Activiteitenplan Expertisecentrum handicap + studie

Transcriptie

1 Activiteitenplan 2016 Expertisecentrum handicap + studie

2 Colofon Titel Activiteitenplan 2016 Expertisecentrum handicap + studie Auteur Team h + s Datum 25 februari 2016 Versie 1.2 Expertisecentrum handicap + studie Postbus BP s-hertogenbosch Tel: Expertisecentrum handicap + studie 2015 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, op welke andere wijze dan ook, zonder vooraf schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 Inhoudsopgave 1 Kaders Context Thema s en beleidsmaatregelen Dienstverlening Transformatie handicap + studie Missie en visie Missie Visie Veldraadpleging Externe evaluatie handicap + studie Enquête onder studentendecanen Enquête studenten Uitkomsten NSE VSNU en Vereniging Hogescholen Infolijn en warme contacten handicap + studie Doelen Dienstverlening en activiteiten Informatiefunctie handicap + studie Prioritaire thema s Expertise onderhouden, ontsluiten en verspreiden Regiobijeenkomsten en studiedagen Congres Adviesraad en beschermvrouwe Netwerken Management en financiële verantwoording Begroting activiteitenplan OCW handicap + studie Begroting Winst- en verliesrekening

4 1 Kaders In dit activiteitenplan staat beschreven welke activiteiten handicap + studie in 2016 binnen de kaders van het beleidsplan onderneemt op basis van de OCWsubsidie. Voor dit activiteitenplan zijn richtinggevend: Beleidsplan handicap + studie Rapport Adviescommissie Maatstaf Meer mogelijk maken1 en het daarin opgenomen referentiekader met zeven aandachtspunten voor het wegnemen van barrières voor studenten met een functiebeperking binnen instellingen voor hoger onderwijs. De middelen, die handicap + studie ter beschikking gesteld worden door het ministerie OCW. In het kader van de herziening van het subsidiebeleid van OCW is handicap + studie geconfronteerd met een efficiencykorting van 10% vanaf De wensen en behoeften van de hoger onderwijsinstellingen en studenten met een functiebeperking, voor zover deze passen binnen de genoemde kaders. Deze komen naar voren in de externe evaluatie2 van handicap + studie en de enquêtes, die handicap + studie zomer 2015 heeft gehouden onder de studentendecanen van de ho-instellingen en onder een panel van studenten. 1 Meer mogelijk maken, studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs. Commissie Maatstaf, Den Haag (2010). 2 Sombekke, E. en J. Winkels: De transformatie van handicap + studie, een externe evaluatie (2015); ITS, Nijmegen. 1

5

6 2 Context Sinds de oprichting van handicap + studie in 1945 is de situatie van studenten met een functiebeperking op een aantal fronten verbeterd. Nog steeds is specifieke aandacht voor hen nodig. Naast kennis- en informatieverspreiding over de verschillende aspecten van studeren met een functiebeperking, is beleidsmatige borging van belang. Een aanzienlijke groep studenten met een functiebeperking ervaart in het Nederlandse hoger onderwijs belemmeringen tijdens hun studie. Zij lopen meer risico om langer over hun studie te doen en voortijdig en zonder veel perspectief uit te vallen. Waar voorzieningen voor deze studenten beschikbaar zijn, is dat risico lager. Studenten met psychische klachten vormen een relatief nieuwe, grote groep die om extra aandacht en ondersteuning vraagt 3. Wat betekent dit voor handicap + studie De urgentie om de toegankelijkheid van het onderwijs voor studenten met een functiebeperking te waarborgen, is nog steeds groot. Daar ligt primair een taak voor de onderwijsinstellingen. handicap + studie zal hen daarbij ook in 2016 ondersteunen en adviseren. 2.1 Thema s en beleidsmaatregelen In 2010 gaf de overheid met de thema s van de commissie Maatstaf een richting aan waarmee de onderwijsinstellingen aan de slag konden met het vergroten van het studiesucces van studenten met een functiebeperking. De onderwijsinstellingen beoordelen deze thema s nog steeds als zeer relevant. Zeven Maatstaf thema s 4 1 Informatievoorziening en voorlichting 2 Fysieke toegankelijkheid (inclusief digitale toegankelijkheid) 3 Begeleiding 4 Deskundigheid 5 Leerroutes 6 Toetsing en examinering 7 Waarborgen voor kwaliteit en continuïteit De afgelopen periode zijn op landelijk niveau een aantal beleidsmaatregelen genomen die ook consequenties hebben voor de student met een functiebeperking: Intensivering van het proces van studiekeuze met de verplichte studiekeuzecheck Invoering van het sociaal leenstelsel Vaststelling van de strategische agenda voor het hoger onderwijs Invoering van de participatiewet 3 Broek, A. Van den, et al: Studeren met een functiebeperking (2012). Nijmegen: ResearchNed/ITS. Zie ook: Factsheet Cijfers + studeren met een functiebeperking (2013). s- Hertogenbosch: Expertisecentrum handicap + studie. 4 Meer mogelijk maken, studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs. Commissie Maatstaf, Den Haag (2010) 3

7 Invoering passend onderwijs in toeleidend onderwijs (vo en mbo) Evaluatie en mogelijke aanpassing van het accreditatiestsyteem. Wat betekent dit voor handicap + studie Expertisecentrum handicap + studie werkt binnen de kaders die het ministerie van OCW aangeeft. Opnieuw staan in de dienstverlening de thema s van de commissie Maatstaf centraal, aangevuld met de thema s beeldvorming, studeren met psychische klachten, stage en werk, Universal Design for Learning en instroom. Prioriteit krijgen die thema s waarvan de instellingen aangeven er sterke behoefte aan te hebben. Het Expertisecentrum zal optreden als spreekbuis naar de overheid voor de belangen van de onderwijsinstellingen en (toekomstige) studenten met een functiebeperking om te voorkomen dat nieuw overheidsbeleid tot extra risico s voor hen leidt. Om hier vorm aan te kunnen geven zal handicap + studie actief netwerken. 2.2 Dienstverlening Steeds meer hbo- en wo-onderwijsinstellingen maken serieus werk van beleid voor studenten met een functiebeperking in de vorm van een (deel-) beleidsplan of beleidsnotitie. Dat zij zich hierover dienen te verantwoorden in de Instellingstoets Kwaliteitszorg stimuleert hen daar mede toe. De instellingen bevinden zich in verschillende ontwikkelingsstadia. De implementatie van opgestelde beleidsplannen is nog niet overal even intensief in gang gezet. Binnen de hoger onderwijs instellingen houden zowel studentendecanen, studieloopbaanbegeleiders, stafmedewerkers, andere professionals als leidinggevenden (managers, directeuren en bestuurders) zich bezig met studeren met een functiebeperking. Het is de ervaring van handicap + studie dat de vragen uit wo en hbo niet wezenlijk van elkaar verschillen en actoren uit deze sectoren juist wel veel aan elkaars ervaringen kunnen hebben. Dit wordt onderschreven door de studentendecanen van universiteiten en hogescholen. Wat betekent dit voor handicap + studie handicap + studie breidt zijn diensten binnen hbo en wo verder uit. handicap + studie onderzoekt zelf, en bevordert dat onderzocht wordt, in welke mate onderwijsinstellingen hun beleid voor studeren met een functiebeperking vastgelegd hebben en in welke mate zij dat beleid ook daadwerkelijk breed implementeren en uitvoeren binnen de instelling. handicap + studie ondersteunt en adviseert de onderwijsinstellingen in hbo en wo om aandacht voor studenten met een functiebeperking structureel te verankeren in hun beleid, om dit beleid te implementeren, te evalueren en bij te stellen. Daarbij is handicap + studie aanspreekpunt voor professionals en voor leidinggevenden. handicap + studie sluit met zijn dienstverlening expliciet aan bij het ontwikkelingsstadium van een instelling op het gebied van studeren met een functiebeperking. In 2015 heeft handicap + studie hiertoe een scan ontwikkeld, die meerdere ho-instellingen uitgetest hebben. 4

