Aan Commissie Werkend Perspectief T.a.v. de heer A. Westerlaken P/a Postbus AS HOOFDDORP. Den Haag, 15 april 2004

Transcriptie

1 Aan Commissie Werkend Perspectief T.a.v. de heer A. Westerlaken P/a Postbus AS HOOFDDORP Den Haag, 15 april 2004 Betreft: Commentaar Landelijke Cliëntenraad bij advies van Commissie Werkend Perspectief over Wajong Ref.: LCR/040161/JL/ER Geachte heer Westerlaken, De Landelijke Cliëntenraad heeft met waardering kennisgenomen van uw advies aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over: hoe de regierol bij de (re)integratie van jongeren met een arbeidshandicap moet worden vormgegeven. Daarbij is tevens gevraagd: een bijdrage te leveren aan de inventarisatie en oplossing van knelpunten bij de (re)integratie van jongeren met een arbeidshandicap in het licht van de jaarlijkse 11,5 miljoen euro die hij hiervoor beschikbaar stelt aan het UWV. advies over de schakeling tussen onderwijs en werk en de rollen en verantwoordelijkheden van de diverse partijen hierbij. advies over de nazorg en de (persoonlijke) begeleiding op de werkplek van deze specifieke groep vanuit de overweging om de regelingen Begeleid Werken vanuit de WSW en de Wet REA te stroomlijnen. De LCR wil u hierbij zijn commentaar op het advies doen toekomen. Algemene opmerkingen De Landelijke Cliëntenraad constateert met de Commissie Werkend Perspectief dat er vele actoren betrokken zijn bij de begeleiding naar werk van de jongeren met een arbeidshandicap. De wet en regelgeving bestrijkt het veld van onderwijs, zorg, opleiding en (re)integratie van jonggehandicapten. Deze behoren tot het werkterrein van 4 ministeries, OC&W, VWS, SZW en Financiën. Zij organiseren dat binnen en vanuit hun eigen beleidsdomein. Het achterliggende beleid wordt niet afgestemd en de financieringsstructuren sluiten niet op elkaar aan. Daardoor zijn de mogelijkheden om afstemming te organiseren beperkt. De vele reorganisaties, binnen de sociale zekerheid en binnen andere organisaties betrokken bij de begeleiding van jonggehandicapten naar werk, hebben er toe geleid dat jongeren met een arbeidshandicap tussen wal en schip zijn geraakt. In het advies worden terecht vele knelpunten genoemd. De LCR wil van de gelegenheid gebruikmaken hierop nog enige aanvullingen te geven. In ons commentaar komen we daar nog op terug.

2 De commissie doet veel waardevolle aanbevelingen. Voor de LCR staat voorop het wegnemen van knelpunten in de wet en regelgeving, het verbeteren van de uitvoering door het UWV, een goede informatie en voorlichting aan Wajongers en het scheppen van randvoorwaarden om Wajongers werkelijk aan het werk te krijgen en te houden. De LCR is net als de Commissie Werkend Perspectief van mening dat de regie bij (re)integratie bij de jonggehandicapten moet liggen. De LCR is echter van mening dat dit onvoldoende tot zijn recht komt in de aanbevelingen van het advies. De Commissie Werkend Perspectief stelt voor de LCR een adviesrol te geven bij het beoordelen van voorstellen en de voorgestelde allocatie van middelen uit het budget van 11,5 miljoen van het UWV. U zult begrijpen dat de LCR hiermee kan instemmen. In de LCR is er via de lidorganisaties FvO, CG-Raad, Cliëntenbond/LPR, LVA en de centrale cliëntenraad UWV voldoende betrokkenheid van de jonggehandicapten. Aanvulling op de Knelpunten Wij willen u in overweging geven de volgende knelpunten toe te voegen. Deze hebben betrekking op invoering van de Wet werk en bijstand, de gevolgen van de WAO-plannen en onderwijs: Wet werk en bijstand Een niet onaanzienlijk aantal jongeren met een handicap, hieronder zijn ook jongeren met zware beperkingen, heeft om diverse redenen geen recht op een Wajong uitkering en is derhalve aangewezen op de bijstand. Met de invoering van de Wet werk en bijstand is de mogelijkheid tot het gedeeltelijk vrijlaten