training: Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

Transcriptie

1 training: Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

2 >Inhoud > Over deze training 3 > De algemene ontwikkeling 6 > Verschillende producten 10 > Lesmethodes 16 > Werkvormen 20 > Theoriebron 1: Eigen vaardigheden: Nederland, Europa en de wereld 23 > Theoriebron 2: Algemene ontwikkeling bij kinderen 25 > Theoriebron 3: Ontwikkelen van een educatief product 27 > Theoriebron 4: Werkvormen kiezen 29 > Werkmodel: Didactische Analyse 31 > Werkmodel: Brainstormen 33 > Beoordeling 35 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Theo-Henk Streng en ROC Mondriaan Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD Design/Ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 >Over deze training In deze training leer je meer over het belang van algemene kennis. Daarnaast oefen je met enkele eigen vaardigheden en ga je aan de slag met het ontwikkelen van een educatief product. Doelstellingen Je doet eigen kennis op over aardrijkskundige onderwerpen. Je oefent de topografie van Nederland. Je kunt je eigen kennis verwerken in een lesontwerp. Je bereidt een les aardrijkskunde voor voor de midden- of bovenbouw van het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs, het vmbo of het mbo. Je ontwikkelt een educatief product, gebaseerd op je eigen kennis. Tip: In deze training zul je veel met aardrijkskundige lessen bezig zijn. Sommige oefeningen zijn te combineren. Het uitvoeren van een les kun je ook koppelen aan het werken met verschillende werkvormen. Lees daarom eerst alle oefeningen goed door en maak voor jezelf een handige planning. Je toekomstige collega Naam: Leeftijd: Dirk-Jan Dorremans 29 jaar Werkzaam als: Leerkracht groep 7 Medewerkers: Soort werkzaamheden: Belangrijkste tool in zijn werk: Uitdaging in zijn werk: Grootste moeilijkheid: Wat er moet veranderen: Grootste blunder: Waaraan je wilt werken: Negen leerkrachten, een remedial teacher, een intern begeleider en een directeur. Verzorgen van onderwijs. Humor. Kinderen motiveren om iets te leren. Zie hierboven. Leerkrachten moeten meer tijd krijgen om hun lessen goed te kunnen voorbereiden en aan te passen aan de vraag van kinderen. Istanboel genoemd als hoofdstad van Turkije bij een topotoets die leerlingen mee naar huis hebben genomen. Ik heb me rot geschaamd. Meer werkvormen toepassen in mijn groep. Beoordeling Je oefent tijdens de training veel. In welke mate je vooruit bent gegaan en hoe je meer inzicht hebt verworven in de theorie en praktijk wordt als volgt beoordeeld: 1. je actieve deelname tijdens de lessen 2. een persoonlijk verslag: het trainingslogboek een reflectie van de training volgens de STARR-methode. 3. een demonstratie van je educatieve product. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3

4 Over deze demonstratie en je planning overleg je vooraf met je docent. Tijdens het plannen overleg je ook je werkvorm en onderwerp. Werkmodel: Logboek op Persoonlijk verslag Het persoonlijk verslag inleveren voor: In het persoonlijk verslag houd je bij wat je gedaan hebt en wat je geleerd hebt. Het persoonlijk verslag bestaat uit een trainingslogboek en een reflectie volgens de STARRmethode. Het trainingslogboek bestaat uit een schrift of een snelhechter waar je notities in bewaart. Voor elke opdracht of oefening noteer je de antwoorden op de vragen. Na elke oefening leg je ook de reflectie vast op papier. Het trainingslogboek werk je netjes uit. De reflectie volgens de STARR-methode doe je aan het einde van de training. Je kiest, met behulp van je trainingslogboek, een aantal voor jou belangrijke opdrachten en oefeningen uit. Deze opdrachten of oefeningen verwerk je in een STARR. Hieronder staat de opzet van een STARR. Situatie en Taak Omschrijf de situatie en geef daarbij aan welke taak/rol jij had. Actie en Resultaat Omschrijf welke acties/handelingen je op dat moment hebt ondernomen en wat hiervan het resultaat was. Reflectie Beschrijf hoe jij je op dat moment in de situatie voelde. Beschrijf waarom je op deze manier hebt gehandeld. Beschrijf hoe je het de volgende keer anders zou aanpakken. Werkmodel: Studieplanning op Demonstratie: Een educatief product Deze demonstratie doe je op: Je kiest voor een educatieve film of een webquest waarbij je de kinderen iets leert over een topografisch of aardrijkskundig onderwerp. De kennis wordt ook bij de kinderen getoetst. casus Je hebt een groep 7 die niet erg gemotiveerd is voor de lessen aardrijkskunde die uit een heel oude methode worden gegeven. De kinderen presteren daarom niet zoals gewenst is. Toetsen leren ze vrijwel niet en een onvoldoende lijkt ze weinig uit te maken. Je hebt de opdracht gekregen om een les te geven over een onderwerp. Dit onderwerp pak jij met beide handen aan. Je gaat een product maken om de les leerzaam en leuk te maken voor de kinderen. Je kiest voor een educatieve film of een webquest. bijzonderheden Je werkt in tweetallen. Samen zoeken jullie een geschikt onderwerp uit. Daarover zoeken jullie informatie die aansluit bij de beginsituatie van de doelgroep (groep 7). In de demonstratie laten jullie het eindproduct zien en verantwoorden jullie de keuze van het product ten aanzien van het lesdoel. 4 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

