Schiphol Group. Jaarverslag

Transcriptie

1 Schiphol Group Jaarverslag 2012

2 Aantrekkelijk Schiphol Competitive Marketplace Ook in economisch lastige tijden is Amsterdam Airport Schiphol een aantrekkelijke, concurrerende locatie gebleven voor werk, verblijf en vestiging. De bezettingsgraad van de kantoren op Schiphol is in 2012 zelfs gestegen. Wel staan over de gehele linie de huurprijzen onder druk. Schiphol is prominent deelnemer aan verscheidene samenwerkingsverbanden in de metropoolregio Amsterdam. Doel is de logistieke ketens naadloos te verbinden. Schiphol wil ook voor vracht Europe's Preferred Airport zijn en blijven. Aantrekkelijk Schiphol Hoewel de vastgoedsector in Nederland zwaar heeft te lijden onder de economische crisis en de vraag naar kantoorruimte nog altijd daalt, blijven multifunctionele toplocaties met goede bereikbaarheid en een levendige omgeving in trek. Amsterdam Airport Schiphol is een van die locaties. Kantoren, voorzieningen en logistiek vastgoed De bezettingsgraad van de kantoren in de portefeuille van Schiphol is in 2012 tegen de marktontwikkeling in met 5,4 procentpunt gestegen naar 84%, voornamelijk dankzij de hoge bezettingsgraad van de kantoorgebouwen The Bezettingsgraad (in %) Kantoren 84,0 78,6 Bedrijfsruimten 97,9 94,6 Operationeel vastgoed 91,3 90,0 Operationeel vastgoed terminal 91,4 91,5 Totale bezettingsgraad 91,8 88,5 Outlook en het WTC. De omzet uit verhuur is op een stabiel niveau gebleven. Voor nieuwe contracten staat het huurniveau onder druk. De waarde van de bestaande kantorenportefeuille is in 2012 licht gedaald. De marktomstandigheden zijn nog steeds niet goed. Dat uit zich ook in de omvang van de transacties; deze worden kleiner. Het verhuurcontract voor m 2 met Cargill, de multinational in de voedingssector die eind 2012 haar hoofdkantoor heeft gevestigd in The Outlook op Schiphol Centrum, is een van de grotere transacties in de regio van het afgelopen jaar. Visie op kantoorgebieden Schiphol Real Estate heeft in 2012 haar strategie verder verfijnd om in te kunnen spelen op ontwikkelingen in de markt. Flexibiliteit, multifunctionaliteit, connectiviteit, beleving en value for money zijn de onderscheidende waarden voor Schiphol als toplocatie. Kantoren en kantoorgebieden dienen meer dan vroeger de functie te hebben van een ontmoetingsplek, waar ook voorzieningen als horeca, winkels, sportfaciliteiten en kinderopvang beschikbaar zijn. In 2012 hebben we een sportveld aangelegd op Schiphol-Zuidoost, waarvan 51