van inkomsten uit arbeid in combinatie met een bijstandsuitkering komen te vervallen. Deze vrijlating kan maximaal een halfjaar worden toegestaan. Dit heeft tot gevolg dat jongeren met een arbeidshandicap die als gevolg van deze handicap maar gedeeltelijk in staat zijn een inkomen uit arbeid te verwerven, tijdens hun arbeidszaam leven slechts een aanvulling van hun loon uit de bijstand tot het sociaal minimum ontvangen. Op deze wijze loont arbeid niet. Gevolgen WAO-plannen In het advies is geen aandacht besteed aan de plannen tot wijziging van de WAO. Onduidelijk is nog welke gevolgen de WAO-plannen zullen hebben voor de Wajong. Wel is duidelijk dat het nieuwe schattingenbesluit ook voor de nieuwe instroom van de Wajong van toepassing is. Dit blijkt uit het voorstel van wet tot wijziging van de arbeidsongeschiktheidswetten in verband met de wijziging van de systematiek van de herbeoordeling, welke de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 1 april aan de Tweede Kamer heeft gezonden. De vraag is wat dit voor jonggehandicapten gaat betekenen. Als alleen jongeren die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn nog in aanmerking komen voor een Wajonguitkering, wat betekent dit voor hun recht op reïntegratie? Bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke handicap. Een aantal van hen kan en wil werken maar zij zijn niet in staat het minimumuurloon te verdienen. Op grond van deze constatering komen zij in aanmerking voor een Wajonguitkering. Krijgt deze groep in de toekomst wel een Wajonguitkering maar geen mogelijkheid om deel te nemen aan een traject naar de reguliere arbeidsmarkt? Dat zou betekenen dat deze groep uitsluitend via het wettelijk kader van de Wsw kan werken. Op dit moment is er de mogelijkheid via de regeling samenloop arbeidsongeschiktheidsuitkering en inkomsten uit arbeid om een aanvulling op het loon, bij toepassing van loondispensatie, te ontvangen vanuit de Wajonguitkering tot maximaal 120% minimumloon. Zal deze mogelijkheid ook na het invoeren van de herziene wetgeving over de WAO blijven bestaan? 2

3 Onderwijs Leerlingen vanuit het voortgezet speciaal onderwijs stromen ook door naar regulier vervolgonderwijs. In het schema op pagina 9 van het advies is dit niet aangegeven. In dit vervolgonderwijs zijn geen extra middelen beschikbaar om het onderwijs ook daadwerkelijk toegankelijk te maken voor deze leerlingen. In de sector Beroeps vormende educatie (Bve) is helaas geen specifieke voorziening geïntroduceerd zoals de LGF (leerlinggebonden financiering, het rugzakje). Dit is in het bijzonder opmerkelijk te noemen omdat door twee oorzaken de financiering van het beroepsonderwijs aan de Bve instellingen voor gehandicapten drastisch is verslechterd. Door de invoering van leerlinggebonden financiering in het Voortgezet Onderwijs verdween per 1 augustus 2003 de regeling ambulante begeleiding voor Bve deelnemers. Op dezelfde datum heeft de staatssecretaris van SZW (brief 22 april 2002) aangekondigd dat REA middelen artikel 22 niet langer gebruikt mogen worden voor deelnemers in het Bve onderwijs die geen arbeidsverleden hebben. Dit zijn vrijwel alle leerlingen. Daarmee zijn alle extra middelen om in te spelen op de specifieke behoefte aan ondersteuning, begeleiding en aanpassing van het onderwijs aan gehandicapte leerlingen weggenomen. Dit past geenszins in een beleid dat gericht is op bevordering van gelijke behandeling en volwaardige deelname aan de samenleving. Aanbevelingen De LCR deelt de algemene uitgangspunten zoals door de Commissie Werkend Perspectief zijn verwoord onder het hoofdstuk aanbevelingen. De LCR bepleit dat deze algemene uitgangspunten scherper worden vertaald in de aanbevelingen. Aanbevelingen t.a.v. beleid Noodzaak beleidsafstemming De LCR deelt de noodzaak tot beleidsafstemming op ministerieel