8 2.3 Transformatie handicap + studie Begin 2015 verscheen de externe evaluatie5 van handicap + studie, die in opdracht van OCW is uitgevoerd door ITS naar aanleiding van de transformatie van handicap + studie in de periode Geconcludeerd wordt dat de transformatie van handicap + studie naar ondersteuner van hoger onderwijsinstellingen positief gewaardeerd wordt. Vraagsturing door de instellingen vindt voldoende plaats; ook de agendasetting door handicap + studie wordt gewaardeerd. Medewerkers van de hoger onderwijsinstellingen wensen dat handicap + studie zich meer op de bestuurders van de instellingen richt. Zij hebben vooral behoefte aan ondersteuning op de thema s deskundigheid, informatievoorziening & voorlichting, stage & werk, studeren met psychische klachten en beeldvorming over studeren met een functiebeperking. Tevens hebben hoger onderwijsinstellingen behoefte aan ondersteuning op het gebied van: Inspelen op nieuwe wetgeving en ontwikkelingen, landelijke voorlichting hierover, contacten met uwv etc. Kennisuitwisseling Ondersteuning die ook meedenkt met de onderwijsinstelling Rechtpositie buitenlandse student Ruggenspraak Up to date informatie over handicaps, mogelijkheden en grenzen met een objectieve blik en wetenschappelijk onderbouwd. Meer rekening houdend met een universitaire opleiding Zo concreet mogelijke tips over functiebeperkingen en het realiseren van voorzieningen. Wat betekent dit voor handicap + studie Het team van handicap + studie heeft de transitiefase afgesloten en bouwt haar dienstverlening en nieuwe positie uit. De doelbewust ingezette transformatie heeft er toe geleid dat handicap + studie bestaat uit een team van professionals dat zich bewust is van de context waarbinnen zij werken. Zij hebben feeling met de onderwijsinstellingen en de daar aanwezige cultuur. Zij houden contact met studenten(platforms/organisaties) en betrekken hen in de projecten die met de instellingen uitgevoerd worden. Ook zijn er contacten met (grote) werkgevers en lagere overheden in verband met (toeleiding naar) stage en werk. Op de gecombineerde financiële basis (overheidssubsidie en fondsen/betaalde dienstverlening aan instellingen) wil handicap + studie haar stimulerende en vraag gestuurde rol verder uitbouwen, waar mogelijk ook op het niveau van bestuurders van instellingen. De in dit activiteitenplan beschreven activiteiten worden volledig bekostigd uit de subsidie van OCW. Overige projecten, bekostigd door particuliere fondsen en onderwijsinstellingen, maken geen deel uit van dit activiteitenplan. 5 Sombekke, E. en J. Winkels: De transformatie van handicap + studie, een externe evaluatie (2015); ITS, Nijmegen. 5

9 3 Missie en visie 3.1 Missie handicap + studie, expertisecentrum voor onderwijs en handicap, stimuleert dat jongeren met een functiebeperking succesvol kunnen studeren in een opleiding van hun keuze in het hoger onderwijs. handicap + studie streeft naar inclusief hoger onderwijs, waaraan zoveel mogelijk verschillende studenten kunnen meedoen en waarin bijzondere aanpassingen steeds minder nodig zijn. 3.1 Visie handicap + studie stimuleert en ondersteunt instellingen voor hoger onderwijs in de ontwikkeling van geschikt en passend onderwijs voor al haar studenten. Dergelijk onderwijs zorgt ervoor dat studenten met een functiebeperking hun focus kunnen richten op hun studie omdat zij: geen speciale voorzieningen hoeven te regelen; zich meer verbonden voelen met hun onderwijsinstelling en studiegenoten omdat zij niet langer een bijzonder of lastig geval zijn; door hun onderwijsinstelling gezien worden als een meerwaarde voor het onderwijs. Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. Door zich niet te richten op de individuele student, maar op optimale voorwaarden in het onderwijssysteem streeft handicap + studie naar oplossingen die voor grotere groepen studenten belemmeringen wegnemen. De ontwikkelde expertise wordt door handicap + studie gedeeld met het veld. Een belangrijke rol van handicap + studie is om kennis te verzamelen, te verrijken en te communiceren met verschillende professionals in het hoger onderwijs. handicap + studie biedt advies op maat en werkt aan een positief toekomstperspectief voor studenten met een functiebeperking. Hiervoor maakt handicap + studie gebruik van wettelijke, onderwijskundige, politieke en sociale veranderingen en nieuwe wetenschappelijke inzichten die invloed hebben op studeren met een functiebeperking en, meer algemeen, het Nederlandse hoger onderwijs. handicap + studie werkt aan inclusief onderwijs op basis van Universal Design en Universal Design for Learning. Deze stromingen in design en onderwijs streven naar een omgeving die universeel bruikbaar is voor mensen met verschillende behoeften. 6

