1

Transcriptie

1 Presentatie door Simone van Dijk i.s.m. Noëlle Pameijer, SWV Annie M.G. Schmidt Week van de intern begeleider 2013 Eindhoven-Den Haag-Zwolle- Utrecht 1

2 Alles wat je altijd al wilde weten over HGW maar niet durfde te vragen Beter gezegd: 2

3 Even bijpraten over HGW o Recente ontwikkelingen: HGW-HGD-HGA o Vragen uit het veld 3

4 Even voorstellen Trainer HGW-HGA Juf Coach Adviseur Docent HBO Ontwikkelaar Leidinggevende Moeder 4

5 Recente ontwikkelingen HGW- HGA 1. Doelgericht werken en evalueren 2. Onderwijs/opvoedbehoeften kind 3. Ondersteuningsbehoeften leraren en ouders 4. Wisselwerking en afstemming 5. Positieve factoren kind, onderwijs en opvoeding 6. Samenwerking ouders, leraren, kind, OW en JH 7. Systematische werkwijze & transparantie HGA is gebaseerd op onderzoek, praktijkervaringen en beroepscodes 5

6 Met als doel: dmv optimale samenwerking kind-leerkrachtouders- andere betrokkenen, door dat we weten over goed onderwijs in te zetten, en door de begeleiding en feedback aan kinderen en leerkrachten te verbeteren, elk kind passend onderwijs te bieden 6

7 Nu: HGW, HGD en HGA Passend Onderwijs HGW op groepsniveau en schoolniveau Ondersteuners die HG werken en HGD verrichten Straks in Passend Onderwijs: HGA als een manier om extra ondersteuning toe te kennen en werkwijze bij verwijzing naar speciale onderwijsvoorziening 7

8 Daar waar daar waar samenwerking moeizaam gaat; daar waar inzicht, overzicht en uitzicht nodig is; daar waar extra kennis en ondersteuning nodig is; daar waar beweging nodig is; ga je arrangeren. 8

9 waarnemen HGW- cyclus op GROEPSNIVEAU CJG Preventief/ lichte opvoedondersteuning 6. Uitvoeren groepsplan realiseren 5. Opstellen groepsplan 4. Clusteren leerlingen met vergelijkbare onderwijs- behoeften Leerlingen plannen 1. Groepsoverzicht bijstellen & Groepsplan evalueren 2a. Doelen komende periode 2b. Signaleren leerlingen die extra begeleiding nodig hebben begrijpen 3. Benoemen van hun onderwijsbehoeften HGW HGA OPP TRAJECT BEGELEIDER SCHOOLNIVEAU groepsbespreking + groepsobservatie leerlingbespreking Ondersteuningsteam (HGD en HGA): leerkracht, IB-er, ouders en één of meer deskundigen uit pool: OW en/of JH arrangement? bovenschoolse pool samenwerkingsverband: AB-ers (SBO en SO), schoolpsychologen/orthopedagogen, (school) maatschappelijk werk, jeugdartsen + jeugdverpleegkundigen GGD, CJG, hulpverleners uit BJZ, MEE/VTO, JGGZ, RBL en

10 Wat is HGW, wat is HGA? Handelingsgericht Werken, Handelingsgericht Arrangeren Wanneer HGW, wanneer HGA Relatie met Passend Onderwijs Groeidocument als middel 10

11 HGW uhhh HGA? Afspraak dat juf extra gaat lezen met kind en ouders thuis ook elke dag 15 minuten is dat nou een klein arrangement? is dat nou HGW of HGA? 11

12 Rol IB in HGW-HGA Model staan voor de 7 uitgangspunten Leren van en met elkaar (worstelen, kost tijd, aanvankelijk weinig baten) Druk en ondersteuning* (wat is nodig om?) Weerstanden zoeken & benutten Van discussiëren naar doen! Samen met schoolleider en team * Pressure and support/ investeren en eisen stellen 12

13 Veel voorkomende vragen uit het veld: 1. Bij HGW mogen we alleen positieve dingen zeggen, hoe zit het dan met stoornissen? 2. Wanneer stopt HGW en begint HGA? 3. Ons bestuur wil OGW, gaat dat samen met HGW? 13

14 4. Mijn groep kan wel veel structuur en voorspelbaarheid nodig hebben, maar dat past gewoon niet zo goed bij mij. Ik vind dat saai. 5. Gaan leerlingen en ouders ons nu vertellen hoe wij onderwijs moeten geven? 6. Uitgaan van onderwijsbehoeften van alle kinderen, dat is toch niet haalbaar? 14

15 7. Kinderen worden niet meer opgevoed, dat belemmert ons onderwijs toch? 8. HGW: administratieve rompslomp! Waarom moeten we alles noteren? 9. Hoe start je met HGW op school? 10. Onze kinderen kunnen niet zelfstandig werken dus hoe kunnen we dan HGW? 15

16 Welke vragen wilt u bespreken? 16

17 Spelregels Genoeg gehoord over een vraag? Wapper met je groene kaart. Zaal 60 % groen? Door naar volgende vraag. Na elke vraag 1 minuut interactie groen met niet-groen Eierwekker zetten! 17

18 Afronding Handout Artikel komt eraan, met nog meer vragen over HGW en antwoorden 18

19 Bronnen Gele boek HGW/PO (2009) Oranje boek HGD/jeugdzorg (2011) Boek Samen Sterk: Ouders & School! Werkwijze HGA: onze praktijkervaringen Werkwijze HGA + andere materialen pilot: Meer informatie ook via en Lorentzschool 19

