Handleiding Werkplekleren voor voltijdopleidingen. Tweedegraads Lerarenopleiding ILS-HAN / ArtEZ

Transcriptie

1 Handleiding Werkplekleren voor voltijdopleidingen Tweedegraads Lerarenopleiding ILS-HAN / ArtEZ

2 2

3 Inhoudsopgave Inleiding Samenwerking met het werkveld Schooltypen 1.2. Ontwikkelingen opleidingsscholen 1.3. Stagecontract 1.4. Registratie stagiairs 1.5. Richtlijnen voor communicatie over het werkplekleren 2. Een overzicht van de verschillende vormen van werkplekleren Uitgangspunten bij het opleiden Competentiegericht opleiden 3.2. Het begeleidingssysteem 3.3. Leerwerktaken 3.4. Vakdidactische netwerken 4. Werkplekleren De voorbereiding van werkplekleren De uitvoering van werkplekleren 1 5. Werkplekleren De voorbereiding van werkplekleren De uitvoering van werkplekleren 2 6. Werkplekleren Inleiding werkplekleren De voorbereiding van werkplekleren De uitvoering van de eindstage 6.4. De begeleiding van de lio 6.5. De beoordeling van de lio 7. Taken van de betrokkenen Taken van de student 7.2. Taken van de schoolpracticumdocent (spd) 7.3. Taken van de abi (voorheen abi) 7.4. Taken van de instituutsopleider 7.5. Taken van Bureau Extern (BE) Bijlagen: Bijlage 1a: Beoordelingsformulier spd (voor wpl 1, 2a, 2b en 3) Bijlage 1b: Formulier zelfevaluatie student (voor wpl 1, 2a, 2b en 3) Bijlage 2 : SBL-competenties in drie niveaus Bijlage 3 : Extra informatie Bijlage 4 : Contactpersonen werkplekleren

4 4

5 Inleiding Deze handleiding is bestemd voor alle betrokkenen bij het werkplekleren in de bacheloropleiding van de tweedegraads lerarenopleiding van het Instituut voor Leraar en School van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (ILS-HAN) en ArtEZ te weten: studenten, werkplekbegeleiders (spd s), opleidingsteams in de school (ab-teams) en instituutsopleiders van ILS-HAN en ArtEZ. ILS-HAN telt elf voltijd bacheloropleidingen tot tweedegraads docent (Nederlands, Frans, Duits, Engels, geschiedenis, aardrijkskunde, economie, natuurkunde, scheikunde, biologie en wiskunde). Elke opleiding kent drie fasen: een propedeutische fase, een hoofdfase en een eindfase. Werkplekleren maakt deel uit van elke fase. Gekozen is voor het woord werkplekleren omdat dat meer dan het oude woord stage aangeeft dat studenten leren tijdens hun werk(- zaamheden) in de praktijk. Het werkplekleren vormt een wezenlijk onderdeel van de totale lerarenopleiding; het gaat immers om een beroepsopleiding. In de perioden waarin het werkplekleren uitgevoerd wordt, zijn er opleidingsbijeenkomsten voor studenten. Kennis verwerven en verwerken, oefenen met vaardigheden en leren van medestudenten zijn daarin drie belangrijke pijlers. Uitgangspunten daarbij zijn steeds: voortbouwen op (eerdere) ervaringen en hierop reflecteren; voortbouwen op reeds verworven kennis; koppelen van theorie en praktijk. Het werkplekleren in de voltijd opleiding bestaat uit vier delen: Werkplekleren 1: een oriënterende stage in de eerste fase van de opleiding; Werkplekleren 2a en 2b: twee begeleide stages in de tweede fase van de opleiding; Werkplekleren 3: een lio-stage in de laatste fase van de bacheloropleiding. Deze drie vormen van werkplekleren worden in deze brochure afzonderlijk besproken. Deze brochure bevat alle informatie over het werkplekleren van voltijdstudenten van ILS-HAN en ArtEZ en over de uitgangspunten van de opleiding. Met deze handleiding hopen we u een helder totaaloverzicht te kunnen verstrekken. Belangrijke begrippen rond werkplekleren in de deze brochure: Instituutsopleider = instituutsdocent die vanuit het instituut de student voorbereidt op en begeleidt bij het werkplekleren. * Leerwerkplekbegeleider (lwb) of Schoolpracticumdocent (spd) = vakdocent die op school het werkplekleren begeleidt. * Algemeen begeleider vanuit het instituut (abi): tweedelijnsbegeleider op school, verantwoordelijk naar het instituut voor de kwaliteit van begeleiding en beoordeling van het werkplekleren. * Algemeen begeleider van de school (abs): tweedelijnsbegeleider op school, verantwoordelijk naar de school voor de kwaliteit van begeleiding en beoordeling van het werkplekleren. * Abi en abs vormen samen het ab-team. ILS-HAN en ArtEZ wenst alle betrokkenen veel succes bij de uitvoering van het werkplekleren. Voor eventuele opmerkingen en suggesties bij deze brochure houden wij ons aanbevolen. Commissie Werkplekleren ILS-HAN Juni

6 1. Een overzicht van de verschillende vormen van werkplekleren Werkplekleren 1 Lengte Periode Dag(en) in de week die beschikbaar zijn voor activiteiten op scholen 2 x 8 weken,1 dag per week Periode 2 van en periode 3 van Vrijdag Competenties op niveau 1 (zie bijlage 2) Aantal lessen Groepsgrootte samenwerkingsscholen en stagescholen Groepsgrootte opleidingsscholen Begeleidingstijd spd Contactmomenten 10 (deel-)lessen Tweetallen Conform contract worden groepen van studenten in een opleidingsschool begeleid 20 uur per duo; begeleiding tevens door het opleidingsteam Het ab-team regelt dat zelf. Bij niet-opleidingsscholen vindt in principe geen bezoek plaats van een instituutsopleider; slechts in uitzonderlijke gevallen wordt hiervan afgeweken. Werkplekleren 2a Lengte Periode Dag(en) in de week die beschikbaar zijn voor activiteiten op scholen 16 weken, 2 dagen per week Periode 3 van en periode 4 van tot Maandag en dinsdag Competenties op niveau 2 (zie bijlage 2) Aantal lessen Groepsgrootte Begeleidingstijd spd Contactmomenten lessen per student Tweetallen 60 uur per duo; begeleiding tevens door het ab-team Het ab-team regelt dat zelf. Bij niet-opleidingsscholen wordt bekeken of een bezoek van de instituutsopleider wenselijk is. 6

