiekosten: de kosten gemaakt om de opleiding te betalen; de loonkosten: de indirecte kosten, ontstaan door de gederfde arbeidstijd. Externe opleiding De kosten die de werkgever heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden buiten het bedrijf een opleiding volgen, kan hij gedeeltelijk recupereren via VIBAM. Zowel het aantal aanvragen, aantal bereikte bedrijven als aantal bereikte deelnemers is gedaald t.o.v Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring externe opleidingen cursussen bedrijven deelnemers: totaal deeln. niet-risicogroep deeln. risicogroep manlesuren: totaal manlesuren niet-risicogroep , manlesuren risicogroep ,

19 4 Bedrijfsopleiding VIBAM komt gedeeltelijk tussen in de kosten die een bedrijf heeft door de organisatie van een bedrijfsinterne opleiding. Zowel voor organisatie- als voor loonkost geldt eenzelfde subsidiëring als bij de externe opleidingen. Bovendien hebben we met 2 softwareopleidingsinstituten (Bit by Bit en GIVI) speciale prijzen voor onze bedrijven afgesproken voor hun bedrijfsinterne opleidingen. Groepsopleidingen in samenwerking met VIBAM en mogelijk andere bedrijven, geven recht op loonkostrecuperatie via het stelsel Betaald Educatief Verlof, indien ze minstens 32 uur duren en in België plaatsvinden. Bij de bedrijfsopleidingen merken we een sterke stijging van het deelnemersbereik. De aanvragen zijn gedaald t.o.v V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g S u b s i d i ë r i n g Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring bedrijfsopleidingen cursussen bedrijven deelnemers: totaal deeln. niet-risicogroep deeln. risicogroep lesuren , manlesuren: totaal manlesuren niet-risicogroep manlesuren risicogroep

20 4 Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring on the job-trainingen cursussen bedrijven deelnemers: totaal deeln. niet-risicogroep deeln. risicogroep manlesuren: totaal manlesuren niet-risicogroep manlesuren risicogroep gemiddelde duur (in uren) On the job-training De loonkost die gepaard gaat met een opleiding op de werkplaats wordt door VIBAM gedeeltelijk vergoed. Tot en met 1999 gold dit enkel voor risicogroepen, vanaf 2000 voor alle bedienden. Aanwending van de opleidingsbudgetten Elk jaar berekent VIBAM voor elke onderneming die onder haar bevoegdheid ressorteert, een opleidingsbudget. Voor dat bedrag kunnen bedrijven beroep doen op de opleidingsdiensten van VIBAM. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g S u b s i d i ë r i n g In 2009 hebben 16 bedienden uit 7 verschillende bedrijven een on the job-training gevolgd. Dit is goed voor 1115 manlesuren. De gemiddelde duur is hetzelfde gebleven dan Uit bovenstaande tabel kunnen we grafiek D afleiden. In 2009 is de gemiddelde bezetting van de subsidiedossiers licht gestegen. De bereikcijfers (grafiek E) tonen dat slechts ongeveer één onderneming op vijf gebruik maakt van haar opleidingsbudget. Indien we het gebruikte opleidingsbudget van alle bedrijven samentellen en vergelijken met het totale opleidingsbudget van alle bedrijven samen, dan schommelt dat percentage van 2005 tot 2009 tussen 52 en 60 procent. Als we vervolgens kijken naar de bereikte bedrijven en ons afvragen hoeveel zij van hun opleidingsbudget gebruik maakten, dan schommelt dat in de beschouwde periode tussen 92 en 79 procent. Het laagste cijfer werd in 2009 opgetekend maar dat mag niet verbazen: door het gratis aanbod van de open opleidingen hoefden de ondernemingen minder beroep te doen op hun budget. D Gemiddeld aantal deelnemers aan opleidingen in de subsidiedossiers

21 4 4.2 Aan bedienden in outplacementbegeleiding Via de VDAB-kredietlijn De kredietlijn is een bedrag dat VIBAM gegenereerd heeft bij VDAB door investeringen te doen in opleidingen voor werkzoekenden. Bedienden, behorend tot een bedrijf van PC 209 in de provincie Antwerpen of bedienden die gewerkt hebben in een bedrijf van PC 209 en die in begeleiding zijn bij VIBAM kunnen gebruik maken van deze extra middelen. Volgens het principe van de kredietlijn zal het bedrijf op het totale factuurbedrag een korting krijgen van 50%, op voorwaarde dat VDAB van VIBAM de toestemming heeft gekregen om de overige 50% te verhalen op de kredietlijn. In 2009 hebben 28 bedienden uit 11 verschillende bedrijven gebruik gemaakt van deze dienstverlening. Er werden inschrijvingen genoteerd in 19 VDAB-opleidingen. Er waren vooral inschrijvingen in de opleidingen Autocad, VCA en BA4/BA5. Alle bedienden die een outplacementtraject volgen binnen VIBAM, hebben de mogelijkheid opleiding te volgen tot een maximumbedrag van 620. Bij deze opleidingsinitiatieven wordt eerst het VIBAMof VDAB-aanbod bekeken, vooraleer andere opleidingsverstrekkers worden aangesproken. Van dit opleidingskrediet maakten 21 van de 454 ontslagen bedienden gebruik. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g S u b s i d i ë r i n g E Bereik met, en het gebruik van de opleidingsbudgetten door bedrijven van PC209 - Antwerpen 100% 80% 60% 40% 20% 0% Bereik Gebruik t.o.v. de populatie Gebruik t.o.v. bereikte bedrijven

