Rapportage arbeidsmarkten onderwijsinformatie VOC

Transcriptie

1 Rapportage arbeidsmarkten onderwijsinformatie VOC Jurgen Haas (H&L) Ronald Beilsma (i.o. H&L) November 2010

2 Inhoudsopgave 1! Samenvatting ! 1.1! Arbeidsmarkt ! 1.2! BPV-plaatsen ! 2! Structuur VOC-domein ! 2.1! Segmenten ! 2.2! Specialismen en niveaus ! 3! Branche en bedrijven ! 3.1! Aantal bedrijven ! 3.2! Bedrijfsomvang ! 3.3! Bedrijfssamenstelling ! 3.4! Resultaat en omzet ! 4! Werknemers en dienstverbanden ! 4.1! Aantal dienstverbanden ! 4.2! Leeftijd ! 4.3! Sekse ! 4.4! Omvang dienstverband ! 4.5! Salaris ! 5! Branchemobiliteit ! 5.1! Definities ! 5.2! Aantal personen naar soort mobiliteit ! 6! Onderwijs en opleidingen ! 6.1! Beroepsopleidingen ! 6.2! Leerlingen ! 6.3! Onderwijsinstellingen ! 6.4! Erkenningen BPV ! 6.5! BPV-plaatsen ! 6.5.1! Vraag gegenereerd vanuit onderwijs ! 6.5.2! Vraag gegenereerd vanuit de arbeidsmarkt ! 6.5.3! Vergelijking vraag en aanbod, en verwachte ontwikkeling ! 7! Arbeidsmarkt ! 7.1! Vraag op de arbeidsmarkt ! 7.1.1! Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen ! 7.1.2! Verwachte vacatures ! 7.2! Aanbod op de arbeidsmarkt, en afstemming vraag en aanbod ! 8! Verantwoording ! 8.1! Bronvermelding ! 8.2! CWI-districten ! 8.3! Onderzoek onder bedrijven ! 8.3.1! Opzet en steekproef ! 8.3.2! Enquête ! 8.3.3! Respons Bijlagen: 9! District Noord ! 10! District Oost ! 11! District Midden-West ! 12! District Noord-West ! 13! District Zuid-West ! 14! District Zuid-Oost ! Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

3 Leeswijzer Als peildatum is 31 december van het desbetreffende jaar gehanteerd. Percentages tellen door afrondingen niet altijd op tot 100%. Landelijke cijfers worden in de bijlagen uitgesplitst naar CWI-district. Cijfers kunnen afwijken van cijfers in eerdere rapportages als gevolg van correcties achteraf. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

4 1 Samenvatting Deze rapportage is opgesteld door Haas & Lescaut in opdracht van het Kenniscentrum voor Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven [KBB] Vakopleiding Carrosseriebedrijf [VOC]. Als landelijk opleidings- en exameninstituut adviseert VOC bedrijven over opleidingsvraagstukken en verzorgt het opleidingen op het gebied van carrosseriebouw en schadeherstel. Tevens verzorgt VOC een aantal wettelijke taken, waaronder het onderhouden van de kwalificatiestructuur en het afnemen van examens. 1 Het onderzoek voor de carrosserie- en schadeherstelbranche heeft betrekking op bedrijven, werknemers en leerlingen over het jaar De prognoses van bedrijven zijn medio 2010 bevraagd. 1.1 Arbeidsmarkt Voor de meeste kwalificaties geldt dat bedrijven een stijging van het aantal arbeidsplaatsen verwachten. Voor de Carrosseriebouwer wordt zelfs een sterke stijging voorzien, evenals vorig jaar. Dat is een functie die vooral voorkomt bij bedrijven in het segment Carrosseriebouw. Sinds anderhalf jaar worden Carrosseriebouwbedrijven vrij hard getroffen door de recessie. Op dit moment ligt een sterke stijging van het aantal arbeidsplaatsen dan niet echt voor de hand. Ook voor de functies Eerste Autoschadehersteller wordt een sterke stijging verwacht. Dat is gunstig gezien het relatief grote aantal leerlingen in de toeleidende opleiding. Voor de overige opleidingen met relatief veel leerlingen geldt, dat door de spuiters een stijging van het aantal arbeidsplaatsen wordt verwacht. Voor Autoschadeherstellers blijft het aantal arbeidsplaatsen volgens bedrijven ongeveer gelijk [zie tabel 1.1]. tabel 1.1 Verwachte ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen komende vijf jaar CREBO Niveau Kwalificatie 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche = = ++ = Autospuiter + = = + = Eerste autospuiter = Autoschadehersteller = + = = + = Eerste autoschadehersteller Autoschadetechnicus ++ (+) Carrosseriebouwer ++ (=) Eerste carrosseriebouwer + (=) (+) (=) + (+)? Caravantechnicus ++ = + +? (+) Eerste caravantechnicus ++ + (+) + (=) (=) = Bedrijfsmanager schadeherstelbedrijf = + + = = (=) Bedrijfsmanager carrosseriebouwbedrijf = (=) ( )? (=) (=) (=) 93381/3 4 Werkplaatsmanagement = = = = = = = 94250/2 4 Vestigingsmanager ( ) (=) = Tekenaar/constructeur + (=) ( )? + (=) + Calculator/schademanager = = = + = = = -- daling van >25%, - daling vanaf 25% tot 10%, = evenwicht (vanaf -10% tot en met +10%), + stijging van 10% tot en met 25%, ++ stijging van >25%,? onbekend, () onvoldoende waarnemingen voor betrouwbare uitspraak Landelijk Noord Oost Midden-West Noord-West Zuid-West Zuid-Oost 1 Voor meer informatie, zie Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

