Voorwoord. Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam?
|
|
- Sofie Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorwoord Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam? De laatste jaren is er in het onderwijs veel belangstelling voor Handelingsgericht werken (HGW). HGW beoogt de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding voor alle leerlingen te verbeteren. Het concretiseert adaptief onderwijs en doeltreffende leerlingbegeleiding, zodat een schoolteam effectief kan omgaan met verschillen tussen leerlingen. HGW is een planmatige en cyclische werkwijze waarbij onderwijsprofessionals (leerkracht, interne begeleider en leidinggevende) de volgende zeven uitgangspunten toepassen. 1. De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal. Wat heeft een leerling nodig om een bepaald doel te behalen? Denk aan instructie op een andere manier, extra leertijd of uitdaging. Hoe kan de leerkracht de leerling hierbij zo goed mogelijk ondersteunen? 2. Afstemming en wisselwerking: het gaat niet alleen om het kind, maar om het kind in wisselwerking met zijn omgeving. Het gaat om deze leerling in deze groep, bij deze leerkracht, op deze school en van deze ouders. Hoe goed is de omgeving afgestemd op wat dit kind nodig heeft? 3. Leerkrachten realiseren passend onderwijs en leveren daarmee een cruciale bijdrage aan een positieve ontwikkeling van leerlingen op het gebied van leren, werkhouding en sociaal-emotioneel functioneren. Met andere woorden: het is de leerkracht die t doet. Maar, wat heeft zij 1 hiervoor nodig, wat zijn haar ondersteuningsbehoeften? 4. Positieve aspecten van kind, leerkracht, groep, school en ouders zijn van groot belang. Naast problematische aspecten zijn deze nodig om de situatie te begrijpen, ambitieuze doelen te stellen en om een succesvol plan van aanpak te maken en uit te voeren. 5. Samenwerking tussen leerkrachten, leerlingen, ouders, interne en externe begeleiders is noodzakelijk om een effectieve aanpak te realiseren. Dit vergt constructieve communicatie tussen betrokkenen. Samen analyseren zij de situatie en zoeken ze naar oplossingen. 6. Doelgericht werken: het team formuleert korte en lange termijn doelen voor het leren, de werkhouding en het sociaal-emotioneel functioneren 2 van alle leerlingen en evalueert deze in een cyclus van planmatig handelen. 7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant. Het is betrokkenen duidelijk hoe de school wil werken en waarom. Er zijn heldere afspraken over wie wat doet, waarom, hoe en wanneer. Formulieren en checklists ondersteunen dit streven. Teamleden zijn open over hun manier van werken en over hun plannen en motieven. HGW op school Als een schoolteam met HGW aan de slag wil, dan is het belangrijk dat de leidinggevende samen met het team hiervoor een bewuste keuze maakt, passend bij de schoolvisie en bij andere ontwikkelingen in de school. De volgende vragen komen hierbij aan de orde. Past de visie van HGW bij het werkconcept van leerkrachten, bij hun waarden, opvattingen en overtuigingen? Sluit het aan bij hun visie en onderwijsdoelen? Meer concreet: past het bij hoe jij als leerkracht denkt, doet en je voelt ten opzichte van je werk? Past het bij wat jij positief 1 We spreken voor de leerkracht van zij en voor de andere professionals van hij. Uiteraard gaat het in beide gevallen om hij of zij. 2 We realiseren ons dat we hiermee geen recht doen aan het onderwijs. Dat omvat immers veel meer dan deze drie gebieden. Maar HGW richt zich vooral op deze gebieden. 1
2 aan je werk vindt, bij wat maakt dat je van je werk houdt en dat je er trots op bent? Past het bij de reden waarom jij voor dit beroep hebt gekozen? Het gaat hierbij om reflecteren en keuzes maken: waarom willen we meer handelingsgericht gaan werken? Wat hebben we er aan? Wat levert het ons op? Verbeteren we met HGW ons onderwijs en de begeleiding voor alle leerlingen in het perspectief van passend onderwijs? Helpt HGW ons bij het realiseren van onze visie en missie? Dit boek is geschreven voor leerkrachten en teams die dergelijke vragen stellen en de wens hebben om meer handelingsgericht te werken. HGW: weer wat nieuws? De zeven uitgangspunten van HGW bieden een wenselijk kader, oftewel een ideale werkwijze. Een school kan ervoor kiezen deze na te streven Maar we spreken pas van een succesvolle implementatie van HGW als alle uitgangspunten werkelijk tot hun recht komen binnen een cyclisch proces. HGW is dus meer dan planmatig werken: het is planmatig werken volgens alle zeven uitgangspunten. Een aantal daarvan kan een omslag in denken