5 voorbereiding Jullie zoeken naar informatie over het onderwerp. Jullie selecteren informatie. De informatie zetten jullie om in een product met een toetsinstrument. Na het filmpje/de webquest moeten de kinderen bewijzen dat ze iets hebben opgestoken van het product. Dit mag een toets zijn in de vorm van bijvoorbeeld een quiz of vragenspel. uitvoering Maak het educatieve product (film of webquest). beoordeling De punten waarop je wordt beoordeeld tijdens je demonstratie kun je achter in dit boek vinden in het hoofdstuk Beoordeling. Taal Taal Taal Taal Neem deze training door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens deze training voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de training neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst op Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 >De algemene ontwikkeling Kinderen ontwikkelen zich op school. De hele dag worden ze blootgesteld aan prikkels en informatie. Door hiermee goed om te gaan, zal de algemene kennis van de kinderen zich verbreden. Als leerkracht en onderwijsassistent kun je bijdragen aan deze ontwikkeling. Doelstellingen Je frist je eigen kennis over Nederland, Europa en de wereld op. Je oefent met het maken van educatieve spelletjes die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen. Je zoekt naar informatie die als bron kan dienen voor een aardrijkskundeles. 1. Opdracht: Wat klopt hier niet? In dit artikel maakt politicus Jeroen Dijsselbloem zich zorgen over de algemene ontwikkeling van jongeren. Theoriebron 1: Eigen vaardigheden: Nederland, Europa en de wereld 6 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