5 1.2 BPV-plaatsen We zien een afname van het aantal leerlingen. Als we kijken naar de crebo's met de meeste leerlingaantallen, dan zien we dat bedrijven een evenwicht verwachten in het aantal leerplaatsen voor de Autospuiter, Autoschadehersteller en Eerste Autospuiter. Voor Eerste Autoschadehersteller wordt een afname van het aantal leerplaatsen verwacht. De rest van de crebo's komen bij bedrijven niet vaak voor, en de respons voor deze afzonderlijke crebo's is vrij beperkt. De trend lijkt te zijn dat de meeste bedrijven een toename of evenwicht verwachten. Uitzondering daarop vormt de Werkplaatsmanager, waar bedrijven een afname van het aantal leerplaatsen verwachten. Per saldo lijkt de recessie weinig impact te hebben op de beschikbaarheid van stageplekken [zie tabel 1.2]. tabel 1.2 Verwachte ontwikkeling aantal BPV-plaatsen komende vijf jaar CREBO Niveau Kwalificatie 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche = = = = ++ = Autospuiter = = Eerste autospuiter = = = = + = Autoschadehersteller = = = + = = Eerste autoschadehersteller ( ) Autoschadetechnicus ++? + (=) + + = Carrosseriebouwer ++ (=) + (+) Eerste carrosseriebouwer + (=) (=) (=) (+)?? Caravantechnicus +? (=) (=)? = Eerste caravantechnicus + (+) (=) (+)?? (=) Bedrijfsmanager schadeherstelbedrijf ( )? ( )? (=)?? Bedrijfsmanager carrosseriebouwbedrijf (=) (=)????? 93381/3 4 Werkplaatsmanagement? (=) (=) ( ) (=) (=) 94250/2 4 Vestigingsmanager (=)????? (=) Tekenaar/constructeur (+)??? (=)? (+) Calculator/schademanager = ( ) (+) (=) (=) + ( ) -- daling van >25%, - daling vanaf 25% tot 10%, = evenwicht (vanaf -10% tot en met +10%), + stijging van 10% tot en met 25%, ++ stijging van >25%,? onbekend, () onvoldoende waarnemingen voor betrouwbare uitspraak Landelijk Noord Oost Midden-West Noord-West Zuid-West Zuid-Oost Voor de huidige populatie leerlingen lijken er over het algemeen voldoende BPV- en arbeidsplaatsen beschikbaar. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

6 2 Structuur VOC-domein 2.1 Segmenten Bedrijven in de carrosserie- en schadeherstelbranche kunnen in drie segmenten worden ingedeeld: Segment Schadeherstelbedrijven: bedrijven die voornamelijk of uitsluitend actief zijn op het gebied van schadeherstel. Segment Carrosseriebedrijven: idem, carrosseriebouw. Specialistensegment: bedrijven die zich bezighouden met onder meer autopoetsen, autorestauratie, ruit- en caravanherstel. 2.2 Specialismen en niveaus Binnen de carrosserie- en schadeherstelbranche zijn er kwalificaties op vier opleidingsniveaus. De kwalificaties staan in tabel 2.1. De opleidingsniveaus zijn: 1. Assistentopleidingen, duur! tot 1 jaar; 2. Basisberoepsopleidingen, duur 2 tot 3 jaar; 3. Vakopleidingen, duur 3 tot 4 jaar; 4. Middenkader/specialistenopleidingen, duur 3 tot 4 jaar. tabel 2.1 CREBO kwalificatie (-dossier) Kwalificaties binnen VOC-domein CREBO Niveau Kwalificatie(dossier) uitstroom Uitstroom/diplomanaam Assistent mobiliteitsbranche a Assistent mobiliteitsbranche Autospuiter Autospuiter (2) Autospuiter Autospuiter (3) 2/ Autoschadehersteltechniek Autoschadehersteller (2) Autoschadehersteller (3) Autoschadetechnicus (3) Carrosseriebouwer Carrosseriebouwer (2) Carrosseriebouwer Carrosseriebouwer (3) Caravantechnicus Caravantechnicus (2) Caravantechnicus Caravantechnicus (3) Bedrijfsmanager schadeherstel Bedrijfsmanager carrosseriebouwbedrijf Werkplaatsmanagement mobiliteitsbranche a Bedrijfsmanagement mobiliteitsbranche a Tekenaar/constructeur Calculator/schademanager Werkplaatsmanager schadeherstel Werkplaatsmanager carrosseriebouw Bedrijfsmanager mobiliteitsbranche a Deze kwalificatie is ontwikkeld in samenwerking met Innovam, het KBB voor de mobiliteitsbranche. en komt daar onder een andere CREBO-code ook terug. De afgelopen jaren is de kwalificatiestructuur omgevormd in een structuur waarbij competenties in plaats van eindtermen de basis vormen. Voor de meeste kwalificaties uit de oude structuur geldt dat er een equivalent in de nieuwe structuur bestaat. Voor de oude kwalificaties Bedrijfsmanager Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

7 schadeherstel en carrosseriebouwbedrijf (10844/5) is dat niet het geval; deze kunnen niet zonder meer één op één vertaald worden in de nieuwe kwalificaties Werkplaats- en Bedrijfsmanagement (93380/1/3 en 94250). Deze kwalificaties zijn daarom apart vermeld in deze rapportage. Voor de overige kwalificaties geldt dat leerlingen en erkenningen voor de oude kwalificaties zijn omgenummerd naar de nieuwe kwalificaties. 2 Verder geldt in het meeste gevallen dat het kwalifatiedossier en de uitstroom/diplomanaam hetzelfde CREBO-nummer hebben. Daar waar het nummer verschilt zijn beide nummers vermeld, bijvoorbeeld bij Assistent mobiliteitsbranche (93740/2). Voor wat betreft het kwalificatiedossier Autoschadehersteltechniek (95040) geldt dat een deel van de leerlingen is ingeschreven op het CREBO-nummer van het kwalificatiedossier, terwijl het andere deel is ingeschreven op een CREBO-nummer van de één van de onderliggende uitstroomrichtingen (95030 of 95041/2). Daarom zijn deze apart vermeld. De opleiding tot Voertuiginterieurbouwer komt in 2010 te vervallen en zal opgaan in andere opleiding. In dit rapport is de opleiding op een aantal plaatsen nog apart vermeld, bijvoorbeeld als er nog leerlingen op de aanverwante opleiding zijn ingeschreven. 2 Zie verder de equivalentenlijst op de website van VOC: Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

