overleggroep gezondheid; agendapunt samenwerking CGG s en verenigingen 02 februari 2010

Transcriptie

1 Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen vzw Aromagebouw / Vooruitgangstraat 323 bus 6 (3 de verdieping) / 1030 Brussel / tel / fax : info@vlaams-netwerk-armoede.be / overleggroep gezondheid; agendapunt samenwerking CGG s en verenigingen 02 februari 2010 Belangrijk: Het materiaal hieronder is geen afgewerkt standpunt! Het is een weergave van een gesprek. De uiteindelijke standpunten zijn te vinden in de voorbereidende nota voor het vpao van 12 mei Men wil de samenwerkingsmogelijkheden tussen de Verenigingen waar armen het woord nemen en de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg onderzoeken. Ter voorbereiding van de overleggroep bekeken de verenigingen hoe ze een samenwerking met een CGG zien. Griet groepeerde deze ideeën. We bekeken deze ideeën eerst per twee met een kritische bril. Daarna bespraken we in groepjes hoe we de ideeën praktisch kunnen uitwerken. Hieronder staan de ideeën cursief met telkens daaronder de opmerkingen: 1. Hulpverleners uit de Centra voor Geestelijke gezondheidszorg moeten meer inzicht hebben in de leefwereld van mensen in armoede. Armoede zou een verplicht onderdeel moeten zijn in de opleiding van hulpverleners. Vorming achteraf voor de geïnteresseerden is niet genoeg. Een vereniging zou de werkers van het CGG vorming kunnen geven over armoede. Iedereen is akkoord met de stelling dat vorming achteraf niet voldoende is. Niet iedereen vindt dat de verenigingen vorming moeten geven. Vormingsorganisaties hebben meer inzicht in welke methodieken je bijvoorbeeld kan gebruiken. Het zou wel goed zijn dat zo n vorming gegeven wordt met mensen in armoede. Na een vorming zou er ook een terugkoppeling moeten zijn vanuit het CGG. Het CGG zou moeten zeggen wat de vorming heeft opgebracht. Een vorming zou ook niet op zichzelf mogen staan. Vorming moet gelinkt zijn aan samenwerking tussen een vereniging en het CGG. Het zou ook goed zijn dat het CGG een contactpersoon heeft voor vragen over armoede (ook na de vorming). Men kan ook werken met ervaringsdeskundigen. Ze zouden hun verhaal kunnen vertellen in de CGG s. Deze mensen begeleiden en ondersteunen kost tijd. De verenigingen hebben deze tijd niet /verslag overleggroep gezondheid/gb Pagina 1

2 2. De vereniging is voor vele mensen in armoede een belangrijke plek. Er moeten meer plaatsen zijn zoals de verenigingen, waar mensen mekaar kunnen ontmoeten. Ook steunfiguren kunnen belangrijk zijn. Er zou een systeem van steunfiguren moeten uitgewerkt worden. Verenigingen en CGG s moeten dit samen uitwerken. Men zou een psycholoog kunnen aanwerven die werkt in verenigingen. Dit zou de drempel naar geestelijke gezondheidszorg kunnen verlagen. Steunfiguren zijn nodig. De drempel om een CGG binnen te stappen is erg hoog. Een steunfiguur zou je hierbij kunnen helpen. CGG s moeten beseffen dat de drempel hoog is. Bewustmaking hierrond moet aan bod komen in de vorming. Men weet niet goed hoe men een systeem van steunfiguren zou kunnen uitbouwen. Verenigingen zijn heel divers. Verder vraagt men zich ook af waar de grens ligt met hulpverlening. 3. Er zouden geen wachtlijsten mogen zijn bij de CGG s. De overheid moet meer investeren zodat de wachtlijsten verdwijnen. Zo lang er nog wachtlijsten zijn, moeten mensen in armoede voorrang hebben. Er moet een voorrangssysteem worden uitgewerkt voor mensen in armoede. Als mensen een beperkt inkomen hebben en geen netwerk hebben, moeten ze voorrang krijgen. Natuurlijk zouden er geen wachtlijsten mogen bestaan. Maar dit is een kwestie van 'overheid en geld' en daar kunnen we -afgezien van blijvend druk uitoefenen- op zich niet veel aan veranderen. Waar we wel over kunnen nadenken is hoe we binnen de vereniging met psychische problemen kunnen omgaan. Over een spreekuur binnen de vereniging geraakten we het niet eens. Langs de ene kant is het positief dat mensen binnen de vereniging terecht kunnen tijdens zo'n spreekuur omdat een aantal problemen zo opgelost geraken zonder dat ze hoeven te escaleren (preventie). Anderzijds kan je je afvragen of dit wel de taak (plek) is van een vereniging. Moeten wij dit organiseren? Wat met stigmatisering? Is het niet beter mensen toe te leiden naar...? Je mag ook niet vergeten dat mensen met psychische problemen vaak niet eens de moed hebben om buiten te komen. 'Actief toeleiden naar' is dan misschien meer gepast. De overleggroep wil geen voorrangssysteem voor mensen in armoede. De laatste twee zinnen van het schuingedrukte tekstje mogen dus geschrapt worden. Men is wel voorstander van een systeem waarbij men bij de intake bekijkt hoe dringend een situatie is en op basis daarvan de wachttijd bepaalt. Mikado zou op deze manier werken. 4. In Antwerpen heb je een CGG dat een speciaal team heeft voor mensen in armoede. De mensen die hier gebruik van maken zijn hier heel tevreden over. We zouden moeten onderzoeken hoe dit team werkt. Misschien heeft Mikado tips over hoe CGG s en verenigingen kunnen samenwerken. Mikado is het resultaat van een samenwerking met een vereniging. Er wordt gewerkt op basis van de behoeftes van mensen in armoede. Er wordt ook met het hele gezin gewerkt. Mikado is een very good practice /verslag overleggroep gezondheid/gb Pagina 2