7 Werkplekleren 2b Lengte 9 weken, 4 dagen per week Periode Van Dag(en) in de week die beschikbaar zijn voor activiteiten op scholen Competenties op niveau 2 (zie bijlage 2) Aantal lessen Groepsgrootte Begeleidingstijd spd Contactmomenten Maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag (woensdag is de instituutsdag) per student Tweetallen 60 uur per duo; begeleiding tevens door het ab-team Het ab-team regelt dat zelf. Bij niet-opleidingsscholen wordt bekeken of een bezoek van de instituutsopleider wenselijk is. Werkplekleren 3 Aanstelling Lengte Periode Dag(en) in de week die beschikbaar zijn voor activiteiten op scholen Competenties op niveau 3 (zie bijlage 2) Aantal lessen Groepsgrootte Begeleidingstijd spd Contactmomenten Zo mogelijk betaald met leerarbeidsovereenkomst Een lio-stage wordt in principe in een lintvorm gelopen 40 weken 5 dagdelen per week (in te roosteren in maximaal 3 dagen) of (bij uitzondering) in blokvorm: 20 weken 4 dagen per week. Vanaf zomervakantie - 1 februari of Vanaf 1 februari zomervakantie In overleg met de school worden op ma, di, wo, do onderwijsactiviteiten uitgevoerd. Vrijdag is de terugkomdag op het instituut. 5-6½ lessen maal 40 weken in een lintstage of lessen maal 20 weken in een blokvariant Enkelingen 60 uur; begeleiding tevens door het ab-team Het ab-team regelt dat zelf. Bij niet-opleidingsscholen wordt bekeken of een bezoek van de instituutsopleider wenselijk is. 7

8 2. Uitgangspunten bij het opleiden 2.1. Competentiegericht opleiden Het curriculum van de tweedegraads lerarenopleidingen van ILS-HAN is competentiegericht opgezet. De competenties zoals deze ontwikkeld zijn door het Samenwerkingsverband Beroepskwaliteit Leraren (SBL) (en zijn opgenomen in de wet BIO) staan centraal in alle opleidingen van ILS-HAN. Het ILS heeft deze competenties op drie niveaus beschreven. Niveau I geldt voor de propedeutische fase, niveau II voor de hoofdfase en niveau III voor de eindfase. (Voor een overzicht zie bijlage 2). De zeven competenties zijn: - interpersoonlijk competent; - pedagogisch competent; - vakinhoudelijk vakdidactisch competent; - organisatorisch competent; - competent in het samenwerken met collega s; - competent in het samenwerken met de omgeving; - competent in reflectie en ontwikkeling. Op ILS-HAN wordt vanuit verschillende contexten steeds opnieuw gewerkt aan de ontwikkeling van de competenties. Deze contexten worden aangeduid als beroepstaken. ILS-HAN kent een vijftal beroepstaken: - lesgeven en trainen in het vak/leergebied; - begeleiden van lerende(n); - ontwerpen van leerarrangementen in het vak/leergebied; - bijdragen aan de onderwijsorganisatie; - ontwikkelen van vakdeskundigheid. De kern van competentiegericht opleiden is dat de student ervoor zorg draagt dat hij aan het eind van de opleiding zijn competenties beheerst. Dit doet hij door, met het einddoel voor ogen, zich steeds af te vragen: wat kan ik al en wat moet ik nog leren, m.a.w. door zijn eigen leervragen te stellen. Elk van de drie fasen wordt afgesloten met een integrale toets, waarin de student aantoont de competenties op gewenst niveau te beheersen. Een digitaal portfolio maakt deel uit van deze toets. In het curriculum van de opleiding neemt het leren in de praktijksituatie, het werkplekleren, een centrale plaats in bij de competentieontwikkeling van studenten. Het werkplekleren, dat plaatsvindt op de scholen, komt in iedere fase van de opleiding aan bod en wordt aangestuurd vanuit het instituut en vanuit de school. Voorafgaand aan het werkplekleren maakt de student een leerwerkplan waarin de leervragen voor het werkplekleren zijn opgenomen. De student formuleert in zijn leerwerkplan leerwerktaken waaraan die hij tijdens het werkplekleren uitvoert. Bij alle activiteiten die een student op school uitvoert zal hij moeten nadenken over de vraag of hij zijn competentie(s) in positieve zin ontwikkelt. Het leerwerkplan wordt opgesteld onder begeleiding van de instituutsopleider; deze moet uiteindelijk zijn (voorlopige) goedkeuring verlenen. Samen met de begeleiders op de leerwerkplek (schoolpracticum docent en ab-team) en afhankelijk van de mogelijkheden die de school biedt, concretiseert de student zijn leerwerkplan. De spd en het ab-team zien samen met de student toe op de uitvoering van het leerwerkplan. Daartoe schrijft de student ten behoeve van zijn begeleiders regelmatig een reflectieverslag. De begeleiding zal erop gericht zijn de student te ondersteunen bij zijn ontwikkeling. Het leerwerkplan is een belangrijk middel bij de begeleiding en een groeidocument ; en indien de student zich anders dan verwacht ontwikkelt is het goed mogelijk dat het leerwerkplan tussentijds wordt aangepast. Het instituut streeft er naar de studenten tijdens de opleiding te laten rouleren over verschillende scholen zodat zij in aanraking komen met verschillende schooltypen en een diversiteit aan onderwijsconcepten. 8