8 3 Branche en bedrijven In 2009 zien we dat een substantieel deel van de oudere bedrijven, bedrijven die al langere tijd bestaan, haar activiteiten heeft gestaakt, is gefuseerd of is overgenomen. We zien dat twee bewegingen de laatste paar jaar steeds duidelijker zichtbaar worden. Naast schaalvergroting neemt het aantal kleine niche-bedrijfjes toe. Tegelijkertijd zien we het effect van de recessie. 43% van de bedrijven had het afgelopen jaar te maken met een lager resultaat, en voor bijna een kwart van de bedrijven betekende dit een verlies. Vooral bedrijven in het segment Carrosseriebouw worden relatief zwaar getroffen door de recessie. De vooruitzichten voor de toekomst zijn wel overwegend positief. 3.1 Aantal bedrijven In 2009 zijn er bedrijven binnen de carrosserie- en schadeherstelbranche. Het totaal aantal bedrijven is licht gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor [zie tabel 3.1]. tabel 3.1 Aantal bedrijven naar jaar op peildatum, landelijk Jaar Aantal bedrijven Procentuele afname ,1% ,5% ,2% ,2% ,8% Het percentage in de tabel geeft echter een vertekend beeld. In werkelijkheid zien we dat veel bedrijven hun activiteiten hebben gestaakt, zijn gefuseerd of overgenomen. Binnen het segment Schadeherstel zien we een daling van ruim 2% van het aantal bedrijven, binnen het segment Carrosseriebouw een daling van ruim 7%. Dat het totaal aantal bedrijven toch amper 1% daalt komt doordat er tegelijkertijd nieuwe bedrijven zijn bijgekomen. Deze nieuwe bedrijven zijn over het algemeen klein, en hebben gemiddeld slechts 1 tot 2 werknemers. Deze trend werd vorig jaar reeds geconstateerd en zet zich nu in versterkte vorm door. Het aantal jonge, kleine start-ups groeit. In 2008 betrof het bijna 8% van het totaal aantal bedrijven, in 2009 ruim 10%. Een deel van hen is wel te identificeren naarmate ze langer in de branche actief zijn en meer werknemers krijgen. Maar we zien dat de groep die niet geïdentificeerd kan worden steeds groter wordt. Het gaat dan om bedrijven die niet groeien maar wel low profile actief zijn en blijven in de branche. VOC is daarom bezig een beter beeld te krijgen van deze bedrijven. Het lijkt vooralsnog vooral te gaan om specialisten, dan wil zeggen: bedrijven die zich bezighouden met onder meer autopoetsen, autorestauratie, ruit- en caravanherstel. Daarom zijn op verzoek van VOC Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

9 de bedrijven waarvan nog niet eenduidig vaststaat tot welk segment ze behoren voorlopig ondergebracht in het Specialistensegment. Binnen het segment Schadeherstel zijn de meeste bedrijven actief (57%), gevolgd door het segment Carrosseriebouw (20%). De rest is actief binnen het eerdergenoemde Specialistensegment [zie tabel 3.2]. Dat het aandeel van de segmenten Schadeherstel en Carrosseriebouw sterk is gedaald ten opzichte van vorig jaar, komt doordat er in 2009 ±200 onbekende bedrijven zijn ondergebracht bij het Specialistensegment. Deze bedrijven werden voorheen niet meegeteld in dit overzicht. tabel 3.2 Aantal bedrijven naar segment en jaar op peildatum, landelijk Aantal bedrijven Aandeel bedrijven Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,3% 21,6% 13,0% ,2% 22,1% 12,7% ,4% 22,2% 13,4% ,0% 22,6% 13,4% ,8% 23,0% 13,2% ,3% 19,6% 23,1% Dat de geringe afname van het totaal aantal bedrijven [zie eerder tabel 3.1] ten onrechte de indruk wekt dat er weinig beweging in de branche zit, wordt des te evidenter als we naar de personele consequenties kijken. Er verdwijnen oude, grotere bedrijven en er komen nieuwe, veelal kleine bedrijfjes bij. 3.2 Bedrijfsomvang Vorig jaar zagen we dat oudere bedrijven, bedrijven die al langere tijd bestaan, gemiddeld genomen steeds groter werden. Maar dat tegelijkertijd de nieuwe, kleine bedrijfes de gemiddelde bedrijfsomvang omlaag trokken. In 2007 had een gemiddeld bedrijf 9,8 werknemers in dienst, en in ,7. In 2009 is het gemiddelde opnieuw 9.7 werknemers. Als we inzoomen op de verschillende segmenten zien we dat schadeherstelbedrijven nog steeds groter worden. Een gemiddeld schadeherstelbedrijf had in 2006 nog maar 8,3 werknemers. In 2009 waren dat 9,3 werknemers, oftewel: een groei van ruim 11% in 3 jaar. Bij carrosseriebouwbedrijven zagen we tot vorig jaar een soortgelijke ontwikkeling. Een gemiddeld bedrijf had in ,4 werknemers in dienst. In 2008 waren dat 19,0 werknemers, oftewel een groei van bijna 10% in 2 jaar. In 2009 daalde de gemiddelde bedrijfsomvang echter weer tot het niveau van Er is dus sprake geweest van een flinke krimp in het afgelopen jaar. Dat de gemiddelde bedrijfsomvang van specialistenbedrijven sterk is gedaald komt doordat de onbekende bedrijven in 2009 zijn ondergebracht bij dit segment. Dit betreft vooral kleine bedrijfjes, die klein blijven of minder hard groeien. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

10 tabel 3.3 Gemiddelde bedrijfsomvang naar segment en jaar op peildatum, landelijk Gemiddelde bedrijfsomvang Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,3 17,8 4, ,3 17,3 4, ,3 17,4 4, ,7 18,6 4, ,2 19,0 5, ,3 17,4 4,0 Als we de bedrijven indelen naar grootteklassen, zien we dat ruim de helft van de bedrijven (55%) 1 tot en met 5 werknemers in dienst heeft [zie tabel 3.4]. tabel 3.4 Aantal bedrijven naar omvang en jaar op peildatum, landelijk Aantal bedrijven Aandeel bedrijven Bedrijfsomvang t/m 5 dienstverbanden ,9% 55,1% 56,0% 6 t/m 15 dienstverbanden ,4% 29,6% 29,8% 16 t/m 50 dienstverbanden ,9% 13,2% 12,4% Meer dan 50 dienstverbanden ,9% 2,2% 1,9% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Binnen het segment Carrosseriebouw is het percentage grootste bedrijven (met meer dan 50 werknemers) met bijna 7% veel hoger dan in de overige segmenten. In de overige segmenten zijn bedrijven van deze omvang schaars. Daarbij is het percentage kleinste bedrijven (met 1 tot en met 5 werknemers) binnen het segment Carrosseriebouw met 38% veel lager dan in de overige segmenten [zie tabel 3.3]. tabel 3.5 Aantal bedrijven naar omvang en segment op peildatum 2009, landelijk Aantal bedrijven Aandeel bedrijven Bedrijfsomvang in dienstverbanden Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten 1 t/m ,5% 37,6% 85,4% 6 t/m ,4% 30,4% 12,7% 16 t/m ,5% 25,2% 1,1% Meer dan ,6% 6,7% 0,9% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

