C Thema: Leren in de echte wereld

Transcriptie

1 A ENETWERK ULTUUREDUATIE Kleine Gartmanplantsoen RP Amsterdam Keizersgracht T info@mocca-amsterdam.nl T info@mocca-amsterdam.nl w Ada Nieuwendijk Thema: Leren in de echte wereld Peggy Brandon MOA Over ultuureducatie is een uitgave van Mocca t.b.v. PO- & VO-scholen/schoolbesturen Deze maand introduceren we Marley. Hij neemt u de komende tijd mee in zijn culturele belevenissen en overspoelt ons kantoor met vragen en indrukken tijdens zijn bezoekjes. Marley maakt ons vrolijk en brengt de wereld bij ons binnen. We schrijven in deze nieuwsbrief over leren buiten de school, leren in de echte wereld. Dat geldt voor het bijzondere maatschappelijke stageproject bij het Stadsarchief en voor de leerlingen van het Bredero Lyceum die, in het Stadsarchief en in de eigen buurt, hun architectonische erfgoed vastleggen. ultuur biedt leerlingen de mogelijkheid om steeds weer dingen te ontdekken. Dat kan prima binnen de school, met vakleerkrachten, gastdocenten en met de eigen groepsleerkracht. Maar een andere omgeving geeft een extra dimensie en doet een beroep op andere vaardigheden. Leren in de echte wereld is ook wat Marley bij ons doet. Hij schrijft en de medewerkers van Mocca zijn om de beurt redacteur en nemen eventuele verschrijvingen met hem door. En natuurlijk leren we van hem. Over onbevangenheid en hoe het ook al weer was om de wereld zonder schroom te omarmen. En dat geven we graag aan u door. Kijk op de website van de MoccaAcademie voor onze bijeenkomsten en bel of mail ons met uw cultuureducatievragen, daar zijn we voor. Vriendelijke groet, Peggy Brandon Directeur Mocca Agenda 14 juni: uur, netwerk (voortgezet) speciaal onderwijs 21 juni: onferentie Onderzoek in ultuureducatie, Erasmus Universiteit, Rotterdam 26 juni: Spreekuur AFK, aanmelden 12 juni 28 juni: uur, PO-netwerk Zuid/entrum 3 juli: Spreekuur AFK, aanmelden 19 juni Oproep: VO-docenten De Fiep Westendorp Foundation wil een illustratiewedstrijd voor leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs uitschrijven en is op zoek naar VO-docenten die mee willen denken. Interesse? Neem contact op met Nicky Onrust, foundation@fiepwestendorp.nl Verslag ultuureducatie in Amsterdam Op 28 maart vond de jaarlijkse dag ultuureducatie in Amsterdam plaats. Het verslag van de dag staat nu online. Er is dit jaar ook een videoregistratie van het plenaire gedeelte waar arolien Gehrels, Paul ollard en Peggy Brandon spraken. Ga naar om het verslag te lezen en de videoregistratie te bekijken. 1

