Inhoud. 29 Oordeel van het Verantwoordingsorgaan. 4 Voorwoord. 32 Verslag van de Deelnemersraad. 5 Profiel van het fonds. 35 Reactie van het Bestuur

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013

2

3 Inhoud 4 Voorwoord 29 Oordeel van het Verantwoordingsorgaan 5 Profiel van het fonds 32 Verslag van de Deelnemersraad 9 Verslag van het Bestuur 9 1. Algemeen bestuurlijk beleid en governance Vergaderingen en besluitvorming Benoemingen Aangesloten ondernemingen Compliance Visitatiecommissie Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Deskundigheid Faciliteitenregeling bestuursleden Communicatie Kosten van de pensioenuitvoering Ontwikkeling financiële positie Analyse van de dekkingsgraad Herstelplan Premie Toeslagen en korting van rechten en aanspraken Beleggingen Beleggingen algemeen Beleggingen fondsspecifiek Kosten vermogensbeheer Beëindiging uitvoeringsovereenkomst en overdracht naar PME Start transitie Onderzoek toekomstscenario s pensioenfonds Overeenkomsten met beide ondernemingen Herstelplan en transitie Onderhandelingen met PME Overdracht rechtenadministratie Overdracht beleggingsportefeuille Overleg met DNB over de transitie Communicatie over transitie Adviezen Deelnemersraad Verantwoording Pensioenbeheer Pensioenregeling Bestandsontwikkeling Premiedekkingsgraad Hervatting waardeoverdrachten Samenvatting Actuarieel Verslag Risicobeheer Financieel Crisisplan Vooruitblik 35 Reactie van het Bestuur 36 Jaarrekening 36 Balans 37 Staat van baten en lasten 38 Kasstroomoverzicht 39 Toelichting algemeen 39 Toelichting en grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 43 Toelichting op de balans 50 Toelichting op de staat van baten en lasten 55 Risicoparagraaf 58 Overige gegevens 58 Resultaatbestemming volgens statuten 59 Actuariële verklaring 60 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 61 Diversen 61 Actuariële en bedrijfstechnische analyse 62 Samenvatting pensioenregeling 64 Uitvoeringsovereenkomst en overgangsovereenkomst 66 Verklaring betreffende beleggingsbeginselen 72 Bijlagen 82 Verklaring gehanteerde begrippen 3

4 Voorwoord Het jaar 2013 stond in het teken van de transitie naar het Pensioenfonds van de Metalektro (PME). Dit heeft ertoe geleid dat op 1 januari 2014 alle rechten en aanspraken van Stichting Pensioenfonds Océ zijn overgedragen aan PME. Per dezelfde datum zijn ook alle middelen van het fonds overgedragen. Op 21 januari 2014 heeft het bestuur het formele besluit genomen tot liquidatie van het fonds. Stichting Pensioenfonds Océ in liquidatie blijft tot en met juli 2014 de uitbetaling van de ingegane pensioenen verzorgen. Alle werkzaamheden die in 2014 worden uitgevoerd, staan in het teken van het afronden van de nog lopende dossiers, het opmaken van het jaarverslag 2013 en de verdere vereffening van het fonds. Ten slotte zal een liquidatieverslag worden opgesteld. Het Verantwoordingsorgaan en de Deelnemersraad zijn op de gebruikelijke manier betrokken bij het opstellen en beoordelen van dit jaarverslag. 4

5 Profiel van het fonds Stichting Pensioenfonds Océ in liquidatie [verder te noemen het fonds ] is het ondernemingspensioenfonds van Océ-Technologies B.V. en Canon Nederland N.V. (zie ook Aangesloten ondernemingen Hoofdstuk.1.3). Het fonds is opgericht in De vestigingsplaats is Venlo. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Bij de totstandkoming van dit jaarverslag is het fonds in liquidatie. De verwachting is dat het fonds in 2014 zal worden geliquideerd. Organisatie Bestuur Het Bestuur is eindverantwoordelijk beheerder van het fonds en is als volgt samengesteld: Naam [specifieke] functie Vertegenwoordiging Bestuurslid sinds D. Moerkens voorzitter werkgevers september 2011 S. Jeuken voorzitter Risicoadviescommissie werkgevers november 2009 L. Streng voorzitter Pensioenadviescommissie werkgevers mei 2007 W. de Schrijver lid Beleggingsadviescommissie werkgevers januari 2007 A. Verhoeven lid Risicoadviescommissie werkgevers september 2006 P. Büthker vice-voorzitter en werknemers mei 2003 voorzitter Beleggingsadviescommissie M. Kusters lid Risicoadviescommissie werknemers januari 2010 G. van der Loop lid Beleggingsadviescommissie werknemers mei 2004 J. van Mackelenbergh lid Pensioenadviescommissie gepensioneerden mei 2011 H. Wetzels lid Pensioenadviescommissie gepensioneerden maart 2013 De voorzitters van de commissies en de voorzitter van het Bestuur nemen deel aan het Dagelijks Bestuur. Het Bestuur heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden ondergebracht bij het pensioenbureau. Het Bestuur is verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van de taken. Pensioenbureau Het pensioenbureau is als volgt samengesteld: Naam functie H. Boer directeur M. van Kroonenburg hoofd bestuursondersteuning en ambtelijk secretaris van het bestuur T. Obbing hoofd pensioenbeheer W. Schapendonk hoofd vermogensbeheer A. Jonkers secretaresse I. van den Berg medewerkster pensioenbeheer R. Bohn medewerkster pensioenbeheer K. Fluks medewerkster pensioenbeheer L. Jacobs medewerkster pensioenbeheer H. Kuijs administrateur E. Peters medewerkster pensioenbeheer 5

6 Profiel van het fonds Commissies a. De Beleggingsadviescommissie De Beleggingsadviescommissie adviseert het Bestuur over de beleggingen van het pensioenfonds. De Beleggingsadviescommissie bestaat uit de drie genoemde bestuursleden op pagina 5, het hoofd vermogensbeheer en de directeur van het pensioenbureau. Tenslotte heeft de Beleggingsadviescommissie twee vaste externe adviseurs: de heer H. Geels en de heer J.W. van Oostveen. e. De Stuurgroep Implementatie De Stuurgroep Implementatie heeft van het Bestuur op 13 augustus 2013 als taak gekregen de onderhandelingen te voeren met PME. De Stuurgroep is een adviesorgaan van het Bestuur De Stuurgroep Implementatie bestaat uit de heren D. Moerkens (voorzitter), P. Büthker, S. Jeuken, L. Streng en de heer H. Wetzels. Vanuit het pensioenbureau neemt de directeur deel aan deze stuurgroep. De heer J. Meijer van PWC PAIS wordt aangesteld als projectleider. b. De Pensioenadviescommissie De Pensioenadviescommissie adviseert het Bestuur over pensioenbeleidsonderwerpen en adviseert tevens over de behandeling van klachten en geschillen. Tenslotte ziet deze commissie toe op de uitvoering van de pensioenregeling. De Pensioenadviescommissie bestaat uit de drie genoemde bestuursleden op pagina 5, het hoofd bestuursondersteuning (secretaris) en het hoofd pensioenbeheer. Als vaste adviseur is aanwezig de heer J. Hoogland, internationaal pensioenmanager bij Océ-Technologies B.V. Daarnaast wordt er een drietal werkgroepen geformeerd (zie ook pagina 18). Dagelijks Bestuur Het Dagelijks Bestuur bepaalt de agenda voor de bestuursvergaderingen en houdt toezicht op de uitvoering van besluiten van het Bestuur. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit de voorzitter van het Bestuur, de voorzitters van de drie commissies, de directeur van het pensioenbureau en het hoofd bestuursondersteuning (secretaris). c. De Risicoadviescommissie De Risicoadviescommissie adviseert het Bestuur over het te voeren risicomanagement. De Risicoadviescommissie bestaat uit de drie genoemde bestuursleden op pagina 5 en de directeur van het pensioenbureau. Gedurende het boekjaar is de transitie naar PME voorbereid door een tweetal stuurgroepen. Verantwoordingsorgaan Jaarlijks legt het Bestuur verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid. Ook bespreekt het bestuur het in de toekomst te voeren beleid met het Verantwoordingsorgaan. Het Verantwoordingsorgaan kent vier leden die door het Bestuur worden benoemd. Het Verantwoordingsorgaan is als volgt samengesteld: d. De Stuurgroep Transitie De Stuurgroep Transitie heeft van het Bestuur op 7 november 2012 als taak gekregen de mogelijkheden te onderzoeken voor de bestaande pensioenrechten en -aanspraken bij beëindiging van de uitvoeringsovereenkomst. De Stuurgroep is een adviesorgaan van het Bestuur. De Stuurgroep Transitie bestaat uit de heren S. Jeuken (voorzitter), L. Streng, P. Büthker, A. Verhoeven en de heer H. Wetzels (opvolger van de heer H. Jager). Vanuit het pensioenbureau nemen de directeur en het hoofd bestuursondersteuning deel. Daarnaast neemt deel: de heer J. Meijer van PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (hierna te noemen: PWC PAIS). De heer W. Dings, voorgedragen door de werkgevers; De heer F. Jaspers, voorgedragen door de ondernemingsraden; De heer T. van Gassen, voorgedragen door de Vereniging Gepensioneerden Océ. De heer A. de Bekker is benoemd als onafhankelijk voorzitter. Het hoofd bestuursondersteuning vervult de rol van secretaris van het Verantwoordingsorgaan. Voor het oordeel van het Verantwoordingsorgaan zie pagina 29. 6