11 3.3 Bedrijfssamenstelling Op basis van onderzoek onder bedrijven kan een inschatting worden gemaakt ten aanzien van de gemiddelde bedrijfssamenstelling [zie tabel 3.6]. In het onderzoek is alleen gevraagd naar branchespecifieke functies. tabel 3.6 Aandeel kwalificaties binnen gemiddeld bedrijf in 2010, naar segment Segment (percentage) CREBO Niveau Kwalificatie Perc. Schadeherstel Carrossieriebouw Specialisten 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche 21,8% 27,0% 9,3% 13,1% Autospuiter 34,4% 42,6% 25,6% 39,9% Eerste autospuiter 24,8% 31,9% 12,8% 14,0% Autoschadehersteller 31,8% 41,9% 12,8% 25,2% Eerste autoschadehersteller 25,8% 34,4% 3,5% 15,0% Autoschadetechnicus 8,7% 11,5% 4,7% 6,5% Carrosseriebouwer 9,2% 3,7% 58,1% 0,9% Eerste carrosseriebouwer 3,5% 1,9% 20,9% 0,9% Caravantechnicus 4,7% 3,7% 4,7% 14,0% Eerste caravantechnicus 3,1% 2,6% 2,3% 11,2% Bedrijfsmanager schadeherstelbedrijf 7,2% 9,1% 1,2% 3,7% Bedrijfsmanager 2,4% 1,2% 16,3% 0,0% carrosseriebouwbedrijf 93381/3 4 Werkplaatsmanagement 9,2% 8,4% 17,4% 8,4% 94250/2 4 Vestigingsmanager 7,2% 8,4% 4,7% 5,6% Tekenaar/constructeur 2,4% 0,9% 15,1% 0,0% Calculator/schademanager 17,7% 22,2% 4,7% 15,0% Veel voorkomende functies zijn (Eerste) autoschadehersteller en (Eerste) autospuiter. Dit geldt zowel voor bedrijven binnen het segment Schadeherstel als het geheel, waar dit segment een groot aandeel in heeft. Binnen het segment Carrosseriebouw zijn vanzelfsprekend de Carrosseriebouwer en Eerste carrosseriebouwer veel voorkomende functies. Zo heeft 58% één of meerdere Carrosseriebouwers in dienst, en 21% één of meerdere Eerste Carrosserie bouwers. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

12 3.4 Resultaat en omzet Bedrijven is gevraagd naar de verandering in resultaat en omzet ten opzichte van vorige jaar. Als het financieel gezien goed of slecht gaat met bedrijven heeft dit gevolgen voor het aantal arbeids- en stageplaatsen. Voor 2009 verwachtte 44% van de bedrijven dat het slechter zou gaan. Deze verwachting blijkt een realistische te zijn geweest: 43% had in 2009 een minder resultaat dan in Uiteindelijk maakte van de ondervraagde bedrijven ruim driekwart (78%) winst en leed bijna een kwart (23%) verlies. Vooral carrosseriebouwbedrijven hadden last van de economische crisis: ruim een derde (36%) leed verlies, en van de bedrijven die verlies leden had bijna twee derde een slechter resultaat dan het jaar ervoor. Bovendien maakten de carrosseriebedrijven die wél winst maakten, in de meeste gevallen (56%) minder winst dan in het voorgaande jaar. Vorig jaar bleek al dat vooral carrosseriebouwbedrijven werden getroffen door de recessie: 43% had in 2008 een slechter resultaat dan in het jaar ervoor, en 74% verwachtte dat dit voor 2009 ook het geval te zijn. Uiteindelijk betreft het slechts 59% van de bedrijven. Mogelijk komt dit doordat een aantal bedrijven over de kop is gegaan danwel de werkzaamheden heeft beëindigd. Het beeld van verlies meer verlies en winst minder winst, zien we minder sterk ook terug bij bedrijven in het segment Schadeherstel en het Specialistensegment. Voor het lopende boekjaar verwacht het overgrote deel van de bedrijven (70 à 80%) zowel zij di e het afgelopen jaar winst maakten als zij die verlies leden een gelijkblijvend of hoger resultaat Vooral de bedrijven die verlies leden zijn positief, en dan met name de carrosseriebouwbedrijven. Wat omzet betreft nam deze bij bijna een kwart (24%) van de bedrijven toe, bij een derde (33%) bleef deze gelijk, en bij de rest (42%) nam ze af, uiteraard voornamelijk bij bedrijven die verlies leden. Qua omzetverwachting komt het beeld overeen met de verwachte ontwikkeling van het bedrijfsresulaat: driekwart verwacht een gelijkblijvende of hogere omzet. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

13 4 Werknemers en dienstverbanden In 2009 is de werknemerspopulatie over het geheel met 5% gekrompen. Deze krimp komt bijna geheel voor rekening voor het segment Carrosseriebouw, dat met ruim 15% krimpt. We zien ontgroening en vergrijzing, met name binnen bedrijven die het zwaarst getroffen zijn door de economische crisis; jongere werknemers zijn vaak de goedkoopste arbeidskrachten en moeten vaak als eerste het veld ruimen. Dat blijkt ook het gemiddelde salaris, dat sterk afhankelijk is van leeftijd en dan ook gemiddeld genomen stijgt. 4.1 Aantal dienstverbanden In 2009 zien we de gevolgen van de recessie. De werknemerspopulatie is met 5% gekrompen. Eén van de belangrijkste oorzaken is dat een aantal grote carrosseriebouwbedrijven met een faillissement is geconfronteerd. In 2009 zijn er in totaal dienstverbanden 3 binnen de carrosserie- en schadeherstelbranche. In de jaren ervoor nam het aantal dienstverbanden nog toe. tabel 4.1 Aantal dienstverbanden naar jaar op peildatum, landelijk Jaar Aantal dienstverbanden Procentuele toe-/afname ,8% ,7% ,5% ,0% ,8% De jonge, kleine start-ups waarvan er steeds meer komen dragen weinig toe aan de groei van het aantal dienstverbanden. Nog geen 1% van het totaal aantal dienstverbanden is bij dergelijke bedrijfjes. Binnen het segment carrosseriebouw, waar enkele grote bedrijven met een faillissement zijn geconfronteerd, zien we een afname van ruim 15% van het aantal dienstverbanden. 3 Eén persoon kan op één moment meerdere dienstverbanden hebben, bijvoorbeeld omdat hij twee banen heeft bij twee verschillende werkgevers. Bij de verdeling van werknemers worden in dit hoofdstuk verdelingen van dienstverbanden gegeven, en niet van uniek personen. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