betekenen, zoals: - van wat een kind heeft (probleem) naar wat het nodig heeft van de leerkracht - van probleemgericht denken en handelen naar oplossingsgericht denken en handelen - van een school die ouders informeert naar een school die daarnaast ook de ervaringsdeskundigheid van ouders benut in haar onderwijs. De directie geeft leiding aan de implementatie van HGW en speelt een belangrijke rol bij het motiveren en stimuleren van het team om meer handelingsgericht te gaan werken. Ook de IB is er nauw bij betrokken, zij coacht leerkrachten bij het toepassen van HGW in hun dagelijks werk. Teams passen overigens al veel van de uitgangspunten toe. Dat maakt HGW herkenbaar voor de praktijk. In die zin is HGW niet iets geheel nieuws of een totaal andere manier van werken. HGW biedt een systematisch en consistent uitgewerkt kader. En is daardoor goed te gebruiken bij reflectie en kwaliteitsverbetering: wat doen we al handelingsgericht en wat zouden we meer handelingsgericht willen doen? Het is daarbij van belang om doelgericht en in kleine haalbare stappen te werken en om van wenselijk naar haalbaar te redeneren. Het zijn de teamleden die deze keuzes maken. De haalbaarheid van een bepaald uitgangspunt kan immers sterk verschillen per team en per leerkracht. Kortom, een team kan zijn voordeel doen met HGW: veel van het werk dat teamleden dagelijks onbewust bekwaam of onbekwaam doen, wordt bewust bekwaam. Hierdoor is het beter overdraagbaar aan collega s, begeleiders, leerlingen en ouders. Voor zover wij kunnen inschatten zijn de uitgangspunten en werkwijze van HGW in grote lijnen conform het inspectiekader primair onderwijs. Waar komt HGW voor de leerkracht vandaan? HGW voor de leerkracht is gebaseerd op HGW voor de interne begeleider, hetgeen een bewerking is van Handelingsgerichte diagnostiek voor orthopedagogen/schoolpsychologen (HGD). Voor HGD en HGW gelden dezelfde uitgangspunten, maar op verschillende niveaus. HGD is een praktijkmodel voor diagnostiek en advisering. Een schoolpsycholoog/orthopedagoog analyseert onderwijsleerproblemen met als doel een effectieve aanpak. HGD richt zich op relevante factoren van kind, leerkracht, groep, school en ouders: wat gaat goed en wat is moeilijk? Het proces begint met de hulpvraag van een school, ouders of kind en eindigt met een verantwoord en bruikbaar antwoord. De schoolpsycholoog/orthopedagoog werkt intensief samen met school, ouders en kind en is van meet af aan gericht op adviseren. Het model bevat vijf fasen: intake, strategie, onderzoek, 2
3 indicering en advisering. Dit model is ontwikkeld door Noëlle Pameijer en Tanja van Beukering en beschreven in hun (rode) boek Handelingsgerichte diagnostiek (2004). HGD geniet inmiddels veel belangstelling. Ook interne en ambulante begeleiders, remedial teachers en andere leer- of gedragsspecialisten blijken enthousiast over deze manier van werken. Daarom hebben de auteurs van HGD speciaal voor hen een handreiking geschreven: het (blauwe) boek Handelingsgericht werken voor de interne begeleider (2006). HGW voor de IB is een systematische manier van werken gebaseerd op de uitgangspunten en fasen van HGD, voor zover die relevant zijn voor een interne of ambulante begeleider (AB), remedial teacher (RT) of andere leer- of gedragsspecialist. De fasen zijn van toepassing als een leerkracht, ouder of leerling hen benadert met een hulpvraag: er is een zorg, hoe komt dat en hoe kunnen we dit aanpakken? Van deze handreiking is er ook een Vlaamse bewerking: het (groene) boek HGW op school (Pameijer, Van Beukering, Schulpen & Van de Veire, 2005). Aspecten van HGW voor de IB blijken ook goed toepasbaar voor schoolteams. Ervaringen met HGW-trainingen op teamniveau zijn doorgaans zeer positief. Vandaar dit boek. HGW kan leerkrachten ondersteunen bij het omgaan met verschillen tussen leerlingen tijdens de reguliere lessen en activiteiten. Het stimuleert de leerkracht om vanuit een onderzoekende en reflectieve houding te zoeken naar mogelijkheden om het dagelijks onderwijs beter af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen in haar groep. Het draagt daarmee bij aan passend onderwijs. Voor wie is HGW? De zeven uitgangspunten zijn alle toe te passen door professionals werkzaam in het onderwijs, zoals leerkrachten uit het regulier en speciaal (basis)onderwijs, IB s, AB s, RT s, lees- en gedragsspecialisten, leidinggevenden en orthopedagogen/psychologen. Zo ontstaat een gemeenschappelijk kader dat de samenwerking tussen deze professionals aanzienlijk bevordert. Iedereen hanteert eenzelfde visie, streeft dezelfde uitgangspunten na