7 Profiel van het fonds Intern toezicht Een Visitatiecommissie houdt eenmaal per drie jaar voor het fonds intern toezicht. Deze commissie bestaat uit minimaal drie onafhankelijke deskundigen en is wisselend van samenstelling. De laatste visitatie heeft plaatsgevonden over de periode 2011 t/m juni In 2013 heeft geen visitatie plaatsgevonden. Externe dienstverleners Het fonds heeft PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. aangesteld als extern accountant en Aon Consulting Nederland C.V. als externe actuaris. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan Goldman Sachs Asset Management International. Deelnemersraad De Deelnemersraad bestaat uit negen personen en is in januari 2012 geïnstalleerd. De Deelnemersraad is als volgt samengesteld: De heer H. van de Beek, gekozen door de actieve deelnemers Océ-Technologies B.V., De heer L. Westland, gekozen door de actieve deelnemers Océ-Technologies B.V., De heer G. Vaessen (secretaris), gekozen door de actieve deelnemers Océ-Technologies B.V., De heer J. de Cock, gekozen door de actieve deelnemers Canon Nederland N.V., De heer H. Hanneman (voorzitter), gekozen door de gepensioneerden Océ-Technologies B.V., De heer W. Vos, gekozen door de gepensioneerden Canon Nederland N.V., De heer A. Kiffen (vice-voorzitter), gekozen door de gewezen deelnemers Océ-Technologies B.V., De heer A. Tempelman, gekozen door de gewezen deelnemers Canon Nederland N.V. De vacature die is ontstaan door de benoeming van de heer H. Wetzels tot bestuurslid, is nog niet ingevuld. Voor het verslag over het boekjaar zie pagina 32. Compliance officer De heer H. van de Haterd, jurist in dienst van Océ- Technologies B.V., is de compliance officer van het fonds. De belangrijkste taak van de compliance officer is toezien op het naleven van de gedragscode. In deze gedragscode zijn regels en richtlijnen opgenomen ter voorkoming van conflicten tussen de belangen van het fonds en privébelangen. Deze regels en richtlijnen zijn ook opgenomen om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie van het fonds voor privédoeleinden gebruikt wordt. 7

8 Profiel van het fonds Kengetallen Verzekerden Actieven Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal Financieel x Beleggingen Vastgoedfondsen Aandelen Vastrentende waarden Derivaten Overige beleggingen* Totale portefeuille** Beleggingsrendement 5,2% 14,8% 6,1% 13,3% 14,3% Voorziening Pensioenverplichtingen Algemene reserve Totaal Dekkingsgraad*** 106,2% 88,4% 83,9% 92,0% 90,9% * Overige beleggingen zijn voornamelijk geldmarktinstrumenten ** Exclusief liquide middelen en overige vorderingen *** Voor de berekening van de dekkingsgraad zie toelichting 9 op de balans 8

9 Verslag van het Bestuur 1. Algemeen bestuurlijk beleid en Governance 1.1 Vergaderingen en besluitvorming Het Bestuur heeft gedurende het verslagjaar negentien keer vergaderd, waarvan negen reguliere vergaderingen en tien extra vergaderingen. Deze extra vergaderingen staan in het teken van de overgang naar het Pensioenfonds van de Metalektro (PME). Op pagina 17 van dit verslag wordt uitgebreid ingegaan op deze overgang naar PME. 1.2 Benoemingen 2013 In maart 2013 is de heer H. Wetzels benoemd tot bestuurslid namens de gepensioneerden. Op 1 mei 2013 is de heer Streng herbenoemd tot bestuurslid door de ondernemingen. Op 8 oktober 2013 heeft het bestuur de heer H. van den Haterd benoemd tot compliance officer van het fonds, omdat de heer Spohr, die voor deze datum compliance officer was, uit dienst trad van Océ-Technologies B.V. 1.3 Aangesloten ondernemingen Het fonds heeft een uitvoeringsovereenkomst gesloten met Océ-Technologies B.V. en met Océ-Nederland B.V. Als gevolg van de overname door en integratie met het Canonconcern is Océ-Nederland B.V. op 2 oktober 2012 gefuseerd met Canon Nederland N.V. Daarmee is Canon Nederland N.V. in de rechten en plichten getreden van Océ-Nederland B.V. Daar valt ook de uitvoeringsovereenkomst met het fonds onder. Deze overeenkomst geldt alleen voor (oud-) werknemers van Océ-Nederland B.V. Canon Nederland N.V. continueert de tot de datum van overname bestaande pensioenregeling(en) voor de op 2 oktober 2012 in dienst zijnde medewerkers, evenals voor medewerkers die na die datum in dienst treden. De uitvoeringsovereenkomst met Océ-Technologies B.V. en Canon Nederland N.V. is op 31 december 2013 beëindigd. Externe Toezichthouders In het boekjaar 2013 hebben geen onderzoeken plaatsgevonden door de toezichthouders. De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Evenmin zijn in het boekjaar aanwijzingen gegeven door DNB als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet (PW). Er zijn geen boetes of dwangsommen opgelegd door DNB of AFM, noch is sprake van een door het Hof aangestelde bewindvoerder. De bevoegdheidsuitoefening van de organen van het fonds is niet gebonden aan toetsing door de toezichthouder. In januari 2014 heeft het fonds bij DNB gemeld dat het pensioenfonds ultimo 2013 niet meer in dekkingstekort verkeert. Daarmee is het kortetermijnherstelplan beëindigd. Het langetermijnherstelplan loopt nog tot eind In september 2013 wordt het voornemen tot collectieve waardeoverdracht naar PME van de pensioenrechten en -aanspraken van alle (gewezen) deelnemers en gepensioneerden met aansluitend de liquidatie van het fonds gemeld bij DNB. Op 2 december 2013 deelt DNB het fonds mede geen gebruik te maken van haar bevoegdheid om een verbod tot waardeoverdracht op te leggen (zie hierover meer in pagina 22). Naleving wet- en regelgeving Er zijn geen overtredingen van wet- en regelgeving vastgesteld. Geschillen- en Klachtenprocedure Belanghebbenden kunnen zich tot het Bestuur wenden indien er een geschil is gerezen over de inhoud van de regeling of indien er een klacht is over de uitvoering van de pensioenregeling. Desgewenst kan men in beroep bij de Ombudsman Pensioenen. Dit is geregeld in de Geschillenen Klachtenprocedure. In 2013 zijn geen klachten of geschillen aan het Bestuur gemeld. 1.4 Compliance Gedragscode Het Bestuur werkt volgens een gedragscode. De compliance officer houdt toezicht op de naleving van de gedragscode. Jaarlijks brengt de compliance officer verslag uit aan het Bestuur over zijn bevindingen. Aan de Compliance Officer zijn geen zaken voorgelegd of gemeld die in strijd zijn met de gedragsregels. 1.5 Visitatiecommissie Een Visitatiecommissie houdt toezicht op de naleving van (bestuurs-) procedures. Deze commissie beoordeelt minimaal één keer in de drie jaar in opdracht van het Bestuur: de beleids- en bestuursprocedures; de bestuursprocessen; de wijze waarop het fonds wordt bestuurd; de checks and balances binnen het fonds en het omgaan met de risico s op langere termijn. De laatste visitatie heeft plaatsgevonden over de periode 2011 t/m juni In 2013 heeft geen visitatie plaatsgevonden. 9

