Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer

Transcriptie

1 Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer versie 1, 17 mei 2017 Dit formulier geeft een overzicht van de negen fasen/stappen in een MDO overleg. In de eerste kolom staan de negen fasen. In de tweede kolom volgt een korte toelichting, aangevuld met een aantal aandachtspunten. In de derde kolom een aantal ervaringen van collega s die met de pilots hebben meegedaan. Fasen in een MDO overleg Korte toelichting op de fasen en aandachtspunten Pilots: praktijkervaringen en tips 1. Voorbereiding: aanleiding, verwachting, doel van het overleg a. School en ouders vullen van te voren relevante documenten in (o.a. belemmerende en bevorderende factoren). b. Inbreng leerling (gesprek/formulier) c. Reden van aanmelding & vraag van leerkracht, IB, leerling en ouders? d. Praktische afspraak: Wie leidt het overleg. e. Wie maakt notulen? f. Ook afspreken wie de mensen bij elkaar roept. g. Aan het begin vaststellen wat de vraag is die centraal staat in het MDO en welke beslissing genomen moet worden. Ad a. Informatie school en ouders - Vanuit IZC/SOC wordt een MDO belegd. Voorafgaand aan het MDO heeft de SMW er+, indien relevant voor de hulpvraag, een gesprek met ouders (sociale anamnese). Ouders zijn altijd aanwezig bij IZC/SOC en MDO. - De ervaring is dat de informatie van de ouders er toe doet. SMW/leerkracht/IB heeft hier een rol in. Per situatie afstemmen. - Voorbereidingsformulier in Esis met input van ouders. We willen ouders zelf het stukje in Esis laten invullen zienswijze ouders. - Ter voorbereiding op het MDO wordt een gedeelte van het groeiwerkdocument ingevuld. Dit wordt vooraf met de ouders doorgenomen en ouders zijn dan in de gelegenheid om hun informatie toe te voegen. Vervolgens alle betrokkenen vragen laten formuleren n.a.v. het ingevulde document. Hierdoor wordt het eerste MDO inzichtelijk. - Wij kiezen ervoor om vooraf in aparte overleggen tussen de betrokkenen de informatie te verzamelen. Een plan opstellen gaat volgens het format OPP, vooral centraal wat is er nodig. En dan het grote MDO om dit te bespreken. - Ouders vanaf het begin bij het traject betrekken. 1

2 - Op onze school is er voorafgaand aan een MDO al gewerkt met een OPP. - Bij de voorbereiding van een MDO is het van belang om ervoor te zorgen dat alle partijen van te voren dezelfde informatie ontvangen. Dit bespaart tijd en maakt dat iedereen dezelfde voorkennis heeft. Ad b. Inbreng leerling - De inbreng van de leerling moeten we beter meenemen. - De inbreng van het kind zelf heeft zeker meerwaarde. Kan in spelsituatie of m.b.v. formulier. Ad d. Wie leidt het overleg? - IB er leidt het MDO, zorgcoördinator notuleert. - De ene IB er leidt het overleg, een collega IB er notuleert. - Door een technisch voorzitter van het MDO aan te wijzen (die onder andere de tijd bewaakt), heeft de IB er meer ruimte om zich over de inhoud te buigen. - De directeur Ad g. Welke vraag staat centraal in dit MDO en welke beslissing moet worden genomen? - Explicieter bespreken wat de vraag is die tijdens het MDO centraal staat. Vragen welke verwachtingen de leerkracht heeft van het overleg. - De zorgroute is helder voor de leerkrachten: groepsbespreking/leerlingbespreking. Het HGW-formulier wordt gebruikt om de leerling in te brengen (belemmerende en stimulerende factoren worden ingevuld door leerkracht, ouders en leerling, evenals hulpvraag en wensen). Nieuw/toegevoegd: 2