3 Mikado is interessant voor verenigingen in grote steden, maar wat met kleine steden en dorpen waar er nauwelijks CGG's bestaan. Hoe dan ook is uitwisseling hieromtrent een must! 5. De campagne fit in je hoofd werkte niet voor mensen in armoede. De overheid heeft nu geld gegeven om iets te ontwikkelen dat wel werkt voor mensen in armoede. We vinden het goed dat de overheid dit doet. In de toekomst zouden CGG s en verenigingen samen preventieve acties kunnen opzetten. We vinden het belangrijk dat er op lokaal niveau tijd en ruimte is om met mensen in armoede te werken. Niet enkel grote acties en brochures dus! In de plaats van op lokaal niveau dingen te ontwikkelen, zou men ook op Vlaams niveau een denktank kunnen opzetten. Deze denktank zou dan een gemengde werkgroep kunnen zijn, bestaande uit onder andere het Vlaams Netwerk en LOGO. Op dit niveau zou men een brochure kunnen maken of acties kunnen ontwikkelen. Het blijft aan de vereniging die beslist waarover ze een actie doen. 6. Er zouden regelmatig overlegmomenten moeten zijn tussen de vereniging waar armen het woord nemen en het CGG. Op die manier kan men mekaars werking beter leren kennen en knelpunten signaleren. Is dit haalbaar voor kleine verenigingen? 7. Een CGG zou zich moeten komen voorstellen in de vereniging. Als een vereniging het vraagt, zou het CGG informatie moeten komen geven over een bepaald thema. De overleggroep is voorstander van dit punt. We vinden het ook belangrijk dat CGG s zelf initiatief nemen en bijvoorbeeld uitzoeken welke organisaties er lokaal met mensen in armoede werken. 8. Werkers uit de verenigingen weten weinig over psychische problemen. De werkers zouden een vaste persoon in het CGG moeten hebben die ze kunnen opbellen met vragen. Er zou overleg mogelijk moeten zijn op cliëntniveau (een persoon die in de vereniging komt en ook naar het CGG gaat). We moeten hierbij voldoende aandacht hebben voor het beroepsgeheim. Het is niet aan werkers uit de verenigingen om tussen te komen in een dossier. Werkers uit de verenigingen zijn geen hulpverleners. Ze moeten goed bekijken of ze zouden deelnemen aan zo n overleg en welke rol ze daar hebben. Als werker meegaan naar een intake (op vraag van iemand uit de vereniging) is wel ok. Het idee van een vaste contactpersoon vinden we niet slecht. 9. Er zouden ervaringsdeskundigen moeten tewerkgesteld worden in de CGG s /verslag overleggroep gezondheid/gb Pagina 3

