Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stefanie Vanhoutte Medisch milieukundige Logo Midden-West-Vlaanderen 2 december 2013

Transcriptie

1 Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stefanie Vanhoutte Medisch milieukundige Logo Midden-West-Vlaanderen 2 december 2013

2

3 Inhoud Uitgangspunt & feiten Waarom lokaal? Hoe? Wat kan je concreet doen? Ondersteuning Logo?

4 Uitgangspunt Verkeer beïnvloedt onze gezondheid: ook op lokaal niveau kan je het verschil maken!

5 Feit 1 Verkeer beïnvloedt onze gezondheid POSITIEF NEGATIEF Het stelt ons in staat om ons vlot te verplaatsen Sociale contacten aan te gaan, te gaan werken, winkelen,.. En ons goed in ons vel te voelen Gemakkelijkste keuze = gemotoriseerd verkeer Bevordering sedentaire levensstijl Veel ruimte nodig voor wegen, parkings,.. Veiligheid, verkeersongevallen Geluidshinder Luchtverontreiniging Naar een DUURZAME en GEZONDE mobiliteit

6 Gezondheidseffecten geassocieerd met luchtverontreiniging Hart- en vaatziekten Longkanker en vroegtijdig overlijden Verergeren chronisch obstructief longlijden en bronchitis Ontstaan en verergeren van astma Verergeren allergie Neurologische aandoeningen Vruchtbaarheid, kans op vroeggeboorte

7 Gezondheidseffecten geassocieerd met lawaai Sociaal psychologische effecten Ervaren hinder Slaapverstoring Cognitieve effecten depressie Klinische effecten Verhoogde bloeddruk Hart- en vaatziekten

8 Feit 2 Gezondheidseffecten t.g.v. luchtverontreiniging treden ook op ONDER de luchtkwaliteitsnormen µg/m³

9 Bovendien: kwetsbare groepen

10 Verkeer straat (35%) Feit 3 Luchtvervuiling en geluidshinder door verkeer is OOK een LOKALE uitdaging! NO 2 -bijdrage in een straat in stedelijke omgeving Lokaal verkeer (1/3 de ) Stedelijke Agglomeratie Vlaanderen Buitenland (10 à 15%) Stedelijke & regionale achtergrond (1/2 de ) Bron: MIRA T, 2006

11 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 1. Collectieve verantwoordelijkheid

12 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 2. Maatschappelijke aandacht

13

14 3. Wet- en regelgeving Grondwet (Art. 23) Iedere burger heeft recht op de bescherming van de gezondheid, geneeskundige bijstand en op de bescherming van een gezond leefmilieu Gemeentedecreet (Art. 2) Gemeenten beogen om op het lokale niveau bij te dragen tot het welzijn van de burgers en tot de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied Decreet mobiliteitsbeleid 20/3/2009 (Art. 4) Gemeenten moeten bij het voorbereiden van het mobiliteitsbeleid als doelstelling het verhogen van de verkeersleefbaarheid en het terugdringen van schade aan milieu en natuur beogen. Luchtkwaliteitsplan Vlaanderen Vlaamse maatregelen op zich zullen niet volstaan aanvullende lokale maatregelen onontbeerlijk. en op lokaal niveau is vooral verkeer het lokale mobiliteitsplan is dan ook het instrument bij uitstek om de luchtvervuiling in steden en gemeenten lokaal aan te pakken Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit?

15 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 4. Kadert in lokale beleidsengagementen Harelbeke fietsgemeente 2013

16 Bron: de Hartog, Boogaard, Nijland & Hoek, 2013 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 5. Gezondheidswinst fietsen vele malen groter dan gezondheidsrisico s!

17 Wat kan je op lokaal niveau doen? Geïntegreerde aanpak Beleidsmatige aanpak Gezondheid expliciet integreren in lokaal mobiliteitsplan en beleid Integratie no regret beleid (Strategische Adviesraad welzijn-gezondheid-gezin) STOP-principe hanteren bij prioriteitstelling

18 Wat kan je op lokaal niveau doen? Lokaal draagvlak voor verkeer en gezondheid vergroten Binnen het gemeentebestuur: Zelf het goede voorbeeld geven Dienstverplaatsingen met de fiets, duurzaam naar het werk Aankaarten bij collega s (milieuambtenaar, ruimtelijke ordening, gezondheidsambtenaar,..) Agenderen op het Gemeentelijk Begeleidingscomité (GBC) met als doel: leden informeren Belang gezondheidsaspect/gevoelige groepen signaleren Engagement uitlokken

19 Wat kan je op lokaal niveau doen? Lokaal draagvlak voor verkeer en gezondheid vergroten naar de burger Gezonde mobiliteit uitdragen Sensibilisatie-initiatieven (belgerinkel naar de winkel, afkicken!, stappen,..) ondersteunen Informeren via artikels (infoblad, website,..) Engagement uitlokken via de gemeentelijke adviesraad Milieuraad, seniorenraad, gezondheidsraad,..

20 Wat kan je op lokaal niveau doen? Geïntegreerde aanpak 1. Sensibiliseren Actieve verplaatsingen promoten 2. Faciliteren Structurele maatregelen 3. Regels & handhaving Afspraken, adviesafstanden of controle op regelgeving

21 Wat kan je op lokaal niveau doen? Geïntegreerde aanpak 1. Sensibiliseren actieve verplaatsingen promoten

22 Wat kan je op lokaal niveau doen? Geïntegreerde aanpak 2. Faciliteren: structurele maatregelen verkeersintensiteit, doorstroming, schonere voertuigen stimuleren Afstemmen ruimtelijke inplanting, bestemming gebouwen en mobiliteit/gezondheid; functievermenging Parkeerbeleid en routebeleid (omleiding) ten gunste van de fietser en voetganger Fiets- en wandelinfrastructuur uitbreiden/verbeteren Groenbuffers, geluidschermen, akoestische isolatie Zie handleiding LNE / mobilometer

23 Wat kan op lokaal niveau doen? 3. Regelgeving Geïntegreerde aanpak Cfr. adviesafstanden Nederland Beperken blootstelling kwetsbare groepen: Snelweg (A-weg) en grote ringweg (R-weg): >300m Kleine ringweg (R-weg) en gewestweg (N-weg): 50m Wegen > voertuigen per dag: tot 50 m geen gevoelige groepen in de eerstelijnsbebouwing

24 Geïntegreerde aanpak: voorbeeld schoolomgeving Actieve verplaatsingen promoten en bevoordelen Aanpak rijgedrag: borden, verkeersmaatjes, wegversmallingen, Aanpak verplaatsingsbehoefte: wie moet waar zijn? Nabijheid? Ruimtelijke inplanting Aanpak routekeuze: verkeer omleiden

25 Op welke ondersteuning kan je rekenen? Project Logo s, VIGeZ en Agentschap Z&G

26 Ondersteuning door Logo: Hoe draagvlak voor verkeer en gezondheid vergroten? Hoe participatietraject vorm geven? Infosessie over de gezondheidseffecten van verkeer Interactieve workshop om knelpunten van de gemeente in kaart te brengen Handleiding voor adviesraden om tot een gedragen advies over gezondheid en verkeer te komen FAQ voor lokale besturen en professionelen Scan van mobiliteitsplan vanuit gezondheidsoogpunt

27 Contactgegevens Logo s Logo Brugge-Oostende vzw Dieter Vanparys Dieter.vanparys@logobrugge-oostende.be Logo Midden-West-Vlaanderen vzw Stefanie Vanhoutte Stefanie@logomiddenwvl.be Logo Leieland vzw Wim Depuydt wim@logoleieland.be