en spreekt dezelfde taal. Het biedt ook houvast in de communicatie met ouders en leerlingen: dit streven we na, zo willen we werken. De uitgangspunten van HGW kunnen als kader voor de leerlingzorg en zorgstructuur in een school of samenwerkingsverband (SWV) fungeren. Zo is er de 1-zorgoute: samen onderwijs passend maken (Clijsen, Gijzen, De Lange & Spaans, 2007). Hiermee ontstaat afstemming tussen alle betrokkenen in een SWV, vanuit een gezamenlijk werkconcept. Teams van reguliere basisscholen werken handelingsgericht, externe deskundigen (zoals in een ZAT) verrichten HGD, de commissie die beslist over speciaal (basis)onderwijs beschikt volgens principes van HGD en de scholen voor kinderen met speciale onderwijsbehoeften werken handelingsgericht. De uitgangspunten van HGW bieden op al deze niveaus een kader voor afstemming. Zo ontstaat een SWV waarin men handelingsgericht samenwerkt. Dit is uitgewerkt in het Project Afstemming van NTO-effekt (De Lange e.a., ). HGW kan bovendien bijdragen aan Passend Onderwijs. De manier van werken levert een bijdrage aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs voor de gewone leerlingen en tegelijkertijd ook voor die leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. Door uit te gaan van onderwijsbehoeften bevorderen we dat ieder kind zoveel mogelijk onderwijs op maat krijgt. Dit geldt zowel voor de leerlingen in het regulier onderwijs als voor die in het speciaal onderwijs. Passend Onderwijs 3
4 Een beleidsverandering is gaande: herijking van de zorg met als doel Passend Onderwijs voor iedere leerling op basis van een zorggewicht (Ministerie van O, C & W, 2005; 2009). De kern van Passend Onderwijs is dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen op school: de gewone leerlingen, maar ook de leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. Alle leerlingen hebben recht op goed onderwijs dat aansluit bij hun talenten en beperkingen. Doelen van Passend Onderwijs zijn het onderwijs en de zorg aan kinderen te verbeteren en de beperkingen van de bestaande wetgeving op te lossen. Zo beoogt men de ouderbetrokkenheid rond de invulling van het onderwijs- en zorgarrangement te vergroten. School en ouders bepalen samen welke school het beste past bij wat een kind nodig heeft. Schoolbesturen krijgen een zorgplicht: zij moeten leerlingen een passend onderwijsaanbod bieden, al dan niet via de eigen school. Hiermee krijgt ieder kind een plaatsgarantie. Het wettelijk onderscheid tussen regulier en speciaal(basis)onderwijs verdwijnt. Passend onderwijs betekent niet dat alle leerlingen in een reguliere basisschool moeten worden opgevangen. Een regionaal netwerk van scholen biedt een dekkend onderwijsaanbod, bestaande uit reguliere scholen, flexibele tussenvormen (zoals een speciale klas in een reguliere school) en speciaal onderwijs. Per leerling zal gekeken worden waar het passende onderwijsaanbod het beste gerealiseerd kan worden. Het kind staat centraal, er mag geen kind meer tussen wal en schip vallen. Belangrijk is wat een kind wèl kan. Maar uiteindelijk zijn het de leerkrachten die passend onderwijs mogelijk maken. Daarom worden zij beter toegerust om leerlingen extra te begeleiden. Ook de leerkracht staat dus centraal: wat heeft zij nodig om deze (groep) leerlingen passend onderwijs en adequate begeleiding te bieden? Het antwoord verschilt van leerkracht tot leerkracht en is afhankelijk van het aanbod dat de leerling nodig heeft. Het kan gaan om scholing, coaching of meer handen in de klas. HGW kan als kader dienen bij beslissingen over wat de school bepaalde leerlingen (en hun ouders) al dan niet kan bieden: wat vinden wij als school wenselijk, wat is voor ons haalbaar en wat hebben wij nodig om passend onderwijs te kunnen bieden? De sterke positie van ouders, zoals die bij HGW is uitgewerkt, draagt bij aan het verhogen van de ouderbetrokkenheid. Doelgroep en opzet van het boek Dit boek is bestemd voor leerkrachten, interne begeleiders en leidinggevenden. Het is ook relevant voor AB, RT en andere leer- en gedragsspecialisten in en rondom de school. Het geeft antwoord op de vraag hoe kun je als schoolteam handelingsgericht werken?. Wat betekent het voor de begeleiding van leerlingen en de samenwerking met ouders? We illustreren dit met praktijkvoorbeelden. In hoofdstuk 1 komen de zeven uitgangspunten van HGW aan de orde: wat betekenen deze voor het dagelijks werk van een leerkracht? Hoofdstuk 2 gaat over effectief adaptief onderwijs. Wat verstaan we hieronder en wat betekent het voor leerkrachten? De stappen van de 1 zorgroute komen in verschillende