Gezondheid bevorderen via een actief mobiliteitsbeleid op het werk

Transcriptie

1 Gezondheid bevorderen via een actief mobiliteitsbeleid op het werk Vannyvel Joeri, Stafmedewerker Gezond Werken 10/05/2016 1

2 Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw (VIGeZ) Expertisecentrum voor Gezondheidsbevordering & Ziektepreventie (partnerorganisatie van Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) Aanbod naar bedrijven: Ontwikkeling en coördinatie methodieken/projecten Beleidsondersteuning Informatie- en adviesverstrekking Vormingen op vraag/maat Sensibilisatie werknemers/personeel over het integrale gezondheidsbeleid, beweging, sedentair gedrag, tabakspreventie, gezonde voeding en mentale gezondheid Uitgebreid netwerk van (bedrijfs)gerelateerde partners: Unizo, VDAB, Prebes, VVSG, Verso, Voka, Co-Prev, Idewe, Mensura, Securex, ABVV, ACV, VVVB, VVIB, paritaire vormingsinstituten (IPV, Cevora ), 2

3 Autoverkeer in België Bron: knack.be,

4 Woon-werkverplaatsingen in België Bron : OVG 4.2 4

5 Autoverkeer in België Bron: knack.be,

6 Verkeerspollutie in Vlaanderen 6 VIGeZ, 2015

7 Fijn stof in Europa 7 VIGeZ, 2015

8 Luchtkwaliteit en WHO richtwaarden Fijn stof in Europa Bron: EEA, VIGeZ, 2015

9 Gezondheidsimpact van verschillende milieufactoren 9 VIGeZ, 2015

10 Verstoring van slaap in Vlaanderen 10 VIGeZ, 2015

11 Voordelen van meer actieve woonwerkverplaatsing 11

12 Minder autogebruik en meer actieve verplaatsing 12

13 Minder autogebruik en meer actieve verplaatsing 13

14 Minder autogebruik en meer actieve verplaatsing Basset et al., VIGeZ, 2015

15 Minder autogebruik en meer actieve verplaatsing Bron: Benefits of shift from car to active transport; A.Rabl, & A. de Nazelle;

16 Minder autogebruik en meer actieve verplaatsing Bron: Benefits of shift from car to active transport; A.Rabl, & A. de Nazelle;

17 Risicofactoren voor een goede gezondheid VITO, VIGeZ, 2015

18 Impact van gezondheid op bedrijfsuitkomsten bron: Health Enhancement Research Organization (HERO),

19 Impact van gezondheid op verzuim 19

20 Kosten kortdurend verzuim Bron: Ziekteverzuim in België, SD Worx (2013) 20

21 Impact van mentale gezondheid op verloop 21

22 Kosten mentale ongezondheid Bron: Strategische verkenning - Versterken van mentaal kapitaal in de werksetting, Trimbos instituut

23 Kosten mentale ongezondheid 23

24 Investeren in een gezondheidsbeleid op het werk 24

25 Vergrijzing v/d beroepsbevolking 25

26 Werknemers onvoldoende fit en gezond 26

27 Werkbaarheidsmonitor 2013 Bron: SERV,

28 Werkbaar of niet werkbaar Bron: Kwaliteit van werk en werkgelegenheid in België, HIVA

29 Determinanten van gezondheid Bron: The Institute for the Future, Health and Health Care: The Forceast, the Challenge,

30 Gezondheidsbeleid op het werk = mix van interventies om leefstijl/gedrag te kunnen beïnvloeden Educatie: informeren en sensibiliseren van werknemers Faciliteit: werkomgeving creëren of wijzigen zodat gezonde keuzes makkelijker mogelijk zijn Beleid: Strategisch beleidskader tot stand brengen dat gunstig is voor gezondheid op het werk werkgever heeft hierbij een ondersteunende rol, eindverantwoordelijkheid gezonde leefstijl ligt nog altijd bij werknemers zelf 30

31 Gezondheidsbeleid op het werk : duurzame inzetbaarheid Bron: Ilmarinen,

32 Gezondheidsbeleid op het werk: Voordelen voor werknemers en werkgevers Return on Investment (4-5jaar)= per geïnvesteerde 1 is er 3 tot 5 return door lager ziekteverzuim en betere productiviteit Bron: Making the case for workplace health promotion, ENHWP, 2004 Bron: Promoting active ageing in the workplace, Ilmarinen; European Agency for Safety and Health at Work,

33 Gezondheidsbeleid op het werk: ROI 33

34 Efficiënt gezondheidsbeleid op het werk (cfr. WHO rapport WHO Healthy Workplace framework and model 2010) Projectmatige aanpak met visie op lange termijn (3 à 5 jaar) Betrokkenheid en particpatie van zowel management als werknemers Aandacht voor het empoweren van werknemers, met respect voor individuele keuzevrijheid van de werknemer (cfr. individuele gedragsbeïnvloeding) Mix van interventies/acties: - educatie (voorlichting) - facilitatie (voorziening) - pleitbezorging (voorschriften) Multidisciplinaire aanpak (voeding, beweging, tabak, mentaal welbevinden, ) Koppeling aan het globale en strategische beleid van de organisatie (vb. welzijn, duurzaamheid, personeel, diversiteit, mobiliteit, ) 34