10 4 Veldraadpleging Bij de invulling van dit activiteitenplan is gebruik gemaakt van: Externe evaluatie door ITS Uitkomsten NSE 2014, analyse antwoorden van studenten met een functiebeperking Enquête onder studentendecanen Enquête onder studenten met een functiebeperking Analyse van de infolijn en warme contacten van handicap + studie, eerste helft Externe evaluatie handicap + studie Begin 2015 verscheen het rapport van de externe evaluatie van handicap + studie, uitgevoerd door ITS in opdracht van OCW 6. Tijdens de externe evaluatie is medewerkers van hoger onderwijsinstellingen gevraagd naar hun ondersteuningsbehoefte op de thema s van de commissie Maatstaf en vijf aanvullende thema s van handicap + studie. De grootste behoefte heeft men aan ondersteuning op de thema s deskundigheidsbevordering en informatievoorziening & voorlichting. De meerderheid heeft geen of weinig behoefte aan ondersteuning op het gebied van instroom en Universal Design for Learning. Figuur 1 In hoeverre heeft u behoefte aan ondersteuning op de volgende gebieden? (in percentages) deskundigheid(sbevordering) informatievoorziening en voorlichting beeldvorming over studeren met een studeren met psychische klachten leerroutes, flexibilisering van het onderwijs (overstap naar) stage en werk begeleiding van studenten waarborgen voor kwaliteit en continuïteit toetsing en examinering fysieke en digitale toegankelijkheid Universal Design for Learning (UDL) instroom 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% sterke behoefte redelijke behoefte weinig/geen behoefte Respondenten vinden het belangrijk dat handicap + studie meer lobbywerk verricht richting bestuurders van hoger onderwijsinstellingen en politiek. Ook willen zij dat handicap + studie zich meer op examencommissies richt die besluiten over het toekennen van de voorzieningen en aanpassingen die studenten nodig hebben om succesvol te kunnen studeren. 6 Sombekke, E. en J. Winkels: De transformatie van handicap + studie, een externe evaluatie (2015); ITS, Nijmegen. 7

11 Voortdurende aandacht voor positieve inspirerende beeldvorming van studenten met een functiebeperking blijft belangrijk, wellicht gekoppeld aan het begrip diversiteit. De respondenten maken graag gebruik van de website en de digitale Nieuwsflits, het bezoeken van landelijke en regionale bijeenkomsten en het volgen van trainingen om zich te informeren, deskundigheid te vergroten en ervaringen uit te wisselen. De bijeenkomsten mogen meer verdiepend zijn. Gewaarschuwd wordt dat handicap + studie niet teveel moet (willen) doen. 4.2 Enquête onder studentendecanen In aanvulling op het ITS onderzoek heeft handicap + studie zomer 2015 de hoger onderwijs instellingen een enquête gestuurd. Hierop hebben twintig instellingen gereageerd, waarvan acht wo en twaalf hbo. Op de vraag hoe je ervoor zorgt dat studeren met een functiebeperking (hoger) op de beleidsagenda komt van de opleiding of instelling kwamen de volgende reacties. Figuur 2 Middelen om studeren met een functiebeperking (hoger) op de agenda te krijgen Antwoorden Percentage Aantal De instelling of opleiding heeft een beleidsplan studeren met een functiebeperking Studeren met een functiebeperking wordt meegenomen in de kwaliteitszorg cyclus Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd De instelling of opleiding heeft voldoende budget voor de uitvoering van het beleid studeren met een functiebeperking Er zijn duidelijke afspraken over eerste en tweedelijns begeleiding Binnen het profileringsfonds is voldoende budget beschikbaar voor studeren met een functiebeperking Deskundigheidsbevordering ten aanzien van studeren met een functiebeperking maakt onderdeel uit van het professionaliseringsplan van de opleiding of instelling Binnen de instelling is een studentenplatform voor studenten met een functiebeperking Studeren met een functiebeperking is belegd bij een van de CvB-leden 86,4% 19 59,1% 13 54,5% 12 50,0% 11 45,5% 10 40,9% 9 40,9% 9 27,3% 6 22,7% 5 8

12 Via de enquête is ook geïnventariseerd welke vragen er zijn op de verschillende thema s. Hieronder is een samenvatting opgenomen van deze vragen. Informatievoorziening en voorlichting Hoe kun je medewerkers infomeren over (de regeling) studeren met een functiebeperking? Welke middelen kun je inzetten? Hoe houd je balans tussen zorgplicht en geschiktheid voor de opleiding? Toegankelijkheid Hoe te voldoen aan eisen van digitale toegankelijkheid en wat kost dat? Hoe controleer je fysieke toegankelijkheid? Begeleiding Wie moeten aanspreekpunt zijn (per opleiding) en hoe regel je dat? Welke informatie moeten medewerkers hebben? Hoe krijg je duidelijkheid met betrekking tot taken en bevoegdheden (docent, tweede lijn, et cetera)? Waar ligt de grens van zorgplicht? Deskundigheid Hoe krijg je studeren met een functiebeperking in de BKO? Hoe motiveer je docenten en management voor deskundigheidsbevordering op dit onderwerp? Moet je wel/niet een psycholoog in huis halen? Ondersteuning bij professionalisering wil men door: informatie op de website, trainingen open inschrijving, studiemiddagen, publicaties, trainingen op maat en MOOC s Leerroutes Zijn er voorwaarden voor flexibele/alternatieve leerroutes? Hoe om te gaan met aanwezigheidsplicht en urennormen? Toetsing en examinering Hoe ver mag/moet je gaan, wanneer moet je aanpassingen ontraden? Hoe om te gaan met (afwijken van) aanwezigheidsplicht, urennormen? Wens: workshops voor examencommissies. Waarborgen kwaliteit Hoe om te gaan met de vraag of kwaliteit in gevaar komt bij toekennen van aanpassingen? Belang van vastleggen van afspraken. Wat zijn is redelijk, wanneer doe je het goed? 9

13 Stage en werk Geschikte stages vinden is problematisch. Wens: database van stageplekken en landelijke stagecoördinator. Hoe om te gaan met kosten aanpassingen stageplek en urennorm? Studeren met psychische klachten Levert bij veel instellingen de meeste vragen op. Hoe moeten examencommissies omgaan met afwezigheid? Is diagnose nodig of zijn psychische klachten voldoende voor het toekennen aanpassingen? Hoe herken je het, hoe ver ga je, welke aanpassingen zijn mogelijk, wat bied je? Welke doorverwijsmogelijkheden zijn er? Lobby door handicap + studie moet zich richten op Extra studiefinanciering voor studenten met een functiebeperking en andere financiële ondersteuning. Ontwikkelen van toegankelijk onderwijs (UDL) en bekendheid geven daaraan. Aandacht voor studenten met bijzondere omstandigheden in brede zin. Gevolgen van de Participatiewet en andere sociale wetgeving. Ook is gevraagd hoe handicap + studie de beeldvorming over studeren met een functiebeperking positief kan beïnvloeden. Wat betreft de respondenten kan dat door: filmpjes van studenten, goede voorbeelden, informatie op de website, publicaties en door het zoeken van publiciteit. Op de vraag wat men zou missen als handicap + studie er niet was, werd geantwoord: vraagbaak, centraal expertisecentrum, betrouwbare informatie(voorziening), meedenken, lobby, actueel nieuws, creëren draagvlak, wet- en regelgeving, sparringpartner, advies, delen van best practices, congres, projecten en helpen met bewustwordingsproces. 4.3 Enquête studenten Handicap + studie heeft met een aantal studenten met een functiebeperking contact in het kader van studentenparticipatie. Deze studenten is via social media en gevraagd een korte enquête in te vullen. Dertien studenten hebben gereageerd: twee uit het wo en elf uit het hbo. Er is gevraagd naar hun mening over een aantal onderwerpen. 10