10 Verslag van het Bestuur 1.6 Deelnemersraad In 2013 heeft de Deelnemersraad verscheidene adviezen uitgebracht aan het Bestuur. In maart van het boekjaar heeft de Deelnemersraad advies uitgebracht over de ABTN van het fonds. Dit heeft geleid tot een enkele tekstuele aanpassing over het beleid inzake inhaalkorting. In mei van het boekjaar heeft de Deelnemersraad advies uitgebracht over het jaarverslag Een aantal van de adviezen heeft het Bestuur overgenomen. Zo is bijvoorbeeld de risicoparagraaf op punten verduidelijkt. In juni heeft het bestuur advies gevraagd over het korten van pensioenrechten en -aanspraken (zie pagina 19). De overige adviezen hebben betrekking op het transitieproces en de overgang naar PME (zie pagina 22). In het boekjaar heeft zeven keer overleg plaatsgevonden tussen het Bestuur en de Deelnemersraad. Tijdens deze bijeenkomsten is gesproken over de lopende adviezen en heeft het Bestuur een toelichting gegeven over de stand van zaken met betrekking tot de transitie. Daarnaast heeft de Stuurgroep Transitie op verschillende momenten de Deelnemersraad geïnformeerd over de voortgang van het transitieproces en de overgang naar PME. Op pagina 32 staat het verslag van de Deelnemersraad. 1.7 Verantwoordingsorgaan Jaarlijks legt het bestuur verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid. Ook wordt met het Verantwoordingsorgaan het in de toekomst te voeren beleid besproken. In december 2011 zijn de leden van het Verantwoordingsorgaan herbenoemd. De leden van het Verantwoordingsorgaan hebben een rooster van aftreden vastgesteld. In verband met persoonlijke omstandigheden heeft de heer H. Berkouwer zijn werkzaamheden als voorzitter van het Verantwoordingsorgaan eind 2012 neergelegd. De heer A. de Bekker is op 14 april 2013 benoemd tot zijn opvolger. In januari 2014 ontving het bestuur het droevige bericht dat de heer Berkouwer is overleden. In het boekjaar heeft het Bestuur vier keer overleg gevoerd met het Verantwoordingsorgaan. Tijdens deze bijeenkomsten heeft het Bestuur een toelichting gegeven over de stand van zaken met betrekking tot de transitie. Daarnaast is het Verantwoordingsorgaan op verschillende momenten door de Stuurgroep Transitie over de voortgang van het transitieproces geïnformeerd. In 2013 is een aanpassing van de faciliteitenregeling voor bestuursleden voorgelegd aan het Verantwoordingsorgaan (zie pagina 10). Voor het jaarverslag van het Verantwoordingsorgaan (zie pagina 29), alsmede de reactie hierop van het Bestuur (zie pagina 35). 1.8 Deskundigheid Het fonds werkt met een deskundigheidsplan. Dit plan sluit aan bij de eindtermen zoals deze zijn geformuleerd in de Beleidsregel Geschiktheid 2012 van DNB. Hoewel enkele bestuursleden congressen en seminars hebben bijgewoond, is - in verband met de mogelijke transitie van het fonds naar een nieuwe uitvoerder - in 2013 geen invulling meer gegeven aan de in 2012 vastgestelde opleidingsplannen. 1.9 Faciliteitenregeling bestuursleden In 2013 heeft het bestuur de faciliteitenregeling voor bestuursleden aangepast. De regeling voorziet in een marktconforme facilitering en onderscheidt daarbij de volgende categorieën: a. Bestuursleden, zijnde externe professionals, worden gehonoreerd op basis van een vergoeding per bestuurs- en commissievergadering van 750,- per dagdeel. De maximum vergoeding bedraagt ,- per jaar. In het boekjaar heeft één bestuurslid hiervan gebruik gemaakt. b. Gepensioneerde bestuursleden kunnen, naar eigen keuze, gebruik maken van een vergoeding per bestuurs- en commissievergadering conform de SER-norm. De maximum vergoeding bedraagt ,- per jaar. In het boekjaar heeft één bestuurslid hiervan gebruik gemaakt. c. De overige bestuursleden hebben in 2013 een onkostenvergoeding van 1.500,- ontvangen. De vergoedingen zijn betaald uit de eigen middelen van het fonds en zijn opgenomen in de jaarrekening onder uitvoeringskosten. Het Verantwoordingsorgaan is akkoord gegaan met de faciliteitenregeling Communicatie De belangrijkste communicatieonderwerpen waren in 2013: de financiële positie van het pensioenfonds; de afwikkeling van het herstelplan; de ontwikkelingen m.b.t. de overgang naar PME. Maandelijks zijn er berichten op de website geplaatst over de financiële positie van het fonds. 10

