Mooie woordenmuseum. Beeldende workshop spelling groep 3 Jan & Ko kunsteducatie. EI IJ woorden

Transcriptie

1 Mooie woordenmuseum Beeldende workshop spelling groep 3 Jan & Ko kunsteducatie EI IJ woorden

2 Theoretische verantwoording: Modern taalonderwijs is interactief van aard. 3 uitgangspunten hierbij zijn: Sociaal leren: kinderen leren van en met elkaar, er is sprake van sociale interactie waarbij leraar en leerling verschillende en wisselende rollen op zich kunnen nemen. Strategisch leren: legt het accent op strategieën en methodieken, waarbij het zelf verwoorden van het geleerde, het visualiseren daarvan en het reflecteren daarop belangrijke kenmerken zijn. Betekenisvol leren: duidt op de mate waarin het taalonderwijs de kinderen raakt en het functioneel is, waardoor de kinderen er gemotiveerd mee aan de slag willen gaan. De inhoud van de activiteiten heeft alles te maken met de kinderen zelf. Het sluit aan bij hun eigen leefwereld. Het is de taak van de leerkracht om zo een betekenisvolle context te creëren. De beeldende workshop Mooie woordenmuseum past binnen het ankerverhaal van het Zakkenmuseum binnen de methode Veilig leren lezen, maar zou ook losstaand kunnen functioneren binnen andere taalmethoden. Het schilderen binnen een op locatie opgebouwd atelier raakt en boeit de kinderen. Ze worden gegrepen door de activiteit en het daagt hen uit. Op deze manier wordt het gebruikt als een stimulerende leeromgeving. In het onderdeel handvatten voor leerkrachten wordt beschreven hoe de workshop gebruikt kan worden in de groep, om het leerproces door de kinderen zelf te laten beïnvloeden om zo te komen tot een betekenisvolle lees- en schrijfontwikkeling.

3 Beschrijving van de workshop: Vooraf: In de klas krijgen de leerlingen voordat ze naar het atelier komen, een briefje waarop een ei- of ij- woord staat geschreven. Dit briefje stoppen ze, zonder het nog te lezen, in hun broekzak (het zakkenmuseum). In het atelier wordt samen met de leerlingen de ei- en - ij- woorden besproken. De ei- woorden worden ter ondersteuning gekoppeld aan de verbeelding van een EI en wordt een eierwoord. De ij- woorden krijgen ter ondersteuning een beeld van een IJSJE en worden ijsjeswoorden. Na de introductie halen de leerlingen het briefje uit hun broekzak tevoorschijn en lezen welk woord er op hun briefje staat. (zie bijlage woordenlijst die gebruikt is).

4 Werkvormen: Het atelier is in 4 groepen verdeeld: 2 tafels met roze- gekleurde dragers voor de ijsjes- woorden, 2 tafels met beige- gekleurde dragers voor de eierwoorden. De leerlingen kiezen a.h.v. hun woord aan welke tafel ze gaan schilderen. Leerlingen bedenken een beeld dat bij hun woord past en maken hiervan een kleine schets. Leerlingen gaan hun schets op de drager zetten en vervolgens schilderen. Hierna gaan de leerlingen met een mal van een ei of een ijsje een ander schilderij zoeken dan dat ze zelf geschilderd hebben. De mal wordt op het schilderij gelegd en de ruimte er omheen wordt weg geschilderd. Op deze manier krijgen de leerlingen een nieuw woord- beeld associatie. Vervolgens gaan de leerlingen opnieuw een ander schilderij zoeken en schrijven het woord wat bij het schilderij hoort op een klein latje. Dit wordt op het schilderij bevestigd door de leerlingen zelf. Bovendien krijgen de eierwoorden een houten eierlepeltje naast de verbeelding en de ijsjes- woorden een houten ijsstokje onder aan het schilderij. Op deze manier zijn de leerlingen op een 3 e manier bezig met weer een andere beeld- woord associatie. Evaluatie: Alle ei- en ij- schilderijen worden met de leerlingen bekeken en benoemd en nogmaals opnieuw gerubriceerd. Resultaten: Kinderen werken met veel enthousiasme aan het creëren van beelden bij woorden in het maken van een schilderij binnen de ei/ijsjes context. Woorden die gebruikt zijn binnen de workshop en daarna in of bij de klas hangen in het mooie- woorden- museum zijn beter ingeprent bij kinderen en worden met minder fouten geschreven.