niveau. Eveneens kan de LCR instemmen om deze belangrijke taak bij het ministerie van SZW te leggen. Van onderwijs naar arbeid Het onderwijs moet goed worden gefaciliteerd om jongeren met een arbeidshandicap toe te leiden naar de arbeidsmarkt. Dit betekent: Scholen voor voortgezet speciaal onderwijs: ZML- en tyltylscholen moeten in staat worden gesteld om arbeidstraining en stage met begeleiding te bieden aan hun leerlingen. Praktijkscholen moeten arbeidstraining en stage met begeleiding kunnen bieden. Ook na het voortgezet onderwijs moeten leerlingen ten behoeve van het volgen van onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, Bve, enzovoorts deelnemersgebonden financiering kunnen krijgen om de extra kosten voor het volgen van dit onderwijs te kunnen financieren. Met behulp van de deelnemersgebonden financiering dienen de extra kosten om te kunnen inspelen op de specifieke behoefte aan ondersteuning, begeleiding en aanpassingen van het onderwijs aan de leerlingen met een handicap te worden gefinancierd. Te denken aan: vervoer, ADL-ondersteuning, voorzieningen in onderwijs en voorziening op leerwerkplek, bemiddeling naar een stageplaats of arbeidsplaats en training van sociale vaardigheden. Onderwijsinstellingen dienen gericht te worden gefaciliteerd om hun onderwijs op passende wijze in te richten voor leerlingen met een handicap. 3

4 De LCR is met de CWP van mening dat jongeren met een arbeidshandicap niet de dupe mogen worden van de beleidsafbakening tussen het ministerie van SZW en OC&W en pleit er voor zolang OC&W bovenstaand niet heeft gerealiseerd artikel 22 Wet REA voor deze doeleinden in te zetten. Eén fonds Wajong De LCR heeft twijfels bij de aanbeveling om één fonds Wajong in te stellen. Wij zijn van mening dat de diverse ministeries de aanspraken van jonggehandicapten op adequate wijze moeten afstemmen en financieren. Daarbij moet duidelijk zijn welk ministerie voor welke aanspraak verantwoordelijk is. Transparantie van beleid. Als het beleid van de betrokken ministeries transparant is en op elkaar afgestemd, zijn jonggehandicapten in staat om hun aanspraken ook op de daartoe bestemde plaatsen te doen. Jongeren denken mee De LCR wil dat jongeren actief op beleidsmatig niveau kunnen meedenken over de knelpunten om betaald werk te vinden en hoe deze op te lossen. Het dient zo te zijn dat mét jongeren gesproken wordt en niet óver hun. De ervaring leert dat jongeren dit het liefst doen in onderling overleg. De LCR is daarom zeer positief over het feit dat recentelijk bij de Landelijke Cliëntenraad AG van het UWV een commissie Wajong is ingesteld. Deze commissie zal in de toekomst de overlegpartner zijn van het UWV over de positie van jonggehandicapten. De LCR adviseert om voldoende budget beschikbaar te stellen voor de ondersteuning van de participanten in deze commissie Wajong van de cliëntenraad AG van het UWV; maar ook voor de participatie van jongeren met een arbeidshandicap in het gemeentelijk beleid. Aanvullende aanbeveling op gebied van beleid Advies over Wajong Op dit moment is onduidelijk hoe de WAO-plannen ingrijpen op de Wajong. In het eerste SER-advies over de WAO, Werken aan arbeidsongeschiktheid maart 2002, wordt kort aandacht gevraagd voor de Wajong. Daarin stelt de SER dat: een mogelijke doorwerking van de voorstellen van de raad ten aanzien van de beoogde WAO naar de Wajong een aantal vragen oproept. Vervolgens stelt de SER dat de complexiteit van de gestelde vragen noodzaakt tot een nadere verkenning van deze vragen. De LCR deelt deze mening van de SER. De LCR stelt dan ook voor dat in aanvulling op het advies over een nieuwe WAO, een nadere verkenning over de Wajong wordt uitgevoerd. De LCR is uiteraard bereid medewerking te verlenen bij de uitvoering van deze verkenning. Aanbeveling op gebied van regelgeving