14 tabel 4.2 Aantal dienstverbanden naar segment 4 en jaar op peildatum, landelijk Aantal dienstverbanden Aandeel dienstverbanden Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,2% 39,2% 5,6% ,2% 39,0% 5,8% ,7% 39,7% 5,6% ,9% 40,7% 5,4% ,7% 40,2% 6,1% ,2% 35,2% 9,6% Ruim de helft (55%) van de dienstverbanden is bij schadeherstelbedrijven, en ruim een derde (35%) bij carrosseriebouwbedrijven. Bedrijven binnen dit segment maken slechts 22% van het totaal aantal bedrijven uit [zie eerder 3.1], maar omdat zij gemiddeld groter zijn dan bedrijven in andere segmenten, hebben zij een groter deel van het personeelsbestand in dienst. Klappen in dit segment komen dus hard aan. Bedrijven met meer dan 50 dienstverbanden zijn schaars (2%), maar wel groot. Daarom hebben ze bijna een kwart van het aantal werknemers in dienst [zie tabel 4.3]. Bij de kleinste bedrijven die in de meerderheid zijn werkt slechts 16% van het personeelsbestand. tabel 4.3 Aantal dienstverbanden naar bedrijfsomvang en jaar op peildatum, landelijk Aantal dienstverbanden Aandeel dienstverbanden Bedrijfsomvang t/m 5 dienstverbanden ,7% 13,1% 15,9% 6 t/m 15 dienstverbanden ,4% 27,9% 29,6% 16 t/m 50 dienstverbanden ,4% 32,0% 30,1% Meer dan 50 dienstverbanden ,5% 27,0% 23,6% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Binnen het Specialistensegment werken werknemers vooral bij bedrijven tot en met 5 werknemers. In het segment Schadeherstel werkt men vooral bij kleine tot middelgrote bedrijven van 6 t/m 50 werknemers. Binnen het segment Carrosseriebouw werken de meeste werknemers daarentegen bij bedrijven met meer dan 50 werknemers [zie tabel 4.4]. tabel 4.4 Aantal dienstverbanden naar bedrijfsomvang en segment op peildatum 2009, landelijk Aantal dienstverbanden Aandeel dienstverbanden Bedrijfsomvang in dienstverbanden Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten 1 t/m ,0% 6,7% 49,4% 6 t/m ,6% 17,3% 27,8% 16 t/m ,8% 38,1% 6,1% Meer dan ,6% 37,9% 16,7% Totaal ,0% 100,0% 100,0% 4 De toename van het aantal dienstverbanden in het Specialistensegment is het gevolg van het onderbrengen van onbekende bedrijven binnen dit segment [zie eerder 3.1]. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

15 4.2 Leeftijd In 2004, 2005 en 2006 steeg de gemiddelde leeftijd telkens met een half jaar. In 2007 nam het gemiddelde voor het eerst af, met 3 maanden, tot ruim 37 jaar en 7 maanden (37,6 jaar). In 2008 trad daar geen verandering in op. In 2009 neemt de gemiddelde leeftijd echter weer toe met 3 maanden, en is daarmee terug op het nieau van 2006, te weten 37,9 jaar. Binnen het segment Carrosseriebouw stijgt de gemiddelde leeftijd harder dan gemiddeld, tot 40! [zie tabel 4.5]. Bij krimpende bedrijven lijken relatief meer jongeren vertrokken, terwijl dit vaak de goedkoopste arbeidskrachten zijn. tabel 4.5 Gemiddelde leeftijd werknemers naar segment en jaar op peildatum, landelijk Gemiddelde leeftijd Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,4 39,0 36, ,2 39,2 36, ,7 39,6 37, ,4 39,3 37, ,3 39,7 36, ,7 40,5 35,5 De carrosserie- en schadeherstelbranche kenmerkte zich tot en met 2006 door ontgroening en vergrijzing: steeds minder jongeren en meer ouderen, en daardoor een toename van de gemiddelde leeftijd. In 2007 zagen we dat er meer jongeren in de branche kwamen werken, dus vergroening en daarmee een afname van de gemiddelde leeftijd. In 2008 zagen we nog steeds vergroening, maar was deze minder sterk. Tegelijkertijd zagen we ook nog steeds vergrijzing. In 2009 zien we door de huidige krimp dat de eerdere trend van ontgroening zich hervat. Met name de jongeren zijn heengezonden. tabel 4.6 Aantal werknemers naar leeftijdscategorie en jaar op peildatum, landelijk Aantal werknemers Aandeel werknemers Leeftijdscategorie Tot 25 jaar ,8% 20,7% 20,2% 25 tot 35 jaar ,6% 23,2% 22,8% 35 tot 45 jaar ,1% 27,3% 27,4% 45 tot 55 jaar ,9% 19,8% 20,2% Vanaf 55 jaar ,6% 9,1% 9,4% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Bij de verdeling naar segment zien we dat er qua aantallen binnen het segment Carrosseriebouw amper meer jongeren (tot 25 jaar), dan ouderen (vanaf 55 jaar) zijn [zie tabel 4.7]. De leeftijdscategorieën beslaan elk 10 jaar. Leerlingen kunnen vanaf 15-jarige leeftijd als leerling in de branche komen werken, en werknemers kunnen tot hun 65 e in de branche blijven. Op 59-jarige leeftijd gaat echter het overgrote deel met prepensioen. In de praktijk beslaat de categorie vanaf 55 jaar dus 4 jaar. Dat betekent dat er binnen carrosseriebouwbedrijven dus eigenlijk meer ouderen dan jongeren actief zijn. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

16 tabel 4.7 Aantal werknemers naar leeftijdscategorie en segment op peildatum 2009, landelijk Aantal dienstverbanden Aandeel dienstverbanden Leeftijdscategorie Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten Tot 25 jaar ,5% 13,3% 26,9% 25 tot 35 jaar ,9% 20,1% 25,9% 35 tot 45 jaar ,3% 29,8% 25,0% 45 tot 55 jaar ,8% 25,4% 15,4% Vanaf 55 jaar ,6% 11,5% 6,8% Totaal ,0% 100,0% 100,0% 4.3 Sekse In de technische sector werken weinig vrouwen. De carrosserie- en schadeherstelbranche vormt hierop geen uitzondering. De vrouwen die in de branche werken zijn meestal actief in niet-technische functies. Slechts één op de tien werknemers (11%) is vrouw [zie tabel 4.8]. Het percentage vrouwen is ten opzichte van vorige jaren nauwelijks veranderd. tabel 4.8 Aantal werknemers naar sekse en jaar op peildatum, landelijk Aantal werknemers Aandeel werknemers Sekse Mannen ,5% 89,4% 89,1% Vrouwen ,5% 10,6% 11,0% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Binnen het Specialistensegment werken relatief veel vrouwen (19%) [zie tabel 4.9]. Binnen carrosseriebouwbedrijven werken daarentegen relatief weinig vrouwen. tabel 4.9 Aantal werknemers naar sekse en segment op peildatum 2009, landelijk Aantal dienstverbanden Aandeel dienstverbanden Sekse Schadeherstebouherstebouw Carrosserie- Specialisten Schade- Carrosserie- Specialisten Mannen ,0% 90,5% 84,0% Vrouwen ,0% 9,5% 16,1% Totaal ,0% 100,0% 100,0% 4.4 Omvang dienstverband Werknemers werken in 2009 gemiddeld 35 uur (34,79) per week. Dat is iets lager dan het gemiddelde in 2007 en 2008 (34,95 resp. 34,92) en hangt deels samen met de ontgroening en vergrijzing binnen de branche. Leeftijd is namelijk sterk van invloed op de gemiddelde omvang van het dienstverband; jongere (25-) en oudere (45+) werknemers werken gemiddeld minder uren. Verder wordt de gemiddelde omvang van het dienstverband bepaald door het percentage vrouwen dat werkzaam is binnen de branche, en de bedrijfsomvang. Vrouwen werken vaker parttime dan mannen, en dan vooral in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar. En hoe groter het bedrijf, des te vaker fulltime wordt gewerkt. Dat verklaard het verschil tussen de segmenten Schadeherstel en Carrosseriebouw enerzijds en het Specialistensegment Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