11 Verslag van het Bestuur In mei en november van het boekjaar heeft de voorzitter presentaties gehouden voor de Vereniging Gepensioneerden Océ (VG-Océ). In de nieuwsbrief van juni is uitvoerig aandacht besteed aan de korting van pensioenrechten en -aanspraken. Ook zijn er persoonlijke brieven gestuurd over de korting en de omzetting van pensioenaanspraken. Verder is in de nieuwsbrief van juni aandacht besteed aan de alternatieven voor de toekomst van het fonds, na afloop van de uitvoeringsovereenkomst. In december van het boekjaar is een nieuwsbrief gestuurd aan alle deelnemers, gepensioneerden en gewezen deelnemers waarin verslag werd gedaan van de omzetting van pensioenaanspraken in verband met de collectieve waardeoverdracht naar PME. In december van het boekjaar zijn alle (gewezen) deelnemers en gepensioneerden persoonlijk geïnformeerd over het ongedaan maken van deze korting. In het voorjaar van 2014 zijn diverse infosessies gehouden over de omzetting van pensioenaanspraken voor (gewezen) deelnemers en gepensioneerden Kosten van de pensioenuitvoering In 2011 verscheen de brochure Aanbevelingen uitvoeringskosten van de Pensioenfederatie, de overkoepelende belangenbehartiger van de Nederlandse pensioenfondsen. Hierin doet de Pensioenfederatie aanbevelingen aan pensioenfondsen om de kosten voor de pensioenregeling beter inzichtelijk te maken. Het fonds onderschrijft deze aanbevelingen. Met de Deelnemersraad zijn afspraken gemaakt om deze kosten conform de Aanbevelingen van de Pensioenfederatie over te nemen zodat de situatie bij het fonds kan worden vergeleken met andere pensioenfondsen in Nederland. 2. Ontwikkeling financiële positie 2.1 Analyse van de dekkingsgraad In 2013 steeg de dekkingsgraad van het fonds van 88,4% op 1 januari 2013 naar een niveau van 106,2% eind De dekkingsgraad geeft de mate aan waarin de verplichtingen van het pensioenfonds worden gedekt door vermogen. Positief De premie droeg in 2013 fors bij aan het herstel van het fonds (10,7%). Dit is hoofdzakelijk het gevolg van de storting van beide ondernemingen in het fonds conform de afspraken in het herstelplan (zie hierover meer op pagina 12). Het rendement op de portefeuille droeg in 2013 sterk bij aan de verbetering van de financiële positie van het fonds (4,5%). De waarde van de pensioenverplichtingen nam af als gevolg van een stijging van de rekenrente (de rentetermijnstructuur), waardoor de dekkingsgraad met 4,3% steeg. De gemiddeld gewogen rekenrente steeg namelijk van 2,4% naar 2,7%. Negatief Omdat het fonds een groot deel van het boekjaar nog in een situatie van dekkingstekort verkeerde en de verplichtingen niet volledig door vermogen werden gedekt, heeft het uitkeren van pensioenen ook in 2013 een negatief effect gehad op de dekkingsgraad (0,3%). Uitvoeringskosten 2013 Transitiekosten per deelnemer excl. transitiekosten Pensioenbeheer* 405,- 117,- 288,- 266,- Kosten vermogensbeheer** 0,327% - 0,327% 0,396% Transactiekosten** 0,189% 0,025% 0,164% 0,165% * De kosten van het pensioenbeheer zijn weergegeven in een bedrag per deelnemer, waarbij het aantal deelnemers de som is van de deelnemers en de gepensioneerden. ** De kosten van het vermogensbeheer en de transactiekosten zijn weergegeven in een percentage van het gemiddeld belegd vermogen. Voor een specificatie van de kosten van het vermogensbeheer zie pagina 16 11

12 Verslag van het Bestuur Analyse dekkingsgraad Dekkingsgraad 1 januari 88,4% 83,9% Premie 10,7% 0,9% Uitkering -0,3% -0,5% Toeslagen 0,0% 0,0% Invloed rentetermijnstructuur 4,3% -5,2% Overrendement 4,5% 11,0% Overig -1,4% -1,7% Dekkingsgraad 31 december 106,2% 88,4% 2.2 Herstelplan In verband met het dekkingstekort diende het Bestuur in maart 2009 een herstelplan in bij DNB. De afspraken in het herstelplan zijn vastgelegd in een addendum op de bestaande uitvoeringsovereenkomst met beide ondernemingen van 18 februari Van een dekkingstekort is sprake indien het fonds een dekkingsgraad heeft van minder dan 104,3%. Uitgangspunt van het herstelplan is om ultimo december 2013 een minimale dekkingsgraad te realiseren van 104,3%. Daarbij dienen de lasten over alle belanghebbenden evenwichtig te worden verdeeld. Overeenkomstig de afspraken in deze overeenkomst heeft het Bestuur de premie voor 2013 vastgesteld op 30% van de pensioengrondslag. Dit maximale premieniveau geldt zolang er sprake is van een dekkingstekort. Ook heeft het Bestuur eind 2013 besloten om per 1 januari 2014 op de opgebouwde pensioenrechten en pensioenaanspraken geen toeslag te verlenen. Eind 2013 is het kortetermijnherstelplan beëindigd. Het langetermijnherstelplan loopt nog tot eind Noodmaatregel Op het evaluatiemoment 30 juni 2012 bedroeg de geschatte dekkingsgraad 80,4%. De dekkingsgraad eind 2013 was naar verwachting onvoldoende om het dekkingstekort tijdig weggewerkt te hebben. Om die reden is een voorgenomen besluit genomen tot bijstorting van maximaal 126,0 mio. en tevens een afstempeling van de opgebouwde pensioenen van maximaal 5,7%. Vanwege de wachttermijn van 1 jaar in het herstelplan worden deze maatregelen volgens het herstelplan effectief op 1 augustus De dekkingsgraad op het toetsmoment van 30 juni 2013 bedroeg 88,8%. Deze dekkingsgraad lag aanzienlijk lager dan de minimale dekkingsgraad waarbij zonder noodmaatregel het dekkingstekort eind 2013 zou zijn weggewerkt. Het voorgenomen besluit tot bijstorting en korting van 30 juni 2012 kon echter naar beneden worden bijgesteld. Per 1 augustus 2013 is een extra bijdrage ad 91,4 mio. door de aangesloten ondernemingen betaald. De opgebouwde pensioenen zijn per die datum verlaagd met 4,09%. In verband met afspraken tussen het fonds en beide ondernemingen over de beëindigingsvergoeding is deze korting in december van het boekjaar weer ongedaan gemaakt (hierover meer in pagina 18). Aanvullende stortingen en kortingen zijn op 31 december 2013 niet meer nodig. De dekkingsgraad bedraagt eind ,2% en ligt daarmee boven de minimaal vereiste dekkingsgraad, maar ligt daarmee lager dan de vereiste dekkingsgraad. DNB is geïnformeerd over het besluit tot korting en storting en ook over de afspraken die met beide ondernemingen zijn gemaakt over het weer ongedaan maken van deze korting. In een aparte paragraaf onder Diversen is een samenvatting opgenomen van de uitvoeringsovereenkomst. In de uitvoeringsovereenkomst met de onderneming (Océ- Technologies B.V. en Canon Nederland N.V., voorheen met Océ-Nederland B.V.) is de bepaling opgenomen dat - indien herstel niet mogelijk blijkt binnen drie jaar - de onderneming een additionele storting zal doen ter grootte van 2/3 van het alsdan resterende tekort. Eenderde deel zal worden opgeheven door een korting van alle pensioenrechten. Beide maatregelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het fonds heeft indertijd gekozen voor een hersteltermijn van vijf jaar, op grond van de Ministeriële Regeling van 4 maart