2 PO Leren op het Wereldplein M Wereldwijd A leren is het motto van het osmicus Montessori Lyceum (ML), een Unescoschool die zich inzet voor wereldburgerschap. In ULTUUREDUATIE het kader hiervan organiseert de school elk EXPERTISENETWERK jaar het Wereldplein, een dag vol presentaties en workshops die door de docenten én leerlingen worden gegeven. De basisscholen in de buurt worden dan uitgenodigd om deel te nemen aan culturele activiteiten zoals drama, muziek, art, tassen maken, hennatatoeages schilderen en filosoferen. Een van de scholen die een bezoek bracht aan Wereldplein 2012 is het Laterna Magica in IJburg, een basisschool en integraal kindercentrum met een focus op natuurlijk leren. Leerkracht Milly Scott is mee geweest met haar leerlingen in de leeftijd van 9 tot 13 jaar. Wat vond ze van deze dag? Wat Milly direct opviel, was de goede sfeer die de leerlingen van het ML samen met hun docenten creëerden. Milly: De diversiteit aan culturele activiteiten nodigde de leerlingen uit om op een ongedwongen manier met elkaar in gesprek te gaan en kennis te maken met nog onbekende activiteiten. Workshop hennatatoeage Het leren in de echte wereld wil Laterna Magica dan ook graag stimuleren. Wereldplein laat op een toegankelijke manier zien dat je geen verre reizen hoeft te maken om te zien wat verschillende (sub)culturen De interesse van alle leerlingen wordt geprikkeld Workshop muziek maken met ipad te bieden hebben. Op een praktische en speelse manier vergroten de leerlingen op het Wereldplein hun kennis van en betrokkenheid bij de wereld. Het bijzondere is dat Milly geen speciale voorbereidingen heeft verricht om deze dag succesvol te laten verlopen, het ging heel natuurlijk. De activiteiten zijn ook zo uiteenlopend, van muziek maken met een ipad tot stand-up comedy, dat de interesse van iedere leerling wordt geprikkeld, aldus Milly. Ebbe Langenberg, een leerlinge uit groep acht, vond de dag ook geslaagd: Ik vond het heel leuk en vind dat school volgend jaar weer moet gaan, ook al zit ik dan niet meer op deze school. Het is niet de eerste keer dat Milly en haar leerlingen kennismaken met het ML. Een voorgaand bezoek aan de middelbare school tijdens het Wetenschapsfestival beviel leerlingen én leerkracht zo goed dat een vervolgbezoek niet uit kon blijven. Leerlingen leren veel van de onderlinge uitwisseling in de praktijk. Vooral omdat Laterna Magica zich nog in een startfase bevindt wat betreft het leren in de echte wereld vormt osmicus met dit initiatief een goed voorbeeld. Loraine Montroos 2

3 VO Villa Bredero: leren in de echte wereld Irma Enklaar Vijf enthousiaste havisten uit de vijfde klas van het Bredero Lyceum vertellen over het project Bekijk je wijk: Noord, waar zij onder begeleiding van projectleider Irma Enklaar 1 al ruim een jaar intensief aan werken. De samenwerking valt binnen een uniek vak op deze school: Villa Bredero, waarbij leerlingen zich voor een langere periode in zelfgekozen onderwerpen verdiepen. De school werkt liefst met externe opdrachtgevers, want leren in de echte wereld is een van de belangrijkste doelstellingen van het vak. Fotoworkshop Villa Bredero is geen pretvak, vertelt een van de leerlingen. Als je dit als examenvak wilt kiezen, moet je eerst een sollicitatiebrief schrijven. Motivatie is belangrijk, want je moet veel doen. Officieel staat er 3 uur per week voor, maar zowel de leer lingen als Irma steken er meer tijd in. Elke woensdag komen ze bij elkaar om de deelopdrachten van de vorige en komende week te bespreken. De leerlingen zijn nauw betrokken bij het ontwikkelen van Bekijk je Wijk, een educatief project over architectuur en stedenbouw voor leerlingen in het tweede en derde jaar van het VO. Als ware peer educators zijn deze bovenbouwleerlingen ingezet om het project voor jongere leerlingen te ontwikkelen. Motivatie is voor dit vak heel belangrijk Leerlingen met de kaart er prachtig uit. Dat komt door de workshop die zij bij de architectuurfotograaf Doriann Kransberg volgden. Alles is samengebracht in een fraai vormgeven kaart. Aan de voorkant staat een gedetailleerde kaart van Amsterdam-Noord met 40 interessante plekken; aan de achterkant de foto s en beschrijvingen. De leerlingen hebben zelf alle foto s gemaakt en de teksten geschreven. Een andere groep Bredero-leerlingen heeft twee rondleidingen bedacht. Irma Enklaar De aftrap was een inleiding over de geschiedenis van Amsterdam-Noord in het Stadsarchief. De eerste keer naar het Stadsarchief was echt een eyeopener, vertelt een leerling. We gaan daar aan de overkant altijd naar de bioscoop en McDonald s. En ineens zitten we dan in dat gebouw, in de schatkamer. De leerlingen verzamelden weetjes over Amsterdam-Noord en gingen op zoek naar plekken om te fotograferen. De foto s zien Het uiteindelijke project is nu klaar en bestaat uit drie onderdelen: een voorbereidende les op school over de kaart, een begeleide rondleiding en een workshop waarin de leerlingen een maquette maken. Maar deze eindexamenleerlingen zijn nog niet klaar. Er rest nog een taak: ze gaan nu naar andere scholen om het project te verkopen. Leren presenteren is namelijk het tweede hoofddoel van Villa Bredero. 1 irma Enklaar ontwikkelt en coördineert het project Bekijk je Wijk in opdracht van ARAM, het Stadsarchief, Bureau Monumenten en Archeologie en Amsterdam Museum. lare McGrath 3