14 Figuur 3 Tevredenheid studenten over toegankelijkheid onderwijs Onderwerp / Deskundigheid begeleiding Aanpassingen Toetsing en examinering Fysieke toegankelijkheid Toegankelijkheid informatie Studiemateriaal tijdig digitaal Toegankelijkheid digitale omgeving Wat opvalt, is dat vooral de informatievoorziening en de toegankelijkheid daarvan voor verbetering vatbaar is. Studenten geven verder aan dat de informatie op de website van de instellingen voor aankomende en beginnende studenten vaak tekort schiet. Er is onvoldoende overzicht welke mogelijkheden er geboden worden aan studenten met een functiebeperking. Ook vinden de studenten de communicatie een verbeterpunt. Docenten zijn soms niet goed bereikbaar. Men mist flexibiliteit en loopt regelmatig tegen vooroordelen aan. Ook zouden studenten kleinere klassen/groepen prettig vinden. Tenslotte zijn stages vaak een bottleneck. Wat de studenten betreft zou handicap + studie zich in 2016 moeten richten op de volgende onderwerpen: Informatievoorziening (7) Stage- en arbeidsmarktmogelijkheden (6) Beeldvorming (4) Deskundigheid vergroten binnen de instellingen (3) Toetsing en examinering (2) Studentenparticipatie (2) Vergroten naamsbekendheid (1) 4.4 Uitkomsten NSE 2014 In de NSE is een aantal vragen opgenomen over studeren met een functiebeperking. Jaarlijks analyseert CHOI de reacties op deze vragen in opdracht van handicap + studie. De gegevens over 2015 zijn nog niet beschikbaar. De belangrijkste uitkomsten van 2014 zijn: Top 10 vermelding en belemmerd Er wordt in de NSE sinds 2013 niet meer gevraagd wat hun belangrijkste handicap is. Ze kunnen ook meerdere handicaps vermelden, die allemaal even belemmerend zijn. De studenten zijn dus niet eenduidig in categorieën in te delen. Hieronder is aangegeven: a b Welke handicaps het meeste voorkomen (= door studenten vermeld worden). Van welke handicaps het meest wordt gezegd dat deze (zeer) veel belemmeringen geven. 11

15 Figuur 4 Meest voorkomende en meest belemmerende handicaps en ziektes Top 10 Handicaps en Ziektes (vermelding) Top 10 Handicaps/ziektes (belemmerend) % Hbo % % Hbo % Wo Wo Dyslexie 26% 18% Dyslexie 18% 12% Concentratieproblemen 12% 14% Concentratieproblemen 18% 20% Vermoeidheid 9% 10% Vermoeidheid 14% 15% ADHD 8% 8% Psychische klachten 12% 16% Psychische klachten 8% 11% ADHD 10% 9% Migraine/hoofdpijn 5% 4% Chronische pijnklachten 5% 5% Chronische pijnklachten 5% 5% Migraine/hoofdpijn 4% 4% Longziekten 4% 4% Autisme e.d. 2% 2% Autisme e.d. 3% 4% Darmstoornis 2% 2% Huidaandoeningen 2% 2% ME 2% 2% Overige 20 19% 20% Overige 20 13% 13% Totaal 100% 100% Totaal 100% 100% % van totaal aantal vermeldingen % van aantal vermeldingen belemmerend In het algemeen worden de meest vermelde handicaps ook het vaakst als belemmerend vermeld. Figuur 5 Tevredenheid hbo, oordelen per thema 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8 5,6 Handicap-oordeel per thema, Hbo (landelijk gemiddelde van alle voltijdstudenten) De afgelopen jaren bleek steeds dat hbo-studenten met een functiebeperking kritischer zijn dan wo-studenten over de service die zij van hun opleiding en instelling krijgen. In meerjarig perspectief vertoont de totaalscore h +s in het hbo slechts geringe schommelingen. Dit oordeel bevindt zich al vier jaar tussen de 6,20 en 6,30 punten. In 2014 komt het uit op 6,26 punten. 12

16 Figuur 6 Tevredenheid wo, oordelen per thema 6,8 Handicap-oordeel per thema, Wo (landelijk gemiddelde scores van all voltijdsstudenten) 6,6 6,4 6,2 6 5, Na een opmerkelijke terugval in 2013 zien we nu een even opmerkelijk herstel in de waardering van deze groep studenten voor hun behandeling in het wo. Waarschijnlijk is er een achterliggende factor, die de beleving van deze groep studenten in 2013 negatief heeft beïnvloed. Welke factor dat was, is onduidelijk. Geruststellend is dat de dip van 2013 en het herstel daarna breed optredende effecten zijn; over alle universiteiten en vrijwel alle enquêtevragen. Verband algemene kwaliteit en kwaliteit studeren met een functiebeperking Een duidelijk verband tussen de scores van de onderwijsinstellingen in deze analyse en die in de meer algemene ranglijsten van Elsevier en de Keuzegids is niet aan te tonen. De middelgrote NHTV en de grote Avans doen het in alle lijsten goed, maar bijvoorbeeld de dalende score van de Katholieke Pabo Zwolle is opvallend. Studenten met een handicap zijn daar duidelijk ontevreden, terwijl in de algemene studentenenquêtes en in de breder opgezette ranglijsten van de Keuzegids deze school uitstekend scoort. De Erasmus Universiteit en Universiteit Leiden scoren net als vorig jaar laag. Dat geldt zeker als we dit vergelijken met de positie van beide instellingen in de algemene ranglijsten van Elsevier en de Keuzegids. Een verschil met die lijsten is wel dat voor dit rapport geen disciplinecorrectie wordt toegepast. De aanzienlijke onvrede bij de rechtenfaculteiten van genoemde instellingen tikt daarom hier extra hard aan. Wat betekent dit voor handicap + studie Het blijft van groot belang de studenten met een functiebeperking in de NSE met een specifieke module te vragen naar hun tevredenheid over het door hun instelling gevoerde beleid met betrekking tot studeren met een functiebeperking. Enerzijds omdat blijkt dat er nog steeds veel verbeterd kan worden, anderzijds omdat we niet kunnen afgaan op de algemene studentoordelen. 4.5 VSNU en Vereniging Hogescholen Met de voorzitter van de commissie onderwijs van de VSNU, Sander van der Eijnden, is contact opgenomen. In het bestuur is vervolgens over studeren met een functiebeperking. De VSNU erkent dat ze meer zouden kunnen doen op dit gebied. 13