3 Aantrekkelijk Schiphol Schiphol is een aantrekkelijke locatie voor werk, verblijf en vestiging. medewerkers van bedrijven veel gebruik maken. Ook hebben we een aantal nieuwe, flexibele huurconcepten en innovatieve diensten ingezet. Zo is met supermarktketen Albert Heijn overeenstemming bereikt over de vestiging van een nieuw concept op Schiphol, het Pick Up Point. De klant bestelt de boodschappen online en haalt ze met de auto op in een drive-thru. Deze pick-upwinkel is naar verwachting in de eerste helft van 2013 gereed. Een belangrijke herontwikkeling is de vernieuwing van het kantoorgebouw The Base. Dit complex, dat een centrale rol zal krijgen op Schiphol-Centrum, ontstaat door de drie gebouwen van Triport met elkaar te verbinden met een passage en een gemeenschappelijk atrium. In The Base komen diverse voorzieningen, zoals hoogwaardige horeca, kinderdagverblijf, fitnessruimte en mogelijk ook winkelvoorzieningen. Eind 2013 wordt het complex opgeleverd. Flexruimten Met flexruimten wil Schiphol inspelen op huidige trends in de kantoormarkt. Op Aerospace Exchange (Schiphol-Oost) zijn diverse verouderde gebouwen gesloopt. In Gebouw 144 zijn we succesvol begonnen met het concept Aerospace Flex Offices: het verhuren van gemeubileerde ruimten voor korte perioden. Nieuw Hilton Hotel Op Schiphol-Centrum wordt een nieuw vijfsterren Hilton Hotel gebouwd met 433 kamers en uitgebreide vergaderfaciliteiten, waaronder een zaal voor 600 personen. Het nieuwe Hilton Hotel wordt een blikvanger in het hart van de AirportCity en zal de aantrekkelijkheid van de luchthaven voor zakelijke reizigers vergroten en het internationale businessklimaat op en rondom Schiphol versterken. Het ontwerp van het Nederlandse architectenbureau Mecanoo heeft internationale allure en bestaat uit een kubusvorm met afgeronde hoeken. Er zullen hoogwaardige en duurzame materialen worden gebruikt. Schiphol Real Estate heeft in 2012 de contracten gesloten met Hilton Worldwide. Eind 2012 is begonnen met voorbereidende werkzaamheden, begin 2013 start de bouw. De opening is gepland in 2015, Schiphol Group zal exploitatierisico gaan dragen van dit nieuwe hotel. Het huidige Hilton blijft tot de oplevering open. Logistiek vastgoed Ondanks een verslechterde situatie in de vrachtmarkt is de bezettingsgraad in de logistieke portefeuille hoog. Eind 52