hoofdstukken aan bod. Eerst bespreken we de HGW cyclus op groepsniveau (hoofdstuk 3). De hoofdstukken 4 en 5 gaan over constructief communiceren met leerlingen, respectievelijk ouders: welke richtlijnen bevorderen een goede samenwerking? In hoofdstuk 6 bespreken we de HGWcyclus op individueel niveau : de leerlingbespreking, het zorgadviesteam en de verwijzing naar een andere school of voor externe hulp. Hoe kunnen we in al deze stappen handelingsgericht samenwerken? Hoofdstuk 7 gaat over handelingsplannen: hoe maken we deze handelingsgericht? Hoofdstuk 8 tenslotte gaat over de implementatie van HGW in een schoolteam: hoe is deze af te stemmen op de veranderingsmogelijkheden van het team? Hoe is HGW te integreren in het schoolbeleid, zodat het levend blijft? Bijlage I bevat formulieren die een team kunnen ondersteunen bij het concretiseren van HGW. Bijlage II 4
5 bevat checklists effectief leerkrachtgedrag. Alle informatie uit de Bijlagen I en II is via de website van Uitgeverij ACCO gratis te downloaden. Zo kunnen scholen deze materialen bewerken om ze passend te maken bij de eigen school. Op deze website zijn ook andere HGW - materialen te vinden, zoals uitgewerkte voorbeelden. In de tekst staan deze downloads aangegeven met PC-teken. Ga daarvoor naar Leeswijzer Dit boek bevat veel informatie. Leerkrachten verschillen in de manier waarop ze zich kennis toe eigenen. Sommigen lezen graag over HGW, voor hen is dit boek geschikt. Anderen horen liever over HGW, googlen ernaar of kiezen ervoor een school te bezoeken die al handelingsgericht werkt. Binnen een team zijn deze verschillen goed te benutten en kunnen teamleden elkaar mooi aanvullen. Een aantal leerkrachten kan hoofdstukken uit dit boek lezen, samenvatten en presenteren aan hun team. Het team kan daarna aspecten van HGW uitproberen: wat werkt voor ons? Naar aanleiding van deze ervaringen kunnen leerkrachten gerichter gaan lezen: wat zegt dit hoofdstuk of die paragraaf daarover? Het boek kan ook als achtergrondliteratuur en naslagwerk dienen tijdens teamtrainingen HGW. Dank Velen hebben als meelezer een waardevolle bijdrage aan dit boek geleverd: Wil Bakker (ambulant begeleider, Federatief SWV Leerlingenzorg en Stichting Horizon), Ivonne de Bondt (leerkracht en IB, OBS Lorentzschool) Gerrit Bussink (directie, OBS Het Overbos), Arjan Clijsen (senior onderwijsadviseur, KPC Groep), Nicoline Gieskes (GZ-psycholoog, eigen praktijk), Wijnand Gijzen (senior innovatie- en organisatieadviseur, CED-Groep), Els de Jong (orthopedagoog, Seminarium voor Orthopedagogiek, Hogeschool Utrecht), Karen van Kooten (orthopedagoog, Krijtstreep trainingen), Nico van der Meer (onderwijsspecialist en directeur NTO-Effekt), Mirella van Minderhout (psycholoog, Eduniek en Bureau Mind), Tijn Nuyens (onderwijsspecialist en directeur NTO-Effekt), Astrid Ottenheym (directie, Montessorischool De Kraal), Peter Pijl (onderwijsspecialist, NTO-Effekt), Gea Spaans (projectleider verbetertrajecten taal/lezen, PO-Raad), Noortje Stoelinga (leerkracht, OBS Lorentzschool), Peter de Vries (orthopedagoog, Seminarium voor Orthopedagogiek en Almeerse Scholen Groep), Bertine de Vroedt (docent Fontys OSO), Kees van Wel (coördinator, Federatief SWV Leerlingzorg 39-06), Milja Zwart (leerkracht, Christelijke Nationale School). We danken jullie zeer hartelijk voor jullie grote betrokkenheid bij dit project en zijn jullie erkentelijk voor het constructieve meedenken en de vele goede suggesties! Ook danken we graag alle scholen waar we HGW - trainingen hebben gegeven: we hebben veel van en met jullie geleerd! Tenslotte We zijn zeer benieuwd naar ervaringen van scholen met HGW: wat werkt goed en wat niet? Welke suggesties heeft u ter verbetering? We hechten veel waarde aan proces- en effectmetingen. Heeft u die, laat het ons weten! HGW blijft immers in ontwikkeling en we benutten daarbij graag praktijkervaringen en -onderzoeken. Bij voorbaat veel dank. We hopen met dit boek niet alleen teams meer kennis over HGW te verschaffen, maar hen ook te inspireren en te motiveren om aspecten van HGW uit te proberen. Voor een ieder die hiermee aan de slag gaat: heel veel werkplezier en -succes! Noëlle Pameijer, Tanja van Beukering en Sonja de Lange, juli
Woord vooraf. Woord vooraf
Er is veel belangstelling voor handelingsgericht werken (HGW). HGW concretiseert goed onderwijs en doeltreffende leerlingbegeleiding, zodat docenten beter kunnen omgaan met de overeenkomsten en de verschillen
Nadere informatieArjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen
Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?