Vangnet werkgevers Werkgevers moeten er langdurig op kunnen vertrouwen dat zij geen of slechts beperkt risico bij ziekte of terugval in arbeidsongeschiktheid lopen als zij een jongere met een arbeidshandicap in dienst nemen. Hiervoor is de no-risk polis ontwikkeld. De LCR deelt de aanbeveling van de CWP dat deze no-risk polis gehandhaafd moet blijven. Tevens zijn wij van mening dat de no-risk polis voor werkgevers die jonggehandicapten in dienst hebben na vijf jaar moet kunnen worden verlengd. De LCR is van mening dat zolang het arbeidzaam leven van de jonggehandicapte duurt de werkgever een beroep moet kunnen doen op de no-risk polis. De werkgever die een jonggehandicapte in dienst neemt moet adequaat geïnformeerd worden over de no-risk polis. Het UWV dient hiervoor zorg te dragen dan wel er op toe te zien dat dit gebeurd. 4

5 Wet verbetering poortwachter CWP is er door het UWV en anderen op gewezen op de speciale positie van werkende Wajongers binnen de Wet Poortwachter. Dit lijdt tot onduidelijkheden bij werkgevers. De LCR is van mening dat deze onduidelijkheden nader in kaart moeten worden gebracht en moeten worden weggenomen. Vangnet individuele arbeidsgehandicapte De LCR deelt de aanbeveling dat de jonggehandicapte die werkt gedurende zijn werkzaam leven zijn recht op de Wajong-uitkering (slapend) moet behouden. Artikel 50 van de Wet arbeidsongeschiktheid jonggehandicapten dient hiertoe te worden gewijzigd. Versnellingsfonds voorzieningen Wajong-ers De LCR is van mening dat er geen versnellingsfonds hoeft te komen. Voorzieningen voor jonggehandicapten moeten wel snel worden verstrekt. Het UWV dient hiertoe de zogenaamde spoedprocedure te hanteren. Het UWV dient zijn medewerkers hiertoe adequaat te instrueren. Aanvullende Aanbeveling op gebied van regelgeving Sluitende aanpak De LCR mist een aanbeveling over de sluitende aanpak. De LCR is van mening dat juist voor jonggehandicapten een sluitende aanpak van groot belang is. De LCR is van mening dat voor iedere jonggehandicapte schoolverlater aansluitend na het verlaten van de school een traject of een werkervaringsplaats moet worden aangeboden. Dit dient ook te gelden voor jonggehandicapten die op de wachtlijst staan voor de Wsw. De LCR is van mening dat dit mede kan worden gefinancierd uit de extra middelen voor Wajong-ers. Echter de sluitende aanpak en deze middelen moeten niet alleen aan de jongeren met een Wajonguitkering ten goede komen. Ook jonggehandicapten zonder wajonguitkering moeten aansluitend op het verlaten van de school recht hebben op deze sluitende aanpak. Vrijwilligerswerk Voor jongeren met een arbeidshandicap kan vrijwilligerswerk een volwaardig alternatief zijn om in de samenleving te participeren, eventueel kan dit een opstap naar betaald werk (met behulp van Wet Rea) zijn. Voorzieningen (vervoer, werkplekaanpassingen, etc) die nodig zijn om vrijwilligerswerk op basis van een vrijwilligerscontract te verrichten dienen adequaat te worden gefinancierd. Aanbevelingen op organisatieniveau Regierol: versterken UWV jonggehandicaptenteams Het UWV is verantwoordelijk voor de reïntegratie van alle jonggehandicapten tot 18 jaar en van alle jonggehandicapten met een Wajong uitkering. Het UWV dient deze taak op adequate wijze in te vullen. De LCR betreurt het dat de zogenaamde jonggehandicaptenteams vrijwel verdwenen zijn. De LCR stelt voor dat het UWV de zogenaamde jonggehandicapten teams nieuw leven in blaast en in alle regio s beschikbaar stelt. De LCR kan dan ook instemmen met het voorstel van het UWV hiertoe éénmalig 1.5 miljoen euro ten laste kan brengen van de extra middelen. De regie van het UWV, in het bijzonder van het jongehandicaptenteam, houdt in dat zij een vast aanspreekpunt zijn voor de jonggehandicapte. Het jonggehandicaptenteam is procesbewaker binnen het UWV. Dat wil zeggen dat zij verantwoordelijk zijn voor de besluitvorming en de bewaking van de procesgang met betrekking tot de toekenning van de uitkering en de reïntegratie van de cliënt. 5