17 anderzijds [zie tabel 4.10]. Binnen het laatstgenoemde segment werken relatief meer vrouwen, meer werknemers in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar, en zijn bedrijven kleiner. tabel 4.10 Gemiddelde omvang dienstverband naar segment en jaar op peildatum, landelijk Aantal uur per week Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,3 35,4 32, ,7 35,6 32, ,2 36,0 33, ,8 35,6 32, ,8 35,5 33, ,9 35,3 32,0 In 2009 werkt 78,6% van de werknemers fulltime. Het percentage fulltimers is gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor (79,5%). Het percentage fulltimers daalt al enkele jaren gestaag, met een enkele uitzondering[zie tabel 4.11]. De daling van het percentage fulltime is vooral het gevolg van de vergrijzing. Oudere werknemers werken vaker parttime. tabel 4.11 Percentage fulltimers naar segment en jaar op peildatum, landelijk Percentage fulltimers Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten ,9% 86,0% 68,6% ,9% 85,2% 69,0% ,4% 87,5% 73,0% ,8% 84,3% 70,0% ,4% 83,3% 68,9% ,8% 82,2% 64,5% Als gecorrigeerd wordt voor sekse, leeftijd en bedrijfsomvang blijkt dat binnen carrosseriebouwbedrijven vaker fulltime wordt gewerkt. Wellicht is het binnen dit segment meer gebruikelijk fulltime te werken, of lenen de functies zich minder goed voor parttime-werk. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

18 4.5 Salaris In 2009 bedroeg het gemiddelde uursalaris branchebreed " 13,52. 5 Dat is 4,2% meer dan het gemiddelde uursalaris in Tegelijkertijd bedroeg de inflatie over heel ,2%. 6 Bij de interpretatie van deze cijfers dient er rekening mee te worden gehouden dat de hoogte van het salaris naast functie vooral afhankelijk is van de leeftijd van de werknemer. Hoe ouder iemand is, des te hoger zijn salaris. Dat het gemiddelde salaris stijgt ten tijde van economische crises komt doordat relatief goedkope arbeidskrachten als eerste het veld ruimen. Verder zijn sekse en bedrijfsomvang bepalend. Tenslotte verdienen fulltimers per uur meer dan parttimers. De verschillen in leeftijd, sekse, bedrijfsomvang en percentage fulltimers verklaren ook voor een groot deel de verschillen tussen de segmenten [zie tabel 4.12]. Op het eerste gezicht lijken werknemers bij carrosseriebouwbedrijven méér te verdienen dan hun collega s bij schadeherstelbedrijven. Echter, bij carrosseriebouwbedrijven zijn werknemers gemiddeld ouder, werken er relatief minder vrouwen, de bedrijven zijn gemiddeld groter, en er werken relatief meer fulltimers. Als gecorrigeerd wordt voor deze effecten blijken werknemers bij carrosseriebouwbedrijven zelfs iets mínder te verdienen dan hun collega s bij schadeherstelbedrijven. Dat het gemiddeld uursalaris binnen het Specialistensegment lager ligt, kan ook voor een deel verklaard worden door de gemiddeld kleinere bedrijfsomvang, en het relatief hoge percentage vrouwen en parttimers. tabel 4.12 Gemiddelde uursalaris naar segment en jaar op peildatum, landelijk Gemiddeld uursalaris Jaar Schadeherstel Carrosseriebouw Specialisten 2004 " 11,98 " 12,73 " 11, " 12,17 " 12,97 " 11, " 12,82 " 13,50 " 12, " 12,53 " 13,28 " 12, " 12,70 " 13,59 " 11, " 13,27 " 14,44 " 11,56 5 Om het gemiddelde uursalaris niet teveel te laten beïnvloeden door extreme waarden zijn het laagste en hoogste percentiel niet in de berekening opgenomen. 6 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

19 5 Branchemobiliteit De branche krimpt als gevolg van relatief hoge uitstroom en lage instroom. Het zittende personeel is minder in beweging, hetgeen begrijpelijk is gezien de onzekere situatie op de arbeidsmarkt. 5.1 Definities In dit hoofdstuk gaat het uitsluitend om personen die de branche verlaten of nieuw in de branche komen werken. Het gaat niet om verandering van werkgever of functie, of het verhuizen naar een ander CWI-district. Als het gaat om mobiliteit in jaar X kunnen de volgende groepen worden onderscheiden: Immobiel: deze personen werken van 1 januari tot en met 31 december in de branche, alsmede op 31 december van het voorgaande jaar (X-1) en 1 januari van het volgende jaar (X+1). Ze zijn in jaar X minimaal 97% van het aantal dagen in de branche werkzaam. Instroom: werken in de branche op 31 december, alsmede op 1 januari van het volgende jaar (X+1). Deze personen stromen dus gedurende jaar X de branche in. Uitstroom: werken in de branche op 1 januari, alsmede op 31 december van het voorgaande jaar (X-1). Deze personen stromen dus gedurende jaar X de branche uit. Overige: hier gaat het om tijdelijke arbeidscontracten en personen die gedurende jaar X de branche voor bepaalde tijd verlaten. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