3 2. Start: bespreking van de stappen van het overleg 3. Overzicht: wat gaat goed en wat werkt belemmerend? 4. Inzicht (analyse): hoe zou het kunnen komen dat de situatie zo is? a. De voorzitter geeft kort aan welke stappen in het overleg aan de orde komen. b. Van tevoren benoemen: mocht een arrangement of TLV nodig zijn voor de leerling, dan hebben de ouders instemmingsrecht. a. Groei-werkdocument of andere documenten over leren en ontwikkeling van leerling is aanwezig. Hebben deelnemers van tevoren kunnen lezen. b. Ouders betrekken bij opstellen info voor het overleg. Welke info hebben ze en welke vragen? c. Aandacht voor privacy (bijv. andere namen leerlingen uit groepsoverzichten verwijderen) d. Tijdens MDO overleg: Welke aanvullende info hebben de andere aanwezigen op het overzicht dat van te voren op papier stond? Gesprek n.a.v. het ingevulde overzicht van de belemmerende en bevorderende factoren. Zijn hier nog aanvullingen op? Is duidelijk wat er staat? Met elkaar analyseren hoe het zou kunnen dat de huidige situatie zo is. Daarbij aandacht voor: kind, onderwijs & opvoeding? vaststellen vraag die centraal staat en welke beslissingen anders denken : wat willen we bereiken? Wij gebruiken verschillende formulieren (HGW, OPP en MDO). - Van tevoren op papier vastleggen. Het format is sturend/helpend tijdens het MDO. - Hangt af van de fase. Er kunnen ook alleen afspraken worden gemaakt. Tip: - Van te voren per leerling inschatten hoeveel tijd het MDO zal gaan kosten i.p.v. een standaard tijd per leerling in te plannen. Ad a. Voorzitter bespreekt de fasen in dit overleg. - Wordt nog niet op deze wijze gedaan. Gaan we doen! - Praktijk leert dat er vaak meerdere MDO s nodig zijn om tot passend onderwijs voor een leerling te komen. Ad a. Iedereen zelfde voorkennis - Bij ouders die de Nederlandse taal niet/onvoldoende beheersen kiezen we ervoor om de toelichting mondeling te geven, zodat eventuele vragen snel verduidelijkt kunnen worden. - Relevante documenten zijn voor ons: OPP, evaluaties, verslagen externen, observaties, toetsen LVS. - Onderzoeken, rapportages worden van te voren naar deelnemers MDO opgestuurd. - Tot slot, stel de vraag: Heeft iedereen genoeg inzicht om verder te gaan? - Bespreken: is het beeld van het kind nog hetzelfde? Is er meer informatie tijdens het gesprek naar voren gekomen waardoor analyse wijzigt? 3