4 Rotterdam The Hague Airport 2012 stond deze op 97,9%. Wel is duidelijk dat de logistieke dienstverleners en afhandelaren op Schiphol onder aanhoudende druk staan door de moeilijke marktomstandigheden voor luchtvracht. Hoewel de huuropbrengsten stabiel bleven en er in 2012 nieuwe verhuurovereenkomsten zijn gesloten, heeft de verslechterde markt voor de logistieke sector een lichte waardedaling van de bedrijfsruimten veroorzaakt. Operationeel vastgoed Het operationele vastgoed betreft het beheer en de exploitatie van ruimten in de terminal, de activa in aanbouw of ontwikkeling van de terminal, het hoofdkantoor van Schiphol Group en enkele eerste-linie-bedrijfsruimten gelegen op toekomstig operationeel aan te wenden locaties. In de terminal van Amsterdam Airport Schiphol bevinden zich kantoor- en bedrijfsruimten, balies en lounges die worden verhuurd aan luchtvaartmaatschappijen en luchthavengerelateerde ondernemingen. De business area Real Estate beheert en exploiteert deze ruimten. De bezettingsgraad van deze ruimten op Schiphol was over heel 2012 vrijwel stabiel en is geëindigd op 91,4%. Ook hier staan de huurniveaus onder druk. Samenwerkingsverbanden Amsterdam Airport Schiphol investeert in innovatieve projecten en samenwerkingen. We doen mee aan Seamless Connections, een samenwerkingsproject dat tot doel heeft de logistieke processen binnen de metropoolregio Amsterdam te verbinden, te versnellen en te verbeteren. Seamless Connections bestaat nu uit negen pilotprojecten op het gebied van vracht, waarin Schiphol een centrale rol speelt. Met een sterker en naadloos logistiek proces in het 'achterland' van de luchthaven kunnen we onze concurrentiepositie verbeteren. Het project mag zich verheugen in internationale belangstelling, en is, net als SmartGate (een innovatieve manier om de grenspassage van goederen te monitoren), een goed voorbeeld van publiekprivate samenwerking tussen overheid en relevante marktpartijen. Amsterdam Connecting Trade Een ander project waaraan Schiphol meedoet is Amsterdam Connecting Trade (ACT). Dit gebiedsprogramma focust op een integrale ontwikkeling van drie innovatieve en duurzame bedrijventerreinen in de nabijheid van Schiphol: Schiphol-Zuidoost, Schiphol Logistics Park en GEM A4 Zone West. ACT wordt momenteel ontwikkeld in samenwerking met Schiphol Area Development Company (SADC), waarin de gemeente Haarlemmermeer, de gemeente Amsterdam, de provincie Noord-Holland en Amsterdam Airport Schiphol participeren. Hierbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar de benodigde infrastructuur. Zo zal het vervoer van en naar de bloemenveiling in Aalsmeer profiteren van de verbreding en omlegging van de N201. Er zijn ook plannen voor een Ongestoord Logistieke Verbinding (OLV) tussen Aalsmeer en de bedrijventerreinen en voor een vrachtoverslagstation op de Hoge Snelheidsspoorlijn (HST-Cargo) op GEM A4 Zone West. Het is een groot voordeel dat rond de luchthaven verscheidene terreinen beschikbaar zijn voor vrachtgerelateerde bedrijven. Schiphol is een van de weinige grote luchthavens in Europa die (nieuwe) ruimte kan blijven bieden. In 2012 heeft Schiphol Real Estate grond ingebracht in de GEM A4 Zone West. Dat is conform eerder gemaakte afspraken. Rotterdam The Hague Airport In 2012 hebben we verder gewerkt aan de gebiedsontwikkeling op Rotterdam The Hague Airport. Het gaat hier om een totaal ontwikkelingsvolume van m 2 bruto vloeroppervlak (bvo). Momenteel zijn we samen met de gemeente Rotterdam een nieuw bestemmingsplan aan het opstellen. De benodigde milieuonderzoeken zijn reeds in gang gezet. In 2012 is kantoorgebouw Parterre (1.950 m 2 aan verhuurbaar vloeroppervlak) gerealiseerd in het Entreegebied; het detacheringsbedrijf Brunel nam het in gebruik als kantoor. Ook het nieuwe Freightcentre, een vrachtverzamelgebouw van ongeveer m 2 vvo, is opgeleverd. Dit gebouw is met name bestemd voor herhuisvesting van bestaande expediteuren op het luchthaventerrein. Verder is een nieuw kinderdagverblijf in gebruik genomen. Het gebouw Cornerstone aan het Airportplein is in aanbouw ( m 2 vvo); de Dura Vermeer Groep heeft 50% van het gebouw gehuurd en is tevens de aannemer die het werk namens ons in opdracht heeft gekregen. Oplevering is gepland in het tweede kwartaal van Internationaal Op Avioport Logistics Park, gelegen bij de Milanese luchthaven Malpensa, is Warehouse D gebouwd met een verhuurbaar oppervlak van ongeveer m 2, inclusief een parkeergarage voor ongeveer tweehonderd auto s. Inmiddels hebben we in overleg met de Italiaanse partner in Avioport Logistics Park besloten het project te verkopen. Schiphol kiest er ook voor zich terug te trekken uit Villa Carmen, het samenwerkingsverband dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van het businesspark MXP bij deze luchthaven. 53

5 Vastgoed in aanbouw of ontwikkeling Schiphol Real Estate en Aéroports de Paris zijn in 2012 een kruisparticipatie aangegaan op het gebied van vastgoed: beide partijen participeren wederzijds in panden die zijn ondergebracht in een aparte vennootschap. Aéroports de Paris neemt voor 40% deel in TransPort, Schiphol Real Estate participeert voor 40% in Altaï. Vastgoed in aanbouw of ontwikkeling In de tabel is per locatie weergegeven wat ultimo 2012 de (deels) goedgekeurde en lopende projecten zijn. Locatie Categorie Totaal verhuurbaar oppervlakte in m 2 vvo Verwachte opleverdatum Schiphol Centrum Hotel Q Schiphol Centrum Kantoorruimte (herontwikkeling) Q Rotterdam The Hague Airport Kantoorruimte Q Rotterdam The Hague Airport Collectief warmte koude opslag n.v.t. Q Malpensa, Italië Bedrijfsruimte Q