31/08/2016 ZILVERWIJZER VLAAMS INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE. Expertisecentrum. Partnerorganisatie Vlaamse overheid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "31/08/2016 ZILVERWIJZER VLAAMS INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE. Expertisecentrum. Partnerorganisatie Vlaamse overheid"

Roeland Bauwens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ZILVERWIJZER Heeft jouw organisatie al aandacht voor de geestelijke gezondheid van ouderen? Kim Van Den Berge Stafmedewerker Geestelijke Gezondheidsbevordering 8 september VLAAMS INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE Expertisecentrum Partnerorganisatie Vlaamse overheid Advies, methodieken, ondersteunen implementatie, evaluatie, vorming Voor gezondheidswerkers en professionals 2 KENNISMAKING 3 1

2 DOELSTELLINGEN Op het einde van deze workshop weet ik meer over geestelijke gezondheidsbevordering. maakte ik kennis met de Zilverwijzer-methodieken. probeerde ik enkele Zilverwijzer-oefeningen uit. heb ik zin om met Zilverwijzer aan de slag te gaan en weet ik hoe ik dat kan aanpakken. 4 Gezondheid Definitie WHO (1946) Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, mentaal en sociaal welbevinden en niet zomaar de afwezigheid van ziekte of gebrek. 5 Gezondheid Definitie WHO (1946) Geestelijke gezondheid / mentaal welbevinden maakt deel uit van je algemene gezondheid Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte Positieve invulling 6 2

3 (Geestelijke) Gezondheid Positieve invulling Positieve invulling: Fysieke mogelijkheden Sociale capaciteiten Geestelijke gezondheid? De WHO definieert geestelijke gezondheid als een toestand van welbevinden waarbij een individu talenten kan ontplooien, kan omgaan met dagelijkse stress en belangrijk levensgebeurtenissen, productief en vruchtbaar kan werken en in staat is om een bijdrage te leveren aan de gemeenschap. (WHO, 2005) 7 Geestelijke gezondheidsbevordering = Versterken van de geestelijke gezondheid Positieve invulling: Focus op het versterken van krachten en competenties (beschermende factoren) 8 Denkoefening Voel jij je fysiek gezond? Voel jij je goed in je vel / geestelijk gezond? Wat zou je kunnen doen om je nog (fysiek) gezonder te voelen? Zijn er dingen die je kan doen om je nog beter in je vel te voelen? 9 3

4 Beschermende factoren - Ouderen Model beschermende factoren (De Roover, 2011) Beschermende factoren geestelijke gezondheid Veerkracht Mentaal welbevinden Geestelijke gezondheidsbevordering IN JE HOOFD.be Vind jezelf oké Praat erover Beweeg Probeer iets nieuws Reken op vrienden Durf nee zeggen Ga ervoor en geniet Durf hulp vragen Gun jezelf rust Hou je hoofd boven water 11 Fit in je Hoofd Evaluatie Evaluatie in 2009 De Fit in je Hoofd campagne bereikt o.a. ouderen onvoldoende Geestelijk gezondheidsbevordering bij 60-plussers is belangrijk! Ouder worden kan een impact hebben op de geestelijke gezondheid Zilverwijzer De tien tips op maat van ouderen (60+) 12 4

5 Fit in je Hoofd op maat van ouderen Vind jezelf oké Praat erover Beweeg Probeer iets nieuws Reken op vrienden Durf nee zeggen Ga ervoor en geniet Durf hulp vragen Gun jezelf rust Hou je hoofd boven water 13 Vlaamse Ouderenraad vzw ZILVERWIJZER Wil de geestelijke gezondheid bevorderen van zestigplussers zonder ernstige psychische klachten d.m.v. het versterken van veerkracht zodat ouderen beter kunnen omgaan met de uitdagingen en risico s op mentaal vlak dat ouder worden met zich mee kan brengen Zich goed in hun vel (blijven) voelen Optimaal van het leven genieten Nieuwe mensen leren kennen Ervaringen, levenswijsheid en kennis delen 14 ZILVERWIJZER Methodiek Groepssessies voor ± 10 deelnemers (60+) Begeleid door opgeleide medewerker / freelancer 1 groepssessie duurt 2 uur Opeenvolgende groepssessies worden om de 2 weken Elke groep start met het Basisthema 1 sessiereeks bestaat uit min. 1 en max. 6 groepssessies 15 Participatie is erg belangrijk! Actieve inbreng tijdens groepssessies Bepalen op einde Basisthema welke v/d 5 volgende thema s ze als groep willen volgen 5

6 ZILVERWIJZER Thema s Basissessie: Omgaan met de uitdagingen van het ouder worden Evenwicht vinden tussen geven en nemen Hoe krijg je meer beweging in je leven? Omgaan met moeilijke momenten en genieten van de kleine dingen De kracht van sociaal contact Openstaan voor levenslang leren 16 Oefening Zilverwijzer Thema 2: Geven en nemen 17 Bedenking: Werken aan veerkracht vraagt altijd speciale inspanningen Akkoord Niet akkoord 18 6

7 19 20 Aan de slag met Zilverwijzer Zilverwijzer-begeleider Via het Logo ( Train-de-trainer op vraag Kostprijs Begeleiding Zilverwijzer-begeleider ±50 per uur + vervoer Eigen personeel: éénmalig vervoer Drukkost materiaal Eigen zaal / catering Ondersteuning Promotiematerialen Sensibiliseren taboe doorbreken Lokale samenwerking VIGeZ / Logo voor vragen en praktische hulp Zilverwijzer in Woonzorgcentra 21 7

voor dezelfde uitdagingen van het ouder worden Bovendien: Verhuis naar het WZC = ingrijpend Vragen vanuit het werkveld 22 NOOD AAN 1 op 4 bewoners toont signalen depressie (Dozeman et al.

