C Thema: Samenwerking

Transcriptie

1 A ENETWERK ULTUUREDUATIE Kleine Gartmanplantsoen RP Amsterdam Keizersgracht T info@mocca-amsterdam.nl T info@mocca-amsterdam.nl w Thema: Samenwerking MOA Over ultuureducatie is een uitgave van Mocca t.b.v. PO- & VO-scholen/schoolbesturen ultuureducatie blijft belangrijk, dat lees je overal, met meer nadruk op kwaliteitscriteria en langdurige samenwerking. Ook in het beleidsplan van het Fonds voor ultuurparticipatie ligt de nadruk op door gaande leerlijnen en samenwerking tussen scholen en culturele instellingen. In Amsterdam wil het gemeentebestuur die langdurige samenwerking richting geven met het basispakket Peggy Brandon cultuureducatie voor het basisonderwijs. Het basispakket gaat uit van drie uur cultuureducatie per week. Hiervoor worden stadsbrede raamleerplannen samengesteld, te beginnen met drie disciplines: muziek, cultureel erfgoed en beeldende vorming. Langdurige vormen van samenwerking komen we steeds meer tegen. In deze nieuwsbrief vertellen leerkrachten waarom ze daarvoor kiezen. Maar net als bij een grote liefde begint elke langdurige samenwerking met een eerste kennismaking. Kom op 28 maart naar ultuureducatie in Amsterdam en leg dat eerste contact of verdiep een eerdere kennismaking. Ontmoet elkaar tijdens de netwerklunch, ga samen aan het werk in een workshop of spreek elkaar op de cultuureducatiemarkt. De 28ste maart is ook de start van de MoccaAcademie, waarmee we verdieping in cultuureducatie bieden. Kijk voor meer informatie op of in de nieuwe Kies voor ultuurgids. En bel of mail ons met uw vragen over leerlijnen. Ook daar zijn we voor. Vriendelijke groet, Peggy Brandon Directeur Mocca De Kies voor ultuurgids 2012 geeft een overzicht van het Amsterdams aanbod voor cultuureducatie. Dit jaar staat de gids in het teken van raamleerplannen en leerlijnen. Bij deelname aan ultuureducatie in Amsterdam krijgt u de gids na afloop mee. Agenda 15 maart: Netwerkborrel onderwijs & cultuur Zuidoost PO en VO 27 maart: Spreekuur AFK kleine aanvragen, aanmelden op 13 maart 28 maart: ultuureducatie in Amsterdam, Muzy-Q, uur, ochtendprogramma voor VO en beleidsmakers vanaf 9.30 uur 18 april: Netwerk PO, Amsterdam Noord, uur 24 april: Spreekuur AFK kleine aanvragen, aanmelden op 10 april 24 mei: Netwerk vmbo, uur 29 mei: Spreekuur AFK kleine aan vragen, aanmelden op 15 mei 30 mei: Theateradviesdag VO, M Theater, Westergasterrein 5 juni: Netwerk havo/vwo, uur 7 juni: Landelijke Dag van de ultuureducatie, KIT, Amsterdam ultuureducatie in Amsterdam op 28 maart Kom naar de jaarlijkse Mocca-bijeenkomst ultuureducatie in Amsterdam waar scholen en culturele instellingen elkaar ontmoeten. Dit jaar is er vanaf 9.30 uur een ochtendprogramma voor VO-scholen en beleidsmakers. Het middagprogramma voor allen begint om uur, met lunch, keynotes, presentaties, workshops en de cultuurinformatiemarkt. Programma en inschrijving: 1

