Resultaatfinanciering

Transcriptie

1 Aan de leden van de Tweede Kamer Postbus EA Den Haag Den Haag, 8 april 2004 Betreft: Ref.: Reactie op brief van minister de Geus over de individuele reïntegratieovereenkomst d.d. 29 maart 2004 LCR/040155/ER/JL Geachte kamerleden, De Landelijke Cliëntenraad heeft kennis genomen van de brief van minister de Geus over de individuele reïntegratieovereenkomst (IRO) d.d. 29 maart 2004 (kenmerk:sv/r&s/04/22182). In deze brief geeft de minister nogmaals een toelichting op de IRO-regeling. Uit de brief blijkt dat de minister nog niet bereid is om aanpassingen in de IRO-regeling aan te brengen. In onze brief d.d. 6 en 22 februari heeft de LCR een gedetailleerd commentaar gegeven op de IRO. De door u en ons gesignaleerde knelpunten worden door de minister niet herkend zo blijkt ons uit de brief van 29 maart. De LCR wil u hierbij aandacht vragen voor de volgende punten: 1 resultaatfinanciering 2 Hoofdaannemer 3 Oriëntatiefase 4 Flexibiliteit van de IRO 1 Resultaatfinanciering De kern van onze kritiek op de IRO zit in de toepassing van de systematiek van resultaatfinanciering. De LCR heeft bezwaar tegen resultaatfinanciering omdat dit nadelige gevolgen heeft voor de cliënt. Bij natura trajecten heeft resultaatfinanciering tot gevolg dat afroming plaatsvindt. Het terugsturen van cliënten na de intake en het terugsturen van cliënten halverwege het traject als het bedrijf schat dat de plaatsingskans van de betreffende cliënt gering is. Bij de IRO heeft resultaatfinanciering een ander risico. Het risico is dat het reïntegratiebedrijf er rekening mee houdt dat slechts een deel van de trajectprijs wordt ontvangen. Dit kan ertoe leiden dat het aanbod en de eventuele afspraken met collega bedrijven daarop worden aangepast. Het geen tot gevolg heeft dat de kwaliteit van het traject wordt aangetast. Als de cliënt wordt geplaatst en het volledige bedrag wordt wel uitgekeerd dan is dit in feite een bonus voor het bedrijf. De LCR vraagt zich af hoe de minister dit kan voorkomen.

2 In de brief van 29 maart jl. schrijft de minister dat het UWV als uitgangspunt voor het IRO 50% resultaatfinanciering hanteert. Het UWV kan daar in individuele gevallen van afwijken om optimaal maatwerk te kunnen leveren. Dit kan bijvoorbeeld in het geval van een cliënt met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. In feite schreef de minister dit ook al in zijn brief d.d. 17 februari jl.. Onze vraag blijft dan ook of de cliënt, wanneer hij in overleg treedt met reïntegratiebedrijven voor het realiseren van een IRO, weet welk percentage resultaatfinanciering in zijn situatie geldt. Of bepaalt het UWV dit als zij het contract met het reïntegratiebedrijf sluit. De LCR is van mening dat het UWV de hoogte van de resultaatfinanciering aan de cliënt moet vertellen als de cliënt het UWV laat weten dat hij in aanmerking wil komen voor een IRO. De minister weigert de regeling Persoonsgebonden Budget voor werknemers met een arbeidshandicap zoals deze in de Wet REA is opgenomen ook voor werkzoekende zonder werkgever toe te passen. Volgens de minister ontstaat dan een openeindfinanciering. De LCR deelt dit standpunt van de minister niet. Ten eerste kan ook bij de regeling zoals deze voor werknemers geldt een maximaal budget per traject worden vastgelegd. Ten tweede de minister stelt het macro budget voor reïntegratie vast. Vanuit dit budget moeten reguliere trajecten en persoonsgebonden budget/iro trajecten worden gefinancierd. Als het budget op is, kunnen er geen trajecten regulier of via PRB of IRO worden ingekocht. De LCR ziet geen verschil tussen de combinatie van IRO met reguliere trajecten en de combinatie van PRB met reguliere trajecten. In beide situaties geldt dat als er meer cliënten een traject via PRB of IRO willen inkopen er minder trajecten via de reguliere manier kunnen worden ingekocht. de regeling PRB die voor arbeidsgehandicapte werknemers in het kader van de Wet REA geldt ook voor werkzoekenden zonder werkgever wordt toegepast; indien de minister de invoering van de IRO op grond van de Wet Suwi regelt er geen resultaatfinanciering wordt gehanteerd; als de resultaatfinanciering blijft gehandhaafd, het UWV het toe te passen percentage resultaatfinanciering aan de cliënt vertelt wanneer de cliënt het UWV laat weten dat hij in aanmerking wil komen voor een IRO. Ad 2 Hoofdaannemerschap Een tweede beperking van de inkoopmacht van de cliënt in de regeling IRO wordt veroorzaakt door de introductie van het hoofdaannemerschap. De minister kiest voor een hoofdaannemerschap om reden van een efficiënte uitvoering en de toepassing van resultaatfinanciering. De LCR ziet deze noodzaak niet. Immers met de afzonderlijke bedrijven die delen van het traject uitvoeren, kunnen afzonderlijke contracten worden gesloten. Dit heeft zelfs een voordeel. Namelijk voor de verschillende onderdelen van het traject kunnen de vereiste resultaten afzonderlijk worden geformuleerd. Zo kan bij scholing de eis worden gesteld dat een certificaat of diploma moet zijn behaald. Het hoofdaannemerschap heeft volgens de minister voor de cliënt een voordeel omdat hij na het sluiten van het contract op geen enkele wijze belast wordt met financiële verantwoording en rapportage. De LCR vindt dit een vorm van onderschatting en betutteling van de cliënt. 2