7 Haarlem hoofdstad van Noord-Holland Zestig procent van de Nederlandse scholieren denkt dat Haarlem de hoofdstad van Noord-Holland is. Dat blijkt uit een onderzoek naar de algemene ontwikkeling van scholieren in ons land. Onderzoeksbureau Motivaction testte middelbare scholieren op hun algemene kennis. Volgens 80 procent van de ondervraagden is Drs. P. nog in leven, was Julius Caesar nooit keizer en zou een spin geen insect zijn. Slechts een vijfde wist dat een dolfijn een vis is. Gebakken peren Jeroen Dijsselbloem, onderwijswoordvoerder van de PvdA, noemt de uitkomsten schokkend. Hij wijt het gebrek aan algemene kennis aan falend beleid uit vorige kabinetsperiodes: Als het merendeel van onze jongeren niet meer weet dat Amsterdam de hoofdstad van Noord-Holland is, dan is er iets goed mis in ons onderwijssysteem. De kwaliteit van het onderwijs holt nog steeds achteruit en we plukken nu de gebakken peren van de fouten uit het verleden. Volgens hem moet in zowel het primair als in het voortgezet onderwijs veel meer nadruk op kennisoverdracht komen te liggen. Want ik leg me er niet bij neer dat onze scholieren denken dat een dolfijn een zoogdier is. Opheldering Sophie Driesenaar (17), scholiere op het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen, is niet verrast door de reacties uit de politiek: Als je decennialang het hele onderwijs in Nederland vakkundig naar de knoppen helpt, moet je niet raar opkijken wanneer politici hun provinciehoofdsteden niet meer kennen. Dijsselbloem is van plan Kamervragen te stellen over de hoofdstad van Noord-Holland: Ik hoor nu van verschillende kanten tegenstrijdige berichten en ik wil gewoon dat dit opgehelderd wordt. De inwoners van Haarlem hebben daar recht op. BRON: De Pers, 15 maart Toch zou de politicus zichzelf nog eens achter de oren moeten krabben. Welke opmerkingen kloppen niet? Wat is er mis mee? 2. Oefening: Topografische kennis Voorbereiding Vul eerst de eerste kolom van de tabel in. Zorg er daarna voor dat je een atlas binnen handbereik hebt. Een digitale atlas telt ook mee. Uitvoering Zoek in de atlas naar de provinciehoofdsteden. Noteer de hoofdsteden in de tabel. Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Provincies Zonder atlas Met atlas Noord-Holland Zuid-Holland Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Flevoland Utrecht Brabant Limburg Zeeland Aantal goed: Controle Is het gelukt om alle provinciehoofdsteden te vinden? Hoeveel van de provinciehoofdsteden had je goed? Noteer dit onderaan je schema. Reflectie Wat vind je van de uitslag? Had je veel goed/fout? Hoe komt dit volgens jou? Beschrijf het proces en jouw ervaringen in je trainingslogboek. 3. Oefening: Spel met hoofdsteden Om de tafels te oefenen, is een speciaal kwartet ontwikkeld. Als je per tafel (van 1 tot 10) vier sommen verzamelt, heb je een setje compleet. Jij gaat een spel ontwikkelen waarmee kinderen de hoofdsteden van Nederland kunnen oefenen. Dit spel lever je in bij je docent. Voorbereiding Op welk spel ga jij je baseren? Hoe werkt dit spel? Is het alleen te spelen of ook met meer spelers? Hoe ga je de hoofdsteden en provincies aan elkaar koppelen in het spel? Verzamel materiaal. Uitvoering Werk je plan uit zoals in de voorbereiding is uitgelegd. Zorg dat het geheel er verzorgd uitziet. Controle Speel het spel volgens je eigen regels. Laat het spel door anderen spelen. Is het spel makkelijk te spelen? Zijn de regels makkelijk te onthouden? 8 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

9 Reflectie Waarom is jouw spel volgens jou uitdagend voor kinderen? Of waarom niet? Wat kan er beter aan jouw spel? Beschrijf het proces en jouw ervaringen in je trainingslogboek. 4. Opdracht: Eigen vaardigheden Je hebt gemerkt dat je in deze training ook aan je eigen vaardigheden zult werken. Dat doe je door af en toe enkele opdrachten te maken, waarbij je gericht op zoek gaat naar informatie. Beantwoord de volgende vragen: In welk land liggen de Vesuvius en de Etna? Wat zijn de Vesuvius en de Etna? Hoe heet het land dat hier is afgebeeld? Wat is de hoofdstad van dat land? Land: Hoofdstad: Uitgeverij Edu Actief b.v. 9

10 > Theoriebron 1: Eigen vaardigheden: Nederland, Europa en de wereld Op dit moment bevind je je slechts op een heel klein deel van de wereld, zoals wij die intussen kennen. Buiten de plek waar je je nu bevindt, is een stad of dorp. Daarbuiten bevindt zich (zeer waarschijnlijk) Nederland. Als we zo verder kijken, weiden we uit naar Europa en de wereld, voor zover ontdekt. Je zou het kunnen zien als een plaatje dat steeds sneller uitzoomt. Over Nederland, Europa en de wereld zijn boeken en websites vol geschreven. In deze theoriebron behandelen we kort wat algemene zaken zoals die op school worden aangeleerd. Een aantal zaken zal je bekend zijn, een aantal zaken zal nieuw zijn voor je. Nederland Het Koninkrijk der Nederlanden is opgesplitst in twaalf provincies, met elk een eigen hoofdstad. De hoofdstad van Nederland is al sinds 1808 formeel pas sinds 1983 Amsterdam. Dat is vrij bijzonder, want de regering zetelt in Den Haag. In de meeste landen is de stad waar de regering zit ook de hoofdstad. Het Koninkrijk der Nederlanden bestond tussen 1986 en 2010 uit drie landen: Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba. Op 10 oktober 2010 werden de Nederlandse Antillen opgeheven en gingen ook Curaçao en Sint Maarten als autonome landen binnen het Koninkrijk verder. Bonaire, Sint Eustatius en Saba kregen de status van openbaar lichaam binnen het land Nederland. In Nederland wordt voor het merendeel Nederlands gesproken, maar op de Antillen bestaat ook de taal Papiamento. In sommige streken wordt dialect gesproken, zoals in Friesland en Limburg. Europa Als we spreken over Europa, bedoelen we doorgaans de landen binnen de Europese Unie. Dat worden er steeds meer, maar op dit moment (2012) zijn 27 landen (ook wel lidstaten genoemd) lid van de EU. De hoofdstad van de EU is Brussel. Daar komen de politieke Uitgeverij Edu Actief b.v. 23