4 5. Weten de deelnemers genoeg om de vragen te kunnen beantwoorden? Of is er een onderzoeksfase nodig? 6. Uitzicht: welke aanpak heeft de leerling nodig? 7. Wat zijn de onderwijsbehoeften van de leerling en de ondersteunigsbehoeften van ouders en/of leerkracht? Weten de deelnemers voldoende om de vragen te kunnen beantwoorden? Is er een aanvullende observatie nodig? Of aanvullende onderzoek? Wie vraagt waar een onderzoek aan? Hoe bekostig je dat? Welke experts betrek je? Hoe betrek je die? In deze fase is het van belang om na te gaan of, met de aanvullende informatie die is ingebracht, de vragen die aan het begin zijn gesteld nu beantwoord kunnen worden. Of is er aanvullend onderzoek/observatie nodig? (zie ook boek N. Pameijer, handelingsgerichte diagnostiek). Doelen: kind (OPP), onderwijs & opvoeding? Wat willen we veranderen? (wenselijk) Wat kunnen we veranderen? (haalbaar) Wie stelt de doelen op, hoe betrek je de verschillende betrokkenen hierbij? Onderwijsbehoeften leerling: Instructie/uitleg/feedback Opdrachten/activiteiten Andere kinderen.. Leerkracht, IB, directie die Ouders die Ondersteuningsbehoeften leerkracht/ouders: Kennis of vaardigheden Ondersteuning bij, met of door. Doelen en ondersteuningsbehoeften (6 en 7) is arrangement. - De school heeft contacten met diverse praktijken in de omgeving en kan adviseren welke praktijk het beste aansluit bij de vraag. Onderzoeken kunnen door de zorgverzekering, door de gemeente, door ouders zelf of door de school worden vergoed. Soms spreekt de school af dat ouders en school ieder een deel betalen. - Eerste twee bolletjes zijn leuke vragen om goed over na te denken. - Laatste bolletje; IB en leerkracht. Ook ouders hierin betrekken. - Concrete doelen in OPP delen met ouders. Dit vergroot de betrokkenheid. Verwachtingen school en ouders afstemmen. - Betrek op tijd de juiste deskundigen bij een MDO. Denk hierbij aan het op tijd uitnodigen van SO en SBO voor advies en het betrekken van de uitvoerders van een arrangement bij het maken en opstellen van het plan. - Stel ook de vraag: wat zou er gebeuren als het kind deze ondersteuning niet had/kreeg? Werkt verhelderend op wat er nodig is. - We vermelden in het plan wat basisondersteuning is, wat de interventies vanuit de basisondersteuning zijn en wat extra ondersteuning is. - Vraag je zelf af: wat is nodig en in hoeverre overstijgt dit de basisondersteuning? - Relatie doelen/onderwijsbehoeften/bekostiging - In ons OPP formulier hebben we een overzicht opgenomen dat ons helpt om de didactische doelen en leergebied overstijgende 4

5 8. Afspraken en planning: wie doet wat, hoe, wanneer? 9. Afronding: terugblik op de bespreking en evaluatieafspraak Het is belangrijk om eerst de doelen (stap 6) te formuleren. Daarna de onderwijsbehoefte van de leerling en eventueel de ondersteuningsbehoefte van de leerkracht en/of ouder. De aanpak/het arrangement zet je in om de doelen voor de leerling te bereiken, rekening houdend met de onderwijsbehoefte en ondersteuningsbehoeften. Bij het formulieren van de onderwijsbehoeften kan je gebruik maken van de hulpvragen van N. Pameijer (zie enkele voorbeelden hierboven). Het is ook mogelijk om de onderwijsbehoeften te formuleren met behulp van de vijf velden van IVO (indicatiestelling Vanuit Onderwijsbehoefte). De vijf velden zijn: (aandacht en handen in de klas, onderwijsmaterialen, ruimtelijke omgeving, expertise en samenwerking met externe organisaties). a. Afspraken vastleggen in groei-werkdocument of in een los verslagformulier/mdo-formulier. b. Afspraken over wie doet wat, hoe en wanneer. c. Wie houdt regie over vervolg afspraken? d. Geen overeenstemming? Wie wordt uitgenodigd? a. Zijn de vragen die waren gesteld beantwoord? Zo nee, is vervolg MDO overleg nodig en wanneer? b. Was er helderheid over het nemen van beslissingen? c. Wanneer vindt een (volgend) evaluatieoverleg plaats en met wie? Wat leg je vast en door wie. d. Wie moeten op de hoogte gesteld worden van de uitkomsten van dit overleg? doelen (werkhouding, sociaal-emotionele ontwikkeling) zo concreet mogelijk te beschrijven. Voor de didactische doelen maken we gebruik van leerrendementsverwachting dmv vaardigheidsscores en de leergebied overstijgende doelen baseren we o.a. op de CED leerlijnen. - Communicatie is ook na het MDO belangrijk, omdat er bijvoorbeeld nog een verslag moet komen van een huisbezoek of ander onderzoeksverslag. - De IB er is bij een MDO als een spin in het web. - Na een MDO kan er nog een MDO volgen of een overleg met alleen collega s van school en de ouders (IZC). 5