17 Sander van der Eijnden, Karl Dittrich en Simone Buitendijk zullen een notitie opstellen voor het rectorencollege over dit onderwerp. Tevens zal de VSNU dit onderwerp in het contact met de ministerie OCW en SZW meenemen. De Vereniging Hogescholen heeft vooralsnog contact over studeren met een functiebeperking afgehouden. Nadat de VSNU de notitie heeft opgesteld en besproken zal handicap + studie opnieuw contact zoeken met de Vereniging Hogescholen. 4.6 Infolijn en warme contacten handicap + studie Handicap + studie registreert vragen die binnenkomen via de infolijn (telefoon en ), indien er niet alleen maar doorverwezen wordt naar een hoger onderwijsinstelling, websites of intermediaire organisaties. Tevens registreert handicap + studie met wie contact is geweest en waarover. In de eerste helft van 2015 heeft handicap + studie 99 geregistreerde vragen beantwoord via de infolijn en is er met 112 mensen contact geweest. De meeste vragen die gesteld worden betreffen het hbo en daarmee vindt ook het meeste contact plaats met hogescholen. Daarnaast is er vaak contact met andere organisaties, zoals gemeentes, ministerie, werkgevers en intermediaire organisaties. De universiteiten stellen opvallend minder vragen. Met hen is dan ook minder contact. Figuur 7 Verdeling geregistreerde contacten via infolijn en netwerk handicap + studie over verschillende onderwijsdomeinen, periode januari-juli De onderwerpen waarover vragen gesteld worden zijn uiteenlopend. Via de infolijn worden vaak vragen gesteld over hulpmiddelen, aanpassingen en stage en werk. De gesprekken met warme contacten gaan over veel onderwerpen; Stage en werk, studeren met een functiebeperking en informatievoorziening scoren daarbij het hoogst. 14

18 Figuur 8 Gespreksonderwerpen geregistreerde contacten via infolijn en netwerk handicap + studie, periode januari-juli 2015 Dit betekent voor handicap + studie Focus in 2016 op een beperkt aantal thema s waar het meeste vraag naar is. Deze focus geeft ruimte voor meer diepgang op deze thema s: Informatievoorziening begeleiding deskundigheid toetsing en examinering studeren met psychische klachten beeldvorming stage en werk Over alle thema s zal handicap + studie zijn expertise bijhouden, kennis hierover ontsluiten en verspreiden (goede informatievoorziening en kennisverspreiding) Handicap + studie zal ook in 2016 bijeenkomsten organiseren en het tweejaarlijks congres om kennis te delen. Lobby om studeren met een beperking te agenderen. Vanzelfsprekend worden studenten met een functiebeperking betrokken en geconsulteerd bij de activiteiten van het expertisecentrum. 15

19

20 5 Doelen 2016 In 2016 bouwt handicap + studie haar vraag gestuurde dienstverlening aan de hoger onderwijsinstellingen verder uit. Het dienstenpakket van handicap + studie zal bestaan uit: het verstrekken van informatie en kennis, tools, training, advies, begeleiding en onderzoek. De algemene doelen van handicap + studie voor de beleidsperiode zijn: Uitbouwen van vraag gestuurde dienstverlening aan de onderwijsinstellingen in hbo en wo en daarmee op alle niveaus bijdragen aan optimale condities voor het studiesucces van studenten met een functiebeperking, de verbetering van hun positie en van de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor deze groep. Meer onderwijsinstellingen in hbo en wo bereiken met een uitgebreider dienstenpakket. Het aantal activiteiten, respectievelijk de omvang van de activiteiten uitbreiden. Een toename bewerkstellingen van de bijdrage uit fondsen en betaalde dienstverlening aan onderwijsinstellingen. De zichtbaarheid en naamsbekendheid van handicap + studie vergroten. handicap + studie manifesteert zich nog meer als partner voor belangenbehartiging en beleidsbeïnvloeding. handicap + studie wil: Informatie en kennis verspreiden over alle facetten van studeren met een functiebeperking in hbo en wo. Het bewustzijn van de problematiek van studeren met een functiebeperking binnen de hoger onderwijsinstellingen vergroten. Dat hoger onderwijsinstellingen de weg naar handicap + studie (beter) weten te vinden als zij vragen hebben op het gebied van studeren met een functiebeperking en toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor studenten met een functiebeperking. Onderwijsinstellingen in hbo en wo adviseren bij het scheppen van structurele condities voor studeren met een functiebeperking, bij de verankering daarvan in een beleidsplan en bij de daadwerkelijk implementatie van hun beleid. Professionals en leidinggevenden in de onderwijsinstellingen in hbo en wo adviseren, begeleiden en trainen om aan de hand van de PDCA-cyclus vorm te geven aan hun beleid met betrekking tot studeren met een functiebeperking. Samen met onderwijsinstellingen ontwikkelprojecten uitvoeren om instrumenten te leveren die voor alle onderwijsinstellingen beschikbaar worden gesteld. Stimuleren dat er onderzoek wordt verricht, onder andere naar ervaringen van studenten met een functiebeperking en naar de beleidsvorming en beleidsimplementatie binnen de instellingen. De activiteiten wil handicap + studie blijven organiseren rond de zeven thema s van de commissie Maatstaf. Tevens wil handicap + studie aandacht besteden aan de andere thema s, die door het veld benoemd worden. Daarbij wordt op basis van de veldraadpleging prioriteit gelegd bij een beperkt aantal thema s. 17

21 6 Dienstverlening en activiteiten In 2016 zal handicap + studie diverse activiteiten uitvoeren in het kader van de OCW-subsidie. Met deze activiteiten wil handicap + studie aan de genoemde doelen werken en aansluiten bij de vragen van de professionals en studenten in het hoger onderwijs. Onderstaand wordt per activiteit beschreven welk onderwerp het betreft, wat het doel/de ambitie is, welke resultaten beoogd worden, welke activiteiten ontplooid worden en wat het onderliggend kengetal is. 6.1 Informatiefunctie handicap + studie Ook in 2016 zal handicap + studie informatie en kennis over studeren met een functiebeperking ontsluiten voor de onderwijsinstellingen. Het expertisecentrum verzamelt deze kennis op basis van (internationaal) onderzoek en good practices, ervaringen en praktijkkennis uit de instellingen. Op basis van deze informatie en kennis zal een positief beeld van studeren met een beperking verspreid worden. Onderwerp Website, Nieuwsflits, infolijn en social media Doel / ambitie Onderwijsprofessionals informeren over de activiteiten van handicap + studie. Via een ook voor mensen met leesproblemen toegankelijke website. Zichtbaarheid van handicap + studie vergroten. Kennis ontsluiten en verspreiden over diverse aspecten van studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs. Resultaten Professionals en studenten (en hun ouders) in het hoger onderwijs krijgen via de website, de Nieuwsflits, Facebook en Twitter up-to-date kennis en informatie over studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs. Nieuwe producten (handreikingen, dossiers, checklists) zijn via de website te downloaden. Via de infolijn kunnen onderwijsprofessionals bij handicap + studie terecht voor vragen over studeren met een functiebeperking. Onderwijsprofessionals worden via de website, Nieuwsflits en Twitter op de hoogte gehouden van en betrokken bij de activiteiten van handicap + studie. De website van handicap + studie voldoet aan de Webrichtlijnen 2. Activiteit Bijhouden websites, nieuwsbrieven, magazines en andere informatie over hoger onderwijs, studeren met een functiebeperking; Verspreiden van kennis en informatie via bovengenoemde kanalen; 18