13 Verslag van het Bestuur 2.3 Premie De gedempte premie voor 2013, berekend op een gestabiliseerde disconteringsvoet van 4%, is vooraf vastgesteld op 28,6% van de pensioengrondslagsom. De pensioengrondslagsom is het pensioengevend inkomen verminderd met de franchise. In 2013 bedroeg de pensioengrondslagsom 127,5 mio. Op grond van het herstelplan is de premie verhoogd tot 30% van de pensioengrondslagsom. De pensioenpremie voor medewerkers is in 2013 door cao-partijen vastgesteld op 10% van de pensioengrondslag. De pensioenpremie voor de beide ondernemingen bedraagt 20% van de pensioengrondslagsom. Ook zijn de herstelbetalingen en de beëindigingsvergoeding (zie pagina 18) verantwoord als ontvangen premies. Daarnaast zijn in dit bedrag opgenomen de extra bijstorting van de werkgever ad 91,4 mio. in verband met het herstelplan, de beëindigingsvergoeding van de werkgever ad 29,4 mio. en de additionele koopsom in verband met de inkoop van aanspraken in gevolge de overgangsregelingen in de cao en in het pensioenreglement ad 6,7 mio. De bijdrage van de werkgevers in de uitvoeringskosten bedraagt 1,2 mio. De premie voor vrijwillig pensioensparen bedroeg 0,1 mio. De totale bijdrage van beide ondernemingen bedroeg 155,2 mio. De totale bijdrage van de werknemers bedroeg 12,9 mio. waarvan 0,1 mio. voor de Vrijwillige Pensioenspaarregeling. De FVP-bijdrage bedroeg 0,1 mio. De gedempte premie voor 2013, berekend met een disconteringsvoet van 4%, is achteraf vastgesteld op 41,2 mio. De feitelijke premie bedraagt in ,1 mio. Dit bedrag bestaat uit de pensioenpremie betaald door deelnemers ( 12,8 mio.) en ondernemingen ( 26,5 mio.) (in totaal 39,3 mio.). DNB eist van fondsen met een dekkingstekort dat de premie bijdraagt aan herstel. Dit is vertaald door een premiedekkingsgraadeis van 105% (zie hiervoor ook pagina 23). De feitelijk ontvangen premie (inclusief herstelstorting, beëindigingsvergoeding, uitvoeringskosten en FVP-bijdrage) voldoet ruim aan deze eis. Voor een toelichting op deze begrippen zie Verklaring gehanteerde begrippen. 2.4 Toeslagen en korting van rechten en aanspraken Toeslagbeleid Eenmaal per jaar vindt op 1 januari toeslagverlening plaats op de opgebouwde en ingegane pensioenen. De toeslagregeling betreft een voorwaardelijke toezegging waarbij het fonds ieder jaar probeert de opgebouwde pensioenen te verhogen met maximaal de stijging van de CPI [Consumenten Prijsindex alle huishoudens over de periode september-september voorafgaand aan de datum van toeslagverlening]. Het pensioenfonds heeft geen geld gereserveerd om opgebouwde en ingegane pensioenen in de toekomst te verhogen. De toeslag moet gefinancierd worden uit het beleggingsrendement. Of er toeslag wordt toegekend en welke verhoging dat jaarlijks zal zijn, hangt af van de financiële positie van het fonds. Het Bestuur heeft in december 2013 besloten de opgebouwde rechten en aanspraken per 1 januari 2014 niet te verhogen. 13

14 Verslag van het Bestuur Toeslagenperspectief Het toeslagenperspectief dat wordt gecommuniceerd met de deelnemers is gebaseerd op de verwachtingen zoals berekend in het herstelplan. Op basis van het herstelplan is er tot en met 2013 geen toeslagenperspectief voor de actieve deelnemers en tot en met 2016 geen toeslagenperspectief voor de gewezen deelnemers en gepensioneerden. Het Bestuur heeft in december 2013 besloten om per 1 januari 2014 geen verhoging toe te passen op opgebouwde aanspraken van de deelnemers. Als gevolg van het niet of niet volledig verlenen van toeslagen over de afgelopen jaren, bedraagt de cumulatieve achterstand per 1 januari 2013 voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 14,10% en voor de deelnemers 11,51%, op basis van een gestandaardiseerde berekening. Per 1 januari 2014 bedragen deze percentages voor gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 16,72% en voor de deelnemers 12,79%. Naar het zich laat aanzien zal het liquidatiesaldo worden aangewend voor een verhoging van de rechten en aanspraken op 1 januari 2014 (zie ook pagina 20). Toeslagpercentages ingegane pensioenen en premievrije aanspraken Verleende Cao/CPI* toeslagen Toeslagpercentages aanspraken deelnemers Verleende Cao/CPI** toeslagen ,25 % 1,25 % ,25 % 1,25 % ,09 % 3,16 % % 3,50 % % 0,875% % 1,58% % 2,71% % 2,30% **Het fonds probeert ieder jaar het opgebouwde pensioen van deelnemers te verhogen met maximaal het maximum van de loonontwikkeling bij Océ en de CPI. 2.5 Beleggingen Beleggingen algemeen Ontwikkeling 2013 Pensioenfondsen profiteren in 2013 sterk van de behoorlijk oplopende aandelenkoersen. Deze ondersteunen het herstel van de dekkingsgraden. De rente stijgt in 2013 licht. Dit heeft een verlagend effect op de waarde van de verplichtingen. Wel leidt dit tot een verlies op vastrentende beleggingen en op renteafdekkingstrategieën. Dit drukt het herstel van de Nederlandse pensioenfondsen enigszins ,75% 3,75% ,75% 3,75% ,75% 3,75% ,00% 3,25% ,52% 2,52% ,25% 1,25% ,25% 1,25% ,02% 1,10% ,32% 1,32% % 3,06% % 0,38% % 1,58% % 2,71% % 2,30% Mede door het aanhoudende soepele beleid van centrale banken komt in 2013 een steeds breder economisch herstel op gang. De aankondiging van de Federal Reserve (de Amerikaanse centrale bank) in mei over de afbouw (op termijn) van de steunmaatregelen voor de Amerikaanse economie leidt tot een correctie op de financiële markten en is aanleiding tot vrij langdurige onrust in vooral opkomende markten. Vanuit een dieptepunt van het renteniveau in mei (Verenigde Staten: 1,6% en Duitsland: 1,2%) stijgt de tienjaarsrente tot ruim 3% in de VS en 2% in Duitsland in september. * tot en met 2005 gold de Cao-loonontwikkeling bij Océ als norm. Vanaf 2006 geldt de CPI als norm. 14

15 Verslag van het Bestuur Geholpen door minder overheidsbezuinigingen en door rust op de financiële markten laat de Eurozone de recessie vooralsnog achter zich. In Japan overtreft het effect van de stimuleringen (die er op gericht zijn om de economie uit de langjarige fase van structurele prijsdalingen te halen) de verwachtingen. Een aanzienlijke stijging van de Japanse aandelenmarkt is het gevolg. Wereldwijde aandelen stijgen fors (+20,2%). In de vastrentende sector behoren obligaties in de periferie van de eurozone en daarnaast hoogrentende bedrijfsleningen tot de best presterende categorieën. De opkomende economieën blijven achter. Dat geldt zowel voor aandelenmarkten (-6%) als voor de obligatiemarkten van de opkomende wereld. Ook vastgoedaandelen (-1%) stellen teleur. De angst voor tapering (het beëindigen van de stimuleringsmaatregelen vooral in de Verenigde Staten) is een belangrijke oorzaak voor deze teleurstellende resultaten. De kapitaaluitstroom uit deze regio wordt verder gestimuleerd door de structurele problemen van sommige specifieke landen in deze categorie Beleggingen fondsspecifiek Portefeuille, resultaten Het beleggingsresultaat in 2013 laat voor het vijfde opeenvolgende jaar een positief rendement zien. Met een totaalrendement van 5,2% presteert het fonds nagenoeg gelijk aan de gedurende 2013 gehanteerde benchmark (5,3%). Dit, ondanks de transitie die in december is doorgevoerd, vooruitlopend op de overdracht aan PME. In aanloop naar deze overdracht zijn grote delen van de portefeuille geliquideerd en wordt de creditportefeuille qua samenstelling ingrijpend veranderd. In de aansturing van de beleggingsportefeuille maakt het fonds in 2013 onderscheid tussen twee afzonderlijke beleggingsportefeuilles, zijnde de matchingportefeuille en de rendementsportefeuille. De rendementsportefeuille behaalt in 2013 een resultaat van 13,8%. Het resultaat van de matchingportefeuille bedraagt -3,8%. De matchingportefeuille richt zich op het beheersen van het renterisico van het fonds. Dit risico ontstaat doordat de contante waarde van de verplichtingen gevoelig is voor renteveranderingen. De totale matchingportefeuille behaalt in 2013 een resultaat van -3,8%, zijnde circa 0,3% lager dan de benchmark voor deze portefeuille. Dit resultaat wordt voornamelijk bepaald door het negatieve resultaat op de portefeuille Europese staatsobligaties en renteswaps. De reden daarvoor is de gestegen rente op Europese staatsobligaties en ook de gestegen swaprente. Per saldo kent dit deel van de portefeuille een resultaat van -6,7%. Hiermee voldoet de portefeuille aan de doelstelling om het renterisico van de verplichtingen af te dekken. Ook de contante waarde van de verplichtingen is in 2013 gedaald als gevolg van de gestegen swaprente. Een deel van het renterisico wordt afgedekt door Europese credits. Vanwege de ingekomen creditspread, zijnde het verschil in rentevergoeding tussen staatsleningen en bedrijfsleningen, heeft deze categorie een resultaat behaald van 1,9%, gelijk aan de benchmark. De rendementsportefeuille heeft over 2013 met 13,8% een uitstekend resultaat behaald. Dit komt vooral door het rendement op wereldwijde aandelen van maar liefst 20,2%. En dat terwijl het benchmark resultaat voor deze beleggingscategorie 17,8% bedraagt in Het relatieve resultaat van de totale aandelenportefeuille is 2,4% beter dan de benchmark. Dit wordt voornamelijk bepaald door de prestaties van US-value manager LSV (31,9% versus de benchmark van 24,0%) en door de prestatie van de Emerging market equity manager First State (-1,8% versus -6,8%). De performance van de categorie aandelen wordt in absolute zin vooral bepaald door de resultaten in de ontwikkelde markten. Zowel Europa, Amerika als Japan presteren alle goed met een benchmarkresultaat van 20% of meer. In tegenstelling tot eerdere jaren zijn het in 2013 juist de aandelen opkomende markten die slecht presteren. De benchmark van Emerging markets aandelen kent een jaarresultaat van -6,8%. Naast de categorie aandelen belegde het fonds in wereldwijde vastgoedaandelen. Tot augustus worden deze beleggingen beheerd door LaSalle. Op advies van Goldman Sachs Asset Management (GSAM) is deze manager vervangen door SSGA (State Street Global Advisors). SSGA beheert de laatste maanden van 2013 de portefeuille passief, overeenkomstig de benchmark. Als gevolg van de matige performance van Lasalle van -3,6%, blijft deze categorie 2% achter bij de benchmark. Portefeuille en beleid De aansturing van de portefeuille staat in 2013 in het teken van de voorbereiding van een mogelijke overdracht naar PME. In 2013 is de portefeuille geheel in lijn gehouden met de strategische uitgangspunten van dit fonds. Tot medio december zijn geen veranderingen doorgevoerd in de beleggingsmix. Ook blijft de managersamenstelling grotendeels onveranderd. Uitzondering hierop is de vervanging van vastgoedmanager La Salle door SSGA. 15