Nadere informatieBox 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage U kunt dit schema gebruiken om
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatieHandelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher
Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie
Nadere informatieNederlands woord vooraf
Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) staat nog steeds volop in de belangstelling. Veel orthopedagogen en schoolpsychologen zijn de afgelopen 15 jaar met het praktijkmodel aan de slag gegaan. Het heeft
Nadere informatieMasterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten
Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming
Nadere informatieHandelingsgericht Werken: een sterke basis voor onderwijs en ondersteuning Tanja van Beukering
ll Handelingsgericht Werken: een sterke basis voor onderwijs en ondersteuning Tanja van Beukering 20 september 2018 Presentatie: zes thema s 1. Interne begeleiding: actuele trends 2. Handelingsgericht
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken HGW en Passend Onderwijs: kansen en belemmeringen? De week van de IB-er 5 november 2012, Zwolle Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt 1 Doelen bijdrage
Nadere informatieSimeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO
Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Het probleem
1 Inleiding De mensen in dit boek (red: Uit elkaar van Cornald Maas) vertellen openhartig en eerlijk over de gevolgen van de scheiding van hun ouders voor hun eigen levens. Ze zijn vast van plan om het
Nadere informatieBijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW
Bijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW Deze bijlage bevat voorbeelden van opdrachten bij de zeven uitgangspunten van HGW. Bij elke opdracht staat aangegeven welke informatie uit
Nadere informatiePassend Onderwijs. Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015
Passend Onderwijs Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015 Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school 1 HGW: recente ontwikkelingen?
Nadere informatieonderwijs, de ontwikkelingen op een rij
onderwijs, de ontwikkelingen op een rij Veel scholen zijn begonnen met het werken met groepsplannen. Anderen zijn zich aan het oriënteren hierop. Om groepsplannen goed in te kunnen voeren is het belangrijk
Nadere informatieGroeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015
Groeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015 Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Van Handelingsgericht Werken (HGW) naar Handelingsgericht Arrangeren (HGA) 4 en 9 maart en 1 april 2015, 14.00-16.30
Nadere informatiepraktijk Gesprekken met ouders
praktijk Gesprekken met ouders Ouders zijn belangrijke partners van de school. Scholen zijn zich ervan bewust dat samenwerken met ouders bijdraagt aan het schoolsucces en het welbevinden van hun leerlingen.
Nadere informatieHandelingsgericht integraal arrangeren
Handelingsgericht integraal arrangeren Schoolpsychologen congres 15 maart 2013 Mirella van Minderhout Senior onderwijs adviseur CED-groep NVO-orthopedagoog-Generalist Cognitief gedragstherapeut VCGt Bureau
Nadere informatieWerksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen
Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 15 september 2011 Doel en werkvormen De 5 fasen als theoretisch kader: - Recente ontwikkelingen in
Nadere informatieCommuniceren en samenwerken
Special Samen sterker dan alleen Communiceren en samenwerken Een constructieve samenwerking tussen leerkrachten en ouders is cruciaal bij het bevorderen van schoolsucces. Hoe geef je het communiceren en
Nadere informatieDoelgericht werken. Zonder doel geen doelpunt
Doelgericht werken Het stellen van ambitieuze doelen is een belangrijk onderdeel van handelingsgericht werken. Doelen worden gesteld, zodat duidelijk is waar de school, het team, de groep, de leerkracht,
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken Dat doen we toch allang! Studiedag SPPOH 9 november 2016-11.15 12.30 uur - 13.30 14.45 uur Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school
Nadere informatieBijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider
Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw
Nadere informatieWoord vooraf. Woord vooraf
Woord vooraf Dit boek geeft een antwoord op de vraag: hoe kunnen schoolteams handelingsgericht samenwerken aan schoolsucces? Het onderbouwt de werkwijze en illustreert die met praktijkvoorbeelden, successen
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieDe HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding
De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken
Nadere informatiePCBS De Schalm Zorgplan PCOAZ
PCBS De Schalm Zorgplan PCOAZ Zwijndrecht Alblasserdam 07-01-2011 Inhoud: 1. Handelingsgericht werken blz. 3 2. Groepsoverzicht blz. 5 3. Groepsplan blz. 5 4. Groepsbespreking blz.6 5. Leerlingbespreking
Nadere informatieNieuwsbrief. Handelingsgericht werken: van wat het kind heeft of is naar wat het kind nodig heeft
Nieuwsbrief samenwerkingsverband Noord juni 2010 Deze nieuwsbrief verschijnt in verschillende edities, voor de samenwerkingsverbanden Oost, Zuid en Noord. Een gedeelte van de inhoud is voor alle edities
Nadere informatieHandelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders
Handelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders Nationale Dyslexie Conferentie 3 april 2013, Ede Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1 Doel en opzet Aandachtspunten
Nadere informatieFeed back: wat doen we hiervan al en wat is de impact ervan? Voorbeelden?
B.2.1 Reflectieschema uitgangspunten HGW De uitgangspunten bieden een wenselijk kader, een spiegel voor reflectie. Effectieve feedback (par. 2.1.1) staat centraal: feed up (wat willen wij met HGW bereiken?),
Nadere informatieHandelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016
Handelingsgericht (passend) begeleiden 10 november 2016 Thema uur Handelingsgericht begeleiden 1. Startoefening 2. Perspectief: ik wij het context 3. Passend begeleiden: verleden heden toekomst 4. Handelingsgericht?
Nadere informatieWat doen wij al zo? Graag voorbeelden!
HOE HANDELINGSGERICHT WERKEN WE IN ONZE SCHOOL? Uitgangspunt HGW 1. Werken vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen en ondersteuningsbehoeften van leerkrachten en ouders Wat doen wij al zo? Graag voorbeelden!