2 PO Lisa van Bennekom Samen werken aan leerlijnen muziek M De Amsterdamse A wethouder ultuur, arolien Gehrels, heeft de ambitie om op iedere Amsterdamse basisschool een uur per EXPERTISENETWERK week muziekles ULTUUREDUATIE te realiseren. Als eerste aanzet is dit schooljaar een muziekpilot gestart waaraan zeven scholen meedoen. In deze pilot wordt onderzocht hoe binnen het schoolcurriculum een lange leerlijn muziek van groep 1 t/m 8 vorm kan krijgen. Bijgestaan door een muziekdeskundige heeft iedere school een eigen plan voor een muziekprogramma opgesteld. Om het programma uit te voeren, werken de scholen samen met Amsterdamse muziekinstellingen, die een overzicht van hun aanbod in een raamleerplan hebben geplaatst. De scholen konden hun programma kiezen binnen vier leerlijnen: een zangleerlijn, een instrumentale leerlijn, een muziektheater leerlijn en een algemene muzikale leerlijn. Vijf scholen kozen voor een zangleerlijn waarin naast zingen training en coaching van de leerkrachten centraal staan. Een van de scholen die hiervoor heeft gekozen, is de Joop Westerweel. Aan de hand van de methode Moet je doen zijn in alle klassen muzieklessen gestart. Dieske Jansen (icc er) vertelt over haar ervaringen: Sinds de start van de muziekpilot klinkt er weer uit alle klassen muziek. Ik dacht vooraf dat het ingewikkeld zou zijn om de methode Moet je doen Muziek te gebruiken. Maar door de komst van de vakdocent is de Dr. E. Boekmanschool drempel om ook zelf muziekles te geven een stuk lager geworden. De lessen van vakdocent Bas inspireren enorm. Uit alle klassen klinkt muziek Hij geeft veel lesideeën en leert me hoe je een lied op verschillende manieren kunt aanleren. Ook fijn is dat we de tijd hebben om een les na te bespreken. Alle lessen worden door muziekinstellingen uit Amsterdam ge geven die met elkaar samenwerken om het programma op de scholen uit te voeren. De school houdt de regie over het eigen programma; in de samenwerking met muziekinstellingen zijn de eerste resultaten al geboekt. Dieske: Sinds we structureel muziekles geven, zie je zelfs de meest verlegen kinderen opeens meedoen. De lessen zijn echt een feestje voor ze, maar ook voor het hele team! In de pilot is een papieren plan veranderd in een samenwerking tussen instellingen met hun eigen visies, werkwijzen en percepties. In de loop der tijd zal op een groot aantal scholen een muziekaanbod ontstaan waarin de muziekscholen en de leerkrachten ieder hun muzikale taak vervullen. Maart 2012 zullen 35 nieuwe scholen worden gezocht die ook een muzieklijn in hun school willen samenstellen. Thijs van der Vossen Joop Westerweelschool 2 Els Dekker

3 VO Petra Verboeket Kunstenaar denkt mee met de school Zowel scholen als culturele instellingen hechten aan langdurige samenwerking. Maar wat wordt daaronder verstaan? Vroeger betekende het meestal dat een school hetzelfde project jaren achter elkaar bij dezelfde cultuuraanbieder afnam. Van een echte samenwerking was geen sprake. Nu, na zes jaar actief beleid gericht op vraaggestuurd werken, komt het steeds vaker voor dat een school en een kunstenaar samen de sprong in het diepe wagen om iets totaal nieuws te bedenken. Maar een dergelijke sprong is alleen mogelijk als er een vertrouwensband tussen school en culturele partner is opgebouwd. Leerling Marcanti Zo n vertrouwensband hebben Lotte Averes, cultuurcoördinator van het Marcanti ollege, en beeldend kunstenaar Petra Verboeket. Mocca is bij hen op bezoek terwijl zij brainstormen over een nieuw project waarin alle tweedejaarsleerlingen aan een gezamenlijk kunstwerk gaan werken. Het wordt een groot mobile dat in de hal van de school komt te hangen. Tijdens het gesprek schuift de beheerder van de school aan om de technische kant van het ophangsysteem te bespreken. Het gesprek gaat snel. Ze hebben aan een half woord genoeg. Dit is het derde jaar achter elkaar dat school en kunstenaar samenwerken. Lotte heeft Petra een paar jaar geleden de school binnengehaald voor een kunstproject met de onderbouwleerlingen. De kunstenaar wist precies de juiste toon aan te slaan en de leerlingen zijn nog steeds trots op de schilderijen, die een permanente plek in de school hebben gekregen. De samenwerking is zo goed bevallen dat Marcanti de kunstenaar heeft benaderd voor een tweede project. De school wilde een project op maat over duurzaamheid. De basis stond er al: Dier voor kunstboom Leerlingen moeten hun kwetsbare kant laten zien Kunstboom een enorme kunstboom, overgebleven uit een eerder kunstproject op school. Petra en de leerlingen hebben de boom nieuw leven ingeblazen. Leerlingen verzamelden afvalmateriaal waaruit prachtige dieren en bloemvormen gemaakt zijn. Alle duurzame kunstwerken hebben hun plek in de kunstboom gevonden. Na drie jaar is Petra kind aan huis op Marcanti. Nieuwe leerlingen vragen wanneer hun klas aan de beurt is om een kunstwerk voor de school te maken. Het nieuwste project gaat uit van de kracht van taal. Dat was de wens van de school, want taalversterking is een speerpunt. De jongeren schrijven poëtische teksten, lezen deze aan elkaar voor en verstoppen ze in een zelfgemaakt omhulsel dat aan het mobile komt te hangen. De leerlingen moeten zich van hun kwetsbare kant laten zien. En dat zal lukken omdat de sfeer veilig en vertrouwd is. Petra Verboeket lare McGrath 3