3 Het IRO is bedoeld om de regie van reïntegratie bij de cliënt te leggen. Laten we dat dan ook werkelijk doen. De LCR is voorstander van een systeem: de regie bij de cliënt tenzij... De cliënt kan dan zelf bepalen of hij de volledige regie wil inclusief de plicht tot het afleggen van de inhoudelijke en financiële verantwoording van het traject of dat hij deze taken wil overlaten aan het UWV of een reïntegratiebedrijf. Dat betekent dat bij het indienen van het plan de cliënt ook moet aangeven of hij zelf afspraken wil maken met reïntegratiebedrijven en verantwoordelijk is voor inhoudelijke en financiële verantwoording of dat hij dit wil overlaten aan het UWV of een reïntegratiebedrijf. De cliënt zou dan kunnen kiezen tussen de volgende modellen: 1 de cliënt maakt afspraken met de diverse reïntegratiebedrijven en het UWV sluit opgrond van deze afspraken een overeenkomst met de cliënt. De cliënt maakt zelf een rapportage en rapporteert aan het UWV (dit gold ook bij het PRB en leverde geen problemen voor de cliënt). Als de werkherkansingsadviseur wordt ingevoerd kan de cliënt desgewenst voor ondersteuning bij het opstellen van een rapportage bij deze adviseur terecht. De rekeningen van de reïntegratiebedrijven gaan naar de cliënt deze tekent voor akkoord en vervolgens betaalt UWV conform afspraken uit. 2 Het UWV sluit in opdracht van de cliënt contracten met de verschillende reïntegratiebedrijven. De reïntegratiebedrijven zijn verantwoordelijk voor inhoudelijke en financiële rapportage waarbij de rapportages door de cliënt mede ondertekend worden. Eventueel zijn in overleg tussen cliënt en UWV ook nog mengvormen mogelijk. De LCR verzoekt u zorg te dragen dat de noodzaak om één hoofdaannemer aan te wijzen bij de invulling van de IRO wordt geschrapt. De LCR stelt voor het systeem: de regie bij de cliënt tenzij.. in te voeren. 3 Orëntatie fase In het bestuurlijk overleg tussen de LCR en het ministerie van SZW is de IRO alleen procedureel aan de orde geweest. De minister verzocht de LCR op ambtelijk niveau over de IRO te praten. Na het ambtelijk overleg tussen het ministerie van SZW en de LCR zijn de verschillen van inzicht blijven bestaan. Zoals ook in de brief van de minister d.d. 29 maart is geschreven heeft de LCR ook gesproken over een oriëntatiefase voor reïntegratie. In deze fase kan de cliënt zich een beeld vormen van zijn wensen en mogelijkheden met betrekking tot reïntegratie. De minister schrijft nu dat de cliënt in de voorfase van de IRO een assessment kan laten uitvoeren. Dat is winst. De LCR is echter van mening dat een oriëntatie op reïntegratie niet hoeft te betekenen dat een assessment wordt uitgevoerd. Assessment kan een onderdeel zijn van de oriëntatiefase. De minister schrijft dat de kosten van het assessment onderdeel uit maken van de trajectprijs van de IRO. Al eerder schreef de minister dat de cliënt voor afgaand aan het opstellen van een trajectplan ondersteuning kan vragen bij een reïntegratiebedrijf. De LCR vindt dit ook een vorm van oriëntatie. De vraag is hoe dit wordt gefinancierd. Als een cliënt met de hulp van een reïntegratiebedrijf een trajectplan opstelt en vervolgens niet bij dit bedrijf diensten wil inkopen, hoe kan het bedrijf zijn kosten voor het opstellen van een trajectplan dan vergoed krijgen? Kan het opstellen van een trajectplan net als het assessment een onderdeel zijn van de trajectprijs? De LCR vraagt zich vervolgens af hoe de cliënt in aanmerking kan komen voor een oriëntatie op reïntegratie. 3