22 Input verzamelen over activiteiten van expertisecentrum handicap+ studie en relevante ontwikkelingen en deze via de nieuwsflits en website verspreiden; De informatie over studeren met een functiebeperking op de website per hogeschool en universiteit kan door de hoger onderwijs instellingen zelf aangepast en geactualiseerd worden; Jaarlijks worden contactpersonen van de hoger onderwijsinstellingen hieraan herinnerd; De website wordt aangepast aan de eisen van toegankelijkheid van de Webrichtlijnen 2.0. Onderliggend kengetal De website wordt wekelijks ge-update en wordt getoetst op toegankelijkheid door Stichting Accessibility. De nieuwsflits wordt 12x per jaar naar minimaal 900 unieke adressen gestuurd. De infolijn is vijf dagen per week bereikbaar voor vragen van onderwijsprofessionals. De vragen worden in een database vastgelegd. Veel gestelde vragen staan met antwoorden op de website. Er wordt wekelijks via Twitter en Facebook gecommuniceerd over relevante ontwikkelingen en/of activiteiten door expertisecentrum handicap +studie. 6.2 Prioritaire thema s 2016 Op grond van de veldraadpleging wordt gekozen voor een beperkt aantal thema s, waar in projectvorm aandacht aan besteed wordt in samenwerking met medewerkers van instellingen en studenten. Het betreft de volgende thema s: Informatievoorziening en voorlichting Begeleiding Deskundigheid Toetsing en examinering Studeren met psychische klachten Beeldvorming Stage en werk De resultaten van deze projecten worden gepresenteerd op regionale bijeenkomsten, landelijke studiedagen en het congres en natuurlijk via de website en Nieuwsflits. 19

23 Onderwerp Informatievoorziening en voorlichting Doel/ambitie Onderwijsinstellingen bieden voldoende en juiste informatie over studeren met een functiebeperking (bijvoorbeeld aanpassingen, financiële voorzieningen, contactpersonen et cetera). Deze informatie is goed toegankelijk. Dat wil zeggen: Makkelijk vindbaar Duidelijk, eenduidig, concreet Via verschillende kanalen te vinden Studeren in het buitenland Informatie op de website over studeren in het buitenland voor studenten met een functiebeperking. Resultaten Studenten met een functiebeperking kunnen de benodigde informatie makkelijk vinden bij de onderwijsinstelling. Instellingen informeren deze studenten actief. Er is een checklist beschikbaar zodat instellingen zelf kunnen checken of alle informatie goed toegankelijk is. International offices kunnen informatie over studeren in het buitenland met een functiebeperking van de website van handicap + studie gebruiken. Activiteit Casestudy: wat kenmerkt goede websites, welke informatie wordt aangeboden op de externe website en wat op intranet, wat vinden studenten belangrijk? Op basis van deze informatie een checklist opstellen. Informatie over studeren in het buitenland met een functiebeperking updaten: wat moeten studenten met een functiebeperking extra regelen, waar moeten zij extra alert op zijn. Ervaringsverhalen van studenten. De informatie op de website plaatsen. Samenwerking met Nuffic om te zorgen dat zij deze informatie standaard publiceren. Onderliggend Minstens 5 instellingen hebben de checklist gebruikt. Kengetal Informatie is via de Nieuwsflits, Twitter, Nuffic onder de aandacht gebracht van het hoger onderwijsveld. Onderwerp Deskundigheid Doel / ambitie Deskundigheid van docenten, begeleiders, examencommissies vergroten op het gebied van studeren met een functiebeperking. Resultaten Kennis en inzicht vergroten. Handreiking en tips bieden voor het handelen. Activiteit Trainingsaanbod actualiseren. Trainingsaanbod aanbieden. Onderliggend kengetal Aanbod van minimaal 6 verschillende trainingen. NB Uitvoering van de training valt buiten de OCW-subsidie. Deze wordt betaald uit de deelnemersbijdrage. 20

24 Onderwerp Begeleiding Doel/ambitie Het bijdragen aan verankering van goede begeleiding in de basiskwalificaties van docenten en studieadviseurs van hogescholen en universiteiten. Docenten en studieadviseurs doen kennis op over de begeleiding van studenten+ tijdens het behalen van hun kwalificatie Een app voor studenten met een functiebeperking ontwikkelen waarmee zij op sleutelmomenten hun studie kunnen organiseren en monitoren Resultaten handicap + studie kent de trajecten BKO, BKD, en BKS binnen het hoger onderwijs en heeft met 10 hogescholen en universiteiten gesproken over de mate waarin de (studieloopbaan) begeleiding van studenten+ vastligt in het BKO en BKS. In samenwerking met onderwijscoördinatoren of onderwijsondersteuners van 5 instellingen, en met de LVSA, zijn inspanningen verricht om de begeleiding vast onderdeel te laten uitmaken van de kwalificatiestructuur binnen de instelling. Studenten+ hebben hierin een belangrijk aandeel gehad door hun situatie zelf als casuïstiek in te brengen Studenten kunnen met een app hun studievoortgang sturen en monitoren handicap + studie verspreidt de resultaten als goede voorbeelden via de eigen communicatiekanalen, via LVSA en via een artikel in een (online) tijdschrift over de kwalificatie van docenten. Activiteit handicap + studie voert gesprekken op de instellingen. handicap + studie werkt samen met onderwijscoördinatoren, ondersteuners en studenten aan de implementatie van het thema in de kwalificatiestructuur voor docenten en begeleiders. De resultaten deelt handicap + studie met het veld. Handicap + studie ontwikkelt in samenwerking met instellingen, studenten en softwarebedrijf een app. waarin sleutelmomenten worden gepersonaliseerd (cofinanciering aangevraagd bij Fonds Nuts Ohra). Onderliggend Kengetal 10 instellingen checken in welke mate begeleiding van studenten+ onderdeel uitmaakt van hun BKO, BKD en BKS. 5 instellingen gaan er daadwerkelijk mee aan de slag met hun studenten. Docenten en studieadviseurs doen kennis op over de begeleiding van studenten+ tijdens het behalen van hun kwalificatie. 21