16 Verslag van het Bestuur Kosten Vermogensbeheer Kosten die pensioenfondsen betalen voor vermogensbeheer moeten transparant zijn conform de Aanbevelingen uitvoeringskosten van 2011/2012 van de Pensioenfederatie. Het Bestuur onderschrijft deze aanbevelingen en ambieert maximale transparantie van de kosten van het vermogensbeheer. Kosten vermogensbeheer 2013 Over 2013 zijn de kosten voor het vermogensbeheer samengesteld overeenkomstig de onderstaande verdeling. Met ingang van 2012 is geen sprake meer van variabele beloningen. Kosten vermogensbeheer De vergoeding voor bewaarneming van de effecten van het fonds bestaat uit een vaste en een variabele component. De variabele component is gerelateerd aan het aantal transacties dat jaarlijks namens het fonds wordt verwerkt. Ondanks de transitie die heeft plaatsgevonden in december, zijn de variabele kosten voor bewaarneming in 2013 gedaald. Reden hiervoor is de introductie van de passief beheerde matchingportefeuille in Het transactievolume in vastrentende beleggingstitels is als gevolg hiervan drastisch gedaald. Het directe vermogensbeheer is in 2013 uitbesteed aan derden. Deels zijn de kosten hiervan direct doorberekend aan het pensioenfonds en deels is de beheersvergoeding onttrokken aan het vermogen dat is belegd in beleggingsfondsen. In de onderstaande tabel worden de kosten voor het extern vermogensbeheer en de transactiekosten uitgesplitst naar beleggingscategorie. bedragen x Kosten in Euro s Basispunten* Kosten in Euro s Basispunten* gemiddeld belegd gemiddeld belegd vermogen vermogen Beheerkosten beleggingen Toezicht bestuursbureau 328 0,036% 300 0,038% Fiduciair vermogensbeheer 743 0,082% 938 0,117% Extern vermogensbeheer ,205% ,242% BTW vermogensbeheer 248 0,027% 458 0,057% Kosten bewaarneming Bewaarneming 60 0,007% 52 0,007% Transactie gerelateerd 130 0,014% 243 0,030% Overige kosten Administratie, compliance, performance, reporting 228 0,025% 164 0,021% Totale kosten vermogensbeheer ,396% ,512% De kosten voor inhuur van externe adviseurs zijn vermeld onder toezicht bestuursbureau. Kosten vermogensbeheer per beleggingscategorie bedragen x Beheerkosten Performance Transactiekosten Totaal gerelateerde Direct Indirect kosten Kosten per beleggingscategorie Vastgoed aandelen Aandelen Vastrentende waarden Afdekking valutarisico Totaal

17 Verslag van het Bestuur Transactiekosten Het pensioenfonds heeft de transactiekosten geschat die als gevolg van de activiteiten binnen de verschillende portefeuilles zijn gemaakt. Bij deze schatting zijn de uitgangspunten van de Pensioenfederatie overgenomen. Het fonds beperkt zich hierbij tot de discretionair beheerde beleggingsportefeuilles. De transactiekosten binnen de categorie aandelen en beursgenoteerd vastgoed zijn vastgesteld op basis van daadwerkelijke facturen. De transactiekosten van de vastrentende waarden portefeuilles zijn geschat op basis van de marktomzet die binnen deze portefeuilles heeft plaatsgevonden. De administrateur heeft hiervoor de gegevens aangeleverd. Per vastrentend product is de omzet vermenigvuldigd met 50% van de geschatte biedlaat spread. Voor de vaststelling van de bied-laat spread heeft het fonds gebruik gemaakt van de tabel van de Pensioenfederatie. Tabel berekening transactiekosten vastrentende waarden Product Kosten (%) AAA Staatsobligaties 0,10 EMU Staatsobligaties 0,35 Bedrijfsobligaties 0,35 High Yield 0,50 Emerging Markets 0,50 Bij de vaststelling van de transactiekosten die zijn gemaakt bij het afdekken van het valutarisico, is gerekend met 0,005% over de marktwaarde van de afgesloten valutatermijncontracten. 3. Beëindiging uitvoeringsovereenkomst en overdracht naar PME 3.1 Start transitie Op 7 november 2012 hebben Océ en Canon het fonds geïnformeerd over de plannen om vanaf 2014 de pensioenregeling onder te brengen bij het Pensioenfonds van de Metalektro, PME. Daarbij hebben Océ en Canon de wens uitgesproken om ook de bestaande pensioenaanspraken en de pensioenrechten over te dragen. Het bestuur van het fonds heeft kennis genomen van de voorstellen van Océ en Canon en heeft zich in principe bereid verklaard onderzoek te doen naar de voorgestelde oplossingsrichting. Wel heeft het bestuur nadrukkelijk aangegeven daarbij een eigen verantwoordelijkheid te hebben. Het pensioenfonds start vervolgens een eigen onderzoek naar de mogelijkheden voor de bestaande pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen. Hiervoor richt het bestuur de Stuurgroep Transitie op die als opdracht krijgt de gevolgen van het besluit van de beide ondernemingen in kaart te brengen. PWC PAIS wordt als adviseur van het Bestuur en van de Stuurgroep Transitie aangetrokken. Het Bestuur brengt de Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan op de hoogte van de plannen van beide ondernemingen. Ook worden gesprekken gevoerd met ervaringsdeskundigen van andere ondernemingspensioenfondsen die eenzelfde transitietraject hebben doorlopen. 3.2 Onderzoek toekomstscenario s pensioenfonds De Stuurgroep Transitie brengt begin 2013 de opties in kaart voor het bestuur: I. Het fonds kan de waarde van alle bestaande pensioenaanspraken en -rechten overdragen aan het bedrijfstakpensioenfonds waar Océ-Technologies B.V. en Canon Nederland N.V. de nieuwe pensioenregeling willen gaan onderbrengen; II. Het fonds kan de waarde van alle bestaande pensioenaanspraken en -rechten overdragen aan een verzekeraar; III. Het fonds kan blijven bestaan als gesloten fonds, waarvoor geldt dat daar vanaf 2014 geen nieuwe pensioenopbouw meer plaatsvindt. Ook worden er geen nieuwe premies meer gestort. Een combinatie van deze opties behoort ook tot de mogelijkheden. 17