4 Aanbod aan bod Wietske Bijl Kruisbestuiving tussen Toneelmakerij en scholen Op zoek naar verdieping gaan steeds meer culturele instellingen en scholen een meerjarige samenwerking aan. Het levert veel wederzijdse voordelen op en blijkt ook een goede manier om doorlopende Repetitie Jongerengroep leerlijnen te ontwikkelen. Binnen het project Binden en Boeien bouwt de Toneelmakerij een intensieve relatie met scholen op. Zo leren ze elkaar kennen en kunnen ze hun werk voor jongeren gezamenlijk ontwikkelen. Deze scholen worden Toneelmakerijscholen. Op de gevel van vijf Amsterdamse VO-scholen en zes andere in Noord-Holland prijkt inmiddels een bord: Toneelmakerijschool. Karlien Pijnenborg, hoofd educatie van de Toneelmakerij, vertelt wat dat inhoudt. Een Toneelmakerijschool is een middelbare school die zich voor een langere periode aan ons verbindt. Deze verbinding maakt dat scholen terugkomen, vertrouwen hebben, als klankbord fungeren bij de totstandkoming van aanbod, maar bovenal dat er inhoudelijke kruisbestuiving is en dat beide partijen van elkaar leren. De Toneelmakerij verwacht een serieuze committent van deze scholen: dat ze bijvoorbeeld twee contactpersonen benoemen die jaarlijks met de Toneelmakerij evalueren en dat de school met een hele jaarlaag een voorstelling bezoekt en het bijbehorende educatief programma afneemt. De scholen hebben ook privileges. De Toneelmakerij organiseert jaarlijks een inspiratiedag voor docenten, en de leerlingen van Toneelmakerijscholen mogen als enigen auditie doen voor de Jongerentheatergroep. Deze groep maakt een jongerenvoorstelling naar aanleiding van een voorstelling uit het repertoire van de Toneelmakerij. Maar het grootste voordeel voor de scholen is dat zij een op maat gemaakt programma kunnen afnemen, buiten het normale educatieaanbod om. Francis Meijer is docent drama op IVKO, al twee jaar Toneelmakerijschool. Omdat de school zoveel drama in het curriculum heeft, voegen workshops niet zoveel toe, maar Francis wil dat haar leerlingen het repetitieproces van een professionele voorstelling volgen. Tegenwoordig denkt iedereen dat je gewoon voor een camera gaat staan en ontdekt wordt. Dit was een mogelijkheid om te zien hoe het in werkelijkheid gaat en dat het hard werken is om een voorstelling te maken. De havo-5-leerlingen zijn nu al Geweldig dat kinderen bij de repetities mogen zijn Wouter Muller twee jaar achter elkaar bij de totstandkoming van een voorstelling betrokken. Zij wonen repetities en de première bij en interviewen de acteurs. Dit is precies de link naar buiten die ik heel belangrijk vind, zegt Francis. De Toneelmakerij is serieus met de vraag van de school omgegaan en de regisseur stond daar ook voor open. Francis: Dat repetitieproces is gewoon heel kwetsbaar. Dat ze daar vijftien jongeren bij toelaten, vind ik geweldig. De kinderen waarderen dat ook echt. Ze beseffen dat het heel bijzonder is. Interviews: Olivia Glebbeek en Martijn Pool Workshop bij Thaibox Verdriet 4