22 5 Uitdragen van de VIBAM-boodschap V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g U i t d r a g e n v a n d e V I B A M - b o o d s c h a p Op allerlei manieren poogt VIBAM ten aanzien van de werkgevers, de vakbonden en de bedienden van de sector de levensbelangrijke thema s opleiding en loopbaanontwikkeling onder de aandacht te brengen. In 2009 ondernamen we hiervoor volgende concrete acties: elke cursus uit ons aanbod (behalve de PC-trainingen) werd door één van onze medewerkers geopend, met een kort woordje over de mogelijkheden die VIBAM kan bieden. Het aantal bezoeken aan vooral kleinere bedrijven werd opgedreven: vele KMO s vinden slechts de weg tot VIBAM - en tot opleiding en vorming - wanneer een adviseur van VIBAM ter plaatse komt om de mogelijkheden te bekijken. In 2009 werden er 60 bedrijven bezocht. Definitie risicogroepen Het gebruik van de website met de BEDRIJVENSITE wordt gestimuleerd door de trainingsverantwoordelijken via een maandelijkse nieuwsbrief attent te maken op het opleidingsaanbod van de eerstvolgende 2 maanden. Bij elk gepland onderwerp wordt verwezen naar de website. Zo poogden we maximaal tegemoet te komen aan mogelijke opleidingsbehoeften. Om de talenten van ontslagen bedienden terug in de sector te benutten werd aan de bedrijven de mogelijkheid gegeven om hun vacatures te publiceren op de website van VIBAM. Het invoeren en het beheer worden door de bedrijven zelf gedaan via de bedrijvensite. Sinds 1999 geldt volgende definitie voor wie behoort tot de zogenaamde risicogroepen (CAO ) 1. Hij/zij is ouder dan 40 jaar. 2. Hij/zij heeft max. een diploma HSO. 3. Er bestaat geen overeenstemming tussen zijn/haar diploma en de huidige functie. 4. Hij/zij heeft minstens 10 jaar dezelfde functie in hetzelfde bedrijf zonder wijziging in het takenpakket. 5. Hij/zij oefent een functie uit die voldoet aan één van de volgende criteria: zeer uitvoerende administratieve functie; functie-inhouden die geïntegreerd kunnen worden in andere jobs; functies waarvan bepaalde onderdelen geautomatiseerd kunnen worden. 6. Hij/zij wordt bedreigd in zijn/haar functie door herstructurering; nieuwe technologieën; invoering van nieuwe werkmethodes; collectief ontslag; reorganisatie van zijn/haar functie.

23 Wie is wie? 6 Initiatiefnemende organisaties Organogram AGORIA - Dhr. M. Kerremans Filip Williotstraat Antwerpen-Berchem ACLVB - Dhr. R. De Leege Fr. de Mérodestraat Mechelen BBTK - Dhr. F. Lingier Hendrik Consciencestraat Mechelen LBC-NVK - Dhr. M. Van Thielen Nationalestraat Antwerpen Raad van Bestuur De Algemene Vergadering bestaat uit 18 leden van het gewestelijk Paritair Comité. De Raad van Bestuur, samengesteld uit 2 werknemers- en 2 werkgeversvertegenwoordigers, bepaalt de beleidslijnen op korte en lange termijn en neemt de financiële beslissingen Voorzitter Frank Lingier BBTK Ondervoorzitter Mick Kerremans Agoria Antwerpen-Limburg Secretaris Marc Van Thielen lbc-nvk Penningmeester Leon Verougstraete Alcatel-Bell Het Adviescomité adviseert VIBAM inhoudelijk in de mogelijk te ontplooien activiteiten, evalueert de lopende activiteiten en beoordeelt de subsidiedossiers. Dit comité is samengesteld uit 5 vormingsdeskundigen of personeelsverantwoordelijken uit de sectorbedrijven en 5 vakbondssecretarissen. V I B A M A c t i v i t e i t e n v e r s l a g W i e i s w i e? Medewerkers Els Alaers (03) els.alaers@vibam.be Eddy Driesen (03) eddy.driesen@vibam.be Annette Smedts (03) annette.smedts@vibam.be Isolde Smet (03) isolde.smet@vibam.be Carl Van Mol (03) carl.vanmol@vibam.be Eduard Bieseman tot 31 mei 2009

24 V o r m i n g s i n i t i a t i e f v o o r B e d i e n d e n v a n d e A n t w e r p s e M e t a a l n i j v e r h e i d Filip Williotstraat Antwerpen-Berchem info@vibam.be