kounaikenshuu Jugyou kenkyuu Directiedagen Secundair onderwijs 2012 Werkwinkel F Luc Van Acker

Transcriptie

1 kounaikenshuu Jugyou kenkyuu Directiedagen Secundair onderwijs 2012 Werkwinkel F Luc Van Acker

2 EEN KRACHTIG PROFESSIONALISERINGSBELEID: HOE PAK JE DAT HET BEST AAN? Onze sterk economisch georiënteerde wereld plaatst vooral persoonlijke groei en competenties centraal. Alles staat of valt bovendien bij goed management en kwaliteitsbewaking. Je school verschijnt daarom geregeld ook voor het kwaliteitstribunaal van deze tijd... Plaats jij professionaliseringsbeleid in dat perspectief? Of mag, kan, wil je wat weerbarstig zijn? WAT MOET? WAT KAN? WAT WERKT?

3 WAT MOET?

4 Nascholing kwaliteitsdecreet Art nascholing = het geheel van vormingsactiviteiten die tot doel hebben de kennis, vaardigheden en attitudes die personeelsleden tijdens hun opleiding of tijdens hun werkervaring hebben verworven, te verbreden en te verdiepen met het oog op hun verdere professionalisering 1. Wat te verstaan onder vormingsactiviteiten? 2. Welke kennis, vaardigheden en attitudes moeten dan prioritair worden verbreed of verdiept? 3. Verbreden en verdiepen, hoezo? wettelijk kader voor nascholing

5 Nascholing kwaliteitsdecreet Art. 2 competentieontwikkeling personeel Art. 8 nascholingsplan met vormingsactiviteiten i.f.v. competentieontwikkeling + begeleidingsinitiatieven i.f.v organisatieontwikkeling Art. 15 opdrachten pedagogische begeleidingsdienst waaronder: 4.onderwijsinnovaties aanreiken, stimuleren en ondersteunen 5.aanbodgerichte nascholingsactiviteiten aanreiken en aansturen met inbegrip van de nascholing van directies Beroepstitel, beroepsprofiel, basiscompetenties Persbericht beroepsprofiel leraar Persbericht basiscompetenties leraar SO Besluit Vlaamse Regering 5 oktober BS Actielijst competentieontwikkeling personeel

6 WAT KAN?

7 Professionaliseringsbeleid verankeren in het eigen pedagogisch project Wat zeker inschrijven in het pedagogisch project om aan te geven dat de school leerkrachten Zorg voor leerlingen door zorg voor leerkrachten een breed zorgklimaat wil bieden? - krachtige leeromgevingen - welbevinden - participatie gedifferentieerd wil benaderen? - omgaan met verscheidenheid - aanpak differentiëren - aanbod differentiëren degelijk wil opvolgen? - observatie & reflectie - effecten volgen op schoolniveau - effecten op leerlingen denkoefening

8 Wat moet effectieve nascholing zijn? Michael Garet, 2001 kenmerken professionalisering met meest effect op veranderingen bij leerkrachten 1. Focussen op beheersing van de leerstof (pedagogisch-didactische kennis) 2. Gelegenheid scheppen om actief te leren (via praktijkleeropdrachten) 3. Zorgen voor een algehele samenhang van de activiteiten voor professionalisering (in trajecten, procesgericht) Meest genoemde criteria voor sterke nascholing in onderzoek PEDIC, 2012 bij 1338 leerkrachten, 647 respondenten (48%)?

9 Criteria sterke nascholing die leerkrachten zelf naar voor schuiven in het PEDIC-onderzoek 1. Bruikbaar/toepasbaar (111-72) 2. Praktijkgericht (197-49) 3. Goede, aangename lesgever (91-29) 4. Vernieuwend (74-27) 5. Concrete voorbeelden (99-11) 6. Duidelijk/eenvoudig (49-11) 7. Nieuwe ideeën (43) 8. Tips (39-10) 9. Interactie (36) 10. Materiaal dat je onmiddellijk kan meenemen (34-10) Van de 466 leerkrachten basisonderwijs Van de 181 leraren secundair onderwijs

10 Schooljaar Beknopt intern onderzoek, naar de kijk van individuele deelnemers aan nascholing, op professionalisering 1 3 Nascholing heeft bij mij meestal een bijklank Ik wil mijn nascholingen het liefst kiezen Positief Minder positief Eerder negatief Negatieve BaO 80,04 % 10,94 % 1,50 % 0,22 % 7,30 % SO 75,69 % 17,69 % 0,00 % 1,10 % 5,52 % Persoonlijk In overleg met een paar collega's In samenspraak met het hele team Niet ingevuld BaO 39,70 % 30,47 % 8,80 % 21,03 % SO 39,78 % 31,49 % 8,29 % 20,44 % Niet ingevuld Liefst Liever niet Om het even Niet ingevuld Persoonlijk kies ik het (liefst of liever niet) voor een indivduele nascholing in het centrum Persoonlijk vind ik nascholing met een team (of vakgroep) op mijn school zelf Over mijn eigen professionalisering kan ik op mijn school overleggen Op school word ik bevraagd op mijn persoonlijke nascholingsbehoeften Het nascholingsbeleid in mijn school moedigt nascholing aan Het nascholingsplan van onze school is mij bekend BaO 42,70 % 19,53 % 8,80 % 28,97 % SO 34,25 % 19,34 % 7,74 % 38,67 % Zeer belangrijk Even belangrijk dan indivuele nascholing Minder belangrijk Niet ingevuld BaO 20,17 % 59,23 % 8,15 % 12,45 % SO 18,78 % 45,86 % 13,26 % 22,10 % Ruim Voldoende Niet ingevuld BaO 27,25 % 51,72 % 11,80 % 1,93 % 7,30 % SO 20,99 % 42,54 % 17,13 % 4,98 % 14,36 % BaO 34,33 % 32,62 % 17,81 % 5,58 % 9,66 % SO 29,28 % 19,34 % 23,76 % 16,02 % 11,60 % Voldoende Weinig Geregeld Soms Weinig Sterk Weinig BaO 35,62 % 48,28 % 6,87 % 4,08 % 5,15 % SO 37,02 % 44,20 % 7,18 % 3,87 % 7,73 % Zeer goed Voldoende Weinig BaO 30,69 % 46,14 % 12,45 % 4,72 % 6,00 % SO 20,44 % 52,49 % 12,71 % 4,97 % 9,39 % Niet Niet Te weinig Niet Niet ingevuld Niet ingevuld Niet ingevuld Basisonderwijs = 466 respondenten op 784 verspreide enquêtes in de periode van 1 februari 2012 t.e.m. 8 mei 2012 Secundair onderwijs = 181 respondenten op 554 verspreide enquêtes in de periode van 1 februari 2012 t.e.m. 8 mei 2012