25 Onderwerp Toetsing en examinering Doel/ambitie Het gebruik van het Referentiemodel Toetsing, niet minder maar anders stimuleren. Examencommissies helpen ondernemend te zijn: door studentenervaringen en voorbeelden in kaart te brengen. Meer ervaring verkrijgen in het hoger onderwijs rondom anders toetsen en examineren. Resultaten Voorbeelden en ervaringen delen van aangepast toetsen en examineren via een bijeenkomst en de website. Aantoonbare stijging van het aantal toegekende toetsaanpassingen (anders dan toetstijdverlenging) bij de deelnemende opleidingen. Activiteit Doelgroep: examencommissies en studentendecanen Examencommissies zijn voor handicap + studie moeilijk te bereiken gremia. Vast staat dat veel examencommissies moeite hebben met het toekennen van alternatieve toetsvormen of andere aanpassingen aan toetsen (anders dan toetstijdverlenging). Handicap + studie gaat studentendecanen actief benaderen over deze problematiek. Zij zijn degenen die de examencommissies adviseren om aanpassing aan toetsing toe te staan. Het Referentiemodel Toetsen, niet minder maar anders kan daarbij behulpzaam zijn. De studentendecanen die studeren met een functiebeperking in hun takenpakket hebben worden benaderd en krijgen enkele exemplaren van dit Referentiemodel. Zo nodig wordt hierover uitleg gegeven door een adviseur van handicap + studie. Daarnaast ontwikkelt handicap + studie in samenwerking met een toetsdeskundige van CINOP een intensieve training (één dagdeel) voor examencommissies, die waar mogelijk rechtstreeks of anders via de studentendecanen aan de examencommissies wordt aangeboden. Beschikbaar materiaal: Brochure Toetsen, niet minder maar anders MOER: model onderwijs examenregeling (voorbeeld Zuyd) Onderliggend Kengetal Knelpunt: Opleidingen werken aan flexibel onderwijs, maar uiteindelijk moet iedere student hetzelfde examen afleggen. Aan dit project doen minimaal zeven opleidingen/ faculteiten mee. De te ontwikkelen training is ook minimaal zeven keer gegeven. (Uitvoering van de trainingen valt buiten de OCW-subsidie. Deze wordt betaald uit deelnemersbijdrage) 22

26 Onderwerp Studeren met psychische klachten Doel / ambitie Informatie over omgaan met (studeren met) psychische klachten bieden aan instellingen en studenten. Resultaten Handvatten bieden voor professionals hoe om te gaan met studenten met psychische klachten. Activiteit Verspreiden van informatie (onder andere aandacht voor de in 2015 ontwikkelde handleiding studeren met psychische klachten) via Nieuwsflits, website, et cetera. Presenteren informatie tijdens regiobijeenkomsten. Onderliggend kengetal Deelname 25 hoger onderwijsinstellingen aan regiobijeenkomst. Onderwerp Beeldvorming Doel/ambitie Bewustmaken van beelden, vooroordelen en gedrag rondom studeren met een functiebeperking. Kennis en informatie van handicap + studie op een beeldende verhelderende en vereenvoudigde manier in beeld brengen. Gezicht geven aan onder andere feiten en cijfers, aangesloten bij de huidige communicatiemiddelen in het onderwijs en in de samenleving. Resultaten Vier infographics over studeren met een functiebeperking, die vier beleidsthema s in beeld brengen en recente onderzoeksgegevens. Het onderwerp studeren met een functiebeperking wordt op een moderne, iconografische manier over het voetlicht gebracht die ook de student zelf aanspreekt. Doelgroep van de infographics zijn medewerkers van de onderwijsinstellingen. De infographics ondersteunen hen in hun rol en verantwoordelijkheid in het studieproces van de student met een functiebeperking. Activiteit Vier beleidsthema s samenvatten en doorgronden tot hoofdpunten, feiten en cijfers Samenwerken met een klankbordgroep met vertegenwoordigers van minimaal vier instellingen; zowel studenten als medewerkers (Basis)ontwerpen (laten) maken (Online) verspreiding via links en tijdens presentaties Onderliggend Kengetal Vier beleidsthema s: minimaal vier infographics. Aantal gebruikers: minimaal 5% van de hoger onderwijsinstellingen gebruikt de infographics via hun website/informatievoorzieningen voor studenten. 23

27 Onderwerp Stage en Werk Doel/ambitie Onderwerp stage en werk agenderen bij de hoger onderwijsinstellingen. De aansluiting onderwijs arbeidsmarkt versterken voor studenten met een functiebeperking. Aandacht binnen de gemeenten voor hoger opgeleide werkzoekende alumni met een beperking op de regionale arbeidsmarkt. Resultaten Actieplan voor gemeenten, hoger onderwijsinstellingen en h + s. Activiteit Doelgroep: onderwijsinstellingen voor hoger onderwijs en gemeenten Knelpunt 1: het vinden van een (duurzame) arbeidsplaats voor hoger opgeleiden met een beperking is momenteel niet belegd in de onderwijsinstellingen en bij gemeenten (als uitvoeringsorgaan). Wat zijn triggers voor instellingen en voor gemeenten om met het onderwerp aan de slag te gaan? Activiteit: Gesprekken voeren met 5 gemeenten, 5 onderwijsinstellingen en 5 studenten resulterend in een actieplan voor het verhogen van het belang hiervan. Denk aan: adviezen aan VSNU en VH, CvB s, gemeentes, enz. en vervolgstappen voor handicap + studie. Stappenplan op hoofdlijnen: Gemeenten en onderwijsinstellingen benaderen Gespreksagenda opstellen Gesprekken voeren Conclusies beschrijven Actieplan opstellen Uitvoeren van het actieplan Knelpunt 2: In 2015 zijn gesprekken gevoerd met werkgevers waaruit blijkt dat werkgevers en nieuwe werknemers/ studenten met een functiebeperking elkaar slecht weten te vinden. Hoe kunnen we toekomstig werknemers met een functiebeperking en werkgevers dichter bij elkaar brengen? We denken hierbij aan vormen van stagebank of vacaturebank, mede naar aanleiding van suggesties van hoger onderwijsinstellingen. Wat is daarvoor de beste plaats? Activiteit: vooronderzoek naar de beste methode om werk en student bij elkaar te brengen. Stappenplan op hoofdlijnen: In beeld brengen welke route en partijen relevant zijn (denk aan: gemeenten, UWV, uitzendbureaus, arbeidsbemiddelingsbureaus, et cetera). 24