6 Als de jonggehandicapte een plan heeft voor zijn reïntegratie dient dit plan door het jonggehandicaptenteam te worden beoordeeld. Tevens dient te worden bekeken of de cliënt zijn plan met behulp van de IRO wil realiseren of via inkoop door het UWV. Regierol jonggehandicapte Het UWV moet de jonggehandicapten in staat stellen de regie over zijn reïntegratie te Voeren. Voor het vervullen van de regierol door de jongere zelf is het van belang dat de jongere zicht heeft op zijn rechten en plichten. Tevens is het van belang dat het aanbod op de reïntegratiemarkt transparant is. Dat het duidelijk is welke mogelijkheden er zijn op het terrein van scholing en reïntegratie. De mogelijkheden van de IRO enz. Zoals reeds gezegd kan de jonggehandicapte een beroep doen op de werkherkansingsadviseur om hem te helpen dit inzicht te verkrijgen. De LCR stelt voor om structureel extra middelen beschikbaar te stellen voor de werkherkansingsadviseur t.b.v. de ondersteuning van jonggehandicapten. Netwerkformule Netwerken worden ingesteld om problemen op te lossen. Netwerken scheppen, brengt echter ook een aantal risico s met zich mee. In netwerken wordt over de cliënt gepraat in plaats van met. Er gaat veel energie zitten in het in stand houden van het netwerk en deze energie kan beter worden aangewend in het realiseren van een aanbod. Tevens geldt dat UWV de deelnemers aan het netwerk niet kan verplichten hun verantwoordelijkheid te nemen. Om deze redenen pleiten wij ervoor de regie inderdaad bij de cliënt te leggen en de uitvoering bij de UWV zo in te richten dat de cliënt in staat wordt gesteld de regie te voeren. Het Persoonlijk Participatie Plan kan hierbij een belangrijk hulpmiddel zijn. Jongere met arbeidshandicap en de gemeente De jonggehandicapte van 18 jaar en ouder die geen recht heeft op een wajonguitkering is volgens de Wet Suwi en de Wwb voor zijn reïntegratie aangewezen op de gemeente. De UWV moet de jonggehandicapte die 18 jaar is geworden en geen recht heeft op een Wajonguitkering overdragen naar de gemeente. De LCR vindt dit geen goede zaak. De LCR is van mening dat het UWV verantwoordelijk moet worden voor alle jonggehandicapten ongeacht de uitkering die zij genieten. De LCR heeft hiervoor de volgende argumenten. De gemeente heeft weinig financieel belang bij de reïntegratie van de jonggehandicapte. Jongeren tussen de 18 en 21 jaar hebben slechts recht op een lage bijstandsuitkering. Als de gemeente hun kansen op de arbeidsmarkt laag inschat, zal de jonggehandicapte niet in aanmerking voor een traject worden gebracht. Zoals al aangeven in onze aanbeveling over de sluitende aanpak is de LCR van mening dat ook jonggehandicapte zonder wajonguitkering recht moeten krijgen op een sluitende aanpak. De extra middelen voor Wajongers moeten in dit kader ook voor hen beschikbaar zijn. Dit is ook een reden om de reïntegratieverantwoordelijkheid voor deze groep bij het UWV onder te brengen. (Re)integratiebedrijven De LCR kan instemmen met de aanbeveling inzake het herzien van de aanbestedingsprocedure van Wajongers. Dit past geheel in de visie van de LCR dat de jonggehandicapte de regie over zijn reïntegratie moet kunnen voeren. Dat betekent dat onder andere de jonggehandicapte zelf moet kunnen kiezen door welk reïntegratiebedrijf of bedrijven hij zijn traject naar arbeid wil laten uitvoeren. Kenniscentrum (re)integratie De CWP vindt het belangrijk dat er een Kenniscentrum (re)integratie jonggehandicapten komt. Ook de LCR ziet wel iets in een dergelijk kenniscentrum. Echter de LCR ziet het niet tot de taak van dit kenniscentrum om kwantitatieve en kwalitatieve rapportage te leveren over reïntegratiebedrijven. Het transparant maken van de reïntegratiemarkt is een taak van de Raad van Werk en Inkomen. 6