20 Extra dia s als handout: veel voorkomende vragen met antwoorden 20

21 Alleen het positieve? Sterke kanten kind, leraar, groep, school & ouders (5x): zoek ze, zie/hoor, benoem, schrijf op, benut ze (5x) Realistischer beeld van kind, onderwijs, opvoeding Hogere doelen (sub)groep en leerling (OPP) Verhoogt gevoel van competentie leerling, leerkracht en ouders motivatie neemt toe Samenwerking verbetert enorm Benutten in aanpak grotere kans van slagen En problemen/stoornis (5x): overzicht, ernst situatie, inzicht en uitzicht: hoge maar realistische doelen (OPP) & aanpak i.h.a. specifieke situatie

22 OGW en/of HGW? Niet stapelen maar puzzelen Meten we wat we waarderen of waarderen we wat we meten? Onderwijsraad-brief! Opbrengsten, SMARTI (A = ambitieus) Smal, OGW = Re, TL, BL, Sp Breed, HGW = + gedrag, ouderbetrokkenheid Analyse: Smal, OGW: kwaliteit onderwijs; instructie? Breed, HGW: + kenmerken leerlingen & ouders? 22

23 Leerkracht doet ertoe Van OW behoeften leerling/groep ondersteuningsbehoeften: wat heb jij nodig om deze aanpak te kunnen (of willen?!) bieden? kennis over vaardigheden om extra materiaal voor ouders die collega s, IB, directie die extra handen in de klas in de vorm van 23

24 Ouders op onze stoel? Gezamenlijk belang: leerling van school = kind van ouders Leerkrachten/IB/directie: onderwijsprofessionals, verantwoordelijk onderwijs Ouders: ervaringsdeskundigen, verantwoordelijk voor opvoeding Denk met elkaar mee, maar ga niet op elkaars stoel zitten! 24

25 Onderwijsbehoeften: voor welke leerlingen en waarom? Alle leerlingen: handreiking = 1 zin in GO Hulpzinnen OWB alleen voor die leerlingen die extra nodig hebben, met als doel: subgroep? Wat heeft leerling nodig om doel te halen: - Instructie, opdrachten/leeractiviteiten, leeromgeving, feedback - Groepsgenoten - Leerkracht - Ouders

26 Zoek de overeenkomsten! Waarom? Elke leerling heeft recht om gezien en gehoord te worden Handreiking (1 zin) aanpak groep? Extra of anders nodig? Dan pas OWB + hulpzinnen Van leerling meer leerlingen groep? Dat wat goed is voor leerlingen met stoornis, is ook goed voor leerlingen met probleem en soms voor alle leerlingen Gooi verworvenheden OWB niet overboord! J & J 26

27 Kracht: van wat kind heeft/is wat het nodig heeft om Passend Onderwijs: wie is welkom in jouw klas? Joost: heeft ADHD, is hyperactief, heeft kenmerken van ODD, gaat discussies aan, ruzies in pauzes, ouders zijn erg druk, komen niet op besprekingen op school Joris: een energieke enthousiaste jongen, heeft behoefte aan autonomie, een leerkracht nodig die gedragsregels consistent hanteert, korte opdrachten, beweging tussendoor, toezicht pauze, ouders betrokken, werken beiden, hebben een herinnering nodig, dan komen ze op afspraken op school 27

28 Opvoeding deugt niet Van klagen over ouders praten met ze We hebben jullie nodig, onderwijsdoelen Open en respectvol, ondersteuning nodig? Aandachtspunten communicatie HGW voor ouders: Samen Sterk En als het niet lukt je toch blijven inzetten voor hun kind! Want juist bij die leerlingen doet de leerkracht ertoe! 28

29 Onderwijsondersteunend gedrag 1. Opvoedgedrag van ouders - Op tijd naar bed/op school, gezond eten, verzuim - Beleid TV en computer, lezen, bibliotheek, musea - Achter schoolbeleid staan, leerkracht ondersteunen, zelfde gedragsregels op school en thuis 2. Betrokkenheid bij school - Belangstelling tonen, leervorderingen volgen, goed gedrag op school waarderen, inzet voor school waarderen, compliment - Thuis extra oefenen, helpen met huiswerk en werkstuk - Meedenken bij aanpak kind, kennis delen 3. Verwachtingen van kind: hoog maar realistisch 29

30 Administratieve rompslomp Formulier = middel; 7 x HGW = doel Bewust worden door schrijven (klad) Eerst inhoud en visie, dan pas formulier Als houvast en geheugensteun Systematisch, transparant: we benutten wat we weten, doen niets dubbel en zien niets over het hoofd Betrek leerkrachten er actief bij 30 Formulier is nooit af

31 Start implementatie HGW Hoe past HGW bij ons team en onze visie op goed onderwijs? Wat hoop je dat HGW je school brengt? Aansluiting andere projecten? Puzzelen i.p.v. stapelen. Van discussiëren doen! Bewust worden & experimenteren Leren van elkaar en ervaringen uitwisselen Rol van leidinggevende en IB: model staan. Druk en ondersteuning, investeren en eisen stellen Twijfels en weerstanden benutten: hoe te voorkomen dat?

32 Zelfstandig werken 1. Doel: wat is dat voor ons, wat willen we bereiken, waarom? Wat zien en horen we dan? Voor hoelang? (feed up) 2. Wat kunnen ze al? (feed back) 3. Wat hebben onze leerlingen nodig om zelfstandiger te kunnen werken? 4. Wat hebben onze leerkrachten nodig om 3 te kunnen en willen bieden? 5. Effectieve feedback: feed up (doel), feed back (wat al lukt) en feed forward (nu nog...) 32