35 Kadermethodiek Gezond Werken = portaalsite, frame voor uitwerking en gebruik GBW = erkend door departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin = in lijn met Vlaamse beleidsmodel Gezondheid en Werk beleidsinstrument: 7-stappen aanpak materialen acties artikels/publicaties good practices informatie per gezondheidsthema Link naar: methodieken Jobfit, Jobfit kmo, nv gezond, stappen Instrumenten voor: - ondersteuning van individuele gedragsverandering (leefstijladvies) - e-health, zelf-management (Fit in je hoofd) 35

36 Mobiliteitsbeleid met aandacht voor gezondheid 36

37 Waarom werken aan actief woonwerkverkeer? Voor de onderneming: Bereikbaarheidsproblemen ondermijnen werkefficiëntie Directe kosten van het autoverkeer Arbeidsongevallen van en naar het werk Actief woon-werkverkeer bevordert gezondheid werknemers Bron: 37

38 Waarom werken aan actief woonwerkverkeer? Voor de werknemer: Tijdverlies en stress verminderde levenskwaliteit Kosten die gepaard gaan met een wagen Vervoersongelijkheid en uitsluiting op de arbeidsmarkt Actief woon-werkverkeer bevordert gezondheid werknemers Bron: 38

39 Motieven van automobilisten om niet te gaan fietsen 39 Bron: TNO-rapport, Stimuleren van fietsen naar het werk, 2010

40 Motieven van automobilisten om wel te gaan fietsen 40 Bron: TNO-rapport, Stimuleren van fietsen naar het werk, 2010

41 Aandachtspunten voor mobiliteitsbeleid binnen uw organisatie Beleidsmatige aanpak meest efficiënt (cfr. gezondheidsbeleid) Mix van interventies/acties: - educatie (voorlichting) - facilitatie/aanbod (voorziening) - pleitbezorging (voorschriften) Mobiliteit als onderdeel van gezondheidsbeleid maar evengoed gezondheid als onderdeel van mobiliteitsbeleid Hou rekening met motieven en met takenprofiel van uw werknemers 41

42 Subgroepen van werknemers Hou rekening met volgende subgroepen : Nacht- en/of ploegendienst: werknemers geven aan niet s nachts of in het donker te willen fietsen veilige en goed verlichte fiets- en wandelpaden samen of in groep kunnen fietsen/wandelen Ouders met kinderen: werknemers vinden het logistiek lastig om werk, kinderen en fietsen te combineren tijdsaspect is belangrijk (vb snellere fietsverbinding) praktische maatregelen om kinderen naar school te brengen Werknemers met gezondheidsproblemen: reden om niet met de fiets naar het werk te gaan gebruik van elektrische fietsen Bron: TNO-rapport, Stimuleren van fietsen naar het werk,

43 Mogelijke interventies Educatie Campagne rond voordelen (gezondheid, milieu, mobiliteit) van actief woon-werkverkeer Promotie van de elektrische fiets Ontwikkeling van een fietspoolsysteem via het intranet om samen fietsen te stimuleren Informeren over meest aantrekkelijke/veilige fiets- en wandelroutes naar het werk Infosessie rond de hoge kosten die een auto met zich meebrengt en alternatieve vervoersaanbieders 43

44 Mogelijke interventies Facilitatie/aanbod Verbeteren/uitbreiden fietsenstallingen Voorzien omkleedruimte/douche Goed verlichte wandel/fietspaden Plaatsen van informatiezuilen Verminderen/verplaatsen parkeerplaatsen Campagnes zoals stappen, Afkicken, Bike to Work Trappenhal aantrekkelijk maken Voorzien van bedrijfsfietsen (vb. pendelfietsen voor van en naar station te fietsen) Oplaadpunten voor elektrische fietsen 44

45 Mogelijke interventies Pleitbezorging Voorzien van fiets- of stapvergoeding Verlagen woon-werk autokilometervergoeding Beperken van de tankkaart Aanpassen regeling rond lease-voorwaarden Voorzien van een mobiliteitsbudget (vb voor aankoop fietsen) Oprichten van een werkgroep Mobiliteit Terugbetaling kosten onderhoud en herstelling 45

46 stappen Zet stappen per dag voor een betere gezondheid! Gemiddeld aantal stappen: 6000 stappennorm + 30 min beweging: 4000 Motiveert weinig actieve mensen om dagelijks meer te stappen Bevordert de werksfeer, zorgt voor minder ziekteverzuim en verhoogt de werkefficiëntie Stappen bijhouden met stappenteller en online registreren Stappenplan voor bedrijven beschikbaar om project op te starten 46

47 47

48 Actieve pauze Actief in vrije tijd Actief woonwerk Actief thuis 48

49 Bike to Work Initiatief van Fietsersbond en Gracq Ter ondersteuning van werkgevers die hun werknemers willen stimuleren met de fiets naar het werk te komen, al dan niet in combinatie met openbaar vervoer of auto Praktische handleiding (fiets-actieplan) voor het opzetten van een fietsbeleid Instrumenten om werknemers te overtuigen Twee wedstrijdmomenten per jaar (fietspunten verzamelen) Bike to Work Assistance 49

50 50

51 51

52 Meer info Joeri Vannyvel Stafmedewerker Gezond Werken 02/ #gezondwerken LinkedIN Groep Gezond Werken nieuwsbrief Gezond Werken 52