5 Evalueren doet begeren Hierin publiceren we steeds een project dat deze maand de hoogste nieuwe evaluatiescore heeft. Op de Mocca-website staan evaluaties van projecten ingevuld door scholen. Op deze manier wordt voor andere scholen duidelijk hoe het project of de samenwerking met een culturele instelling is bevallen. Leerkrachten kunnen de link naar het evaluatie formulier opvragen via onze website, nl/evaluatie/aanvragen Dit keer is de beurt aan: Wie: Rapucation Welk project: Project ID ultuurboot Amsterdam Sinds 1 januari kunnen Amsterdamse basisscholen naast de ultuurbus ook de ultuurboot gebruiken om naar zeventien Amsterdamse culturele instellingen af te reizen. De ultuurboot zorgt voor vervoer van de school naar het museum, maar het varen is natuurlijk een avontuur op zich! De ultuurboot biedt de kans om Amsterdam eens uit een heel ander perspectief te bekijken. Voor meer informatie: Omschrijving project: Bij het vakoverstijgende First ID project vertellen leerlingen en docenten elkaar persoonlijke verhalen. Iedereen leert elkaar kennen en gaat respectvol met elkaar om. Dit project brengt structuur aan in de lessen door een stiltegebaar en een Power- Point voor werkhouding. In elk lokaal hangen deze drie regels: 1. Ik let op mijn woorden. 2. Ik lach niet om fouten van anderen. 3. Ik let op, straks ben ik aan de beurt. In de muzieklessen maken de leerlingen een voorstelling onder begeleiding van een rapper, percussionist, schrijver en een danser waarin resultaten van andere vakken terugkomen. Oproep: Het Verzetsmuseum is op zoek naar verhalen en voorwerpen van mensen die tijdens de bezetting ( ) kind/ jongere waren. Het materiaal wordt verzameld voor het nieuwe kindermuseum dat in april 2013 zijn deuren opent.heeft u een voorwerp uit de oorlogsjaren met een bij behorend verhaal? Speelgoed, schoolspullen, een poëziealbum, een tekening? info@verzetsmuseum.org 5

6 Mocca Nieuwsflits Vanaf 2013 gewijzigd beleid AFK Geen subsidie voor binnenschoolse projecten. Per 2013 neemt het Keizersgracht Amsterdams GD Fonds Amsterdam voor de Kunst geen aanvragen meer in behandeling van scholen, instellingen en kunstenaars die cultuureducatieve binnenschoolse projecten willen ontwikkelen. Aanvragen voor buitenschoolse cultuur- educatie worden wel in behandeling genomen. Geen subsidie voor instellingen met structurele subsidie van Rijk of gemeente. Met ingang van 1 januari 2013 kunnen kunstinstellingen die structureel gefinancierd gaan worden door Rijk (BIS) of gemeente (Kunstenplan) geen aanvragen meer indienen bij het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Geld voor cultuureducatie PO en (V)SO Voor de schooljaren tot en met verstrekt het ministerie van OW per schooljaar aan de besturen van scholen in het primair onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs een subsidie van 10,90 per leerling voor cultuureducatie. De besteding van het geld wordt gevolgd via de jaarverslagen van de scholen. Daarnaast zal het ministerie van OW steekproefsgewijs een meer inhoudelijke monitor laten uitvoeren. Het accent daarvan zal liggen op de kwaliteit van cultuureducatie in relatie tot de kerndoelen. ultuurkaart nieuwe stijl De ultuurkaart wordt geprivatiseerd en gaat in schooljaar in gewijzigde vorm door. In de nieuwe vorm investeren de scholen 10 euro per leerling en krijgen er 15 euro aan cultureel tegoed voor terug. Klassikale activiteiten die u met de cultuurkaart betaalt, worden vrijgesteld van BTW. De aanvraagprocedure en werking van de kaart blijven hetzelfde. Wel worden de regels voor activering van kaarten veel eenvoudiger. Vanaf mei 2012 kunnen scholen zich voor ultuurkaart aanmelden. Wilt u meer informatie? Kom op 28 maart naar het ochtendprogramma van ultuureducatie in Amsterdam. Walter Groenen, directeur van JP, vertelt over de nieuwe ultuurkaart en beantwoordt uw vragen. ultuurplein: actuele informatie over cultuur en onderwijs De site van ultuurplein is een belangrijke bron voor informatie over cultuur en onderwijs (van PO tot en met hbo). Daar vindt u onder meer: de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van leerlijnen, de eindtermen en examenonderwerpen voor de kunstvakken, informatie over overheidsbeleid en financiering, lesideeën, schoolvoorbeelden en een uitgebreide agenda. Via de site kunt u ook een abonnement nemen op ultuurplein Magazine. 6