5 Eier- en ijsjeswoorden (of door de kinderen vertaald naar lepeltjes en stokjeswoorden) zijn een begrip geworden voor de leerlingen, die ook in andere situaties met ei- en ij- woorden gebruikt wordt in de klas en meegenomen naar groep 4.

6 Handvatten voor leerkrachten rondom dit thema/ beeldende workshop: Activiteit voorafgaand aan de workshop: Laat de kinderen zelf in een brainstormsessie woorden met korte ei en lange ij verzinnen. Er wordt een selectie gemaakt waarmee in de workshop gewerkt wordt. Zo komen de woorden uit de belevingswereld van de kinderen zelf en sluiten ze goed aan. De kinderen kunnen in of om de klas (samen) op zoek gaan naar ei/ij- woorden. Gebruik zoekplaten, zet een speurtocht binnen school uit waarin ze voorwerpen met ei/ij tegenkomen. Van alle schilderijen wordt in of bij de klas een mooie- woorden- museum gemaakt, dat in de loop van het jaar uitgebreid gaat worden met nieuwe ei- en ij- woorden. Het hoeven niet alleen schilderijen te zijn die in het museum komen te hangen. Dit kunnen ook mooi geschreven en versierde worden zijn, plaatjes in een lijstje, kleine en grote tekeningen van woorden etc. Hang ze bij de eierwoorden of ijsjeswoorden. Maak foto s van de schilderijen en gebruik ze op het digibord in een rubriceer- oefening. Deze foto s kunnen ook gebruikt worden in een memory- spel (bv. in een circuitles, waarbij diverse werkvormen rondom ei/ij aangeboden worden). In plaats van schilderen in een atelier kunnen er ook tekeningen gemaakt worden van nieuwe ei/ij- woorden binnen hetzelfde principe. Uiteraard kunnen ook andere disciplines binnen cultuureducatie ingezet worden ter ondersteuning als leermiddel bij dit leerdoel. Denk aan: Dans waarbij de vorm van een ei / ijsje uitgangspunt zou kunnen zijn. Dit zou en goede combinatie kunnen vormen met de klank- gebarenondersteuning van Schraven die op diverse scholen wordt gebruikt. Muziek waarbij ei en ij verschillende klanken kunnen vormen.

7 Woordgroepen met vergelijkbare problematiek: Er zijn binnen het taalonderwijs in groep 3 een aantal woordgroepen te vinden vergelijkbaar met ei en ij, waarvoor geen spellingsregel geldt, de zg. Weetwoorden: au - ou ch - g Voor deze woordgroepen kan een vergelijkbare beeldende workshop ondersteuning bieden bij het inprenten en aanleren van woorden binnen deze groepen. Een aantal woordgroepen die daarnaast een visuele ondersteuning zouden kunnen gebruiken in de vorm van en beeldende workshop, omdat ze anders uitgesproken worden dan dat ze geschreven worden zijn: ooi - aai - oei (je hoort j, je schrijft i) de lijk - woorden (onmiddellijk, heerlijk je hoort luk, je schrijft lijk) rk rp lf lp lk rm lm rg (melk, zalm, erg je hoort melluk/ mellik, je schrijft lk) Jan & Ko kunsteducatie Cultuureducatie met kwaliteit Venlo, Juni 2015

8 Bijlage - gebruikte ei ij woorden: Blij Het ei Hij Kijk Klein De reis De trein Wij De geit Grijs De klei Het krijt Mei De pijl De wei De wijn Het zeil De bijl De dweil De hei De kei Krijst De rijst

9 Blijf Fijn De gein Het plein De pijn Vijf De rijst De beitel