18 Verslag van het Bestuur Het fondsbestuur onderzoekt alle opties met inachtneming van de evenwichtige belangenbehartiging. In juni worden de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden geïnformeerd over de plannen. Het bestuur stelt selectiecriteria vast op grond waarvan de verschillende toekomstscenario s worden beoordeeld. Deze criteria zijn de zekerheid van de nominale aanspraak, de indexatieverwachtingen, de kosten, het tijdsbeslag en de governance, de flexibiliteit en de accountingregels. Ook worden er alvast afspraken gemaakt om samen te werken met de Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan in het onderzoek naar de verschillende opties. Ook de toezichthouder van het fonds, DNB, wordt geïnformeerd. De Stuurgroep Transitie start met het in kaart brengen van de verzekeringsopties. Hiervoor consulteert het Bestuur adviseur Sprenkels & Verschuren. Namens het bestuur vraagt Sprenkels & Verschuren offertes aan bij zes verzekeraars voor de overdracht van alle rechten en aanspraken. Uiteindelijk blijken drie verzekeraars bereid een offerte uit te brengen. Bij de beoordeling van deze offertes wordt o.a. gekeken naar de hoogte van de koopsom voor inkoop van pensioenrechten en -aanspraken en naar de indexatietoezegging van de verschillende verzekeraars. Vanwege de te lage indexatietoezeggingen wordt uiteindelijk besloten niet te kiezen voor de verzekeringsoptie. Aan PWC PAIS is opdracht gegeven om de optie van het gesloten fonds te onderzoeken. In mei 2013 wordt verslag uitgebracht over de juridische, bestuurlijke en financiële consequenties van het hebben van een gesloten fonds. Hieruit blijkt dat een gesloten fonds onzekere uitkomsten oplevert ten aanzien van het langetermijnherstelplan en de koopkrachtontwikkeling. Bij een bedrijfstakpensioenfonds is de koopkrachtontwikkeling volgens de prognoses veel beter. Voor een belangrijk deel hebben deze uitkomsten te maken met het voorzichtige beleggingsbeleid dat een gesloten fonds moet voeren. Een gesloten fonds heeft geen sponsor meer die kan bijstorten in geval van dekkingstekort. Ook ontbreekt bij het gesloten fonds de premie als sturingsinstrument. Het gesloten fonds loopt bovendien het risico alsnog door de toezichthouder te worden gedwongen de verplichtingen onder te brengen bij een verzekeraar, wanneer het fonds in een situatie van dekkingstekort verkeert. Daarnaast is de kans aanwezig dat de ondernemingen niet bereid zijn een eventuele beëindigingsvergoeding ter beschikking te stellen wanneer het bestuur kiest voor een gesloten fonds. Het bestuur concludeert derhalve dat een gesloten fonds geen enkel voordeel biedt. Op 30 mei vindt een eerste informatief overleg plaats tussen Océ en Canon, PME en het fonds. In de zomer komt het proces in een stroomversnelling. Eind september wordt uiteindelijk overeenstemming bereikt tussen Océ en de vakbonden om de pensioenregeling vanaf 2014 onder te brengen bij PME. Snel daarna worden de gesprekken gestart over een driepartijenovereenkomst tussen Océ en Canon, PME en Pensioenfonds Océ. In dat kader wordt de Stuurgroep Transitie ontbonden en wordt de Stuurgroep Implementatie geformeerd. Deze stuurgroep voert, onder leiding van de voorzitter van het fonds, de onderhandelingen met PME. Daarnaast wordt een drietal werkgroepen geformeerd die gesprekken met PME voert. Zo wordt de Werkgroep communicatie, de Werkgroep transitie beleggingen en de Werkgroep transitie administratie geformeerd. Deze werkgroepen bestaan uit bestuursleden, medewerkers van het pensioenbureau, de actuaris van het fonds, afgevaardigden van beide ondernemingen en van PME en de uitvoeringsorganisatie van PME, MN Services. 3.3 Overeenkomsten met beide ondernemingen Intentieovereenkomst In juni wordt in een intentieovereenkomst tussen het fonds en Océ en Canon vastgelegd dat de korting van rechten en aanspraken van 4,09% met terugwerkende kracht ongedaan wordt gemaakt mits: het pensioenfonds de bestaande pensioenrechten en -aanspraken per 1 januari 2014 naar PME overdraagt en De Nederlandsche Bank akkoord gaat met de collectieve waardeoverdracht. In dat kader vindt een extra bijstorting plaats ter grootte van 47,0 mio. met valutadatum 1 augustus Hierover is een rentevergoeding verschuldigd wegens uitgestelde betaling van 5,8% op jaarbasis. De uiteindelijke hoogte van dit bedrag wordt echter afhankelijk gemaakt van de dekkingsgraad op 31 december Heeft het fonds op deze datum een dekkingsgraad die hoger is dan 104,3% en die hoger is dan de dekkingsgraad van PME, dan vindt (gedeeltelijke) terugstorting plaats naar Océ en Canon. Océ en Canon storten altijd een bedrag van 15 mio. voor transitiekosten om de overgang naar PME te realiseren. Verder wordt afgesproken dat indien de dekkingsgraad van het fonds lager is dan die van PME, Océ en Canon het verschil bijbetalen. In de situatie dat de dekkingsgraad van het fonds ernstig verslechtert, wordt afgesproken dat de beëindigingsvergoeding zal worden aangewend om verdere kortingen te voorkomen c.q. te beperken. 18