9 2.2. Het begeleidingssysteem Op opleidings- en samenwerkingsscholen is een begeleidingsteam (ab-team) aanwezig. De begeleider vanuit de school (abs) en de begeleider vanuit het instituut (abi) vormen samen het opleidingsteam op de school. Dit team is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de begeleiding en beoordeling van alle studenten van ILS-HAN, ILS-RU en ArtEZ. Het verzorgt met name de tweedelijns begeleiding van de HANstudenten, terwijl de schoolpracticumdocent met name de eerstelijns begeleiding verzorgt. In incidentele gevallen, als het functioneren van een student als twijfelachtig wordt ervaren, kan door het ab-team eerstelijns ondersteuning geboden worden. Het ab-team onderhoudt contact met de student, de schoolpracticumdocent en de instituutsopleider van het instituut In de tweede plaats draagt het ab-team zorg voor de professionalisering van de schoolpracticumdocenten. Het adviseert deelname aan begeleidingscursussen. Op school kunnen bijeenkomsten met schoolpracticumdocenten belegd worden. Tenslotte levert het ab-team een bijdrage aan de ontwikkeling van het opleidingsbeleid op de school en aan de opzet van een opleidingsprogramma op school. De taken van de abi: - Eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de begeleiding en beoordeling van alle studenten van ILS-HAN, ILS-RU en ArtEZ. - Verantwoordelijk voor de facilitering van de infrastructuur van het opleiden en het begeleiden van onderwijs- en onderzoeksactiviteiten. - Samen met de abs monitoren van de kwaliteit van de spd s. - Professionaliseringsbehoeften in beeld brengen en adviseren over mogelijke trajecten. - Eigen professionalisering: de abi heeft de cursus Opleiden in de School succesvol afgerond, is op de hoogte van de landelijke ontwikkelingen ten aanzien van OidS en levert een actieve bijdrage tijdens de ab-bijeenkomsten. - Monitoren van het proces van plaatsing stagiaires. - Monitoren van schoolontwikkelingen. - In overleg kan ondersteuning geboden worden aan vragen van individuele studenten. Op opleidingsscholen is de abi ook lid van het ontwikkelteam van de opleidingsschool Leerwerktaken Een leerwerktaak is een authentieke, hele en unieke taak, die de individuele student tijden het werkplekleren besluit uit te voeren, om binnen de vastgestelde beroepstaken de vereiste competenties te ontwikkelen en te verwerven. De inhoud van de leerwerktaak staat niet vast. Alle activiteiten die een student op de werkplek uitvoert worden beschouwd als leerwerktaken. Toelichting: Authentiek: Het is een authentieke taak omdat een goede leerwerktaak afgeleid is van een reguliere taak in het beroep. Heel: Het is een hele taak omdat de integrale aard van de taak behouden is, zodat studenten leren de verschillende samenstellende bekwaamheden (kennis, vaardigheid, attitude, overtuigingen) voor de taakuitvoering in samenhang in te zetten. Individueel: Het is een individuele taak omdat deze is toegesneden op de individuele leerbehoeften en leerdoelen van de student. Uniek: Het is een unieke taak omdat het een taak is die zich afspeelt op het snijvlak van leren én werken, waarbij het leren van de student centraal staat binnen de unieke leeromgeving van de specifieke stageschool van de student. Leerwerktaken zijn geen extra-taken, maar hulpmiddelen om de stage-activiteiten gestructureerd vorm te geven. Leerwerktaken worden door de student opgenomen in het leerwerkplan. 9

10 Naast leerwerktaken kennen we leertaken. Een leerwerktaak is een opdracht die een student tijdens het werkplekleren uitvoert ten behoeve van een door het instituut aangeboden onderwijseenheid. De studielast voor studenten voor zowel leerwerktaken als leertaken moeten passen binnen de totale studielast van een bepaald type werkplekleren. Om tot een verantwoorde tijdsinvestering te komen bij het werkplekleren hebben studenten en begeleiders een richtlijn nodig t.a.v. de ureninzet voor de verschillende activiteiten. Voor is getracht tot afspraken te komen over de verdeling van de uren. Voor sommige opleidingen was de gevraagde inzet voor de leer(werk)taken van de opleiding ten tijde van het drukken van deze handleiding nog niet helder; dit betekent dat sommige opleidingen kunnen afwijken van onderstaande uren. Werkplekleren 1 Totale studielast WPL1: 16 weken (2 periodes) één dag per week Leer(werk)taken van de opleiding 8 uren voor de GKB en 8 uren voor vak/vakdidactiek Reflectie en ontwikkeling (twee sbu per stagedag) Stageactiviteiten in de vorm van leerwerktaken van de school/student Werkplekleren 2A Totale studielast WPL2A: 16 weken (2 periodes) twee dagen per week Leer(werk)taken van de opleiding 20 uren voor de GKB en 30 uren voor vak/vakdidactiek Reflectie en ontwikkeling (twee sbu per stagedag) Stageactiviteiten in de vorm van leerwerktaken van de school/student Werkplekleren 2B Totale studielast WPL2B: 9 weken, 4 dagen per week Leer(werk)taken van de opleiding 20 uren voor de GKB en 40 uren voor vak/vakdidactiek Reflectie en ontwikkeling (twee sbu per stagedag) Stageactiviteiten in de vorm van leerwerktaken van de school/student 128 uren 16 uren 32 uren 80 uren 256 uren 50 uren 64 uren 142 uren 324 uren 60 uren 72 uren 192 uren 3.4 Registratie stagiairs Stagiairs van ILS-HAN worden door Bureau Extern geplaatst en geregistreerd. De namen van stagiairs worden met relevante gegevens (adres, mailadres, namen van begeleiders met mailadres etc.) op de website van Bureau Extern vermeld. (Zie: > mijn stages > overzicht stages) Elke geregistreerde stagiair valt onder het zgn. mantelstagecontract, waarin rechten, plichten en verzekeringen geregeld zijn. Wanneer een student niet geregistreerd is, betekent dat, dat hij formeel geen stage loopt. (Zie: > stages > stages algemeen > stagecontract) Om informatie over studenten en stageplaatsen te kunnen inzien, is een inlogaccount vereist. Betrokkenen kunnen een account aanvragen bij Bureau Extern. Een inlogaccount biedt tevens de mogelijkheid gegevens via een mutatieformulier de gegevens op de site aan te vullen of aan te passen. (Zie: > mijn stages > mutatieformulier) 10

11 3 Samenwerking met het werkveld In iedere bacheloropleiding van ILS-HAN is het werkplekleren een kritische succesfactor in het opleidingstraject van een student. Dit is de reden waarom ILS-HAN het werkplekleren kwalitatief goed wil inrichten en borgen. Om het werkplekleren verantwoord uit te voeren is een goede relatie met scholen essentieel. ILS-HAN streeft naar een verdere intensivering van de samenwerking met scholen. 3.1 Schooltypen ILS-HAN werkt met drie typen scholen: de (academische) opleidingsschool, de samenwerkingsschool en de stageschool. Hierna worden deze drie typen toegelicht. Opleidingsschool ILS-HAN heeft met 5 scholen(groepen) een partnerschap opleidingsschool gesloten. Het begrip opleidingsschool is door de staatssecretaris gedefinieerd als: het partnerschap tussen één of meer scholen voor po, vo en/of bve en één of meer hogescholen en/of universiteiten die met één of meer van hun lerarenopleidingen in gezamenlijkheid toekomstige leraren voor een groot gedeelte van hun tijd op de werkplek opleiden. Een opleidingsschool is NVAO-geaccrediteerd en krijgt een financiële vergoeding van het ministerie. De opleidingsscholen waarin ILS-HAN participeert, worden ingericht op basis van het partnermodel. Dit betekent dat de vo-partnerschool mede de verantwoordelijkheid op zich neemt voor een deel van het curriculum; dus niet alleen voor de stagecomponent. De vo-partnerschool verzorgt één of meer opleidingsonderdelen, neemt de supervisie op zich van de professionele ontwikkeling van de aanstaande leraar en leidt coaches en begeleiders op voor dit werk. ILS-HAN werkt in de opleidingsscholen onder het motto Samen-Opleiden intensief samen met de partners. Binnen elke opleidingsschool is een ab-team aanwezig bestaande uit een algemeen begeleider uit het instituuts (abi) en een algemeen begeleider uit de school (abs). Zie verder: Enkele opleidingsscholen zijn academische opleidingsscholen. Dit zijn opleidingsscholen waar het opleiden van leraren wordt verbonden met praktijkgericht onderzoek en het bevorderen van schoolontwikkeling en innovatie. Een overzicht van de (academische) opleidingsscholen waarin ILS-HAN participeert: Partnerschap opleidingsschool academische opleidingsschool ILS-HAN, ILS-RU en het Assink College X X ILS-HAN en OMO X X ILS-HAN, ILS-RU en Quadraam X X ILS-HAN, ILS-RU en Alliantie Voortgezet Onderwijs en Notre Dame des Anges ILS-HAN, ILS-RU en het Rijk van Nijmegen en het Udens College Samenwerkingsschool Een samenwerkingsschool is een school waarmee het ILS een intensieve samenwerking heeft voor het opleiden van leraren. De samenwerkingsschool heeft een Keurmerk ILS en Samenwerkingsscholen of streeft ernaar dit te behalen. De kwaliteit van de activiteiten wordt met dit keurmerk geborgd. X X X 11