11 leiders van de Europese landen bijeen om te vergaderen. De EU is begonnen te bestaan na de Tweede Wereldoorlog. Men was het er over eens dat een oorlog van die omvang in de toekomst voorkomen moest worden. Door zo veel mogelijk samen te werken zijn de Europese landen weer hersteld van de schade die de oorlog veroorzaakte. Sindsdien worden in de EU afspraken gemaakt om het bestaan van de Europese Unie zo goed mogelijk te laten verlopen. Een van de zaken die dankzij de EU tot stand is gekomen, is de euro, een gemeenschappelijke munt waarmee je in meer landen kunt betalen. De wereld Europa is een van de continenten die we op de wereld kennen. Europa is niet het grootste continent, maar wel een van de welvarendste. Andere continenten zijn Azië, Afrika, Noord-Amerika (Verenigde Staten en Canada), Zuid-Amerika, Antarctica en Australië. Er zijn grote verschillen in de wereld, vooral tussen arm en rijk. Internationale samenwerking tussen diverse organisaties, waaronder Unicef en de Verenigde Naties, heeft als doel om de armoede te bestrijden en oorlogen en geschillen te voorkomen. 24 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

12 >Werkmodel: Didactische Analyse Persoonlijke gegevens Datum: Student: Persoonlijke beginsituatie: Persoonlijk leerdoel: School: Vak-/vormingsgebied: Lesvoorbereidingsformulier Onderwerp/thema: Beginsituatie leerlingen: Doelstelling (lesdoel): Didactische werkvorm ± min Leerstof Leeractiviteit Onderwijsleermiddelen Uitgeverij Edu Actief b.v. 31

13 Didactische werkvorm Kern ± min Leerstof Leeractiviteit Onderwijsleermiddelen Afsluiting ± min Leerstof Leeractiviteit Onderwijsleermiddelen Evaluatie Student Docent Handtekening student Handtekening docent 32 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte

14 >Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsleden: Groep: Docent: Blok/periode: Onderwerp: Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Actieve deelname De student was voldoende aanwezig. De student leverde een positieve bijdrage in zijn groepje. De student leverde een actieve bijdrage in de les. Persoonlijk verslag Persoonlijk verslag Het persoonlijk verslag bevat alle gevraagde onderdelen. Trainingslogboek Het trainingslogboek is goed bijgehouden. Het trainingslogboek is netjes en verzorgd. STARR Er is van meerdere opdrachten een reflectie volgens de STARR-methode gemaakt. De reflectie volgens de STARR-methode bevat de onderdelen: situatie, taak, actie, resultaat en reflectie. De reflectie volgens de STARR-methode geeft aanleiding tot verbeterpunten. Uitgeverij Edu Actief b.v. 35

15 Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Demonstratie De taken zijn door beide groepsleden uitgevoerd. De informatie klopt en sluit aan bij de beginsituatie. Het product is toegankelijk voor de doelgroep. Het product ziet er uitdagend uit. Het product bevat concrete en kloppende informatie. Het product draagt bij aan een effectieve leeromgeving. Het product is in correct Nederlands geschreven. De student geeft blijk van voldoende theoretische achtergrond. Mondeling en schriftelijk taalgebruik Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik De teksten zijn in correct Nederlands geschreven. Overig Eindbeoordeling Onvoldoende Voldoende Goed > Datum:... Paraaf docent: Paraaf deelnemer: 36 Oriëntatie op jezelf en de wereld, ruimte