7 De Raad van Werk en Inkomen maakt serieus werk van deze taak. De LCR acht het ongewenst dat ook andere organisaties zich bezig gaan houden met de transparantie van de reïntegratiemarkt. Dit werkt volgens de LCR contra productief. De LCR vindt het wel belangrijk dat organisaties die zich bezighouden met jonggehandicapten waaronder reïntegratiebedrijven, scholingsinstituten en REA-Collega hun kennis delen. De vraag is echter of dit ook kan werken in een private (commerciële) reïntegratiemarkt. Reïntegratiebedrijven zullen hun kennis niet met concurrenten willen delen. Wanneer de regie bij reïntegratie werkelijk bij de cliënt wordt gelegd dan hebben reïntegratiebedrijven, scholingsinstituten, enzovoorts er belang bij dat de cliënt weet wat er aan aanbod is. Tevens zullen bedrijven en instellingen er belang bij krijgen meer cliënt gericht te gaan werken en op grond daarvan nieuwe methodieken gaan ontwikkelingen. Het inzichtelijk maken van methodieken en instrumenten is een onderdeel van het transparant maken van de reïntegratiemarkt. Extra (re)integratie-inspanningen voor het zittend Wajongbestand De LCR kan zich vinden in de aanbeveling om extra aandacht te besteden aan het zittend Wajongbestand. Aanbevelingen rond instrumenten en methodieken Persoonlijk Participatie Plan Ook de LCR acht het van groot belang dat de jongere zich een beeld vormt van zijn arbeidsmogelijkheden. En dat dit wordt vastgelegd in een Persoonlijk Participatie Plan. De Commissie Werkend Perspectief stelt voor het voorstel over het Persoonlijk Participatie Plan verder te ontwikkelen onder de begeleiding van een interdepartementale begeleidingscommissie bestaande uit onder andere OC&W, SZW, UWV en onderwijsbegeleidingsorganisaties in een aantal proefsituaties en na te gaan of dit bijdraagt aan het zelfsturend vermogen van jonggehandicapten. De LCR acht dit niet noodzakelijk. De LCR vindt het, zoals reeds gezegd, van groot belang dat iedere jonggehandicapte een Persoonlijk Participatie Plan opstelt en dat dit periodiek wordt bijgesteld op basis van de activiteiten die plaatsvinden of plaatsgevonden hebben. De LCR hecht eraan dat het Persoonlijk Participatieplan van de cliënt is. Wij zijn van mening dat niet gedraald moet worden met het introduceren en invoeren van dit plan. De LCR stelt voor dat het UWV, in overleg met een aantal organisaties waaronder het onderwijs, op korte termijn een model ontwikkeld t.b.v. het opstellen van het Persoonlijk Participatie Plan. Vervolgens dient het ministerie van Onderwijs verplicht te stellen dat scholen dit plan in overleg met hun jonggehandicapte leerlingen op 16-jarige leeftijd invullen. Desgewenst kan de jonggehandicapte bij het opstellen van dit plan ook een beroep doen op de werkherkansingsadviseur. Op zich is het ook niet nieuw dat mensen een plan moeten maken over hun arbeidstoekomst. Mensen die gebruik willen maken van een IRO moeten ook een dergelijk plan maken. Het UWV heeft reeds eisen opgesteld waaraan dit plan moet voldoen. Informatievoorziening en/ondersteuning Het instellen van participatieadviseurs De LCR een groot voorstander van onafhankelijke ondersteuning van jongeren met een arbeidshandicap. In een experiment in Alkmaar 1 met een dergelijke adviseur bleken jongeren zeer tevreden over de geboden onafhankelijke ondersteuning. 1 Onderzoek in opdracht van GAK Nederland b.v.; Aarts De jong Wilms Goudriaan Public Economics bv (APE b.v.); Den Haag, december