12 Evenals op de opleidingsscholen is op samenwerkingsscholen een ab-team werkzaam. Stageschool Een stageschool is een school waarop incidenteel stagiairs worden geplaatst. Er is geen structurele samenwerking met ILS-HAN. Het werkplekleren wordt begeleid door een spd en een instituutsopleider. Zie verder > scholen voor een overzicht van alle opleidings- en samenwerkingsscholen met nadere informatie. 3.2 Ontwikkelingen opleidingsscholen Het uiteindelijke doel van de samenwerking binnen de opleidingsscholen is het ten behoeve van stagiairs ontwikkelen van een gemeenschappelijk opleiding waarbij theorie en praktijk met elkaar verweven zijn. De eerste stap daarin is in 2010/2011 gezet: eerstejaars studenten hebben gedurende een semester twee dagen per week de school bezocht: een dag voor werkplekleren en een dag voor onderwijsondersteunende activiteiten en zelfreflectie. Deze laatste activiteiten worden vormgegeven door een opleidingsteam. Dit opleidingsteam bestaat uit een instituutsopleider van ILS-HAN en één of enkele schoolopleiders. De tweede stap, gericht op de invulling van de hoofdfase van de studie wordt in 2011/2012 gezet door ontwikkelteams waarin vo-partnerscholen en ILS-HAN vertegenwoordigd zijn. In de opleidingen van ILS-HAN is afgelopen jaren gewerkt aan de ontwikkeling van de onderzoeksleerlijn. In overleg met de scholen is een nieuwe begeleidings- en beoordelingsstructuur ontwikkeld voor het afstudeeronderzoek in de eindfase. Een opleidingsschool kan, wanneer de infrastructuur daartoe aanwezig is, een deel van de onderzoeksbegeleiding uitvoeren 3.3 Communicatie over het werkplekleren NB: waar hieronder gesproken wordt van het ab-team, wordt bedoeld een van de leden van dit team. Om het werkplekleren optimaal te laten verlopen is een goede communicatie tussen alle betrokkenen gewenst. Het moet voor ieder helder zijn hoe de taakverdeling is en wat van elke betrokkene verwacht wordt binnen de aangegeven tijdsbestekken. In de communicatie over het werkplekleren speelt zowel de instituutsopleider als de spd én het abteam van de school een cruciale rol. Voorbereiding werkplekleren De instituutsopleider bereidt iedere student voor op het werkplekleren. De student ontwikkelt vóór de start van het werkplekleren in overleg met de instituutsopleider een concept-leerwerkplan. Pas wanneer een concept- leerwerkplan door de instituutsopleider is goedgekeurd (en deze een paraaf heeft geplaatst) kan de student in gesprek treden met de school. Het ab-team op school heeft de bevoegdheid studenten zonder een geparafeerd concept-leerwerkplan terug te sturen naar de instituutsopleider. De student stelt zo nodig de spd en het ab-team op de hoogte van persoonlijke omstandigheden die van belang zijn om hem zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Start werkplekleren Zo snel mogelijk na de plaatsing neemt een student contact op met de school, in eerste instantie met de stagecontactpersoon (dat is vaak de abs) en daarna met de spd. In overleg met de spd past de student het concept-leerwerkplan zo nodig aan. In de regel verzorgt het ab-team (zo mogelijk samen met de spd s) een startbijeenkomst voor stagiairs op school. Tijdens het werkplekleren Het ab-team monitort alle stages op school; daartoe heeft het periodiek contact met elke spd tijdens de periode van werkplekleren. Indien de stage niet verloopt zoals mag worden verondersteld, voeren de spd en (een lid van) het ab-team met de student een beoordelingsgesprek waarin (nieuwe) 12

13 afspraken worden gemaakt. Indien daarna toch geen voortgang wordt geboekt door de student, kunnen de spd en het ab-team besluiten de stage af te breken. De abi houdt de instituutsopleider op de hoogte; bij een voortijdige beëindiging van de stage meldt de abi dit aan Bureau Extern (dit kan via het eerdergenoemde mutatieformulier op de website). Tussenevaluatie Iedere vorm van werkplekleren kent een tussentijdse evaluatie. De student heeft tot taak een evaluatiegesprek te plannen, waarbij de spd en abi of abs aanwezig zijn. Student zowel als schoolpracticumbegeleider schrijven van te voren een woordrapport. Tijdens het evaluatiegesprek wordt een oordeel uitgesproken en een cijfer gegeven. De student maakt een verslag van het gesprek. De tussentijdse evaluatie eindigt in een tussenrapportage. Deze tussenrapportage wordt, voorzien van een handtekening van de begeleider, door de student gepresenteerd aan de instituutsopleider. Het ab-team maakt een korte rapportage van de tussenbeoordeling van alle studenten op de school en communiceert dit naar alle instituutsopleiders. Eindevaluatie Alle vormen van werkplekleren eindigen met een beoordelingsgesprek en een schriftelijke eindbeoordeling. De procedure is gelijk aan die bij de tussenevaluatie. De schriftelijke eindbeoordeling wordt voorzien van een handtekening van de spd dan wel een lid van het ab-team. Het ab-team maakt een korte rapportage van de eindbeoordeling van alle studenten op de school en communiceert dit naar alle instituutsopleiders van de studenten. De schriftelijke eindbeoordeling neemt de student op in het dpf. Stagescholen Op stagescholen is geen ab-team aanwezig. Er is een schoolpracticumdocent en vanuit het instituut is er een instituutsopleider die, zoveel mogelijk in de lijn van het bovenstaande, samen afspraken maken over begeleiding en beoordeling van de student Vakdidactische netwerken Alle opleidingen van ILS-HAN hebben in de afgelopen jaren een vakdidactisch netwerk opgebouwd. In studiejaar, , organiseert ieder vakdidactisch netwerk weer een bijeenkomst. (17 januari 2012 van uur). Een vakdidactisch netwerk is een samenwerkingsverband tussen docenten van het ILS en van de scholen, ze vormen de basis voor de gemeenschappelijke vakinhoudelijke en vakdidactische professionalisering van de vakdocenten in de regio Nijmegen/Arnhem. De netwerken zijn zowel proces- als productgericht. Procesgerichtheid staat voor zaken als professionalisering en de ontwikkeling van een gemeenschappelijke opleidingsvisie. De productgerichtheid staat voor de totstandkoming van studentmateriaal (zoals leerwerktaken) en docentmateriaal (vakdidactische arrangementen). 13