4 Aanbod aan bod Stadsarchief Maatschappelijke stage biedt een kijkje achter de schermen Leerlingen en ouderen in het Stadsarchief Voor dit artikel had ik het voorrecht om naar het prachtige gebouw de Bazel op de Vijzelstraat te fietsen. Ik sprak daar met Ludger Smit, hoofd afdeling presentatie van het Stadsarchief, over de maatschappelijke stages die zij aanbieden voor het voortgezet onderwijs. Het is een maatschappelijke verantwoordelijkheid van het Stadsarchief om scholen tegemoet te komen, maar de maatschappelijke stage ontstond doordat er vrij veel vraag vanuit het onderwijs was, vertelt Ludger. Betsy Dokter, nu gepensioneerd, dacht het concept uiteindelijk verder uit tot de vorm die het nu heeft. De leerlingen maken in vier à vijf dagen kennis met het Stadsarchief. Ze lopen mee achter de centrale balie, in het restauratieatelier en maken kennis met de fysieke kant van het archiefbeheer. Echt een kijkje achter de schermen. Daarnaast hebben de leerlingen een eigen opdracht. Ze gaan naar verzorgingstehuizen om daar foto s en verhalen te verzamelen van de ouderen. Voor het archief verzamelen ze op deze manier materiaal. Zelf leren ze over geschiedenis en de ouderen leren van de kinderen hoe je foto s kunt uploaden en wat een website is. Uiteindelijk gaan ze terug naar het verzorgingstehuis om daar de gedigitaliseerde foto s met bijbehorende verhalen te presenteren aan de ouderen. Ludger: Het is natuurlijk heel spannend om een presentatie te geven aan mensen die je niet kent. Maar doordat ze op dat moment ook leren improviseren, wordt het een heel leerzame ervaring. Wij leren van jongeren die hier rondlopen De door de jongeren verzamelde foto s komen op de website Fotorally. Dit is een Europees samenwerkingsverband met archieven in Helsinki, Barcelona en Manchester. De archieven uit deze steden plaatsen ook foto s over overeenkomstige onderwerpen. Ook gaat het Stadsarchief kijken of de foto s van de jongeren een plek kunnen krijgen in hun beeldbank als aparte collectie. Ludger: Het moet de kinderen wel iets opleveren. Ze moeten het kunnen laten zien aan elkaar, ouders en school. Een concreet, aanwijsbaar resultaat dat bevrediging geeft. Dan gaan ze gewaardeerd weer weg, met een goed gevoel. Dat is het belangrijkste. De stages zijn voor het Stadsarchief bewerkelijk en tijdrovend, en daardoor duur. Het is daarom nog niet zeker of ze volgend jaar weer aangeboden worden. De ambitie is er wel, want wij vinden het leuk en leren er ook van als hier jonge mensen rondlopen. Martijn Pool 4