7 Mocca Nieuwsflits (vervolg) ultuurplein Lerarenagenda ultuurplein maakt een agenda voor het schooljaar met Keizersgracht informatie 440 en 1016 weetjes GD Amsterdam over cultuureducatie. De agenda is voor leerkrachten van PO en VO en andere cultuureducatieliefhebbers. Er zijn 24 afbeeldingen van kunst en cultuur met inspirerende vragen voor een reflectiegesprek in de klas. De beelden zijn ook online beschikbaar voor gebruik op een digibord. Te bestellen via: Kunstzone In het tijdschrift Kunstzone staan interessante artikelen over kunst en onderwijs die u inspireren en informeren. Diverse kunstvakverenigingen, zoals de Vereniging Onderwijs Kunst en ultuur (VONK) en de Vereniging Audiovisuele Educatie (VKAV), werken samen in het blad, en de inhoud weerspiegelt die samenwerking. U kunt losse nummers downloaden van de site of een abonnement nemen. Nieuwe website met aanbod theatereducatie Het Theater Instituut Nederland (TIN) ontwikkelt een nieuwe landelijke website met actuele educatieprogramma s en lesmateriaal van professionele theatergezelschappen en podia. Het aanbod is voor PO en VO. Zowel de aanbodsite als de lespakketten gaan voorjaar 2012 online. U kunt zich ook inschrijven voor de nieuwsbrief. Theaterles voor Amsterdamse jeugd gebundeld Jeugdtheatergezelschap De Toneelmakerij, Jeugdtheater De Krakeling, Theater Bellevue en het Rozentheater gaan samenwerken op het terrein van cultuureducatie. Jeannette Smit, directeur van Bellevue: We bundelen onze educatieve afdelingen. We willen een voor iedereen overzichtelijk aanbod van theatereducatie opzetten, binnen- én buitenschools, voor kinderen en jongeren van 4 tot 25 jaar. Zodat dat één doorlopende lijn wordt. Gratis lesmateriaal Nieuws in de Klas Nieuws in de Klas (voorheen Krant in de Klas) gebruikt nieuwsmedia als lesinstrument voor taalvaardigheid, mediawijsheid en burgerschap. Op de website van Nieuws in de Klas kunt u een groot aantal lesbrieven en veel verwerkingsmateriaal downloaden. Docenten kunnen zich kosteloos abonneren op de Nieuwsquiz. 7

8 Mocca Nieuwsflits (vervolg) Theateradviesdag voor VO op 30 mei in M Theater Theatereducatie Amsterdam organiseert dit jaar weer de Theateradviesdag Keizersgracht 440 voor 1016 GD het Amsterdam VO. Op deze dag worden vakinhoudelijke discussies gevoerd en u wordt geïnformeerd over de educatieve programma s die leerlingen nader laten kennismaken met de geheimen van het theater. De Theateradviesdag 2012 is op woensdag 30 mei in het M Theater op het Westergasterrein. U kunt zich aanmelden via: Dag van de ultuureducatie op 7 juni in het KIT Dit jaar vindt de landelijke Dag van de ultuureducatie in Amsterdam plaats. Het thema is samenwerking. De dag is voor iedereen die betrokken is bij cultuureducatie: educatiemedewerkers, programma- en beleidsmakers en directies van culturele instellingen, leerkrachten en management van scholen en andere geïnteresseerden. Op het programma staan keynotes, themasessies en inspirerende voorstellingen. Inschrijven kan vanaf 23 april via ultuurnetwerk Nederland: Museumpleinbus voor scholen buiten de ring Naast de ultuurbus Amsterdam, die scholen in Amsterdam naar 17 culturele instellingen vervoert, is er nu ook voor scholen buiten de ring de Museumpleinbus van de Turing Foundation. Deze bus brengt schoolklassen van groep 6,7 en 8 van het basisonderwijs naar de drie musea op het Museumplein: het Van Gogh Museum, het Rijksmuseum en Het Stedelijk Museum. Het programma bestaat uit een museumbezoek van uur. Het vervoer is gratis, maar u betaalt wel voor het programma in het museum: 75 per groep van maximaal 15 leerlingen. Vossius steunt Amsterdam Museum met crowdfundingactie Eind december boden de rector en leerlingen van het Vossius Gymnasium de directeur van het Amsterdam Museum een cheque aan ter waarde van 8.031,66. Het geld is bestemd voor het restaureren van het schilderij De intocht van Napoleon te Amsterdam door de Antwerpse schilder Matthieu van Bree. Het museum had zelf een crowdfundingactie opgezet en de school sloot zich hierbij aan. Leerlingen hebben het geld bij elkaar gebracht met auto s wassen, oppassen, musiceren op straat, lezingen verzorgen et cetera. 8