14 4 Werkplekleren De voorbereiding Toelating tot werkplekleren 1 Toelaatbaar tot werkplekleren 1, is iedere student in de propedeutische fase die te kennen heeft gegeven zich definitief te willen oriënteren op het onderwijs en die de verplichte voorbereidingen heeft getroffen. Werkplekleren 1 heeft als kern: Oriëntatie op het beroep van docent in alle facetten. De vraag die de student aan het eind moet kunnen beantwoorden is: Wil en kan ik in mijn vak docent worden? De stageplaatstoedeling Stageplaatsen worden door Bureau Extern geworven bij scholen voor vo en mbo per vak of leergebied. Studenten gaan niet zelf op zoek naar een stageplaats. Studenten worden bij voorkeur op een opleidings- of samenwerkingsschool geplaatst. Een reistijd van 1,5 uur (enkele reis vanaf het dichtstbijzijnde station) behoort tot de mogelijkheden. De stageplaatstoedeling verloopt als volgt: Bureau Extern werft stageplaatsen. De student ontvangt een stageaanvraagformulier waarop hij de voorkeursregio vermeldt. Bureau Extern deelt, zoveel mogelijk rekening houdend met de voorkeuren van de studenten, de beschikbare plaatsen toe. Deze toedeling wordt mede beïnvloed door afspraken die gemaakt zijn met de scholen in de regio. De stagecontactpersoon van elke opleiding kan in overleg met Bureau Extern wijzigingen aanbrengen in de plaatsing. Daarna is de indeling definitief en worden de scholen, de studenten en de stagecontactpersonen door Bureau Extern op de hoogte gesteld van de indeling. Een week later nemen studenten contact op met de school Het leerwerkplan In de periode die voorafgaat aan het werkplekleren volgt de student op het instituut een voorbereidingstraject, bedoeld om een succesvol traject te kunnen doorlopen. Het eindproduct van het voorbereidingstraject is een concept-leerwerkplan dat door de instituutsopleider is goedgekeurd en van een paraaf voorzien. In een van de eerste overlegsituaties met de schoolpracticumdocent zal de conceptversie van het leerwerkplan besproken worden. De schoolpracticumdocent geeft feedback geven op het concept-leerwerkplan. Op basis van dit gesprek kan de student het concept-leerwerkplan aanpassen. Het gewijzigde leerwerkplan wordt vervolgens ter goedkeuring aan de schoolpracticumdocent voorgelegd; zodra deze het leerwerkplan heeft goedgekeurd levert de student het in bij de instituutsopleider om het document definitief te laten vaststellen. Het leerwerkplan van de student vormt de basis bij de begeleiding tijdens het werkplekleren. Het bevat een beschrijving van de concrete doelen van de student en alle leerwerkplekactiviteiten (geformuleerd als leerwerktaken) waarmee hij deze doelen wil bereiken. De doelen van de student zijn gebaseerd op de vereiste competentieontwikkeling en competentieverwerving op niveau 1 (zie bijlage 2). Zonder een goedgekeurd leerwerkplan kan een student niet met het werkplekleren starten. Het leerwerkplan is geen statisch document maar een groeidocument; afhankelijk van de ontwikkelingen kunnen wijzigingen wenselijk zijn. Format leerwerkplan voor het werkplekleren: 1. Voorkant 14

15 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding 3.1. Opbouw en bedoeling van het leerwerkplan 3.2. Oriëntatie op je stageschool. Geef een korte schets van de school. Daarvoor maak je in ieder geval gebruik van informatie op internet (bijv. > scholen > schoolprofielen en de site van de school) Een verslag van het kennismakingsgesprek. 4. Wie ben ik, waar sta ik nu en waar wil ik naar toe? - Inleiding; wie ben ik? - Een sterkte-zwakte-analyse. - De resultaten en actieplannen van vorige stages(bij wpl2a en volgende). - Doelen. 5. Met welke (leer)activiteiten (leerwerktaken) wil ik mijn doelen bereiken? 6. Afspraken met de school en je begeleider(s) 7. Een lijst met namen, ( )adressen en telefoonnummers van alle betrokkenen. (Zie bijlage I van deze handleiding.) 8. Fiattering leerwerkplan Handtekeningen van instituutsopleider en schoolpracticumdocent of ab-team De uitvoering van werkplekleren De begeleiding De begeleiding op de school wordt verzorgd door een schoolpracticumdocent, op samenwerkings- en opleidingsscholen aangevuld met activiteiten van het ab-team. Een schoolpracticumdocent heeft 20 uren voor werkplekleren 1 om een duo studenten te begeleiden. Het is belangrijk dat spd en student goede afspraken maken over de begeleidingstijd en de wijze van begeleiden. Op samenwerkings- en opleidingsscholen is de abi de vertegenwoordiger van het ILS. Op stagescholen komt bij wpl1 uitsluitend in uitzonderingssituaties een instituutsopleider van het ILS naar school De beoordeling Halverwege en aan het eind van wpl1 voeren spd en studenten een (tussen-)evaluatiegesprek waarin de volgende vragen centraal staan Is het onderwijs wel iets voor mij? Ben ik wel iets voor het onderwijs? Indien gewenst verleent het ab-team ondersteuning bij de evaluatie. De evaluatiegesprekken verlopen als volgt: 1. Ter voorbereiding schrijft de student een evaluatieverslag (aan de hand van zijn leerwerkplan),(zie bijlage 1b) waarin hij in elk geval bovenstaande vragen beantwoordt. Daarbij gaat hij na wat hij gedaan heeft om de leerdoelen in het leerwerkplan te bereiken. Op grond hiervan formuleert hij voornemens voor het vervolg van deze of een volgende stage. 2. Hij bezorgt dit verslag bij zijn begeleiders, opdat zij dit voorafgaande aan het evaluatiegesprek kunnen lezen. De student neemt het initiatief een afspraak te maken. 3. De schoolpracticumdocent bereidt het gesprek voor door een evaluatieverslag (woordrapport) op te stellen (zie bijlage 1a), eventueel in samenwerking met het ab-team. 4. De schoolpracticumdocent, eventueel ondersteund door een lid van het ab-team, voert het evaluatiegesprek; hierin wordt een oordeel uitgesproken en een cijfer gegeven.. 15