Nadere informatie1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.
1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)
Nadere informatieVan overzicht naar inzicht naar uitzicht
Handelingsgericht en oplossingsgericht werken in een ondersteuningsteam Van overzicht naar inzicht naar uitzicht 10 juni 2015 c.kooistra@inschoolacademie 06-47808101 Een uur inzoomen op het verkrijgen
Nadere informatieMentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016
Mentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016 Greet Stijn Sofie Steffie Stijn Mieke Timmy Cindy 2 Agenda Welkom terug! Vragen? De Planlijn Planmatig werken in onderwijs. Handelingsplannen ontwerpen.
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIEBROCHURE
ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE Educonnect informatiebrochure Pagina 1 Inhoudsopgave algemene informatiebrochure Educonnect Educonnect - pagina 3. De SCSOG Het aanbod van Educonnect De kern van Educonnect
Nadere informatieKWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Deze kaart biedt een aantal indicatoren om bij de uitvoering van de stappen uit 1-zorgroute op groepsniveau en op schoolniveau de kwaliteit te monitoren en te
Nadere informatie7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013
7 Passend onderwijs 7.1 Algemeen Kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Deze eigenschap hoort bij het kind zijn. Alle kinderen verdienen aandacht en zorg, maar zeker ook diegenen die moeite
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning
Nadere informatieBijlage I: Hulpmiddelen HGW: formulieren
Bijlage I: Hulpmiddelen HGW: formulieren Uit het boek Handelingsgericht werken: een handreiking voor de interne begeleider. Samen met leraar, ouders en kind aan de slag van Noëlle Pameijer en Tanja van
Nadere informatieHandelingsgericht en opbrengstgericht werken
Handelingsgericht en opbrengstgericht werken 1 e Schoolpsychologencongres! 15 maart 2013 Hotel Casa 400 Amsterdam Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1 Stelling 1 HGW
Nadere informatieProtocol Multidisciplinair Overleg
Protocol Multidisciplinair Overleg Samenwerkingsverband VO Amstelland en de Meerlanden Mei 2015 Patricia Lampe Jolanda van Veen 1 Inleiding Bij het in kaart brengen van de zorgstructuur op alle scholen
Nadere informatieConferentie Handelingsgericht werken Vriend of vijand? Inleiding: Sonja de Lange, NTO-Effekt
Conferentie Handelingsgericht werken Vriend of vijand? Inleiding: Sonja de Lange, NTO-Effekt bron: Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam Acco ISBN nr. 9 789033475993 Actuele thema
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken SAMENWERKEN AAN SCHOOLSUCCES Noëlle Pameijer Acco Den Haag / Leuven Eerste druk: 2017 Gepubliceerd door Acco Uitgeverij Nederland bv Westvlietweg 67 F 2495 AA Den Haag Nederland
Nadere informatieHandelingsgericht werken in het secundair onderwijs. Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde
+ Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde + Inspiratiebronnen + Algemeen Reflecties over HGW + Uitgangspunten HGW We zijn gericht op het geven
Nadere informatieHandelingsgericht werken in het VO Op maat ontwerpen en invoeren onderwijszorgroute. Dag van de zorgcoördinator 2013
Handelingsgericht werken in het VO Op maat ontwerpen en invoeren onderwijszorgroute Dag van de zorgcoördinator 2013 21 november 2013 Arjan Clijsen en Wout Schafrat Programma workshop Aanleiding Doel en
Nadere informatieInhoudsopgave. Visie 3. Kernwaarden. 4. Zorgstructuur. 5. Zorgniveau 1 6. Zorgniveau Zorgniveau 3 9. Zorgniveau Zorgniveau 5.
Zorgstructuur 1 Inhoudsopgave Visie 3 Kernwaarden. 4 Zorgstructuur. 5 Zorgniveau 1 6 Zorgniveau 2... 7 Zorgniveau 3 9 Zorgniveau 4 11 Zorgniveau 5. 13 Bijlagen.. 15 2 Visie De visie van de Fonkelsteen:
Nadere informatie2. In kaart brengen van deskundigheden, ambities en grenzen (online enquête)
Voldoet uw schoolondersteuningsprofiel aan de Wet op Passend Onderwijs? Met de update van het schoolondersteuningsprofiel van NTO- Effekt voldoet u snel en gemakkelijk aan de laatste eisen die aan het
Nadere informatieBijlagen hoofdstuk 2
Bijlagen hoofdstuk 2 2.1 Reflectieschema team (verkort) 2.2 Reflectieschema leerling (verkort) 2.3 Reflectieschema uitgangspunten HGW, uitgebreid voorbeeld 2.4 Leesopdracht bij hoofdstuk 2, schema: wat
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Ouderbetrokkenheid en participatie. Ouderbetrokkenheid en participatie. Opbrengstgericht werken
ALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website bevat
Nadere informatieSamenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09. Taakomschrijving Interne Begeleiding
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09 Taakomschrijving Interne Begeleiding Versie maart 2015 Inhoud 1. Voorwoord 1.1.Visie van het samenwerkingsverband op interne begeleiding 2. De
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatiePassend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei
Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Van Handelingsgericht Werken (HGW) naar Handelingsgericht Arrangeren (HGA) 4 en 9 maart en 1 april 2015, 14.00-16.30 uur Noëlle Pameijer (school/kinderpsycholoog
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatieOndersteuningsplan
Ondersteuningsplan 2018-2022 Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Friesland Publieksversie Alle leerlingen gaan succesvol naar school dat is onze opdracht en daar werken alle scholen voor primair onderwijs
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatiekwaliteitskaart Diagnostiek bij toeleiding en begeleiding in speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs
kwaliteitskaart Omgaan met verschillen SO, SBO & VSO Diagnostiek bij toeleiding en begeleiding in speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs Deze kwaliteitskaart gaat in op handelingsgerichte
Nadere informatieUTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer
SWPBS HGW UTRECHT, 13/11/2015 Monique Baard Noëlle Pameijer Overeenkomsten SWPBS & HGW Startopdracht: Waar zien jullie overeenkomsten? Hoe kunnen zij elkaar versterken? Het SWPBS kader: vijf pijlers 1.
