Met spelling aan de slag: Juf, hoe schrijf je hangbuikzwijn?

Transcriptie

1 Met spelling aan de slag: Juf, hoe schrijf je hangbuikzwijn? Gerri Koster

2 Knelpunten bij het spellingonderwijs Te weinig oefening Niet betekenisvol Motivatie Succeservaringen Reflectie Toepassing Actieve spellingaanpak

3 Hoe leren kinderen spelling? Leerproces Groep 1/2 Groep 3: start aanvankelijk lezen. Groep 4 t/m 8: - Strategieën leren en toepassen - Spellingbewustzijn en spellinggeweten

4 voorwaarden Zich veilig voelen Interesse Woordenschat Schrijven met plezier Lezen met plezier Gerichte instructiemomenten Oefenen Leren reflecteren en reviseren Begeleiden

5 OGO en spelling Leerstof- én kindgericht betrokkenheid betekenissen bedoelingen

6 Spelling in het thema Betekenisvolle schrijfactiviteiten Samen meer woorden zoeken Rol van de leerkracht Oefenen met nieuwe woorden (duo dictee- spelletjes) Eigen woordenboekje maken Woord van de dag Tekst van de week Instructielessen spelling Eigen spellinghulp maken

7 Van uit h e t k ri ngg Themawoorden esp ak p e Ho re k motivatie n e d or o w e n k e j i v l j ri ei h o M sc e t m o techniek n? a a et h je begrip woordenschat uitbre iden

8 reviseren Reviseren = reflecteren op de eigen tekst Tekst voorlezen Reacties op inhoud Verbeterpunten zoeken Kijken naar schrijfstijl en spelling Actieve spellingaanpak

9 Onderzoek Zwakke spellers specifieke instructie en oefening, woordbeeld en de luisterstrategie, weinig motivatie om te schrijven, raken steeds verder achter, moeite met toepassen van regels en analogie.

10 Onderzoek OGO en spelling Wat leren kinderen van het schrijven van teksten? Hoe kunnen leerkrachten, tijdens het thema, de spellingvaardigheid verbeteren? Op welke manier integreer je de instructie en het oefenen van spelling in het thema? Hoe kun je de kinderen meer spellingbewust maken?

11 Leerkrachten: oorzaken van de moeizame ontwikkeling De opdrachten zijn niet betekenisvol De kinderen kunnen niet voldoende oefenen De zwakke spellers zijn niet voldoende gemotiveerd en ze hebben te weinig succeservaringen De kinderen zien de relatie niet tussen de spellingles en andere vakken/ opdrachten. De methode sluit niet aan bij de belevingswereld van de kinderen De kinderen kunnen niet reflecteren op hun werk en zijn weinig kritisch naar het resultaat: af is af!

12 Gebruik van strategieën De woorden letter voor letter spellen (2 x) Er goed over nadenken (2 x) Gewoon proberen (1 x) Aan de juf vragen (1 x) Het goed doen (1 x) Soms gebruik ik de verkeerde letters / doe ik het niet goed/ maak ik (veel) fouten (4 x) Ik twijfel (1 x) Ik vind het niet leuk (1 x) Ik heb er niets mee (1 x) Ik vind het moeilijk (1 x)

13 Rijke leeromgeving Woorden opzoeken, Woordveld, vragenwand, Instructielessen met moeilijke themawoorden Themamap Voorbeeldteksten Tijd voor reviseren Hulpmiddelen Portfolio Een klassenwoordenboekje bij het thema

14 Instructieles spelling Leerkracht: Doel + Inhoud Doel van de les Oriëntatie op de activiteit Opdracht uitvoeren (evt. begeleid) Nabespreking Observatie en reflectie

15 Spellinghulpkaart 1. Ik lees mijn verhaal/ tekst kritisch van het begin tot het eind. Ben ik woorden vergeten? 2. Ik controleer of ik hoofdletters, komma s en punten heb gebruikt. Staan ze op de goede plaats? 3. Staan er woorden in het verhaal van categorie 18, de regel van petten-rokken? Ik gebruik de strategie van verdelen in klankgroepen en luister goed naar het eind van de klankgroep. Zijn deze woorden goed geschreven? 4. Staan er woorden in het verhaal van categorie 19, de regel van ramen muren? Ik gebruik de strategie van verdelen in klankgroepen en luister goed naar het eind van de klankgroep. Zijn deze woorden goed geschreven? 5. Ik vind woorden met g of ch en au of ou moeilijk. Ik ga deze woorden opzoeken in het verhaal en controleer of de woorden goed geschreven zijn. Als ik twijfel kan ik het woord opzoeken of aan iemand vragen. Zijn deze woorden goed geschreven? 6. Bij moeilijke woorden kan ik opzoeken hoe ze geschreven worden of ik vraag het aan de juf. Staan er nog moeilijke woorden in het verhaal? Naar voorbeeld van: Oepkes, 2006

16 Resultaten van het onderzoek Scores in DLE ontwikkeling PI-dictee, leerling I jan-07 April 2007 toetsdata

17 Conclusies van het onderzoek: 1. Betrokkenheid (observaties: van ssc. 2 4) 1. Meer intrinsiek gemotiveerd 1. De kwaliteit van de teksten 1. Meer vertrouwen, voelt zich meer competent 1. Interesse en initiatieven nemen 1. Meer gericht op correct schrijven en strategieën 1. Spellingniveau (DLE 4 DLE 8)

18 Resultaten van een onderzoek Leerling PI-dictee januari 2007, score in DLE PI-dictee april 2007, score in DLE Vooruitgang (DLE) in 3 maanden CITO SVS juni 2007 scores in DLE A = LR ± 130% 20 B = LR ± 160% 20 C D E = LR 100% 14 F = LR ± 60% 15 G = LR 100% 18 H I = LR ± 130% 8 J = LR ± 30% 12 K = LR 100% 14 L M N = LR 100% 8 O = LR ± 30% 10

19 Planmatig werken Instructielessen binnen het thema Instructie en begeleid oefenen Herhalen, zelfstandig oefenen Voorbeeldgedrag van de leerkracht Betekenisvolle opdrachten en oefenvormen Ondersteunende materialen inzetten Actieve spellingaanpak stimuleren Observeren, registreren en reflecteren (groeps)handelingsplan Toetsen op maat vervolgaanbod en adviezen

20 Toetsen op maat Doel van toetsen Welke toetsen? Eigen toetsen maken bij een thema Onderwijs evalueren Volgen van de ontwikkeling Vervolgaanbod en adviezen Rekening houden met de verschillen in de groep

21 Oefenschema samengestelde woorden woord 1 woord 2 samengesteld woord 1. kast deur kastdeur 2. cement poeder cementpoeder 3. kabel slangen kabelslangen Naar voorbeeld van Woordbouw

22 Afspraken op schoolniveau luisterwoorden - groen net-als-woorden - blauw weetwoorden - oranje regelwoorden

23 Compenserende middelen Spelling: Alphasmart: Digitaal woordenboek: Kurzweil: Sprint en Sprint Plus (incl. Skippy): Typecursus voor kinderen:

24 En hoe nu verder? Wat ga/ kun je in je eigen groep veranderen? Wat zal het meeste effect hebben? Begeleiding op maat vanuit de Activiteit: Startsituatie in beeld brengen Plan van aanpak maken Doelen voor bepaalde periode Begeleiden in de groep Resultaten meten Plan bijstellen Vragen staat vrij! Gerri Koster Tel