16 5. Na afloop schrijft de student een verslag van het gesprek en neemt dat, samen met de twee evaluatieverslagen, op in zijn portfolio. 6. De schoolpracticumdocent stelt zo nodig de tussenbeoordeling/eindbeoordeling bij, De definitieve versie, voorzien van een handtekening van de schoolpracticumdocent of een lid van het ab-team, gaat naar de student, die ervoor zorgt dat zijn instituutsopleider een kopie ontvangt. De student neemt deze beoordeling op in zijn portfolio. 16

17 5 Werkplekleren De voorbereiding van werkplekleren Toelating tot werkplekleren 2 Werkplekleren 2 bestaat uit werkplekleren 2a en 2b. In een voltijdtraject zal een student werkplekleren 2a in het tweede jaar van de bacheloropleiding uitvoeren en werkplekleren 2b in het derde jaar van de bacheloropleiding. Werkplekleren 2a heeft als kern: het lesgeven, c.q. het uitvoeren van onderwijsactiviteiten; het begeleiden van een gehele klas bij les- of onderwijsactiviteiten; het ontwerpen van lessen, c.q. onderwijsactiviteiten. Werkplekleren 2b heeft als kern: het lesgeven, c.q. het uitvoeren van onderwijsactiviteiten; het begeleiden van een gehele klas bij een serie van lessen, c.q. serie van onderwijsactiviteiten; het ontwerpen en uitvoeren van leerarrangementen waarin diverse activerende werkvormen worden gebruikt. Een student is toelaatbaar tot werkplekleren 2a wanneer hij wpl1 voldoende heeft afgerond. Hij heeft minimaal 45 ec behaald. De voorbereiding op wpl2a moet voldoende zijn. Een student is toelaatbaar tot werkplekleren 2b indien hij wpl2a voldoende heeft afgerond en de voorbereiding op wpl2b als voldoende is beoordeeld De stageplaatstoedeling Stageplaatsen worden door Bureau Extern geworven bij scholen voor vo en mbo per vak of leergebied. Studenten gaan niet zelf op zoek naar een stageplaats. Studenten worden bij voorkeur op een opleidings- of samenwerkingsschool geplaatst. Een reistijd van 1,5 uur enkele reis, gerekend vanaf het dichtstbijzijnde station, behoort tot de mogelijkheden. De stageplaatstoedeling verloopt als volgt: Bureau Extern werft stageplaatsen en zendt een overzicht van beschikbare plaatsen naar de instituutsopleiders. De student krijgt via zijn instituutsopleider een overzicht van beschikbare stageplaatsen. De student oriënteert zich via de schoolprofielen op > scholen > schoolprofielen en via de schoolwebsites op de opleidingsscholen die een stageplaats aanbieden. De student vraagt via een aanvraagformulier een stageplaats aan en motiveert zijn keuze. Bureau Extern deelt, zoveel mogelijk rekening houdend met de motivatie van de studenten, de beschikbare plaatsen toe. Deze toedeling wordt mede beïnvloed door afspraken die gemaakt zijn met de scholen in de regio. De stagecontactpersoon van elke opleiding kan in overleg met Bureau Extern wijzigingen aanbrengen in de plaatsing. Daarna is de indeling definitief en worden de scholen, de studenten en de instituutsopleiders door Bureau Extern op de hoogte gesteld van de indeling. Een week later nemen studenten contact op met de school Het leerwerkplan In de periode die voorafgaat aan het werkplekleren volgt de student op het instituut een voorbereidingstraject met als doel werkplekleren 2a respectievelijk 2b succesvol te doorlopen. Het eindproduct van het voorbereidingstraject is een concept-leerwerkplan dat door de instituutsopleider is goedgekeurd en van een paraaf voorzien. In een van de eerste overlegsituaties met de schoolpracticumdocent zal de conceptversie van het leerwerkplan besproken worden. De schoolpracticumdocent geeft feedback op het concept-leerwerkplan. Op basis van dit gesprek kan de student het concept-leerwerkplan aanpassen. Het gewijzigde leerwerkplan wordt vervolgens ter goedkeuring aan de schoolpracticumdocent voorgelegd. Zodra deze het leerwerkplan heeft 17

18 goedgekeurd levert de student dit in bij de instituutsopleider om het document definitief te laten vaststellen. Het leerwerkplan van de student vormt de basis bij de begeleiding tijdens het werkplekleren. Het bevat een beschrijving van de concrete doelen van de student en de leerwerkplekactiviteiten (geformuleerd als leerwerktaken) waarmee hij deze doelen wil bereiken. De doelen van de student zijn gebaseerd op de vereiste competentieontwikkeling en competentieverwerving op niveau 2 (zie bijlage 2). Zonder een goedgekeurd leerwerkplan kan een student niet met het werkplekleren starten. Het leerwerkplan is geen statisch document maar een groeidocument; afhankelijk van de ontwikkelingen kunnen wijzigingen wenselijk zijn. Zie voor een format leerwerkplan par De uitvoering van werkplekleren De begeleiding De begeleiding op de school wordt verzorgd door een schoolpracticumdocent, op samenwerkings- en opleidingsscholen aangevuld met activiteiten van het begeleidingsteam (ab-team). Een schoolpracticumdocent heeft 60 uren voor zowel werkplekleren 2a als werkplekleren 2b om een duo studenten te begeleiden. Het is belangrijk dat de schoolpracticumdocent en de student goede afspraken maken over de begeleiding. Afspraak is dat er in elk geval wekelijks, liefst tweemaal per week, tijd voor begeleidingsgesprekken wordt ingepland. Op samenwerkings- en opleidingsscholen is de abi de vertegenwoordiger van het ILS. In situaties waarin sprake is van twijfel over het functioneren van een student kan een lid van het ab-team een lesbezoek afleggen. Op stagescholen wordt bekeken in hoeverre een bezoek van een ILSinstituutsopleider wenselijk is De beoordeling De procedure voor de beoordeling van werkplekleren 2a en werkplekleren 2b is identiek. Halverwege het werkplekleren en aan het einde van het werkplekleren beoordeelt de schoolpracticumdocent het functioneren van de student. Op samenwerkings- en opleidingsscholen kan dit in samenspraak met het ab-team. Op stagescholen kan een instituutsopleider van het ILS een rol spelen. Aan de hand van de volgende vragen wordt de balans opgemaakt: In hoeverre en in welke opzichten beheerst de student de SBL-competenties op niveau 2, zoals o.a. omschreven in diens leerwerkplan? Aan welke doelen in het bijzonder moet de student nog werken en tot welke voornemens leidt dat? Beide gesprekken, de tussenbeoordeling en de eindbeoordeling, gaan als volgt in zijn werk: 1. Ter voorbereiding schrijft de student zelf een evaluatieverslag (aan de hand van de SBLcompetenties zoals o.a. omschreven in zijn leerwerkplan) (zie bijlage 1b), waarin hij bovenstaande vragen beantwoordt. Daarbij gaat hij na wat hij op de stage en tijdens de onderwijsactiviteiten gelieerd aan de stage gedaan heeft om de oefendoelen in het leerwerkplan te bereiken. Op grond hiervan formuleert hij voornemens voor het vervolg van de stage (of voor de volgende stage). 2. Hij bezorgt dit verslag bij zijn begeleiders, opdat zij dit vóór het evaluatiegesprek kunnen lezen. 3. Op initiatief van de student wordt een afspraak gemaakt. 4. De schoolpracticumdocent bereidt het gesprek voor door een schriftelijke tussenbeoordeling/eindbeoordeling (woordrapport) op te stellen (zie bijlage 1a), eventueel in samenwerking met het ab-team. 5. De schoolpracticumdocent voert samen met de student het tussenbeoordelingsgesprek/ eindbeoordelingsgesprek. Bij het tussenbeoordelingsgesprek komt alles aan de orde wat voor een goed verloop van de stage van belang is, maar in ieder geval de oefendoelen en voornemens in het licht van de te verwerven competenties. In elk evaluatiegesprek spreekt de spd een oordeel uit en geeft een cijfer. In situaties waarin sprake is van twijfel over het functioneren van de student kan een lid van het ab-team ondersteuning bieden. 6. Na afloop schrijft de student een verslag van het gesprek en neemt dat op in zijn portfolio. 18