4 Misschien zouden ervaringsdeskundigen in opleiding stage kunnen doen in een vereniging of CGG. 10. Een duidelijke brochure over waar je terecht kan met geestelijke problemen kan helpen. Recht-Op en De Keeting maakten zo n brochure. Zo n brochure maken kost echter tijd en geld. CGG s en verenigingen zouden samen zo n brochure moeten kunnen maken. Ze moeten hiervoor dan tijd en geld krijgen. Er bestaan blijkbaar al brochures. We stellen voor om te bekijken wat er met deze bestaande brochures al kan gebeuren. Misschien kan een soort draft of ruwe versie van een bestaande brochure gebruikt worden om er lokaal zelf een te maken. We vinden dit niet noodzakelijk een opdracht van CGG s om zo n brochure lokaal mee te ontwikkelen. Bovendien hebben CGG s nu al veel werk en wachtlijsten. Organisaties zoals de LOGO s zijn beter geplaatst. Misschien kan dit ook binnen het lokaal sociaal beleid. In zo n brochure moet er genoeg aandacht zijn voor praktische informatie. We denken bijvoorbeeld aan hoe moet je iemand doorverwijzen of welke papieren moet je bij hebben op een intake. Zo n brochure zou ook voldoende breed moeten zijn. Zo moet niet alleen zorg, maar ook preventie en nazorg aan bod komen. Plaatsen waar je mensen kan ontmoeten moeten opgesomd worden. Plaatsen waar je als familielid of mantelzorger terecht kan 11. CGG s zouden mensen kunnen doorverwijzen naar de verenigingen, bijvoorbeeld als ze een intake hebben gedaan en op de wachtlijst komen. Of bijvoorbeeld als hun begeleiding door het CGG wordt stopgezet. We vinden het niet aan de verenigingen om de wachtlijsten van de CGG s te helpen opvangen. Mensen mogen dus niet zomaar doorverwezen worden. Een vereniging kan niet de ondersteuning doen die CGG s biedt. Dit zou ook voor verkeerde verwachtingen kunnen zorgen. Mensen die nog niet in behandeling zijn zomaar doorverwijzen naar een vereniging, zou ook gevaarlijk kunnen zijn. Als er teveel mensen met psychische problemen in de vereniging komen, kan dit voor stress zorgen bij de anderen. Een vereniging kan voor sommige mensen heel zinvol zijn in het kader van nazorg. We denken dan bijvoorbeeld aan netwerkvorming. Zo n mensen zou het CGG kunnen doorverwijzen naar een vereniging. 12. Een CGG zou spreekuur kunnen houden in een vereniging. Sommige verenigingen vinden een spreekuur in de vereniging een goed idee, anderen niet. De voorstanders zeggen dat je op die manier problemen preventief kan aanpakken zodat ze niet escaleren. Zo is een lange therapie niet nodig. Een spreekuur wordt dus niet gezien als een hulpverlener die individueel therapie komt geven, maar als een moment waarop je individueel kort terecht kan bij iemand. De hulpverlener moet iemand zijn die de mensen kent. Op die manier verlaag je de drempel /verslag overleggroep gezondheid/gb Pagina 4

5 De tegenstanders zeggen dat een spreekuur stigmatiserend kan werken. De andere mensen van de vereniging kunnen zien dat je geestelijke problemen hebt. Bovendien zullen sommige mensen met psychische problemen niet buiten komen. Deze mensen komen dus ook niet in de verenigingen en je bereikt hen niet door een spreekuur te houden in de vereniging. De voorstanders zeggen dat je het spreekuur dan zou kunnen organiseren als de vereniging gesloten is. De tegenstanders zouden het wel goed vinden dat CGG s spreekuur hebben in wijkgezondheidscentra. 13. Er zou minstens een keer per maand iemand van het CGG aanwezig moeten zijn op een activiteit (bijvoorbeeld samen eten) van een vereniging. Zo leert deze persoon de leefwereld van mensen in armoede beter kennen. Zo kunnen de mensen van de vereniging als ze dat willen, vragen stellen. De vereniging moet zelf kunnen bepalen of ze dit wil of niet. Dit lijkt ons ook moeilijker haalbaar in kleine verenigingen. We moeten opletten dat de vereniging geen duivenkot wordt. Hulpverleners uit het CGG dit naar een activiteit komen, zouden een zekere ervaring moeten hebben en zich moeten engageren om gedurende lange tijd in de vereniging over de vloer te komen. 14. Er zouden goede afspraken moeten zijn over hoe een vereniging iemand kan doorverwijzen naar het CGG. Een werker van de vereniging zou mee aanwezig moeten kunnen zijn bij de intake in het CGG. Afspraken over doorverwijzing zouden opgenomen kunnen worden in de brochure waarover we eerder spraken /verslag overleggroep gezondheid/gb Pagina 5