5 Marley over cultuur Master Kunsteducatie: hoog gewaardeerd Volgens de Keuzegids Masters 2012 zijn de masters van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) de beste in Nederland. Binnen de master Kunsteducatie wordt de onderzoekscomponent bijzonder hoog gewaardeerd. Reden genoeg om op bezoek te gaan bij Maria Wüst, studieleider van deze opleiding. Maria zegt dat het inderdaad goed gaat, maar dat ze dit jaar aanmeldingen vanuit het voortgezet onderwijs mist. De studenten die komend schooljaar starten, werken voornamelijk in het primair onderwijs, op hbo-opleidingen of in de buitenschoolse sector. Er is daarom nog wel plaats voor kandidaten uit het VO. De meeste studenten doen een beroep op de lerarenbeurs om de studie te bekostigen. In sommige gevallen wordt de beurs ook gebruikt voor vervanging zodat studenten meer tijd aan de studie kunnen besteden. Het is een zware studie; volgend jaar gaat het team het curriculum herzien en dan wordt ook de verdeling van de studielast over de twee jaren opnieuw onder de loep genomen. De master Kunsteducatie organiseert ook kortere nascholingscursussen. Deze cursussen zijn internationaal georiënteerd en brengen sprekers en deelnemers uit binnen- en buitenland bij elkaar. Remix ulture vindt in de eerste week van juli plaats en zit al vol. Outside In!, een tweedaagse nascholing over kunsteducatie voor bijzondere doelgroepen, staat gepland voor november. In 2013 wil het lectoraat Kunst- en cultuureducatie van de AHK ook een symposium over muziekeducatie organiseren. Dit zal gaan over de verschillende visies achter muziekeducatie en kan interessant zijn voor scholen en instellingen. Hoi, ik ben Marley en ik ben 11 jaar. Ik spreek Nederlands, Engels en een beetje Jamaicaans. Mijn moeder komt uit Jamaica en mijn vader uit Nederland. Ik kom ook uit hina, India, Schotland, Afrika en Indonesië. Ik zit ook op piano en karate. Op de piano speel ik Blues, Klassiek en Jazz. Op karate leer ik hoe je je zelf moet verdedigen en soms spelen we spelletjes maar niet vaak >:[ Ik heb 2 ratten, 2 duiven, 2 sallemanders en 1 kameleon, maar die is altijd boos. >:[ Ik reis heel vaak met mijn ouders naar andere landen en ik ben al naar 14 verschillende landen geweest, waarvan 1 ik al ongeveer 10 keer heen ben geweest omdat mijn oma en opa en heeeeeeel veel tantes en neefjes en nichtjes daar zitten. :[] Ik zit in groep 7 op de AMS [de Amsterdamse Montessori school.] Bij ons op school zit groep 1&2 bij elkaar en ook 3, 4 & 5 en ook 6, 7 & 8, en dan komt de middelbare :[] Een paar dagen geleden ben ik naar een dansvoorstelling geweest van doven waar mijn moeder de choreograaf van was. Het was best leuk, er was een meisje dat ging dansen met een sjaal. En daarvoor was een jongen met als achtergrond een pauw. Maar de muziek vond ik niet zo bijpassend. Ik vind dit leuk om te doen, en ik hoop dat jullie het ook leuk vonden. :] Marley-Dee Varekamp 5

6 Mocca Nieuwsflits Voucherbeheerbudget op tijd opmaken Vergeet niet om uw Voucherbeheerbudget van dit schooljaar op tijd Keizersgracht op te 440 maken GD Deze Amsterdam regeling van de gemeente Amsterdam blijft ongewijzigd. Dus komend schooljaar kunnen PO-scholen en de onderbouw van het vmbo weer op ruim 20 euro per leerling rekenen. 10,90 per leerling voor cultuureducatie in het PO Het geoormerkte budget voor cultuureducatie, het zogenoemde EPO-geld, blijft gehandhaafd. De regeling valt nu onder de prestatiebox, en directies van scholen kunnen via hun besturen aanspraak hierop maken. Het bedrag wordt in twee ongelijke porties uitgekeerd, want een schooljaar valt in twee ongelijke delen uiteen, verspreid over twee kalenderjaren. Subsidieregeling Stadsdeel West voor maatwerk cultuureducatie Stadsdeel West heeft een subsidieregeling voor projecten die kunstenaars of culturele instellingen samen met scholen ontwikkelen. Projecten die een verbinding leggen met de specifieke context van West hebben de voorkeur. Het stadsdeel streeft naar een evenwichtige verspreiding over primair en voortgezet onderwijs en over de verschillende buurten. Voor aanbieders van cultuureducatie in de discipline theater geldt dat vanaf 2013 alleen projecten voor het voortgezet onderwijs aanspraak kunnen maken op deze subsidieregeling. Stadsdeel West heeft voor kinderen in het basisonderwijs een schooltheater-regeling. Subsidies Fiep Westendorp Foundation De Fiep Westendorp Foundation heeft als doelstelling kinderen kennis te laten maken met beeldende kunst en illustratie. De Foundation ontwikkelt eigen projecten en steunt projecten van anderen door middel van een subsidieregeling. Projecten die gericht zijn op de culturele ontwikkeling van kinderen van 3 tot 12 jaar en bij voorkeur tekenen en illustreren bevorderen, komen hiervoor in aanmerking. Aanvragen moeten voor 27 september 2012 ingediend zijn. Meer informatie: 6