19 7. De schoolpracticumdocent stelt zonodig de tussenbeoordeling/eindbeoordeling bij en de definitieve versie, voorzien van een handtekening van de schoolpracticumdocent en/of lid van het ab-team, neemt de student op in zijn portfolio. 19

20 6 Werkplekleren Inleiding werkplekleren 3 Werkplekleren 3 wordt ook wel de eindstage genoemd, die, zoals de naam al zegt, de laatste praktijkoefening vormt vóór de student als bevoegd docent op een school begint. In wpl3 functioneert de student als beginnend docent: hij geeft zelfstandig les en heeft dezelfde taken en bevoegdheden als een nieuwe docent, met dat verschil dat er nog veel begeleiding is, op school en op het instituut. De student wordt indien mogelijk voor wpl3 als leraar in opleiding (lio) aangesteld (conform de lio- CAO). Alle studenten die starten met Werkplekleren3 ontvangen een Informatiedossier Startbekwaam. In dit informatiedossier is alle relevante info voor hele werkplekleren opgenomen. Uitgangspunt van de lio-stage is dat de leerlingen de lio die dus ook aangeduid zal worden als (beginnend) docent niet zien als stagiair, maar als docent. De lio krijgt taken die elke beginnend docent op school krijgt. De lio wordt in alle opzichten behandeld als een beginnend docent, met dien verstande dat hij natuurlijk nog niet de capaciteiten van een volleerd docent heeft. Een student die de eindstage succesvol heeft afgerond, heeft een start- en doorgroeibekwaamheid als tweedegraads docent De voorbereiding van werkplekleren Toelating tot werkplekleren 3 Een student is toelaatbaar tot wpl3 wanneer hij de Integrale Toets Hoofdfase in studiejaar 3 met een voldoende heeft afgesloten en 180 studiepunten heeft behaald. Omdat studenten voor wpl3 (start direct na de zomervakantie) al in mei op scholen geplaatst worden, wordt de volgende procedure gehanteerd: 1. Studenten die op 1 mei 150 studiepunten hebben verzilverd en naar het oordeel van de slb goed op weg zijn voor het einde van het schooljaar 180 studiepunten te behalen, zijn toelaatbaar tot wpl3. 2. Voor studenten die op buitenlandstage gaan, geldt een aangepaste regeling. Deze student is toelaatbaar tot wpl3 wanneer aan elk van onderstaande voorwaarden is voldaan: De student heeft alle kennistoetsen behaald. De student zal naar de inschatting van de instituutsopleider aan de Integrale Toets Hoofdfase kunnen voldoen; hiertoe voert hij vóór zijn vertrek naar het buitenland een groenlichtgepsrek met zijn instituutsopleider. De student draagt er zorg voor dat vóór 1 april zijn digitaal portfolio op orde is. Het digitaal portfolio is voor 1 mei goedgekeurd. De student vraagt zijn Integrale Toets Hoofdfase in juni aan en sluit die toets met een voldoende beoordeling af De stageplaatstoedeling en benoeming Stageplaatsen worden door Bureau Extern geworven bij scholen voor vo en mbo per vak of leergebied. Studenten gaan niet zelf op zoek naar een stageplaats. Zo mogelijk wordt elke student op een samenwerkings- of opleidingsschool geplaatst. Een reistijd van 1,5 uur enkele reis, gerekend vanaf het dichtstbijzijnde station, behoort tot de mogelijkheden. De stageplaatstoedeling verloopt als volgt: Bureau Extern werft stageplaatsen en zendt een overzicht van beschikbare plaatsen naar de instituutsopleiders. De student krijgt via zijn instituutsopleider een overzicht van beschikbare stageplaatsen. De student oriënteert zich via de schoolprofielen op > scholen > schoolprofielen en via de schoolwebsites op de opleidingsscholen die een stageplaats aanbieden. De student vraagt via een aanvraagformulier een stageplaats aan en motiveert zijn keuze. 20