20 5.2 Aantal personen naar soort mobiliteit In de jaren tot en met 2005 werd de carrosserie- en schadeherstelbranche gekenmerkt door dalende instroom en stijgende uitstroom. In 2006 daalde de uitstroom en steeg de instroom. De uitstroom was nog altijd hoger dan de instroom, met een negatief resultaat tot gevolg. In 2007 overtrof het aantal instromers het aantal uitstromers; de instroom was met 13% hoger dan de uitstroom met 11%. In 2008 zagen we opnieuw dat de instroom hoger was dan uitstroom, al was het verschil wel minder groot. Eerder is reeds geconstateerd dat de werknemerspopulatie in 2009 fors is gekrompen [zie 4.1]. De uitstroom over 2009 bedroeg bijna 15%, terwijl de instroom amper 8% was. Tegelijkertijd zien we minder beweging onder het zittende personeel, hetgeen begrijpelijk is gezien het overschot aan arbeidskrachten en de onzekere situatie op de arbeidsmarkt. tabel 5.1 Mobiliteit naar jaar, landelijk 7 Aantal personen Aandeel personen Soort mobiliteit Immobiel ,0% 69,7% 72,1% Instroom ,3% 12,2% 7,9% Uitstroom ,4% 11,3% 14,9% Overige ,4% 6,9% 5,2% Totaal ,0% 100,0% 100,0% Met name binnen het segment Carrosseriebouw zien we een relatief hoge uitstroom van ruim 20%, en een relatief lage instroom van amper 6%. Alleen binnen het Specialistensegment zien we groei. Dat komt doordat onbekende bedrijven in 2009 zijn ondergebracht binnen dit segment. tabel 5.2 Mobiliteit naar segment in 2009, landelijk Aantal personen Aandeel personen Soort Schadeherstebouherstebouw Carrosserie- Specialisten Schade- Carrosserie- Specialisten mobiliteit Immobiel ,7% 70,3% 61,5% Instroom ,7% 5,5% 17,1% Uitstroom ,4% 20,1% 13,5% Overige ,3% 4,1% 7,9% Totaal ,0% 100,0% 100,0% 7 In hoofdstuk 4 werd gekeken naar dienstverbanden op peildatum. Voor mobiliteit is het noodzakelijk om naar unieke personen over het gehele jaar te kijken. Daarom komen de totalen niet overeen met het eerdergenoemde totaal aantal dienstverbanden. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

21 6 Onderwijs en opleidingen Het aantal leerlingen daalt met ruim 4%. Alleen voor de opleidingen tot Eerste Autospuiter en Autoschadetechnicus zien we een substiantiële stijging. Voor enkele opleidingen is aandacht vereist voor wat betreft de beschikbaarheid van BPV-plaatsen. 6.1 Beroepsopleidingen Binnen het middelbaar beroepsonderwijs bestaan twee leerwegen: BBL (beroepsbegeleidende leerweg): binnen deze leerweg ligt de nadruk op de praktijk. Het praktijkdeel van de studie bedraagt minimaal 60% van de studietijd; BOL (beroepsopleidende leerweg): binnen deze leerweg bedraagt het praktijkdeel tussen de 25% en 60% van de studietijd. In het mbo kunnen vier opleidingsniveaus worden onderscheiden: 1. Assistentopleidingen, duur! tot 1 jaar; 2. Basisberoepsopleidingen, duur 2 tot 3 jaar; 3. Vakopleidingen, duur 3 tot 4 jaar; 4. Middenkader/specialistenopleidingen, duur 3 tot 4 jaar. 6.2 Leerlingen Het aantal leerlingen in het schooljaar bedroeg [zie tabel 6.1]. Dat is ruim 4% minder dan het jaar daarvoor. Voor bijna alle opleidingen geldt dat het aantal leerlingen daalt. Alleen voor de opleidingen tot Eerste Autospuiter en Autoschadetechnicus zien we een substiantiële stijging. tabel 6.1 Aantal leerlingen naar kwalificatie in 2009 en 2010, landelijk 2010 CREBO Niveau Kwalificatie Verschil BBL BOL 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche ,8% Autospuiter ,1% Eerste autospuiter ,6% /3 Autoschadehersteltechniek Autoschadehersteller ,4% Eerste autoschadehersteller ,9% Autoschadetechnicus ,3% Carrosseriebouwer ,5% Eerste carrosseriebouwer ,6% Caravantechnicus ,0% Eerste caravantechnicus ,3% Bedrijfsmanager schadeherstel ,6% Bedrijfsmanager ,3% 8 0 carrosseriebouwbedrijf Werkplaatsmanager schadeherstel ,1% Werkplaatsmanager carrosseriebouw ,0% /2 4 Bedrijfsmanager mobiliteitsbranche ,4% De kwalificatie Assistent Mobiliteitsbranche (niveau 1) is ontwikkeld door VOC in samenwerking met Innovam, het KBB voor de mobiliteitsbranche. Een deel van de leerlingen wordt aan Innovam toegerekend. In het schooljaar Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

22 betrof het 503 leerlingen die zijn toegerekend aan Innovam 8. Hetzelfde geldt voor de opleidingen Vestigingsmanager en Werkplaatsmanager. In het schooljaar betrof het 64 leerlingen die zijn toegerekend aan Innovam. Deze leerlingen worden in deze rapportage verder buiten beschouwing gelaten. 92% van de leerlingen volgt de opleiding in de BBL-variant. Vorig jaar was dit percentage 96%. Het percentage BOL ers schommelt de afgelopen jaren zo tussen de 4 en 10%. 6.3 Onderwijsinstellingen In de onderwijsmarkt voor de carrosserie- en schadeherstelbranche zijn 19 onderwijsinstellingen actief [zie tabel 6.2, volgende pagina]. 8 Bron: Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

23 tabel 6.2 Onderwijsinstellingen met leerlingen, naar kwalificatie en district (BBL- en BOL-leerlingen gescheiden middels slash (BBL/BOL; indien slechts één getal, dan betreft het BBL-leerlingen) Assistent mobiliteitsbranche Autospuiter Eerste autospuiter District Onderwijsinstelling Plaats Noord Alfa College Groningen 0/11 0/2 ROC Groningen 41 Noorderpoortcollege ROC Friesland College Leeuwarden /4 Oost ROC Rijn IJssel Arnhem 24/ / ROC van Twente Hengelo ROC Deltion College Zwolle Midden-West Effatha Chr. School Zoetermeer 3 1 Mondriaan Onderwijsgroep Den Haag / ROC Leiden Leiderdorp ROC Midden-Nederland Utrecht Noord-West ROC van Amsterdam Amsterdam 11 30/ /20 14 ROC Horizon College Heiloo Regio College Zaandam Zuid-West ROC West-Brabant Etten-Leur 25/ / ROC Albeda College Rotterdam Zuid-Oost ROC Koning Willem I Den Bosch / ROC Eindhoven Eindhoven ROC Arcus College Heerlen ROC Gilde Opleidingen Roermond Autoschadetechniek Autoschadehersteller Eerste autoschadehersteller Autoschadetechnicus Carrosseriebouwer Eerste carrosseriebouwer Caravantechnicus Eerste caravantechnicus Bedrijfsmanager schadeherstel Bedrjfsmanager carrosseriebouwbedrijf Werkplaatsmanager schadeherstel Werkplaatsmanager carrosseriebouw Bedrijfsmanager mobiliteitsbranche Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