8 ZILVERWIJZER IN WOONZORGCENTRA? Groot deel van de 60-plussers wordt niet bereikt wegens verblijf in residentiële setting (Charlot, Cobbaut, De Mets, Hinnekint, & Lambert, 2009) 8% van de 65-plussers 42% van de 85-plussers Staan voor dezelfde uitdagingen van het ouder worden Bovendien: Verhuis naar het WZC = ingrijpend Vragen vanuit het werkveld 22 NOOD AAN ZILVERWIJZER IN WOONZORGCENTRA? 1 op 4 bewoners toont signalen depressie (Dozeman et al., 2013) 3 op 4 toont GEEN signalen 11% voelt zich eenzaam (Vanden Boer, Pauwels, Callens, & Carrette, 2006) 89% voelt zich NIET eenzaam Veel (veer)kracht aanwezig bij ouderen! versterken met Zilverwijzer POSITEVE insteek 23 PROCES Literatuurstudie & Good practices: werkzame factoren Relevante informatie uit Zilverwijzer voor thuiswonende ouderen Testfase Projectgroep 24 8

9 METHODIEK VOORTRAJECT GROEPSSESSIES NAZORG Doelen Geestelijke gezondheid bespreekbaar maken bij bewoners én personeel Hoofddoel: GGB bij zestigplussers (zonder ernstige psychische en/of cognitieve klachten) in woonzorgcentra Aandacht voor doorverwijzing naar hulpverlening, indien nodig 25 Doel: Informeren directie Doel: Bewustmaking personeel Doel: Mythes en taboes doorbreken bij bewoners 26 Doel: Ondersteuning voor personeel en bewoners na de sessies Doel: GGB in het woonzorgcentrum is meer dan Zilverwijzer!

10 Doel: Praktische organisatie en werving bewoners Doel: Ondersteuning tijdens de sessies 28 GROEPSSESSIES GROEPSSESSIES 8 tot 15 deelnemers Basisthema + 5 keuze thema s Elk thema = twee sessies van één uur Korte (actieve) pauze Tussendoortjes Ervaringen uitwisselen en oefeningen onder begeleiding Begeleiding door personeelslid of ZW begeleider Begeleid door leeftijdsgenoot: trekker Oefeningen Inhoud op maat van WZC Minder introspectie Lagere moeilijkheidsgraad / optionele oefeningen

11 Oefening Zilverwijzer in Woonzorgcentra Basisthema: Oud is niet out Leef je in: wordt een bewoner van het woonzorgcentrum 31 Aan de slag met Zilverwijzer in Woonzorgcentra Begeleiding? Laat iemand van het team de train-de-trainer volgen en ontvang een handleiding (1 x 60) Of maak gebruik van een freelance begeleider (± 100 per thema) Andere kosten? Drukkost materialen Eventueel: zaal / catering 32 Toepassing in de praktijk: Bachelorproef Pieter Meyskens 33 11

Diepte interviews Zilverwijzer -> 5 WZC (3 betrokken WZC, 2 niet betrokken) Management team 2 personen Niet betrokken zorgprofessional 3 personen Begeleiders 3 personen Ouderen 8 personen 34 3

12 Diepte interviews Zilverwijzer -> 5 WZC (3 betrokken WZC, 2 niet betrokken) Management team 2 personen Niet betrokken zorgprofessional 3 personen Begeleiders 3 personen Ouderen 8 personen 34 3 Inclusie- en exclusie criteria onderzoeksgroep Geen geheugen problemen Geen cognitieve of ernstige psychische klachten Wel/niet deelname Zilverwijzer Akkoord deelname NBT- ZP gekozen door managementteam Gebruik ondersteunde materialen 35 Beschrijving respondenten Bewoners 2 mannen/6 vrouwen Katz profiel 1 A 4 B 1 C MMSE Gemiddelde 22/30 GDS-15 Twee respondenten liepen risico op depressie 36 12

13 Resultaten bewoners Positieve bevindingen Gevoelens en gedachten uiten Luisteren Sociaal contact Lage drempel 37 Resultaten Bewoners Mogelijke drempels Vertrouwen Niveau van thema s Huiswerkopdrachten Afstand van verschillende zaken Lichaam Geestelijke vermogens Privacy 38 Beschrijving respondenten Begeleiders van Zilverwijzer in Woonzorgcentra Drie personen Taken middenkader disciplinegerichte taken Sociaal diploma Materialen test fase 39 13

14 Resultaten begeleiders Positieve bevindingen Vlot toepasbaar Bewoners werden begrepen Nieuwe manier van werken Noodzakelijk voor zowel bewoners als familie 40 Resultaten begeleiders Mogelijke drempels Rekrutering Samenkomstmomenten Juiste Competenties Extra belastend Begeleiders bewoners 41 Conclusie Goede eerste stap Werkpunten Nog geen bewezen evidentie op verbetering zelfmanagement en veerkracht Opmerkingen bachelorproef toegevoegd in huidige versie Zilverwijzer 42 14

15 Een positieve afsluiter! 43 Vragen nu of later? Kim Van Den Berge 02/

Vergelijkbare documenten

VIGeZ vzw, 2015, Workshop Zilverwijzer. Workshop ZILVERWIJZER 15 januari 2015

VIGeZ vzw, 2015, Workshop Zilverwijzer. Workshop ZILVERWIJZER 15 januari 2015 Workshop ZILVERWIJZER 15 januari 2015 GEZONDHEID Lichamelijk welzijn Geestelijk welzijn Sociaal welzijn FIT IN JE HOOFD Campagne Fit in je Hoofd (2006, 2009) Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (2012-2020)