11 WAT WERKT?

12 Functie, functioneren, evalueren van leraren De functiebeschrijving leraar Wat zou die minimaal moeten voorzien over werken aan eigen professionele ontwikkeling? Het functioneringsgesprek Het evaluatiegesprek Op welke manier kunnen leerkrachten daar het werken aan de eigen professionalisering en vooral ook de effecten daarvan naar voor brengen? Hoe evalueert de school het professioneel leren en ontwikkelen van haar leraren? Bron: Een goed gesprek, vzw DOKO, Guimardstraat 1 te 1040 Brussel - D/2008/0938/03

13 De leerkracht doet er toe! Bron: Wat werkt op school Research in actie - Robert J. Marzano

14 Percentage variantie in schoolprestaties veroorzaakt door verscheidene factoren factor Thuissituatie en gezin 49% Kwalificaties leerkracht (*) 43% Grootte van de klas 8% Percentage variantie in schoolprestaties Tabel 7.2. Wat werkt op school p. 46 Robert J. Marzano Bron: Darling-Hammond, L. (1997a). Doing what matters most: Investing in quality teaching. NY: National Commission on Teaching and America s Future. (*) mate waarin leerkrachten de leerstof beheersen én de pedagogische kennis over hoe het onderwerp aan verschillende soorten leerlingen kan worden onderwezen

15 Wat heeft echt effect op leren van leerkrachten en op leren van leerlingen? Achtergronden en inzichten 1. Focus op waardevol geachte resultaten bij leerlingen 2. Inhoud die de moeite loont 3. Integratie van kennis en vaardigheden 4. Assessment met het oog op professionele ontwikkeling 5. Meervoudige kansen om kennis op te doen en toe te passen 6. Benaderingen die afgestemd zijn op de leerprocessen 7. Kansen om nieuw leren met anderen te delen 8. Kundige expertise 9. Actief leiderschap 10. Duurzame verbetering: het momentum vasthouden Als je als leider interesse van lkr wil opwekken of behouden en er zeker wil van zijn dat ze zich permanent willen blijven ontwikkelen ontwikkel dan in elk geval een realistische visie op: -nieuwe mogelijkheden op betere leerlingenresultaten -meer betekenisvolle onderwijsinhouden -andere pedagogische aanpakken leid het leren van leerkrachten organiseer leerkansen voor leerkrachten Onderzoeksbevindingen

16 Mogelijke verbredings- en verdiepingsacties 1.Luisteren naar inspirerende sprekers 2.Kijken naar de manier waarop een onderwijsaanpak geïmplementeerd wordt in echte of gesimuleerde klassituaties (video demonstraties, iemand die modelleert) 3.Geobserveerd worden en feedback ontvangen. 4.Ondersteuning in de vorm van instructiemateriaal zoals lesvoorbereidingen, werkbladen en gedetailleerde instructies voor activiteiten en experimenten die zij direct kunnen gebruiken in de klas. 5.Lezen van professionele literatuur 6.Discussiëren over de praktijk met meer ervaren collega s 7.Deelname aan activiteiten vanuit een leerlingenpositie 8. Samen met gelijkgestemden plannen om professionele ontwikkeling te implementeren 9. Vergelijken van eigen theorieën met nieuwe theorieën 10. Analyseren van het werk van leerlingen 11. Onderzoeken van de resultaten bij leerlingen en van hun inzichten. 12. Analyseren van de huidige praktijk en samen een nieuwe praktijk construeren 13. Discussiëren over thema s die een individuele leraar of een groep van leraren identificeerden Bron: Review Timperley et al. (2007)

17 Nascholingsbeleid voeren 1. sensibiliseren voor professionalisering 2. bevragen van persoonlijke noden en verwachtingen van het hele team 3. nascholingsprioriteiten bepalen 4. nascholingsplan opstellen 5. plan uitwerken 6. uitvoeren & evalueren 7. nazorg Als achtergrondinformatie bij deze werkwinkel ontvang je een CD met alle materialen waaronder een uitgeschreven stappenplan om nascholingsbeleid aan de hand van concrete stappen en vragen op jouw werkvloer verder uit te zetten. Nascholingsbeleid concretiseren

18 DIT MOET DAT KAN HET WERKT