7 Mocca Nieuwsflits (vervolg) Laatste nieuws JP ultuurkaart De ultuurkaart gaat volgend jaar door als particulier initiatief van Keizersgracht JP. De 440 overheid 1016 GD Amsterdam draagt niet meer bij aan de ultuurkaart en dat heeft gevolgen voor zowel scholen als instellingen. Scholen kunnen de leerlingenkaarten bestellen voor 2 euro per stuk. Een school die 10 euro per kaart stort, krijgt de beschikking over 15 euro per leerling voor cultuureducatie. Hiermee vervalt de activeringsplicht. ulturele instellingen gaan zelf ook een financiële bijdrage leveren aan de kaart. Acceptanten dragen over iedere ultuurkaart-betaling 15 procent van het totaalbedrag af aan het fonds dat JP opricht. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jennet Sintenie van JP: jennet@cjp.nl Themanummer Kunstzone over de ultuurkaart Het meinummer van Kunstzone staat in het teken van de ultuurkaart. Wat verandert en wat blijft hetzelfde? Wat vinden de diverse spelers van het alternatieve plan, hoe reageert de politiek en wat wordt van de scholen verwacht? Hoe is het nieuwe plan ontstaan en wat doen we om het bezuinigingsleed te verzachten en op te vangen? Laatste indiendata Plusregeling ultuureducatie AFK De laatste indiendata voor scholen die de Plusregeling ultuureducatie van het Amsterdams Fonds voor de Kunst willen gebruiken is 1 oktober voor grote aanvragen en 1 november voor kleine aanvragen. Vanaf 2013 worden geen aanvragen van scholen en instellingen in behandeling genomen voor binnenschoolse projecten. Nieuw: de MuseumApp De MuseumApp bundelt het totaalaanbod van alle deelnemende musea en biedt tours overzichtelijk aan in één app. De volgende musea hebben al tours ontwikkeld: Amsterdam Museum, Joods Historisch Museum, Theater Instituut Nederland, het Rembrandthuis, het Persmuseum, het Grachtenhuis, Museum het Schip, Ninsee en het obramuseum. 7

8 Mocca Nieuwsflits (vervolg) Eindadvies Verkenningscommissie Kunstvakken Dinsdag 22 mei heeft de Verkenningscommissie Kunstvakken haar Keizersgracht rapport 440 De 1016 Kunst GD Amsterdam van het Nieuwe aangeboden aan het ministerie van OW. De verkenningscommissie geeft advies over de invoering van nieuwe kunstvakken in de bovenbouw havo en vwo, die de huidige kunstvakken oude en nieuwe stijl vervangen. De commissie pleit voor de vakken Beeldende kunst en vormgeving, Dans, Muziek en Theater, bestaande uit de domeinen vakpraktijk, vaktheorie en (interdisciplinaire) cultuurgeschiedenis van de 20ste en 21ste eeuw. Het vak kunst algemeen vervalt. Nu te koop: de ultuurplein Agenda U kunt nu de ultuurplein Agenda voor schooljaar bestellen. De agenda volgt het schooljaar, heeft de gebruikelijke pagina s van een lerarenagenda en biedt volop informatie en inspiratie voor cultuur. Tips, weetjes, quotes en 24 afbeeldingen van kunst en erfgoed om zelf van te genieten of in de klas te behandelen. Met bijbehorende website waar de afbeeldingen beschikbaar zijn voor vertoning op digibord in de klas. onferentie Onderzoek in ultuureducatie op 21 juni ultuurnetwerk Nederland organiseert de zesde onferentie Onderzoek in ultuureducatie, in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam. Op het programma staan onder meer presentaties over: authentiek leren; de effecten van cultuureducatie; aansluiting bij actuele kunst; de overdracht van muzikale kennis en vaardigheden; de relatie tussen kunst- en bèta-vakken. Amsterdam ondersteunt Jongerencultuurfonds De gemeente Amsterdam ondersteunt de komende drie jaar het Jongerencultuurfonds. Dit fonds maakt het mogelijk dat kinderen die op of onder de armoedegrens leven toch muziekles kunnen nemen of op streetdance dan wel ballet kunnen gaan. De gemeente stelt euro beschikbaar onder de voorwaarde dat het fonds een minstens zo groot bedrag uit de markt weet binnen te halen. 8