19 Verslag van het Bestuur Op het moment van onderhandeling met beide ondernemingen is nog niet zeker hoe de dekkingsgraad van het fonds zich in de laatste fase van het herstelplan zal gaan ontwikkelen. Bij de onderhandelingen met beide ondernemingen heeft het bestuur daarom rekening gehouden met alle mogelijke financiële situaties. De gemaakte afspraken in de intentieovereenkomst worden in juli voor advies voorgelegd aan de Deelnemersraad (zie ook pagina 22), nadat eerst een toelichting is gegeven aan de Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan. In december maakt het fonds de korting van 4,09% ongedaan, conform de afspraken tussen Océ, Canon en het fonds. Vanwege de dekkingsgraad ultimo 2013 wordt een deel van de beëindigingsvergoeding teruggestort aan Océ en Canon, conform de afspraken in de intentieovereenkomst. Deze terugstorting is eerder geschat op 20 mio. en is voorlopig vastgesteld op 17,6 mio., waardoor de beëindigingsvergoeding uiteindelijk 29,4 mio. bedraagt. Transitiekosten Ten einde de overdracht naar PME mogelijk te maken en vervolgens te kunnen liquideren, zijn er kosten gemaakt. Ook het komende boekjaar 2014 zullen in dit kader nog kosten worden gemaakt. Beide ondernemingen hebben hiervoor een bedrag van in totaal 15 mio. beschikbaar gesteld. De totale kosten worden geschat op 10,75 mio. Overgangsovereenkomst In de driepartijenovereenkomst tussen Océ en Canon, het fonds en PME, zijn afspraken gemaakt dat het pensioenbureau in 2014 nog gedurende 7 maanden administratieve werkzaamheden verricht onder de verantwoordelijkheid van PME. Tussen het fonds en Océ en Canon is daarom een overgangsovereenkomst afgesloten waarin een vergoeding is opgenomen voor deze werkzaamheden. Ook worden door het pensioenbureau in 2014 nog werkzaamheden verricht voor de afronding van de lopende dossiers, het opmaken van het jaarverslag 2013 en de verdere vereffening van het fonds met bijbehorend liquidatieverslag. In de overgangsovereenkomst tussen Océ en Canon en het fonds worden tevens afspraken vastgelegd over de inkoop van voorwaardelijke aanspraken die aan verschillende groepen deelnemers zijn toegekend. Deze worden als onvoorwaardelijke aanspraak ingekocht in het fonds, vóórdat de collectieve waardeoverdracht naar PME plaatsvindt. Beide ondernemingen storten hiervoor een koopsom. Deze koopsom bedraagt 6,7 mio. 3.4 Herstelplan en transitie Op 1 augustus 2013 is een extra bijdrage ad 91,4 mio. bij de aangesloten ondernemingen in rekening gebracht. De opgebouwde pensioenen zijn per die datum verlaagd met 4,09% (zie hierover meer in pagina 12). Hoewel de maatregel onderdeel uitmaakt van het door DNB in 2009 goedgekeurde herstelplan, is aan de Deelnemersraad advies gevraagd over de korting. In verband met de beëindigingsvergoedingafspraken tussen het fonds en beide ondernemingen wordt de korting in december van het boekjaar weer ongedaan gemaakt (zie hiervoor ook pagina 18) Onderhandelingen met PME In november 2012 hebben beide ondernemingen het fonds geïnformeerd over de plannen om met ingang van 2014 de pensioenregeling bij PME onder te brengen. In februari van 2013 wordt een eerste toelichting gegeven door de adviseur van beide ondernemingen over de regeling bij PME en over de grondslagen waarop PME de koopsom berekent. In augustus vindt een eerste overleg plaats met het bedrijfstakpensioenfonds. De onderhandelingen tussen beide ondernemingen, PME en het fonds leiden uiteindelijk tot het sluiten van een driepartijenovereenkomst. De overdrachtswaarde (koopsom) wordt in principe vastgesteld op basis van de actuariële grondslagen die PME hanteert. PME brengt daarnaast een opslag voor actuarieel nadeel in rekening. Omdat de actuaris van het fonds in juli een nieuwe postcode-analyse uitvoert, wordt in de onderhandeling met PME het actuarieel nadeel naar beneden bijgesteld. De koopsom is verhoogd met 0,65 mio. in verband met een verschil in waarderingsgrondslagen van de beleggingen van PME. De efficiënt en accuraat ingerichte pensioenadministratie van het fonds maakt het mogelijk de door PME gevraagde voorzieningen voor onbekende pensioenaanspraken terug te brengen van 2 mio. tot een bedrag van 0,5 mio. 19

20 Verslag van het Bestuur Voorlopige koopsom PME De aan PME verschuldigde koopsom bestaat uit een aantal componenten: Netto koopsom 1.075,3 Actuarieel nadeel 9,1 Omzetting pensioensoorten -2,0 Solvabiliteitsopslag (4,3%) 46,5 Vergoeding waarderingsverschil beleggingen tussen het fonds en PME 0,65 Opslag voor ontbrekende aanspraken 0,5 Totaal 1.130,1 Beschikbaar vermogen Pensioenfonds Océ: 1.162,4 Verwachte afwikkelkosten 2014: 5,0 Subtotaal: 1.157,4 Benodigde koopsom: 1.130,1 Saldo: 27,3 Het te betalen bedrag wordt definitief bepaald na vaststelling van het jaarverslag van Pensioenfonds Océ en na vaststelling van het jaarverslag van PME over het boekjaar Het positieve saldo zal vervolgens aangewend worden voor verhoging van de aan PME over te dragen pensioenrechten en -aanspraken. Deze verhoging wordt geschat op 2,4%. Vooruitlopend op de bepaling van deze definitieve koopsom is in december een voorschot bepaald dat aan PME is overgedragen. Uiteindelijk wordt besloten om de pensioensoorten actuarieel neutraal te converteren naar pensioensoorten die passen binnen de PME-regeling. Het vroegpensioen wordt omgezet in extra ouderdomspensioen en levenslang partnerpensioen, tenzij de (gewezen) deelnemer is geboren voor Het niet-uitruilbaar partnerpensioen wordt voor iedereen volledig uitruilbaar gemaakt. De kosten die hiermee gepaard gaan worden gefinancierd uit het door Océ en Canon ter beschikking gestelde bedrag voor transitiekosten. Het tijdelijk partnerpensioen wordt omgezet in levenslang partnerpensioen. Het ouderdomspensioen en partnerpensioen wordt omgezet in de verhouding 100:70, conform de pensioenregeling van PME, tenzij de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde is geboren voor Inkoop voorwaardelijke aanspraken De pensioenregeling van het fonds kent een aantal overgangsregelingen uit hoofde waarvan aanvullende aanspraken op voorwaardelijke basis worden toegekend aan verscheidene groepen deelnemers. Afgesproken wordt dat deze aanspraken vóór de collectieve waardeoverdracht worden ingekocht en betaald door beide ondernemingen. Daarmee worden deze onvoorwaardelijk. Deze koopsom is dusdanig vastgesteld dat deze gelijk is aan het bedrag dat aan PME verschuldigd is en bedraagt 6,7 mio. De Egalisatiereserve die het fonds eerder heeft gevormd voor de financiering van een deel van deze aanspraken valt vrij ten behoeve van het fonds Overdracht rechtenadministratie In augustus vinden de eerste gesprekken plaats met PME over de rechtenadministratie. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de pensioenregelingen van Pensioenfonds Océ en van PME. Alle reeds ingegane pensioenen worden ongewijzigd overgenomen door PME. Een en ander wordt vastgelegd in een overgangsreglement. Enkele pensioensoorten van Pensioenfonds Océ en van PME komen niet overeen. Het fonds overweegt om de aanspraken, die PME niet kan overnemen, bij een andere pensioenuitvoerder onder te brengen. Het voordeel hiervan is dat er geen conversie van aanspraken nodig is. Nadelen zijn echter de wijze waarop het indexatiebeleid vormgegeven moet worden alsmede het splitsen van de pensioenaanspraken over twee pensioenuitvoerders. Maatmanberekeningen geven inzicht op welke wijze de collectieve waardeoverdracht met en zonder conversie uitpakt. Deze berekeningen worden besproken met een delegatie van de Deelnemersraad Overdracht beleggingsportefeuille In verband met herstelplanafspraken wordt op 1 augustus door Océ en Canon een bedrag in het fonds gestort van ruim 91 mio. Het bestuur besluit om 60 mio. hiervan te gebruiken om het afdekkingspercentage van het renterisico te verhogen naar circa 47%. Het fonds investeert de overige middelen in Europese aandelen. Dit besluit is genomen na een studiedag van het bestuur over de toekomstmogelijkheden van het fonds en de mogelijke gevolgen voor beleggingsbeleid. Dit vanuit de visie dat in het mogelijke scenario van discontinuïteit, de risicobereidheid van het fonds zal moeten dalen. Hierbij past een hogere mate van renteafdekking. Daarnaast concludeert het bestuur dat alle andere mogelijke toekomstmodellen ook zullen leiden tot een hogere mate van renteafdekking. Het bestuur loopt met de vaststelling van een renteafdekking van circa 47% iets vooruit op het op dat moment meest waarschijnlijke toekomstscenario. 20