28 Onderliggend Kengetal Gesprekken voeren met relevante partijen. Conclusies beschrijven en actieplan opstellen. Start maken met de uitvoering van het actieplan. 5 (middel)grote gemeentes 5 onderwijsinstellingen voor hoger onderwijs 5 studenten 5 relevante partijen ten aanzien van arbeidsbemiddeling 5 bedrijven 6.3 Expertise onderhouden, ontsluiten en verspreiden De medewerkers van handicap + studie hebben expertise in huis op diverse aandachtsgebieden. Deze aandachtsgebieden zijn onder andere de toegankelijkheid (fysiek en digitaal), deskundigheid, leerroutes, waarborgen kwaliteit en aandachtsgebieden als wet- en regelgeving, concrete studiebelemmeringen als gevolg van bijvoorbeeld dyscalculie, ASS en adhd en de aansluiting vwo ho, aansluiting havo/mbo hbo. Iedere consultant van handicap + studie onderhoudt zijn of haar kennis op een beperkt aantal onderwerpen door het lezen van literatuur, het bijhouden van recente beleidsontwikkelingen en door het bijwonen van nationale en internationale conferenties (van de Europese LINK partners). De consultants signaleren beleidsontwikkelingen die impact hebben op het studeren met een functiebeperking en delen deze signalen binnen het netwerk van handicap + studie. Waar nodig lobbyen zij hiervoor ook. Alle medewerkers ontsluiten hun expertise en kennis via de communicatiekanalen van handicap + studie, zoals via de website en de Nieuwsflits en tijdens bijeenkomsten waarin handicap + studie een actieve rol heeft. De regionale bijeenkomsten, het congres en studiemiddagen zijn tevens belangrijke momenten om kennis te ontsluiten en te verspreiden. In 2016 wordt in ieder geval een bijeenkomst georganiseerd over digitalisering van studieboeken, waarvoor dyslexie specialisten uit het hoger onderwijs, OCW en de uitgevers uitgenodigd worden. Ook in 2016 zal handicap + studie minimaal vijf nieuwe rapporten, brochures of handreikingen opleveren. Bij voorkeur digitaal, op aanvraag in print. 6.4 Regiobijeenkomsten en studiedagen handicap + studie zal in samenwerking met betrokkenen de resultaten van de activiteiten en projecten onder de aandacht brengen op regionale bijeenkomsten. In 6.2. en 6.3. zijn de activiteiten op een aantal thema s beschreven. De regionale bijeenkomsten en studiedagen worden gebruikt voor de disseminatie van de opbrengsten (producten en good practices) van deze activiteiten en projecten. Ook producten uit andere door handicap + studie uitgevoerde projecten worden via deze bijeenkomsten onder de aandacht gebracht. 25

29 Onderwerp Regiobijeenkomsten en studiedagen Doel / ambitie Kennis en good practices over de Maatstafthema s en andere relevante thema s verspreiden. Professionals in hoger onderwijs informeren, een kader bieden voor het uitwisselen van ervaringen en hun deskundigheid bevorderen. Resultaten In drie regio s elk drie bijeenkomsten organiseren (totaal 9) over steeds een of meerdere thema s. Twee studiedagen over nadere te bepalen actuele thema s. Activiteit Thema s vaststellen in overleg met LBS-CSH en Commissie studeren met een beperking van LOShbo. Ruimtes regelen bij HBO- en WO-instellingen in het land Inhoudelijk voorbereiden state of the art van de thema s. Goede voorbeelden uit het land erbij betrekken (presentatie praktijkvoorbeelden). Studentenparticipatie (hoe ervaren studenten met een beperking de problematiek rond dit thema). Onderliggend kengetal Gemiddeld minimaal 25 deelnemers per bijeenkomst, totaal 275 deelnemers (bij 11 bijeenkomsten). 6.5 Congres Op 12 december 2016 organiseert handicap + studie het tweejaarlijkse congres. Onderwerp Doel / ambitie Resultaten Activiteit Onderliggend kengetal Congres Delen van kennis en ervaringen en state of the art. Instellingen voor hoger onderwijs zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en inzichten op het gebied van studeren met een functiebeperking. handicap + studie organiseert een congres, waar zij samen met medewerkers van instellingen en intermediaire organisaties een staalkaart aanbiedt van kennis, inzichten en instrumenten op het gebied van studeren met een functiebeperking. Dit congres is bedoeld voor medewerkers uit het Hoger Onderwijs. Minimaal 100 deelnemers uit hoger onderwijsinstellingen, waaronder minimaal 5 CvB-leden. 6.6 Adviesraad en beschermvrouwe De Adviesraad komt in 2016 tweemaal bijeen. De agenda wordt opgesteld in overleg tussen de directeur en de bestuurder van handicap + studie. 26

30 In ieder geval zal aandacht besteed worden aan visie en strategie van handicap + studie, de wijze waarop studeren met een functiebeperking hoger op de agenda van de instellingen kan komen en de vraag hoe de arbeidsmarktpositie van studenten met een functiebeperking verbeterd kan worden. De Adviesraad bestaat uit: Mevrouw Simone Buitendijk, vice rector magnificus RU Leiden De heer Frank van der Duyn Schouten, oud rector magnificus Vrije Universiteit en Universiteit Tilburg De heer Paul van Maanen, voorzitter CvB ROC Midden-Nederland De heer Jan-Willem Meinsma, lid CvB Hogeschool Windesheim De heer Paul Zevenbergen, bestuurslid NVAO H.K.H. Prinses Laurentien is beschermvrouwe van handicap + studie. In overleg wordt jaarlijks bepaald op welke wijze prinses Laurentien aan die rol invulling kan geven. De vergaderingen worden voorgezeten door Henny Morshuis, bestuurder van handicap + studie en algemeen directeur van CINOP, en voorbereid door de directeur van handicap + studie, Marian de Groot. 6.7 Netwerken Netwerken opbouwen en onderhouden zijn van groot belang om studeren met een functiebeperking goed te agenderen en om informatie en kennis te delen en te verwerven. Daarom wil handicap + studie in 2016 contact onderhouden met relevante partners in hoger onderwijs, op het snijvlak onderwijs-zorg en onderwijs-arbeidsmarkt en met haar internationale partnerorganisaties (LINKnetwerk) en specifiek met de Belgische partner SIHO (delen van Nederlandstalige informatie). Zo zorgen medewerkers van handicap + studie dat ze goed geïnformeerd zijn over relevante ontwikkelingen. Ze kunnen de opgedane kennis en informatie verspreiden en een gewaardeerd gesprekspartner zijn in verschillende netwerken en intermediaire organisaties. Concreet onderhoudt handicap + studie contacten met: LOShbo en LBS-CSH (studentendecanen), LSVb en ISO (studenten), LVSA (studieadviseurs), LICA (aansluitingsnetwerk), VSNU en Vereniging Hogescholen, NVAO (accreditatie), Ieder(in) en aangesloten verenigingen (die belangen van mensen met een functiebeperking behartigen), College Rechten van de Mens, UWV, Blik op Werk, Rea College), DSiN (Disability Studies in Nederland), relevante lectoraten, SIHO, LINK Network (internationaal netwerk van studeren met een beperking in het hoger onderwijs), MBO-Raad en Platform Gehandicapten MBO, Stichting Accessibility, SURF, grote werkgevers, gespecialiseerde bemiddelingsbureaus. 6.8 Management en financiële verantwoording Aan de medewerkers van Expertisecentrum handicap + studie wordt leiding gegeven door de directeur. De directeur zorgt voor het opstellen, uitvoeren en evalueren van het activiteitenplan en onderhoudt daarover contact met OCW. Zij draagt er met de medewerkers zorg voor dat handicap + studie als professionele organisatie werkt en optreedt in het veld. 27