8 Per 1 juli 2004 komt de werkherkansingsadviseur voor iedere werkzoekende zonder werkgever beschikbaar. De formatie waarmee gestart wordt zal nog beperkt zijn. Ook de jonggehandicapte kan een beroep doen op deze werkherkansingsadviseur. De LCR acht het onwenselijk dat naast de werkherkansingsadviseur voor verschillende doelgroepen steeds weer nieuwe adviseurs worden ingevoerd. Dit is ook geen bijdrage aan de transparantie. De door de CWP geschetste taken van de participatieadviseur behoren ook tot de taken van de werkherkansingsadviseur. Zoals reeds aangegeven stelt de LCR voor om een deel van de extra middelen voor jonggehandicapten beschikbaar te stellen aan de werkherkansingsadviseur voor de ondersteuning van jonggehandicapten. Brochures De LCR acht het ook noodzakelijk dat er heldere brochures komen over wet en regelgeving, mogelijkheden voor reïntegratie en scholing. De LCR ziet dit als een taak van het ministerie van SZW en het UWV. Daarnaast dient er ook informatiemateriaal te worden ontwikkeld over type scholing, reïntegratie instrumenten enzovoorts. Gelet op het feit dat dit mede in het belang is van reïntegratiebedrijven en scholingsinstituten zullen zij dit materiaal moeten ontwikkelen. Deze informatie kan worden gekoppeld aan de reïntegratiemonitor. Informatie op internet De CWP is van mening dat er internetsite moet komen die de informatie voor jonggehandicapten ontsluit. De LCR vindt het ook belangrijk dat informatie voor jonggehandicapten wordt ontsloten via internet. De LCR vindt het echter niet noodzakelijk om hiervoor een nieuwe internetsite te ontwikkelen. 2ZW heeft een internetsite ontwikkeld, kennisnet, deze komt binnenkort beschikbaar. Deze website geeft en bundelt o.a. informatie over alle wet en regelgeving, informatie over handicaps, adressen van organisaties landelijke en regionaal, enz.. De informatie op deze website wordt overzichtelijk aangeboden en op eenvoudige wijze met elkaar verbonden. 2ZW beschikt over een uitgebreid team dat deze informatie ook actueel houdt. De LCR pleit ervoor dat 2ZW in staat wordt gesteld om deze website ook in de toekomst beschikbaar te houden. De informatie op de website EHBW vinden wij vooralsnog te fragmentarisch. Aanbevelingen rond communicatie en denk-cultuur Taakstelling Taskforce Jeugdwerkloosheid De LCR kan zich vinden in deze aanbeveling. Al eerder hebben wij verwoord dat de sluitende aanpak voor jonggehandicapten direct na het verlaten van de school moet worden gerealiseerd. De LCR stelt voor dat de Taskforce Jeugdwerkloosheid een plan opstelt om inderdaad 5% van de jongeren (2.000) te laten bestaan uit jongeren met een arbeidshandicap en hen gebruik te laten maken van de (overbruggings)mogelijkheden naar werk. De extra kosten, bijvoorbeeld vervoer of begeleiding op de werkervaringsplaats, die dit met zich meebrengt dienen uit de extra middelen voor jonggehandicapten te worden gefinancierd. Verandering beeldvorming speciaal onderwijs Beeldvorming in het onderwijs is belangrijk. Dat geldt niet alleen voor het speciaal onderwijs. Een symposium, en het bundelen van best practices kan hiertoe bijdragen. De LCR vindt dit een taak van het ministerie van OC&W. De LCR stelt voor dat daarnaast een prijs wordt geïntroduceerd zoals de kroon op het werk voor de school die op bijzondere bijdrage heeft geleverd in het onderwijs aan leerlingen met een handicap. Verbeteren van de beeldvorming kan een onderdeel van deze bijdrage zijn. 8

9 Maatjesproject de uitdaging Wij vinden het onjuist dat reeds één mogelijk vernieuwend project er wordt uitgelicht, mede gelet op het beslag op de extra middelen, zonder dat dit wordt afgewogen tegen nut, noodzaak, kwaliteit en een mogelijke positieve bijdrage aan beeldvorming en arbeidsparticipatie van jonggehandicapten van andere vernieuwende projecten. Wij stellen voor om een deel van de extra middelen voor Wajongers beschikbaar te stellen voor vernieuwende experimenten met als doel jonggehandicapten naar werk te begeleiden. In dit kader kunnen organisaties vernieuwende initiatieven indienen bij het UWV. De voorstellen worden