21 Bureau Extern deelt, zoveel mogelijk rekening houdend met de motivatie van de studenten, de beschikbare plaatsen toe. Deze toedeling wordt mede beïnvloed door de afspraken die gemaakt zijn met de scholen in de regio. De stagecontactpersoon van elke opleiding kan in overleg met Bureau Extern wijzigingen aanbrengen in de plaatsing. Daarna is de indeling definitief en worden de scholen, de studenten en de instituutsopleiders door Bureau Extern op de hoogte gesteld van de indeling. Een week later nemen studenten contact op met de school. Afspraken met de scholen Lio s lopen in principe een lintstage; alleen in bijzondere gevallen zijn blokstages mogelijk. De scholen kunnen aanbieden: * lintstage van augustus tot de zomervakantie, aanstelling 0,5 fte (waarvan 0,25 voor betaald werk en 0,25 voor studie); * blokstage van augustus tot 1 februari, of van 1 februari tot de zomervakantie, aanstelling 1,0 fte (waarvoor 0,50 voor betaald werk en 0,50 voor studie) Een lio wordt op school zo mogelijk aangesteld volgens de lio-cao. (steeds vaker echter is een liostage onbetaald). Een lio heeft in zijn aanstellingsperiode tijd voor leren en tijd voor werk. Hieromtrent is het volgende met de scholen afgesproken. De stageschool roostert de lio in voor 5-6½ (lintstage) of (blokstage) lesuren (à 50 minuten) per week. Op scholen met een andere lesduur wordt dit aantal aangepast. De lio is 4 dagen (blokstage) of 5 dagdelen (op maximaal 3 dagen) (lintstage) beschikbaar voor de stageschool, er is één instituutsdag, op vrijdag. De roostering van de lio is zodanig dat hij twee of meer eigen klassen krijgt. Alleen dán heeft hij namelijk gelegenheid een (werk)relatie met zijn leerlingen op te bouwen. Het aantal uren kan per school verschillen. Dit heeft te maken met de lengte van een lesuur en met de wijze waarop de school omgaat met de taakbelasting van docenten De inroostering moet zo mogelijk al ruim voor de start van de stage plaats vinden, zodat de lio direct als beginnend docent kan starten. De schoolpracticumdocent heeft minstens 3 (blokstage) of 2 (lintstage) uur per week beschikbaar voor begeleiding De begeleiding kan plaatsvinden door een of meer schoolbegeleiders; in dat geval spreekt de student af wie de hoofdverantwoordelijkheid voor de begeleiding op de stageschool draagt. Formeel is een lio voor het werkgedeelte verantwoording verschuldigd aan de school. Aanstelling/benoeming Betaalde lio: De student wordt op school aangesteld. Hiervoor zijn drie documenten van belang: a. de student ontvangt van de school een akte van benoeming/aanstelling; b. de student zorgt voor een goedgekeurd Leerwerkplan lio-stage; c. er wordt een leerarbeidsovereenkomst (lao) getekend door de school, de student zelf en de ipd tekent als laatste.(zowel de school als de student ontvangen van Bureau Extern een (lege) leerarbeidsovereenkomst) d. De student wordt aangesteld voor tien maanden (lintstage) of voor vijf maanden (blokstage) De student houdt er rekening mee dat voor zijn benoeming/aanstelling aan de school allerlei formaliteiten nodig zijn. Er kan gevraagd worden naar de volgende documenten: een kopie van het paspoort (in verband met de identificatieplicht) een verklaring omtrent gedrag; (bij de gemeente waar de student woont kan hij deze aanvragen; zie ook de website van Bureau Extern) een belastingverklaring De student laat de leerarbeidsovereenkomst door de school, zijn instituutsopleider en zichzelf tekenen en levert een kopie in bij Bureau Extern. Alle formaliteiten dienen vóór de start van de lio-stage te zijn afgerond. Onbetaalde lio De student haalt bij Bureau Extern een contractformulier voor een onbetaald lio-schap, laat dit door de school, zijn instituutsopleider en zichzelf tekenen en levert een kopie in bij Bureau Extern. 21

22 Het leerwerkplan In de periode die voorafgaat aan de start van de lio-stage wordt de student voorbereid op werkplekleren 3 door zijn instituutsopleider(s). In deze voorbereiding staat de ontwikkeling van het leerwerkplan centraal. In het leerwerkplan geeft de student een onderbouwing van de wijze waarop hij tijdens de eindstage zijn competenties verder wil ontwikkelen. Daarnaast worden de doelen, de plannen en de activiteiten concreet weergegeven. Door middel van het leerwerkplan lio-bekwaam geeft de student antwoord op de volgende vragen: Wat moet ik, wat kan ik, wat wil ik, waarom wil ik dat en hoe wil ik dat gaan doen? Hij toont daarmee aan dat hij op het niveau van een lio tijdens de eindstage in staat is om als beginnend leraar zelfstandig en zelfverantwoordelijk te functioneren. Naast het schrijven van een leerwerkplan lio-bekwaam wordt er van de student verwacht dat hij beschikt over de juiste beroepshouding om succesvol de lio-stage te kunnen doorlopen. Voor het concept-leerwerkplan met de schoolpracticumdocent wordt besproken, is het door de instituutsopleider goedgekeurd en van een paraaf voorzien. Het is mogelijk dat het op onderdelen aangepast moet worden aan de mogelijkheden in de school. De student neemt in zijn leerwerkplan op welke taken hij op school gaat uitvoeren: lessen, onderwijsactiviteiten en andere schooltaken (alle geformuleerd als leerwerktaken). Het gewijzigde leerwerkplan wordt vervolgens ter goedkeuring aan de schoolpracticumdocent voorgelegd. Zodra deze het leerwerkplan heeft goedgekeurd levert de student dit in bij de instituutsopleider om het document definitief te laten vaststellen. Het leerwerkplan vormt de basis bij het begeleiden van het werkplekleren. De doelen zijn gebaseerd op de vereiste competentieontwikkeling en competentieverwerving op niveau 3 (zie bijlage 2). Voor een format van een leerwerkplan zie par De uitvoering van de eindstage De lio als werknemer Een lio is meer dan een stagiair: hij is werknemer in de school. Dat heeft diverse consequenties. De directie is de baas Binnen de 50% van de tijd die de lio aan school werkt is de directie de baas van de lio. Deze zal hem zo nu en dan taken en opdrachten geven, zoals dat ook bij gewone docenten gebeurt. De lio is aan de directie van de school verantwoording verschuldigd. De lio dient er ook rekening mee te houden dat de school hem (overigens pas na overleg met de opleiding) kan ontslaan. Gedrag Een docent heeft een voorbeeldfunctie. Een lio zal zich op school, en zeker in het bijzijn van leerlingen, fatsoenlijk moeten gedragen en kleden en hij zal zorgvuldig taalgebruik moeten hanteren en zorgvuldig moeten omgaan met de social media. De lio is op tijd op school en steekt de handen uit de mouwen, ook als dat niet expliciet gevraagd wordt. Hij houdt zich aan afspraken over roken, rommel in school, sectieafspraken etc. Wensen op school Wensen over het rooster, een verzoek om een vrije dag (kan slechts bij hoge uitzondering) e.d. bespreekt de lio met de directie of met de afdelingsleiding op school, niet met de eigen opleiding. Methodes Voor werknemers aan een school bestaat de mogelijkheid bij uitgevers - tegen een geringe vergoeding - gebruikersexemplaren aan te vragen van de methodes die in de klas gebruikt worden. De lio zal zich (wellicht) moeten oriënteren op de uitgeversmarkt. Dan kan hij tijdig gebruikersexemplaren van de door hem te gebruiken methode(s) aanvragen. Hij moet dat van te voren wél goed overleggen op de stageschool. Van antwoorden- en docentenboeken worden in de regel geen gratis gebruikersexemplaren verstrekt. De meeste scholen zullen deze voor hun docenten aanschaffen. Ziekte Een betaalde lio valt, als werknemer, onder het besluit ziekte en arbeidsongeschiktheid. Als een lio 22