4 Als de cliënt zich wil oriënteren op zijn reïntegratie voordat hij een reïntegratieplan voor de aanvraag van een IRO wil maken, kan hij dan een verzoek indienen voor een dergelijke oriëntatie? Hoe lang duurt het vervolgens voor het UWV hier een beslissing over neemt? Dit mede gelet op de termijn waarbinnen de cliënt zijn plan moet indienen nadat hij heeft gemeld dat hij een aanvraag voor een IRO wil doen. Als het UWV positief beslist, kan de oriëntatie plaatsvinden. Waarna de cliënt zijn reïntegratieplan voor de IRO opstelt. De uitvoering de oriëntatie fase wordt onderdeel van het reïntegratieplan en trajectprijs. Dus geldt hiervoor ook resultaatfinanciering? En wat gebeurt er als de UWV het voorstel voor de IRO niet toekent. Wordt het bedrijf dat de cliënt heeft geholpen bij zijn oriëntatie dan niet uitbetaald? De LCR is van mening dat de oriëntatiefase met of zonder assessment geen onderdeel moet uitmaken van de trajectprijs van de IRO. Het UWV dient de cliënt binnen 14 dagen na zijn verzoek om oriëntatie op zijn reïntegratie, mede te delen of zijn verzoek tot oriëntatie wordt gehonoreerd. de kosten voor een oriëntatiefase geen onderdeel zijn van de trajectprijs van de IRO; het UWV de cliënt binnen 14 dagen laat weten of zijn verzoek tot oriëntatie wordt gehonoreerd. 4 Flexibilieit van Het IRO? De LCR heeft een aantal vragen over de flexibiliteit van de IRO. Wat gebeurt er als tijdens het traject blijkt dat er andere of aanvullende diensten noodzakelijk zijn. Kan het contract inhoudelijk worden gewijzigd als men wel binnen het toegekende bedrag blijft? Als een IRO is gesloten en een traject is gestart en de cliënt is met reden omkleed niet tevreden met de dienstverlening, kan het IRO dan worden ontbonden en een nieuw contract worden gesloten met een ander bedrijf? Wat gebeurt het reïntegratiebedrijf tijdens de uitvoering van het traject aangeeft niet verder te willen met de cliënt. Kan de cliënt dan een nieuw contract sluiten met een ander reïntegratiebedrijf. De LCR pleit er voor dat het contract inhoudelijk kan worden gewijzigd wanneer de kosten binnen het toegekende bedrag blijven. Tevens zijn wij van mening dat de cliënt van reïntegratiebedrijf moet kunnen veranderen als hij dit met redenen kan omkleden. Ook dient de cliënt een nieuw contract te kunnen sluiten als het reïntegratiebedrijf niet verder wil met de cliënt. De LCR pleit ervoor dat in het kader van de IRO-regeling een geschillenregeling wordt opgenomen in de regeling of het besluit. Het instellen van een geschillencommissie voor de situatie waarin cliënt of reïntegratiebedrijf het contract willen beëindigen zonder wederzijds goed vinden. De uitspraak van de geschillen commissie zou bindend moeten zijn voor de partijen. Dit voorstel wordt mede ingegeven opgrond van ervaringen met de experimentele regeling PRB. De geschillen commissie zou moeten bestaan uit een lid voorgedragen vanuit de cliëntenorganisaties, een lid voorgedragen vanuit de reïntegratiebedrijven, een lid voorgedragen door UWV en een door de drie leden aan te wijzen onafhankelijke voorzitter zonder stemrecht. het trajectplan inhoudelijk moet kunnen worden gewijzigd als de kosten binnen het toegekende bedrag blijven; 4

5 de cliënt van reïntegratiebedrijf kan wisselen als hij dit met redenen kan omkleden; de cliënt van reïntegratiebedrijf kan wisselen als het reïntegratiebedrijf aangeeft niet met de cliënt verder te willen; in de regelgeving met betrekking tot het IRO wordt voorzien een geschillencommissie. Tot slot De LCR betreurt het dat er rechtsongelijkheid ontstaat tussen cliënten van het UWV en de cliënten van de gemeente. Cliënten die voor hun reïntegratie zijn aangewezen op de gemeente hebben alleen de mogelijkheid voor persoonsgebonden financieringsysteem als de gemeente dit heeft vastgelegd in zijn reïntegratie verordening. In de vele concepten die wij van deze verordeningen hebben gezien, wordt zelden de mogelijkheid voor een vorm van PRB geboden. De Landelijke Cliëntenraad is gaarne bereid tot een nadere mondelinge toelichting bij deze brief. Met vriendelijke groet J.P. Laurier Voorzitter Samenstelling Landelijke Cliëntenraad Landelijke cliëntenorganisaties: Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV), Chronisch zieken en Gehandicaptenraad Nederland (CG-Raad), Cliëntenbond in de geestelijke gezondheidszorg/stichting Landelijke Patiënten en Bewonersraden in de geestelijke gezondheidszorg (Cliëntenbond/LPR), Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV), Federatie van Ouderverenigingen (FvO), Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten (LVA), Samenwerkingsverbanden Landelijk Overleg Minderheden (LOM). vertegenwoordigers van cliëntenraden bij UWV, CWI en SVB. vertegenwoordigers van de gemeentelijke cliëntenparticipatie te weten: Landelijk Netwerk Cliëntenorganisaties/Samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk (LNCO/SMZBW), Landelijke Vereniging Thuislozen (LVT), Landelijk overleg cliëntenraden Sociale Zekerheid (LocSZ). 5