24 6.4 Erkenningen BPV Beroepspraktijkvorming [BPV] is onderwijs dat plaatsvindt in de praktijk, bij een bedrijf. BPV maakt onderdeel uit van elke opleiding binnen het middelbaar beroepsonderwijs, of deze nu binnen de BBL- of BOL-variant wordt gevolgd. Een bedrijf moet door het kenniscentrum zijn erkend om leerlingen te mogen opleiden. In tabel 6.3 staat het aantal erkenningen en de leerbedrijf/leerlingen-ratio naar kwalificatie. De ratio is het aantal bedrijven gedeeld door het aantal leerlingen. Als de ratio kleiner is dan 1, dan is het aantal leerlingen groter dan het aantal leerbedrijven. Dit kan een indicatie zijn dat er onvoldoende BPVplaatsen beschikbaar zijn. Per erkenning kunnen echter meerdere leerlingen worden opgeleid, zodat een ratio kleiner dan 1 niet per definitie betekent dat er een tekort is. Verder kan een bedrijf over meerdere erkenningen beschikken. Daarom kan en is het totaal aantal erkenningen groter zijn dan het totaal aantal bedrijven. Voorlopige erkenningen zijn niet in de tabel opgenomen. Ook de erkenningen voor Voertuiginterieurbouwer zijn buiten beschouwing gelaten omdat de aanverwante opleiding in 2010 komt te vervallen en nu al geen leerlingen meer heeft. tabel 6.3 Aantal erkenningen in september 2009 en 2010 en leerbedrijf/leeringen-ratio naar kwalificatie, landelijk CREBO Niveau Kwalificatie Verschil Ratio 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche ,4% 54,9 a Autospuiter ,5% 3, Eerste autospuiter ,8% 5, /3 Autoschadehersteltechniek Autoschadehersteller ,2% 2, Eerste autoschadehersteller ,6% 5, Autoschadetechnicus ,5% 11, Carrosseriebouwer ,7% 3, Eerste carrosseriebouwer ,9% 5, Caravantechnicus ,0% 11, Eerste caravantechnicus ,1% 6, Bedrijfsmanager schadeherstel ,2% 9, Bedrijfsmanager carrosseriebouwbedrijf ,2% 8, Werkplaatsmanager schadeherstel Werkplaatsmanager carrosseriebouw 94250/2 4 Bedrijfsmanager mobiliteitsbranche ,1% 4,8 a Het is onduidelijk hoeveel leerlingen precies kunnen worden toegekend aan de carrosserie- en schadeherstelbranche [zie 6.2]. Het aantal erkenningen steeg de afgelopen jaren gestaag met tussen de 1 en 3%. In 2010 zien we opnieuw een stijging, ditmaal van 4% ten opzichte van het voorgaande jaar. Voor het merendeel van de kwalificaties neemt het aantal erkenningen toe. Er lijken voldoende erkende leerplaatsen te zijn voor leerlingen uit alle opleidingen. Een bedrijf kan zoals gezegd over meerdere erkenningen beschikken. De erkenningen zijn toegekend aan in totaal unieke bedrijven. Dat betekent dat een bedrijf gemiddeld over 4,8 erkenningen beschikt. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC

25 In de branche waren in bedrijven actief [zie 3.1]. Ook bedrijven die niet aangesloten zijn bij het OOC kunnen werkzaamheden uitvoeren waarvoor erkenningen vereist zijn. Zo zijn er bijvoorbeeld in de invloedsfeer van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de MotorvoertuigenTechiek [OOMT] veel dealerholdings met een eigen autoschadebedrijf. Ook werken er autospuiters bij de Nederlandse Spoorwegen. Op verzoek worden ook deze bedrijven door VOC bezocht en aan een erkenningstoets onderworpen. 6.5 BPV-plaatsen Vraag gegenereerd vanuit onderwijs Het totaal aantal leerlingen in de schadeherstel- en carrosseriebranche daalde het afgelopen jaar [zie 6.2]. Daarmee neemt de vraag naar BPV-plaatsen vanuit het onderwijs over het algemeen af Vraag gegenereerd vanuit de arbeidsmarkt In tabel 6.4 staat de verwachte ontwikkeling van het aantal BPV-plaatsen in de komende vijf jaar. Voor een aantal kwalificaties geldt dat BPV-plaatsen voor deze kwalificaties slechts beperkt voorkomen bij de onderzochte bedrijven. Het aantal antwoorden is dan te klein voor een betrouwbare uitspraak. In dat geval staat de verwachte ontwikkeling tussen haakjes () vermeld. De gegeven antwoorden duiden er dan op het er de komende jaren sprake is van bijvoorbeeld een daling, evenwicht of stijging. Deze kwalificaties worden hier verder buiten beschouwing gelaten. tabel 6.4 Verwachte ontwikkeling aantal leerplaatsen CREBO Niveau Kwalificatie Verwachting komende vijf jaar 93740/2 1 Assistent mobiliteitsbranche = Autospuiter = Eerste autospuiter = Autoschadehersteller = Eerste autoschadehersteller Autoschadetechnicus Carrosseriebouwer Eerste carrosseriebouwer Caravantechnicus Eerste caravantechnicus Bedrijfsmanager schadeherstelbedrijf ( ) Bedrijfsmanager carrosseriebouwbedrijf (=) 93381/3 4 Werkplaatsmanagement 94250/2 4 Vestigingsmanager (=) Tekenaar/constructeur (+) Calculator/schademanager = -- daling van >25%, - daling vanaf 25% tot 10%, = evenwicht (vanaf -10% tot en met +10%), + stijging van 10% tot en met 25%, ++ stijging van >25%,? onbekend, () onvoldoende waarnemingen voor betrouwbare uitspraken Als we kijken naar de crebo's met de meeste leerlingaantallen, dan zien we dat bedrijven een evenwicht verwachten in het aantal leerplaatsen voor de Autospuiter, Autoschadehersteller en Eerste Autospuiter. Voor Eerste Autoschadehersteller wordt een afname van het aantal leerplaatsen verwacht. Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie VOC