Nadere informatieHandelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs. 24 maart 2010
Handelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs 24 maart 2010 Programma Wat is een ontwikkelingsperspectief (OPP) Voor wie een OPP? Waarom van een OPP? Wanneer een OPP opstellen? Hoe
Nadere informatieWerken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken. Schoolpsychologencongres maart 2013 Arjan Clijsen
Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken Schoolpsychologencongres 2013 15 maart 2013 Arjan Clijsen Programma workshop Aanleiding Doel en uitgangspunten Ontwerpen eigen onderwijszorgroute
Nadere informatieWerken aan kwaliteit oog voor onderwijs in de 21e eeuw
inspireren motiveren realiseren Werken aan kwaliteit oog voor onderwijs in de 21e eeuw primair onderwijs Klassewijzer BV Lageweg 14c 9698 BN Wedde T 0597-464483 www.klassewijzer.nl info@klassewijzer.nl
Nadere informatieHandelingsgericht werken in de rebound Joy Bijleveld en Marjoke Laan
Handelingsgericht werken in de rebound Joy Bijleveld en Marjoke Laan Inhoud Actuele ontwikkelingen Doorlopende zorglijn Handelingsgerichte werken Casus Ad 1: Actuele ontwikkelingen Passend onderwijs Zorg
Nadere informatieBijlage I: Formulieren en checklists HGW
Bijlage I: Formulieren en checklists HGW Met formulieren en checklists bewaken we de uitgangspunten van HGW en voorkomen we dat ze verwateren. Ze fungeren als een leidraad en steun. Vanuit een inhoudelijke
Nadere informatieOpbrengstgericht Werken in de praktijk. De leerkracht aan het woord
Opbrengstgericht Werken in de praktijk. De leerkracht aan het woord Schoolpsychologencongres, Amsterdam 15 maart 2013 Drs. Klaartje Kuitenbrouwer kkuitenbrouwer@hetabc.nl Opbrengstgericht Werken (OGW)
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. 7 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning 7
Nadere informatieNa de transformatie: perspectief van het onderwijs
Na de transformatie: perspectief van het onderwijs Onderwijs en Jeugdzorg: Samen Sterk 8/10/2015, De Reehorst te Ede Drs. Noëlle Pameijer, GZ/school/kinderpsycholoog SWV Unita en SBO Annie M.G. Schmidtschool
Nadere informatieUitwerking basisondersteuning (concept)
Uitwerking basisondersteuning (concept) Auteur Versie Datum 1 Overzicht besluitvormingstraject Datum: 19-3-2015 bestuur (concept) Datum: 20-5-2015 bestuur (definitieve versie) 2 Inhoudsopgave Wat verstaan
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatieSamenvatting. Totalen
MONITOR BASISONDERSTEUNING ANNE FRANKSCHOOL ARNHEM Ingevuld door: Julia van Broeckhuijsen J. Burema Samenvatting Totalen Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving.. De school heeft inzicht in
Nadere informatieLocatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Koningsschool Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning wij kinderen kunnen bieden die op
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken SAMENWERKEN AAN SCHOOLSUCCES Noëlle Pameijer, Anneleen Denys, Benedikte Timbremont, Hugo Van de Veire Acco Den Haag / Leuven Woord vooraf Woord vooraf Dit boek geeft een antwoord
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW)
HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW) MASTERCLASS VOOR SIMEA HGW & leerlingen met een communicatieve beperking 15 april 2016, 10.45 14.45 Congrescentrum De Werelt te Lunteren Noëlle Pameijer, GZ-, school-, kinderpsycholoog
Nadere informatiePreventieve Ambulante Begeleiding
Preventieve Ambulante Begeleiding 1. Wat is Preventieve Ambulante Begeleiding Preventieve Ambulante Begeleiding is een kortdurende dienstverlening in de vorm van ondersteuning en advisering door een ambulant
Nadere informatieOBS Giessen-Oudekerk
School-ondersteuningsprofiel OBS Giessen-Oudekerk 2015-2016 EC-Rotonde Schoolondersteuningsprofiel OBS Giessen-Oudekerk 2015-2016 1 Inhoud. Versie 2015-2016 1. Inleiding. 3 2. Schoolgegevens. 3 3. Visie
Nadere informatieSuccesfactoren implementatie HGW
Bijlage 8.6. Succesfactoren implementatie HGW Succesfactoren zijn er op verschillende gebieden: bij leerkrachten, intern begeleiders, taal/reken/gedragsspecialisten, schoolleiders, onderwijs- en ondersteuningsroute
Nadere informatieOntwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013
Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?