beoordeeld door het UWV waarbij de LCR om advies moet worden gevraagd. Good practices De LCR deelt de aanbevelingen dat goede praktijkvoorbeelden moeten worden gebundeld en voor iedereen zichtbaar gemaakt. Het moet hierbij gaan om een breed beeld van praktijkvoorbeelden. Het openbaar maken van good practices kan gekoppeld worden aan de reïntegratiemonitor. Empowerment van jonggehandicapten Empowerment van jonggehandicapten is belangrijk. Echter niet alle jonggehandicapten hebben behoefte aan empowerment. Daar waar nodig moet empowerment onderdeel kunnen uitmaken van een traject naar werk. Voorbeeldprojecten in ontwikkeling In het verlengde van de aanbeveling van de LCR om middelen uit de extra middelen voor Wajongers beschikbaar te stellen voor vernieuwende experimenten met als doel jonggehandicapten naar werk te begeleiden kan de LCR zich vinden in deze aanbeveling. De genoemde projecten maar ook nieuwe initiatieven dienen daartoe een plan in te dienen. Beoordeling van deze initiatieven dient plaats te vinden door het UWV waarbij de LCR om advies wordt gevraagd. Advies over stroomlijnen regeling begeleid werken in Wsw en REA De LCR kan zich volledig vinden in het advies van de Commissie over het naast elkaar laten voortbestaan van de regeling begleid werken via REA en de WSW. 9

10 Besteding extra financiële middelen t.b.v. Wajongers De LCR stelt voor de extra 11,5 miljoen euro voor wajongers als volgt te verdelen. Terrein Onderwerp Budgetindicatie (x 1 miljoen) Juli 2004/ Juni 2005 Juli 2005/ Juni Beleid Monitoring, evaluatie en empirische 0,5 0,5 ondersteuning van de knelpunten Sluitende aanpak jonggehandicapten 1,0 1,0 Faciliteren dat jongeren met een handicap 0,7 0,7 een inbreng kunnen hebben in beleid Subtotaal 6.1 2,2 2,2 6.3 Organisaties Operatie UWV-jonggehandicaptenteams 1,5 0 Opstellen en uitvoeren plan voor zittend 1,0 1,0 WAJONG-bestand Subtotaal 6.3 2,5 1,0 6.4 Persoonlijk Participatie Plan ontwikkelen 0,1 Instrumenten en methodieken Werkherkansingsadviseur 2,0 3,6 jonggehandicapten Informatieprodukten doelgroep, brochures 0,5 0,5 etcetera Inzet rea middelen t.b.v. scholing en training tot ministerie OC&W financiering adequaat heeft geregeld 1,5 1,5 Beheer internet website 2ZW 0,5 0,5 Subtotaal 6.4 5,1 6,6 6.5 Bijdrage aan taakstelling Taskforce 0,5 0,5 Communicatie en cultuur Jeugdwerkloosheid Innovative initiatieven 1,2 1,2 Prijs voor scholen die zich onderscheiden in 0,5 0,5 het onderwijs aan leerlingen met een handicap Subtotaal 6.5 2,2 2,2 Totaal 11,5 11,5 10

11 Tot slot De LCR heeft het op prijs gesteld om met een delegatie van de Commissie Werkend Perspectief te spreken over uw advies. In het overleg hebben wij een reactie op hoofdlijnen gegeven. In dit schriftelijk commentaar zijn wij uitvoerig ingegaan op uw advies. De LCR stelt het op prijs om nader met uw Commissie te overleggen over uw en onze activiteiten. Met vriendelijke groet, Jan Laurier voorzitter Samenstelling Landelijke Cliëntenraad Landelijke cliëntenorganisaties: Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV), Chronisch zieken en Gehandicaptenraad Nederland (CG- Raad), Cliëntenbond in de geestelijke gezondheidszorg/stichting Landelijke Patiënten en Bewonersraden in de geestelijke gezondheidszorg (Cliëntenbond/LPR), Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV), Federatie van Ouderverenigingen (FvO), Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten (LVA), Samenwerkingsverbanden Landelijk Overleg Minderheden (LOM). vertegenwoordigers van cliëntenraden bij UWV, CWI en SVB. vertegenwoordigers van de gemeentelijke cliëntenparticipatie te weten: Landelijk Netwerk Cliëntenorganisaties/Samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk (LNCO/SMZBW), Landelijke Vereniging Thuislozen (LVT), Landelijk overleg cliëntenraden Sociale Zekerheid (LocSZ). 11