Nadere informatieHoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?
Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling
Nadere informatieDe leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met
Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze
Nadere informatieAlgemene voorwaarden cultuurcoördinator
1 Algemene voorwaarden cultuurcoördinator Opleidingsniveau & denkniveau HBO denk- & werkniveau Opleiding; (Master) opleiding Richtlijn uren coördinatie; 40 uur Randvoorwaarden; Open en transparante communicatie
Nadere informatieBijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012)
Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) en netwerk-leren (De Laat, 2012) verhogen de kans op succesvol leren in het kader van een
Nadere informatieHandboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD)
Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Schooljaar 2012/2013 Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Binnen Stichting Op Kop is sinds enkele jaren op alle basisscholen het handelingsgericht
Nadere informatieZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL
ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORGVISIE Ons pedagogisch project geeft richting aan ons onderwijs hier op school. Dit pedagogisch project is zuurstof voor onze zorgvisie. We vinden het belangrijk om een
Nadere informatiePositie van de intern begeleider in de school binnen Passend Onderwijs Apeldoorn PO
Positie van de intern begeleider in de school binnen Passend Onderwijs Apeldoorn PO Inleiding: Alle basisscholen in ons SWV hebben een intern begeleider. Historisch gezien is er een intern begeleider sinds
Nadere informatieBasisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland
Basisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland Inleiding Binnen het samenwerkingsverband Stromenland is met diverse gremia gezamenlijk gekomen tot deze notitie basisondersteuning. De procesgang is
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve
Nadere informatieHandelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid
Programma Handelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid Op de lijn HGW in vogelvlucht Onderwijsbehoeften Signaleren adhv casus Samenwerken met ouders Wat werkt? Tirza Bosma Onderwijscentrum
Nadere informatieWat hee' de leerling.nodig?
Wat hee' de leerling.nodig? Alyce Zandbergen Spring, scholen in de prak6jk www.burospring.nl Waarom deze focus? Wat levert het ons op? Hoe weten we wat een leerling nodig heeft? Wat zijn de gevolgen van
Nadere informatieLeraar basisonderwijs LB
Leraar basisonderwijs LB Functiewaardering: 43343 43333 43 33 Salarisschaal: LB Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren Activiteiten: Beleids- en bedrijfsvoeringsondersteunende werkzaamheden, overdragen
Nadere informatieHandelingsgerichte diagnostiek (HGD) Wat is verbeterd sinds 2004? 1. Meer evidence-based 5-9-2014. maar wat voor evidentie (Van Yperen, 2014)?
Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) Ontmoetingsdag 2014, Antwerpen Recente ontwikkelingen HGD & relatie met handelingsgericht werken (HGW) Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, stichting Elan & samenwerkingsverband
Nadere informatiePASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit.
Fleringenbrink 2, 7544 XN Enschede tel.: 053-4308678 info@spoe.nl PASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit. Strategisch beleidsplan in kader van passend onderwijs 2011-2015. 1 1. Opdracht bestuur samenwerkingsverband
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Resultaat boeken. de Ambelt. Ons aanbod 2014-2015
Diagnostiek de Ambelt 2014-2015 Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek...
Nadere informatiePsychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs
Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs 1 Zou u graag willen weten hoe u met verschillen tussen leerlingen in de klas of groep kunt omgaan? Wilt
Nadere informatieVisie op ouderbetrokkenheid
Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie
Nadere informatieTeam passend onderwijs wat is het, hoe werkt het?
Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het? werkgroep bundelen van expertise, 25 mei 2012 Aanleiding voor een team passend onderwijs Passend onderwijs betekent dat iedere leerling het onderwijs en
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieHandelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie
Handelingsgericht werken / 1-Zorgroute Aanbod Transfer Educatie Inleiding op implementatie HGW/1-Zorgroute De 1-zorgroute (1-ZR) is een project wat gericht is op zorg aan leerlingen in de groep, in school
Nadere informatiePASSEND ONDERWIJS. Auticafe Castricum 24 september 2014
PASSEND ONDERWIJS Auticafe Castricum 24 september 2014 PROGRAMMA VAN VANAVOND 20.05 presentatie Susan Walstra Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond (SWV PO) 20.30 presentatie Marjolijn Loos samenwerkingsverband
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Inhoudsopgave Schoolondersteuningsprofiel 04NS00 Christelijke Montessorischool Toelichting... 3! DEEL I! INVENTARISATIE... 6! 1! Typering van de school... 7! 2! Kwaliteit basisondersteuning... 7! 3! Basisondersteuning...
Nadere informatie